Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
ABERTEIFI.
ABERTEIFI. Wedi anfon yr hysbvsiaeth ddiweddaf, cefais lythyr oddiwrth y Parch. B. Williams. St. Clears, yn fy hysbvsu fod cyfanswm tan- ysgrifiidau Aberteifi £133. Dangys Mr. Williams mai trwy lafur caled y gwnaed hy n, nid oblegid anewyllysgarwch y bobl i gyfranu, oblegid y maent wedi tanvsgrifio mewn moid na thanvs- grifiasant erioed o'r blaen, oddieithr at en haddold^ en hunain ond yr achos oe Id diffyg dyfod yn nghyd i roddi eu hen wau yn drefnus a didrafferth-y bobl yn rhorldi, a rhoddi yn ol y barnent y teilyngdod, ond yn rhoddi trafferth dirftwr i'r casglwr, fel pe na buasai y peth yn perthyn hvvy yn gymmaint os nid mwy nag idd) ef. Hvderwyf na bydd i beth fel hyn gymmeryd lie. Bedded i'r holl eglwys ymdrechu bod yn y cyfarfolydd dyweded pob un 'ie neu nage, i arbed trafferth ac amser i ddvmion sydd o gariad at yr achos yn dyfod i ymweled S hwynt. Y mae yn llawn bryd i aelodau eglwysig i ymddwyn fel aelodau o'r gymdeithas, ac nid fel dyeithriaid pan yn y frawdoliaeth. Fel hyn y dywed Mr. Williams, Aethum i Aberteifi ar eu cais, a chyda llaw yn fy hysbvsu y byddai cyfarfodydd wedi en trefnu trwy yr holl gyni- mydogaeth am wythnos gyfan, acam i mi barotoiar eu cyfer. Felly y gwnaethum; ond wedi myned, nid yno un trefniad o'r fath. Mae yn wir i mi ddarlithio yn Mhenyparc nos Fawrth, ond nid oedd ganddynt wybodaeth o'm neges, ac felly ni wnawd dim yno. Y blaenor yn Ilwyr wrthwynebol i'r drefn, ond addaw, a thalu ar unwaith, meddai ef.* Taith o lafur athraul diwerth i mi. Am Aberteifi mi a ymdrechais â'm holl egni. C,'rddais y dref o dy dy am yn agos pedwar diwrnod, a Miss Margaret Davies gyda fl, a bit hi yn Ifyddlon iawn. Cawsom yr addewidion cyn ymadael dros £ 160, a plie galiaswn aros yno d lyd i lIell ddau yn rhagor, buasent dros £ '200. D.*munais arnynt altv ar bawb nad oeddent wedi addaw i mi y Sabboth cmlynol, HC addawslnt wneyd. Yr ydwyf wedi danton atynt etto am wneyd ar unwaith." Uyda gollvg gyifredinol, ac hefy 1 ar ran o
SIR GAERFYRDDIN,
SIR GAERFYRDDIN, Achwyna Mr. Williams, a deisyfa arnaf ymdrechu detfroi eglwysi a gweinidogion y cyfenwad i gydweithredu yn gyffredinol gyda mudiad rhagorol y Drysoi-ft ar unwaith, oblegid mai rhyledd o fusgrell a difater yw llaweroedd o'n gweinidogion a'o heglwysi, fel mewn gwirionedd y maent yn lhvyr gysgu. Rhai o'r eglwysi wedi gwneuthur rhyw ychydig, ereill wedi dechreu y gwaith a'i adael ar ei hanner, a Hawer heb ddechren gwneuthur dim, ac wrth ddrws y gweinidogion y gorphwys yr antfawd hon. Nid yw yr hanner o eglwysi Cwrdd Chwarter Isaf y sir hon wedi gwneuthur eu dyled- swydd. Yr eglwysi carilynol heb amcanu gwneuthur dim:- Bwlchygwynt, Bwlcnnewydd, Plashed, Ainon, Talog, Ffynn>n- henry, Hebron, Rehoboth. Y rhai canlynol heb wneuthur dim i bwrpas:—Caerfyrddin, y ddwy eglwys Ebenezer, Llangunog Nazareth, Hendygwyn; Login it Cwmfelin; Rhydwilym, a