Gwalia

Cymdeithas Ddirwestol lVlon. OYFARFODYDD BLYNYDDOL YN LLAN- KHDHY)lliDD. [Oddiwrth eiii Gohebydd Arbenig]. I ran yr hen dreiiaji nchod y syrthiodd yr anrhydedd eleni o gioosawu y gymdeithas hon yn ei chyfarfo-dydd blynyddol adydd Mawrth. Ond ni fix pobl dda, y lie yn fyr gyda thalu yn ol: teimlid fod eu cioell,awlad yn wir gynes; a diau fod hJ ny yn elfen fawr yn y llwyddiant a'r deimlid oedd gyda holl weithrediad- au y dydd. Y GYNHADLEDD. Yn nghapel y Bedyddwyr am ddeg o'r gloch cvnhaiiwyd y cyfarfod cyntaf dan lywyddiaeth y Parch J. Jones, Hebron, Bryngwran ac yr oedd yn bresenol gynrychiolaeth dda o wahan- ol eglwysi y sir. Dechreuwyd gan y Parch R. Rowlands (W.), Caergybi. Yna traddododd y Llywydd ei anerchiad agor- iadol, a chymerodd fel testyn ychydig sylwad- au fater roddwyd iddo gan y pwyllgor, sef yr a-rferiad o ysniygu yn mysg plant, a phwysodd ar y cynrychiolwyr .wneud a allent yn y cyfeir- iad o wrth-weitliio yr arferiad. Llongyfarch- odd y Llywydd he-fyd y cynulliad ar y llwydd- iant parhacl sydd ar yr achos dirwestol. Yr Ysgrifenydd (Mr 'R. Davies, Ysgol y Bwrdd, Llangefni), a gyflwynodd ei adroddi.a.d yn yr hwn y cyfeiriodd at yr hyn wnaed yn ystod y flwyddyn gyda'r achos yn y sir. Ar- gymhellai y Pwyllgor gyflogi cyfreithiwr ar- hosol i'r gymdeithas. Cyfeirid hefyd at wrth- dystiad Jlwydduus pobJ Dodffordd i'r cais am drwydd-edu dwy dafarn newydd yn y lie. Mr R W. Roberts, Porthaethwy, a ddarllen- odd bapyr ar "Ddirwest a masnach." Oyfyng- odd ei sylwadau yn benaf i un agwedd ar y testyn, sef perthynas dirwesta. llwyddiant y masnachwr yn iei gysylltiadau cymdeithasol. Siaradwyd yn mhella-ch gan y Llywydd, Mr Hugh Williams, Pantysaer; y Parch O. M. Jeiikms (A.), Llangefni; Mr Williams, Gron- a.nt; Mr R. H. Roberts, Llangefni a phasiwyd pleidlais o ddiolchgarwidi i ddarlleny dd y papyr. Y Parch D. Pugh Bevan. (B.), Llanfachraeth, a ddarllenodd bapyr ma,ithar "Ddyledsrwydd penau tenluo-edd ac arweinwyr crefydd a moes i roddi eu hwyneb yn erbyn anfoesoldeb a llygredigaeth." Sia,radodd yn benaf ar anniweir- deb ein gwlad, ac yr oedd ei sylwadau yn gyf- ryw ag a ddylent dd,effro pawb a'i gwrandawent ac yn neillduol penau teuluoedd i'w dyled- swyddau. Siaradwyd yn mhellach ar gynwys y papyr gan Mrs Charles Jones, Porthaethwy; y Parch J. Williams, Llangefni y Parch John Roberts, Taihen; a'r Parch Abel Parry, D.D., Oefn- mawr. Pasiwyd hefyd ddiokhgarwch i Mr Bevan am ei sylwadau gwrol a phwrpasol. Yn nesaf cyflwynïryd adroddiad yr arholwyr yn yr arholiad dirwestol. Yr oedd y manylion fel y canlyn — Dosbarth hyna-f (unrhyw oed) mater Adroddiad. y Ddirprwyaeth Frenhinol ar Drwyddedu"' (cyfieith- iad Eiddon Rhys Jones, B.A.). Beirniad, Parch J. Jones, Hebron. Gwobrwyon. medal aur i'r goreu, a Ip i'w rhanu i'r ddiau nesaf a.to yn ol eu teilyng- dod. Uwchafrif y Ell, ciall, 100. Y tri uchaf oedd- ynt:- Mr E. O. Jones, o Demi Berw, Gaerwen. 94 Mr Ellis Joiie), Regent House, Llangefni. 86 Mr Jonathan Rogers, Boded era 73 Do-sbarth canol (dan 21ain oed) "Y Meddygon ac Yfed," hyd ddiwedd tudalcn 21. Bemnadi, Parch E. Cynffig Daries, M.A. Gwobrwyon, 2p i'w rhanu rhwng yr wyth goreu: 1. Miss Hughes, Llanfawr, Uangristaolus 85 2. Jones, CSarniel 80 3. R. Owen 76 4. Samuel Rogers, Bodedern 55 Ni cliawsom enwau y lleill. Dosbarthi ieuengaf (dan 14eg oed) "Gatechism yr Yinrwymiad Pedwar Plyg." Y rlutn gyntaf hyd tudalen lleg." Beia-imad, Parch D. Lloyd, Gaer- gybi. Gwobrwyon, 3p i'w rhanu rhwng y deuddeg goneui: — 1. Dryhurst, Carmel. 2. Edward Rowland, Carmel. 4. James Howel Rogers, Rodedern. Y r.eth «esaf oedd penodi lie y gymanla y flwyddyn ddyfodol. Yr oedd Oymanfa Gwyn- edd yn oael ei chynyg i Fon, a phenderfynwyd ill derbyn yn groesawgar. Yr oedd dau le yn barod i'w derbyn, Amlwch a Chaergybi. Dy wed odd brawd o Borthaethwy hefyd fod ganddo gomisiwn i wahodd Oymanfa Mon yno. Dadleuwyd yn ddoniol dms Glliergybi gan. y Parchn. E. B. Jones, R. Rowlands, a John Evans tra yr oedd y Parch Owen Hughes ac eraill yn pleidio Amlwch. Pleidleisi.wyd, a chafwyd 96 o blaid Amlwch a 54 o blaid Caer- gybi. Bydd cymanfa y sir yn cael ei llyncu i fyny gan un Grvynedd ond trefnir yr arholiad' gan y pwyllgor fel eleni. t, Pasiwyd y penderfyniad canlynol ar gynyg- iad y Parch E. B. Jones:—"Llawenhawn yn ddirfawr wrtli weled y tai dirwestol yn amlhau yn Mon, ac anoigwn yn daer ar fod cymydog- aetliau eraill yn dilyn esiampl dda y cymydog- aethau sydd wedi ac yn ymdrechu ac ymaberthu gyda'r symudiad hwn." 1 Hiwedd-wyd trwy weddi gan y Parch T. Evans (A.), Amlwch. OYTARFOI> Y PRYHNAWN. Y cyfarfod hwn am ddau o'r gloch, yn Nghapel yr Annibynwyr, a ddechreuwyd gan y Parch E. B. Jones (A.), Mount Pleasant, Caergybi. Yna, traddododd y llywydd (Dr. Hughes), Llanerchy- medd, anerchiad cynes me,wn ysbryd rhagorol. Sylwodd fod yn Llanerchymedd bedwar o addol- d.ai, ond fod y gelyn meddwol wedi gosod i fyny unarddeg o dafamau i wrthweithio dylanwad yr addoldai hyny. Yna cafwyd adroddii-dau gan ysgrifenyddion y gwahanol am sefyllfa yr achos dirwestol yn y sir, fel y canlyn: —Amlwch, gan y Pa.rch Owen Hughes (yn absenoldeb yr ysgrifenydd); Llanfechell, gan Mr Robert Edwards; Catergybi, gan y Parch E. B. Jones; Gwalchmai, gan Mr R. R. Parry, Brynala; y De, Mr Pierce Williams, Gaerwen (dros Miss A. Williams, Berwuchai); Beaumaris, Miss G. Tliomas, Ty Fry (darllenwyd ei hadroddiad gan y Parch Robert Thomas) Tabernacl, gan Mr Hugh Williams LL nerchyme-dd, gan y Parch R Thomas a Mr Thomas Williams (yr hwn a gyfeiriodd yn benaf at y ty dirwestol bwriad- edig yn y lie); a Bodedt rn, gan Mr Jonathan Rogers. Tra yr oedd rhai o'r adroddiadau hyn yn bur galonogol, nid oedd y lleill gymaint felly. Y Parch David Adams, B.A., Lerpwl, yn nesaf a anerchodd y cyfajfod ar y sjmudiad i gael miliwn o ardystiadau newTyddion. ° Y Parch Owen Hughes, Amlwch, a gynygiodd y penderfyniad canlynol: — "1. Fod y genhadaeth hon i gael miliwn o ardystiadau raewyddion i fyned yn mlaen yn mis Hydref. 2. Fed cyfar- fklvdd cyhoeddr.s i'w cynal yn mlaen Haw yn mhob cymydogaeth, a chyfarfodydd gweddi i ofyn am lwvddiant ar yr achos dirwestol. 3. Fod ymweiiad i'w wneud a phob cartref i geisio ardystiada'i. 4. Y rheftr i g'el e1 rhanu yn an dosbarth—(i.) rhai oeddynt yn ddirwestwyr or blaen; (ii.) rhai J71 PrNv ddo am y tro cyntat, (iii.) plant dan 14eg o;>d: 5. Yr enwau iW han- fon i'r ysgriftniydd sirol erbyn diwedd Tach- wedd."—Eiliwyd y cynypiad gan y Parch R. Rowlands, Oaergybi, a phadwyd.—Ychwaneg- wyd ychydig eiriau gan y Parch Abel Parry a'r Parch J. Vcnmore Williams. -1 Cynygiwyd y penderfyniad canlynol gan y Parch J. Jones.. Hebron eiliwyd gan y Rarch O. M Jenkins, a pha«iwyd trwy i bawb sefyll. Pasiwyd hefvd i anfon y penderfyniad i'r llysgenad Am'&Ticanaidd vn Llundain: "Ein bod ni, reloda- Cyn.dfl.thas I>d™tol Mon, Gogledd Cynnm, a, -y^.bwyd yn Llan- erchymedd, Med^l^- ^dmunocyflwyn, drwor.h i Mrs M'Kinlev tnun, a phobl yr XJinol Rak?tta, fynesnaid <> r cydymdermlM dyfnaf ar farwolaeth s' dv11 t >w> ^wv fradlofruddiad, dyn o vvmeyiad rh:^0™1; ™; bur i'.w Dduw, i'w wlad, ar i w fyniad. o fywyd Cristionogol. Hefvd. dyrtrm/n gofn?dl ean dvgasedd at ecwvddorion drvgiotius a dialeld y Blaid Anarchaidd v rhai ydrt.}. mor gro^i dre^n ac awdurdod. Erfvuiwn roddi i Mrs Nillilnley a'r genedl Ameri-^na.'dd y nerth na all ond Efe ei roddi i ddioddef y ddyrnoa ddifrifol hon." Gydag ychydig gyfnewidiadau ail-etholwyd y Pwyllgor Gweitiiiol a.'r ysgrifenyddion dos- barthol. Y Parch E. B. Jones a gynygiodd ddiolchgar- wch y cyfarfod i bawb gynierasant ran yn ngwaith y dydd, yn llvwyddion, siaradwyr, etc., a chymerodd fantais o'r cyfle i ddatgan ei lawen- ydd o weled meddyg yn y gadair, dyn'ieuanc yn meddu digcn o nerth moesol i sefyll i fyny^ mor gadarn a selog dros yr achos dirwestol.—Ycjiwan- egwyd enwau y tri arholwr, Parchn. J. Jones, E. C. Davies, a D. Lloyd, at y penderfyniad, a phasiwyd. Diweddwyd ycyfarfod gan y Parch John Wil- liams, Llangefni. CYFARFOD Y MERCHED. Am bedwar o'r gloch cynhaliwyd cyfarfod i'r chwiorydd yn Ngliapel y Bedyddwyr, Mrs Charles Jones yn y gadair. Dechreuwyd trwy weddi gan Miss Owen, Oemaes. Traddodwyd anercbiadau gan Mrs Williams, Tre'rgof; Mrs Capt. Jones, Fagwyr; Mrs Jones, Llanerchy- medd Mrs Owen, Bryniau; ac eraill. Deall- wn mai cyfarfod rhagorol oedd hwn cto, a naws grefyddol ar yr holl weithrediadau. CTYFARFOD YR HWYR, Yn y Capel Mawr ychydig wedi pump dechreu- wyd y cyfarfod, diweddaf dan lywyddiaeth Mr A. McKillop, Y.H. Y Parch W. Roberts, Gartreglefn, a ddarlleaiodd ychydig adnodau ac a arweiniodd mewn gwcddi. Yr oedd amryw o'r cynrychiolwyr wedi troi tuag adref erbyn hyn, ond yr cedd y capel eang yn weddol lawn. Y siaradwr cyntaf ydoedd y Parch R. Garrett Roberts (W.), Aberffraw. Gellir desgriflo ei anerchiad fel pregeth ddirwestol. Seiliodd ym- resymiadau cryfion ar gvngor Paul, "Da yw na fwytaer cig ac na yfer gwin," etc. felly, gwelir mai at y cymedrolwr ac nid at y meddwyn j' cyfeiriai ei sylwadau yn benaf. Wedi canu penill, y Parch John Williams (M.C.), Caergybi, a anerchodd y cyfarfod, yntau yn seilio ed sylwadau ar adnod, "Na fydded i chwi gyd-gyfeillach," etc. Yr oedd rhai c'i ddywediadau yn geinion. Meddai: Nid dyn mewn meddiant o arian yw y cybydd, ond yr arian wedi cymeryd meddiant o'r dyn. Nid mater o swm ond mater o seix-h ydoedd. Bywyd doifl oleuni ar bechod—dyna fywyd yr E,o,,Iwys. -Ma-e dylanwad y dafarn yn eangach nag yw ar y meddwon. Mae dynion yn gadael y ddiod yn y dafarn, ond yn dyfod a'r iaith i'r heolydd. Mae tlodi llawenydd yr eglwys yn fantais i feddwdod yn y wlad. Mae'n syndod nad aethai aelodau isel-ysbryd yr Eglwys i chwilio am lawenydd arall—llawenydd gwin. Rhown fwy o ysbryd Grist yn ein dirwest: Orist nis boddhaodd ei hun. Wiedi canu emyn cafwyd anerchiad gan y Parch D. Adams. Nid gwaith hawdd, meddai ef, oedd diwreiddio derwen oedd wedi cael tyfu am oesau. Felly gyda'r fasnach feddwol, a, rhaid oedd edrych ami fel y mae, yn ei nerth a 1 chadernid, ac ymwroli i'w chyfarfod. Y cwestiwn oedd a allem ni alw i'r maes alluoedd fyddent yn gryfach na, galluoedd y gelyn hwn. N ododd aniryw o'r galluoedd oedd genym heddyw o'n plaid, megis gwirionedd gwyddonol, cydwybod y wlad, nerth hunanfantais, etc., ond uwch pobpeth gallu Duw. Yr oedd ,ei gondemn- iad o esiampl y cymedrolwr yn ofnadwy lym. Y Parch Abel Parry a adolygodd hanes yr achos dirwestol yn ystod tymor ei oes. Ei farn gydwybodol ef-ydoedd fod dirwest yn gryfach heddyw nag y bu c-Tioed,-wiadi cael tir cad am, sefydlog, dan e-i draed. » Yr oedd darpariaeth IragoTol ar gyfer y cynrychiolwyr yn y New Hill, dynion a merched icuiaine y lie yn taflu eu holl yni i'r gwaith o weini "lluniaeth a llawenydd." Diolch yn raw- i chwi, ddirwestwyr Llanerchymedd. Rhaid yw crybwyll hefyd am ymroddiad diflinoi ysgrif- enydd y igytnd:eathas (Mr n. Davies) a'r trysorydd (Mr E. M. Roberts, Bank, Llangefni) gyda'r gwaith. Yr oedd pobpeth yn myned yn mlaen yn dangnefeddua a hwylus.

