Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

11 erthygl ar y dudalen hon

HIRAEL, BANGOR.

LLANGEFNI, j

LLANEDI.

' FORT H A J-TH WY-

Advertising

GWRECSAM A'R AMOTLOHOEDD.!

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

GWRECSAM A'R AMOTLOHOEDD. Dydd nadolig cafwyd pregeth Gymraeg yn yr hen eglwys, gan y Parch. D. Howells. -it. oedd y gwa«anaeth yn dechrea am chwech y boreu. Yr osdd yr 091wvllj wedi ei haddurno yn y modd mwy- af ysMeDydd. Yn y prydnawn yr oedd twri y seiadoriv a phobl a phl&nt yn gwneud imdau ar ddull eanu, a hyny yn rohob heol, yn ddigoni Adyryst ymenydd. Yr im dydd rhoddwyd gwledd i drigianwyr y tlotty. Yr oedd beef plum pudding yn hynod amheuthyn iddynt, ac yr oeddynt yn eu mwynhau yn fawr. Y dyddSül olaf yn y flwyddyn yr oedd pregethau difrifol, yn cael eu traddodi yn y gwahanol eglwysydd, gan gymhell y gwrandawyr i adolygu eu buchedd yn yetod y flwyddyn oedd ar derfynu; at os oedd rhywbeth i'w wellhtu, fod dechreu y flwyddyn yn gyfle rhagorol at wneud hyny. Er fod dydd gwyl i fod yn y dref ddydd Linn, yr oedd y rhan fwyaf o'r masnach- dai yn agored. Ymgyfarfu yr yindon hefyd, gan erchi amryw o bechaduriaid o gymmydogaeth Brymbo i dalu am eu hafradlonedd. Mewn gwirionedd, yr oedd yr ynadon, o herwydd nifer helaeth y troseddwyr, y rhan fwytf o honynt am gampi u meddwo', ya gorfod ymgyfarfod yn dd) !idiol. Ddy U Mawrih, ymgyfarfu y eynghor trefol, i-ryd y cafwyd dadl fawr ar bwngc yr arÜ1, sef y y maeni ynddi, a'r 25,000p y maeiit ar fedr eu benthyca. Mae Mrs White wedi derbyn rhoddion helaeth gan wahanol foneddigesau a boneddlgion y dref ar gyfer yr amddifaid sydd dan ei gofal. CBFK.—Mae yr eisteddfod wedi ei rhifo yn mhlith y pethau a fu. Yr oedd y cyf- arfod cyntaf i ddechreu am chwech o'r gloch, ond meddyliasom na fuasai yno ddechren o gwbl, o herwydd anmbosibl oedd dechren heb Mynyddog, yr hwn a ddaeth ar yr unfed awr ar ddeg," sef agos i chwarter i wyth. Gan mai efe oedd yr arweinydd, wrth gwrs, dechreuwyd ar y gweithrediadau yn ebrwydd. Y peth cyn. tlLf oedd annerchiad gan y beirdd (? Etiniliwyd y gwobrau yn ydrefn ganlynol —Canu Dafydd yn ogof Adulam," T. Rowlands. Canu" On thee each living soul awaits;" un parti ddaeth yn mlaen, ac yn annheilwng o'r wobr. Am yr araetb ar pa ufi ai yn yr ymdrech am, neu yn y meddiant o ryw wrthddrych a dlymunir y mae mwyaf o bleser, ennillodd O. Pritchard, Cefn. Yr oadd y pwyllgor wedi cynnyg gwobr o hanner coron am yr englyn goreu i'r Pendulum," gan feddwl y buasai plant y fro yn cael y pleser o ennill y swm tywysogaiad ond nid felly y bu, o herwydd fe ymostyngodd y bardd enwog Taliesin o Eifion i ymgystadlu, ac ennill y wobr dvlodaidd hon. Beth nesaf tybed ? Am ganu "1fyfi sy'n ma.gu'r baban," eonillodd Miss E. Griffiths, Minera. Am y don oyelti