Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
I BERTH, GER TREGARON.
I BERTH, GER TREGARON. "— CTOYFARFOD DIRWESTOL. Y mae y gauaf wedi rhoddi ffarwel i ni, a'r gwanwyn wedi gwenu arnom ac os y bu rhai o'r cyfarfodydd yn oeraidd yn ystod y tymmor gauafol, gellir ty t- iolaethu fel yr oedd yr hinsawdd yn cyfnewid, fod yna gyfnewidiad trwyadl wedi cymmeryd lleyns?iyn a'r achos daionua hwn. Nodweddid yr un diweddaf gyda phresennoldeb ardderchog, er fod lie i wella. Yr oedd pawb megys ar ei eithaf i wneuthur y cyfarfod yn llwyddiannus, yn llawn o frwdfrydedti, sel, a ch riad tuag at yr achos. Yr oedd chwaeth y rhaglcn yn ucliel iawn, a chredaf fod yma yn cael ei arddangos un o ffrwythau gwir ddiwygiad. Gan mai hwn oedd y cyfarfod cymmysg diweddaf am y tym- mor, bu gofalwyr am y ihaglen yn brysur yngweithio tr,vy yr am-er tuag at roddi y goron ar ben y cyfar- fod hwn. Taflasant eu hunain megys corph ac enaid i'r gwaith, a gwplwyd ol eu llafur yn y fath fwrdd o wahanol ddanteithion a gyfranwyd ger bron y gwian- dawyr y noson hon. Yn sicr teimlid yr hyn a draddodwyd ei fod yn dyfod yn agos iawn at bob person yn unigol. Gafalwyr y rha^len oeddynt:— Mrs. Elizabeth Davies Teifi Side, aMiss Anne M. Richards, Ty'n-bwlch Llanwyd y gadair gan Mr. Stephen ones, jjMaesglas, ac arwein wyd yn dra deheuig gan Mr John Williams, Pontargamddwr. Dechreuwyd trwy ganu mawl, ac adroddodd y gynnulleidfa Salm, ac offrymwyd gweddi gan y cadeirydd.. Ar ol canu aed trwy y rhaglen a ganlyu: Ad oddiad, 'Rwyt ti, O! Iesu'n galw,' gan Miss Margaret Davies, Troedyrhiw. Adroddiad. Plant byddinoedd dirwest,' gan Mr. Dan R. Evans, Llwyngefys. Deuawd, 'Ar hyd y nos,' gan Misses Lizzie A. Morgan a Maggie E Lewis, Ynyswydd. Adroddiad, 'Y meddwyn,' gan Miss Mary Jane Edwards, Ty'nwaen. Adroddiad, B.'ba.n lesu,' gan Miss Margaret Jones, Pengelli- Adroddiad, Cenhadon dirwest,' gan Mr. William Davies. Ty'ncae. Adroddiad, Proflad Cristion,'gan Mr. David H .'ones, Fullbrook Hill, a Miss Mary Jones, Esger. Unawd, 'O! na bawn yn fwy tebyg,' gan Mr. D M. Jones, Esgerhendy Ad rod t iad roesaw,' gan Mis-j Hannah J. Ri- chards, Glanrhyd. Adrcudiad, lJyddiau graa a cliariad.' gan Miss Wini Davies, Troedyrhiw. 1'adl, 1Y cymmedrolwr,'gan Mri. Enoch Davies, Teifi Side, a David Davies Penllain. Deuawd, Yr Ysgol Sul,' gan Miss Annie Jones, Ty'nberth, a Mr. William Davies, Teifi Side. Adroddiad, 'I ble'rwyt ti yn myn'd,' gan Miss fones, Pengelli Uuawd, gan Miss Jane Jones, Llwyngwineu. Adroddiad, 'Willie bach a'i afal,' gan Miss Mar- garet Davies, T)' Newydd. Pedwarawd, gan barti o'r Esger. Anerchiad, Ddyledswydd athrawon a rhieni tuag at v bobl ie jaingc.' gan Mr. David lavies. Penllain. Adroddiad, g n Miss Martha Jane