Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Mesur Gorfodaeth. Yn Nhy y Cyffredin dydd Mercher, cyfiwynodd Mr Asqaith Fesur y Llyw odraeth er gorfodi dynion ieuainc o oed ran milwrol i ymrestru. Dywedai fod y cynllun yn gyflawniad 0 i addewid i ddynion priod. Dan amgylchiadau cyffelyb ni fuasai yn pryderu gwneud addewid tebyg eta. Yr hyn a gynhygiai y Llywodraeth yn y mesur oedd fod dynion ieuainc :)n¡;¡i a dynion gweddw di-blant oood- ran milwrol, i gael cyfle arall i ymuno dan y gwahanol adrannau yn ol cynllun Arglwydd Derby. Ar 01 hynny deuai gorfodaeth arnynt. Rhwng dyddiad pasio y mesur hwn a'r dyddiau y deuai i rym, byddai cyfnod o bum wythnos i'r dynion a nodwyd ymrestru o'u gwirfodd. Os deuai y dynion ymlaen yn awr o'u gwirfodd, byddai y mesur yn llythyren farw. Cyfyngid y mesur i Brydain Fawr, a thros dymor y rhyfel. Daw y Ddeddf i rym ar ddyddiad a nodir gan Broclamasiwn o fewn pedwar diwrnod ar ddeg ar ol iddo dderbyn y Cydsyniad Brenhinol. Ni bydd y Ddeddf yn gymhwysiadol at (l), ddynion nad ydynt yn drigolion parhaus o'r deyrnas hon (2), clerigwyr a gweinidogion rheolaidd yr enwadau crefyddol; (3), dynion sydd wedi eu gwrthod er Awst 15fed. Gall y dynion wneaci apel at y Pwyll- gorau Lleol (Tribunals) unrhyw amser cyn y dydd penodedig' i'r ddeddf ddyfod i werthrediad. Yn mysg y rhai a feddant hawl i gael rhyddhad o'r gwasanaeth milwrol ceir dynion yn gweithio mewn gwaith cenedlaethol angenrheidiol, dynion ieu- anc sydd yn cadw a chynnal eu perth- ynasau; rhai yn afiach ac analluog, a rhai yn meddu gwrthwynebiad cydwyb- odol i ymgymeryd a gwasanaeth rhyfel- gar. A siarad drosto ei hun, dywedai Mr Asquitb ei fod o'r farn nad oedd neb wedi ameanu dangos y dylai cael gorfod- aeth gyffredinol, yn wyneb ffigyrau cynllun Arglwydd Derby. Paham y rhoed yr addewid i ddynion priod ? Rhoed hynny am fod tystiolaethau aruthrol wedi eu cyflwyno iddo yn dangos fod dynion priod parod ae awyddus i ymrestru yn dal yn ol mewn rhifedi lliosog. Da iawn ganddo fuasai gallu gwneud heb y mesur hwn ond er ei fod yn gefnogydd aiddgar i'r cynllun gwirfodd- ol, ystyriai fod angen am y mesur. Apeliai at y dynion ieuainc i ddyfod ymlaen yn awr o'u gwirfodd.
Advertising
At ein Gohebwyr. CYFEiRIER FOB GOHEBIAETH- Y Golygydd, Qwyliedydd Ne wydd, Y aciii, Coed-y-Fliat, Flint, (logiedd Cymru. BWRDD Y GOL. R. H. J.-Hanes arall wedi ei gysodi cyn i'r eiddoch gyrraedd. Dioich lawer i chwi serch hynny. ALLAN o DDIFFYG GOFOD.—vLlandudno, Pontardulais Cefnblodwel; Corns Llanelwy; Oakfield, Lerpwl ■ Manches- ter Pwllheli Merthyr Tydfll; Coed- Ilai; Pennal. LLYFRYDDIAETH WESLEAIDD.—Yn yr ysgrif ar Lyfryddiaeth Wesleaidd," yn y G.N. diweddaf, pan yn cyfeirio at y Cambrian Register, 179G ddylasai fod ac nid 1726.
NODIADAU WYTHNOSOL.
