Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
LLOFFION 0 LANELLI.
LLOFFION 0 LANELLI. Y Berw Etholiadol.-Y mae y byd Pry- deinig yn y berw hwn dros ei ben a'i glustiau Fe ddywed rhai, fod digon o'r lol yma wedi lleawi colofnau y newyddiaduron bellach. Y mae'n amheus genym hyny. Berwi wna'r crochan tra tan dano. Tyner y tan odditano, hwyrach y dderfydd y crochan a'i ferwi! Neu ynte, mewn geiriau ereill, symuder yr achos, yna fe dderfydd yr effaith. O'm rhan fy hun, nid wyf yn meddwl fod genym ham- dden i gysgu fynud awr, hyd onid el yr aflwydd hwn heibio. 0 bosibl, mai rhy ddifater yr ydym ni fel Rhyddfrydwyr—meddwl fod y fory fel heddyw, a gwell o lawer iawn. Nid felly yn gywir, oblegyd y mae ein gwrth- wynebwyr wrthi ddydd a nos-wrthi a'u holl egni. Tra yr ydym ni yn cysgu, fe ddaw y gelyn ddyn, ac fe haua efrau yn y maes Y mae sir Gaerfyrddin dros ei phen a'i chlustiau yn y dwymyn hon-yn ymladd a'i holl egni i gadw'r gelyn rhag dyfod i'r castell. Gwir fod y gelyn yn gwylied, ac yn ysbio yr oil o'r pyrth a gwae ni pe y cei un o'r pyrth yn agored, a dyfod i mewn ac enill tref man soul! Pa gyfrif a allem roddi am ein hym- ddygiad, ond ein bod wedi cymeryd nap- myned i gysgu. Y mae y gelyn allan yn y sir hon, yn taenu pob celwyddau, a llunio pob math o straeon y sydd yn ddichonadwy. Nid ydyw Llanelli ar ol yn ei gweithgarwch, a bywiogrwydd am ei rhyddid, i ereill o drefi Cymru. Y mae genym ymgeisydd wrth fodd ein calon, yn mherson Edward John Sartoris, Yaw. ond cofier gyda Haw, fod ei wrthwy- nebwyr yn ei ddiraddio, ac yn ceisio ei ddrwg- liwio ond ni'n dawr, daw i fewn fel tywysog -fe1 y Cymro aiddgar a gwladgarol Mr Henry Richard dros Ferthyr ac Aberdar. Onid yw yn resyn na allai ein gwrthwyneb- wyr ymladd eu brwydrau yn deg, heb amcanu niweidio eymeriadau a lladd dylanwad ? Ond gan na wneir pob peth yn ngwyneb haul a llygad goleuni-gan na chawn gyfiawn- der, a chwareu teg oddiar law y gelyn, dylem ei wylied yn ddifrifol, a chwythu yn yr ud- gyrn, nes y byddo ein baner yn cyhwfanu, ac yn chwifio ar y twr, yna, gallwn yn ddiberygl roddi hun i'n hamrantau. Y mae gwyr lien sir Gaerfyrddin yn ben- derfynol o arfer eu dawn a'u dylanwad, hyd yr 20fed o'r mis nesaf, pan ydym mewn gwir ddiogel obaith yn dysgwyl sefydliad Rhyddid yn y tir, a thrais a gormes wedi eu taflu fel maen melin i'r mor. Y mae yn ddifyr gweled dynion o ddysg a dawn yn ymostwng cyn iseled a cheisio prynu votes. Gwneir hyny gany Toriaid. Ni ddysgwylid hyn braidd oddiwrth y dyhirod mwyaf digymeriad yn ein gwlad, chwaethach dynion o ddygiad da i fyny. Yr ydym yn gobeithio y bydd i bob Ymneillduwr a Rhyddfrydwr sefyll, hyd yn nod y stanc, yn nydd y brofedigaeth hon a pheidio gwadu eu hegwyddorion er mwyn gwen neu lai na hyny. Y mae gan Mr Sar- toris ganoedd lawer o blumpers a safant yn ddigryn. Y mae y frwydr yn poethi bob dydd, fel y mae y ddwy fyddin yn nesu at eu gilydd. Mor.ogoneddus ydyw gweled