Edwards, Groes- ffordd. Aiaeth, Dirwest ar yr aelwyd,' gan Miss Ellen Rees, Llwyngwineu. Adroddiad, YV,'gan Miss L. Edmonds, Llwyn- gwineu. Unawd, gan Miss Mary Evans (ien.), Llwyngefj s. Adroddiitd ''ymmanfa'r plant,' gan • iss Mar- garet Davies, Ty'ficae. Adroddiad, Blodeuyn yr eira,' gan Mrs. Jones, Pontaroamddwr. Dadl, Ysmocio,' gan Missei Anne Jones. Pen- rhiw, a Jane Richards, Constant. Anerchiad, gan Mr. Morgan Evans, Llwynoolfa. Unawd, gan • rs. Evans, Llwyngefys. Adroddiad, Dewis Croes,' gan Miss Bertha Jones, Gwent Hafdre. Triawd, gan misses L J. Rees, Llwynoolfa; Anne Jonei, Penrhiw a Jane Richards, Constant. Araeth, 'Meddwdod, gan Mr. David R Rowlands Bro Dawel. Adroddiad, 'Dymchweliad y bad yn Aberafon,' gan iss Mary Davies, Esgermaen. Anerchiad, gan r W. Hopkin. Adroddiad, Y gath a'r llwynog,' gan Miss Martha Jane Lewis. edwarawd. gan Teifi Side, o dan arweiniad Mr. William Davies Rhoddodd yr arweinydd bleidlais o ddiolchgarwch gwresog i bawb a fu yn cymmeryd rhan. A phender- fynwyd yn ui,trydol cael gwledd o de cyn bo hir. Ar gynnygiad Mr. Peter EVans. Llwyngefys, rhoddwyd diolobgarwch i'r cadeirydd a'r arweinydd am eu gwaith. yr hwn a gafodd ei eilio gan Mr David iJavies, enllain. Terfynwyd trwy weddi gan Mr. Evans, Llwyncolfa.
IAROLYGWYR. !
AROLYGWYR. Etholwyd y brodyr canlynol; sef, Mri. D. R Rowlands,! Bro Dawel, a Jenkin Richards, Blaen- resger, yn arolygwyr yr Ysgol Sul am y flwyddyn hon, a Miss Anne Jones, Penrhiw, yn ys^rifenyddes. If: thm.fab.
DINBYCH.
DINBYCH. ADGYWEfRIO EGLWYS WEN. Y MAE swm da. wedi cael ei danysgrifio eisoes tuag at y cynllun i adgyweirio Eghvys wen.- eglwys blwyfol Dinbych—ac amcanion eraill, oedd gan awuurdodau yr Eglwys mewn golwg, gan gynnwys tyuu i lawr eglwys St. Hilari, yn y Castell. Bydd y gosfc o adgyweirio Eglwys wen tua 2,000p.
YMNEILLDUAD MR. DOWNING.
YMNEILLDUAD MR. DOWNING. Y mae Mr. downing, meistr gorsa.f Dinbych, yn trefnu i ymneilldno yn y-tod mis Mehelin, o dan gynllun blwydd-d 1 cwmpeini y ffordd haiarri. Ei olynydd fydd Mr. Hughes, meistr yorsaf Blaenau Ffestiniog. Dechreuodd Air. Downing ei wMsauaeth o dan y cwmpeini yn Rhyl; ac yn y flwyddyn 1870 pennodwyd ef yn feistr gorsaf Trefnani. Bu yn gofalu, wedi hyny, am yr orsaf yn Ca-rwen, ac yn Blaenau Ffestiniog; ac ar agoriad Hinell i'r lie hwnw o Bettusycoed symmudwyd ef i Khuthyn yn 1883; ac yn y flwyddyn 1893, pennodwyd ef yn olynydd i Mr. Miller, fel gorsaf feistr Dinbych.
ARWERTHIANT AR EIDDO.
ARWERTHIANT AR EIDDO. Dydd Gweper cynnygiodd y Mri. Clough ai Gyf., yo y Bull Hotel, yr eiddo rhydd ddaliad- ol, yn cynnwys t< a gerddi, eiddo Mr. Llewelyn "rice. garddwr, L6n Goch Cynny^iwyd 4'i"p. am y lot i ddechreu y cynnyg uchaf ydoedd 590 pan y tynwyd y lot yn ol.
