Seren Cymru

AMERICA. Newyddion o Efrog Newydd dyddiedig Ionawr 9, a'n hysbysant ddarfod i'r fyddin Wrthryfelgar encilio o Murfreesboro' i Shelbyville ar y 5ed. Y Richmond Dzspatch, yn sylwi ar hyn/a ddywed fod y Cadfridog Gwrthryfelwyr Bragg drwy y weithred hon wedi taflu yr oil o Tennessee Orllewinol drosodd i'r Undebwyr, ae os caiff y Cadfridog Undebol Kosencranz feddiant t, O'r dalaeth, na ddichon dau can mil o wyr ei ddilettyo. Ar ol wythnos o frwydro yn Vicksburg, gorfu ar yr Undebwyr encilio oddiyno. Yr oeddynt wedi gweithio eu ffordd o fewn i ddwy filltir i'r ddinas, ond daeth y Cadfridog Joseph Johnson ar eu gwarthaf gydag adgyfnerthion. Yr oedd catrodau ac adranau cyfain yn ymladd a'u bidogau, a chymmerwyd ac ad- gymmerwvd yr un amddiffynfevdd amryw weithiau. Yr oedd yr amddiffynfeydd yn ymestyn chwech mill- tlr y tucefn i'r ddinas, y rhai a amddiffynid gan fwy ttathriugain mil o wyr. Yn ol papyr dyddiol Abertawe, yr hwn sydd wedi troi yn hollol o du y Gwrthryfelwyr, yr oedd coiled yr Undebwyr yn cyrhaedd i'r swm anferth o hanner mil! Nid oes gair o son am v fath beth yn un o S>vrau Llundain. Lladdwyd y Cadfridogion Un- debol Smith a Morgan. zn Tybid fod y Cadfridog Hovey a phumtheg cant o wY1', pa rai a ddanfonwyd ar neges arbenig, wedi CWympu i ddwylaw y gelyn. 0 Dywedir fod chwech mil o Wrthryfelwyr dan v Cadfridogion Purbridge a Marmaduke, yn cychwyn ar Springfield, Missouri. Newyddion o'r Taleithiau gWrthryfelgar a'n hysbysant fod Trenton, Union City, a Humboldt, Mississippi, wedi cael eu cymmeryd gan y GNvrthryfelwvr, a dwy fil o garcharorion a bod y rheilffordd o Jackson i Columbus wedi cael ei ^'nvstrio. n dywedir yn bendant fod y Cadfridog Burnside ^edi rhoddi fyny llywyddiaeth byddin y Potomac, ac mal eu ganlyniedydd yw Hooker. C, y Anerchodd y Llywydd Jefferson Davis Senedd Mississippi yn Jackson ar y 26ain. Dywedai ei fod "ledi rhagfynegu o'r dechreu y byddai y rhyfel yn Syoddeirfog, ond yr oedd wedi bod Ilawer mwv felly Jag oedd ef'wedi meddwl. Yr oedd yn mynegu yn bendant na fyddai iddo ef gydsynio ar unrhyw dele- taU yn y byd i aduno a'r bobl mwyaf llygredig, ^oddefol, gormesol, ac atgas ar wyneb y ddaear. ^yfeiriai at ei ddymuniad i drosi y rhyfel i dir y Gogledd, ond dywedai ei fod wedi methu yn hyn drwy ^Qailu, ac nid o ddiffyg dymuniad. Mynegai y dy- 'asai porthladd Hudson a Yicksburg gael eu ham- jjdirtyn hyd yr eithaf, ac na fyddai i un syrthio i ^dwylaw y gelyn os buasai y bobl yn gywir tuag atynt eu hunain. Er fod helaethrwydd a pharhad y rhyfel ^6di hod yn llawer mwy na'i ddvsgwyliad, etto credai 0(1 Hwyddiant y Dehau yn sicr. Haerai fod hawl San y i)ehau i gydnabyddiaetb, ond nid oedd etto ^ec}i dyfod, a'i gynghor ef ydoedd, £ Nac ymddir- le<lwch mewn tywysogion, ac na orphwyswch eieh S°baith ar genedlaethau tramor." Y naae y Richmond Examiner yn gwrthod i'r Tal- ^iau gwrthryfelgar gymmeryd rhan mewn cyn- ^dledd genedlaethol yn ol awgrymiad a wnawd mewn ^farfod o'r Democratiaid yn Efrog Newydd y mis yeddaf. Dywed nas gall heddwch gael ei adfer j^ieithr ar sail cydnabyddiaeth annibyniaeth y j Y mae y Cadfridog Butler, diweddar lywydd Or- Newydd, wedi gwrthod ciniaw gyhoeddus a \?y§id iddo yn Efrog Newydd. ^/wyddion o Efrog Newydd, dyddiedig y 12fed, a § ■ ar ddeall fod y Gwrthryfelwyr wedi cymmeryd In ton, yn Texas. Dygwyddodd hyn ar y laf o t r, w rn°sododd pump o ageriongau y Gwrthryfelwyr ar ^auyrUndebw>r,achymmerasantyrHarrietLane, bofdogi°n a dwylaw pa un oedd wedi eu lladd bron ■(j Diangodd dwy o'r gwnfadau. Chwythodd yr odd yr eu llumanlongi fyny eu hunain, a threng- n z' 0(j, y Commodore Kenshaw ar ei bwrdd. Dychwel- Q- y gweddill i Orleans Newydd. Tybir y try y rthryfelWyr yr Harriet Lane yn wiblong i hwylio y Llyaclvn, gan ei bod wedi ei harfogi yn dda. \Vvr dir yn swyddogol ddarfod i'r Gwrthryfel- 0sod^ael eu siomi yn Springfield, Missouri. Ym- asant ar y lie, ond gyrwyd hwy oddiyno.

