Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
7 erthygl ar y dudalen hon
Y NADOLIG.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y NADOLIG. NID oes un adeg ar y fiwyddyn yr amlygir mwy ar deimladau a nodweddau goreu y natur ddynol na'r Nadolig. Perthyna i'r gwyliau emili, megys y Groglith, y Pasc, a'r Sulgwyn eu nodweddau, ond nid oes cymaint o swyn yn yr un o honynt a'r Nadolig. Y mae'r dygwyddiad nodedig y mae'r dydd yn ei adgofio yn teilyngu iddo gael ei dreullo yn nghanol pob llawenydd a hawddfyd ag sydd yn bosibl ei ganiatau. Yn yr adeg hon, yr ydym yn cael uwchraddolion cymdeithas yn ymostwng, a'r gwahaniaethau /n cael eu sy- mud, os nad ydynt hefyd yn cwbl ddiflanu. Daw y cyfoethog yn fwy tyner ac ystyriol tuag at y dawd. Ceir y tirfeddianwyr yn cymdeithasu a'u tenantiaid, a'r meistri gyda'u gweithwyr. Bendith fawr i'r hil ddynol pe gellid cadw drwy y fiwyddyn gymdeithas fendigedig gwyliau y Nadolig, a'r rhfnweddau teilwng a amlygir y pryd hwnw. Dyledswydd pawb ydyw cynyddu eu hapusrwydd eu hun- ain yn gyatal a dedwydiwch eu cymydogion drwy fod yn rhyddfrydig a hae!ionu&. Y mae'r Nadolig yn goleuo llawer ar un o fis- oedd mwyaf dwl a gerwin y gauaf. Ceir pleaer wrth ddysgwyl a darparu yn ystod Tachwedd a Rhagfyr, ac mewn adgofion difyr am yr adeg yn ystod Ionawr. Wrth ddyfod yn nghanol y gauaf oer, y mae'r Nadolig ar unwaith yu ein bywiogi a'n lloni yn fawr. Llenwir cypyrddau llwm y tlodion, darperir ar gyfer eu hangen, a cheii odid pob dosbarth o gymdeithas yn ceisio dwyn eu hunain i'r un sefyllfa. Un o brif atdyniadau y Nadolig ydyw y cyfleusdra a geir i gyfeillion ail gyfar- fod a'u gilydd a'u perthynasau. Fel rheol, ceir gweled y teuluoedd fuont am ranaa. o'r flwyddyn yn byw oddiwrth eu gilydd yn am- canu at gael cyfarfod yn nghyd yn ngwyliau Rhagfyr. Cymer brodyr a chwiorydd fuont ar wasgar ar hyd y wlad fantais ar y cyfle i gael unwaith yn rhagor ymgyfarfod ar yr un aelwyd deuluol. Abertha pob teulu odid bob peth er cael fel un gwrdd aru gilydd yn hapus a lion ar y Nadolig. Llonir ami i dlawd gan y caredigrwydd a'r haelioni o ddangosir, a'r unig ofid ydyw na buasai y cyfryw yn parhau Dyledswydd y rhai sydd mewn sefyllfaoedd bapus ydyw, y dylent yn awr, uwchlaw pob adeg, gofio mai cariad yw y gras Cristion- Ogol mwyaf. Adeg ddedwydd ydyw, ac ym- gais pob dyn o bob sefyllfa yw gwneud pawb yn ddedwydd a hapus. Eiddunwn i'n holl dtlarllenwyr "WYLIAU LLAWEN."
MARWOLAETH YN YR EIRA
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MARWOLAETH YN YR EIRA Dydd Sadwrn diweddaf deuwyd o hyd i gorff tri o ddynion ieuaine ar un o ucheldir- oedd Ysgotlaud. Ymddengys fod y dynion wedi cael eu cau i fyny yn yr eira, ac idiynt rynu i farwolaetb. i Yr oedd dau o honynt yn gorwadd gyda'u gilydd, a chaed corft y tryd- ydd ar ben ei hun mewn lie tua thair jttiilldir oddiwrth ei gymdeithion.
MARWOLAETH AMHEUS YN Y * WYDDGRUG.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MARWOLAETH AMHEUS YN Y WYDDGRUG. Nos Iau, canfyddwyd corff dyn o'r enw Thomas Knight yn gorwedd ar y rheilffordd rhwng y Wyddgrug a Broughton. Yr oedd y trancedig yn dychwelyd adref o fferm Kin- nerton Green, a thybir i'r tren redeg drosto, gan fod ei ben wedi ei niweidio, er nad rhyw kwer. Yr oedd wedi bod yn ngwasanaeth v rheilffordd, ac yr oedd yn hen mewn dyddiau.