--. STRE1-C H RFAHTH.
STRE1-C H RFAHTH. DWY flynedd a hanner yn ol darfu i 1,601 o ddynion sefyll all in yn N glöfa Hemsworth, sir" Gaerefrog. N id ydyw yr anghydwelediad wedi cael ei benderfynu etto, ac y mae y lofa yn parhau yn segur, tra yr oedd 800 o'r streic- wyr yn derhyntál y Streic gan Undeb Mwnwyr i- Ga«-refro^. ( yrhaeddodd dirprwyaeth oddi wrth Undeb wnwyr sir Ga-refrog i (Jaerdy. d dydd Linn, TnPwn C'yssylhiad 'r streic hwn, a phleidleisiodd Cyn^hraii Mwnwyr Dehendir Cymru y swm o 50 at eu costau Rhoddwyd ar Mi. brahuu, A.S., i chwilio beth oedd wedi cael ei wneyd er penderfynu yr anghydweled- iat.
[No title]
Yr oedd dydd Gwener y Groglith y 29ain o Fawith c nnhesaf yn y ystod yr hanner can mlynedd diwedd'f, ac yr oedd dydd Lluny Pasc yr nn mor ddymnnol. Nid oedd holl dreuliau Ewrop ar arfau milwr- ol yn 1865 yn ddim ond 88,000,00JP. Yr oedd yn 300,000,000p heddyw. Yn ol y cynnydd presennol bydd erbyn 1950 tua 800,000,uc0p.
MYPYRDOD WRTH FBDDWL AM Y…
MYPYRDOD WRTH FBDDWL AM Y SEJPYLLFA TU HWNT I ANOAU. Wrth weled blynyddoedd fy oes yn prysuro 'Rwy'n gweled fy ngyrfa yn dyfod i ben, A buan daw'r olaf yr hon wnam tro glwyddo Drwy d'wyllwch marwolaeth i fyd hwnt y lien Pryd hyn byddai n gwybod am angau a'i golyn— Pryd hyn byddai n dechreu'r tragwyddol diderfyn Pryd hyn byddai'n gweled a theimlo'r ysbrydol, Pryd hyn byddai'n rhywle yn myd y tragwyddol Pryd hyn sylweddolir beth yw tragwyddoldeb Ac uffern druenus—neu r Nef a'i disglaerdeb Yn fod ymwybodol mewn dedwydd sefyllfa, Yn mhlith y rhai cyfiawixyn nheulu y Wynfa Neu yntau d'oes wybod (O Dduw rho ymwared), Nad uffern dragwyddol fydd i mi yn dynged Yn nghwmni rhai adgas a di-ras annuwiol; A'm henaid dairbwys-u digofaint tragwyddol Rhyw derfyn ofnadwy yw angau'i fyn d drosto, Difrifol ofnadwy yw man y ffarwelio 5 D'oes neb a ail ddychwel o fyd yr ysbrydoedd; Gorphwysfan i r enaid yw hwn yn oe, oeso dd A'i gyflwr yn angau byth mwy ni newidir, Y glan ni ddifwyna a'r brwnt ni sancteiddir Bydd pawb byth yn aros fel bydd yn yr angau A'i gyflwr heb newid am byth er pob deddfau Mewn byd lie mae r dwyfol yn gwel'd yr ysbrydol, Yn farw'n anianol yn fyw yn dr gwyddol Yn berl yn disgleirio v goron gyfryngol; Neu n gwaeo fy ngeni in1 wn poenau arteithiol- Neu'n chwareu fy nhelyn ar dan yn oes ofsoedd Wrth ochr rhyw angel ar oriel y Nefoedd, Heb ofni'r un pechod byth mwy i fy nghanlyn Ond chwareu'n dragwyddol ar dannau fy nhelyn ;EBEN EVANS. Perthitej, Felindre, Hmllan, R. S. 0.