cadfridogion y byddinoedd yn trefnu eu catiodau i ryfel-yn calonogieu gwyr wrth eu parotoi i'r gad Nid oes ond ychydig filldiroedd megys rhwng y byddinoedd a chyfarfod ond pan y deuant i olwg eu gilydd yn mhen oddeutu mis, bydd y cyflegrau yn cael eu gollwng-y bidog a'r cledd yn cael eu defnyddio o ganlyniad, y rhengau yn cael eu teneuo, a'r meusydd wedi eu lliwio a gwaed Y blaid s/n ymladd yn sir Gaer dros Mr Sartoris, byddwch wych,— ymwrolwch, a byddwch bybyr na lwfrhewch nes cael allan fam i fuddugoliaeth. Daeth rhyw beudefig ieuanc i'r dref hon heddyw i ymladd duel a'r hen Filwriad Step- ney, am y Bwrdeisdrefi. Tori eto Be gebyst y sydd ar y Toriaid ? Y maent fel Ahab, wedi pechu yn ngwinllan Naboth, ac y mae'n rhaid ymgais am dani drwy y tew a'r teneu. Nid oes debyg y gwel y brawd hwn winllan y Milwriad, a'r cyngor roddem ni iddo yw, myned tuagadref, yn lie gosod ei hun yn wawd heb raid nac achos. Hawddamor i Sartoris dros y sir, a'r Milwr- iad dros y bwrdeisdrefi. HEN LOFFWR.
ETHOLIAD MERTHYR.
ETHOLIAD MERTHYR. AT OLYGYDD Y GWLADGARWR. SYR.—Gan fod y Merthyr Express wedi cyhoeddi amryw bethau anwireddus am danaf mewn eysylltiad a Mr. Richard ac etholiad Merthyr, byddwch eystal a rhoddi ychydig o'ch gofod i mi yr wythnos hon i amddiffyn fy hun. Fel AnghydfFurfiwr trwyadl, ac aelod eydwybodol o Gymdeithas Rhyddhad Crefydd, teimlwyf ei bod yn angenrheidiol i mi ddy- wedyd gair fel eglurhad ar fy ymddygiad. Yr wyf yn hen was i Mr. FothergUl, er fy mod, fel y mae goreu y modd, yn hollol anni- bynol arno ef, a phob haiarn feistr arall, er's blynyddau lawer. Tynwyd fy sylw gyntaf at y ffaith fod Merthyr i gael dau aelod pan dderbyniais ac y darllenais anerchiad Mr. Fothergill at yr etholwyr. Gan nad oeddwn yn gwybod dim am fwriad yr Anghydffurfwyr i ddwyn yn mlaen aelod o'u heiddynt hwy eu hunain, ac yn gwybod fod Mr. Fothergill yn mhob modd yn foneddwr teilwng a chyfaddas i gynrychioli Merthyr Tydfil, yn mha gymyd- ogaeth y mae ganddo berchenogaeth mor hel- aeth, yn naturiol dechreuais ymegnio o'i blaid. Yn mhen tua mis ar ol hyny, deallais oddi wrth y newyddiaduron, fod Mr. Henry Rich- ard, tad ac ewythr yr hwn oeddynt gyfeillion personol i mi, wedi cael ei wahodd i ddyfod yn ymgeisydd. Yr oeddwn yn hollol ymwybodol fod Mr. Richard yn mhob ystyr yn ymgeisydd teil- wng, ac fel AnghydfFurfiwr a Chymro, yr oedd fy nghalon yn ymwresogi tuag at fab enwog fy hen gyfaill. Gwnaethum ymofyniadau manwl yn Aberdar gyda golwg ar safle Mr. Richard gyda'r etholwyr, ac nid oedd yr ateb- ion a gefais i'r ymholiadau hyny ond anaddaw- ol iawn. Cefais gan foneddwr cyfrifol yn Aberdar adroddiad manwl, yn amlygu gyda pha rai o'r tri ymgeisydd yr oedd tueddfryd y rhan amlaf o'r etholwyr. Yn yr anHer hwnw nid oeddwn yn gwybod dim am ymddygiad Mr. Bruce mewn cysyllt- iad ag Ysgol Gelli Ifor, ac nid oeddwn yn gwybod llawer am ei anmhoblogrwydd gyda'r bobl weithgar. Pe buaswn yn feddianol ar y ffeithiau