Sittim, Felingwm." Nid wyf yn gwybod y gall dim a allaf fi ei ddweyd fod yn fwy effoithiol na'r hyn y mae Mr. Williams ei hun yn ei lefaru, yr hyn a allat brofi i fod yn wirionedd safadwy mewn degau o amgylch- iadau ereill. Y gwir yw, mai diffyg bywyd y gwaith yn y gwein- idogion yw y ditfyg mawr, yr hyn sydd yn wir syndod, pan y mae y dyben mor werttifawr iddynt hwy yn mhob ystyr, yr hyn allant weled yn eglur pe byddai eu llygnid yn hanneragored. Nid oes un eglwys yn Nghymru na wna gasglu, a chasglu mewn modd na chasglodd erioed o'r blaen eithr y mae peth anferthol o drafbrth yn cael ei achosi gan weinidogion difywyd, a blaenoriaid gwrthry w- iol. Ar yr un pryd y mae y gweithrediodau yn ardderchocach na dim a wehvyd erioed o'r blaen, a byddant yn fywyd i'r oesau dy. fodol. Y mae y Pwyllgor yn wir ddyledus i Mr. Williams, a phersonau selog o'r fath y gwn yn dda am danynt, a byddant ar goffa mewn cyssylltiad a'r gweithrediadau hyn, a'u henwau ar gael i'r oesau a ddel.
SOAR, WITTON PARK.
SOAR, WITTON PARK. Fel y prophwydodd Mr. Price, y maey tanysgrifiadau yma wedi helaethu yn fawr. Wele y gofres :— TANYSHRIFIADAU AT Y DRYSORFA FENTHYCIOL. s. c. s. c. Rev. D. Lewis 5 0 0 Sarah Jones.. 0 5 0 Simon John 5 0 0 Rees Smith 0 10 0 John Davies 2 0 0 Joseph Mathews.. 0 5 0 Mrs. Davies 20 0 I'homas Jones 0 10 0 John John. i 0 0 David Price.. 0 10 0 Roger Smith 2 0 0 Morgan Davies ..200 Walter Griffiths 2 0 0 Mrs. Kenwyn 0 10 0 David Jones 1 0 0 John Bowen I 0 0 Thomas Jones 2 0 0 Evan Price ..100 Mrs. Jones. 20 0 Edmund Davies 2 0 0 Thomas Robert. 2 0 0 W illiam Davies 2 0 0 Griffith Thomas 2 0 0 David Grosser 1 0 0 Henry Morgan 2 0 0 Benlamin Davies 0 10 0 E. C. Etty. 010 OWilliamRowtands.. 0 10 0 Edward Hopper 0 10 0 Ed ward Roberts 0 10 0 Thomas Williams 1 0 0 Richard Parry 1 0 0 Ann Morgan 010 0 John Mathews 1 0 0 Rees Lewis ..100 Mary Thomas 1 0 0 Richard Meredith 010 0 John Pembridge 1 0 0 Mr. Devereaux 2 0 0 Margaret Jones 0 5 0 Jonathan Rees 0 10 0 Elizabeth Davies 0 5 0 John Harries 10 0 Jane Rees. 0 5 0 Jervis Powell 1 0 0 Maryann Evans 0 5 0 Rev. Thomas Morgan 10 0 'Elizabeth Hughes 0 5 0 Benjamin Thomas 10 0 Mary Roberts 0 5 0 Miss N. Green 0 5 0 Ann Young 0 lo 0 Mrs. Williams 10 0 Hannah Jones 0 10 0 Dr. McKechnia 2 0 0 Gwen Davies 0 5 0 Daniel Davies 1 0 0 Henry Williams 4 0 0 Margaret Morgans.. 0 5 0 I ————— Ann Jones 0 5 0 ..I. zC69 5 0 Martha James.. 0 5 0 BEULAH, SIR DREFALDWYN. £ s. c. s. c William Price 5 0 0 Stephen Powell 0 4 0 Benjamin Price 5 0 0 James Hamer .020 Evan Hughes 10 0 Jane Hamer 0 4 0 Edward Davies 1 0 0 Sarah Hamer 0 2 0 Mrs. E. Thomas 1 0 0 Mary M. Davies 0 I 0 David Hamer 010 0 Tnomas Davies 0 0 6 Thomas Price 0 10 0 Samuel Humphreys.. 0 6 0 David Powell 0 10 0 Sarah Rees 0 1 0 David Lloyd 0 10 0 James Humphreys.. 