PENMACHNP.|
PENMACHNP. Cymdeitluts Lenyddol Salem (M. C).—Cynnaliodd yr uchod eu cyfarfod terfynol nos Wener diweddaf, yn y Neuadd Gyhoeddus. I ddechreu ofwyd gwledd i r corph, a chyfarfod yn dilyn, o dan arwein- iad y Parch T. J. James. Cymmerwyd rhan gan Mri. Thomas Roberts, O. Morgan ."ones, a Henry Llewelyn, a ch6r meibion, o d-in arweiniad Mr. R U. Owen, a chor merched, o dan arweiniad Mis M. L. ones, a'r Mi -es A Evans, Alice Jones, ac A. Thomas. Treuliwyd noson ddifyr ac addysj. iadol, ac y IDa y gymdeithas i w llongytarch yn fawr ar y gwaith da a wnaed yn ystod y flwyddyn Y maent wedi llwyddo i gychwyn llyfrgell ynglyn &'r capel h, fyd. Er Gof am Mr, Robert Williams, Coedyjjynnon.— Cafodd gystudd trwm yn nh,9- ac o dan ofal ei ferch a i fab-yn-nghyfraitli, Mr. a Mrs. E. Roberts, yn yr hwn le yr oedd er's rhai blynyddoedd bellach. Bu am iawer o flynyddoedd yn dreifio car y pregethwr o Ebenezer i Rhydymeircli ar brydnawn Sul. Chwarel- wr ydoedd o ran ei alwedigaeth, ond yr oedd wedi ymneillduo er's rhai blynyddoedd bellach. Cafodd oes faith, a gwelodd lawer tro ar fyd. Yr oedd yn aelod o eglwys Salem, Penmachno, a chymmerai ran amlwg yn y gwasanaetli cyhoeddus. Gadawa dair o ferched i alaru eu colled ar ei ol-dwy yn y wlad hon ac un yn Chicago. Cafodd angladd tywysogaidd nawn adwrn, a gwasanaethwyd wrth y ty ac arlin y bedd gan ei weinidog, y Parch. r..J James Cladd. wyd ef yn mynwtut capel Salem Ei oed oedd 88ain. Dymunir ar i'r p .pyraa Americanidd gofnodi yr uchod.—Machnoryda.
Advertising
8"'V' #ALM t VB WTF wedi dioddef poenau m«wr g*n fy ngfhHn am x flynyddau, ac yn parhau felly hyd nas i mi ddefn- yddlo 'Gomar'a Balm/ yr hwn yn ebrwydd a esmwythaodd j boen, a gwellhaodd y olwyfau yn b»r fuan.' GOMER'S BALM 'A WELLHA BAWB.' MAB 'GOMER'S BALM' YX ELI AT BOB CLWYF. AC YN HYNOD AC ANFFAKLEDIG AT BOB MATH 0 GLEFTDAU ALLANOL Y CORPH. A oes genych Goes Ddrwg ? Y mae QOMER'e) BALM yn iachau y Clwyfau braidd TU wyrthiol. Hefyd, Archollion, Llosgiadau, Tarddiantaa y Cnawd, Eczema, &c. Ccdwir llawer Aelod Drwy ddefnyddio GOMi^R'S BALM. Y mae yn Iachau crich ar y pen a grwynebau plant, Yagaldanau, Pilee Llygriadau Plant a Benywod, M ilaethau, Tarwden, Traed Chwysedigr, Gout, Gwyuegou, Scurry, Blood Poison. Gair at Famau, Gweithwyr Haisrn, Alean, Gift Ceryff Fftrmwyr, Mor wyr, Enginers, Ymdeithwyr, Crefftwyr o bob math, ni ellir cael dim mor effeithiol a »lcr a Gomer'a Balm at bob archoll a Damwain i'r Cnawd a ticrhad rhar y Blood Poison. 