Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
DIWYGIO MEDDWON.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DIWYGIO MEDDWON. Ffaith eglur ond alaethus ydyw, fod miloedd o'n cyd-ddynion yn gaethion i feddwdod. Pwnc teilwng o ystyriaeth ein dyngarwyr, ac yn enwedig ein deddfwyr, fyddai astudio y drefn I oven i'w diwygio. Yr ydym yn ystyried fodyr hen drefn o'n dirvvyo, a'u carcharu am bythefnos, nid yn unig yn drefn an- effeithiol, ond ei bod yn amlygiad'o ;). anwybodaeth dirfawr o ddeddfau natur, yn drefn o anghyfiawnder cynideithasol, ac yn enwedig o greulondeb at deuluoedd y meddwon. Rhoddwn yma grynodeb byr o hanes un or cyf ryw:— Ar ddiwedd ei brawf yn llys yr ynadon, dywedai y swyddog wrthynt; y mae y dyn ieuanc yma wedi cael ei garcharu bymtheg gwaith yn barod am feddwdod. Pythefnos iddo eto, meddair ynad. Ymaith ag ef. A dygwch yr achos nesaf yn mlaen. Pan oeddid yn cymeryd y meddwyn ymaith tna'r carchar, daetli gwraig ieuanc welw mewn gwisg wael yn mlaen, ac erfyniodd ganiatad i ddyweyd gair wrth yr ynadon. Yr oedd yr olwg ar ei gwedd a'i baban yn effeitliio ar en teimlad a dywedodd y cadeirydd, yr ydym yn barod i wrando eich cwyn. Farnwyr boneddigaidd, meddai hithau, yr wyf am apelio at eich tynerwch. Y mae Dipso wedi bod yn wr da caredig i rai.—Ar hyny, dywedai yr ynad, cymer- wch ymaith y carcharor; y mae ei achos wedi ei benderfynu, clyna'r unfed waith ar bymtheg i ni orfod ei anfon i'r carchar. 0 syr, meddai y wraig, yn bur effeithiol, goddefwch i mi ddyweyd fod pob pythefnos o garchariad yn ei wneyd yn waeth; a'r diwedd fydd ei ladd ef a minau. Pam, druan, meddai ynad boch- goch wrthi, na wnaech iddo arwyddo ar- dystiad dirwest ? 0 syr, meddai hithau, yr wyf yn myned bob nos i'w gyrchn o'r dafarii. Yr wyf yn gallu ei dywys a'i ddenu heibio i ddwy neu dair tafarn, ond nis gallaf ei gael heibio i saith, heb iddo fynu troi i'mewn. Y mae wedi arwyddo yr ardtysiad ddwy waith, ac y mae yn wylo yn chwerw yn fynych am ei feddwdod gwallgof; ond -y mae ei syched mor ZD angerddol, fel y rhaid iddo gael rhyw wirodpoethrwyfed. Y nroe wedi llyncu drachtiau o durpentine, ac o sudd tobacco lawer gwaith. Y mae cynddaredd yr yfed yn ei ddal bron bob pythefnos; y mae yn gwybod hyny, ac y mae yn fy rhybuddio yn dyner i ddianc o ffordd ei wallgofrwydd. Y mae yn ddrwg iawn genyf drosoch meddai yr ynad, ond nis gallwn eich heIpu.-Dygwch yr aches nesaf yn mlaen. Foneddigion torturiol, meddai y wraig, byddwch mor garedig a'i gadw yn gaeth yn y carchar am fwy o <amser na phythefnos; ni wna hyny ond poethi ei fiys at ddiod. A oes genych. chwi yr un nawddle i tin fel efe, lie nad all gael dim o'r diodydd meddwl ? Pan ooddid yn gwasgu y wraig i droi allan o'r llys, yr oedd ei golwgathrist yn bur effeithiol; a dywedodd yr ynad, yr hwn oeddid newydd godi i'r faiuc, yr wyf yn teimlo yn ddwys iawh ar ran y wraig ienanc yiia. Y r wyf yn argyhoeddedig fod ei gwr yn wallgof, nas gall ef lywodr- aethu ei hun, ac nacl ydyw yn gyfrifol am ei ymddygiadan ac os caf eich caniatad cymeraf ef i nawddle gwallgofiaid. a., na, meddai y ddau ynad aiaM, nis gallwn newid ein dedfryd. Yr oedd y wraig druan y tu allan i'r llys yn crynu, mewn awydd am gyfle i roddi cnsan i'w gwr pan y byddid yn ei gymeryd i'r carchar. Wrth eigweled, ymwthiodd yr ynad craff tosturiol ati, a dywedodd wrtbi, pan y bydd eich- gwr yn cael ei ryddnan o'r carchar, gadewch i mi wybod, a cheisiaf gael nawddle iddo. Yr oedd y gwr, sef Dipso druan, wedi cael ei ddwyn i fyny yn y dafarn, ac yn nghanol meddwon; ac yr oedd wedi disgyn o achau yfwyr ac yr oedd yn amlwg fod clefyd meddwdod drvvry ei holl gyfansoddiad. Pan y daeth pythefnos ei garchariad i ben,daeth yr ynad caredig mewn cerbyd heibio i'r wraig, ac ZD t, aetbant at ddrws y carchar i'w dderbyn allan, a. gyrasant drwy borth prycl ertli i adeilad hardd, ag oedd yn nghanol pare o goed, a llwyni, a llwybrau, ag oeddid wedi I ddarparu i fod ynnawddle iachns i fedd- woil eithr nid oedd