Y Celt

YSGOL Y BWRDD, LLANARTH. GWLEDI) I'ft PLANT A ChIFLWYNHD GWOBR I'R ATHRAW.. Mae y rhandir hon wedi ei bendithio a Bwrdd Ysgol er ys llawer blwyddyn weibhian. Ymdrechwyd gan lawer i atal oi ffurfiad; ond erbyn heddyw, itk- Idyliwyf fod pawb sydd a dim sel yuddynt o blaid addysg, yn meddwl yn favu ohono. Ei arwyddair yw "Cynildeb ac effeitbioli v.'dd —ysgoldai cyfleusac atbrawon da. Mae genym yn Llanarth, un Mr. John Edward Rees, nn o ysgolfeistri goreu a adnabum. Mae ei lafur a'i j iiidrech diflil10ar dart i addysgu, wedi gwaeyd yr Ysgol Elfenol hon yn un or rhai blaenaf. Oydmarai ei ddosbarthiadau uchaf ag ysgolion o honiadau llawcr uwch. Er amlyr 1 ein gwerthfa."lc owgrwydd o'i lafur a'i ymdreehion, cyflw: 11- wyd iddo ar y Slain o'r mis diw Idaf, anrheg o lyfrau dras werth £ 10. Yn y prydnawn rhoddwyd gwledd i'r plant gan wragedd caredig y pentref-te parti-un iawn oedd befyd. Ar of i'r plant gael eu gwala anfon- wyd gwahoddiad i'r rhan laosocaf o drigolion y pentref, yr hon dderbyniwyd gan nifer, mawr yn garcdig. Yn yr hwyr cawsom gyfarfod canu, a H Spelling Bee." Y cynfcaf o'r fnth fuerioed yn y lie. Gwnaeth y plant on gwaitli yn rhagarol. Pan yn cyfodi i gyfl w yno yranrheg dywedai yr Ysgrifcnydd: Fod yn dd.m-g ganddo fod dan yr angen- rheidrwydd o ddwyu mater personol gerbron. Er ys ychydig yn ol ymddaugosodd yn y Dywysogaetli (papur Eglwysig) am Llanarth a'r aragylchoedd yr edrychiad mwyaf brwnt, athrodus, achelwyddog, a lychwinodd ddalcnau papur newydd erioed. Haerid, yn roysg pethau ereill, fod gweinidog Annibynol y lie (J.M. P., wrth gwrs) wedi gwneyd ym- gais am fyned drosodd i'r Eglwys Sefydledig, ond iddo ddychrynu cymaiut pan ddeallodd mor galed oedd yr ordeal i fyned yu ofleinad j fel y rhoddodd, druan, bob meddwl am y peth i fyny, a byth wedi hyny y mae yn rhyw An- nibynwr selog i'w ryfeddu. WeJ, mae rhyw- beth newydd, mae'n debyg gen i, i'w ddysgu o hyd. Ni feddyliais erioed or blaen, a gadael cydwybod yn ddisylw, er bod yn anhawdd myned yn 'ffeiriad, ac o'r ran hyny nid wyf yn meddwl yn wahanol yn awr. Pa fodd y medrafpan gofiwyfy gweiniaid sydd wedi gallu myned. ODd i fod yn o generous a'r bychan eglwysig chwe' mi8 0), ilr 'd ei fod yn mhoethder angerddol ei ffydd newydd yn ys- grifenu o flaen holiing-glass, rc mai camsynied dau berson waaeth. Pwy ymfoddlona fod yn dipyn o glochydd os gal lei fyned yn 'ffeiriad ? Er fud cyfraith Lloegr, yn ami, fel cyfraith. Moses gynt, yn gwneyd dynion a gwendid yn- ddynt yn offeiriaid, eio nid yw yn gwneyd pob gwanyn chwaeth. Gan na wnaethum un sylw o'r eyhuddiad taenu y frawdoliieth, y chwc 31 fy mod yn euog, neu buaswn i byth yn goddef a dywedai ombell flaenor gyda Haw ei fod ef yn dirgel grcdu. fod peth gwir yn y stori. Bu felly am amEer cyn i mi wybcd yr ail game chwerw. Pan dder Uais hyny pendeifynais y eyfle cyhoeddus cyntfv gawll y gwnawn ddi- claration ar y mater. Ac feDy y gwnes, dy- wedais yn o blaen, ond pry cyfan cawfrant ddianc yn o rad, Anhyfryd iawn oedd genyf i gyffwrdd a mater personol mewn cwrdd o'r fath. Ond angenrhaid a osodwyd adaf i'w wneyd mewn hungn-amddiffyniad. Gwedaisy cyhuddiad. Ac yr wj f yn rhoi challenge i neb pwy bynag i brofi fy mod d-wy lythyr, gair, awgiym, gweithred, neu unrhyw beth, neu mew ° unrhyw fodd wedi amlygu awydd i fyned drosodd i'r Eglwys Soiydl dig, mae hwn y jyhuddiad diweddaf ddisgwyliv, 1 ddyg- id yn fy erbyn.Er gwaned yr edrychiad yr wyf yn dirgel gredu ei fod yn ffrwyth ymgyngfeor- iad. Mae ereill wedi diane i'r noddfa, ac arall yn barod i groesi ond marw o'r Mae twyll rhagrith a sebon rhai yn eglur i bawb. Pe y dadansoddid bywydau o'r fath ceid hwy yn rbyv,'belli tebyg i hyn. 1, eu lienwau a'u perthynasau; 2, eu henwadaetb 3, eu cyf- eillion. Yna, yn 4 Duw a gwirionedd. Penod ag adnod i brofi y pwnc pan fo galw. Os eawn lonydd gadawaf ar hyn, neu hwyrach y manylaf dipyn yn fwy. Ond hyderafna fydd galwad, heddwch a chymydogaeth dda, yn yr hyn mae fy nghalon yn garu fel y tystia fy hanes yn y lie am ugain mlynedd. Oyfiwyn- yranrhegg.inW.Bees, Ysw., a derbyniodd Mv Rees hi yn ddiolcligar, fel amlygiad teiiri- lad carodig y gymydogaelb, a gwnaeth sylw- adau gwir fuddiol ar ddyledswyddau rkieni gyda golwg ar addysg eu plant. Hyderwn y ca Mr Rees hir ocs a ieehyd, a llwyddiant, ac y bydd addysg y gymydogaeth hon dan ei ofal am flynyddau meiihion. J. M. P.