0, SYNDOD YN SWYDD DEVON, ST.Mae eieh Eli, sef Gomer's Balm, yn feddypin- iaeth ryfedd o effeithiol. Fe gafodd *yr i mi el ysgaldanu yn ddrwg iawn yn ei gefn a'r bol. Fe gafodd y GoMerS Balln ei roddi arno mor fuan ag oedd yn bossibl; yn when yr wythnos yr oedd yn abl i gael ei wisgo, ac yn bur fuan yr oedd ei wellh&d yn drwyadl. Ar ol hyny fe gafodd fy merch ymosodiad llym iawn gan y Blaat (neu Erysipelas), ar ei choes. Ar ol dioddef am chweoh wythnos aeth o dan driniaoth meddyg, yr hwn a wnaeth mawr ddrwg iddi. Wedi hyny hi a ddefnyddiodd Gomer's Balm, yr hwn a't gwellhaodd mewn ychydig ddyddiau. Mae dwseni wedi bod yn gofyn am enw yr eli, ac y mae pawb wedi ei brofl yn ammhrisiadwy. Mae yn biti nad yw pawb ddim yn gwybod am dtno. —H. LEWIS, Brixham, DeTon. CLWHI) GYMMAINT A SAUCER. STR—Ni allaf bv9liddiolch digon am eicli Gomer's Balm, ymae yn iachau v^hlfta yn gyflym iawn. Mae fy nghlftn wedi bod yn iawn am bum mlynedd, clwyf mawr cymmalnta saucer, ac yn boell118 iawn. pawb yn rhyfeddu fy mod yn fyw, mae wedi esmwythau y boen yn rhyfedd. Yr wyf wedi gwario punnoedd lawer i ddim dyben. Fe ddylai pawb wybod am dano. J. BUTLER, Dale end, Dalarston. Rhodder Prawf arno. Gofyaer am Gooaer's Balm. Na thwyller chwi, mynweh weled enw 'JACOB HUSHES ar bob blwch. Ar werth gan bob Chemist neu werthwr Patent Medicine am Is. lie., neu dmfoner eu gwerth mewn Stamps neu P. 0., i'r gwneuthurwr, JACOB HUGHES, M.PS.L.DS., MANUFACTURING CHEMIST, I PENARTH, CARDIFF, 'Jew) ool MONKEY BRAND which is easily applied, works wondars speedily. Tin, at its touch, shines as silver, and copper as gold; windows and lamp=globes become sparkling as crystal, and the sheen of marble appears on plates and dishes. 'FOR A THOUSAND HOUSEHOLD USES WONT WASH CLOTHES LEVER BROTHERS, LIMITED, PORT SUNLIGHT, ENGLAND. The name LEVER on soap is a guarantee of Purity and Excellence. WIT- III mm mill Ll_illUllllUIM—MLILIMUWllJMgHI——IlilW—Mjd
I jCYNGHOR DuSBAHT GWXBDIG…
jCYNGHOR DuSBAHT GWXBDIG LLA^ElWi (DJISBVCrt) DYDD Gwener cynnaliwyd cyfarfod o'r cynghor hwn, o dan lywyddiaeth Mr W. Jones. Cau Troedlwybrau yn Abergele. GalwoddMr. J. D Jones sylw at gau troed- Kvybr yn ? las Ucha, Abergele, mater oedd wedi achosi anghydwelediad poenus rhwng y Cynghor a Mr. Dugald Scott Dywedodd Mr. Jones ei fod yn deal! fod y cynghor wedi fcilu am dynu i Jawr i-wystraeth oedd wedi ei osod ar y llwybrau, a hod boneddwr o'r gymmydogaeth wedi eu gosod i fyny yn union. Dymunai gael gwybod a oedd y tyna i lawr a'r gosod i fyay yn parhau i gael ei gario yn mlaen. A trebpdd y clerc fed cyfarwyddiadau wedi cael eu rhoddi yn y cyfarfod diweddaf i sym- mud pob rhwystraeth ac iddo fyned gydn, Mr. Joseph Lloyd, cyfreithiwr, i'r He yn fuan ar ol hyny, a threfnu i b,)b rhwystraeth gael ei symmud. Gwelsant lawer o honyhtyn cael eu cario ymaith. Symnn dwyd pob rhwystraeth; ond mor bell ag yr oedd efe yn deall, yr oedd- ynt wedi cael eu hail osod. Wedi rhyw gyrnmaint o ddadleu