0 5 0 Abraham Hamer 0 10 0 James Hamer 0 4 0 Thomas Hamer 0 10 0 Mary Hamer 0 1 0 Price George 0 8 0 George Bennett 0 4 0 Thomas Bound 0 4 0 Edward Jarman .060 Wiiliam Bound 0 4 0 Richard Hamer 0 4 0 Edward Meredith ..0 5 0 Elizabeth Price 0 1 0 Nid oes dim i wneyd am hyn, frawd Williams yr wyf wedi cyfarfod ag ambell Solomon fel hyn yn gallach, nid yn unig na'r gwemidog a'r eglwys, ond na'r holl weinidagion, eglwysi, a chy in manfaoedd Cymru yn nghyd. Rhaid fod yma synwyr mawr dylem fod yn ddystaw yn ngwydd y fath ddoethineb, a synu. t Cefais lythyr y dydd o'r blaen yn gofyn am lyfrau, ac yn dan- gos fod Login yn fyw wrth y gwaith. Gobeithio fod yr eglwysi ereill hefyd, heb ya wybod i Mr. Williams.-GoB.. X a. c. X s. c. Elizabeth Jones 0 10 0 Mrs. E. Evans 0 4 0 Joseph Meredith 0 5 0 Benjamin Powell 0 5 0 Richard Hamer 0 4 0 Thomas Jones 0 4 0 Jane Hamer 0 4 0 Thomas Meredith 0 5 0 Mrs. M. Jarman 0 4 0 Charles Hamer 0 4 0 Edward Jarman 0 2 0 John Hamer 0 2 0 Jane Woolley 0 4 0 Elinor Davie, 0 4 0 jE22!26 Edward Morgans.. 0 5 0 Hyn yr wythnos hon, oddiwrth JMaestjcwmwr, Ion. 24, 1863. Y GORUCHWYLI WR. [Caiff cofres tanysgrifiadaa Heol-y-felin ac Aberteifi ymddangos yn y Rhifyn nesaf; ni chaniata ein gofod yr wythnos hon.—GOL.]
TYWYSOG YNYSLWYD.
TYWYSOG YNYSLWYD. Mae Griffith Davies, Yswain, o Ynyslwyd, Aberdar, er's blynyddau bellach, wedi derbyn y teitl anrhydeddus. ac yn hollol mewn tfordd o barch, o" Tywysog Ynyslwyd." Credwn ei fod yn hollol deilwng o'r teitl, ac yn holiol addas i'w wisgo. Mae yn enwog fel boneddwr cyfoethog, cyfaill i'r tlawd, a chefnogydd caloriog iawn i'r cymdeithasau dyngarol. Yn y pethau hyn y mae yn rhoddi siampl o flaen mawrion Cymru ag a fyddai yn dda iddynt hwy eu dilyn. Nos Fercher, Ionawr 21, cyfarfu nifer o frodyr Odyddol, perthynol i Adran Aberdar, er cyflwyno, yn enw yr Adran, anrheg fel nod ) barch i Mr. Davies fel Is-drysorydd yr Adran am flynyddau. Cymmerwyd y gadair uchaf gan Mr. Thomas, Bathny, Cyn-lywydd Dosparthol-y gadair isaf a lanwyd gan Mr. Phillip John, tra yr oedd Mr. David Williams, lichel Feistr talaeth Aberdar, yn eistedd o dan y Drwydd-Ien. Wedi anerchiad gan y Parch. T. Price, yn cynnwys sylwadau ar nodweddau a chymmeriad Griffith Davies, Ysw., cvflwynodd y cadeirydd y Rhodd—Arwyddyn yr Undeb—wedi ei amlenu a'i goreuro yn y modd mwyaf ardderchog, i Mr. Davies, yr hwn mewn araeth fer, ond toddedig, a ddiolchodd am y fath arwydd o bar':h oddiwrth ei frodyr yn Adran Aberdar. Tra- ddodwyd areithiau hollol bwrpasol gan y Cadeirwyr, a chan Jenkin Davies, Ysw.; T. J. Roberts, Ysw.; T. Williams; D. Edwards, Brynhyfryd, Penycae A. Davies Parch. Thos. Griffiths, Llanilltydfairdre; T. Roberts; W. Hannah; D. Parker; a J. Leyshon; yr oil yn dymuno cyssylltiad hir rhwng Mr. Davies ag Adran Aberdar, gyda llwyddiant Mr. Davies a'i deulu parchus o dan gronglwyd yr Ynyslwyd. Dygwyd y cwrdd i derfyniad dedwydd mewn teimlad rhagorol, trwy ddiolch yn wresog i'r cadeirwyr, a rhoddi tair banllef i Mr. a Mrs. Davies a'r teulu.