hyny, buaswn yn edrych ar safle Mr. Richard mewn goleu hollol wahanol; ond fel yr oedd, cefais adroddiad gan fy nghyfaill oedd yn mhell o fod yn gefnogol i Mr. Richard. Yn ngwyneb y ffeithiau hyn, ysgrifenais lythyr maith at Mr. Richard o Gaerfyrddin yn mis Awst, 1867, ac addewais, y tro nesaf y buaswn yn myned i Lundain, i alw gydag ef. Yn gynar yn Medi. 1867, yr oedd genyf fas- nach o bwys i'w gwneud yn y brif ddinas ac yn unol a'm haddewid, gelwais ar Mr. Richard, a chawsom gyfeillach hirfaith mewn perthynas i Etholiad Merthyr. Cyflwynais iddo yr ad- roddiad oeddwn wedi dderbyn, a chefnogais yr unrhyw gan fy ngolygiadau fy hun, y rhai oeddynt wedi eu sylfaenu ar wybodaeth lied gywir o'r etholwyr, ac yr oedd lluaws o gyf- eillion goreu Mr. Richard o'r un farn. Nis gallaf yn bresenol adrodd yr ymddyddan a fu rhyngom; ond yr wyf yn cofio yn bendant i mi ddywedyd wrth Mr. Richard, os byddai iddo ddyfod i lawr i Aberdar, a phenderfynu sefyll, y buaswn, fel dyn yn feddianol ar ychydig eiddo yn Aberdar, yn rhoddi iddo ef a Mr. Fothergill fy nghefnogaeth lwyraf. Yr wyf wedi gwneud hyny, ac y mae yn hollol annheg ac yn aanheilwng i fy nghyhuddo o wythnos i wythnos drwy y wasg, ac ar yr es- gynlawr, o fod wedi ymddwyn yn angharedig ac anghyfeillgar tuag at Mr. Richard. Yr wyf unwaith am byth yn gwadu y cyhuddiad yn y modd mwyaf penderfynol. Y mae genyf air arall i'w ychwanegu, ac hyderwyf y bydd i'r darllenydd sylwi yn ben- odol arno. Ni wyddai Mr. Fothergill ddim am yr hyn oil a wnaethum. Bydded hyn yn hollol ddealledig. Yr wyf yn hollol anni- bynol oddiwrth bawb; ond yr wyf er hyny yn penderfynu gwneud fy ngoreu i gefnogi dychweliad Meistri Richard a Fothergill. Gwn fod Mr. Fothergill yn foneddwr caredig, yn galon-agored, ac yn ryddfrydig. Edrychir arno yn y cylch helaeth ag y try ynddo gyda'r parch mwyaf, ac fel un o'r boneddwyr mwyaf galluug yn y wlad ac y mae fy mhrofiad i o hono, yr hwn sydd yn cyrhaedd am flynyddau lawer, yn hollol gadarnhau y golygiad hwnw. Gyda golwg ar Mr. Richard, gallaf ddywed- yd nad oes ganddo gyfaill gwresocach na myfi. Fel Cymro, fel dyn o alluoedd uchel, ac o gy- meriad diamheuol, y mae yn deilwng o'r holl anrhydedd allwn roddi iddo. Gyd-ryddfrydwyr byddwch yn gadarn, ac yn ftyddlon i'ch egwyddorion a chan nad beth fyddo y canlyniad, bydded i ni fynu y fuddugoliaeth i ni ein hunain. Yr eiddoch yn gywir, THOMAS JENKINS. Oak Gottage, Llansawel, ivedi 27, 1868.
EISTEDDFOD Y DRILL HALL, MERTHYR,…
EISTEDDFOD Y DRILL HALL, MER- THYR, NADOLIG. MR. GWLADGARWR.-Bydded i'r corau a fwriadant gystadlu ar y Gwanwyn yn yr Eisteddfod uchod, gywiro dau wall argraff- yddol o bwys, a ddygwyddodd yn yr argraffiad cyntaf (o leiaf). Tud. olaf, Bass 2il Ban, rhodder G (Ion) yn lie E. Eto, Tenor 12fed Ban, E yn lie D (Ion). Yr eiddoch, D. EMLYN EVANS. O.Y.-Sylwed y corau a fwriadant gystadlu ar yr un testyn yn Nghwmafon, &c., hefyd ar yr uchod.
" PRIF YSGOL CYMRU."