FFRAINC. Moniteur fod y wasg Seisnig wedi rhoddi *Uf 1 ryw ddychymmygion rhyfedd gyda golwg ar n *ftlae Heng o filwyr Aifftaidd i Mexico. A yn y ue 1 ddweyd, gan fod profiad wedi dangosnadyw fat r- yn ddarostyngedig i'r dwymyn felen, ^.Vfel l r nid fel Lloegr yn amser y 4ijjt India, geisio cauiatad i listio mi I wyr yn yr ce^si° benthyg catrawd o 1,200 o riegro- yoihor byr. Nis gallasai y Rhaglaw roddi mwy na 350, pa rai sydd yn awr i amddiffyn Vera Cruz. Y mae'r mesur gan hyny wedi ei gymmeryd yn achos dyngarwch, ebe'r Moniteur, ac nis gall roddi lie i adolygiad anffafriol. Dywed y Pays ei fod yn credu y gall ddweyd gyda sicrwydd fod Llywodraeth yr Amherawdwr wedi danfon anerchiad i Washington, yn cynnyg y modd i ddwyn y pleidiau rhyfelgar i delerau heb warth- ruddo urddas yr Americaniaid yn y modd lleiaf.

POLAND. Y Bobl mewn Gwrthryfel. Yn ol yr hanes a gyrhaeddodd Berlin ar y 22ain o'r mis hwn, y mae rhyw niferi mawrion o bobl wedi ymgynnull yn v coedwigoedd a'r gelltvdd mewn am- ryw ranau o Poland i'r dyben o godi gwrthryfel. Y mddengys oddiwrth newyddion diweddarach mai tair mintai o wrthryfelwyr oedd wedi ymgynnull—un yn nghyfeiriad Minsk, wyth milltir o Warsaw un arall yn Blonie, ger Sicrock; a'r trydydd yn Put- tusk.. Gwasgarwyd v gyntaf, ac yr oedd milwyr yn ysgubo drwy yr holl daleithiau anfoddog. Telegram r, z' n o Warsaw, dyddiedig y 23ain, a ddywed ddarfod i wrthryfelwyr Blonie, yn rhifo mil o wvr, groesi yr afon Yistla i'r dyben o uno a'r gwrthryfelwvr yn nghoedwig Nasielck. Unasant ar y lan ddeheuol. Yr oeddynt wedi arfogi i raddau. Danfonwyd catrawd yn en herbyn. Telegram arall dyddiedig Warsaw y 24ain, a ddywed Ar nos y 22ain gwnawd ymosodiad unol ar y gwahanol ranau o gatrodau oedd wedi eu gwer- syllu ar wahan. Lladdwyd pob milwr y gellid dyfod o hyd iddo. Y mgyfarfu y gwahanol ranau o gatrod au wedi hyny, ac ymosodwyd ar y gwrthryfelwyr, a gyrwyd hwy yn ol, a chymmerwyd amryw o honynt yn garcharorion. Lladdwyd deg ar hugain o llws- iaid, ac archollwyd yn agos i gant. Lladdwyd y 0 zn Milwriad Karglinpow mewn coedwig, a chlwyfwyd y Milwriad Kanabiach. Mae brwydrau mwy pwysig wedi cymmeryd He yn Plock, Plonskradzit, ac yn nghymmydogaeth Siedlee. Y mae cydgyfarfyddiad cyffredinol o'r catrodau yn cymmeryd lie. Mae holl deyrnas Poland wedi cael ei