EISTEDDFOD CALFARICOLWYN.
EISTEDDFOD CALFARICOLWYN. Cynnaliwyd Eisteddfod Undeb Ysgolion Sabbothol y Bed- yddwyr yn Llanddulais, Llanelian, a Cholwyn, yn Calfaria, Colwyn, dvdd Nadolig diweddaf. Y llywydd oedd Mr. R. Hughes, Chemist, Rhyl. Y beirniaid oeddynt y Parch. J. Jones, Bala; Richard Ddu o Wynedd a Mr. D. Williams, Abergele. Am 10 o'r gloch, ar ol cael anerchiad cymhwys a gwresog gan y llywydd, a rhyw doraeth gan y beirdd, adroddwyd 1. Y Bardd buddugol, R. Jones. 2. Reirniadaeth Rishard Ddu o Wynedd ar yr Englynion i Gaifaria buddugol, Joseph Evans. 3. Beirniadaeth Mr. Jones, Bala, ar y traethodau ar Foes- garwch buddugol, E. Owens. 4. Adroddiad Boneddwr Mawr o'r Bala;" buddugol, D. Evans. 5. Deullwd" Pan oedd ein mam yn fyw;" buddugol, Eliza- beth Hughes ac Elizabeth Jones. Am 2 o'r gluch, ar ol cael anerchiadau gan y llywydd a'r beirdd, a tbon gan y cor, adroddwyd 1. Gofid Mam." Ruanwyd y wobr rhwng Ann a Mary Jones. 2. Beirniadaeth Pennillion y Nadwyr; buddugol, Liwis Jones. 3. Gramadeg Saesneg; buddugol, Elinor Evans. 4. Beirniadaeth y traethodau ar Ansawdd Llenyddiafth Gyrureig; buddugol, J. Evans (Rhydderch Fab). 5. Triawd Wyf hoff o'r dydd," buddugol, Owen Wil- liams a'i gyfeillion. 6. Beirniadaeth pennillion Diolchgarwch yr Eghvys i'r Ardalwyr. Rhanwyd y wobr rhwng y Parch. W. Williams a Joseph Evans. 7. Anthem Moeswch i'r Arglwydd." Gwobrwywyd cor Calfaria. 8. Beirniadaeth y traethodau ar Elfenau Llwyddiant Bydol; buddugol, Lewis Jones. 9. Beirniadaeth yr Hir a Thoddiad i Miss Erskine, Pwlly- crochan buddugol, Joseph o Golwyn. Am 6 o'r gloch, cafwyd £ » 1. Anerchion gan y llywydd a'r beirdd, &c. 2. Beirniadaeth ar y cyfieithiad o'r Busy Man budd. ugol, H. Hughes. 3. Beirniadaeth yr Englynion i'r Llywydd a'r Beirniaid buddugol, Joseph o Golwyn. 4. Gramadeg Cymraeg. Gwobrwywyd Lewis Jones. 5. Arlroddiad 0 "Beth sy'n hardd?" Rhanwyd y wobr rhwng Elinor Evans a Margaret Williams. 6. Deuawd "Fy Mam." Gwobrwywyd M. Hobson a Ellen Jones. 7. Beirniadaeth y traethodau ar Amser. Rhanwyd y wobr rhwng T. H. Morris a leuan Brydydd Hir (anhysbys). 8. "Hen Wlad fy Nhadau/' gan Miss Hobson, a'r dorf yn cyduno yn y gydgan. 9. Araeth Fyrfyfyr; buddugo!, loan Llech a W. Williams. 10. Adroddiad, "0 paid gormesu'r gweithiwr tlawd;" buddugol, Elizabeth Hughes. 11. Beirniadaeth ar yr Englyn i'r Ddannodd cydfuddugol^ Silas ac Ymgeisydd. Y ddau yn anhysbys. 12. Ton, "Capel Isaf;" buddugol, Cor ijbenezer, Colwyn. 13. Beirniadaeth ar yr Englynion i'r rhai sydd yn dyfod yn hwyr i'r Capel; buddugol, Joseph Evans. 14. Deuawd ¥ Bwthyn Mynyddig." Gwobrwywyd Hugh Hughes a William Williams. 