DOLGELLAU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DOLGELLAU. Tabemad (A.)-Parch. D. Griffith, gweinidog Seisonig (A.)-Parch. W. E. Hughes, gweinidog Salem (M.C.)-Parch. R. Roberts, gweinidog Bethel (M.C.)—Parch. R. Owen, Pennal Seisonig (M.C.)-Parch. T. Thomas, Talgarth Ebenezer (W.)-Parch. J. Cadvan Davies, gWtJliliUUg Judah (B.)-Parch. D. Evans, gweinidog Clwb yr Odyddion.-Dydd Mercher nesaf, bydd y clwb hwn yn ymgymeryd A'r gorchwyl o ddetiis meddyg. Deallwn fod Dr. John Jones wedi cael ei gynyg i redeg y ras gyda Dr. Edward Jones. CYMDEITHAS Y CYMREIGYDDION. Y mae gan y gymdeithas hon destun pwyslg i ymdrafod yn ei gylch nos Wener nesaf, yr 21ain o'r mis hwn. Y testun ydyw: "Ai H. Robertson, Ysw., A.S., ydyw y cymhwysaf i gynrychioli Meirionydd yn y Senedd?" Y mae yr ymdrafod- aeth ar hyn i'w dwyn yn mlaen trwy ddadl. Yr agorwyr ydynt y Parch, John Meredith, a Mr. Richard Owen. Pwy bynag a hoffa glywed y pwnc yn cael ei ddadlu yn rymus, deled i'r cyf- arfod. Y mae hwn yn bwnc y dydd i gryn raddau yn awi, ac yn un a ddaw yn hollol felly mewn ystyr yn y dyfodol. Os pleidleisir yn y diwedd, fel mae'n debygol y gwneir, bwriedir hysbysu darllenwyr y DYDD pa ochr y bydd y mwyafrif; ac hwyrach mai gwell i'r Pwyllgor Canolog sylwi ar hyny, a chymeryd addysg oddiwrtho. Y mae y Parch. J. Cadvan Davies i anerch y gymdeithas yn mis Ionawr nesaf, a'r Parch. D. Evans i'w hanerch yn un o'r deufis dilynol. Rhoddir hysbysrwydd manylach eto. AELOD.
BRITHDIR, GER DOLGELLAU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
BRITHDIR, GER DOLGELLAU. Cyfarfod Adloniadol.—Cycaliwyd yr ail gyf- arfod o'r cyfarfodydd uchod yn Xsgoldy y Bwrdd, nos Fawrth, Rhagfyr 4ydd, am saith o'r gloch, pryd y Ilywyddwyd yn ddeheuig gan Mr. Bithel, Caerynwch. yn absenoldeb y Parch. J. Cadvan Davies, Dolgellau. Yn ystod y cyfarfod canwyd gan Mri. R. 0. Paw, W. Hickman, R. J. Bithel, Hugh Pugh, Bontddu; E. Richards a J. Evans, Maesyrhelmau; a Misses F. Lawley, S. J. Bithel, M. A. Bithel, J. 0. Bithel, ac E. Hickman, Caerynwch. Cafwyd adroddiadau gan Mri. James Edwards, Penybryn; Pierce Jones, Ty'nllidiart; a W. Ellis, Caertyddyn. Bu Mri. E. Richards ac R. Roberts, Gorwyr, yn dadleu "Dadly Cyfreithiwr." CafoddMr. John Price, Vronoleu, y wobr am yr Ysgub Fedw oreu. Am ysgrifenu brawddeg Gymraeg yn gywir, rhanwyd y wobr rhwng W. Ellis a H. Hughes. Enillodd Miss J. C. Bithel y wobr am y Brat (pinafore) goreu; a chafodd Miss M. Roberts, Perthi, ail wobr. Am y pâr hosanau goreu, Mrs. Ellis, Meirion Terrace, a Mrs. G. Jones, Rhiwspardyn, yn fgyfartal. Am areithio yn ddifyfyr ar y 'Gwlan,' Mr. R. Hughes, Ty'nyclawdd, oedd y goreu. Bu Hugh Pugh, Ty'nycefn, mor llwydd- ianus a bod yn gyntaf yn y 'Spelling Bee' Seis- nig, a D. Owen, Brynbras, ynail. Caed cyfarfod hwyliog a difyrus, a dysgwylir am un arall yn fuan. MILTON.