chyhoeddi mewn cyflwr o warchae." Mae'r Journal de St. Petersburgh yn cadarnhau yr oil o'r uchod, gan ychwanegu fod colIedion y gwrth- ryfelwyr oedd ail gyflawnu Haddfa St. Bartholomew ar nos y 22ain, nid yn unig yn ninas Warsaw, eithr Z3 yn mhob tref trwy y dalaeth. Ymosodwyd ar yr holl gwmpeini o filwyr ar yr un pryd, a llindagwyd llawer o honynt yn eu gwelyau. Llosgodd y gwrth- ryfelwyr amryw bentrefi hefyd, pa rai a amddiffynid gan y milwyr yn wrol. Yr oedd y milwyr o'r diwedd yn fuddugoliaethus yn mhob man. Cyhoedda yr un papyr fryslythyr o Wilna yn hysbysu ddarfod i'r gwrthryfelwyr mewn rhifedi mawrion yinosod ary milwyr Rwsiaidd yn Suarez, llywydd pa rai, gan ofni y cawsai ei amgylchynu, a enciliodd i Gablondow. Dywedid fod cymmydogaeth Wilne yn dawel. Mae'r y n hysbysiad swyddogol o'r teyrngri o ddeddf filwrol yn n 0 Poland wedi ei gyhoeddi.

CHINA. A ganlyn sydd ddyfyniad o'r Overland China Mail am y laf o Rhagfyr :—" Y mae pob peth yn dawel yn Pekin. Ni dderbyniwyd un newydd o bwys o'r tri phorthladd gogleddol. Gyda golwg ar y Gwrthryf- elwyr, bysbysir fod brwydr wedi ei hymladd yn Pao- Kong. Gan fod y Milwriad Burgevene (olynydd Ward) wedi clywed fod gallu mawr o'r gwrthryfelwyr yn gwersyllu yn y cyfeirlad hwnw, efe a aeth yn mlaen gyda 1,000 o'r Chineaid addysgiedig ary 12fed o Dachwedd, i chwilio am y gelyn. Wedi cyrhaedd i Pao-Kong, cafwyd fod oddeutu 10,000 o'r Gwrthryfelwyr yn gwersyllu mewn gwrthglodd- iau crvfion. Ni wnaed dim ar y diwrnod hwnw, ond dranoeth rhoddwyd pedwar magnel a dau forter mewn sefyllfa, a chariwyd y lie ar ol ymladd am un awr. Arweinid y fintai i ystormio y lie gan swyddog Chi- neaidd ieuanc o'r enw Wong-ee-poo, i'r hwn y cyf- lwynasai y Llyngesydd Hope gleddyf am ei wroldeb. Modd bynag clwyfwyd y swyddog ieuanc hwn yn farwol. Lladdwyd y penaeth gwrthryfelgar, Wo- wang, ar ol iddo hefyd gasglu ei wyr amryw weithiau. Colled y gwrthryfelwyr oedd 2,300 o laddedigion, a cholled y Milwriad Burgevene oedd pump o laddedigion, a 15 o glwyfedigion. Hwn yw yr arddangosiad mwyaf effeithiol a wnaed etto gan filwyr Chiueaidd digymhorth, ac y mae yn cadarnbau yr opiniwn a amlygwyd gan bron bob swyddog Seisnig a wasanaethasant yn y gogledd yn ystod rhyfelgyrch 1860, y gwnai y Chineaid filwyr rhagorol pe derbynient addysg filwraidd briodol. 0