PRIF YSGOL CYMRU." Bydd yn dda gan gvfeillion addysg yn y Dvwysogaeth glywed fod llythyr newydd ei dderbyn oddiwrth Gymro haelionus a gwlad- garol yn Ballarat, Awstralia, yn mha un v dvwed fod ar ei feddwl i godi MIL 0 BUNAU yn my sg Cymry Awstralia tuag at y Brif Ysgol vn hen wlad ei enedigaeth." Dyma ymddyg- iad teilwng o efelychiad.
PWSIG I ETHOLWYR.
PWSIG I ETHOLWYR. SYR,-A welwch chwi fod mor garedig ag ateb y gofyniad canlynol:—Meddyliwch fod dyn yn cyfaneddu yn Sir Forganwg, a chanddo vote yn Sir Gaerfyrddin, a'r dyn hwnw yn enill tua phum swllt ar hugain yr wythnos. Y gofyniad yw a ydyw y dyn hwnw i gael ei adigolledu am fyned i Sir Gaerfyrddyn i votio. Ydwyf, yr eiddoch, &c., Edward Davies. [Nac ydyw mewn un modd. Nid ydyw arian i fod yn y mater o gwbl. Dyma ddifyn- iad o'r gyfraith ar y pen yma. Yr ydym wedi ei godi o'r gwreiddiol, er atal pob camsyniad. GOL.] "It shall not be lawful for any candidate, or any person on his behalf, at any election for any borough, to pay any money on account of the conveyance of any voter to the poll, either to the voter himself or to any other person."
HELYNIION YR ETHOLIAD
HELYNIION YR ETHOLIAD Y mae cynifer o chwedleuon anwireddus yn cael eu ffurfio a'u taenu gan y gwahanol bleidiau er ceisio niweidio yr partion gwrth- wynebol yn marn yr etholwyr, fel mai o'r braidd yr ydym yn ymdeimlo i sylwi dim arnynt. Modd bynag, wrth fyned heibio, gallwn nodi fed tin chwedl yn cyhuddo Mr. Fothergill a'i gefnogwyr o geisio nifer helaeth o voting booths, a hyny er taflu costau mawrion ar y pleidiau, a thrwy hyny geisio digaloni Mr Richard a'i bleidwyr. Am hon, gallwn ddywedyd fod y cydgordiad perffeithiaf rhwng cynrychiolwyr y gwahanol ymgeiswyr ar y peth hwn. Fe allai mai y chwedl ddiwaddaraf a'r un fwyaf wrthun hefyd, ydyw fod Mr. Richard yn debyg o encilio o'r maes rhag peryglu sedd Mr. Bruce. Y mae chwedl o fath hon mor ynfyd wyrion a disail fel na ddylid rhoddi gwrandawiad iddi chwaethach ei chredu. Yn wir, gallem roddi ein gair na fydd i unrhyw bleidiwr anghydffurfiol egwyddorol o eiddo Mr Richard roddi lie i'r fath smaldod. Beth y mae cynllunwyr y fath gelwyddau yn tybied yw Mr. Richard a'i bleidwyr? Na, nid oes digon o allu darbwyllol ac ymresymiadol yn meddiant y Bruciaid gyda'u gilydd i ysgogi ein gwron anghydffurfiol, na digon o gyfoeth yn eu haiarn-gistiau i'w brynu i enciliad ych- waith. Y mae Mr. Richard wedi rhoddi ei air y bydd iddo sefyll beth bynag fydd y can- lyniad. Y mae ei air yn ddigon. Y mae yn wir nad ydyw ei bleidwyr yn cydweled yn unfrydol pwy ddylai fod ei gydaelod, tra y mae yntau wedi ymgadw heb yngan gair am y ddau foneddwr sydd yn gydymgeiswyr ag ef, a gobeithiwn y ceidw felly hyd y diwedd. Y mae wedi bod yn ddealladwy am beth amser bellach fod y writs newyddion i gael eu hanfon allan ar yr 11 eg o'r mis nesaf. Erbyn heddyw, modd bynag, yr ydym yn cael fod amheuaeth yn nghylch hyn, a dywedir fod y Prif Weinidog yn bwriadu gofyn am ganiatad ei gydswyddogion, ddydd Sadwrn nesaf, am