Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
7 erthygl ar y dudalen hon
- PARNELL A'l DYSTEB.-
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PARNELL A'l DYSTEB. Yn y Rotunda, Dublin, noa Fawrtb cyn y diweddaf, cyflwynwyd y Dysteb Genedlaetho 1 1 Mr. Parnell, yn cynwys y swm o £ 38,000. Trosglwyddwyd y swm iddo mewn nodyn gan Arglwydd Faer Dublin. Dyddorol iawn fu- agai cael gwybod faint o'r swm aruthrol hwn a ddaeth o bocedau y dosbarth mwyaf dyodd- «f«s yn yr Iwerddon, a faint oddiwrth y Uwyddelod hyny sydd ar wasgar. Gwnaed defaydd mawr o'r amgylchiad i chwythu JJ^gorn y Lly wodraeth Gartrefol. Defnvddiodd Brenin anghoronog Iwerddon" frawddegau crynon iawn yn ei araeth, ond ceir gweled eto /lint o wirionedd sydd ynddynt, a faint o Pwya ellirosod arnynt. Meddai, "Y maeein sefyllfa yn gryf, a chynyddol yn mhob ystyr. un bynag a fydd iddynt estyn yr Ethol- fraint ai peidio, bydd i ni yn yr Etholiad Cy- ffrediaol nesaf, ddychwelyd rhwng 70 ao 80 o aelodau. Heb y cysgod lleiaf o amheuaeth, yn nwylaw y Gwyddelod yn Lloegr a'n hael- odauGwyddelig aanibynol—wedi eugwahanu aU neillduo fel y maent-y bydd penderfynu yn yr etholiad nesaf pa un bynag ai Gwein- yddiaeth Ryddfrydol ai Geidwadol gaiff reoli Lloegr. Y mae hyn yn rymusder mawr ac ( yn nerth mawi. Os na allwn lywodraethu ain hunain, gallwn o leiaf achosi iddynt hwy gael eu llywodraethu fel y dewiswn ni."
IARLL GRANVILLE AR MR. GLADSTONE.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
IARLL GRANVILLE AR MR. GLADSTONE. Ddydd Mercher diweddaf, dadlenwyd cerf lun o Mr. Gladstone, yr hwu a godwyd gan lelod 01 wb Rhyddfrydol Dinas Llundain, gan M:r. B. W. Currie, Llywydd y Gymdeithas Ryddfrydig. Wrth dderbyn y cerflun, dy- wedodd larll Granville, llywydd y clwb- Wedi cyfeirio el fod yn adnabo i Mr. Gladstone ar's 50 mlynedd-ei fod wedi bod o dan am tyw Brifweiniaogion, ond nad oedd erioed j^edi adwaen un Frifweinidog oedd wedi tangos tymher addfwynach, fwy o amynedd, [leu fwy o ystyriaeth i farn ei gyd-Weinidog- on ar y pynciau y byddont yn yjagynghori la Mr. Gladstone. Yn ei sefyllfa swyddogol, >yda'i wybodaeth, ei allu, a'r nerth gweithio ■hyfeddol sydd mor nodweddiadoi o hono, nedda, wrth gwrs, ddylanwad dwfn ar ym- "Ynghoriadau y Weinyddiaeth; ond, a chy- neryd i ystyriaeth ei ymlyniad dwfn, a'i vresogtwydd, y mae yn rhyfedd iawn pa fodd r ttiae yn rhoddi sylw i osodiadau pawb, a'i ] Wyllysgarwch i ildio ei syniadau ei hun i ] &rn gytfredinol ei gydswyddogion, dros y rhai ( mae yn llywyddu. Dywedai ei arglwydd- i "eth y byddai i'r rhai a gredant na fedd Mr. £ Gladstone ddylanwad neillduol ac anorchfygol ( anfod eu hunaia wedi camgymeryd, hyd yn 3 od wedi ffurfiad y Llywodraeth Doriaidd- 1 ygwyddiad y gobeithiai ef a atelid yn hir. c )yna farn un o brif ddynion y Deyrnas am 8 Ir. Gladstone, a hdno wedi ei seilio ar adna- ) yddiaeth hir o hono, ac un a fedd barch diled- t yw iddo. c —— t
0 R. FORSTER AR DDIWYGIADAU…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