Cyfarfod Misol Mon. Cynhaliwyd yr uchod yn Jerusalem, Medi 9fed a'r lOfed, pryd y llywyddid gan Mr Lewis Morris, Penygarnedd. Dechreuwyd y cyfarfod cyntaf am unarddeg gan y Paich Hugh Jones, Bryndu, a gweinyddwryd Sacrament Swper yr Argiwydd dan arweiniad y Parch Wm. Jones, Tyddyn Watcyn, yn cael ei g!ynortliwyo gan y Parch RobertC. Jones, Porthaethwy; William Roberts, Gorslwyd; Owen Williams, Bethel, a William Prichard, Pentraeth, a gweddiodd y Parch Owen Hughes, Amlwch. Penodwyd y Mri W. R. Jones, Llanfaetlilu, ac Evan R. Owen, Bodsuran, i edrych dros lyfrau yr eg- Iwys yn y lie, a Mr Robert Edwards, Llanfech- ell, a Dr. John Roberts, Porthaethwy, i dder- byn y casgliadau. Yna caed adroddiad Pwyll- gor y Myfyrwyr, yr hwn a gadarnhawyd. Ym- ddiddan a'r pregcthwYT ieuainc sydd yn y gwa- hanol golegau, sef John 'Smith, Niwbwrch D. I. F. Roberts, Ty'nmaen; Lewis W. Morris, Llangoed W. R. Jones, Nebo; John Elias Hughes, Bryndu Robert James Jones, Pen- sarn, Berw a William H. Jones, Yalley. Ar- wetniwyd yr ymddiddan gan y Parch Owen Parry, Cemaes, a rhoddwyd y Cynghor gan y Parch William Roberts, Gorslwyd. Diolch- wyd i'r brodyr hVn am eu gwasanaeth gwerth- fawr. Penodwyd Mr John ElIas Hughes, Bryndu, i ymohehu ag,ef pan fyddo yr eglwysi mewn angen am bregetliwr i len/wi y daith Sab- bothol. Darllenwydi cofnodau y Cyfarfod Mis- ol diweddaf, a chadarnhawyd hwy, a llythyrau yn cydnalvod gyda diolchgarwch dderl:yniad clydymdeimlad y Cyfarfod! Misol diweddaf a gwahanol bersonau, a llythyr o Gyfarfod Misol Arfon yn cyflwyno Mr William Jones, Bwlan, i'r Cyfarfod Misol hwn, fel pregethwr cymer- adwy, yr iiivii sydd wedi ymsefydlu yn fugail yn eglwys Ty NiavvT, a rhoddwyd iddo dder- byniad parchus. Diolchodd Mr Jones am ei dderb'yn gyda'r fath sirioldeb a dymuniadau mor garedig ar ei Tan. Arwyddwyd cydym- deimlad a Mr John Hughes, Dwyran Mrs Griffith, Pendre', Niwhwrch; a Dr. Hughes, Llanerchymedd, yn eu profedigaeth. Hysbys- wyd am Gymanfa, Ddirwestol Mon, sydd i'w chynal yn LlaneTchymedd, Medi 17eg, a phen- odwyd y Parch John Owen, Pare, a Mr R. Ed- wards, Llanfechell, yn gynrychiolw'yr, ac an- ogwyd yr eglwysi i aiifon cynrychiolwjT i'r gy- manfa. hon. Pasiwyd, "Ein Led yn anog yr eglwysi i arfer gwin anfeddwol yn Sacrament Swper yr Argiwydd." Hanes yr achos a. phrof- iad y swyddogion yn Jerusalem. Pasiwyd fod y Cyfarfod Misol nesaf i fod yn Peniel, Llan- ddona, Medi 30ain a Hydref laf. Adrodd- iadau am y casgliadau a dderbyniwyd yn y (Cyf- arfod Misol hwn. Penodvryd dydd Llun, Hyd- ref 21ain, yn ddydd i ddiolch am y cynhauaf eleni. Penderfynwyd ein bod yn anog. Mr E. M. Roberts, Llangefni, i gynnll Pwyllgor Ys- pytty Mon ac Arfon i eistedd er rhoddi ystyr- ia.e.th i'r achos heb oedi dim yn ychwaneg. Hys- byswyd fod Mri A. T. Rogers, Bodedern Wm. Rowlands, Porthaethwy a J. T. Davies, Caer- gybi, ymgeiswyr am y weiiiidogaeth, wedi pasio vr arholiad yn llwyddianus, .a u ood ar dir i gael dechreu ar eu blwyddyn brawf, a phen- derfvnwyd eu bod i gael hyn, a bod yr >gTifen- vdd, i drefnu eu cyhoeddiadau. Penodwyd y Parch R. Thomas, a Mr R. Roberts, Llanerchy; medd, i ymweled a'r eglwys yn Go&en er rhoddi cvmhorth i alvr biae^wjriaid. G"w a?anaetiiwyd cyn y moddion oyhoeddus gan y Parchn. John Jones, TTe1 rrori Thomas Oiiarles illiams, B A. PorthaetbwT Thomas Williams, Caer- vvbi- Robert- Thomas, Llanerchymedd: Owen Parry. Ceraae&; John Williams, Llangefni, Hugh \Yilliams. Amlwch ao Owen Hughes, eto. ,_m- <

Yr hyn a adewir heddyw heb e,i#n.eud ohenrydd ei fod' yn anhawdd, fydd dd^vaith- anhawdd yfory. -— THE MOST NUTRITIOUS. E P P S I S",O,l, GRATEFUL-COMFORTING. C O CO A v BREAKFAST-SUPPER.

It "AMEN." ,»Syr,—Gnvelais isydwjatd un o>' r llefarwyr yn Sasiwn Bangor, yn eich nefwyddiadur, parthed yr a'bsencldeb o frwdfrydedd crefyddol yn y dyddiau hyn, a bod "diaooniaid megis yn ei ystyried yn beth a,-nffcdus o'r broo" i "Amen" lithro dros eu gwefu-sau. Felly y mae, rhaid i ni ofni; mwy oeraidd a ffurflOl a. llai yspryd- ol yw ein holl eglwysi, ein cyfarfodydd gweddi, a'n pregethau gydru gweddiau. Gwir yw fod llawer o fywyd ac yni er enill aelodan llawn o guro talnvrdd ac a gynyg giwobrwyon ie, ami ym.gais at broselyttio; ond am wir sel defosiynol a. dwys ymdeimlad yn yr addoliad, ychydig iawn sydd o hyny pe amgen, cni fu- asai'r genau yn yngan "Amen o lawnder y galcm ? Onid yw'r gair "Amen" yn air rhwyda ac hawdd i'w adrodd ? Pa ham nad oesond- ych- ydig iawn yn ei. ddweyd yn yr addoliad ? Ar rhai a arfer ant hyny, a ddywedant "Amen" megis pe byddai arnynt gywilydd. Ond y mae o'r bron yn sicr mai yr achos o'r diffyg yma yw am nad yw'r addolwyr yn .wirioneddol yn cyd- ymdeirolo a'r hyn a glywant, pa un ai gweddi ai pregetb. Mor wahanol mewn cyfarfodydd gwleidyddol brwdfrydig, neu mewn cyngherad- au poblogaidd! Dyna lie y clywir banllefa-u, "Clywch, clywch," nen'r cyffelyb, pan for lief- arwr neu'r canhvr .wrth foddi y gwrandawyr. Hwy a ddangosant felly eu teimladau a'u cym- eradwyaetli, ond yn yr addoliad ni roddir yr arwydd penodedig o gydsyniad'. Aõ mewn ang- laddau, ar ol d'arllen a. gweddio a,r lan y bed'd, oni fyddai yn hardd a chymhwys pe dywedia "yr holl boibl, Amen!" ax derfyn y gwasanaetli 11 sobr a phruddaidd? Ond yn lie hyny, bydd pawb yn fuel. Ni fynant ddweyd "Amen" (poed felly) mewn cydsyniad a'r hyn a adroddwyd.— "A daarlleno, yst,yried !"Ydwyf, etc., R. MARC.

CEMAES. Gwvl Da.—Dydd Gwener cynhaliodd yr Annibj-n- wyr eu yl de flynyddol yn y "Village Haill. Gwasanast-h^rd wrtb v byradau gan Mrs Evans, Rose Cottage; Misses Williams. Cromlech; Mis, Roberts, Peibron; M:ss Thomas, Neuadd Mrs J ones, a Mrs Williams. Wedi eu digoni o de a bara brith rhagorol. aeth pa.rïb i chwareu i gae cvfagos, roddwyd yn fenthyg gan Mr O. Owens. Shop v Bont. Yn yr hwyr cynhaliwyd cyfarfod d^fyr vn v neuadd, dan lywyddiaeth y Parch J. S. Evans" Cj-merwyd rhan- ynddo gan aniryw mewn canu, adrodd, ac areitbio. Cafwyd tywydd da, i. mwv'nhaodd pawb ei hun yn rhagorol. Gwledd. — Dvdd Gwener. y lo. g cyfisol, cyfar- fvddodd Ysgol Sabbothol Bethel (A.), Cemaes fwvnliau g-.vledd oedd wedi ei phan>toi yn y "ViI lage Hall"" Daeth nifer luosog yn nghyd. ac a'mlwg i na oedd, wrth ganfod y sirioldteb ar llawenydd c'u hamgVch, fod pawb wedi invrynMm eu hunain a gwneutiiur cvfiawnder a'r danteithion. Ar ol eu digoni. act-bant- i gae cyfagos (trwy ganiatad Mr Owen Owens (Slio-p y Bont) i chwareu. Yn yr hwvr cafwyd cyfarfod adl-cniadol. pryd y cymerwyd rhan vnddo gan y Parchn. J. S. Evans (gweinidog), David Owen, Misses G. J. Evans (Rose Cottage). Annie Roberts ac M. PI. Roberts (Pei- bron) T Mr John Owens, a Mr J. Owen Hughes I (PenrhynmaAvr). Wedi liynv eaJwyd ai-aeth bwr- -pasol gan Mr R. HucIlcp. Nantorman. Ar ol canu "Hen Wlad fy Nharb.u," ymwahanodd pawb, wedi mwynhau eu hunain vn fawr.—Ieuan. Cyngherdd.—Nos Ferchor diwedd;vf cynhaliwyd I cyngherdd rhagorol yn y "Village Hall." Y cad- !!27!!= eirydd ydoedd Mr W. Hughes Jones, a ö v ehafwyd mierchiad rlKi«gorol g-anddo yn yw- >5 cyfariod, A ganh-n oedd y rhag]en :—Can, "OffK.1 y Delyn, Mr Henry Jones: can, "DedgrjTi ¡\t Fexld y iMam, Miss Williams, Cartrefle; adrodd- iad. "Bugail Aberdyfi," Miss Williams: can, Mr Davies, Lianfecliell; can., Miss R. Williams; can. "The cat that came back." Mr Dimlow deuawd, "Go. pretty rose," Mr a Mrs Buck pianoforte solo, Miss Venmore; can, Miss R. Williams; ad- roddiad, Mr Bennett; can. "Bwthyn bach meiyn it nhad," Air Davies: adroddiad, "Lasca." "Miss J Farnsworth; can., "When the tide comes in," Miss Williams. Cartrefle; adroddiad, Mr Bennett; can. "Wlicn I was young.' Mr WLliam Owen; can, "The Sailor's Grave," Mr Buck. Cynygiwyd plaid bus o ddiolchgarwch i bawb rcddaisant eu gwasan- aeth gan Mr Jonas, y.sgolfeistr. Eiliwyd, a phas- iifryd yn unfrydol. Diweddwyd trwy ganu "Heu W latl fy Nhadau." Elai yr elw tuag at gjnort-hwyo y "carving classes."

LLAN GEINW EN. Trenglioliad. — Dydd Llun cynhaliod-d Mr R. Jones Roberts, crwncr y sir. dreagholiaa ar gorph bachgen bychan o'r enw Owen Jones, Talybont Bach, Llmgeinwen. Ymddengys fod y bychan ar yffordd rhwng Talybont Baeli a Brymgwyn Mawr yn chwareu gyda 1 cliwaer a thri o fechgyn. jLraeth dau gerbyd marchnad heibio, y naili yn perthyn i John Owen, Shop Ty'nyrardd, Dwyran, a'r Hall i John Owen, Penrhois House, Pentraeth. Rhedodd y byclian a'i chwaer ar cl y cerbyd cyntaf rhodd- odd ef ei fraich am goes y "step." Bron yn union- gyrcliol syrthiodd. a cLa.:th yr by,, i fyny, olwyn i ixi, un a aeth dros ei ben a'i iadd yn y fan. Dy-chwelwyd rheithfarn- o "Faj-wolaetli ddamweiniol.

LLANFACHRAETH. Achos Teilwng. Mae yn mryd caredigion llenyddiaetli ac ewyllyswyT da sydd yn teimlo parch goffadwnaeth y diweddar anwyl fardd, Machraeth Mon, i godi cofgolofn ar fan'fechan ei fedd." Mae pwyllgor yn cael ei ffurfio at yr amcan gwir deilwBg. Ceir msinylion eto. Marwolaeth.—Prydnawn Sabboth bu farw nn o drigojion hynaf ein iiardal, sef Mrs A. Jones. Rose House, gweddw y diweddar Dr. Benjamin Jones. M.R.C.S., Pen'rallt. Llangefni. a. merch ieuengaf y diwedder Mr W. Williams, Wylfa, Cemaes. xr oodd yr madawedig wedi cyrhaedd yr oedran teg o 82 mlwydd Yr oedd wedi arwain bywyd diar- gyhoedd ar hyd ei hoes, ac yn aelod yn Eglwys I y 11 Bm-yfol Llanfachraeth. lie yr hoffai ddyfod, nes y pall odd1 nerth ac iechyd. Diau fod marw yn elw i-idi Hebryngwyd ei gweddillion i Fynwent- idar,- gefni ddydd Iau. Goi-phwysed mewn hedd hyd gar.iad yr udgorn diweddaf. Etholiad y Bwrdd Ysgol.—Mae yr amser wedi d'od i etliol neu ail-ethol aelodau ar y Bwrdd hwn. a. deallir erbyn hyn nad oes ail-ethol i fod, ond bod yma ragolvgon am frwydr boeth- Mae .saith yncad eu henwi i la-nw pump skmM, acdelly rhaid fydd i rywrai fod allan yn yr oerni. Deadwu fod Mr Price, Penyrorsedd, hen ad-od y Blaid Eglwysi.g, yn ymneiilduo a bod y Parch D. Jones, iheithor y pl"svyf. wedi ei enwi yn ei le, gwr profiadol fel aelod o Fyrddau Ysgol. Yr ymgeis- wyr eraill hyd y clywsom ydynt y Mri T. H. Wil- liams, MynydtJ (cadeirydd presenol y Bwrdd) R. B. Rowlands, Machraeth View; W. Jones, Corn- helig. a T. J. Humphreys, Bodloigan. yr oil yn Fedyddwyr: Meisitri G. J. Griffith, Bodlasan, a J. Jones. Penyrarg-ae. y aid Y chwecdied-ar-hugain or mis h-wn yw dydd y frwydr. Un o'r Pmtref-.vyr ar Goll: Cael ei Gorph ar y Traeth.—Crewyd dychTyn mawr drwy yr ardal hon. a'r wlad gylchynol, gan y newydd pruddaidd fod gan y new yr hen gvmeriad adnabyddus John Jones, Graig- lwyd. torwr ceffylau (neu "jockey," fel y'i gelwid), ar goll er nos Sadwrn, y 7ied cyfisol. Ymddengys ei fod mewn ffenn o'r enw Bodlasan Groes yn ystod yr wythnos, ac yn gorphen ei waith yno y nos waith dan sylw, yna yn ymadael. Wedi hyny gwelwyd ef ol a blaen yn y pentref yn gwneud amryw negeseuon er darparu at y Sabboth (oherwydd mai gwr gweddw ydoedd). Cymeroad ei swjxt yn nghwmni ei fab, yr hwn oedd yn byw gydag ef. tua Imier awr wedi naw. Wedi go-rphen aeth am Bodlasan i ymofyn yr harnis oedd, ga-nddo yno. gan ei fod wedi gorphen. er mwyn bod yn barod i fyned i fferm arall. Ni welodd neb ef yn Bodlasan, nac ar 01 gildael ei dy. Ond yr oedd wedi bod yn yr ystabi, ac wedi pacio yr harnis yn drain us, a'u cymeryd ymaith. Nidi oedd y mab yn cyisgu gvdag ef yn ei dy y nos, ond yn nhy ei ewythr, Mr W. Williams. Penybryn, He yr arferai weithio. J^e-t-h y Sabboth heibio. a'r Llun hefyd, heb unrhyw hyshysrwydd nad oedd adref fel arfer. Boreu Mawrth, modd bynag, wrt-h weled torwr ceffylau arall gyda'r anifail y dylasai y trancedig fod, dechreuwyd gwnaud ymboliad, a'r pryd hwnw livsbysodd ei fab na, fu ei dad yn y ty er nos Sadwrn. Aeth dynion ieuainc yr ardal, ddvdd Mawrth, ) wahanol gvfeiria.dau i chwilio am dano, eithr ofer fu pob ymchwiliad y diwrnod yna. Dydd Mercher I dirachefn canw^'d yr ymcln\illad allan YIl fwv egniol. ac fe anfonwyd i bob man tybi^dig gydar tanlvniad o roddi hysbysrwydd i'r heddgeidwaid am y mater. Boreu ddydd Iau dae-th yr Hedd- geidwad H. Thomas, Bodedern, i lawT, yr hWll a ddangosodd bob egni yn yr ymchwdiad, a phob doethineb a pharodi-wdd yn yr achos poenus hwn a'r mi modd ei gyd-swyddog, J. Jones, Valley. Ffurfiwyd mintai gref. a gollyngodd Mr J. R. Lewis, Ty Oro-es, ei holl "weision i'r ymchwiliad. gan fyned e; hun gyda hwrnt. Bu yr heddgeidwaid a r fintai yn chwilio yn ddyfal ar hyd y tra.e.th, a clian fod y llanw alhtn. aed j"n ml-ieil ar hvd-ddo, nes y daethant gyferbyn a Penrhos, preswylfod Arghvrdd Stanlev, ac yn y fan hon, y tu yma i r afon. canfyddodd William Williams, Penybryn (ei f-rawd-yn-nghvfraith). ef yn gorwecld ar wastad ei rrefn yn y tvwod, y llanw: wedi ei adael, a r harnis a'i chwip tua chan' llath oddiwrtho wedi eu pacio yn drefn us. Ca-ed hvd iddo oddeutu dau prydnawn ddydd lau. Daeth'R. Owen. Mount, heibio o'r dref gyd:Ù drol a danfonodd y oorph adref. Cyn- haliwyd trengholiad amo nos Wener, y 13eg cyfisol, gerbron Dr. Clav. Caergybi. yr is-grwner, a'r nifer arferol o reithwyr. Nid oedd dim tystiolaeth ddangos fod neb wedi ei weled yn unman ax ol myned o'r ty i gycliwvn am Bodlasan, ac nid oedd neb mwy hyddysg a*r ffvrdd o bob man. Tystiwyd ei fod mewn diod, on-d nid yn feddw yr <>cdd yn jrwvbod ei fusnes yn iawn. Yr oedd ei fynwes a l •«ddf wedi duo, ac yr oedd hyny yn achosi pryder a llawer o siarad yma a thraw, ond ni ddaeth un- rhvw dystio'oeth gerbron y rheithwyr i brofi fod ciiniwri wedi ei wneud ag ef. Erys pa fodd y cyfar- fj-ddodd a'i ddiwedd yn ddirgeiweh. Djxhwelodd v Rheitliwyr reithfarn agored o ''Cafwyd wedi boddi." Cj-dvmdeimlir yn fawr a'r teulu yn eu profedigaeth cliwerw. Yr oedd y trancedig yn gymeradwy gm ba-wb, ao wedi bod, yn yr amser a aeth heibio, yn un o'r rhai mwyaf selog a defnyddiol ^yca r Ysgol Sul perthynol i'r Bedyddwyr yn Pont- yrarw. Bu yn athraw am flynyddoedd ar y dos- barth lleiaf o blant ac yr oedd ganddo dalent neilI- duol at eu trin. Ciudwyd yr hyn oedd farwol o hono i Fynwent y Bedycidwyr piydnawn Sadwrn, ¡ y lAeg cvfisol. pan y 'gweinyddwyd gan y Parch J. E. "jones (Dolfor)', gnveimdog y Methodistiaid. yn effeithiol iawn.

