Y Clorianydd

Brawdlys Chwarterol Arfon. Cvnhaliwyd y frawdiys uc-hod yn Nghaemarfon -dydd Ian, prvcf y Uvwyddai yr Arglwydd Raglaw (Mr J. E. Greaves) dros gynu'liad lluosog o ynad- €31. Mr J. Adey Wells (Llandudno) a gymeredd y llw fel vnad sirol. Y Cadeirydd a ancrchodd yr uchel reithwyr, gan eu llongyfareh ar nodwedd hynod y-sgafn y calendar, yr hyn ddangosai fod y sir yn lied gUr oddiwrtih droseddau difrifoL Nid oedd ond tri o achosion, ac Did oedd yr un o honvnt, mor belled ag y gallai efe farnu oddiwrth y tystiolaethau ysgrifenedig, yn dabyg o roddi llawer o anhawsder i'w bender- fynu. PWYLLGOR CADARNHAU TRWYDDEDAU. Ar gynygia. Mr Thomas Lewis, yn cael ei eilio gan Mr Issard Davies, cafodd y lhai caralynol em •hJi-ethol ar y pwyllgor uchod :—Y Cadeirydd, y Ddrprwy Gackeirydid, y Milwriad Wynne Finch, CatLben N. P. Stewart, Meistri Jonathan Davies, D. P. Williams, John Menzies, Harry Cleeg, John Hllgh. H. Kneeshaw, Charles H. Darbishire, ac E. Wood. DEDDF DISGYBLAETH CLERIGWYR. Dywedodd y Cade;rydd ei bod yn arferiadi i bemodi priswyr (assessors) dan y Ddeddf uohod, -s-erch naci oedd yn cooo i'r pwyllgor gad ei alw yn nghyd gymajEt ag imwaith er pan oedd efe yn aelod. Efholwyd pump o aelodau. sef y C-adeirTdd, Arglwydd Pen.rh.yH, Dr. Taylor Morgan, Mr Harry Clegg, a Mr Issard Davies. AWGRYM GAN GYMDEITHAS GYNORTHWYO CARCHARORION RHYDDHAOL. Y Ca-deiiydd a fynegodd fod pwyllgor y gym- -deitba.so uohod yn dymuno gwneud cais at ynaooll y sir ar fod iddynt drefnu y dodfrydon ar garchar- -orion yn y faith fodd ag i beidio terfynu ar ddydd Sadwrn. Un o'r dirlUau fab.vysiedid gan y gym- deitbas i gynorthwyo carcharorion ydoedd ffeindio gwaith iddiynt pan y rhydd,'hei d hwy o'r carchar; ond pan rvddheidi carcharor ar ySadwrn, mynych y collid golwg arno ddydd Sul, gyda'r canlynia.d ei fod yn myned yn ol i'w hen ffyrdd drygionus. Gail hyny yr oedd yn d-dymunol, mor bell ag oedd y bosLbl, i ddadfrydon gael eu trefnu i ddod i ben ar ddydd Gwener. Y cwbl allai y gymdteithas ei wneud oedd galw sy ¡ \T ynadon at y mater. CWESTIWN CYFR EI IHIOL. Mr William (ieorge a alwodd sylw at y ffaith iddo ef fethu cael "subpoena" i wysio tystion o flaen Pwyllgor Cadamhau Trwyddedau, yr hyn ddes- grifiai efe fel d ifytg mewn "procedure," yr hyn oedd gan y llys hrmw allu i'w ddi wygio. Os yn angen- rheidiol, yr oedd efe yn abl i brofi fod y Pwyll- gor Trwyddiedolo yn llys,a chan hynyvn meddu gallu i alw tyst/on. Gofynai efe fod i'r llys ddiwygio ei reolau i'r eraddau a nodwyd. Y Oadeirydd a ddywedodd y cymerid y cwestiwn dan ystyriaeth. "APELIADAU TRWYDDEOOL. Mr H. Lloyd Carter a ymddiangosodd i apelio yn erbyn penderfyniad Maine Y nadol Caernarfon am wrthod trwydded i Mr W. R. Williams mewn cysyllt- iad a'r Adelphi Hotel, Caernarfon. Yr ynadon eu himain oeddynt y gwrthwynebwyr.—Mr J. T. Ro- berta oedd dros yr atebyddion, penderfyniad y rhai a gadarnhawyef. Apeliodd Mr Oirter hefyd yn erbyn igwaith y Fainc Sircl yn dwyn euojTfu<miad' yn erbyn y Bryn- gwna. Inn. Caeathmw.—Yr oedd Mr J. T. Roberts 4fivo yr yntwion.—Caniatawyd yr apel gyda chosta.u. LLADRATA PEDAIR PUNT. Mary Roberts, 22 oed, morwyn, yn erbyn yr hon yr oedd euogfarniadau blaenorol, a ddedfrydWydi i bedwar mia o garcha,r gyda llafur caled! am ladrata pedair punt oddiar Dora Roberts yn Llanberis. LLADRATA DEFAID. William Jones, 46 oed, cigydd, a gyhuddwyd o ladraita dwv ddafad, eiddo William Owen-, Braiohy- smiat, ger Porthmadog. Erlynwyd gan Mr William ge, tra yr amddiftynid gan Mr E. Jones Grif- fith, A.S. (cyfarwyddedig gan Mr Humphreys'). GaXwyd y cybodxiedig yn euog, a dedfrydwyd ef i chwe' mis o gw-c-har gyda llafur caled. Y CYHUDDIAD 0 GELCIO ARIAN YN MANGOR. Richard Chambers, Bangor, a gyhuddwyd o gelcio symiau o arian oddiar ei feistriaid, Meistri Thomas Lewis a'u Cwmni, City Steam Mills, Bangor. Pled- iodd y cybuddedig yn euog. Mr S. R. Dew, yr hwn a ymddangosodid i erlyn, a ddywedodd nad oedd. efe, yn ngwyneb y ffaith fod y cyhudded:'g wedi pledio yn euog, yn bwriadu aaierch v llys oddigerth fod' y llys yn dymuno hyny. Y Cadeirydd: a ofynodd beth ydoedd holl swm yr arian, geAciwyd, a mynegodd Mr Dew ei fod yn 899p, eithr l:ad oedd: yn cael ei gyhuddo ond am 60p. Yr oedd y celcio wedi ei gario yn mlaen am tua dwy flynedd, ac yr oedd y cyhudidedig wedi gwneud cyffesiad wrth ei feistriaidi. Mr Huw Rowland, yr hwn a ymddhngosoddl dros Chambers, a ddywedodd nad oedd neb yn dymuno gvrasgu y cyhuddiiad. Djrmunai efe ofyn i un o feistriaid y whuddedig ychydig gwestiynau, ac awgrymodd fod i Mr Thomas Charles Lewis fyned i'r bocs. Mr T. C. Lewis a ddywedodd, mewn atebiad i Mr Rowland, ei fod yn dwfn ofidio y sefyllfa. y caffai y carcharor ei hun ynddi, ac yr oedd yn wir ei fod ef (Mr Lewis) yn awyddus iddo fod yn wybyddus nad' efe oedd yn cjmeryd yr erlyniaa i fjnj. Mr Rowland Ac nad oeddi genych un dymuniad i <3<#uigos unrhyw ddialgarwch?—Ie. r A ydyw honyna (dangoswyd1) yn rhestr o'r dylied- swyddau oedd garvcido i'w cyflawni, 24 o bethau o gwbl?—Ydyw. I GaJlai ddweyd, er danger y cyfrifoldeb niawr oedd aroo yn y eyflawniadi oÏ ddyledswyddaiu, fod eich fcosnes chwi yn meddu turn-over'' o dros 100,000p y flwyddyn, ac am yr holl waith hwn yr oedd efe yn cael cyflog o 35s yr wythncs?—Oedd), ond1 byohain fawn oedd llawer o'r dyledswyddau hyn; rhai o honynt yn cymeryd ond amser byr iawn,. Qdidiwrth yr hyn wyf yn ei wybod, gallaf gymeryd nad oes dim arohwiliad priodol yn cael ei wneud ar eich llyfrau'—Y mae genym gynllun o checio, ond dim wchwiiiwr o'r tu allan. Pe buasai fy nghyfarwyddiada,u i wedi eu dilyn buasai y diffygion hyn wedi cael eu darganfod. Ond: Did oedd' neb i checio y dyn hwn yn briodiol ar amserau penodol? Oedd, a. phe buasai fy njAyfarwyddi»da/u ysgnfenedig i wedi eu cario allan dylasai y diffygion hyn fod' wedi cael eu darganfod. Yr oedid Chambers, i fyny i'r adeg y dechxeuodd y celcio, wedi bod yn was gwerthfawr iawn i chwi? —Oodd; i fyny ir amser yna. yr oeddym bob amser yst ei ystyried yn un trwyadl ymddiriedoL Ac yr oedd o gymeriad moesol da? Oedid, bob amser. Fdl perchid mewn cylchoedd EgHrysig hefyd, a cfcrediaJ ei fod yn warden eglwysig?—Ydyw, y mae yn warden eglwysig. Yn ychwanegol, yr oedd yn weithiwr caJedi yu yr Eglwya, yn arolygydd yr Ysgol Sul, ac yn cael ei feaxchrti yn gyffiredinol? Oedd, felly yn wyf yn 4dooll. Pan ddaeth terfyn ar y peth efe a ddaeth atoch chwi? — Yr oeddwn wedi ei ddurganfod cyn iddo «k$yfod aftaf fi a dieolireu siarad. Efe a ddywedodd fod garnddio rywbeth i'w ddweyd wrthyf. Galwyd J. D. Jones, "cashier" yn ngwasartwth y Moiaetri Thomas Lewis a'u Cwnmi, i dystio i gymeriad da y carcharor. Mr Rowland a anercdiodd y llys ar ran y carchar- or, a. desgrifiodd yr achos fel un hynod o brudd. Yr oedd efe am ofyn i'r llys gymeiyd gofygwedd;, nid yn lmipr eyiyubde-imiadol, ond ymarferol arno. Yn y lie cyntaf, nidi oedd y caraliarftr erioed wedi eeisdo caddio y twyll a gyflawnodd, serch y gallasai 4yned ymaith heb gytfesn ei gamweddaivi i'w feastriaicL Yr oedd yn rhaid oospi y dyn; ar mrig gwestiwn yn awr oedd, beth yd'oedd mesur y gosp i'w gosod amo. Yr oedd rhai pethau i'w ttwyetd yn ffa.fr y cardwor. Dylid ystyried y tem- tasiynau roddwyd yn ei cfordd. "Gallai efe (Mr Row- lajvl) yn hawdd didcall ei fektrLui J yn cymeryd y dhufferth & wnaethant i osod eu hunain yn iawn gyMr cyhoedd ac i osgoi anmhoblogmydd yr erlyniad, oblegid yr oedd yn rhaid dweyd eu bod hwy eu ihiunain i'w maiwr feio. Wele ffirm, gyda "turn-orer" o tua 100,000p y flwyddyn, yn llogi dyn i gyflawm yr holl ddyledswyddau a nodwyd am 36a yr wythnos, ao heb gyfundrefn ddigonol i o y cyfrifoii. Yr oedd peth fel pia. yn an- bagwoh pendant i unrhyw glerc, oherwydd fe ddylai fod yn mhob swyddfa dclult o checio trwy yr hwn y buasid yn sicr o ffeindio twvll fal hyn allan mewn Hai na dwy flynedd. Wedi hyny yr oedd gan y llys i ystyried pa gosp ydoedd briodol, oddiar olygwedd ymarferol, ar y funud bono. Yr oedd y dyn wedi diodd^f cosp lem yn baxod, fd, nad. oedd yr un go.p e-Uid- ei goood anno gan y llys ond megys dim yn ngolwg y carcharor, syniad yr hwn oedd y gallai'r llys wneud ag ef bron fel y -dewisent. Yr oedd wodi colli ei le, ac yr oedd yn debygol na. chaffau Ie cyffelyb iddo hyth wed'yn yr oedd wedi colli parch ei gyfeillion Eglwysig, yn nghyda'i lIafle yn yr Eglwys, ac yr oedd! pobl i'w easel g&n ba rai yr oedd y cyfryw safle mewn cylch- «>edd crefyddol megys bywyd ei hunan ganddynt. Gobedthiai na fyddai i'r llys gymeryd yr olyg- wedd glyw.xkl efa yn cael ei diabgan, yn yr ystafell juvio, gan farmnf dysgedig wrth gyfeirio at gazvharor Deilldtuol oedd wedi d-efnyddio ei safle grefyddlol i dwyllo. Nid felly yr oedd yn yr am- gyicbdad hwn. Yr oedd y dyn wedi cychwyn gyda cifennwi 4* an Did fel troseddwr. Yr oedd yn | byw mewn cy'choedd csrefyddol, ac yn gofalu mwy am danynt hwy na<g am ddim arall; ac, mewn trefn i ddal y safle yna i fyny—er y gallai dweyd hyny ymddsingos yn anghredadwy—bu iddo gyflawni y weithred dd'rwg a ddygid yn ei erbyn yn awr. Mynych y digwyddai nad oedd dyn o angenrheid- rwydd yn gwneud defnydd o'i safle i dwyllo. Ter- fynodid Mr Rowland ei apel gyda chvfeiriad teimlad.vy at wraig y carcharor a'i saith plentyn ifu-anc a diniwed1. Pan glywodd y carcharor hyny toroddl allan i feichio crio. Y Cadeirydd, yn cyfarch y carcharor, a ddywed- odd ei fod wedi pledio yn euog i drosedd pur ddifvifol, ac nis gallai y llys lai na chymeoyd golygwedd ddifrifol arao. Pa fodd bynag, yr oedd y Fainc wedi rboddi ystyriaertib ddyladwy i'r hyn ddywedwyd o'i blaid gan ei ddadleuydd. Y gosp ocidynt wedi penderfynu arni oedd naw mis o garcha.r gyda Uafur caled. Ymddangosai y carcharor wedi ei syfrdanu pan glywodd benderfyniad y llys, a bu raid ei gynorth- wyo allan o'r doc.

