Y Drafod

Y Diweddar Mr. Richard Ellis. I Yn yr Observer ceir y sylwadau caulynol ar un o'r Hen Wladfawyr, a theimlwn yn ddiolchgar i un o garedigion y DRAFOD am alw ein sylw at ysgrif sydd yn sicr o fod yn dderbynioi gan nifer favyr o'r rhai sy'n cym- eryd dyddordeb yn y Wiadfa Gymreig. Gyda gofid dwys y bydd i gyfeillion llu- osog Mr. Richard Ellis, ddeall am ei farwol- aeth, Gorphenaf 16, mewn canlyniad i ymos- odiad o'r pneumonia. Daeth Mr. Ellis allan i'r wlad hon gyda'r fintai gyntaf yn y flwyddyn 1865, a sefydlwyd ganddynt y Wiadfa Gymreig. Yroedd pawb adwaenai Mr. Ellis yn ei hoffi yu fawr, a pherchid ef o hervvydd ei nodweddion rhin- weddol. Ar ol treulio cyfnod byr yn Nyffryn y Camwy bu raid iddo adael am Patagones o herwydd gwaeledd iechyd ei wraig. Yn fuan drachefn symudasant i Uruguay i'r amcan o gadw defaid. Yn 1870 derbyniodd Mr. Ellis concession yn nhrefedigaeth Roldan, F. C. C. A., ond ar ol cyfnod, pan nad oedd ffawd yn gwenu arno, peuderfynodd roddi i fyny fifermio, ac aeth i wasanaeth Central Argentine Railway," yn Chwefror 1875, a gwnaeth ef a'i deulu eu cartref yn Villa Maria. Wedi treulio cyfnod o 17 mlynedd yn Villa Maria dychwelodd Mr. Ellis i Rosario i gymeryd gofal agersugnedig (steam pump), ac ar 01 33 mlynedd o wasanaeth ffyddlawn i'r Central Argentine Railway," derbyn- iodd bensiwn yn 1906. Yma y bu yn byw hyd ddydd ei farwolaeth gan dreulio ei amser mewn ymweled a'i hen gyfeillion, a rhoddi llyfrau i'r rhai oedd ynei plith yn wanaidd a methedig, a siriolai eu bywydau gyda'i ymddiddanion calonpgol. Cymerwyd y gwasanaeth crefyddol ar Ian ei fedd, yn nghladdfa'r Protestaniaid, gan y Parch. C. Yoder, Cariwyd yr arch at y bedd gan Mri. W. ac A. Hardy, W. Parry a W. Parry (ieuanc), J. Anderson a J. Weiland. Dilynwyd y corph at y bedd gan berthynas- au a nifer fawr o gyfeillion, ac yn eu plith yr oedd y personau carilvnol :-Parch. L. H. a Mrs. Yoder, Mr. a Mrs. C. Godward, Mr. a Mrs. Boyle, Mr. a Mrs. Nichols a'u mherch, Mr. a Mrs. J. Weiland, Mrs. Jones, Mrs. God- ward, Meistri. W. J. Martin, A. Watson, R. Milne, T. Mitchell, T. a J. Richards, A. Mac Farlane, W. Mac Crindle, T. Seddon, L. H. Heinert, A. Greensdale, A. Jones, Meistri L. Woodward, A. Diddon, a llawer eraill. Yr oedd yr elor wedi ei gorchuddio gyda phlethdorchau prydferth o flodau naturiol a chelfyddydol oedd wedi eu rhoddi gan berthytiasau a chyfeillioii. Yn yr hwyr cynhaliwyd gwasanaeth cofia hynod eft'eithiol gan y Parch. L. Yoder. Yn ychwanegol at y trallod achoswyd trwy farwolaeth Mr. Ellis, daeth profedigaeth arall i'r teulu trwy farwolaeth ei wyres, Phoebe Edith Parry, yr hon a'i dilynodd i'r bedd ddau dcliwrnod yn ddiweddarach. Ganwyd hi ar Hydref 2, 1902, a merch ydoedd i Mr. a Mrs. William Parry. Amlygir cydymdeimlad mawr a'r teulu- oedd yn eu profedigaeth." Deallwn mai brodor o Ffestiniog oedd Mr. R. Ellis, ac yr oedd y diweddar hybarch Gutyn Ebrill ac yntau wedi gohebu llawer a'u gilydd. Heddwch i lwch y naill a'r llall.

