Y Darian

Y GOLOFN AMAETHYDDOL GAN "BRYNFAB." COFIWCH AM Y CWN. Mae pob amaethwr sydd yn cadw anifeiliaid o bob math yn cael bod yn Yhydd o dalu treth y own. Caniateir un ci yn rhydd gan nad pa leied fyddo rhif y defaid a'r gwartheg. Caniatei r dau pan fyddo y rhif yn fwy. Ond ni chaniateir mwy na thri yn rhydd heb fod y defaid yn rhifo dros bum cant. I gael bod yn rhydd o'r tal, mae y y gyfraith yn gofyn am lanw y daflen a anfonir i bob amaethwr ar ddechreu blwyddyn. Mae y daflen erbyn hyn wedi dyfod i law, a dylid ei llanw ar unwaith, gan nodi rhif y cwn a hawlir yn rhydd o'r dreth. Wedi llanw y daflen anfonir hi i Gofnodydd yr Ynadon yn y dosparth. Pan ddigwyddo i rywun gael ei adael heb y daflen, dylid myn'd i'r llythyrdy lam un, lie y gellir ei chael yn rhad. Nid yw esgeulusdod y swyddogion yn ddigonol i gadw perchen y cwn heb ei ddirwyo, os digwydd i'r heddgeid- wad ddod heibio, a gofyn am y rhyddid swyddogol. Mae y gyfraith yn fwy manwl ar ol yr amaethwyr nag y bu. Llanw y daflen, a'i hanfon i'r "Excise Officer," a chael yr hawl Igofynol yn ol oddiwrtho fu y drefn am flynyddau. Ond yn awr mae yr holl geisiadau am yr hawl i gadw cwn heb dalu y dreth yn myn' d o flaen yr ynadon lleol, ac anfonant hwythau yr heddgeidwaid yn yspiwyr i weled os oes hawl gan yr amaethwyr i gadw y nifer a ofynir o gwn. Os bydd yr ynadon yn barnu fod y ceisiadau yn rheolaidd, anfonir y tafleni a lenwir i brif Ysgrifenydd y Cynghor Sir, ac oddiwrtho ef y mae rhyddfreiniad cwn yr amaethwr yn dod. Fe wyr y ran fwyaf am y trefniadau hyn. Ond gall fod rhai heb wybod y cyfrinion, ac er mwyn y rhai hynny y gwneir y nodiadau hyn. Cofiwch am lanw eich papyrau yn brydlon, oherwydd ni cha neb y rhyddfreiniad gofynol hyd nes y byddo pob un yn y dos- parth wedi anfon ei hawl i fewn. GWYBODAETH AM DDIM. Mae y sawl sydd yn gwybod am y ddarpariaeth rydd y Llywodraeth i gyfrannu pob math o wybodaeth amaethyddol yn manteisio ar hynny. Mae y Bwrdd Amaethyddol yn cyhoeddi pamphledau ar bob math o bynciau cysylltiedig ag Amaethydd- liaeth, a gresyn fod un amaethwr heb eu darllen, gan eu bod wedi eu hysgrifenu gan y prif oraclau amaeth- yddol, ac i'w cael am ddim. Anfoner yr enw a'r cyfeiriad i .Ysgrifenydd y Bwrdd Amaethyddol 4, Whitehall- Place, Llundain, ac anfonir y pamphledau yn gyson fel y cyhoeddir hwy. Nid oes eymaint ag eisiau gosod tlythyrdoll ar y llythyr a anfonir i ofyn am danynt. Anmhosibl cael gwybodaeth ar delerau hwylusach. Os dewisir, gellir cael cynwysiad pob pamphled a gyhoeddwyd yn ystod y blynyddoedd diweddaf; ac os y gwelir yn hwnnw fod rhyw destyn dyddorol wedi bod dan sylw, gellir cael y cyfryw bamphled ddim ond anfon am dano, gan nodi ei rif yn y cynwysiad. Chwi ryfeddech gymaint o wybodaeth ellir ei gael am ddim trwy gyfrwng y pamphledau hyn, Ac ym mhellach gellir cael prisiau pob nwydd amaethyddol ym mhrif farch- nadoedd y deyrnas bob wythnos, a hynny heb arian ac heb werth, trwv anfon cais i'r Bwrdd Amaethvddol, 06 St. James Square, London, S.W. Ni raid i neb gael ei ddal yn hepian wrth brynu na gwerthu pan yn cael y prisoedd bob