oediad rhoddiad allan y writs hyd y 18fed. Os cymer hyn Ie, fe rwystrir y Senedd i gyf- arfod hyd oddeutu y 17 o Ragfyr, a dechreuad busnes seneddol hyd o fewn diwrnod neu ddau cyn y Nadolig. Amcan y cwbl o hyn ydyw cadw mewn swydd cyhyd ag y gellir y flwyddyn nesaf, a hyny tuag at gyrhaedd am- canion plaid. Y mae pleidwyr Mr. Richard yn parhau i weithio yn ddiwyd ac egniol, ac y mae yn sicr ei fod yn awr yn sefyll yn well o lawer o ran pleidleisiau yn Aberdar nag y bu er y dechreu, a'n gobaith ydyw fod pob congl o'r bwrdeis- drefi yr un fath. Y mae Mr. Fothergill, yn ystod yr wythnos ddiweddaf, wedi cynal amryw gyfarfodydd yn nghymydogaeth Aberdar, y rhai sydd wedi 11 0 troi allan mor gefnogol i'w etholiad ag y gellid ei ddymuno. Yn Ebenezer, Trecynon Cap Coch, Cwmdar» a Chwmbach, derbyniwyd ef gyda'r bi wdfryad mwyaf. Llusgid ei gerbyd o'r naill fan i'r llall gan ei bleidwyr, y rhai a'u canlynent wrth y miloedd goleuid yr heolydd ar hyd ba rai y teithiai a'r canoedd goleuadau a chwifid mal banerau tanllyd yn yr awyr. Goleuid ffenestri y tai a chanwyll- au, nes y meddylid ar brydiau fod heolydd cyfain ar dan. Yn ychwanegol at hyn, byw- iogid yr oil a gwahanol seindyrfau, ergydion o ynau a Jlawddrylliau, a seiniau melodus clychau yr eglwys. Yn ei wahanol anerchiadau, sylwai Mr. Fothergill ar yr angenrheidrwydd am y ballot er amddiffyn y gweithiwr yn ei hawl o ddefn- yddiad y bleidlais y mae wedi ei chael yn unol a'i farn a'i gydwybod. Dywedai y gellid profi hyn hyd yn nod yn yr hyn sydd wedi cymer- yd lie yn Dowlais mewn eysylltiad a'r ethol- iad presenol. Fod Mr. Clark yn nechreu y cynhwrf etholiadol yn hollol anmhleidiol, a'i fod yn gymaint ei ddymuniad i gadw felly, fel yr ofnai amlygu dros bwy yr oedd yn bwriadu pleidleisio, rhag i hyny effeithio rhyw ddy- lanwad pleidiol. Ond erbyn heddyw yr oedd pawb yn gwybod lie yr oedd pleidgarwch wedi ei gario. Yr edrychid ar yr hyn a ysgrifenwyd ac a ddywedwyd gan Mr. Clark fel math o ddy- lanwad unochrog mewn eysylltiad a'r ethol- iad presenol, a ddangosir yn amlwg yn ngwaith swyddog uchel o'run gwaith yn galw cyfarfod, ac fel pe yn gollwng y cwbl yn rhydd oddidan y dylanwad hwnw; a bod yr etholwyr yn Dowlais er hyny yn teimlo nad oedd dim llyffetheiriau am danynt. Pe buasai y ballot ynte mewn ymarferiad, credai na fuasai dim o'r hyn sydd wedi dygwydd wedi cymeryd lie yno. Sylwai hefyd yn y cyfarfodydd hyn ar y Double Shift, Mine's Inspection Act, treth- oedti a threuliau y Llywodraeth, &c., y rhai a driniwyd ganddo mewn modd boddhaol a chefnogol gan y gweithwyr tanddaearol. Cymerwyd y gadair yn Ebenezer, Trecynon, gan y Parch. W. Harris, (B.) ac anerchwvd v cyfarfod, ar ol Mr. Fothergill, gan y Parch. P. J. Walters, G. Kirkhouse, Ysw., Parch. J. T. Jones, Mr. Jones, ac ereilL Pasiwyd y pen- derfyniad i'w gefnogi yn unfrydol gan yr holl dorf. Cymerwyd y gadair yn Cap Coch gan y Parch. J. Jones, (B) yr hwn a siaradodd ar ddechreu y cyfarfod yn bur ffraeth ac i bwr- pas. Gofynwyd amryw o ofyniadau i