Y Celt

CYHADLEDDAU EIN CYFARFOD- YDD CHWARTEROL. Y MAE llawer o'n cynhadleddau, yn lie bod yn gynhadleddau i wresogi cariad, i gryf- 0 n hau a helaethu brawdgarwch, ac i hwyl- ysu cydweithrediad o blaid tryrnas Ty- wysog tangnefedd, yn cael mi gwneyd yn gyfarfodydd i ddifrio, a diraddio. ac ath- rodi, a gwthio o'r neilldu, ac i ddrygu yn mhob model y gellir, frodyr gweithgar ydynt wedi bod yn llafurio ar faes yr ef- cngyl o blaid egwyddorion ac ordinhadau duwioldeb, am dymhor maith o yrfa lafur- us ac anrhydeddus; ac er ceisio derchafu brodyr ieuangach, ucheifrig, chwyddedig, i fod yn archoffeiriaid yr (glwysi, ac yn archly wiawdwyry Cyfundeb A .cr cael awenau pob sefydliad i'w dwylaw a chael allweddau pob swyddogaeth a phob trygorfa wrtli eu gwregysau. Y mae gwallgofrwydd eu pliariseaeth, a brad eu cynllwynion, a chynddaredd eu cenfigen, nid yn unig yn wenwyn i Gristionogaeth, ond yn warth i'w cenedl, ac y mae wedi achosi niweidiau annarluhiadwy i grefydd bur yn ei holl gysylltiadau. Y mae tair cynhadledd f awr o enwogion 0 0 n boneddigaidd, parchedig, duwiolfrydig, tanllyd eu sel am dcgwch a chariad, y n newydd dderchafu eu golygon ffyddiol a sanctaidd, tua gorsedd y nefoedd, er cael eneiniad o lys yr Oen, i solio eu condemn- iad o ysbryd a geiriau prif-athraw y Bala -y Parch M. D. Jones.-—pan yn beiddio i amddiffyn ei hun yn erbyn athrod a brad hen elynion Coleg y Bala. Yr eedd penaetliiad y tail' cynhadledd wedi gwneyd en goreu yn mhob dull y medrent, igam- liwio ac i ddrygu a gwthio o'r neilldu y prif-atliraw, a hyny am hir amser ac yn y diwedtl, pan y daeth ef allan, ar gais ei gyfeillion, i'w amddiffj n ei hun yn erbyn yr enllibiau a'r camliwiadau oeddid wedi geisio bentyru arno, ir dyboi-i o goisio ei wthio o'r neilldu, dyma gynddaredd yn fflamio drwy holl wersylloedd y u Glymblaid; J1 cynddaredd ag aydd ar unwaith yn pglur bron ei fod wedi gwneyd case arswydus yn erbyn eu bathrocl a'u bannliegwcli. Cofier mai mqivil Jmnan- zn amddiffyniad yr ysgrifenodd y prif-athraw, s a cbofier hefyd .ci fod wedi dioddef yn ddistaw am lawer o fiynyddoedd; a hyny claii y bradwriaeth creulonlaf a wehvyd erioed niewn unrhywgwr o'r byd crefyddol. Buom yn rhyfeddu lawer gwaith at foneddigeiddrwydd ei ddiodd- efgarwch; ORd gwasgwyd ef o'r diwedd i ddyfod allan mewn hunan-amddiftyniad, ac y mae ei.amddifl'yn-eiriau wedi disgyn' fel gwreicliion poeth ar gnawd noeth ei erlidwyr; ac nid oes ganddynt ddim gwell t) y i'w wneyd yn awr na chyhoeddi pender- fyniadaa eu cynhadleddau chwarterol" er ei gondemnio a cheisio ei ddrygu yn mhob ystyr fel cymydog, fel Gristion, fel gweinidog, ac fel prif-athraw. Y mae j n ddiweddar wedi cael ei anrhydeddu a censure tair cynhadledd. Ehoddir yma eiriau penderfyniad Cynhadledd Cyfarfod Chwarterol Cyfundeb Cymreig Sir Ben- j fro—" Ein bod yn holldl anghymeradwyo yr ysgrifau cynhenllyd, annheg, anfon- eddigaidd, ac annghrefyddol sydd wedi ymddangos yn y I Celt' yr wythnosau di- weddaf, mewn perthynas i Athrofa y Bala, gan y Parch M. D. Jones." Dyma eto benderfyniad Cynhadledd Cyfarfod Chwarterol Cyfundeb JDwyrein- iol Morganwg—« Ein bod yn ystyried