TREORCI. iCYINHEUR. Cyngherdd Cystadleuol a The Parti yn yr uchod 18 o Medi 1918. Disgwylir prif adroddwyr a chantorion y cylch. Yr elw tuag at Eglwys Treorci, Mynediad i mewn, Oedogion, $ 1.00; Plant 50 cts. Drysau yn agored am 6 o'r gloch. YR YSGRIFENYDD. -0- Wele yn canlyn brif ddarn cystadleuaeth adrodd. Yn agored i bob oed. D'WED DY FARN. Gan Gwilym Einion, Llcingristiolus. [HAWLYSGRIF ] Os nad wyt ti ond llencyn* tlawd, Heb feddu aur na bri, Ac nad yw'n werth gan feibion ffawd I sylwi arnat ti Paid byth a rhoi dy ben i lawr 0 dan eu traed yn sarn, Bydd ddewr yn wyneb bach a mawr, Nac ofna dd'weyd dy farn. Os daw dy uwchradd yn y byd Rhyw ddiwrnod atat ti, Gan dd'weyd y dylet ar bob pryd Ymgrymu lawr i'r Ni;" Na chel dy deimlad yn ei wydd, Dal at y gwir bob darn, A thraetha'th feddwl iddo'n rhydd, Nac ofna dd'weyd dy farn. Pan fyddo cymdeithasau'n troi • I sathru'th hawliau di, A rhyddid llafar wedi'i gloi, Paid gollwng gyda'r Hi Ond d'wed yn wyneb deddfaii'r tir Na fyni'th wneyd yn sarn, Yn wyneb pobpeth, cadw'r gwir, Nac ofna dd'weyd dy farn. Mae barn yn meddu hawl ifyw— Mae'n rhan o enaid dyn Egwyddor anmhlygedig yw, 0 blaid Duw ei hun A chyn ei gollwng hi dan draed, Ymladder hyd y earn, Ac os rhaid iti golli'th waed, Nac ofna,—d'wed dy farn *Neu lodes."

Simon Kaminsky owmni. I Olynayr fiOOIiFO KH1SCHNIK — Ddymunant hysbysu eu cwsineriaid a'r cy- hoedd yn gyffredinol eu bod newydd dder- byn amrywiaeth mawr o nwyddau ym mhob canghen o fasnach, y rai werthir am y PRISIAU ISELAF BOSIBL, ac i foddlonrwydd pawb ymwel- —— ant a'r Masnachdy. —— glf1 Dymunwn alw sylw neillduol at ein cyf- lenwad o felusion am brisiau gostyngol. HEOL: 25 de Mayo y Avenida Fontana, TRELEW, RICARDO BERGADA, Surgeon Dentist. Wedi graddio gyda diploma o BrifYsgol Gwyddor Feddygol Buenos Aires. Mae y Dentist uchod yn aros yn nhy y Br. OWEN JoNEs, Trelew. Gaimni Goleu Tpydanol Trelew. Llenwir "acumuiadores" am brisiau rhesymol. Gwarantir y parhad a'r nerth. 1c::6P1 Maelfa 1c=Q;):J1 La Comercial' -0- Gostyngiad Mawr Mewn Prisiau -0 rC?tnSAtt BRETHYN i Ddynion a L<J?t!!L?a?aj Merched am y pris 0$5.5° y par. tSstL I A I I yn fydr a hanner o DDETTUnViliV\II Al led am $5.85 a $6.55 y mydr. CRYSA u i foneddigion am $3. 50, $4.00 a ^4.50 yr un-yn wlan pur. CAPIAU a HETIAU o'r — dull diweddaraf. Pob math ac ansawdd o ESGiDlAU i bob oed. -0- Os am SIWT dda ac o'r gwneu- thuriad diweddaraf, trowch i mewn i'r 'La Comercial,' Trelew Yr ydym yn dymuno ymweliad oddiwrth y rhai hynny sydd yn gallu detholi y da oddiwrth y gwael yn yr argyfwng presennol. WW.— ■MI—II Cia.Mercantil Chubut -.J SOLE AGENTS:   ????  #  C. T?.C?. ?