dywedodd y clerc ei fod yn meddwl, yn absennoldeb Mr. Williams, yr aroiygwr, y byddai yn well gohir- io y m'tter hyd y cyfarfod nesaf, a chyttunwyd ar hyny. Cais o Lannefydd. Gwnxed cais gan Gynghor Plwyf Llannefydd am bint dros yr afon Asa, yn agos i fferm y Coed; a phennodwyd pwyllgor i ymwe ed ir lluierch, ac i gyQwyno ei adroddiad. Derbyniwyd cais arall oddi wrth yr un awd- urdod yn ffafr i'r Cynghor Dosbarth adgy weirio rhan o ffordd oedd yn arwain oddi with y Llythyrdy at y fynedfa. a'r eglwys. Wedi rhyw gyrnmaint o ddadleu penderfyn- wyd i'r arolygwr dynu planiau, &c o'r ddwy bont, a bod Mr. John Morris i fyned yno gydag ef, gyda'r amcm o ddewis y llanerchau y bwr- ledid codi y pontydd hyn arnynt. Penderfyn wyd adgyweirio y ffordd. Yr Aber yn Llanfair. Cyflwynodd Mr. John Roberts ei adrodd- iad o'r gwaith oedd wedi cael ei wneyd dros yr aber yn Llanfair. Penderfynwyd fod yr arolygydd yn cael allan y swm wariwyd ar y gwaith, fel y gellid gwneyd cais at y Cynghor SiroI-am ran o'r gost. Gwnaeth yr arolygydd (Mr. John Wil- liams) gais am dal o 20p. a lp. Is. am ddar- paru planiau, &c., yn Llanfair. Penderfynwyd gohirio y mater hyd y cyf- arfod nesaf. Cynenwad o Ddwfr I Llanddulas. Dywedodd y clerc ei fod wedi methu trefnu cyfarfod a Chynghor Dinesig Rhyl, gyda golwg ar y cyflenwad o ddwfr i Llan- adiilas. Yi oedd Cynghor y Rhyl yn barod i g'yfarfod yv wythnos olaf yn Ebrill, gyda golwg ar y mater. Penderfynwyd gofyn i Gynghor Rhyl eu cyfarfod hwy yn gynt na'r wythnos olaf yn Ebrill. Llanddulas yn awyddus am Ymreolaeth. Darllenwyd llythyr oddi wrth Gynghor | Plwyf Llanddulas, yn gofyn i'r Cynghor Dosbarth drosglwyddo y gwaith o edrych ar ol glanhau yr heolydd iddynt hwy, fel yr oeddynt wedi addaw. Gan nad oedd y mater wedi ei osod i lawr ar y rhaglen, bu raid ei ohirio. Cals arall o Llannefydd. Yr oedd Cynghor Plwyf Llannefydd yn awyddus am gael troed-lwybr dros yr afon Aled, y nymyl y Glyn, ar lwybr oedd yn arwain i Llanfair. Dywedodd y clerc fod y cynghor, hyd yma, wedi gwrthod adgyweirio troed-lwybr- a-.i oedd yn arwain trwy gaeau. Penderfynwyd dangos i'r Cynghor Plwyf fod ganddynt hwy awdurdod i godi pont ar gost y plwyf. Afiechydon a Chau yr Ysgolion Elfenol. Darllenwyd llythyrau oddi wrth Mr. Roger Pryce, swyddog presennoldeb yr ys- golion, ac oddi wrth Fwrdd y Llywodraeth Leol, gyda golwg ar yr afiechyd a ddywedid oedd wedi tori allan yn mysg y plant yn Nhrefnant; a rhoddai Bwrdd y Llywodraeth Leol ar ddeall fod gan y rheolwyr, mewn amgylchiadau o'r fath, hawl i gau ysgolion cyhoeddus eu hunain, yn unol ag erthygl 45 o god y Bwrdd Addysg. Penderfynwyd anfon copi o lythyr Bwrdd y Llywodraeth Leol i Mr. R. Humphreys Roberts, clerc llywiawdwyr ysgolion Rhu- tnyn.