0 R. FORSTER AR DDIWYGIADAU SENDEDOL' T Bu y gwr da uchod yn anerch ei etholwyr 0 a Bradford nos Iau diweddaf. Dywedai nad ) 3dd amheuaeth nad cwestiwn blaenaf y dydd g loedd diwygiadau seneddol. Credai y gallai n gynwysiad yr Iwerddon i mewn ychwanegu h ilynwyr Parnell am ychydig amser; ond yr 0 )dd yn foddhaus i'r Llywodraeth gasel cyfar- o. d 4 hwy yn y senedd, ac nid mewn trych- f( ebau yn y wlad. Dylasai ailddosbarthiad y 01 tldau ddilyn Helaethiad yr Etholfraint, a p gcbeithiai ef y byddai y cynllun yn un eang, ac yr o"dd ei syniad ef yn ffafr dosbarthiadau etholiadol cyfartal. Gwrthwynebai waith y Llywodraeth mewn perthynas i'r llbert Billa
MR. OSBORNE MORGAN AR DDEDDFWRIAETHAU…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MR. OSBORNE MORGAN AR DDEDDFWRIAETHAU CYMREIG. Nos Wener, bu yr aelod anrhydeddus dros Ddinbych yn anerch cyfarfod lIuosog o'i ethol- wyr yn Wrecsam. Wedi amddiffyn yn gryf wleidyddiaeth y Llywodraeth Ryddfrydig, cyf- eiriocd at faterion oedd yn dal perthynas neiliduol a Chymru. Hyderai y byddai ty- mhor nesaf y Senedd yn ua o fodd arbenig i Gymru. Ceid gweled ynddo gyflwyniad Mesur Addysg Ganolog Gymreig. Yr oedd angen mawr hefyd am Fesur Mynwentydd, yn ymwneud a'r rhanau hyny o'r cwestiwn claddu nad oeddis ond prin wedi cyffwdè a hwy yn Neddf 1880. Wedi amlygn ei gyd- ymdeimlad a'r ymdrechion i gadw i fyny Brifysgol Aberystwytb, dywedodd fod yn hawdd i'r Ceidwadwyr roddi y pris lleiaf ar X,8000 y flwyddyn at y Colegau Cymreig; ond yr oedd hyny yn cynryehioli buddiant cyfan- swm o yn agos i < £ 300,000; a phan y dygodd Syr Hussey Vivian yn 1879 ei gynygiad rhes- ymol yn mlaen yn galw ar Lywodraeth y pryd hwnw i ystyried y moddion goreu i gy- nortbwyo unrhyw ymdrechion lleoi i gyflawni yr angen am addysg uwchraddolyn Nghymru, cyfarfu Syr Stafford Northcote (yr hwn y dydd o'r blaen yn Nghaernarfon nas gallai ganmol digon ar yr vmdrenhion hyny) ag ateb sarug. Mewn perthynas i gynygiad Mr. Dillwyn, gallai fod yn agored i amheuaeth mawr a oedd wedi dewis yr adeg oreu nen y ffurf oreu i'w ddwyn yn mlaen, ond argywir- deb a chyfiawnder cynwys ei benderfyniad, nid oedd ef, fel y gwyddai pawb, yn coleddu un amheuaeth wirioneddol. Ddeuddeng mlynedd yn ol, pan ddygodd y Barnwr Watkin Williams ei gynygiad yn mlaen ar y 1 Dadgysylltiad, amlygodd ef ei olygiadau ar y j mafer, ac yn sicr nid oedd dim wedi dygwydd er yr. adeg hono a dueddai i l i s i'w newid (cym.) Ar gynygiad Syr Robert Cunliffe, A.S., pasiodd y cyfarfod bleidlais ymddiiied- aeth yneu haelod a'r Llywodraeth Ryddfrydig.
MR. BRIGHT AR YR ETHOLFAINT.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MR. BRIGHT AR YR ETHOLFAINT. Yn ystod ei ymweliad a Mr. Isaac Holden' A.S., yn ei breswylfod yn Keigbley, ymwel wyd ag ef gan gwmni anrbydeddus, yn mysg 7 rhai yr oedd Mr. Forster, A. S., a Mr. [llingwoith, A.S. Wedi ciniawa, ymwelodd iirprwy Ryddfrydig o Keighley a Bradford I to, ef er cyflwyno anerchiad. Wedi ychydig ( lylwadau rhagarweiniol, dywedai mai y < swestiwn uniongyrchol gerbron y wlad yn awr ( rdyw a roddir i'r boblogaeth yn y siroedd yr 1 in rhyddid -gwleidyddol ag y mae y bwrdeis J Irefi er's blynyddoedd wedi ei chael a'i hym- J irfer. Y mae'r etholfraint yn y bwrdeisdrefi 1 ''n bresenol yn syml iawn-y mae gan bob e y-ddaliwr hawl i bleidleisio. Ond yn y sir- i oedd y mae'r Etholfraint yn uwcb, ac yn uwch lag y bwriadai y gyfraith, ac edrych arni yn ifalus, iddi fod. Y mae wedi ei seilio ar y rethiant, a gwyddis tod hyny yn y nifer lu- J J1 socaf o achosion yn is lawer na'r ardreth; | In y trefi nad ydynt fwrdeisiol, rhaid fod an ddyn dy ardrethol 