Cydbwyllgor Heddgeid- wadol Mon. Cynlialiwyd cvfajfod o'r pwyllgor hwn yn y Neuadd Sirol, Llangefni, Mr H. Thomas, Y.H., yn lljTvyddu. Cyflwynodd y Milwriad T. E. J. Lloyd adroddiad pwyllgor a benodwyd i wneud ymchwiliad i'r pwnc o godi cyflogau yr heddgeidrwaid. Yr oedd! yr is-bwyllgor wedi myned i'r CWestiWll yn drwyadl, a phe byddai i'r pwyllgor hwn benderfynu fod cyf- newidiad yn ddymunol ar-gymhellent- da-bl newydd, pa. un a. godai y gost ojgadw yr heddgeidwaidi trwy 117p. Yn bresenol ttd yr heddgeidwaid ydoedd lp 2s yr wythooa. Cynygid codi hwn i lp 4s, fel ag y gwnaed mewn siroedd cyfagos. Yn mhen tair blynedd1 fod y cyflog i gael ei godi i lp 5s ar ol chwe' mlynedd i lp 7s, ac ar ol d'oog mlynedd fod "merit class" yn cael ei ffurfio, pan ixa fyddai i'r cyflog fyned dros 30s, ond ni fyddai ceisbwl, ar ol gwasanaiethu deng mlynedd, yn meddai hawl i gael ei dderbyn i'r dosbarth hwn os na chymeradwy- wyd ef, er y gallent roddi codiad yn ei gyflog. Yn nglyn a'r rhingyllion, argymlliellwyd eu bod hwy yn cael cyflog o lp l2s 6c ar ol tair blynedd. Yn bresenol caffai arolygydd 82p ar ei benodiad. Ar. gymhellwyd fod hwn yn cael ei godi i 90p, ac i godi yn mbellaoh i 95p yn mhen pum' mlynedd, ac i lOOp yn mhen deng mlynedd, fel yn erbyn codiadau o 85p a 95p presenol. Yn achos- supenntendeTit. cymeradwyid fod iddo ef ddechreu gyda 115p, i gj-nyddu i 125p ar ol pum' mlynedd, ac i 135p ar ol deng mlynedd. Mewn trefn i gyfarfbd a'r gost ychwajxegol hon, argym- hellwyd fod i symiau neiilduol a ganiateid yn bresenol am renti a glanha.u gael eu gostwng. Yn Sir Gaernarfon tynid i lawr swm neiilduol o gyf- logau y swyddogion am rent, ond yn Mon yr arferiad oedd talu allowance'' i'r swyddogion am rent. Felly, pan yr edrychent at y ffigyrau cyd- mariaethol, yr oedd yr arian a delid i swyddogion Mon, er yn ymdd^angosiadol lai, yr oeddynt mewn gwirionedd fel arall. Os y rhifent yr holl symiau a ganiateid i ddynion Mon canfyddent eu bod yn cael eu talu yn well braidd na dynion Sir Gaernar- fon. Sylwodd Mr Harry Clegg miai un o brif fan- teision y cynlhm newydd ydoedd y byddai i swyddogion wrth ymuno a'r "force" dderbyn mwy un-g a wneid yn bresenol, a bydidlai hyny yn gym- nelliad iddynt gael dynion da. Yr oedd y riian fwyaf o'r dynion yn eu gwas-anaeth am cryfl aanser, ac nid oedd a fynai y cynllun ond yn unig Igwneud i ffwrdd a nifer fawr o extras. Dywedodd Syr Richard W'lliams Bulkeiley, Bar., fod y prif-gwnstabl wedi sylwi wrtho y gallai gael faint a fynai o "recruita" o'r dosbarth cyffredin, ond caffai anhawster i gael dynion uwchraddol neu ddynion deallgar. Nid oedd y tal yn edrych mor demtiol ag eiddo siroedd eraill, ac yr oedd dynion deallgar a'r rhai oedd wedi eu hadfdysgu yn ddta yn fwy tebyg o fyned i'r siroedd cyfagos. Fe dalai iddynt ddwyn eu "pay-sheets" i lefel rhai o'r sir- oedd cyfagos, onide byddai iddynt fethu caiel dynion da. Gofynodd Mr Lewis Hughes a fydldai i'r gost ychwanegol ddisgyn yn gyfangwbl ar y sir? I Atebodd y Clerc (Mr J. Lloyd Griffith) yn y cadarnhaol. Gofynodd Syr Richard Bulkeley a oedd unrhyw symudiad ar ran yr heddlu wedi cael ei wneud am I yebwanegiad yn y cyflogau? Abebodki y Prif-gwnstabl (Mr L. Prothero-) eu bod oil wedi deisebu am dano. Sylwoodi Mr McKillqp y byddai gwyr priod yn waeth allan na'r dynion sengl pan benodid hwj-nt gynbaf. Fe gymerid 2s 6c o'u cyflogau am rent, a dim ond pump a dderbyniai lp Is 6c. Gofynodd Mr Nicholls Jones a oedd y tal presenol yn is nag eiddo siroedd eraill? Atebodd! y Milwriad Lloyd ei fod felly mewn rhai achosion, ond ar y penodiad rhoddent yn wirion- eddol ohweoheiniog yn fwy na Sir Gaernarfon, er nad oedd yn ymddangos felly ar y. sheets. Dywedodd y Prif-gwnstabl y byddent o dan y raddfa newydd yr un fath yn union a siroedd eraill Yn Mon caffent eu glo, nwy, a phobpeth yn rhad, ond nid oeddynt yn eu cael mewn siroedd cyfagos. Yr oedd Mr Lewis Hughes o'r farn nad oeddynt yn barod i fabwysiadu y cynllun ar hyn o bryd, ac awgrymodd fod adroddiad y pwyllgor yn cael ei argrapbu a'i gylchredu. Ar ol peth dadleu yn mhellach, gohiriwyd y mater. Darllenodd y Clerc lythyr oddiwTth Gynghor Dosbarth Dinesig Caergybi yn deisebu fod y pwyll- gor yn cynyddil nifer yr hoddgeidwaid yn y dref hono, ac yn pwynstio allan, ar hyn o bryd, gyda phohlogaeth 09578. nad oedd ganddynt ond pedwar o swyddogion. Yr oedd arnynt angen dau neu dri yn ychwaneg. Cynygiodd Mr R. L. Edwards: "Fod y pwyll- gor hwn yn deisebu y Senedd i wneud i ffwrdd a thrwyddedau "grocers," neu fod gallu yn cael ei roddi i'r ynadon i wrthod neu atal y cyfryw pan ystyrient hyny yn gymhwys ac ajigenrheidiol, ac fod y cyfryw drwyddedau yn oael eu gosod1 dan reolaetJn ac arolygiaeth yr awdurdod trwyddedol presenol, ac fod copi o'r penderfyniad hwn yn cael ei anion i'r Ysgrifanydd Caxtrerfol, yr 00100 Seneddol dros Sir Fon, Cymdeithas y Cynighiorau Siroi, y Cyd-bwyllgorau Heddgeidwadol, a Chyng- horau Sirol Lloegr a Chymru." Pasdwyd y penderfyniad. Oynygiwyd yn mhellach gan Mr R. L. Edwards, eiliwyd gan Syr Richard Williams Bulkeley, a phenderfynwyd "Fod yr heddgeid- waid i weithredu fel dirprwywyr i'r 'county analyst,' i gymeryd samples i'w hanfon i'r 'county analyst.' Hefyd, mai swllt fydd y swm i'w dalu gan y peraon fydd yn anfon sample i'w ddadansoddi, y gweddill i'.w dalu gan y Cynghor Sirol." Galwodd Mr a F. Priestley sylw at y difrod nvawr a wneid ar ddefaid gan gwn crwydrol yn y nos, ac awgrymodd eu bod yn gofyn i awdurdodau yr "Excise" i fod yn fwy gofalus gyda chaniatau exemptions." Credai Mr J. Rioe Roberta y gorweddai y bai gydoa. r arruui^hwyr eu hunain, oherwydd nad ooddynt yn cadwynu eu C'WU i fyny yn y nos. oylwodid Mr McKillop fod herwfoela yn myned ar gynydd yn yr ynys. Yna g-,tdawyd, y ulaterheb didyfod i unrhyw ben- derfvniad arno. J Derbyniwyd "tender" y Mri W. ac O. Pritohard am adeiladu yr orsaf heddgeidwadol newydd yn Andwch am y pris o 1587p.