Y SEFYLLFA YN Y CONGO
Y SEFYLLFA YN Y CONGO ANFONODD y Parch. Thomas Law, ysgrif- o"/ t ynghor C-nedlaethol yr Eglwysi Hby.ldion Efenaylaidd, lythyr at v 900 o Gy- nghorau yr Eglwysi Rhyddion yn Llopgr a Chymru, yn awgrymu ar fod pregethau ar. benitr yn cael eu traddodi mewn v6rt^ynas a r sefyllfa. yn y Congo, Sabbath, Ebrill Meg. Dymunir, htfyd, i'r holl weinidogion a berthyn i'r Eglwysi Rhyddion i ymuno yn yr ymdrech i ddwyn sefyllfa ddychrynllyd petbau ar y Congo o flaen yr Ymneillduwyr yn j wlad hon.
Advertising
An admirable Food of the EPPS'S Finest quality aDd fiavour. COCOA Nutritious and iilooxiom:cai '0.- Algraphwyd a Chyhoeddwyd gan GEE a'i 'n 7 Hargraphdy, yn Stryt 13eg 1907 yc ^y(W Sadwrn, Ebrill
[No title]
At Arthur Llwyd :— Y GWYLIAU. SYR, Yn sicr i chwi angliofiais bobpeth am y g&yliau; angliofiais, hefyd, mai bodau yn c agored i flino yw y golygwyr a'r argraphwyr, ac fod arnvnt hwytliau eiaieu g^yliau megys eraill; a dymunaf wneyd ymddiheurad, ac erfyn eich pardwn oil am fy anghofusrwydd A oes heddwch 1 DIWYGIO. Sylwaia, yr wythnos ddiweddaf, ar gostau angladdol; ac erbyn hyn y mae argoelion am ddiwygio yngl\'n a chostau yr undertakers. Hysbysa un o honynt ei fod yn barod i gym- meryd y claddu, ac y trydcl allan gladdedig- aeth urddasol--cyn belled ag y mae cerbydau yn y cwestiwn—i bob person mewn oed o fewn y cylch am dair punt, ac i bob plentyn am bunt. Y mae ei gerbydau wedi eu had- eiladu yn y dulliau diweddaraf, ac yn cyn- nwys modur-elor ysblenydd. Dyma ddechreu diwygiad. Ai tybed y bydd i eraill ddilyn esiampl y gftr hwn, ac y ceir diwygiad cyffredinol yn mhob adran o'r costau; ac y daw claddu, drwy hyny, yn beth rhesymol, ac nid gormesol AP RHYDWEN. Y mae Ap yn son am bethau a eilw fo DULLIAU DIWEDDARAF. Ac wrth ddarllen dy delegram, was, chwip- iodd i fy meddwl a'm eof finnau rai o ddull- iau y dyddiau gynt yn y dref yma. Hwyrach na wyddost) ti, lad, nad oedd yma, rhyw ddengmlynedd a thrigain yn oj, ddim s6n na breuddwydio am gario meirwon i'w gorphwys- fanau mewn modur elor ysblenydd '—dim ond eu cario, lad, ar ysgwydd elor, neu yr hen foes elor y plwyf, a hwnw yn rhyw hen gwt o foes na fuasai pobol falch yma ddim yn rhoi mochvn ynddo-yn enwedig os buasai wedi ei 'finsiwrio.' Y mae yma lawer o ddulliau wedieyfnewid, was, heb law yn yr hen ddull o gladdu ond yr wyt ti yn rhy ifangc, fad, i w cofio. Nid oedd yma, er ystalm, ddim ond un carivvr nwyddau i'r dref sef yr hen Thomas Davies, Penymaes, hefo ei wagen a'i dri neu bedwar ceffyl yn cario yr holl good*, groceries, a draperieo Liverpool a Manchester, a hyny yn yr amser pryd yr oedd holl weithfeydd y gymmydogaeth yn eu llawn gwaith, a chan- noedd o ddynion yn gweithio ynddynt, a phawb yn cael eu lluchio ag arian. Ond yn awry mae y relwê-dim 11athen o relwe yr adeg hono-yn dyfod a'r good* i Maesglas, a r motor wgovs yn cludo y goods i'r dre lawer gwaith yn y dydd; er fod y siopwrs yrwan yn griddfan ac yn tuchan eisieu cwsmeriaid, ac yn barod i aros yn y siop hyd naw a