15. Ton, "Warsaw." Rhanwyd y wobr rhwng Cor Calfaria a Chor Ebenezer, Colwyn. Ar ol talu diolchgarweh i'r llywydd a'r beirniaid, ymadaw- wyd trwy ganu God save the Queen." Dyma yr ail Eis- teddfod a gynnaliwyd, a bernir ei bod yn rhagori llawer ar y gyntaf, a llwyddiant i'r nesaf etto i ragori ar hon. Canmolir y llywydd a'r beirniaid yn fawr am eu dull medrus yn cario pethau yn rnlasn; ac nid eisteddodd neb erioed mewn cadair ag sydd yn fwy cymhwys i'w Uanw na Mr. Hughes mewn cyf- arfodydd o'r fath hyn. He was the right man in the rigth place." REPORTER.
í!byf¡ttfø4y44 í!bttfg4401.
Nadolig gartref eleni; ac yn wir, dangosasant eubod yn alluog 1 weithio. Ni chlywais well adrodd gan blant mor ieuanc erioed, ac yr oedd y dai nau yn dangos chwaeth yn yr Athraw- oa digon o amrywiaeth mewn rhyddiaith a barddoniaeth. a'r canu yn dda ag ystyried fod y cor mor wasgaredig. Ewch rhagoch mewn gwneyd daioni. Cafwyd gwledd drachefn i'r corff am hanner awr wedi tri. Yr oedd y boneddigesau ar eu goreu yn arlwyo y byrddau digon o de a bara brith i'r plant yn rhodd ac yn rhad. Gan mai hwn oedd y tro cyntaf erioed i gynnal gwledd o'r fath, nid rhaid dweyd fod y plant wrth fodd eu calon. Ar ol te canodd y plant amryw o donau yn hynod o soniarus. Erbyn chwech yr oedd y llieiniau wedi eu symud, a'r bobl yn ymdyru i'r cyfarfod. Deallais mai cyfar. fod areithio oedd i fod am chwech. Areithiodd Mr. L Lewis, Mr. H. Davies, ar Hybarch T. G. Jones, yn rliagorol. Y mae Mr. Jones mewn ysbryd gweithio. Yr oedd yn hynod o ddyddorol yn y boreu gyda'r adroddiadau; ond erbyn y cyfar- fod chwech, yr oedd yn ei lawn hwyliau. Hir oes iddo i fod 0 fendith etto yn ng-winllan ei Arglwydd. Fel yna, Mr. Got., y cefais I y fraint o dreulio fy Nadolig hyfryd yn ardal Nantyffla. Llwydd mawr i'r ysgol hon.—YMWELYDD. NEILLDUO UN I WAITH Y WtHNtDO&ABTB.—Dydd yr Arglwydd, sef Ionawr lleg. ordeiniwyd ein hanwýl frawd Jenkin Jenkins, yn nhapel Rhondda, i waith cyflawn y wein- idogaeth Gristionogol. Bu y brawd Jenkins ar ddechreu ei yrfa grefyddol arnryw flynyddau yn aelod gyda'r Indepe idiaid, ac yn bregethwr cvnnorthwyol a derbyniol yn eu plith. Cyf- newidiodd ei farn trwy argyhoeddiad trwyadl am fedydd yn ei dduU a'i ddeiliaid, ac yn ganlynol a fedyddiwyd ar brotfes o'i ffydd yn Mab Duw, yn Nebo, Ystrad Dyfodog, gan y Parch. J. Williams; ae wedi treulio talin o smser yn ddefnyddiol a derbyniol fel aelod a phregethwr yno, trefnodd Rhagluniaeth iddo symud i'r gymmydogaeth hon, a gwnaeth ei artref crefyddol gyda ni yn Capel Rhondda ac o herwydd ei fywyd duwiol, a'i lafur diflino, penderfynasom