Rai dyddiau yn ol bu priodae yn New York nas gwelwyd ei chyffelyb o ran rhwysg ers llawer o amser. Mab y miliwnydd Rockfeller oedd y priodfab, a merch Seneddwr adnabyddua o'r enw Aldich oedd y briodferch. Nid oedd nifer y gwahoddedigion i'r "brecwast" yn ddim llai nag wyth gant. Nid ydyw ffi1 cyfoeth yn sicrhau dedwyddwch. Ni a obeithiwn, modd byrtag, na ddaw cwmwl i'w ffurfafen am flynydd- oedd lawer. AJOHOS YN NGHYMRU.Gan fod manyl- ion iachad rhyfedd, a ddywedid a effeithiwyd gan belenau pino Dr. Williams, .wedi eJThaedd i glustiau newyddiadurwr yn Abertawe, pender- fynodd er budd y cyhoedd i ymchwilio i'r mater yn drwyadl. Y canlyniad oedd iddo ganfod y ffeithiau fel yr adroddid hwy, a rhoddi canlyn- iad ei ymchwiliad mewn oolofn arall o'r rhifyn hwn. Dangosodd ymchwiliadau pellacli y ffaith yr ystyrir pelenau pine Dr. Williams fel medd- yginia^th deuluol drwy holl Gymru, a phrofir hwy i fod wedi iachau y parlys, locomotor ataxy, crydcymalau, a sciatica; pob math o afiechydon a gyfyd odduwrth dlodedd y gwaed, scrofula, rickets, chronic erysipelas, darfodedigaeth y bowels a'r lungs, diffyg gwaed, gwedd welw, gwendid cyffredinol, colli ant archwaeth, curiad y galon, poenau yn y cefn, cur yn y pen a neu- ralgia, darfodedigaeth, a phob maith. o wendid benywaidd, a hysteria. Tonic yw y pelenau hyn ac nid "purgative." Mae yr enw 11 awn yn argraphedig arnynt, sef Dr. Williams' pink arg pills for pale people, a. gwerthir h.wy gan ffer- yllwyr a ehan Dr. Williams' Medicine Com- pany, 46, Holborn Viaduct, London, E.C., am 2s 9o y blychaid, neu chwe' blychaid am 138 go. Nid pink pills Dr. Williams yw y rhai a werthir mewn costrelau gwydr, ac na dderbyniwch hwy ondJ yn y wrapper pine fel y desgrifir uchod.- Advt. ESGOB WINCHESTER. Yr oedd yn wybyddus ers amser fod yn mwriad Dr. Perowrue, Esgob Winchester, i ymneillduo yn yr Hydref. Gosodwyd ef yn y swydd ddeng mlynedd yn ol. Ei gyflog yw 5000p, ac ar ei ym- neillduad cymer 2000p o'r swm yna fel blwydd-dal 11 fydd' byw: felly yn gostwng cyfran ei olynydd 1 3000p y flwyddyn yn ystod y gweddill o oes Dr. Perowne.

YR ARCHDDUCES ELIZABETH 0 AWSTRIA, Dyweddiad! yr hon sydd newydd ei gvhoeddi. Unig wyres yr Ymllierawdwr Francis Joseph o Awstria yw yr Axclidxiuces Elizabeth, ac y mae hi yn creu cryn ddyddoixleb vn nghylchoedcH uchaf cymdeithas, yn y dyddiau hyn, yn ei dewisiad o ddarpar-wr. Alae hi yn ferch i'r diweddar Dywysog Coronag RudoLph, ac y mae wedi dewis yn ddarpar- wr y Tywysog Otto vom Windisch Graetz, yr hwn. er yn deillio a deuluoedd Tywysogaidd, cyfartal mewn rbeng i'r llirutch Frerahinol Germanaidd, nad yw yn ddigon uchel yn y raddfa gymdeithasol i fyned i gysylltiad) priodasol ag un o Dywysogesau Ymherodrol Awstria.. Eto, dyma'r dyn mae y Dywysoges wedi rhoddi ei sereh arno ac am fynu ei gael, ac mae y dyweddiad- wedi ei wneud yn. gyhoeddus,

BANER A SEL LLYWODRAETH AWSIRALIA. J

OOMTE. DE LA VAULX. I Y cwbl sydd i'w ddweyd am y gwr hwn ydyw ei fod yn awyrenwr enwog, a'i fod newydd geisio croesi Mor y Canoldir mewn awyren, ond iddo fethu.