NODIADAU WYTHNOSOL. Y Senedd a'r Ddiod. Nis gwn am gwestiwn pwysicach yn yr argyfwng difrifol presennol na rhwymedigaeth yr Eglwys Gristionogol yn Mhrydain Fawr i roddi ei dylan- wad cryfaf ac effeithiolaf ar y Senedd yn ei pherthynas ag achos Sobrwydd. Y mae ymddygiad y Senedd tuag at argyhoeddiadau ac awyddfrydau pobl oreu y wlad ar y mater hwn yn boenus o ddifrifol. Ac nid yw esiampl dda y Brenin wedi cyffroi ei diddordeb yn y mater, ond ychydig iawn. Ac mae y ffaith fod pum mil o bunnau yn cael eu gwario ar y ddiod feddwol o fewn i furiany Ty wown taa banner blwyddyn -6 amser, yn ddigon o eabumlfe ar y difaterwoh annheilwng hwn o eiddo ein cyfraith-wneuthurwyr ni. Wrth ed- rych ar y Ty o safbwynt moesol a chrefyddol, y mae yn anhawdd gwybod i beth y mae yn dda. Er pan fethWyd a phasio y Mesur Trwydd edol" diweddaf nid yw wedi mwy na wincio ar Aelod Sobrwydd. A thra y mae Rwsia a Ffrainc, ac hyd yn oed Germani greulon, Wedi dwyn gwellian- tau sylweddol ynglyn a'r Fasnach felldigedig hon, y mae Prydain fel pe heb ddeffro o'i chwsg hyd yr awr- hon. Wyth miliwn yn fwy o bunnoedd wedi eu gwarioar ddiodydd meddwol yn ystod y flwyddyn ddiweddaf nag yn y flaenorol, a hynny heb ymddangos yn cyffroi y Senedd o gwbl. Ac nid yw yr ychydig gyfyngu sydd ar y fasnach ond rhyw gyfleustra i Iwyddiant v rhyf- el. Nid oes yr arwydd leiaf fod drygau mawr y fasnach hon yn aflonyddu ond ychydig ar gydwybod y Ty. Ymddengys i mi mai ofer ydyw i ni ddibynnu ar y Senedd fel y mae, heb eithrio unrhyw blaid, am waredigaeth i'r wlad oddiwrth y dinystr aruthrol ar gymeriad, cysuron, a llwyddiant tymhorol a moesol y wlad hon. Os peru y Fasnach yn ei bri presennol, fe fydd y ddyled roddir yn faich a gorth- rwm ar y wlad, heb ei thalu byth. Pa obaith gan hynny sydd i drigolion y wlad i fod yn llwyddiannus heb gyfnew- I idiad mawr yn argyhoeddiad moesol y Senedd ar gwestiwn y fasnach alaethns hon. Yr Eglwysi a'r Etholiad nesaf. Nid wyf yn gweled ond un drws gob aith, a dyna hwnnw, rhaid i Eglwys Dduw orchfygu y Senedd. Gall wneud hynny tiwy ei gweddiau a'i hymos- tyngiad gerbron yr Arglwydd, trwy lafur dibaid ymysg tiigolion y tir o blaid Dirwest, a thrwy. esiampl dda. Ond rhaid sicrhau ychwaneg na hynny, mae yn rhaid creu Senedd newydd yn yr Etholiad Cyffredinol nesaf, a chanddi asgwrn cefn moesol, ac argyhoeddiadau angerddol y cwestiwn hwn. Y mae yn amser i'r Eglwys wneud Dirwest yn brif blanc yn yr Etholiad nesaf ac ang- hofio y pleidiau am y presennol mewn ymgyrch gwir effeithiol gyda'r votes. Ofer ydyw i ni weddio am i Arglwydd y lluoedd i fod gyda ni, ac wedi hynny roddi ein pleidlais i ddynion nas gwyddom a ydynt yn bleidiol i Achos Sobrwydd. Pe gellid cyffroi yr Eglwys i frwdfrydedd moesol a chrefyddol yn erbyn y fasnach feddwol fel drwg din- ystriol i gymdeithas, a dwyn y grym hwnnw ar y Senedd nid wedi iddi gael ei ffurflo, eithr yn ei ffurfiad, byddai y ¡ dylanwad yn ddigonol i orchfygu y fas- nacb niweidiol mewn amser byr. Y mae rhyw ddiffyg enbyd yn yr Eglwys yn y cyfeiriad hwn. Y