MARK-LANE. LLUNDAIN. y chwarter y chwarter 8 8 s s Gwenith gwyn 43 i 56 Ffa, Mazagan 30 i 32 coch 42 54 Pigeon 37 43 Haidd, at fragu 28 33 Pys, (jwynion 37 40 atfalu 26 29 llwydion 34 35 Ceirch, Seisnig. 19 23 Fflwr, sach o 280 pwyg,goreu 42 47 Ysgotig 20 23 ail, o'r wlad 34 38 Gwyddelig 16 23 Yd Indiaidd 32 34 Brag, goreu 60 67 Americanaidd, y baril.. 22 29 ail. 50 56 BARA.—Bara Gwenith, 8e. i 8îc. y dorth 4 pwys teuluaidd etto, 6ch. i 7fC. OWER.-Town Tallow, 45s. 6ch. y cant Rough Fat, 28.3!c yr 8 pwys Russian candle, 47s. Oc. y cant; Melted Stuff, 34s.0c MARCHNAD ANIFEILIAID LLUNDAIN. Yr 8 pwys. 8. C. S. C. »• C. S. C. Cig Eidion gwael 2 8 i 2 10 Cig Llo 3 10 i 4 8 Mawr goreu 3 0 3 6 'Cig Moch 4 4 4 8 Cig dafad gwael 3 4 3 8 Mawr goreu 3 10 4 5 PRISOEDD YMENYN A CHAWS. LLUNDAiK.—Dorset, o 118s. i 124s. y can pwys Carlow, 988 i 106s.; Jersey, 90s. i 100s.; Friesland, 118s, i 120s. CORK.—laf, 118s.; 2il, 110s.; 3ydd, 83s.; 4ydd, 63s.; 5ed, 52s; 6ed,42s. MARCHNAD YD LLY NLLEIFIAD. s. c. s. c, Gwenith Seisonig gwyn 9 6 i 10 0 y 100 pwys. „ cocti 8 6 9 6 etto. Ceirch Seisonig 3 6 4 9 y 45 pwys. Haidd Gwyddelig, at falu 38 4 2 y 60 pwys. Seisonig, at Iragu 38 0 41 Oy chwarter. Fflwr Seisonig 40 0 42 0 Y 2130 pwys. MARCHNAD WLAN LLYNLLEIFIAD. s. c. s. c. Laid Highland Wool y 24 pwys 17 0 i Is 0 White Highland 20 0 21 0 Laid Crossed etto unwashed. 21 0 22 0 Etto washed. 22 0 22 6 Laid Cheviot etto unwashed 22 0 23 0 PRISOEDD Y LLEDR. pwys pwys c. c. Crop Hides 28 i 40 12 i 40 60 13t 21 English Butts .14 24 14 26 Foreign Butts .16 28 1'2jj 24 Dressing hides, common 10* 15 saddlers 13 17 shaved. 12 16 Horse Butts, English 11 16 Horse hides, English 11 14 Calf skins 20 40 14 25 40 66 15 26 60 sO 13 23