F. W. HARDY. I Mae yr utfliod yn ddarlun o fachgen ieuanc sydd yn brentis o farchogwr ar faes rhodegfeydd ceffylau, a dywedir fod galw mawr am ei wasanaeth i farchog oeffylau er enill y gamp, gan mor feistrolgar ydyw" gyda'r gorchwyl.

Y DIWEDDAR FARWN REUTER. I Pwy sydd drwy y byd gwareiddiedig nadi yw I wedi clywed am "Reuter's Agency?" Sefydlwyd yr "Agency" haner canrif yn ol, a.c y maent wadi .v bod yn dathlu ei jiwbili. Y mae Reuteals tele- grams" yn britho holl newyddiaduron y gwiedydd, ac mae yn un o'r rhai cyntaf i wefrebu newyddion o bellafoedd byd. Germaniad ydoedd Mr Julius de Reuter, ond dyrobafwyd ef yn Baron de Reuter, gun y Due o Saxe-Coburg, yn 1871, am ei wasan- aeth mawr i gymdeithas.

MISS KATIE SEYMOUR. I Bydd i ddarlun o'r fonedd-iges uchod, hwyrach, fod o ddyddordfeb i'r rhai hyny on darllenwyr ydynt boff o'r cliwareudy. Y mae Miss Seymour newydd ddychwelyd i Loegr, ao mae yn awr yn ymddangos yn Chwareudy Afhambra, Llundain, fel dawnsreg benigamp.

Erchyllwaith mewn Gorsaf yn Llundain. YMGAIS AT LOFRUDDIAETH A HUNAN- LADDIAD. Cymerodd anfad.waith dychrynllyd le yn ligorsaf Blackfriars, Llundain, rhyw ychydig funudau wedi saith nos Lun. Yr oedd y teith- wyr newydd ddisgyn o dren oedd yn dyfod i mewn o'r rhanbarth gorllewinol i'r brifddinas, ac yr oeddynt yn myned i fyny y grisiau oedd yn arwain i New Bridge-street, pan y darfu i ddyn, gyda'r hwn yr oedd dyn arall a merch, gymeryd llawddryll yn sydyn o'i booed, gan danio ddwywaith at y fercJh, yr hon oedd o'i fltaen, ac unwaith at y dyn ao arol hyny, saeth- odd ei hun. Oafodd y wraig a niw;eidiwyd, yn nghyda chorph marw y dyn, eu symud i Ys- pytty Bartholomew, lie y gwelwyd fod dwy o ergydion wedi effeithio ar gefn y wraig. Ni dderbyniodd yr ail ddyn, yr hwn a roddai ei enw yn Bunting, ac a ddywedai ei fod yn byw I yn Fulham, yr un niwed. Yr oedd y ferch a niweidiwyd yn .wraig iddo, a'r dyn a fu farw yn frawd-yn-nghyfraith iddi. Yr oedd yr oil o honynt yn trigianu yn Fulham. Ymddengys fod Bunting wedi bod ar ymweliad yn nhy ei frawd a'i chwaer-yn-nghyfraith, a. chan iddo ym- ddwyn yno mewn modd nad oedd gymeradwy ganddynt, a.rchasant arno symud i rywle arall. Darfu i hyn ei ddigio yntau yn aruthr, a phen- derfynodd ddial. pa fodd y eyfrifir am yr ymosodiad.

Damwain Angeuol ar Ffordd Penygroes. Y TRENGHOLIAD. Dydd Mercher bu Dr. Hunter Hughes (y trengholydd dros ddeheubarth sir Gaernarfon) yn cynal trengholiad yn Llanllyfni ar gorph dyn ieuanc o'r enw Owen Parry Williams, morwr, yr hwn oedd yn byw yn Rhedyn-terrace, Llanllyfni. Bu y trancedig farw boreu ddydd Llun mewn canlyniad i niweidiau a dderbyn- iodd drwy syrthio oddiar ei ddeurodur ar y 4ydd cyfisol. Yr oedd WTilliams, yr hwn oedd yn 23ain mlwydd oed, ac newydd basio arhol- iad y Bwrdd Masnach fel swyddog, ar y dydd- iad o dan sylw yn gyru detirodur ar ffordd Peny- groes, gyda dynes ieuanc. Pan yr oeddynt yn myned i lawr gallt serth ger pont y rheilffordd collodd y trancedig reolaeth ar ei ddeurodur, ac aeth yn erbyn y ciawdd. Derbyniodd niweid- iau difrifol i'w ben, a symudwyd ef i'w gartref. -Rhoddodd Mrs Pritchard (Llanllyfni), yr hon oedd gyda'r trancedig, dystiolaeth. Mewn ateb- iad i'r Trengholydd, dywedodd y tyst eu bod hwy yn myned i lawr yr allt, gwelsant geffyl a cherbyd, & dyn ar gefn ceffyl yn ngwaelod yr alit. Canodd y trancedig. y gloch, ond ni ddar- fu i'r dynion gymeryd dim sylw o gwbl, ac ni symudasant. Buasai O. Parry Williams wedi gallu myned heibio iddynt pe na fuasai i'r ceffyl oedd gyda'r cerbyd wedi troi, gan rwystro y ffordd. Fel canlyniad i hyny aeth y trancedig yn erbyn y clawdd.—Dywedai y Trengholydd fod yn anmhosibl i'r dyn oedd yn ngofal y cer- byd, na'r dyn arall, glywed y trancedig yn canu y gloch, a hwythaui yn ngwaelod yr allt.— Rhoddodd Dr. E. Shelton Roberts, Penygroes, hefyd dystiolaeth. Dywedodd fod y trancedig wedi dlerbyn niweidiau i'w ben, ac yr oedd ganddo lygaid du. Nid oedd asgwrn o gwbl wedi tori. Yr oedd yn dioddef oddiwrth ys- gydwad yr ymenydd. Wedi hyny daeth y tan lddwf arno, o effeithiau yr hwn y bu farw dydd Llun.—Rhodd,wyd tystioiaeth yn mhellach gan Robert Owen Roberts, Quarryman's Arms, Llanllyfni.—Dychwelodd y rheithwyr, blaenor y rhai ydoedd y Parch G. Oeidiog Roberts., reithfarn o "Farwolaeth ddamweiniol." Pas- iwyd pleidlais o gydylndeimlad a theulu y tranc- edig jn eu trallod.

Bwrdd Gwarcheidwaid Banger. Dydd Gwener llywyddodd Mr Hugh Thomas dros gyfarfo-d pytliefnosol Bwrdd Gwarcheddwaid Undeb Mon ao Arlon. Adroddodd y Clerc (Mr R. B. Evams) ddarfod iddo ef wahodd ymgeiswyr i lenwi y gwagle yn nghynrychiolaeth Bethesda ar y Bwrdd a aohtos wyd trwy jTnneillduad Mr D. J. Williams, prif- athraw yr Ysgol SiroL Moddi bynag, ni ddiewxs- wyd neb. Ar gynygiad Mr W. Griffith, yn cael ei eilio gan Mr Owen Jones, pemderfynodd y Bwrdd wneud cais at y Cynghor Sirol am ganiatad i benodi gwarchieid- wad dros Bethesda eu hunain. Y pwyllgor benodwyd! i ystyried y niater o ym- ddiswyddiad Mr H. O. Hughes, trethgasglyddl ao overseer cynorthwyol dros blwyfi Bangor a Phentir, a adroddodd eu bod o'r farn mai gresyn oedd! i Mr H. O. Hughes ymddiswyddo cyn i'r pwyllgor gael cyfleusdra i ohwilio i mewn i gwynion neiilduol a wnaethai efe yn ei lythyr o ymddiswyddiad, gan yr ofneait y gallai fod peth anghyfiawnder yn cael ei wneud tuag at hen swyddog i'r Bwrdd. Modd! bynag, yr oedd yr ymddiswyddiad: wedi ei anfon, ac nidi oedd gan y pwyllgor ddim i'w wneud yn amgen nag ystyried y ffordd oreu i lenwi y gwagle. Oynghorai y pwyllgor fod iddynt, yn y dyfodol, benodi dau swyddog—un dros fwrdais Bangor yn ol cyflog; o 130p, ac un dras Bentir yn ol cyflog 0' 40p. ,Dr. Roberts (Porthaethwy) a gynygiodd fod1 y Gwarcheidwaid yn oedd cymeryd unrhyw gamrau i etbol trethglasglydd hyd nes byddai Corphoraeth Bangor wedi dewis overseer cynorthwyol. Y Cadieirydd, mewn atebiad i sylwadau eraill, a eglurodld1 fod Oorphoilaeth Caernarfou wedi oael gallu trwy Ddeddf Seneddol i benodi un i gajfiglu tretlii y tlodion, a delid yr un gallu gan leoedd eraill hefyd; ond, gydia golwg ax Bangor, yr oedd Archeb 1837 yn parhau mewn grym. Dywedodd y Glero iddo ef ofyn am opiniwn Bwrdd Llywodraeth Leol, yr hwn a atebodd1 fod gan y Gwarcheidwaid hawl dam yr archeb hono i benodi un i gasglu treth y tlodion dros Fangor yn gysital a Phentir. Mr Thomas Edwards a eiliodd gynygiad Dr. Ro- bert's ond, yn ystod y ddadleuaethi, Mr Harry Clegg a bwyntiodd allan nad oedd Corphoraeth Bangor wedi gwneudl unrhyw gynryeb- ioliad. swyddogol iddynt hwy, ac awgrymodd mai dylediswydd Bangor, os dymunerut wneud cyfnewid- iad yn eu dull o weithredu, ydoedd dynesu atynt hwy (y Gwarcheidwaid), ao nid disgwyl i'r Gwar- cheidwaid drosglwyddb iddynt hwy y rhagorfraint mewn dadl heb i neb ofyn am i ni wneud hyny. Wedi trafodaeth bellach aeth y Gwarolxeidwai d rhagddynt i bleidJeisio ar y cynygion o'u blaenau. Hwy a gytunasant yn unfrydol i ranu y swydd oedd ar fin myned yn wa.g a phenodi casglyddi dros Pentir ac un arall dros Fangor; cyflog y cyntaf i fod yn. 30p, a'r olaf yn 130p. Penderíynwydl hefyd fod y ddau swyddog i gael eu dewis yn y cyfarfod nesaf, ac ni wnaed dim o'r cynyg i gydweithredu gyda Chorphoraeth Bangor yn y mater.