mae mewn cymaint o angen deffroad yn y cyfeiriad hwn a'r Senedd, a bychan ryfeddol yw ei dylanwad ar y Senedd yn bresennol. Un Dyn Rhagor yr Holl Eglwysi. Y mae Un Efengylydd yn America wedi bod yn fwy, o allu i effeithio arj Etholiadau o blaid Gwaharddiad a west mwy nag y mae yr Eglwys wedi ei wneud yn y wlad hon yn y ddwy gan- rif ddiweddaf. Y mae pregethu Billy Sunday wedi troi amrai o'r Talaethau a nifer luosog ö siroedd a threfi o blaid gwaharddiad. Y mae Newfoundland wedi pasio Mesur gwaharddiad gyda mwyafrif teilwng. Yr ydym ninnau, yn Senedd ac eglwysi fel yn plygu gerbron y Duw Bachus fel y gallu mwyaf yn y tir. Ein gwir Frenin Bachus ydyw I' Brenin Zwirioneddbi J?yt?B Yr ydym wedi cael digon o b'rawf ':J1! ddiweddar nad yw y Brenhin George V. ond ail egwan. < H Local Veto." Dymunwn allu apelio at gydwybod I yr Eglwys ar gyfer yr Etholiad nesaf. ¡ Dylid cael program neilltuol ar linellau Gwaharddiad, neu "Local Veto." i'w osod gerbron yr ymgeisydd, a gadael iddo ddeall yn glir mai ar yr amod iddo roddi holl bwysau ei ddylanwad a'i bleidlais o blaid Mesur Dirwestol da a chyflawn. Yn yr America y mae pos-I ibilrwydd cymhwyso pleidlais o blaid Gwaharddiad, mewn Talaith, neu Sir n'eu Siroedd mewn Talaith, ac yr wyf yn meddwl mewn tref yn y Sir. Pa- ham na allai yr Eglwys Gristionogol yn y wlad hon dynu allan gynllun Dirwes- tol ar linellau eang ac amrywiol fel hyn. Nid wyf yn hyn yn ceisio cyffroi yr Eglwys pe gallwn, i gyfeiriad Gwleid- yddiaeth Blaidyddol, eithr i I ymgyrch foesol ddylai gael ei barchu a'i gefnogi gyda brwdfrydedd tanllyd gan bawb sydd yn proffesu fod yr Arglwydd lesu Grist yn Frenhin arnynt. Tybed na ddefnyddia yr Eglwys yr argyfwng hwn i ymddeffroi. Os na wna yn awr, fe gyll y cyfleustra goreu a gafodd erioed, a gwynebwn ar ddyfodol du a thywyll, eithr os gwna, daw allan fel y wawr, yn deg fel y lleuad, yn bur fel yr haul, ac yn ofnadwy fel llu banerog." Y Parch Hugh Hughes, Hen Gol- wyn, a ysgrifennodd y paragraffau hyn ar bwnc y ddiod, a theimlwn ei fod yn llefain fel proffwyd yr Arglwydd. A wrendy y wlad a'r Eglwys, tybed, y mae pawb rywsut fel pe'n ildio ewes tiynau moesol i fynny mewn anobaith a chymysgfa. Rhyfel i ladd ydyw y gamp ymhob gwlad. 1 —
[No title]
Amaethyddiaeth ac Ymrestru. Er egluro camsyniadau ac anhawster- au ynglyn ag amaethyddiaeth ac ymres- tru y mae Bwrdd Amaethyddiaeth yn ystod y pythefnos diweddaf wedi cyfar- wyddo Pwyllgorau Amaethyddol (Rhyf- el) y Siroedd. 1. Y gellir apelio at yr Awdurdod Lleol (Local Tribunal) pa un bynnag a fydd dyn wedi atestio a'i peido.! 2. Os caiff dyn sydd mewn gwaith wedi ei "stario" rybudd i ymuno a'r Fyddin (Army Form W 3195) y dyb- iaeth yw, naill ei fod heb ei "startio" at amcan y Gofrestr Genedlaethol neu! fod Swyddog Ymrestru heb ddynodi y ffaith yn Nghofrestru y Fyddin. Y mhob achos felly dylai y meistr drefnu y mater yn uniongyrchol gyda'r Awdur- dodau Milwrol, neu apelio yn ddiymdroi i'r Awdurdod Lleol am ddatganiad y dylid ystyried y dyn yn 'starred' Gellir cael Ffurflem R13 ac