LLANFAlK P.G. Marw-goffa Mrs Catherine Owen, Llanfair P.G. —Ganwyd Catherine Owen tua Chalan-gauaf, 18i8. mewn ty perthynol i Clegyrog Uchaf, ger y Gareg- lefn, Llanbadng. Mon. Merch ydoedd i Mr John Owen, ac enw morwynol ei mam oedd Jane Wil- Lams. Hanai o deulu y diweddar Barch H. Williams, y Bettws. Treidiodd, pan yn ieuanc, d'¿ncr mlynedd yn masnachdj' Mr John Elias, yn Llan- fcchell, nia-b y pregethwr ellwcg o'r un enw. Yr oedd Mr Elias yn fiaenor parchus gyda'r Metho- distiaid. Cafodd ein chwaer feily bob mantais i ymarfer a'r bywyd crefyddol, a dygai lawer o ddelw è'l.re<l'igrwydl liefttygar teul-u Mr Elias ar hyd ei hoes liir. Eniliodd enw da. a pharch mawr am ea gofal, ei serchpogi-wydd, ei ffydclcmdeb. a'i chywir- deb gan ei meistr a'r cwsmeriaid. Yr oedd wedi elywed mi y Bedyddwyr, ac wedi coleddu y syniad fod ganddynt lawer o adnod.au o'u plaid, yn 1856 priododd a Bedyddi.vr, Mr John Owen, brodor o ardal y Belan. Er nad oedd-trwy hyn yn newid ei cliyfenw, bu yn help iddi newid ei henwad a gosod hen argyhoeddiadau mewu gweith- rediad. Ymuncdd a'r Bedyddwyr yn nechreu 1857. Bedyddi'n'y.d hi tira mis Mai yn y flwyddyn hono yn v mor yn mhcrthladd Cemaes, yn agos i Amlwch, "Cain's dyfroedd lawer oedd yno." Dechreuwyd y cMTdd ar lan y mor gan Mr John Palmer, Amlwch. an o ddia con laid mwyaf gwei.t-hgai' yr tots. ac Tn wjr yr enwad. Pregethwyd ar f'edfdd gan to Hybarch Hugh Wiihams, Bettws a g^wein^wS yr ordmihui g„a y ±>ai^h John Willis, N^tvto? liiaiL i t,e y tri oyn hyn wedi hen noswylio Da*VI1, emvog yn fi^m am ei Iktts-garwch ^>isti(v0&0] y" vi egiwys a'r ardal, ac yu holi gj'lch pre^^hwyr t-eithiol Ynys Men. Nid goreh- wyl' hawdd yn y dyddiau hyny yn ardal Oema-es'. .p honedd-igeiddrwydd croesawIX Mrs a. Mi Wiliiaii^ ac aa-abedd d'iarebo» liettygiUwell L'rs Widia-ins NiUitytciiiian, vr ei gwneud yn d i neb a.ll i fod yn enwog yn y cj-feiriad hw±jw. Ond. er hyn- oil, eniliodd Mrs Owen. Tregeie. radd uehel o e»w0gr*Trdd. Mae- y pedair erbyn llyn wedi derbyn eu gw^brau. a Dyddai anghofio enwau hettywragedd mor gaiedig yn gymaint o bechod ag anghofio llettygarwch. Symudodd Air Owen a'r t-cl: U i IÆrpwl, a thytad na chlywid byth air o son am Mrs Owen mewn He mawr fel din as y llongau. gan bed mor ddista-iv a didwrw, end caf-w-d yn fuan fod torf o Gymry, ac hyd yn nod gw-ein.idogion De a Gogledd. yn gwybod am d-ruii. Dvchw^lodd v te-alu era 1'lynyd.doedd beliach i Mon. gan vmsefydlu yn Lhra- faar P.G., ac ymaelodj yn Egiwys Pencarneddi. ae yno y gorphenodd: un o r chwiorydd anwvlaf ei gyrfa faith, wedi dioddef hir gystndd yn livnod o ddirwg-nach. Bu farw Gorplienaf 11.' 1901. vn 82 nilwy-id oed. Claadwyd ei gweddiiiiion marwol y Alawrth dihrnol yn Aiynwent y Be. an. beD. gladdfa. y teulu. Gweinyddwyd ar yr achiys-ur gan y Parch J. R. Prichard. gweinidog y Gaerwen i*. Phencameddi. DerbTOiwyd llythyrau oddiwrth amryw o wein;dogion oeddynt wedi cael cyfleusder- au arbenig i'w hadwaen yn ddu. yn mlynyddoedd olaf ei bywyd. a,c yn eu' mysg y Parchn. R. E. illiams. Cefnmawr T. E. Widiams, Berthlwvd E. R. Willi ams, Talvbont J. James Hafod; Edwin J ones. Caerwys. ao L. W. Lewis. Lerpwl. Cydnabyddai yr oil ei had yn un o "ra^gorolion y ddaear," ao yn chwaer ddifrad. ddidwyll. ddi- ragrith, a dirodres. Yr oedd, fel y sy wai Mr Wil- I liam, Cefnniawr, to angel gwyn oddawrth y meflau hyn. C-ydymdeimlai yr <: oil hefyd yn ddwys a Air Owen, wedi ei adael yn ei unigedd. wedi hir wehul yn ei chystudd ar yT hon oedd mor hoff Ù" bono. Ychydig sydd yn fyw adwaenent Mrs Owen yn moreuddydd ei bywyd. Eithriad mewn oes yw gweled engraifft o fywyd crefyddol mor ddistaw yn meddu dylanwad mor eang ac mor fawr. Cofiodd let-tygarweh: i ganoedd o weini-dogion a, "a phregathwyr cynorthwyol trwy lawer o anhawsder- au. Meddai ar synwyr cryf. a phwyll. ac amyntdd diaj-hebol, ac y mae y sail giyfaf i croon y bydd vr hon ddygodd y groes tun oes hir mor ddigwyno yn gwi-sgo y goron am dragwyddoldeb dan ganil- Ren Gyfaill yn "Seren Cymru."

LLANGEFNI. Priodas Mr E. H. Thomas. Mae y ddeuddyn hapus a unwyd y diwrnod o'r blaen yn Nghapei Ebenezeo- wedi derbyn yr anrhegion ychwanegol a ganlyn :—Mis'- Ellen Thomas, London House, sil- ver butter cooler Mr and Mrs Jack Jones, Woi- verhajnpton House, Holyheadi. brass fender and brasses Air Thomas Eames. P.O., Talwm. silviear butter cooler; Miss M. A. Hughes. Bridge-street, flower pot and plant; Miss Jane Jones, Fran, sil- ver tea-spoons in case; Aliss M. Davies, Fron. flowfer pot Alisis Wil ianis, Piti.s jLianfihangel. dessert knives Mr Evan Edward Thomas, London, brass* letter ri-ek Mrs Jones, Gors-yr-Eira. two china, entree dishes; Air Henry Jones, Caradoo Villa, dressing ca*se Mr and Air's David Hughes, Glan- hwfa-ioad, silver teapot Miss Jones, care of Messrs Gray and Co.. ornaments Mise Grace Wil- liams. Carnarvon-tenace, butter cooler Miss Mary Lewis, Bridge-street, ornaments. Lives yr Yna.on.—Cyniiaiiwyd y llys hwn ddydd Llun. o flaen Air Hurry Clegg. Dr. J. Roberts, Mri 0. H. Foulke*. G. J. Roberts, 0. Jeiirey Jones, a W. H. Jones.—Pasiwyd y rhestra-u o dre-tbdalwyr cj-mhwys i weithredu fel rheithwyr am y plwyfydd canlynol:—Llangefni. Llanfiliange! Eseeafietg. Liam- gadwaladr, Tiefdraetb^ Llangwyllog. Tregaiaii, ,T; Ghuigiistiolus, Ofrrig Ceinwen, LianeugrarfJ, Llanfair M.E., Llanigeinwen, Niwbwrch, L/ali- g<iJlo. Llar;ddanieifa.b, Ilanfihaiigei t-re'r beiidd, Heneglwys. Lkuibedrgoc-h, a LlanddyXnan. Am. feddwi, etc.. oirwywyd Jane Prou-dley, Mill-street, Llangefni, i 5s a'r costau neu 14eg niwrnod o garchariad—ae;h i Gaernarfon Lewis Jones. Tv'r- o-Jyn, B ermon, Llanjga-dwakidr, 10s a'r costau; John Wiliiiims, tinc-er, yn ddiweddvir o Bentraeth, 2s 6c yn cynwys y costau William Hughes. Grosa Keys, Brynsiencyn, 58 a'r costau. C',yhuddw:yd Edward Jones, Glan'rafon Hotel, Ty'nygoiLgl. è,I'dag ymtisod ar Hannah H. B. Williams, 1ref- ontn, o'r un lie. Gan na wnaeth y diffynydd et vmddiangosiad. üodwyd gwturant i'w ddal.—Cafodd Hugh Hughes a. Benjamin Hughes, Cross KeySv Brynsieixyn, en cyhuddo gyda herwhea TO y nos Tn Lla.n.id.an ar yr 28ain o Art. Tystiodd Roberc Roberts, ceidwad belwriaeth, Farmyard. Llanidan, fod Hagh Hughes yn abs^-noi obeiwydd gwaeledd ihyd. Feily, aed yn mlaen gydag ache", Benjaooik- Hug-hes. Dywedodd AD Roberts ei fod yn rhentu cae perthynol i Arigiwydd Bcston, a s:uethid y "pme" gan Mr HusscV. Nid eedd gan Benjuaam Hugh-e-s unrhyw rutwl i fod ar y tir. Owen Robea'ts feddai yr hawl i ladd cwningod. Tystiodd Owen ■Robert- Biynt-irion, Brynsiencyn, ei fod wedi gweled: y ddau Hughes a'r y tir y nc-son gryb- wylledig.v ychydig cyn lianer-nes, gyda- rhwyd rhyw ell we eh neu wyth lath o hyd. Yr oedd ar dir jr Farmyard, eiddo Argiwydd Boston. Nid oedd ef yno piin y .jjosodasant- y rliwycl, ond yn fuan ar oL hyny. Yr oedd panddTOt ddau gi. A.>th at y diffynydd, a gofynodd beth oedd amo eisieni ya y fan bono? Atebodd Hughes drwy ofyn yr aB- cwestiwn iddo ynd-au. Ni M ek>dd esi w" t.il y riiwyd, ond safaa rhyw 20ain neu 30a.in o lathieni odd)- wrthi. Nid anogai y diffynydd y cwn. Hugfe Hughes a gymerodd y rh,\ ya odaiyno. ac aeth y cwn ar eu liolau. id oedd ganddynt yr tai wriingem. Rhoddwyd tystiolaeth ategol giin Hugh Williams, Brynsiencyn. Yn ddilynol, dywedodd y Cadeirydd fod gwall "technical" yn y wys, ae catfa; y diffynyd.d y fantais. ond, ar yr un pryd. nid oedd yn glir oddiwrth fai.

BORWICK'S ■ BAKING POWDER MAE Y WNEUTHURFA ENW0G HON WEDI BOD YN BUB ADNABYDDUS EES AGOS I 60 MLYNEDD.

[Sid ydym yn gyfrifo-l am syniadau ein gohebwyr.j GYMDEITHAS GWARTHEG DUON CYM- REIG. C* T* fc>yr, Dymunaf drwy eich colofnau gwerth- fawr alw sylw yr holl amaethwyr yn Mon a'r slroodd cylchynol at yr arwertiiiant o wartheg Oymreig, a gynhelir gan y Mri W. Dew a'i Fab yn Madryn. ar y 24ain cyfisol. Bydd i ddau ar hugain o deirw, hen 00 ieuainc, gael eu rhoddi ar worth, cyfleusdra goreu y flwyud- yn i alluogi amaethwr i bigo illa-Ti darw defn- yddiol. Mae Syr George Meyrick wedi rhoddi esiampl rag.orol, a liyderaf y bydd i bob ani- aethwr, mawr a bach, wneud y g.waith yn yr un cyfeiriad, gan fod parthwyr yn gwybod yn rhy fynych y bydd yn ami wahaniaetii o 7p yn ngwerth anifeiliaid o'r un oed pan yn dair oed neu yn codi yn dair mewn cydmariaetli. Yn fynych golygai 4p y gwahaniaetli yn yr un modd yn ol 2p. Canfydda yr amaethwr bych- an wahaniaeth 30s i 50s pan yn gwerthu blwyddiaid atdderchog yn hytraoh na. buwch gul ac wedi "hocio" ac yn wael gynyddol. Boed i bob plwyf neu. ddosba.rth geisio cael o leiaf un neu ddau o deirw da. Yn Neheudir Cymru y mae Olybiau Teirw i'r amean hwnw, ac os bydd i unrhyw un feddwl am gychwyn un cyff- elyb yn Mon bydd i. mi fel un fod yn falch o gael cyfranu lp Is yn flynyddol.—Ydwyf, etc., j C. F. PRIESTLEY.

CYNGHOR DINESIG AMLWCH. Syr,—Mi 'ryd,an ni, pobl Amlwch 'ma, "in the throes of an election campaign." Fel 'dach chi'n gwybod, syr, mae'r dre' bwysig hon wedi cael ei gwneud yn urban district, ac mae wedi ei rhanu i dair ward, gyda chwe' sedd i bob ward. A faint ddylioch chi sy' 'ma o candy- dates? Gwarchod a mina', mae 'ma wyth-ar- hugain. Fe fydd Amlwch 'ma wedi newid yn arw erbyn dowch 'ma tro iiesal" syr. Hyny yw, os cawn ni betha fel y mae y boneddigion uchod yn gaddo. Mae rhai o honynt am gael "underground railway" oddiiyma i Douglas. Eila Man. Eraill am gael "electric trams" i redeg i Borth Lle-chog rhai eraill yn gaddo y cawn y "motor cars" i fyn'd i Bangor i'r 'Steddfod GenedlaetJiol flwyddyn Tiesa'. Ond 'rwy'n credu mae'r un lwyddith fwya' o'r cwbl yw'r "project" csnlynol, sef joinio Pwynt Lynas efo pen pier Amlwch, a gwneud "a grand pro- menade inoppüsitioJl to Llandudno." Gato pawb, fe fydd 'ma Ie hyfryd. Ond y peth mwya' digri yn nglyn a'r lecsiwn 'ma yw gwel'd y rhai oedd yn gwrthwynebu fwya' i'r Urban District ddyfod yma yw y mwyafrif o lawer yn y "list of candy-dates." Peth digrifol arall hefyd yw gfweiM. jhien jgadbeniaid y Borttih yn meddwl myn'd i lywio yr Urban Council ar ol cael "ex perienoe" mewn "Marine Council." Wel, syr,' 'dwiyndymuno llwyddiant i bob un o'r candy- dates, canys edrych y maent ar daledigaeth y gwoln-wy, Esq., J.P. Newvddiwi eto yn fuan.—Ydwvf, etc., LOOKER ON.

METHODISTIALD MON A CHRONFA YR UGEINFED GANRIF. Syr,—Amse.ro! a theilwng yw yr ysgrif a ym- ddangosodd yn eich rhifyn diweddaf mewn per- thynaa i'r achos uchod, ga.n un a gyfenwa ei him "Mechell." Mae'n ddiamheu ei fod yn rhoddi mynegiad i galon a theimlad canoedd o ael- odau y Methodistiaid yn Mon y dyddiau hyn. Geilw ein sylw at berthynas eglwysi Mon a'r gronfa uchod. Diamheu ,e1. fod yn traethu y gwirionedd pan y dywed nad yw yr eglwysi yn credu dim yn y symudiad. Gallwn gyfeirio at rai blaenoriaid hyd yn nod yn dweyd nad ydynt yn credu yn y symudiad, ac eto i gyd yn cyf- rano. A o&s rhyw gysondeb mewn peth felly, os nad ydynt yn credu yn y symudiad? Oddiar pa egwyddor y maent yn cyfranu o gwbl? Wei, dim ond rhyw ddallmeb a gwaseiddiwch sydd wedi eu meddianu. Gwir a ddywed hefyd mai :3.mca;n y symudiad yw gwneud torth y gweini- dogion yn ddycgel. Pwy ond y nhw a fuasai yn cynllunio symudiad o'r fath? Mae'n sicr eu bod yn teimlo, pe buasent yn ei roddi o flaen yr eglwysi, na fuasent byth yn cyrhaood eu hamcan, pryd mewn gwirionedd mai felly y dylasaa fod, nid yn unig gyda'r achos hwn-, ond pob achos1 ag fydd yn cyffwrdd a phocedau dyn- ion. Mae'n d ^byg mai dYlla. y man mwyaf tyner ag y mae yn bosibl i chwi gyifwTdd ag ef i'r gwemidog. Edrychwn ar sefyllfa fydol gweini- dogion Mon heddyw. Beth ydyw? Hwy yw boneddigion y wlad heddyw, nid fel yn yr hen amser, pirecetliwyr syml Efengyl Iesu, Grist. Cyrha'edd s-.fle- uchel yn y byd hwn yw nod uchaf ami un o honynt. Edrycfiwch arnynt yn j myn'd a dod i'w cyhoeddiadau, ac os na fydd pob peth yn bur "complete'' yn eu derbyn gan- ddynt dangosant hyny yn bur fuan i chwi. A ydynt yn cotio, tybed, fod Oeidwad y Byd wodi j ei eni yn mhres.eb yr anifail, a'i fod wedi tram wy y d'daear yma heb Ie i roddi Ei be» i lawr? ]>arllenais ddoe hanes un o'n hen bregethwyr yn CBrdded ddeamaw milldir o ffordd i bregethu, a deunaw ceaniog oeddl ei dal. Clywed am un o bregethwyr cyfoethog ein, dyddiau ni yn gwrthod myned i le tlawd i roddi pregeth heb haner sofren. Yr oeddwn yn darllen yr hanes uchod' yn mlirif gyhoeddiad y Corph, cotier. Tipyn o haerllugrwydd, onide, yw cyhoeddi hanes fel ytia, yn ngwyneb ymddygiadau ein pregethwyr presenol ? Son am adfywind cref- yddol Yr ydm yn ofni mai y pregethwyr yw c dosbarth mwyaf marw i beth felly o unrhyw ddosbarth teilwng i',w galw folly. Pa, beth mae cymdeithas yn ei gael oddiwrth gyrddau jnisol sychion a rhyw drefniadati diddiwedd 1 Yn sicr, fe aiff pob cymdeithas i drueni ar ei union, tra fyddant yn tyru at eu gilydd i loddesta ac ymgecm am y drefn yma a'r drefn arall; y rheol vma a'r rheol arall. Yr hyn mae Mab Duw yn ei ddweyd! vw, "Ewch i'r prif-ffyrdd a'r caeau." Pa dclaioni sydd yn deilli.?-w i gymdeithas or cyrddau misol hyn 1 Wei, dim pella<h na meis tradoecld. a gweieion yn tyru at C'tl gilydd i gyt- uno, fel y dywedir, a. chytnno am amser hv.yr- ach'na chant byth ei weled. Nid yw hynym eto ond engraifft o'r cynllun i ddyo-jelu torth y gweinidog. Cymered y sawl sy'n cy.franuei siawns. Y gwas cyflog yw hi y dyddiau hyn, vn fwy iiag awydd i acini b en ei diau. Wel. Mr Gol., rhaid i mi dewi rha-g trethu cormod ar eid1 gofod gwerthfawr, gan ddweyd fod yr oe, I L sy'n oodi yn fyw i'r pethau hyn, ac nad yw VT amser yn bell pryd y bydd raid i r I aeth grefyddol bresenol roddi ffordd i rywbeth mwy g.werir.ol, a mwy cydnaws a dysgeidiaeth Mab Duw Ei Hunan.—Ydwvf, etc., YSBRYD YR OES.