MAUCHNADOEDD CYMREIG. 'I AMLWCH.—Gwenith, 44s. i 47s. (y chwarter) haidd, 28s. OcJ, i 29s. Oc.; ceirch, 18s. Oe. i 20s. Oe. j ymenyn fires, 13c. i 14c. y pwys; llestri, 10c. i lie. y pwys; cig eidion, 5|c. i 6 £ c.; cig dafad, 6.Jc. i 8c. BANGOR.—Gwenith, 40s. Oe. i 45s. Oe. y chwarter haidd,28s. Oc. i 31s. Oc.; ceirch, 18s. 6eh. i 2ls. Och.; ymenyn ifres, 15c. i 16e. CAERNARFON.—(Twenith, 40s. Oc. i 458. Oc. y ehwarter haidd, 28s. Oe. i 33s. Oc. y chwarter ceirch, 18s Oc, i 21s. 6c. y chwarter blawd ceirch, 32s. Oc. i 31s. Oc. y 240 pwys ymenyn ffres, 15s. i 15c. y pwvs llertri, ll-J-c. i 12c. y pwys. 2 CAEUFYRnoiN'.—Gwenith, 5s. 6ch. i 6s. 6ch. y 64pwys haidd, 3s 9c. i 4s. 6ch. y 54 pwys ceirch, 2s. Oc i 2s. 6ch. y 40 pwys ymenyn llestri, lojc. y pwys caws, 20s. i 22s. v ean pwys. DINBYCH.—Gwenith, 13s. Oc. i 16s. Oc, yr i ob haidd, Os. Oc. i 12s. Oc. yr hob ceirch, 6s. Oe. i 7s 6e. yr hob blawd ceircb, 32s. Oe. i 33s. Oe. y240 pwys ymenyn ffres, 14c. i 15c.; llestri, lie. i lljc. y pwys. HWLFFORDD.—Gwenith, 5s. 6ch. I 6s. 3c. y bwysel haidd, ds. 6eh. i 4s. 3e. y b wysel ceirch, 2s. Oc, i 2s. 6cb. y bwysel ymen- yn ffres, Is. 2c. y pwys; etto llestri, 10c. LLAWDILO.—Gwenith, 6s. 6ch. i 7s. 0c. y bwysel; haidd, 4s. 3e. i 4s. 6ch.; ceirch, 2s. 3e. i 2s. 6ch.; ymenyn ffres, 13ic. i 14c. y pwys etto llestri, 10le. i lie.; cig eidion, 6ch. i 7c.; cig dafad, 61 i 7c. y pwys, LLANELLI.—Gwenith, 6s. 3c. i 7s. Oe. y bwysel; haidd, 3s. 9c. i 4s. Oe.; aeireh, 2s, 3c. i 2s. 6ch,; ymenyn fires, 13c. i 14c.; etto llestri, lie. i 12c.; cig eidion, 6i. i 7c.; cig:dafad, 63ch. i 7Jc y pwys; pore, 6eh. i 7c. y pwys.

PRISOEDD Y METELOEDD, &c. HAIARN .-Cymreig.-Rails, 5p. 15s. Oc. i 5p. 15s. 0c. y dunnell yn y gweithiau Common bars, 5p. 10s. Oc. i 5p. 15s.; Staffordshire, Op. Os. i Op. 0s. y dunnell. PL WM.-English Pig, 21p. 5c. Oc. i 22p. Os. y dunnell* Spanish pig, 20p. Os. i 20p. Os. Plwm Coch, 22p. Oe. i 22p. Os.: Plwm gwyn, 27p. 10s. i 28p. 10s, y dunnell.

BATHODYN GWOBRWYOL, A RODDWYD AM STARCH GLEN FIELD, Gan Farnwyr Dosparth 2, Arddangosfa 1862. Y MAE Y STARCH ENWOG HWN Yn cael ei DDEFGYDDIO yn y GOLCHDY BREINIOL, AC A GYHOEDDIR GAN OLCHWRAIG EI MAWRHYDI T GOREU A DDEFNYDDIGDD ERIOED. TRWSWRAIG YSNODAU EI MAWRHYDI A'l GFSYD ALLAN Y GOREU A DDEFNYDDIWYD GANDDI; AC, Y MAE Y WOBR UCHOD, GAN RAI O BRIF GEL* FYDDYDWYR YR OES, YN PROFI EI RAGORIAETH. WOTHERSPOON & CO., Glasgow a Llnudian

PRWSIA. Dywed un o newvddiadurou Prwsia Uywedir fod Cyfrin-gynghor St. Pete/sburg wedi gwrthdystio yn erbyn ymgeisyddiaeth Due Saxe Coburg am yr orsedd Roegaidd, ar y tir ei fod,. fel ewythr y Tyw- ysog Alfred, yn perthyn mor agos i deulu breninol Lloegr ag ydyw Due Seuchtenberg i deulu breninol Prwsia.