Y GWYDDONWYRi MEDDYLIOL." I Mr a Mrs Horos (neu Jackson) yw enwau y ddau uchod, gwr a gwraig, fel yr ymddengys, y rhai ydynit yn awr yn tynu llawer o ^ylw cyhoeddus. Y maent wedi eu dwyn o fla-en, yr Ynad yn Maryle- bone (Mr Curtisi Bennett) ar gybudidiiadau gwarthus, y cyfryw a ddygant i'w canlyn gospa.u: trymion, ocklieithr i'r carcharorion allu eu gwrthbrofi. Nid yw yr achos wedi ei orphen eto; ond y mae'r tystiolaethiau roddwyd eisoes gan <ai mercbed ieuainc twylledig yn gyffrous iawn. Dywedir i'r par uchod weithio ar deiniladau y geniethod hyn mewn dull tra meistrolgar trwy gyfrwng* orefydd newydd a el wir "Thie Thieooratio and1 Unity League; cyhuddir Horos o fod yn ben i'r grefydd, yn cael ei gynorthwyo gan ei wraig fel arch- offeiriades.

Aeth merch ieuano a fu farw yn Llundain o dan driniaeth am afiechyd y galon. Wedi gwneud archwiliad meddygal ar y oorph, oaed fod yna bin het yn y galon.

Gormes yr Undebau Crefftwrol. Yni Mrawdlys Chwarterol Durham yr wythnos ddiweddaf dedfrydwyd Anthony Hanlon, aelod o'r Bricklayers Union., i fis o garchar gyda llafur caled am ymyryd a gweithiwr gwrth-undebol o'r enw Adanis fel a.g i'w orfodi i a.dael ei wait-h yn ystod streic y bricklayers yn WTest Hartlepool yn Mehefin diweddaf. Wrth basio y cldedfr-yd sylwodd y Cadeirydd fod yn rhajd am-cfdiffyn gweithwyr rhag gormes yr undjebau cretftwrol.

Streic yn Blackburn: Achos Dyddorol. DIRWYO Y DIFFYNYDDION. Gwrandawyd achos o beth pwysiirwydd, yr hwn a godai mewn cysylltiad a streio yn un o felinau yn mm.wdiys chwarterol y dref hono ddydJd lau. Oyhuddid pump o ddynion 0 "ymosod" yn anghyfreitihlon air y felin gyda'r bwriad o orfodi un o'r dynion oedd) yn y lie i beidio gweithio. Yr oedd y diffynyddion wedi ymuno yn seindorf, gan orymdeithio yr heolVSd yn nghymyd ogaeth y gwaith, yn cael eu dilyn gan dorf fawr. Cyfadidefid nad oeddynt wedi arfer gorthrech na gvvnjeud cais at hyny, nac yebwuith wedi aros wrth y felin. Honid, fodd bynag, fod) eu hymcLdygiad wedi dychrj-n rhai o'r dynion oedd yn gweithio. Dadl yr amddiffyniad ydoedd na wnaeth y seindorf ond hysbysebu y streio, ac os fu iddynt mewn un- rhyw fodd anghyfreitbJon geisio cael gan y dyn- «n eu Cafodd y rheithwyr v d'i- ffynjddion yn euoig. a dirwywyd hwy i 20s yr un heb gostau. GwrthodKvyd1 rhoddi ca.nia.tad i apelio.

Tan Arswydus yn Mlaenau rfestiniog. IiLWrYR LOSGI MASNAQHDY DILLAD A THY. DIANGFA GYFYNG: OOLLEDION MAWR. Yn gynar foreu dydd Gwener darganfyddodd Mr Richard Thomas, Freeman-terrace Blaen- au, tra yn myned i'w waith i Chwareli Oakeley, fod Paris House, neu "Shop Jonathan," fel ei hadnabyddir, ar gongl Lord-street, ar dan. Aeth at ddrws ty y perchenag, Mr Richard Owen, ac er pob ymdrech a churo y drws methai a chael neb i ateb, a chan deimlo difrifoldeb y sefyllfa, arferodd rym i wthio y drws i mewn, a rhuthr- odd i fyny i'r llofftydd oeddynt yn 11 awn mwg i geisio achub y rhai oedd yn y perygl a'r mwg wedi effeithio cymaint arnynt nad oedd modd eu dadebru. Llwyddodd i gael Mr Owen, ei fam oedranus, gyda Miss Jones, a chynorthwy- wr yn y shop allan yn eu gwisg 110s, fel yr oeddynt yn eu gwelyau, a da oedd cael noddfa yn y tai cyfagos. Erbyn hyn yr oedd canoedd 0 r g,we-ithwyr ar eu ffordd i'r chwareli wedi cyr- haedd y lie, gyda'r Rhingyll Owen a'i wyr, a gweithwyr y Oynghor Dinesig gydp'r pibelli dwfr yn gwneud eu goreu i arbed y lie. Tor- wyd to Glyndwr a tho y Cross Keys er cael lie i weithio gyda'r dwfr ar y tan. Yr oedd allan o'r cwestiwn gallu arbed dim o'r masnachdy na.'r ty gan eu bod yn un goelcerth, fel y gweith- i,wyd i atal lledaeniad y tan, a llwyddwyd yn rhyfedd i wneud hyn. Yr oedd v shop hon yn un. o'r prif rai yn y Blaenau, wedi ei chario yn mlaen gan yr Henadur E. H. Jonathan gyda llwyddiant mawr. Yn ddiweddar, rhoddodd y He drosodd i'w gynorthwywr yn y fasnach am flynyddoedd lawer, sef Mr Richard Owen, yr hwn a wnaeth gyfneiWicLiadau pwysig ar y mas- nachdy. Ystyrir y golled tua dwy fil a haner o bunau. Deallwn fod Mr Jonathan wedi yswirio y masnachdy a'r ty, a Mr Owen wedi yswirio y stoc, ond ofnir y bydd colledion y ddau yn drymion.

Eglwys Rydd y Cymry. Ein cyfoesolyn a Lerpwl, am ddydd Iau, a d,dywed: -Erbyn hyn y mae'r pwyllgor wedi lilwyddo i gael dau wr dyeithr i ddyfod drosodd i bregethu iddynt. I ddechreu, bu y Parch Noah Bevan, Prestatyn, yn pregethu nos Wener dvwteddaf, yn Booties Daeth cynulliad da yn nghyd i'w wrandaw, a deallwn fod y pregethwr yn gymeradwy yn eu golwg. Yr oedd y Parch W. O. J ones yn bresenol, a cha.fwyd gair ganddo ef a Mr Bevan, yn y cyfarfod eglwysig ar ol. Boreu Sabboth, preigethwyd yn High Park- street, a'r hwyr yn Bootle, gan Mr L. Hughes, Dublin, a rhoddir canmoliaeth uchel iddo gan y rhai fu yn ei wrandaw. Yr oedd oddeutu cant a haner yn bresenol yn High Park-street, tra y llenwid y neuadd yn Bootle gan gynulleidfa o tua thri chant, ac ymunodd amryw a'r eglwys o'r newydd. Bydd y ddau hyn yn pregethu yn y gwahanol ganghenau eto y Sabboth nesaf, fel y caiff eraill gyfle i'w clywed. Prydnawn Sabboth ymwelodd y Parch W. O. Jones ag Ysgol Seaoombe am y tro cyntaf, a daeth o gant a haner i ddau gant yno i'w wrando. Pregethodd yn Hope Hall fel arfer y boreu a'r hwyr, ac er fod oanghenau Birkenhead a Bootle wedi ymneillduo, nid oedd Hope Kali lawer gwagach. Yn yr hwyr yr oedd yno gynull- eidfa o bymtheg cant, tra yr oedd tua dau gant a haner yn Birkenhead a thri chant yn Bootle. Nos Lun cynhaliwyd" cyfarfod o'r bobl ieuainc yn Hackins Hey, pryd y penderfynwyd yn un- frydol a brwdfrydig gychwyn Oymdeithas Ten- yddol Ganolog berthynol i'r eglwys. Dewiswyd swyddogion a phwyllgor, a chynhelir y cyfar- fodydd bob pythefnos air nos Iau yn y Gammon Hall, Hackins Hey. Nos Iau (heno) cyfarfod diolchgarwch am y cynhauaf yn Hop,e Hall; a'r nos Iau dilynol yn yr un lie, cynhelir cyfarfod cyhoeddus i dra- fod gwahanol agweddau yr eglwys, pryd y oeir anerchiadau gan y Parch W. O. Jones a nifer o'r aelodau blaenllaw.