Oofgolofn "Ap Pfarmwr." Dydd Meircher. 'yr lleg -cyfisol, cyfarf-i v pwyllgor yn nglyn a'r achos uchod yn y Mona Cafe, Llangefni, o dan lywyddiaeth y Parch I D. Ree§, Capel Mawr. Y gwaith oedd dewis cynllun o'r gofgolofn, a chyflwynodd yr ysgrif enydd y cynlluniau i'r cyfarfod. Yr oedd odd- eutu deugain o honynt oddiwrth naw o ymgeis- wyr, ac yr oedd yr oil yn hynod o foddhaoi. Pa fodd bynag, methw'jd gorphen y gwaith o ddewis y diwrnod hwniW, a. gohiriwyd hyd dydd Gwener. Y diwrnod hwnw, yn y Mona Cafe, etc, cyfarfyddwyd o dan lywyddiaeth Mr Tbos. Evans, Boston House, Gaerwen. Y pender- fyniad unfrydol y deuwyd iddo oedd mai y cyn- Ilun goreu ydoedd eiddo Mr Richard Williams, monumental yard, Llanfairfevdran, a dewiswyd ef. Galwyd ar Mr Williams i mewn o flaen y pwyllgor i osod y gwaith iddo. Defnyddiau y golofn fydd grey granite; ei phwysau dros bum tunell mesuredd ei lied yn y gwaelod yn agos i bedair troedfedd; ei huchder yn ddeuddeng troedfedd yn nghyda. "bust" o'r diweddar Ap Ffarmwr ar dop y golofn sylfeini cryfion i'w gwneud o waelod y bedd i wyneb y tir, i dcial y golcfn rhag gogv.>yddo, a "curb" ysgafn o orylch y bedd. Dewiswyd Mr Jones, Glan Peris, a-M. O. Thomas, Ysgol y Bwrdd, Dwyran, i gymeryd gofal y gwaith, a'i osod yn ol y cytun- deb gyda M-r Williams yn cael ei wneud yn iawn yn mynwent capel y Methodistiaid Calfin- aidd, Dwyran. Can' punt ydyw gweith y gol- ofn i fod. Mae odde-titu chwe' ugain punt wedi eu cas-glu yn mhob modd. Pasiwyd i roddi pum gini i'r ysgrifenydd' fel cydnabyddiaeth am ei waith, ac nid tair punt, fel y penderfynwyd o'r blaen. Pssiwyd hefyd fod dydd Calan nesaf i fod yn ddiwrnod i ddadorchuddio y golofn, ac y disgrwylir y bydd yno amryw enwogion yn dathlu vr amgvlchiad, yn nghvda'r gweithwyr o walianol cyrau'r ynjs. Toimlaf yn wir ddi- I olcligar i Mr T. Eva.ns, y Gaerwen, am gym- eryd v drafferth i ysgrifenu divoswyf y cofnod- ion yn y pwvllsrorau. AP DAFYDI). —_

Yr eneth wridog. hwrddaf vn y wlad. 1ae.th obaith am ddyfodiant o fwynhad Yn nghwmni John. dy gariad—lencjn syth- A ddc wi it' dv hunan hluvddfyd byth Ond pan ychydig flwyrdduu ant ar frys.— A thithau, Gwen, a'r fodTW-V am dy fys.— Efallai teimld wir y ganiad hon Mae -fToesau'n fynych yn v fodrwy gron O'r "Fodrwy Briodasol," gan Elidirfab. CADBURY'S COCOA is a pure, refined: beverage, nutritious, stimulating, and: digestible. The "LMoet" say-,4 it "represents the standard of highest purity." Entirely free from admixtures, such as kola, malt-, hops, alkali, etc. Insist upon (having CADBURY'S, as other Cocoas are sometimes substituted for extra profit. In Packets and Tins only. 1 2

AMLWCH. Priodas.—Priodwyd, yn LlanerchytnecM, gan y Pajch T. Evans, ddydd1 Mawrth diwt-idaf, Mr R. Roberts, a Miss Wilharos, Eose-place. BenditJi fydclo arnynt. v wolaeth.-I)i-dd Sadwro. Medi 14eg, 1m fajpw y bachgen Thomas Elaas Wiiliaims, chwe' mlwvdd oed, mab y diweddar Mr D. Wdliams, paentiwr, Wesley-street, ar ol dioddef am dair blynedd oddi- WITh gystudd mawr. dioddefus, sel "hip disease." Dioddefodd y cyfan yn dawel. CVdymdeimhr a'r fain weddw gan gyfoethogicn a tlxlodion gyff- redinol. Anrheg.-Beibl mawr (gilt edges) oedd yr anrheg a rttddftyd i Mrs Cadben H. Jones, Eilian House, g-an ei dciosba-rtli, ax ba un yr oedd y foneddiges yn at-lirawos ers blynyddau, yn Ysgol Sul Peniel, Porth Amlwch, ar ei huniad mewn priodas. Yr oedd yr enw gydag anerchiad wedi eu rhoddi ar glawr y Beibl mewn "gilt." Prynwyd y Beibl yn masnachdy Mr Hughes, "sta.t.ioner." Amlwch. Yr Etholiad.- Y Sadwrn nesaf yw dydd etholiad j am yr "Urban District Council.Bydded i blwyfolion Amlwch fod yn ddoeth pwy a Avnant yiu i fyny i'r Bwrdd uchod. 11 r!1 j Ciaddedigaeth y Diweddar Mr Hughes, Frondeg. j —Fel y syhva. eich gohebyid am yr wythnos ddi- Aveddaf yn y Clori any dd, yr oedd yn amlwg fod I dyn o safie anghvffredin yn cael ei ddodi yn ndiriddeilau y dyffiyn ar y 9fed cyfisol. Er mai angladd preifat j*doedd, ni fynai ei gyd-di'efwyr i'r amgjdchiad fyned heibio heb iddynt gael y cyfleustra i ddangos eu parch tuag ato dTWY dd'od i'r "cemetery." Nid wyf yn oofio gweled ond dau > angladda-a cj-hoeddus a mwy yn bresenol ynddynt- Rliaid priodoli hyny i'r flail h fod un o gym wy ki.s: wyr ffyddionaf y cyhoedd yn cael ei roddi i orphwys oddiwrth ei lafur. Yn ychwanegol at y rliai a en-vvyd fu mar garedi-g ag anfon plethdorchau yr oedd enw Mr William Pritchard, Maesllwyn, yn eu phth. Dichon nad oedd eich gohebydd. "Dewi," yn WybYldus pwy oedd yn yr angladd. gan iddo adael allan enwau y Mri Hughes. Home Farm W. Roberts, Penybryn"; Owen Griffiths, Penymynydd William Hughes, Trysglwyn; Roberts, Sea- forth; — Elias, 'i'an'radt Cad-ben Jones, Fagwyr. etc., a dodi i fewn enwau tri neu bedwar nad oeddynt yn bresenol. Priodol i'r gohebydd hwn o hyn allan fyddai cael sicrwydd am gywirdeb ei ohebiaeth. "Huned mewn hedd" ydyw dymuniad— Heber.

BEAUMARIS. Diolchgarwch am y Cynhauaf. — Cynhaliwyd yr wyl ddiolchgarwch uchod eleni ddvdd Llun di- weddaf yn Gvmraeg. Am haiie.r-awr wedi wyth yn y boreu gweinyddwyd y CjTnun BeD ac acn saith vn yr hwyr oaf^vyd gwasanaeth a-idderchog, ipryd" y pregetlnvyd gan y Parch L eweiyn Williams, rheitlior Llanfachret-h, Dol- gella.u. Llawenydd genym oedd gweled cynulleidfa mor luosog, ac yni eu plith amryw o Ymneillduwyr blaenllaw. Ymweliad Clychwyr Porthmadog a'r Def.—Pryd- nawn LInn taiodd dvchwyT (ringers) Porthmadog ymweliad a chlychau Eglwjis St. Mair. a rhoddusant "peal" campus ar y clychau henaiob dan arweinia.d Mr Parry. Deallwn nad' oes rhyw lawer o amser cr pan mae y cyfeillion uchod wedi dechreu gyda r clychau, ond yn sicr v maent. wedi eu meistroli. yn liwyr. Uongyfarcliwn y brodyr hyn am eu hym- weiiad a'r dref. Marwolaeth.—Wedi cystudd maith a blin, hunodd Mrs Jane Hughes, priod Mr Owen Hughes, Rose- mary-lane. yn yr oedran cynarol o 33 mlwydd. Nid oes ond bhvyddyn er pan yr ymunodd mewn priodas felly, byr ia-wn fu ei thymhor prodasol. Yr oedd yn aelod ffyddlawn gydar Bedyddwyr, ac yn ei chystudd blin daliodd yn ffyddlawn. Cyd- ymdeimlir a'i phriod yn ei brofedigaeth. Cymer odd yr angladd le dydd lau.-Trefw-r.