wythnos. Unwaith yn unig y rhaid anfon y cais a'r eyfeiriad, a daw y cwbl i law "fel y cloc o hynny allan. RHEOL BYS A BAWD. Y r ydym wedi byw yn rhy hir wrth y reol hon. Rhaid i ni wneud defnydd o'r addysg ddiweddaraf mewn nob cangen ? Amaethyddiaeth. pan nad oedd v rWr yn gyd-gystadIeu- ? ni yn L farchnad, yr oedd yn bosibl i ddod a dau pen y llinyn i gwrdd wrth reol bys a bawd. Ond mae yn ofyno1. i ni agor ein llygaid bellach, a chymeryd mantais o bob cyfrwng gwybodaeth. Yr ydym wedi bod yn gwrteithio ac yn hau lawer gwaith, a rhyw drychfilyn yn gwneud .tin holl lafur yn ofer yn y diwedd. Mae pryfaid bychain yn gwneud mwy o ddifrod ar gnydau yr amaethwyr nag a wna holl gwningod y wlad. Yr ydym yn achwyn ar y cwningod am ein bod yn medru eu dal. Yr ydym yn anwybyddu y trychfilod am nad ydym yn gwybod ffordd i'w difetha. Yr ydym yn porflii y gwartheg godro ac yn pesgi yr ych gyda'r un math o fwyd, am nad ydym yn gwybod mai nid yr un bwyd sydd yn ofynol i gynyrchu llaeth a gwneud cig. Y r ydym yn rhoi bwyd i gyn- yrchu cig mewn anifail ieuanc, pan y dy1.em roi y bwyd priodol i fagu esgyrn. Pethau fel yna wneir wrth reol pen bys. Ond yn y pamphledi y soniais am danynt, fe geir nob -eyfarwyddvd, hyd at ddigonedd, ar Yr   sydd wedi eu hesgeuluso genym.  roi benthyg y Pamphledau LTdd ? i*? ganddynt dlm ond gardd i ? ?Y? tatws a ?''esych M?e trt yfuhifci lod J yn poeni y garddwr yn ami „   yntau ?y gorfod edrych ar p, difrod heb wybod Pa le maent yn byw hS' ?ha. Ceir heintiau ^fy<j yn oed ar goed fifrwythau, ac mae meddygini- aeth i'r rhai hynny, ddim ond gwybod am dani. Rhodder cynnyg ar bob gwybodaeth sydd o fewn ein cyrraedd.

I, Y GWEITHIWR AMAETH- I YDDOL. Cyn dechreu ysgrifenu dan y pen- awd uchod dymunaf ddiolch i'r Parch. Gwilym Davies, Caerfyrddin, am ei 'i erthyglau addysgiadol yn y "South Wales Daily News." Dywed galon y gwir. Nid oes un dosbarth o weith- wyr yn y wlad yn dioddef mor dost yn herwydd iselder cyflogau a'r rhai sydd yn trin y tir. Y ddaear ydyw car- trefle gwreiddiol pob cyfoeth, ac eto y rhai sydd yn ei thrin yw y rhai a orthrymir galetaf a mwyaf didostur. Nid llefaru drwy y niwl ydwyf, ond rhoddi mynegiad i'r hyn sydd tu fewn i gylch fy ngwybodaeth. Cefais fy magu mewn amaethdy ac yn mysg amaethwyr, a dylaswn wybod rhyw- beth. Myn y tirfeddianwr ei gyfran llwged a lwgo. Rhaid i'r amaethwr gael ei ran drwy deg neu annheg, ond am y gweithiwr a'r gwas, cynyrchwyr gwirionedd yr oil, rhaid iddo ef fodd- loni ar ryw ychydig bach, bach, "just" digon i gadw corph ac enaid wrth eu gilydd, rywsut. Beth yw'r gyflog? Er wedi treulio ei oes yn y gwaith amaethyddol prin y gall neb ddisgwyl am fwy na deu- ddeg swllt yr wythnos ynghyd a'i fwyd a'i lety, neu ddeunaw swllt yr wythnos a thalu am ei fwyd a'i lety ei hun. A ydyw tal o'r fath yn ddigon- ol am chwe diwrnod caled o waith? Dadleua llawer fod ein cyndadau wedi byw yn gysurus ar gyflog lai, ac wedi llwvddo i gasglu llawer "o dda y byd hwn." Digon posibl, and hyn wyf am ddal, tra mai gwerth pob peth yn y wlad a'r pentref yn codi, saif gwerth llafur dynol yn yr