Eisteddfod Genedlaethol y Flwyddyn Nesaf. Ymgynullocld Pwyllgor Gweithiol yr Eistedd- fod uchod, yr hon sydd i'w chynal yn Mangor yn 1902. nos Wener diweddaf dan lywyddiaeth y Maer (Mr Henry Lewis). Paiwyd cryn foddhad gan hysbysiad yr ys- grifenyddion fod y gronfa. warantol yn jyrhaedd 1000p a'r tanysgrifisdau i 504p. Gan fod am- ryw o aelodau y pwyllgor heb ymgymeryd a bod yn warantwyr, penderfynwyd cyfeirio y mater yn ol i'r Pwyllgor IGyllid-01 gyda'r amcan o ych- wanegu at y swm gwarantol. Derbyniwyd ad roddiadau oddiwrth yr holl bwyllgorau adran- ol, ac yn y mwyafrif o engreifftiau gyrwyd yr argymhellion yn ol am ystyriaeth bellach. Nid oedd yr un adroddiad oddiwrth y Pwyllgor Ad- eiladu. Oafodd argymhelliad gan y Pwyllgor Oerddorol, sef fod un o'r cyngherddau hwyrol yn cael ei neillduo at berfformio gwaith cyfan- soddwyr Oymreig, ei dderbyn yn dra ffafriol gan y cyfarfod a deallid fod noson arall i gael ei neiHduo i berfformio y "Golden Legend (Sul- livan). Mr David Owen a ddatganocld obaith na chollid golwg ar yr hen oratorios. Penderfynwyd yn unfrydol i dderbyn y "Gol- den Legend" fel un o'r oratorios, a chafodd y rhelyw o raglen y cyngherdd ei gyfeirio yn ol i'r pwyllgor i'w gwblhau. Dr. Taylor Morgan a hysbypodd, ar ran y pwyllgor, fod oddeutu 200 o leisiau eisoes wedi ymrestru i gor yr Eisteddfod. Mr T. Westlake Morgan a alwodd sylvr at y ffaith fod un cyfansoddwr Oymreig enwog yn cael ei anwybyddu, Mr David Jenkins, Mus. Bac., yr hwn nid oedd ei enw yn ymddango-s yn yr adran gerddorol fel beirniad nac fel cyfan- soddwr yr un o'r daman cystadleuol. Eglurodd y Oadeirydd mai y cwbl allai ef ddweyd oedd fod enw Mr Jenkins wedi bod o flaen y Pwyllgor Oerddorol amryw weithiau. 0 berthynas i'r cynygiad o darian arian gan Gwyneth Vaughan fel gwohr am ar.wrgerdd, "Gruffydd ab Oynan," hysloysodd Mr L. D. Jones fod y Pwyllgor Llenyddol wedi cytuno i dderbyn y cynyg ar yr amod na bo y darian yn werth llai na deg punt, a bod hyd y gerdd i beidio bod dros fil o lin-ellau (chwerthin). Mater arall ar raglen y ey-farfod oedd ys- tyried pa beth i'w wneud gyda gweddill arian yr Eisteddfod, os byddai gweddill. Oyfarfydd- wyd hyn n chryn chwerthin, ac ystyrid ef yn gwestiwn ellid yn hawdcl ei osod o'r nealldu am y presenol. Cafodd y cwestiwn o ddewis is-lywyddion yr Eisteddfod yn nghyda llywyddion ac ATweinydd- ion cvfarfodydd yr Eisteddfod ei gyflwyno i is- bwyllgor. Ar gynygiad y Oadeirydd, yn cael ei eilio gan. Dr. Roland Rogers, penderfynodd y pwy llgor i ar gofnod y golled fawr gawsant hwy a'r dref yn gyflredinol TB marwolaeth Iealaw.

Mordaith ar Draws y Werydd. HIFJ-AETHLKD PORTHLADD ABERTAWH Oherwydd fod y llongau a anfonir i'r mor gan Gwmni y Ounard i fordeithio ar draws y Wer- ydd yn lluosog, mae Abertawe wedi ceisio gan y Senedd am awdurdod i helaethu y porthladd presenol, ac yn fuan bydd Ymddiriedolwyr Porthladd Abertawe yn myned yn mlaen i ddyfnhau y porthladd, ac amcangyfrifir y gost dros ddwy filiwn o bunau. Pan ma,e y porth- ladd yn myned yn mlaen yn y ffordd hon, mae yn deg i'r trigolion ac eraill ganfod fod y dref yn cynyddu mewn pablogrwydd fel pleser-ym- gyrchle. Ni fu y lie erioed mor lawn o ym- welwyr a'r haf diweddaf. Yn mysg yr ymwel- wyr diweddaraf yr oedd Miss Mary Baker, ath- rawes gerddorol, 6, Plasnewydd^place, Caer- dydd. Wedi clywed fod Miss Baker wedi cael profiad dyddorol, ymwelodd gohebydd y "Leader" a chyf- eillion yn nhy gyda pha rai yr arhosai, a chaf- odd hanes rhagorol. Yn fyr, a ganlyn oedd ei myneglad Tua dwy flynedd yn ol, tarawyd fi a gwaeledd trwm, a'm lloriodd yn llwyr. Par- heais i gymeryd y meddyginieethau roddid i mi gan y doctoriaid, ac yn fuan cefais wybod, fel yr ofnwn, fy mod yn dioddef oddiwrth effeith- iad difrifol ar y galon. Parhaodd y meddygon i weini arnaf am amser maith, ac yna, pan gan- fum nad oedd unihyw wellhad yn fy iechyd deuais i lawr i Abertawe. Tybiais y buaslai y newid yn gwneud lies i mi; ond, fodd bynag, cyfadde'faf y teimlais ei fod yn angeuol, ac, yn wir, ni wnaeth unrhyw les i mi. Yr adeg hon, yr oedd,wn yn sicr mewn cyflwr isel a gwan. Coll- ars fy archwaeth yn llwyr, ac ni ychwanegodd yr ychydig fwyd a gymerwn ddim at fy nerth. Blinwn gyda'r gwaith lleiaf, a dioddefwn oddi- wrth fyrdra anadl, a daeth clefyd a phoenau ar y galon mor dost fel y dechreuais ofni yn fawr. Gallaf vchwanegu y trwblid fi'n fawr oddi.wrth ddiffyg treuliad, ac ni fwytawn ddim bron heb ddioddef oddiwrth boenau yn yr ystumog. "Ar ol aros am rai wythnosau cynghorodd y cyfeillioin yr arhosw-n gyda hwynt fi i gymeryd Dr. Williams' pink pills for pale people. Cyf- addefaf y synais at yr awgrym. Gwelwch fy mod wedi tre'io gymaint o bethau gydag ych- ydig, os dim canlyniad, a thybi,wn fy hunan mai ffolineb oedd treio mwy. Ond erfyniodd fy nghyfeillion arnaf mor gryf, gan ddangos llawer o achosion fel fy rhai fi, yn mha rai yr oedd Dr. Williams' pink pil'la wedi profi'n effeithiol, fel y penderrfynais roddi treaal arnynt. Dysgodd pro-iiafd blaenorol fi i beidio disgwyl gormod, ac ni wnes. Efallai fod fy syndod at effaith y pelenau yn fwy oherwydd hyn. Ni theimlais lawer gwell jar ol y blychaid cyntaf, ond bu newidiad rhyfeddol cyn i mi fyned i ddiwedd yr ail flychaid. Oymhellodd hyn fi i barhau gyda'r pelenau, a gwnes yn rheolaidd am bum mis. "Da genyf did.weyd y cyflawnwyd disgwyliad- au fy nghyfeillion, er y tybiwn eu bod yn rhy fawr, a llwyr iachawyd fi, a thybiaf yn barliaol. Fodd bynag, er fy mod wedi cymeryd y pelen- au yii awr am amryw fisoedd, mae y poenan mawrion oedd o gwmpas fy nghalon wedi diflanu yn llwyr, ac ni thrwblwyd fi er yr adeg hono gyda byrdra anadl na diffyg treuliad, oddiwrth yr hwn y bu'm yn dioddef am flynyddau. Oryf- heais yn fuan, ac yn awr yr wyf gan gryfed ag y bu'm erioed yn Ify mywyd. Priodolaf hyn i'r archwaeth gefais at fwyd ar ol dp-fnyddi-O Y pelenau a chael maeth oddiwrth fy mwyd. Pri- odolaf fy adferiad i ddefnyddiad Dr. "Williams pink pills for pale people, ao nid' oe,s genyf unrhyw wrfchwynebiad i'r ffeithiau gael eu cy- hoeddi.—'Adyt.