Mr. Fothergill gan Mr Thomas Edwards, Mountain Ash, ac ereill, sef, A oedd efe ddim wedi hysbysu Mr. Bruce, ddeunaw mis yn ol, na fuasai yn un modd yn peryglu ei sedd ? Os y darfu i Mr. Menelaus dalu ymweliad ag ef yn nghylch etholwyr Dowlais, a pha beth oedd yr ymddyddan a gymerodd le rhyngddynt ? A oedd efe yn credu fod Mr. Bruce dros y Double Shift ? Ai nad oedd efe am gael cy- nifer penodol o fooths yn ychwanegol i'r hyn oedd y ddau ymgeisydd arall yn ymofyn, er gosod y draul yn fwy ? Atebodd y boneddwr y cwestiynau ffol uchod yn eglur a boddhaoL Galwyd Mr. Rowland Pugh yn mlaen i gynyg y penderfyniad canlynolFod y cyfarfod hwn, wedi clywed golygiadau Richard Fother- gill, Ysw., ar brif gwestiynau y dydd, yn nghyd a'r rhai er Iles cymydygaethol, yn pen- derfynu gwneud yr hyn oil a all mewn modd gonest er ei ddychwelyd i Dy y Cyffredin, ac a basiwyd yn galonog. Nos Fercher diweddaf, cvnaliwvd cyfarfod, er anerch yr etholwyr gan Mr Bruce, yn Saron, Aberaman. Yr oedd y cynulliad, ag ystyried y tywydd, yn dda. Cymerwyd y gadair gan G. Williams, Ysw., Miskyn. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod hefyd gan y Parch M. Phillips, Gwawr Mri Naysmith, Devonald, y Parch W. Williams, Abercwmboy, &c. Aeth y cyfarfod yn mlaen yn dda hyd at y diwedd, pryd yr achoswyd ychydig derfysg gan y pleidiau gwrthwvnebol ond pasiwvd y pen- derfvniad i'w gefnogi gyda mwyafrif. [Yr ydym wedi clywed fod ymosodiad wedi cael ei wneud ar y GWLADGARWR yn y cyfarfod hwn, ond nid ydym eto wedi dyfod o hvd i'r oil; ond yr ydym yn deall oddi- wrth yr hyn yr ydym wedi ei glywed, mai effaith ysbrydiaeth plaid ydoedd, ac nid ydym yn gofyn ond am yr un rhyddid ein hunain. Ychwaneg ar y pwnc hwn y tro nesaf.] Bydd genym yr wythuosau canlynol lawer o gyfarwyddiadau ac hysbysiadau pwysig i'r ethol- wyr o barthed yr etholiad ac feallai y dylem, yn gyntaf, erfyn ar bawb a fydd yn pleideisio roddi enwau y personau y byddant yn pleidleisio drostynt yn Ilawn ac eglur, sef Henry Richard, Richard Fothergill, ac Henry Austin Bruce; ac na fedd- ylied neb y gall bleidleisio i ddau ar wahanol brydiau.
ETHOLIAD MERTHYR.
ETHOLIAD MERTHYR. RHYDDID I ETHOL YN DOWLAIS. Er mwyn gosod meddyliau yr etholwyr ag sydd yn ngwasanaeth Cwmpeini Haiarn Dowlais yn rhydd oddiwrth bob camsyniadau a gei-ir eu har- graffu arnynt, drwy ddylanwadau annheg, yn ffafr neu yn erbyn y naill neu'r llall o'r Ymgeiswyr yn yr Etholiad dyfodol, cyfarfu yr holl Brif-Oruchwyl- wyr, yr Is-Oruchwylwyr, y Gaffers, a phawb ag sydd o danynt, yn Ysgoldai Dowlais, prydnawn dydd Gwener, Hydref 23a.in, ym mha le y gwnaeth William Menelause, Yswain, Prif-Oruchwyliwr y Gweithiau, yr hysbysiad canlynol Fod pob Etholwr ag oedd yn gweithio dan gwm- peini Dowlais i gael cyflawn ryddid i bleidleisio dros neu yn erbyn y naill neu'r llall o'r Ymgeia- wyr, heb fod neb ag sydd yn dal eysylltiad a'r Cwmpeini yn ymyraeth ag ef. A chyfarwyddwyd i'r holl Brif-Oruchwylwyr, yr Is-Oruchwylwyr, a r Gaffers, a phawb ag sydd o danynt, i