TERFYN PRAWF ARIAKWYE GLASGOW. Y mae prawf y chwe' cyfanvycldwr a rheolwyr Ariandy dinas Glasgow wedi dirwyii iV derfyn o'r diwedd. Dydd Sadwrn cylioeddodd y barnwr ei ddediryd ar y carcharorion Parhaodd y prawf am luaws mawr o ddydd- iau, a dygwyd i'r amlwg ffeithiau. anhygoel yn mron. Wrth weled sefyllfa masnach yr ariandy yn colli fir, ym- roisant i ddychmygu cynllun iau twyllodrus drwy guddio y gwir ffigyrau oddiwrth y cylioedd, ond gan fod yn amlwg mai eu hamcan penaf oedd gohirio y dydd drwg," a pha bryd bynag y deuai barn ar eu gwarthaf, y byddent hwy yn golled- wyr fel ereill, gwelodd y barnwr mai e ddyledswydd oedd edrych yn ffafriol ar eu hachos. Yr oedd yn amlwg fod yr Arglwydd Farnwr yn teimlo cyn cy- hoeddiad y gosp, y byddai i'w hysgafnder greu cryn lawer o syndod yn mynwesau lluoedd, ac am hyny dywedodd nad oedd eu heuogrwydd o angenrheidrwydd yn >- cynwys, a thebygol nad oedd yn eu cymell i weithredu megis y gwaethant er mwyn hunan-^lw ac am hyny ddarfod iddynt weithredu megis ag y gwnaethant o dan y dybiaeth gyfeiliornus eu bod yn gwneud y peth goreu o dan yr amgylch- iadau er lies yr ariandy. Yr amgylchiad hwn yn unig barai iddo beidio eu hanfon i alltudiaeth. Condemniwyd Lewis, Potter, a Robert Stronach i ddeundw mis o garchar, a'r gweddill i wyth mis,

Y LLOFRUDD PEACE. Ymddongys nad yw y carcharor uchod yn dda ei ieehyd; hefyd ei fod yn gwrthod cymeryd unrhyw fath o ym- borth er's pan y condemniwyd ef i farw. Cedwir gofal neillduol ar ei symudiadau gan swyddogion y carchar — achos meddylir ei fod am ddistrywio ei hun y foment gyntaf y caiff y cyfle. Disgwylir y cymer y dienyddiad ie yn mhen pym- theftios. Yr ydym yn deall fod y Trysorlys wedi cydnabod hawl Mrs Thompson i'r can' punt, sef y wobr a gynygiwyd am y wybodaeth a wnai arwain i ddedfrydu y sawl a lofruddiodd Mr Dyson; ond yr unig gwestiwn gan y Trysorlys i'w ystyried, a ddylid neu beidio" rhoddi cyfran o'r arian i'r Heddgeidwad Robin- son, yr hwn a ddaliodd Peace yn Steeple- hurst, am dy doriad. Pa fodd bynag, y wybodaeth am adnabyddiaeth y car- charor fel llofruddiwr Mr Dyson ddaeth yn unig drwy imrs Thompson ar ol i Peace gael ei ddal.