i wneyd hyn o garedigrwydd brawdol idd,), nid Hod yn weinidog sefydlog, ond i'ncynnorthwyo pan byddo galwad. Am hanner awr wedi deg y boreu uchod, cawsom bregeth ragorol a phwrpasol ar natur Eglwys Crist oddiwrth Ephes v-21. gan y Parch. J. Williams, Nebo; ac yr oedd y gwlith yn disgvn yn hyfryd ar y gynnulleidfa. Am 2, ymgynnullodd torf luosog yn nghyd, a dechreuwyd y gwas- anaeth trwy ddarllen a gweddio gan ein hanwyl frawd E. Roberts, Pontypridd. Yna cawsom araeth fer a phwrpasol gan y Parch. E. Williams, Twynyrodyn yr hwn hefyd aofyn- odd yr holiadau arferol, y rbai a atebwyd gyda gostyngeidd- rwydd a doethineb mawr gan y brawd Jenkias; ac yna efe a roddodd adroddiad byr a chynnwysfawr o'i farn am wa- hanol bynciall crefydd. Wedi cael tystiolaeth o gymmeradwy- aeth yr eglwys. efe a urddwyd trwy osodiad dwylaw yr heiiur- iaid, a gweddi daer a dwys gan W. E. Williams. Ylla cawsom bregeth yn gyfeiriol at y g-w- inidog ieuanc, gan W. Roberts, oddiwrth 2 Tim. iv. 2. Nid wyf un amser yn caru pwffydd. laeth wrth son am ty mrodyr yn pregethu ond er hyny, cym- hellir fi i ddweyd yn gydwybodol, na chlywais erioed sylwadau tnwy grymus, na chynghorion mwy dwys, na hyfforddiadau jowy tarawiadol nag a glywsom y waith hon. Byddai yn dda I holl weinidogion ieuanc Cymru eu clywed. Yna cawsom bre- geth ragoroI gan Mr. Williams, Nebo. Terfynwyd trwy weddi a mawl, a phawb feddyliem wrth eu bodd. Yr Arglwydd a osodo seiliau ei fendithio ar a wnaed er lies llaweroedJ, a go. goniant ei enw.-D. M. WILLIAMS. LLYSFAEN.—Nos Lun diweddaf o'r hen flwyddyn, cynnal- 'wyd cyfarfoil difyrus ac adeiladol iawn mewn cyssylltiad ag Ysgol Sabbothol y lie uchod, y Parch. D. Edwards yn llywyddu. Ad- roddwyd a chanwyd y darnau canlynol:—Salrn, gan M. A. Vowles. Y Ddau Dynwr, gan H. John. Salm, gan B. Jones. Cymhelliad i'r Ieuenctyd, E. John. Yr Ysgol Sabbothol, E. Joces. Ton, "Together we will go," E. a W. Edwards, dau o fechgyn bach y llywydd. Canasant yn dlws åilnghrffredin. Enwau Crist, M. A. Vowles. Ton, "I bawb gwnaeth Duw y ddaear," Win. Mathews a T. De-vettyn. Pennillion i'r Wraig Geintachh*u," E. R^es. Cafodd hon drinfa dda. ond nid mwy na'i haeddiant. "Love your neighbour," R. Thomas. Ton, "Cyfarchiad i'r Wenol," R. Thomas a M. Lewis. Dyn wrth natur ac Annghrist," H. John. Unawd, "God is good," Mary Morgans. Canodd hon mor dda, fel ei goriodwyd i ail ganu. A fyna fod yn fawr," H. Rowlands. Merch fach fach oedd lion ond er hyny, adroddodd yn dda rhagorol. Y fam a'i phlaut," John, a'i dau frawd a'i dwy chwaer. Unawd, "Man, the life boat," T. Llewelyn. Arwyddion henaint," H. John. God