y buddugol oedd W. Roberts, Garth. Cafwyd c&n gan Mynyddog i ddiwodda y cyfarfod, Dydd Nadolig dechreuwyd ftmr ddAg, y Parch. W. Williams, Garth, yn y gadair, a Myn- j yddog yn arwain. Weii annerchiad gan y beirdd, yna cystadleuodd corau o blant ffiewndatganu "TeU me the old,ol(i story;" buddugo], Penvcae. Ar y traethawd Pa wu ai drwg ai da yw uchelgais," imdda^ol W. Jones. Wedi ein gan Miss Ed- wards, cafwyd cystadleuaeth mewn canu y" Wawr." Ni ddaeth ond parti y Cefn yn mlaen, a chawsant v wobr. Am y bryddest H Prydferihwch," D. Davies, Wyddgrug, oedd y btiadogol. Am Barna- degn, gwobrwywyd G. W. Hughes. Am ganu t6n ar yr olwg gyntaf, eniilodd D. Thomas. Am gyfieithu i'r Gymraeg "Self Denial," y goreu oedd T. Dodd, Rhos. Am yr unawd, gwobrwywyd W. Roberts ac am yr unawd, In native worth," G. Parry, Rhos. Cystadleuaeth gorawl, His yoke is easy." Un c6r ddaeth yn mlaen, I sef eiddo y Cefn, a chawsant y wobr. Yn y cyfarfod ddau o'r gloch llywyddodd y Parch. J. H, Hughes, yr hwn a wnaeth ¡ amryw syiwadau. Yria galwodd Myn- II yddogar y beirdd fel o'r blaen, ar ol yr hyn y caed araeth ar Y rhesymau o blaid I neu yn erbyn parhad yr iaith Gymraeg buddugol, B. Owens. Yn nesaf cafwyd c'n gan Mynyddog, "Cofiwch y tlawd." 'I Am yr alargan i Alfardd, Taliesin o Eifion oedd y buddugol. Yn y gystadleuaeth ar yr unawd, Arm, arm, ye brave," y goreu oedd W. Taylor. Nid oedd neb wedi ym- j geisio ar Hanes y llangces yn nhy I Naaman y Syriad." Am chwareu ary crwtb, gwobrwywyd R. G. Price, ac am y deuawd, W. Roberts. Am yr araeth tyr-fyfyr, gwobrwywyd 0. Pritchard. Yn cesaf cafwyd y gystadleuaeth gorawl amy deuddeg gini. Ni ddaeth ond un cor yn mlaen, sef y Cefn Choral Ubion, a chaw- sant y wobr, tchan,moliaeth hefyd. Yn yr yr oafwyd cyngherdd, pryd yr oedd pawb yn gwneud eu goreu; ac os oes rhyw- un heh ei foddlbni, 'does mo'r help. BRYMBO.—Y peth mwyaf neillduol yn | f glyo a'r eisteddfod yn y lie hwn oedd, un < Gwilym Ionawr yn enill 5s, ac yn cynnyg ——a—MEMBaaa—aaowspa—in deunaw o honynfe am yr englyn goreu i Miss Hughes (Eos Cybi), a'r deunaw hwnw yn cael ei enill gan y bardd enwog Clwyd- wyson. Yr ydym yn llongyfarch yr Iolo j am ei ddull medrus yn beirniadu, a hyny er boddloncwydcl cyffredinol. RHOS.—Drwg genym orfod cofnodi fod golwg am sefyll allan etto yn y gymydog- aeth hon. Oherwydd rhyw annghyd- welediad, daeth glowyr yr Hafod a'u harf- au i'r Ian ddydd Sadwrn diweddaf. Gellir dyweud am y glowyr yn y parthau hyn, mae pobl war-galed ydynt, bob amser yn milwrio yn erbyn eu hunain; ac ni fynant eu harwain gan neb ond estroaiaid. Er mwyn eich gwragedd a'ch plant, ymos- tyngweh, ac edrychwch am adeg fwy cyf addas i sefyll allan na'r un bresennol.— Goheb,vdi. — xnw .B £ i 1

RHYL.

LLEYN.

EISTEDDFOD LLANELLI.

Family Notices

| MACHYNLLETH.