Local Tide Table. OCTOBER- Morn. Even. Height. h. m. h. m. ft. in. 23.Wednesday 7 20 7 52 14 3 24 Thursday 8 20 8 44 16 0 25.Friday 9 7 9 28 17 11 26.Saturday 9 51 10 11 19 4 27 Sucnday 10 34 1057 20 5, 28.Monday 11 21 11 43 21 2 29 ..Tuesday 0 4 o 8 30.Wednesday 0 29 0 52 19 10 31.Thursday 1 17 1 40 18 U N.B.—The above tide table is computed for tht port of Liverpool. For Bangor the time of high- water is twenty-five minutes earlier, for Beaumarii twenty-.ieven minutes earlier, for Carnarvon t,w« hours and five minutes earlier, for Llandudno twenty oninutes earlier, and for Rhyl twenty minutes earlier.

PORTMADOO. Arrivals.-A,T., Thomas, Aberaeron; Re- becca (s.s.), Roberto, Liverpool; Inormgt, Wil- liams, Cardiff Aeron Belle, Davies, Kingstown. &ilings.Syren, Hughm, Dublin; Jane and Annie, Hughes, Oardiff; Hannah and Jane, HumphTeys, Soinderland Jannette -and Jane, Evans, Porthcawl and St. Ives; Herbert, Thomaa, Yarmouth Aeron Lass, Jones, Shore- ham and London Lucy, WitheTwell, Newport; Alpha, Jones, Newhaven; Idea, Williams, Cardiff; Rebecca (a.s.), Roberts, Liverpool; Rosa V., Roberts, Bremen; Walter Ulric, Wil- liams, do. Edith Eleanor, Price, Poole; Catherine and Mary, Nicholas, Ipswich.

Genedigaethaa, Priodasau a Marwolaethau. GENEDIGAETHAU. Huhe. Hydref 9, priod Mr Riohmrd Hughes, dilledydd, Brixtonrroad, Llun-dain, S.W., ar fercb. Jones. Hydref 16, priod Mr Humphrey Jones, Llythyrdy Ma.rcus-treet,Gl.ernarfon, ar ferch. PRIODASAU. Hughes—James.—Hydref 18, yn nghapel Twrgwyn, Bangor, gam Mr Lewis Morris, Mr Richard Hughes, Tan Fron, Pentraeth, a Miss Martha, James, Plasgwyw, Pentiraeth. Owen—Roberts.—Hydref 16. yn nghaped Twrgwyn-, Bam gor, gan y Parch R. W. Hughes a Mr Lewis Morris, Mr Evajn Roberts, 2, M nif or dd ter raw, a Mrs Jane Roberts, 18, Minffordd'-terrace—v ddau o Fangor. Pritcharo- Y oung.-Hydref 16, yn Woods Rooms. Dundee, Stephen William, mat) W. Pritchard, 33, Friars-road, Bangor, a. Jessie, trydedd; ferch William Young, 32, Main-street, Dundee. Roberts—Owen.—Hydref 9, yn Nghapel Moriah, Caernarfon', gan y Parch Ej-an Jones, yn mhres- enoldeb Mr J. R. Jones, <xxfrestrydd, Mr Owen John Roberts, Buarthaui, Llanruig, a Miss Maggie Owen, Derwydd Bach, Brynkir. Ri,beilts-liobe,rts.Hyciref 18, yn Eglwys Llan- wenllwyfo, drw-y ysgrif-dyst y cofrestrydd, gan y Parch J. Evan WMianis, nheitbor, Mr Hugh ^Roberts, Ty'nywaen, Penysarn, a Miss fciarah Ellen Roberts, Gerygroan. MARWOLAETHAU. Pibby.—Hydref 12, yn naw mlwydd oed, Blodwen Daisy, lioffus blentyn Mr a Mrs S. J. Bibby, Palace-street, iawmaxfon. Evans. Hydref 8, yn 114, Oliatsworth-street, Lerpwl, yn 47 mlwydd oed, Chas. Evans. Hughes.—Hydref 9, yn Mryrrteg, Mareus-street, Caernarfon, Albert Oyril, htoffua briod Mr a Mrs Llew. Hughes, yn 8 mis oed. Jones.—Hydref 9, yn 343, Grafton-street, Lerpwl, yn 27 mlwydd oed, Thomas J. Jones. Morris.—Hydref 11, yn Well-street, Bangor, Esther Morris, gweddw y diwockiar Evan Morris, liongwr, yn 82 mlwydd oad. a Roberts.-Hydref 12, yn ddisyfyd, yn 147, WaJton- iane, Lerpwl, yn 57 mlwydd oed, Williaim Roberts. Williams. Hydref 9, yn Henwalia-terrace, Caer- narfon, yn 65 mlwydd oed, Mr Owen Williams. Willi.ams.-Hydref 13, William Williams, hoffus briod Ellen Williams, Bull Inn, Bangor, a mab hyn&f Mr Joint Williams, Bone Dothan, Tycroee, yn 3a mlwydd oed.