R14 i'r pwrpas hyn. 3. Dylai amaethwyr agi y mae yn eu gwasanaeth ddynion wedi! eu stario," neu rai y dylid eu stario'' yn uniongyrchol, wedi galw i fyny j unrhyw Group, wneud yn glir iddynt; nad yw y wys yn gyfeiriedig at ddynion! wedi eu "stario." Os caiff dynion felly wys bersonol (Army Form W3195) I rhodcler hi i'r meistr a dychweled yntau1 y wys gyda datganiad ysgrifenedig o'r rheswm paham na ddylesid galw i fyny; y dyn dan sylw. Fe gynnwys gwasan aeth ynglyn ag amaethyddiaeth sydd! wedi ei "stario" y dosbarthiadau a! ganlyn. (Gwell rboddi i lawr y disgrif li iadau swyddogol yn Saesoneg, rhag ofn camgymeriad) Agricultural engine at- tendants, do, engine drivers, do machine! attendants, do, mechanic, farm bailiff, I beast man, buyer man, cattle man, cow man, dairy man, farm carter, farm foreman, horse keeper, horseman, milk- j man, farm steward, stock kaeper, farm! waggoner, milker, plowman, shepherd, stailion oasin, teams man, thafeeher, ytud! man, farrier (horse shoeing), foreman I in all departments of fruit, hop and! market gardens, milk trade (manager and foreman), milk, carman (collector from railway stations). Ymhob achos '6 amheuaeth neu anhawsder, ag mewn achosion lie y gelwir i fyny ddynion wedi eu stario, neu y dylesid eu "stario," dylai y meistr a'r gwas ymweled neu ohebu a'r Swyddog Ymrestru neu y Cynrychiolydd Milwrol dros ei ddosbarth, heb oedi.
[No title]
-—————— IP W —————— Can fas Arglwydd Derby. Yr wythnos ddiweddaf cyboeddwyd y tabl canlynol yn dangos canlyniad Can- fas Arglwydd Derby ynglyn ac ymrest- ru. Rhoddwn y ffigyrrau fel y eyhoedd- wyd hwynt Recruits yn y Gwahanol Ddosbarth iadau. Cyfanril y dynion o fewn oed- ran milwrol 5,011,411 Nifer y rhai a 'attestiwyd' 2,829,263 Nifer y rhai na wnaethant 2,182,178 Dynion Sengl. Y nifer ddaeth ymlaen 1,150,000 Y nifer na ddaethant 1,029,231 Gwyr Priod. Y nifer ddaeth ymlaen 1,679,263 Y nirer na ddaethant 1,152,947 Dynion wedi eu 4 Stario.' Cyfanrif y dynion sengi a 'at- testiwyd' 312,067 Eto, Gwyr Priod 449,808 Dynion heb eu 4 Stario.' Cyfanrif y dynion sengl a at- testiwyd' 527,933 Eto, Gwyr Priod 895,171 Dynion wedi Ymrestru. Cyfamif y dynion SengI sydd wedi ymuno. 103,000 Eto, Gwyr Priod 112,431 Gellir rhoddi'r ffigyrau mewn ffurf arall, ac hwyrach, haws eu deall. Dengys yr adroddiad fod yn Mhrydain Fawr, 5,011,441 o ddynion o fewn oed- ran milwrol. O'r nifer hwn y mae 2,829,263 naill a'i wedi attestio,' ym- restru, neu yn wrthodedig. Gedy hyn I 2,182,178 heb gyfrif am danynt. Wedi Ymrestru:- Dynion Sengl 103,000 Dynion Priod 112,431 Wedi I atestio Sengl 840,000 Priod 1,344,979 Gwrthodedig Sengi 207,000 Priod 221,853 Cyfanrif. Sengl 1,150,000 Priod 1,679,263. Nifer y dynion o fewn oedran milwrol a ddaetbant ymlaen oedd :— Sengl 1,150,000 o fysg 2,179,231 Priod 1,679,263 o fysg 2,832,210- Y nifer sydd yn weddill:— Sengl 1,029.231 Priod 1,152,947 Cyfanrii dynion wedi eu stario a attestiwyd :— Sengl 312,067 Priod 449,80g;. Eto heb eu stario, ond a 'attestiwyd' Sengi 527,933 Priod 195,171 »»»<»»