0 £15, i -618, neu J ( lewn rhai achosion X20, cyn y bydd ganddo I 1 awl i osod ei enw ar y rhestr fel pleidleisydd, d blegid fod ei hawl yn cael ei benderfynu yn I y trethiant ac nid yn ol yr ardreth. G welir illy fod gwahaniaeth dirfawr rhwng y sir- fi edd a'r bwrdeisdrefi. Y mae yn gwestiwn d wysigbethawneirynngwyneb hyn. Ynawr. C tyddaliad rydd hawl i'r Etholfraint yn y bwr* deisdrefi; yn y siroedd, £ 2 a rhydd-ddaliad' Yn ol y Mesur a fwriedir ddwyn yn mlaen ar y mater hwn, rboddir yr Etholfraint i dyddal- wyr yn mhob man, a diùdymir yr hawl o Y,2 ac uchod yn flynyddol. Drwy y Mesur a gy. nygir, bydd i nifer aruthrol o bersonau—nis gallai ddweyd sawl mil—yn y deyrnas oedd- ynt yn awr yn meddu yr Etholfraint yn y siroedd drwy berchenogaeth eiddo gwertb X2 yn flynyddol, a'r hon na feddant fel tyddalwyr na pherchenogaeth tai, golli yr hawl hon yn yn unioagyrchol. Y styriai Mr. Bright ddi- ddymiad hyny yn anghyfiawnder o'r mwyaf. Difreinid miloedd o rai nad oeddynt hyd yn hyn wedi setlo fel taiddalwyr, a hyny heb gynyg iddynt yr un gwellhad. Rheswm arall ganddo dros barhad yr Etholfraint i berchen- ogion eiddo gwerth X2 ydoedd fod Iluaws o ddynion ieu^ioc o 20 neu 21 oed i fyny hyd 30, neu hynach, nad oeddynt eto, o herwydd rhyw achosion neu gilydd, wedi dyfod yn daiddalwyr. Cyfeiriodd hefyd at ailddos- barthiad seddau. Yr oedd ef yn ffafrlol ( ddosbarthirdau etholiadol eyfartal, a barnal mai hyny fyddai ddoethaf. Ond ni obeithiai weled hyny wedi cymeryd lie yn awr. Fel canlyniad chwyldroad y buasai yn angen- rheidiol. Dywedai fod genym y Llywodr- aetb oraf gafoid y wlad erioed, a galwai hyny ar i'r Rhyddfrydwyr drwy'r wlad roddi iddynt eu cefnogaeth gryfaf, ac er i'r blaid gael, gweled yn yr etholiad nesaf nad oedd mewa gwaeth sefyllfa yn y Senedd nag ydyw yn awr.
ETHOLIAD IPSWICH.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ETHOLIAD IPSWICH. BUDDUGOLIAETH FAWR I'R RHYDDFRYDWVR Aeth y pleidleisio yn Ipswich ddydd Mercher yn mlaen yn dawel, ac heb ond ychydig o gyffro. Defnyddid cerbydau o'r ddwy ochr. Yr oedd y ddau ymgeisydd yn myned oddiamgylch i'r pleidleis-fythod, ac yn cael derbyniad croesawus. Am saith o'r gloch, cyhoeddwyd canlyniad yr ymrysonfa fel hyn:- West (Rhyddfrydwr) 3266 Charley (Ceidwadwr) 2816 Mwj afrif y Rhyddfrydwr 450 Wrth gymharu y canlyniad A ffigyrau etholiadau blaenorol, gwelir fod Mr. West wedi polio mwy ar yr achlysur presenol nag a wnaeth un ymgeisydd arall erioed yn rpswich; a bod 8yr W. Charley wedi polio llai 3 nifer nag un o'r ymgeiswyr Oeidwadol yn stholiadau 1874 ac 1880. Yr oedd cyfl'ro lirfawr yn y lie pan wnaed y cyhoeddiad yn lysbys, ac ymgasglodd torf ddirfawr o flaen ;weaty Mr, West, ac anerchwyd y Iluaws ganddo o'r ffeneatr. Oanmolai hwy am enill nor ardderchog, a gobeithiai y gwnelent felly iiiwaith. Yna ymwelodd a'r Clwb Diwyg- adol, lie y cafwyd ganddo sylwadau rhagorol.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Traddodwyd areithiau gwleidyddol grymus 'n Birmingham ddydd Lluo gan SyrCharles Dilke a Mr. Cbamberlain. Anfonodd Mr. Gladstone at Yagrifenydd Hwb RhyddfrJdol Dinas Llandaln, yn am- y^u ei adiol^hgarweh aui ei anrbydeddu rwy godi cerflan o hono. Dadlenwyd cerflun o Arglwydd Baacone- ield yn ffrynt 81. George'^ Hull, Lfe'rpwl, dydd Gwencr dsweddaf, ,iti Sjr H. A. !rO t.