rhai o ysgrifau diweddar y Parch M. D. Jones yn y Celt' yn anweddaidd iawn o Grist- ion, yn annheihvng o bregethwr a gwehi- idog yr efengyl, ac yn neillduol o atliraw yn parot ji dyuion icuainc i weinidogaeth f Testament Newydd, ac am hyny yn dy- mimo eu 11 vryr gondemnio." A darfu i GynLadledd fawr Cyfundeb Dwyreiniol Arfon gofnodi penderfyniad o'r un natur. Nidydym eto wedi gwcled geiriau vote of censure Cynhadledd Arfon. Yr oedd yno 21 yn erbyn y fath gondemniad, ond yr oedd 27 o'r parchedigion a'r boneddigion drosto ac folly oaf odd ei gofnodi er dwy» glwyfo caionau bron haner y gynhadledd, ac erys y cofnodiad yn nod du amI wg hyd byth ar enwau y rhai fuont yn codi eu dwylaw drosto. Gellid casglu fod pen- defigion enwog y cynhadleddau hyn yn solog iawndros degwch, ac yn enwedig dros foneddigoiddrwydd ymadrodd ond, atolwg, pa bryd y darfu i wylder brawdol a boneddigaidd du.wiolion y tair cynhad- ledd a enwyd ardystio erioed yn erbyn enllibwyr diegwyddor abradwyr masged* y ig y H Colloedd Cudd?" Pa bryd y darfu iddynt erioed roddi gair bach o gyngor, neu o gerydd, i athrodwyr a brad- wyr y llwyni, y rhai oeddynt drwy'r blynyddoedd yn cydgynllwyn i goisio llofruddio cymeriad y prif athraw ? Gwyddent fod ceisio bychanu ei alluoedd fel athraw, a llychwino ei weinidogaeth fel duweinydd, a cheisio gwrthio o'r gol- wg ei hirfaith ddefnyddioldeb, yn beth nas medrent ei wneyd ac felly yr oeddynt yn ymlusgodrwyeu llwyni a'u Celloedd Cudd er cynllunio a.gweithio allan fradwriaeth mwy cwmpasog, mwy tanlenawg, a, mwy ZD l'scariotaidd or ceisio camliwio, a'i ddi- raddio, a'i ddisodli, a'i ddiswyddo. Digon tebyg fod rhai o'r brodyr yn y cynhad- leddau a onwyd yn lleisio yn erbyn inewn ufudd-dod i lais eu hynafitud, heb gael .Y I cyfle i wybod am fanylion yr amgylcliiad- au ond gellir dyweyd yn hyf wrth-frodyr blacnilaw y tair cynhadledd ag ydynt wedi bod mor ffug-sanotaidd ac mor ffroen uchel yn ei gondemnio, eu bod wedi dwys archolli teimladau miloedd ar filoedd drwy bob pai-th o Gymrn o grefyddwyr mor deg a gonest, mor bronadol a boneddigaidd a hwy eu hunain, a dicvlion llawer mwy cyn- nulleidfaol a rliyddfrydlg ac yn eu mysg law-eroedd a wyddent lawer mwy amyr amgylchiadau iia neb o honynt hwy, Hawdd iawn ydyw i dywysogion Cynnad- ledd, pan dan eu llawn hwyliau, gyhoeddi Vote of Censure," neu ddedfryd o gon- ,demniad ar y prif-athraw, ac ar bawb ereill na chydganent eu Hamen er cadarn- hau eu condemniad hwy ond yn wir gallant benderfynu y bydd eu censures yn blyf budron duon o warth oesol yn eu capiau cynhadleddol. Hawdd ydyw i wire-pullers celloedd un cynhadledd anog cynhadleddau ereill i selio censures, fel seconds i'w gilydd; ond pan ofynir i'r cynhadleddwyr yn mha gymeriad y maent yn gwneyd hyny, y mae cymylau o dy- Avyllwch dlidew yn cau o'u hamgylch. Ymffrostia rhai eu bod yn gwneyd hyny yn swyddogolrfel cynrychiolwyr eu cyfun- debau ond tystia ereill, niewn mymryn o ddyryswch ac o ddycbryn, nad ydynt ddim ond hy-bysu eu barn bersonol, ond eubdd yn gwneyd hyny o leineiau eu swyddfeydd cynhadleddol. Y mae yr ysgrifenydd wedi cael ei ran o cencures rhai cynhadleddau