YSGRIBL SHON RHYS.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YSGRIBL SHON RHYS. MR. Got. Oes gwir yn y stori fod rhai o lanciau y drof am fyned i berthyn i'r ruban glas, ond gan nad oes sefydliad o fath hwnw yn y dref, eu bod am sticio at eu stondin1 Pwy sydd i ofalu am lanweithdra yn y dref? Cashawyr Budreddi. Beth yw gwaith y Local Board? A yw y rhent mawr a geir am y Marian Mawr yn myned i gyd i gario yn mlaen ei welliantau? Pwy gododd y ty lladd?—Y Local Board. Pwy sydd i ofalu ei fod yn l&n?—Y Local Board. Pwy fu yn son am ei werthu?—Y Local Board? Ai nid lluchio arian y trethdalwyr fuasai hyny? —Ie, siwr. Paham na chawsem nl gyfarfod cyhoeddns iawn gyda phlant Ysgol y Bwrdd eleni? Hwn yw un o'r rhai goreu fwynheir gan bobol y dre. Difrawder oedd yr achos, a dylid ceryddu y rhai y perthynai hyn iddynt. Nid 200 o blant gafodd wledd, ond 360, a gwledd dda gawaant hefyd. Paham na cheir adroddiad o sefyllfa yr Ysgol Genedlaethol yn y dref? Yn absenoldeb hyn, yr ydym at ein rhyddid i dynu y casgliadau a fynom. Nid wyf eto wedi clywed dim stwr yn nghylch cwestiwn y Dadgysylltiad. Hwyrach y tafla Bosco air fydd yn foddion i'r ochr arall godi i wrthwynebu y cynhwrf, a synwn i ddim weled Ymneillduwyr blaenaf y dref yn eu cefnogi. Wel, haiati am row. Deallaf fod dau o'r dref yn myned i dynu y dorch yn 'Steddfod Meirion, ac mae pob un yn siwr o enill. Ai gwir fod un cor wedi tori ei galon, am fod arno ofn i'r ddau arall fod o'i naen? Wel, rhaid i rywun golli. Mae rhyw si yn heol Shon Rhys y daw ail gadair yr Eisteddfod i Ddolgellau. Hai Iwc! Bai pwy ydi fod yr urinal wrth y Bont Fawr mor ddidrefnl-Y Local Board. Caiff plant rhai Bands of Hope de ddydd Nadolig. Da iawn. Bydd Shon Rhys ar y look out fydd yno rai yn gwneud pethe o Ie. Anfona at Ddeon Bangor i ofyn ai nid Coffi fase ore i'r plant, ac at Syr Wilfrid Lawson ai ni wna yfed gormod o do yru dyn yn benchwiban. Ai gwir yw fod Wil Wmffra (alias Robin R.) yn myned a chot i'r rhedegfa yn Ffestiniog y Sulgwyn nesaf, os na wna foddi yn 'Steddfod y Calan? Mae nhw yn dweyd fod arabiaid ein heolydd yn myn'd i'r ysgol ddyddiol, a mwy na hyny hefyd os credir yr adroddiadau. Gwell yw 'deryn mewn Haw na dau mewn llwyn, 'rwy'n meddwl. Ai teg ydyw gweled Reports perthynol i U- Dolgellau yn cael eu hanfon at lkn yr aton Ystwyth i'w hargraffu, tra y mae ychwaneg nag un argraffydd yn y pi wyf? Ai ni ddylai fod rhyw gyfraith er atal rhai rhag cymeryd pob masnach y gallant ddychmygu am dani i'w meddiant. Lluchiodd rhywun i'm clust y dydd o'r blaen fod yna argraffydd new- ydd ar godi yu Nolgellau. Wel, ynte, "lol i gyd yw pethau'r byd," &o. Christmas Boxes. Pethe a fawr chwenychir ydi y rhai hyn. Byddwn bob amser yn edmygu y caredigion a estynant gynorthwy i'r tlawd a'r anghenus er gwneud y Nadolig yn hapus a ded- wydd yn y teuluoedd. Erbyn yr adeg yma yr wythnos nesaf, bydd y Nadolig a'i fwyniant wedi ein gadael, a hyderwn y bydd cyfoethogion ein tref yn hael i ranu Christmas Boxes. 0 Ie, gwylied y gweilch hyny fydd yn cerdded o'r naill dafarn i'r Hall nos Lun cyn y Nadolig, i chwilio am Christmas Box, rhag i lygaid Shon Rhys ddisgyn arnynt. Reportiaf hwy yn siwr. Gan fy mod yn dysgwyl cael presant o gwilsyn 11 gwydd ddydd Nadolig, rhaid i chi aroa hyd hyny am Ysgribl eto gan SHGK RHYS.
R CYFRIFON AMAETHYDDOL AM…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
155,000 er 1882. Priodolir y cynydd yn rhif y gwartheg godro i'r sylw mwy a delir i laeth- dai. Cynyddodd defaid ac *yn tua 748,000. Y mae y mosh beunydd yn ychwanegu eu rhif, a. gwnaethant gynydd o dros gan' mil yn YHtod y fiwyddyn. Yn yr Iwerddon, lleiha- odd rqif y moch, felly hefyd ceffylau, on4 cynyddodd y gwartheg godro, heffrod, defaid, ac wyn yn fawr yno. Yn Mhrydain Fawr, dengys y ceffylau a ddefnyddir at ddybenion amaethyddol gynydd o chwe' mil, tra y dangosir fod ceffylau Leb eu tori i lawr, a cbesyg a gedwid yn unig er mwyn epilio wedi lleihau tua 9,000. n Drwy y eyfaif, gwelir fod gwedd galonogol ar amaethyddiaeth yn ein gwlad. Hyderwn y bydd ein hamaethwyr yn y dyfodol yn fwy awyddus am roddi cyfrif manwlo gynyrch eu tir, &c., pan yr anfonir y tafleui iddynt gan swyddogion y Bwrdd Amaethyddol, gan gredu mai eu llesiant eu hunain sydd mewn golwg. Mae yr adroddiad hwn yn dangos yn amlwg nad yw penodiad Gweinidog Amaethyddol i Brydaiu ond cwestiwn o amser, gan fod yr angen am y swyddog yn addefedig gan bawb.