deg o'r gloch rhag ofn colli cwsmer dimai. Dyna i ti, Ap, ddau bictiwr un yn dangos Thomas Davies, hefo i dri cheffyl, ya cario yr holl nwyddau i r dre'. a'r amser prysur, llwyddiannus, a'r relwe a'r motor UJaggonlf, a'r adeg farwaidd, ddi-fusnes. Dyma i ti, was, BICTIWR ARALL. Dull oedd yma o drafaelio yr hen amser gynt cyn fod y tren yn chwibanu o Gaerlleon i Gaergybi-oedd yn y goach fawr, hefo Joseph Jones ('Jo y Goach') a'i dri cheffyl—thr«*-in- hand-yn cario passengers or dref dros Queens Fferry, a'i hen ysgraff ridyllog yn cael ei lusgo hefo hen gadwen rydlyd o gwm- pas troell whimsi; avr bobol nad allent dalu am ride hefo 'Jo a'i Goach Fawr yn gorfodr padlo hefo hen gwch pysgota Huw y pysgot- wr, o Bagillt, i Parcgate a cherdded dros sir Gaer, heibio y 'Gath Goch Inn,' i Liverpool, a ffixio adeg y byddai yn drai ar lanerchau yr afon Ddyfrdwy i droi yn ol, er y byddem weithiau yn gorfod padlo hyd y pene gluniau mewn dwfr Milt; ac, weithiau, ambell un yn misio ei fare, yn myned yn fwyd i bysgod Byddaf hefyd, weithiau, yn methu deall SUT GEBYST yr oedd Post Offis y dref yma yn gallu cario busnes yn mlaen rhyw ddeng mlynedd a thrigain yn ol, pryd nad oedd ond dwy hen ferch, digon llegach, yn llywodraethu y swyddfa—y ddwy Miss Hughes, ac un hen wraig, yr hen Mary Leigh—ac yn dosbarthu y llythyrau drwy y dref, o'r naill gwr ir Hall, ac weithiau yn mhell y tu allan ir dref. A dim ond tri o ddosbarthwyr llythyrau yn mhell i'r wlad; yr hen William Lloyd yn rhedeg i Talacre, Thomas Jones (Ftordd Las) i Rhosesmor, a Thomas Hughes i Llanasa, i gyd o wyth i ddeng milldir o bellder bob un, a hyny ar adeg pan oedd trafmdiaeth y gym- mydogaeth yn bum gwaith mwy nagydyw yn bresennol, pryd y mae yn perthyn i'r llythyr- dy o bump i ddeg ar hugain, rhwng rheolwyr a dosbarthwyr, heb son am y branch offices sydd wedi codi yn y cwmpasoedd yma fel mushrooms, a chan bob branch ei ystaff. I mi y mae y cyfnewidiad yn syndod CYLYMTJ TREFFYNNON WRTH CANADA. A wyddoch chwi a r golygydd fod y FANER yn cael ei darllen yn gysson ac .yn fanwl yn Canada'? A chaniatewch i mi anfon telegram i gefn- ogydd y FANER yn Manitoba, Canada. Mr. Thomas Jones, o Maesglas, Treffynnon, i ddyweyd wrtho fod ei rieni, brodyr, a chwior- ydd, yn cofio ato. Y mae ei dad a'i fain, Thomas a Margaret Jones, yn edrych yn ffamws ei chwiorydd, Sarah Ann—' Sally — Maggie, Dora, a Myfanwy, was, yn llon a dedwydd; a'th frodyr, John a Joseph Watcyn, yn tyfu yn llangciau clyfar, ac i gyd yn hyd- eru clywed dy fod wedi dy urddo yn frenin 'Nf a Manitoba ac y byddi di, was, yn anfon chec llawn i w nhol yna i ff urfio gwladfa Gymreig, a thithan yn eu llywodraethu i sefydlu Training Hi me, a finnau yn canu Tymig arwr yw Thomas Sy' a i glod drwy y Maesglas. Yr eiddoch, boys, ARTHUR LLWYD.
Advertising
EIFFEL TOWER MILK PUDDING. In an emergency it is well to remember that a Id. packet of Eiffel Tower Milk Pudding makes < deUotau milk padding in 10 minutes. Try < 1i. paoIIH to-day. Bare 180018 for 10/8 pit,, free.