wneathur hyn yn hysbys i'r Gweith- wyr, a gwaharddwyd hwynt yn gaeth ac yn ben- nodol i beidio canvaso dros un o'r Ymgeiswyr, aci beidio eistedd ar ei gwahanol Bwyllgorau. Gwa- harddwyd hwy hefyd rhag defnyddio unrhyw fodd- ion pa bynag i orfodi neu berswadio unrhyw ber- son yn ngwasanaeth y Cwmpeini i bleidleisio dros neu yn erbyn y naill na'r llall o'r Ymgeiswyr. Ac fod i'r unrhyw bleidleisiwr, yr hwn yn unrhyw fodd a ymyrir ag ef gan y cyfryw Oruchwylwyr, Is-Oruchwylwyr, nen Gaffers, a phawb ag sydd o danynt, i gael eu hamddyffyn yn gyflawn gan Mr. Menelaus yn erbyn y cyfryw ymyraeth. Y mae Mr. Menelaus hefyd wedi mynegu vn benodol mai penderfyniad Cwmpeini Dow- lais oedd sicrhau yn y modd mwyaf cyflawn, i bob dvn yn eu gwasanaeth, y rhuldid o bleidleisio fel y dymunai, ac na bvddai i neb ddyoddef, nac i neb i gael ei ffafrio, mewn unrhyw ffordd, drwy roddi ei bleidlais dros unrhyw Ymgeisydd. Bu i'r hysbysiad hwn, anrhydeddus i bawb ag oedd yn dal eysylltiad ag ef, gael ei dder- byn gan fanllefau uchel o gymeradwyaeth.
Advertising
Mor o gan yw Cymru gyd." MUSIC HALL, UIEHTAWE. PYNELIR EISTEDDFOD GERDDOROL fawreddog yn y Neuadd uchod, DYDD GWENER Y GROGLITH, 1869, dan nawdd prif foneddigion y dref a'r ardal, enwau y rhai a gyhoeddir eto. PRIF DDARNAU. 1. I'r Cor, heb fod dan 100 mewn rhif, a gano yn oreu y Chorus, Sing to the Lord, ye voices all," No. 33 Haydn's Creation; gwobr, zC20, a medal hardd i'r arweinydd. 2. I'r Cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 50 mewn rhif, a gano yn oreu y Chorus, To thee, Great Lord," gan Rossini; gwobr, Saith Gini. gSgPCylch y gystadleuaeth, ugain milldir o Abertawe. Llywydd-J. J. Jenkins. Ysw., Treforis. Ca- deiryd I y Pwyllgor-Mr. W. Thomas, Mill Man- ager. Trysorydd—Mr. Rees Harris. Ysgrifen- ydd—Mr. T. Thomas, Quaker's Bank, Port Tennant, Swansea. Am bob hysbysiaeth pellach, yn nghyd a'c darnau ychwanegol, gyrer at yr ysgrifenydd. Yr elw at Gapel Annibynol Port Tennant. 1 W YDDAU B HA D. SEA WLS, DRESSES, WINCEYS, Sfc. R. EDWARDS, (Opposite the Vale of Neath Station, Merthyr,) BEGS to announce that he has received a JD LARGE STOCK of Goods suitable for the Winter season, comprising FRENCH MERINOES, Serges, Reps, Twilled Alpacas, Winceys and Fancy Dress Materials, Straw Bonnets, Hats, Feathers, Flowers, &c., Quilts, Counterpanes, BLANKETS SHEETINGS, &c., Woollen Cloth Pilots, Beavers, Witneys, Naps, Waterproof Tweeds for Mantles, &c., &c. Millinery and Mantle Making under Competent Management. Funerals completely furnished, and all- or- ders executed with punctuality and despatch.
YR ETHOLIAD.
yn sobr yn debyg o atal ymladdfeydd, fel na chaffo y gwrthwynebwyr le i enllibo y werin bobl. Byddwn yn wrol ac ymdrechol i wneud y byd yn well o'n bodolaeth ynddo, oblegyd nis gwyddom pa mor fuan y bydd pob cyfle i wneud daioni wedi myned o'n gafael, ac y bydd yn rhaid i ninau roddi cyfrif o'r hyn oil a wnaethom mewn eysylltiad a'r etholiad, yn ogystal ac am ein holl weithredoedd. Yr eiddoch, PEREBIN.