un fan. Yr oedd yn bosibl i berson fyw ar y gyflog hyny haner can' mlynedd yn ol, ie, yn llawer haws na byw ar ei dwbl heddyw. Dadleua eraill ei bod yn amhosibl i'r amaethwr dalu mwy, oherwydd fod v tirfeddianwr yn llyncu y cwbl. Mae llawer i amaethwr yn berchen ar ci dir ei hun, ond ni thalant hwythau yn well am lafur. Amddiffyniad gwan iawn ydyw amddiffyniad o'r agwedd yna. Mae amaethwyr fel dosbarth yn ddosbarth cyfoethog. Ni threulia un allan o bob mil ei ddiwedd yn y tlotdy. Na yn hytrach fforddia i gael ty ei hun i dreulio prydnawnddydd ei oes, ond deuir o hyd i'r cwbl drwy chwys a gwaed y llafurwr. Mae trefn felly yn anghristionogol. Y mhcllach mae y bwyd ga llu mawr o'n gweithwyr amaethyddol yn hol!olt anaddas i gadw corph mewn cyflwr iachus. Gwn am ganoedd o weision ffermydd na wyddant beth yw bias "cig fresh o'r naill flwyddyn i'r llall. Ceir tc a bara chaws i frecwast ben boreu oddeutu chwech o'r gloch, a bydd rhaid gweithio hyd ganol dydd heb fymryn yn ychwaneg. Ceir cawl a thatws a chig moch ar giniaw, a bydd rhaid gweithio hyd saith o'r gloch heb ond ryw haner pryd yn v cyfamser. Wedyn daw swper, ac o'r fath amaethun. Ceir y cawl cinio wedi ei ail-dwymo. Dyna ei fwyd o ddydd i ddydd ac o wythnos i wythnos, ac eto dywedir fod y dosbarth yma yn cael eu talu yn dda. Gwn am lawer i was fferm na wyr beth yw lliw llaeth vn ei de am wythnosau ar ei hyd. Gwerthir yr holl laeth yn y pentref cyfagos er chwyddo elw personol. Eto, mae amodau o dan rai y cysga llawer o'n gweithwyr amaethyddol yn flotyn du ar wareiddiad. Llawer gysgant mewn gwely gwellt yn y beudy uwchben y gwartheg. Dadleuir fod yna le cynes. Digon posibl, ond a oes yna unrhyw awdurdod feddygol yn y deyrnas heddyw faentumia fod anadliadau yr anifeiliaid yn iachus. Na, dywed rheswm fod yr amodau afiach hyn yn drosedd a'r deddfau iechyd. Beth ydyw effaith y fath gyfun- drefn? Gadawa y gweithwyr goreu ein gwlad am wiedydd eraill. Am- ddifadir llu mawr o blarit o addysg angenrheidiol, a thynir gweithwyr i'r canolfanau gweithfaol i sathru ar draed eu gilydd. Yn y fan hono drwy fesur gwerth eu llafur yn ngoleuni yr hyn a dderbynient tra yn gweithio ar y tir, boddlonant ar weithio am hur bychan. Y canlyniad yw creu tlodi mewn cylchoedd eraill, ac amddifadu eu cydweithwyr o gyflog byw a chreu streics. Mae adnoddau y tir yn ddigon cyfoethog i dalu tal sylweddol i'r saw l sydd yn gweithio arno. Ond ar yr un pryd amaethwyr ein gwlad ydyw y dynion mwyaf blaenllaw ar ein cynghorau ac yn ein heglwysi. Hawdd iddynt weddio mewn cyfarfod gweddi, "Dyro i ni heddyw ein bara beunyddiol," a llond y cwpbwrdd o fwyd. Yr ydym ni yn berffaith sicr yn ein barn y byddai mwy o grefydd mewn ceisio gwella ychydig ar amodau byw eu gweithwyr. Gwnai cenedlaetholi v ddaear a dymchwel tirfeddianiaeth, i ffwrdd a'r gorthrwm hwn, ond dan yr amgylch- iadau ni all dosbarth gweithiol amaethyddol Cymru wneyd dim yn well na ffurfio undeb yn mysg eu hunain er ymladd y gelyn yma sydd yn gadwyn ar eu bywyd. Hynyna am y tro. Cewch ragor eto. Ni fynegwyd mo'r haner. I ARONFA GRIFFITHS. I Grove House, