Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
EiSTEDDFOD UNDEB Y BEPYDDWYR,…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
EiSTEDDFOD UNDEB Y BEPYDDWYR, MERTHYR TYDFIL. Cynnaliwyd yr Eisteddfod hon yn y Tabernacl, Llvwydd,—y Parch. J. Lloyd. Trefnydd, Mr. E, Roberts., Beirniad y traethadau a'r farddoniaeth, » Aneurin, Fardd y canu, Mr. R. Lewis, Caerdydd. Yr oedd y capel eang wedi ei orlanw bernir fod yao rhwng 1400 a 1500 yn nghyd. A^orodd y Llywydd y cyfarfod cyntaf drwy araetb fer ond pwrpasol iawn, a phasiwyd y penderfyniad canlynol yn anfrydoi < sef, Fod yr Eisteddfod hon yn dymuno dangos cydymdeimlad a'n Brenines dirion, yn nghyd a'r teulu breninol, yn eu traUod presenol, oblegid marwolaeth annyggwyliadwy y i, Tywysog Cydweddog, a dymuno nawdil y Goruchaf yirnynt yn ol pwysigrwydd yr amgylchiad." i .fti Y beirdd ac ereili a annerchasant yr Eisteddfod. t;YDtt dechreuwyd ar y gwahanol gystadlaethau. :.> Dwy ayrdl farwnadol ar ol y Cawr Cynon a dder- byniwyd, ond ni jstyriai y tiejmiad yr un o honynt yn deilwng o wobr, felly bydd y testun hwn yn agored erbyn yr Eisteddfod nesaf. Am y gan oreu ar I- Y lies a ddeillia i'r Ysgqlion Sabbothol oddiwrth eu Hundeb Eisteddodol j"1 5. a dderhyiiiwvd, y j,oiaf gan Glan Camlfas, sef: Mr James Thomas. ;Am yr englyn goreu i'r Bngfilgi20 a dder- J" byniwyd, y goraf Moss y Bugail, Sif Ifor Cwm Ynys. Am y traethawd goreu ar Ddylanwad yr Ar- eithfa Gymreig;" derbyniwyd 5, y goraf gan Cyd. wybodol, sef Mr. Dd. Oliver, Ebenezer. Am y traethawd goreu ar Sefyllfa addysg yn Merthyr, yn nghyd a'r pnsiblrwydd o sefydlu a chynnal Ysgol Frytanaidd yn y lie;" y goraf oedd Briton, sef Mr. James Price, Ebenezer. Am y traetbawd goreu ar y "Niwed a'r atgas rwydd o ofersiarad 9 a dderbyniwyd; y goreu oedd Casawr geiriau segur," sef Mr. Dd. Oliver, Ebenezer. I'r c6r a gano oreu Mercb Seion, Can," &c 5 o gorau yn cystadlu. Rhanwyd y wobr rhwng cor Seion a Abercanaid. Bu amrywiaeth lawer o gvstadlu ar ganu ac nerodd yn ychwanegol. Treuliwyd diwrnod cysurus iawn, ac hyderwn y bydd yr Eisteddfod hon i fyned rhag ei blaen-cc Mewn Undeb mae nerth a gwerth er liesbad," ae y bydd iddi ateb dybenion amrywieg y pwyllgor. Diweddwyd gwaith y dydd drwy ganu pennill o'r Gerdd Genedlaethol,- Ein gwlad fynyddawg wedd Amgylchir gan wir hedd, &c., Ae aeth pawb adref wedi eu Uwyr foddloni, gan ddysgwyl yn hyderus am yr Eisteddfod nesaf. COFNODYDD.
EISTEDDFOD BEULAH, CWMTWRCH.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
EISTEDDFOD BEULAH, CWMTWRCH. Cynnaliwyd yr eisteddfod hon dydd Mercber, y 23ain o Ragfyr. prvd yr etholwyd James Rogers, Ysw., i'r gadair yn unfrydol. Y Beirniaid oeddent Mr. John Davies, Ystalyfera, ar y traethodau a'r adroddiadau, a Mr. Wm. Griffiths, Por-tardawe, ar y farddoniaeth a'r gerddoriaeth. Wedi i'n parchus lywydd gymmeryd y gadair, cawsom anerchiadau difyr a medrus gan Mri, David Morgan a David Powell. Yna adroddiad pump penniH o Alareb J. Harries ar ol ei fab; dau ymgejsydd, goreu, Mr. J. Evans, Cwmtwrch. 2. Beirniadaethynugchwed) ar y Lienor Tlawd. Buddugol, Mr, Roger Thomas, Ystalyfera. Solo,—" Gwel vrAdeitad;" 13 yn ymgystadlu. Cydfuddugol, Mri. Richard Harries a William James, Ystr»d. 4. Enulyn Gorchest; 4 vmgeisydd. Goreu, Mr. Wm.' Hopkin a Miss Anne Evhns. 5. Gorchest i Sais 4 ymgeisydd. Goren, Mri. John Lewis ac Evan Parcell. 6. Tri englyn ar Ddyfodiad y Parch. John Evans i Gwm twreh. Cydfuddugol, Mri. Evan Gethin a H. Gwerfyl James. 7. TOn,-Bethel mesur 9. 8.,— CHsgliad leuan Gwyllt. Rhanwyd y wobr rhwng cor Bethel a Beulah, Cwmtwrch. 8. Adroddiad englyn i'r Llaw Estynedig at y Cwpan Meddwol y goreu, Mr. Wm. Hopkin a Miss Ann Griffiths. 9. Marwnad i Mr. Hugh Davies, yr hwn a fu yn ddiacon ftyddlon yn Beulah am lawer o flynyddoedd corTadwriapthyrhwns\ 'dfendia;pdig. Buddugol,Mr. T. Thomas, Poutyrhiwiau. 10. Duett Morgan a'i Wraig. Buddugol, Mr. Kees Jenkins a Miss R. Davies. 11. Adroddiad pump pennill, Beth yw Cariad, o waith J. C. Hughes. Goreu, Mr. Wm. Hopkin. 12. Traethawd ar Hanes y Bedyddwyr yn Nghwmtwrch; tri ymgeisydd. Cydfuddugol, Mri. D. Morgan a D. Powell. 13. Trio,—I bawb gwnaeth Duw y ddaear. Buddugol, Mr. William Davies a'i gyfeillion. Yr ail gyfarfod a ddechreuodd am 6, pryd yr etholwyd ein parchus weinidog i'r gadair. 14. Chwecb pennill o glod i James Rogers, Yaw., fel noddwr eisteddfodau. Cydfuddugol, Mri. J. J. Davies a Theo. Williams, Pontardawe. 15. Solo,— Monk's March. Buddugol, Mr. T. Jenkins. 16. Adrnddiad Englyn y Pryf Gopyn. Goreu, Miss A. Griffiths. '17. Solo,—Unwaith hwyliais ar y Cefu- for. Buddugol, Mr. W. Jenkin. 18. Can o glod i Mr. Richard Lewis. Poily Colliery. Buddugol, Mr. Rees Powell. 19. Dernyn corawl; tri chor yn ymgystadlu. Goreu, Bethel, Glan Twrch. 20.Cyfansoùdiad,-Tôn ar M,S. Goreu, Esaiah Williams. 21.||A. B.'C, Duett. Cydfuddugol, Gwladwr a'i Gyfeilles, a Mr. Rees Jenkins a'i Gyf eilles. 22. Araeth i'w thraddodi ar y pryd, ar Y pechod o ymddwyn yn greulon at anifeiliaid di- reswm. Gorau, Mr. D. Williams. Ynn terfynwyd trwy dalu diolchgarwch i'n llyw- yddion a'n beirniaid am eu ffyddlondeb a'u cywir- deb, ni ddarfu i mi glywed neb yn dweyd eu bod wedi cael cam, fel y maent yn arfer mewn Ueoedd o'r fath hyn a gobeithio y cawn gyfarfodydd o'r un natur etto, er mwyn cael dyled yr addoldai yn llai, yw dymuniad UN OEDD YNO.
LLANGWNWR A'R CYLCHOEDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLANGWNWR A'R CYLCHOEDD. Mae y plwyf hwn yn gyffelyb i'r plwyfydd yn gyffredinol; mae iddo ei hynodrwydd a'i helyntion. Gan fod banesion o bob math mor dderbyriiol efallai nad adfuddiol fyddai rhoddi ychydig o'r pethau diweddaraf eerbron darllenwyr lluosog SERER CYMRU. Diammheu na theimlni amryw ddyddordeb o'u darllen, yn enwedig y cyfryw ag svdd yn gwybod ychydig am ansawdd y plwyf. Y blaenaf a nodwn yn bresenol ydyw, y dygwyddiad rbyfedd a gymmerodd le yma, er ys rhai wythnos. au yn ol, mewn fferm o'r enw Coedgam." Un diwrnod, fel yr oedd y gwasyn palu yr ardd, yn anfforius, daeth o hyd i blentyn wedieigladdu yno, yr byn a berodd ddychryn tiwy y t9, a chynhwrf nid bychan yn mhlith y plwyfolion yn gyffredinol. Nid oedd ond ychydig o bridd rhyngddo a'r wyneb, a barna rhai ei fod yn y ddaear dair wythnos neu ychwaneg cyn iddynt ei ganfod. Ni chafwyd un- rhyw hyshysrwydd pwy fu mor anfad a chyflawnu y fath erchyllwaith arswydus. Nos fere her, Rhagfvr 1 leg, cawsom ddarlith ddvddorol yn nghapel Philadelphia, gan y Parch. J. R. Morgan (Lleurwg), Llanelli, ar "Nid aur yw pob peth sydd yn dysgleirio." Yr oedd y mynediad i mewn trwy docynau Is. a 6ch. yr un. Erbyn banner awr wedi chwech, yr oedd y capel yn orlawn o gynnulleidfa hardd a phoh un ar ei ddysgwyliad i Mr. Morgan wneyd ei bresenoldeb. Yn mhen rhyw fynydau wedi hyn, cafodd y blys hwnw ei dori. Ar ol i Mr. Roberts, Porthtywyll. Caerfyrdilin, gyuimeryd y gadair, ac annerch y dorf mewn araeth fer a dyddorol, dechreuodd Mr. Darlithydd ar ei waith. Siaradoddyn ei ddull meistrolgar a ffraeth am otldeutudwy awr o amter, a phe bai yn para am dros ddwy awr drachefn, nid wyfyn meddwl y buasai neb o'r presenolion yn ei weled yn rhy faith. Cvfansoddwyd y ddarlith hon yn benaf er mwyn y becngyn a'r merched ieuainc- Os gwnawn ddefuvdd priffdol o honi, mae yn sicr S bydd o les mawr i ni, a phawb yn gyffredinol. Yr oedd yr elw yn myned at wahanol bethau y" "Elim Park." Nadolig, 1861, cynnaliwyd cvmmanfa ysgolion yn nghapel yr Annibynwvr yn Mhenygraig.pryd y daeth yn nghyd bedair o ysjjolion, i'r dyben 0 gariu ac adrodd gair yr Arglwydd. Gan fod yr hi" mor ffafriol, yr oedd y gwrandawwyr yn lluosog iawn. Trefn y cyfarfod eedd fel isod. Wedi darllen a gweddio, aetli y plant bach yn mlaen a'0 gwaith o gtln,u ac adrodd eu gwahanol bynciau 8'0 darnau barddonol. Yr oeddynt yn canu fI C 0 adrodd yn dda dros ben. Canlynwyd y plart gal ysgol Gorsfach aethant trwy yr adrodd a'i ca1"1 yn ddymunol iawn. Yn nesaf, daeth ysgol Pbll." adelphia i fyny; adroddasant yr 2il ben. O :tIt Thessaloniaid, a holwyd gan y Parch. J. Jarvis, Penygraig. Wedi hyn daeth, Ysgol I enygra'^ yn mlaen, ac adroddasant y 5ed o Mathew, a hol. wyd gan y Parch. E. Jones, Ffynnonbear. Yo ddiweddaf, daeth ysgol Bryngors i fyny. Adrodd' asant v ben. laf o ail Epistol Paul at y ThessaJ' | oniaid, a holwyd hwy gan y Parch. E.Evans, Pbll- adelphia. Canwyd ac adroddwyd yn hynoct ddll gan yr ysgolion. f Dydd calan diweddaf, cynnaliodd y BrodorioD ? gyferfydd yn y Star, Llangwnwr, eu cylcb^ flynyddol. Y mgynnulla«^a(; *t eu gilydd ytt (
CASGLU AT CARMEL.
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
£ s. d. Ponthendri 0 6 1l Ferrysjde 0 00 010 0 Csstellnewydd Emlyn 1 10 6 Rev. T. Thomas 0 2 6 Miss Hughes 0 2 6 Mr. D. Thomas 0 2 6 Mr. T Thomas 0 2 6 W. Watkins, Yew. 0 2 0 Friend 0 1 0 2 3 6' 2 3 6 ,},). Rehoboth 012 8 Talog. •• 0 4 Ok Nazareth .090 Bowen 01 0 ,A Friend 0 2 6 'A friend •• Q 0 6 i n 'S ''0 -l 1 1' '■ • '>' i b 0i3õ • 0 13 0 Bwlchnewydd ,0 0 9 0 Ebenezer, Llangynog 0 11 0 IJanstepban ••• 0 6 0 D. M otgan.. 0 0 6 n' W-i :i< r 61 6 Pembre 015 0 Bethlehem-pwll 0 5 2 Cwmbach ♦. 0 4 6 t Sardis, Llanedi 0 5 9 j^Mr. E. Evans 0 5 0 nv -,V. 0 10 9 Llanfynydd 0 4 6 jj.W. Jones 0 0 6 • "'V'" o 5 0 i nt'k fiw— i ui r»ji- i Sion, Carreg Sawdde 0 4 4 Cwmifor 1 13 1 Aberduar 110 3 Caersalem 010 9 p. MOBIUS.