Marchnadoedd Diweddaraf YD. LLUNDAIN, Dydd Hun (Hydref 21ain). Yr oedd cynulliad gweddol o brynwyr yn Mark-lane ddydd LLun, a thon y fasnach mewn gwenith yn sefydlog yn ol llawn brisiau yr wvthnos ddiweddaf. Blawd dipyn mwy sefydlog; iron dukes, 17s 9c y sach. Haidd cartrefol at fragu yn sefydJog. a haidd at falu yn ddi-aJw; haidd Rwsia Ddeheuol, 17s 3c wedi ei lanio. Ceirch yn gadarn, a llawer o hono yn 3c y chwarler uwch; ceirch Rwsiaidd, 16s. Indrawtn yn gadarn; Danube, 23s 3c y chwarter wedi ei lanio; Odessa., 22s 9c; Americanaidd cymysg. 238 9c yn y llonig. LERPWL,Dydld Mawrth (Hyd. 22ain).—Yr oedd galw cymedrol am wenith, a gwerthwyr yn gofyn prisiau ddydd Gwener; gwenith CWitfornia, o 1)4 9c i 5s 9 y caaipwys. Prisiau blawd gwenith, ceirch, a blawd ceirch yn gadarn ond galw tawel a ffynai. Indrawn radd yn is, gj-cla galw cymedrol; yr Americanaidid cymysg -gomu, o 4s lOc 1" 4s 10*0; Plate melyn goreu, o 4s 8c i 4s 8^c Cinquanlina, o 5s i 5s c; Galatz, 4s 10c; Od es's a, 4s 9&c; pys Oanadaidd, 6s 4c y canpwys. Ffa Saidaidd yn fwy cadarn, a mwy o alw am danynt, yn ol 31s y chwarter. OynlUJlliadl cymedrol yn y farclmiwL ANIFEILIAID. LLUNDAIN (Smithfield), 'Dydd' Llun (Hydref 2lain).-Cyflenwa.d. llai o wartheg, a masnach vn araf vn ol prisiaai is gwai'theg Ysgotaidd', o *4s 9c i 4s 10c; Sir Devon, 4s 8c i 4s 9c eto, Hereford, o 4s 6c i 4s 8c; Lincoln bvrgorii, o 4s 4c 1 4s 7c; eto, Gwyddelig, o 4s i 4s 4c yr 8 pv/ys. Y cyf- lenwa,d o ddefaid yn llai myllt Downs* goreu, 5s 6e yr 8 pwys; mamogiau Downs, o 3" 10c i 4s yr a pwys. Ychydig wyn a d'dangoswyd Downs, o5soe i 6s yr 8 pwys, a sincio r offal. Moch yn gwerthu yn araf pyre Ibychain da., o 4s 8e i 5s yr 8 pwys, a sincio'r offal. Anifei'.iaid yn y farelinad: Gwarthcig, 1520; defaid a.c wyn, 7150*; moch, 30. LERPWL. Dvdd Llun (Hydrtrf 21ain).—Yr oedJt y cyflenwad o ystcc yn llai na'r wvthnos ddiweddaf yn dsmgos lleihad o 203 yn y g^vartheg, a 2181 yn y defaid a'r wyn. Y gwartheg yn rhifo 1806, ar deffaid a'r wyn 7962. Galw zuraf oedd am wartheg, a'r pri-siau braidldl yn is am 'bob mathau. Ar iawn oedd diefaid, ond y prisiau heb gvf- newidiad ar yr wythnos ddiweddaf. Prisiau: Gwartheg goreu, o c i 6c y pwys eto, ail-raddol, o 5c i 5jC is-raddol, o 44c i 41c; defaid i sgotaidd goreu, 7e; mathau eraill, o 5c i 6ic wyn, o 61c i 6! y pwys. BIRMINGHAM, Dydd Mawrth (Hydref 22ain). —Yr oedd cyflenwad cymedrol o wartheg yn march- nad Birmingham heddyw, ond.araf oecLd y fasnacii. Heffrod Hereford goreoi, o c i 7c; gwaitheg byr- gorn, o 6c i 61c; teirw a. buchod tewion, o 5c i 6c Iloi, o 6c i 8c myUt, o 7c i Be; uiam-ogau a myherin, o 4c i 6c; wyn, o 7c i 7ic y pwys. Moch baewn, o 9s 6c i 9s 9c yr 20 pwys; pyre, o 11s i 11s Be; 111 hychodi, o 8s 3c i 8s 6c yr 20 pwp. SALFORD, Dydd Mawrth (Hydref 22ain).— Dangosai y gwartheg leihad o 100, a'r defaid bump yn llai o nifer yn marchnad Salford heddyw o'u cymharu a'r wythnos ddiweddaf. Y cyflenwad vn rhifo fel y oanlyn :-Gwa.rtheg, 2098 defaid, 9791 lloi, 152 moch, 22. Y prisiau fel y canlvn :—■ Gwartheg, o 5c i 6jc; defaid, o 5J,c i *7ic a lloi, o 5c i 7 c y pwys. Moch yn gwneud1 o 10s i lOs, 2c yr 20ain pwys. YMENYN. CORK, Dydd Mawrth (Hydref 22ain). Firsts, 94s; seconds, 86s; thirds," 81s; fourths, 68s super- fine, 100s; fine, 98s; choicest boxes, 104s; choice boxes, 94s y 112 pwys. Yr oedd 254 o levtri yn y farohmaxi. GWAIR A GWELLT. LERPWL, Dydd. Sadlwra) (Hydref 1ge9). Hen wajlr, 3s Be i 5s lc gwellt gwenith, 2s lOc i 3s 4c; gwellt ceirch, o 2s Be i 3s 2c y 112 pwys. TATWS, MAIP, YSWEDS, ETC. LERPWL, Dydd Sadwrn (Hydref 19eg). — Tat we- Main crops, o 3s 6c i 4s 30; up-to-dates, o 2s 6c i 3s; Bruce, o 2s 6c i 3s; Lymn greys, o 2s 4o i 2s 9c y 112 pwys. Maip, o 6c i 8c y 12eg bwns. Yswedis, o Is 3c i Is 6c y 112 pwys. Car- rots, o 60 i 80 y 12eg bwns. Wynwyn oartrefol, o 4s 90 i 6s 3c y canipwys; eto, tramor, Iyo 6c I 4s 6c y 112 pwys. LLUNDAIN, Dydd Sadwrn (Hydref 19,-g).-Nid oedd ond cyflenwad cymedrol o diatws yn marchnad y Bororuigh. ddydd Sadwrn eto, a. pharl^am yn dawel y mae y galw yn ol tuafr prisia.u diweddar. Up-to- date, silts, o 60s i 70s; eto, Blackt,%iidis, 60s; Gar- tons, 70s y dun ell.—Yr oedd cyflenwad dao datwis yn miarchjiiad Spitalfields; ond, am nad' oeddi ad- fywiad yn y galw, araf iawn oedd busnes yn ol tua'r prisiau diweddar. Lincoln main crops, 80s; up-to-date Linooln goreu, o 65s i 75s; Biack'lands, o 45s i 50s; British) Queens, o 60s i 70s; Riding giants, 50s; snowdrops, o 40s i 70s; Gartons, o 45s i 50s; a Wisbech up-to-dates, o 50s i 60s y dunell.

ma,cohnacloodd Cymreig BANGOR, Friday. MEAT, BUTTER, and EGrOS.—Fresh butter, Is 4d per lb. fresh eggs, 9 to 10 for Is; Irish, Danish, and Canadian butters, la to Is 3d per lb. beef, 6d to lOd per lb. mutton, 7d to lOd per lb. laonb, 8d to lOd per lb. veal, 6d to 10d per lb. pork, 7d to lOd per lb. hanj lOd to Is per lb. bacon, 8d to lOd per lb. fat pigs, 4d to 4kd per lb. FISH, POULTRY, AND GAME.—Chickens, 3s to 3s 6d; per couple; fowls, Is 6d to Is 9d each; goslings, 58 each; ducklings, 2s 6d to 2s 9d each; hares, 2s to 3s each rabbits. Is each; pigeons, Is 4d per brace; pheasants, 5s per brace; partridges, 3s per brace; wiM ducks, 3s 6d per brace; ducks, 5a eaah; geese, 6d per lb. turkieys, Is per lb. smoked salmon, Is 6d per lb. soles, 2s per lb. red mullet, 2s. per lb. turbot, Is 4d per lb. brB, Is per lb. halibut, 9d per lb. lemon soles, 9d per lb. plaice, 6d per lib. whiting, 6d per lb. dabs, 5d per Lb. gurnets, 3d per lb. hake, 5d per lb. mackerel, 4d per Ih. skate, 4d per lb. cod, 4d to 6d per ib. haddocks, 4d) to 5d per lb. lobsters, Is 4d? each; crabs, 3d each; white bate, 6d per pint; prawns, Is per lb. shrimps, lOd per pint. FRUIT AND VEGETASLES.-Potatoes, 201 for Is; carrots, 181bs. for Is; turnips, 201bs. for Is; parsnips. Id per lb. cabbages, Id to 3d each; cauliflowers, 2d to 4d each; celery,- 2d to 4d per stick lettuce, Id to 2d each leeks,' Id per bunch cucumbers, 2d to 4d each; vegetable marrows, 3d to 6d each; grapes (English), lOd to 2s per lb. do. (foreign), 4d to 8d per lb. melons, 6d to Is each; tomatoes, 4d) to 8d per lb. plums, 5d to 4d per lb. apples, Id to 3d per lb. pears, 3d to 6d per lb. CARNARVON (Saturday).—Fresh butter, packing price, Is 3d to la 4d per lb. eggs, 10 to 12 for a Is; fowls, 3s to 4s per couple; ducks, 2s 6d to 38 each; geese, 5s to 6s each; beef, 2-d to 9d per lb. mutton, 7d to 9d veal, 5d to 9d; pork, 5d to 9d potatoes, 7s to 7a 6d per sack. DENBIGH (Wedhesday). -Wheat, 9s to 9s 6d; barley, 8a 6d to 9s 6d; oats, 7s per hobbet. Ray, 4s to 5s per 112 lbs. wheat straw, 3s 6d per 112 lbs. barley straw, B2 10s to JS5 per ton oat straw, E,3 per ton. Fresh butter, Is to Is 4d per lb. small pots, Is to Is O^d large pota, lllcl to Is, per lb. fresh eggs, 11 to. 12 for Is. Potatoes, 5s per measure, or 8s 6d to 9a per hobbet. Fat pigs, 4-,1(l to 4-,1A per lb. Fowls, 3s to 4s per couple; ducklings, 4s to 4s 6d per couple. Oatmeal, 2d per lb. Beef, 5gd to 9d per lb mutton, 6d to 8d lamb, 6d to d; veal, 7d to 9d; pork, 6d to 8d per lb. Apples, Is 9d to 3s per 100 (126); large plums, fd to Id per dozen; round plums, d to 2 Id per quaj-t; damsons, Id per quart. LLANGEFNI, Thursday.—Fresh butter, Is 3d per lb. fresh eggs, 13 to 14 for Is; beef, 6d to 8d per lb. mutton, 7d to 9d per lb. lamb, 9d to 10cli per lb. veaJ, 6d to 9d per lb. pork, 6d to 9d per lb. ham, 8d to Is per lb. bacon, 5d to 8d per lb. fat pigs, 4d per lb. porkets, 15s to 20a each; potatoes, 6 per sack; oats, 16s per qr. fowls, Is to Is 2d each; ducks, La 6d to 2s each. WREXHAM (Monday).—There was a large supply of 6tock at to-day's market. The store cattle sold slowly >owing to the plentiful supply, but beef and calves sold well. Quotations: Boof, 54d to 7d; mutton, 6-d to 8d; veal, d to 7-d; and lairb, d to 8d: After being closed for swinefor months, the market will by ordetr of the 3oard of Agriculture be opened for their sale on Monday next. Argraphwyd a Chyhoeddwyd droc y North Wale. Chronicle Company, Limited, gan David Williams, yn y "North Walea Chronicle" a'r "Gwalia" Print- ing Werks, Carton House, High-street, Bangor, 7a Mhlwyf Bangor, yn Sir Gaernarfon ac yn Swyid- ifa ▼ Cl*rianycW," Bridge-street, Llang^m, y» Mblwyf Iiaae«fni, Sir F«*. una John WSkanu.-« Dydd: laiu, Ilydref 24ain, 1901.