cleddfau i'w cadw yno, os na ellid gwneud hyny drwy dden- iadau a chymelliadau moesol. Bn Dipso yno yn lied ddedwydd am ra.i dydclian, ac yr oedd ei wraig dyner bryderus yn cael dyfod i edrych am dano. Yr oedd yn gwella o hyd, a'i iaith oedd ei fod yn ffieiddio y diodydd mecldwol. Yr oeddid yn bryderus am ei gadw yno er ei feddyg- iniaethu. Deallwn fod ei syclied yn ciyf- hau, a bod llewygon ei gyuddaredd am yfeds yn ymyl; a bod perygliddoddianc o'r noddfa. Buwyd yn cuddio ei esgidiau er ceisioatal hyny. Ond un hwyr, diang-' odd dros y mur, a rhedodd tua'i gartr-g yn wyllfc ei deirnlad, yn ddig.wrtho ei hun pan yn adgofio ei hanes, ac eto yn wall of am gael died. O'r diwedd claeth i olwg palasdy mawr congl yr heol, lleyr oedd y ffenestri gloywon goleuedig yn llawn cos- trelau llawnion,ac o hysbysiadau perthynol i'r gwinoedd a'r gwirodydd. Safodd gerllaw yno.. Ni feddai ddim arian yn ei logelll'; ond yn annedwydd daeth Boosey Jim ac ereill o'i hen gyd-yfwyr ato. Estynwyd gwydraid iddo, ac yno y bu yn yfed nes y gorfu i'r meefdwon ereill ei gatio adref. Yn mhen ychydig oriau ar ol hyny, llof- ruddiodd ei wraig anwyl yn ei gynddar- edd, ac fel canlyniad o hyny, cafodd ei brawf, a'i ddedryd, G,'i a'rwain- i'r crogbron, a'i ollwng i fyd araU. Ond ein teimlad ni ydyw fod y bai yn gorwedd wrth ddrws awdurdodau y gyiraeth. Yr oedd y dyn ieuanc, druan, yn wallgof. Medrodd y meddyg wrth archwilio ei ymenydd, ar ol ei farwolaeth, brofi hyny ac nid fl'ordd | iawn at ddyn felly, oedd ceisio ei gOlibi ♦ trwy ddirwyon, a thrwy nn-ar-bymtheg o -gar chariadati dwy wythnos yr uu. Dylas- id cadw un felly mewn nawddle cysurus er cael gwaith a lluniaeth, ac addysg a difyr- wch, ac er ei gadw yn gaeth o gyrhaedd y diodyddgwenwynig oeddynt yn ei wall- gofi a'i ladd. S.R.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y PARCHEDIG FEr-GUS FERGUSON.—Yr oeddid yn ddiweddar yn ei alw y Scot- tish Heretic;" ond ar ol cael ei chwilio yn 0 fanwl a'i ddisgyblu yu o drwm am ei gyfeiliornadau, gan y frawdoliaethaw- durdodedig i ofalu am ei gredo ac i arol- ygu ei weinidogaeth, y mae wedi ei adferu yn ol i'w gadair a'i bwlpud yn ei eglwys. Mae'n debyg fod ei ymgeleddwyr disglyb- aethol wedi gallu tynern ei galon, a goleuo ei ddeall, a iachau ei ffydd, a phuro ac efengyleiddio holl gylch ei wein- idogaeth. &—-— CYSfDEITHAS y TRAETHODAU CREF- YDDOL.-—Dosbarthodd yn ystod y flwyddyn ddiweddaf, 63,000,000 o draeth- oclau, gwerth £ 146,00#. Y mae wedi cyhoeddi a lledaenu er adeg ei chycwyn- iad, 1,700,000,000 o wahanol lyfrau a thraethodau buddiol. YSGOLIOX SABBOTIIOL.-—Y mae o leiaf chwe' chan' mil o athrawon yn awr yn gweithio yn rheolaidd bob Sabboth ac y mae yn anogaethol i feddwl fod tros ddeuddeg mil o'u disgyblion ieuain<j wedi cael eu derbyn yn y flwydclyn ddiweddaf i aelodaeth eglwysig, er cael eyfle-Lis- derau a chymhelliad i fod yn fwy defnyddioldros lesu. CENIIADAETII DrNAS LLUNDAIN. — Y mae ganddi yn awr 452 o genhadau ar weftth bob dydd; ac y mae yr Adroddiad Blynyddol yn dangos fod eu Ilafur wedi cael ei goroni a llwyddiant mawr. Gwobr fawr ydoedd gallti enill a denu 1699 o feddwon i dir sobrwycld a chysur teuluaidd, ac i gylchoedd o ddefnyddiol- deb cymdeithasol; ac adferu 857 o ferched syrthiedig afradlon o ddyfnder- oedd eu llygredigaeth.au, i uchelfanau dedwydd diweirdeb a rhinwedd, a defnyddioldeb ac anrhydedd; ac y maent wedi bod o gymorth mawr yn llawer o feusydd ereill Cristionogaeth er lies eu dinas a'u gwlad. Yr oedd cyllid y gymdeithas eleni yn haner can' mil o bunau. ( Y TREFNYDDION" CALFINAIDD. — Cy- hoeddir yn y 4 Christian Age Almanac am y flwyddyn yma fod mwyafrif poblog- aeth-" Native population — tywysog- aeth Cymru yn Drefnyddion Calfinaidd. CaYem i ryw JDrefnydd ddangos ei ys- tadegau er profi hyny. Y mae y Trefnyddion Calfinaidd wedi gweithio yn rhagorol iawn drwy y ganrif bresenol; ac os gallant brofi eu bod yn fwyafrif" y boblogaeth, byddai yn deg ac yn anrhydeddus iddynt wneuthur hyny.