be lrIercifll! gan y'côr. "Y Bedd," E. John. "Crist yn rhy- Jjjddol," Ann Lewis. Cysgu mewn addoliad, M. Edmunds. ■Iriawd," Bedd y dyn tlawd," T. Llewelyn, A. Jones, a M. ~^°rgans, yn deimladwy iawn. "Wele'r dydd," gaii y cor. Cynnadledd rh wng un am fyned i Awstralia a'r llall am aros gartref." R. Thomas ac E. Davey. Adroddasant yn dda iawn, a jfleddylivvyf f0d rhesymau yr un dros aros yn hen Walia wen yn odigon i adarbwyllo mi dyn i beidio gadael gwlad y ceniu. Y inarch. D, Edwards (Dewi Isau) yw awdwr y gynnadledd hon. v^afwyd araeth gan y Parch. John Jones, Dowlais, yr hwn a fod yma y noson hono. Cawd anerchiad rhagorol ftetyd gan y llywydd, ar y pwys o adrodd y Farddoniaeth yn ei jj. r>"d priodol; a therfynwyd drwy i'r cor ganu "Dulv yn "diau a glybu." Yr oedd hwn (yn ol tystiolaeth pawb) y cyf- at">d goreu o'r natur yma a gafwyd erioed yn y lie. Bwriedir £ ynnal cwrdd etto ar raddeg mwy eang mewn tua thri mis.— PONTBHENLLWYD.—Urddiad Gweinidog.—Nos Lun a dydd J^awrth, Ion. l9eg a'r 20fed, cynnaliwyd ymagyfarfod cyhoeddus, neillduo v brawd ieuanc gobeithiol John Morgan Evans, di- fte^ar fyf>'riwr 0 Gf°Ie^ Caerfyrddin, yn weinidog ar Eglwys y edyddwyryn y lie hwn, ac fel yn dygwydd yn nhrefn ddoetii *gluniaeth, heb fod yn mhell o'i ardal enedigoi, a phreswylfod J r'eni. Nos Lun, am saith, darllenodd a gweddioddy Parch. p" f J°nes> Nantyffin a phregethedd y Parchedigiosi E. Morris, a T. E. James, Giyn-nedd. Dranoeth, am "> gw^ddiodd y Parch. E. Morris. Yna traddodwyd araeth ar ^atur Eglwys gan y Parch. T. E. James; ac ar ol iddo ddarllen yrnmeradwyaeth i'r brawd Evans oddiwrth Eglwysbarchus Hsol- ;prior, Caerfyrddin (ile y buasai efe'yn aelod), gofynwyd yr hol- ^uau arferol gan y Parch. W. Harries, Heolyfeliu, pa rai a ateb- ard a dyrchafwyd yr urdd weddi gan yr un, gydag dodiad dwylaw y gweinidogion. Pregethwyd ar ddyleds-vydd ^fSweinidog gan y Parch. T. G. Jones, ac i'r Eglwys gan y Parch. Br" ™' 4-^er^ar' ddau, gweddiodd y Brawd Lewis Lewis, Jon* Wf ^euanc gobeithiol o Nantyffin a phregethodd Harries a a pe.s* 6, pregethodd y Parchedigion Nicholas, Aberaman, fen/'fu' Cawsom g)rrddau llewyrchus, a gobeithiwn am Yso k ar yr Undeb. Ymddygodd Mr. a Mrs. Jones, nodi t ^r Fawr, yn hynod o garedig fel arfer; a'r un modd gellir tu-iff t|eulu caredig y Brecon Arms, Mrs. Allen, a'r ardalwyr oil, JA^symferfawr ° dJyeithriaid ag oedd yn bresenol.—T. E. c CYFAEFOD I DDYFOD. EL YFARF°D CHWARTEROL DOSPARTH ISAF SIR FRYCH- a'r wQ'ynne^r y cyfarfod hwn yn Llangynidr, y Mawrth a bdMk r °yn,taf y« Chwefror, pryd y dysgwylir i'r brodyr bynant iddo fod yn breseaol.—EDNYFED.