CAERGYBI. Llwyddiant,—Llwyddodd Mr Arthur Thornton 1 baio arholiad Bwrdd Masnach fel cadben Ilong. Mab ydyw i Mr William Thornton (Cwmni y Lon- don and North-Western Railway), Holborn-road. Y Peirianau wedi Tori. Dydd Liun trodd yr agerlong Belgaidd "Carmen" yn ol i Gaergybi, gan fod rhai o'r peirianau wedi tori. Yr oedd wedi myned i lawr y sianel tua 40 milldir. pan y ^orfod- wj'd hi i droi yn ol. Gadawodd Gaergybi nos Fawrth. Yr Ysgol Sirol.—Yn nghyiarfod. diweddaf llyw- v, c! odraethwyr vr ysgol, caed amryw "tenders" am adeiladu ysgol newydd. Derbyniwyd "tender" Mri H. a J. Williams, Llanrhyddlad, gan fod eu "ten- der" vn 132p yn is na'r agosaf atynt, sef am y swm o 3861p.-Rhc:lwyd ys-goloria'ethau i Robert be,wis, Ysgol Frytanaidd Hugh H. Jones, eto Gwladys H. Jones, eto; Annie Evans, eto; Annie Williams, eto; Thomas J. Jones, eto; ac Anme Bertha John- Ysgol y Bwrdd. Yr Ysgolion- Nos.—Nos Wener cyfarfu y Bwrdd YsgoJ, o dan lywyddiaeth Mr J. N. Thomas, > ystyrie-d v cwestiwn o ganol dosbeirth nos fel yn y blyny dd oedd diweddar. Ni chafodd y Bwrdd ganiatad y Cynghor Sirol, gan na fu digon o aelodau yn cyiarfod yn mhwyllgor y Cynghor hwnw. Penderfynwyd ysgrifenu at Fwrdd A-ddysg yn gofvn am ganiatad i gynal dosbeirth yn ystod y gauaf." Dysgid yr un testynau a'r flwyddyn ddi- weddaf, ac apwyntiwyd clerc y Bwrdd, Mr R. E. Prichard, vn glerc gohebyddol. Yr Ysgol ion Dyddiol. Nos Wener cynhaliwyd cyfarfod o athrawon, rheolwyr ysgolion, ac aelodau y Bwrdd Ysgol, yn Ysgoldy y Pare, i ystyried y modd goreu i sicrhau g-,ell presenoldeb yn yr ysgolion elfenol. Etholwyd Mr J. Nathaniel Thomas, cadeirydd y Bwrdd. Ysgol, i'r gadair. Dywedodd Mr Owen Roberts, prii-feistr yn y dos- barth, fod yr athrawon yn ceisio eu goreu i sicrhau presenoldeb rheolaidd. Rhodd'id llyfrau i r rhai oedd yn presenoli eu hunain creu, ond nid oedd hyny yn cynyrchu pi-esenoldeb rheol *dd.-Dvwe<l- odd'Miss Jones, o'r Ysgol Genedlaethol. na ddeuai plant i'r ysgol hyd nes oeddynt yn saith mlwydd oed. Yr "oedds hyn yn anfantais, a dylid eu cu-el i'r ysgol vn bump oed. -I)il-munai Mr Hughes, yr Ysgol Genedlaethol. wybod ar bwy gorphwysai y bai. (twnai yr athrawon eu dyledswydd, ac felly rhaid fod y bai yn gorphwys gyda'r rhieni.— Diolchodd y Parch, John Hughes i r athrawon a r rheolwyr, a. gobeithiai y caiiai y Bwrdd eu cyd- weithrediad yn y dyfodol. Eiliodd Mr W. D. Jones, a chariwyd yn unirydol. t Bwrdd y Gwarcheidwaid. —Omhahwyd y cyfar- fod arteTol ddvdd Mawrth, Mr William Jones (is- gadeirydd) y gadair.-Talwyd rhagor o eluw-nau o 18s yn ystod V pj-thefnos diweddaf.—Gweddill yn llaw" v trysorvdd, 689p.—Gan fod amryw blwyfi ^-edi esgeiduso talu eu trethi, cyfar wydd wwd y c'ci-c i yscrifenu at yr "overseers i wneud hvny rhag blaen.—'Hvsbysodd; y Clerc fod Ueihad o creiniog vn v b-vint i'w wneud yn v dreth newydd, lOAc vn* lie' ll-^c, o ba un yr oedd 3o l fyiied at dreth' v sir.—Darllenodd v Clerc o aGroddia-a. y meistr,*sef "trwv g^-fai-wyddiadau gan Hugh Jones lod Hugh Jones wedi ei alluogi i gymeiyd Hugh Jones i'r ddalfa." Bu distawrwydd am beth ani- ser ac nis gellid deall y peth. Y m, eglurodd y Clerc fod dvn o'r enw Hugh Jon«3 yn eisieu, ac fod v meistr, Hugh Jones, wedi cael ei hanes, ac wedi cvfarwyddo'r Heddgeidwad Hugh Jones i'w ddal, vr hyn a -wivied.—Ymddangcsai dyrn gerbron y Bwrdd. a gofynai am elusen, ar. wedi gofvn iddo, add-efai ei fod yll hollol iach. Ceisiodd gael lie fel clerc neu wasanaethwr mewn si op. ond methodd. Gwrthwynebai faeddu ei ddwvlaw drwy dori ceryg. warddwriaeth, neu waith o'r fath. Cynygiwyd -ddo tyned i'r ty. ond gwrthododd. — Cynygiai Miss Annie Roberts, ac eiliai Dr. J. W. Clay, ro'i 5p at Gymdeithas Mamaethod Caergybi. Pasiwyd.

LLANRHYDDLAD. Pleserdaith. Dydd Mercber, yr wythnos ddi- Wv\i daf, niivynha.),dd aelodau Ysgol Sabbothol Llanrhyddlad eu "picnic" blynyddol. Rlnfent rhwng pedwar ugain a. chant, y rhai adawtsant y ile uchod am Rosneigr. Paroto;vyd y btvydydd gan v boneddigesau canynol—Mrs Rowdands, Lh\yn- ystgaw Mrs Jones. Ynys; Mrs Parry, Ty n-lon; Mrs Hughes, Chapel House, ac amryw eraill. Safai fel arweinydd Mr 0. Roberts, 'lyddyn-cura-ch.— Reporter.

LLAN ER CH YM EDD. Bwrdd y Gwarcheidwaid.—Yn rghyfarfod misol Gwarcheidwaid. Undeb Mon, Mr Edmund Roberta vn llvwyddu, adroddodd Mr Richard Jones, swyddog* elusv-nol dros ddosbarth Amlwch, fod yr "average weekly relief' yn m'h wyf Amlwch yn 2s 6|c, Rhosybol 2s 5 Ic- Llaneil»an 3s 6c. Llanwerdlwyfo 3" 7Jc, a Lia-ndyfrydcig 2s 4c. Cj-nghor Dosbarth Gwiedrg Twrcelyn.—Cynhal- lvvyd cvfarfcKl arferol v Cynghor hwn ddydd Mercher". Mr R. L. Edwards yii y gadair.—Sylwodi Mr C. F. Priestley ei fod o'r fiarn v dylid psoiocb, eu harolygydd iechydol i arolygu cigoedd, etc., ao ni wrthwvnebai ei ganiatau lianter sofren i aiiuogt eu swyddog i gael 'y wybc-da-eth angenrheidaol,— Darllenwyd llytih-yr oddiwrth Mri Owen Williams, Ty'nT.buaxth u Rowlands, Ucheidref Uchaf, sl Hu-gh R. Jones, Brwynog. Lhmfflewyn. yn dweydr fod v bont newydd yn Ucheldref Uchaf wedi achosi ti'oad yn y ffordd to fwy nag o'r blaen, yr oedd yn ape.io at y Cynghor i ystyried y mater Yn ddioed rhag i rhyw ddamwain g-, lk. Dvwedwyd fod Air H. R. Jeiies yn txirod i roddt v tir os byddai i'r Cynghor ledu y ffordd. pender- fvnwyd gwneud y gwaith am 4p, a phasiwyd. pledd- ktis o ddioichgarwch i Mr H. R. Jones. — Canitttawyd t-rwydded i werth-u "game" i Mr John Edwards," High-street-. LlaJierchym-edd. — Dywoo- odd y Clerc (lr Thos. Hughes) lod 330p yn ddyledu» oddiwrth bbvyfydd. —• Pc^nodwy-d pwyllgor ymweiied a'r ffyrdd. etc., cto etholiad y (niigliov Doesbarth Trefol ddydd Sadwrn.

RHOSYBOL. Pleserdaith.—Dydd Mawrth, Medi lleg, talodd YsitoI JSabbothol 'Eglwys Rlw^bol ymweliad1 a- Chema-es, lle'r oedd' gwledd ardderohog o bob dtinte.ith.ion wedi ei darbod ar eu cyfer. Diolchodd Mr W. Williams, Maesmteradydd. am y fath dret. Diameu genyf fod aniryw Ysgolion Safii- bothol yn Mon dan rwymcdigaeth i dalu dialcb- garwth i deulu y "Village Hall" am WCilll iddyatk mor dda y naill hai ar oJ. y liall.—-Gohebydd.

OLD FALSE TEETH BOUGST.—Full va4u& in cash or offer per return of pest. R. D. aiuft J. B. Fraser, Ltd., Princes-street, Ipswich, the largest buyers in the world. Safwn wrth a-iœt dyleastvydd yn ddi-ofn ac ya effeithiol. Yr oedd dau « areithwyr dis^-estol poblogaidd wedi bod vn cynal cyiarfod yn K;rcaldy, Ys-'acft- land. With ddyoirvelyd adref ta3wyd hwy allan. ou cerbyd. chawsant beth niwed. Rhoddodd goivgrdd y newydùladm hanes y ddamwam yn y papyr draisoeth; ac yn ngiyn a' r hanes dywed- odd': "Yn fiortunus yr eedd y ddau TO sobr ax y pryd." Tybiodd yr areithwyr iod y frawddeg yn awgrymu nad oeddynt yn bob amser anfon- asivnt lythyr chwerw yn hawlio j-inddibeur-ad. Y dydd canlynol ymddangwsodd yr ymddiheuT;id vn y geiriau a ganlyn:—"Y mae y Aleietriaid Donald a Scott yn hawlio ymddiheurad oddiwrthvf am i mi ddweyd eu bod yn sobr ar adeg y ddamwain. Yr wyf gyda phleser yn galw y dystiolaeth yn ol."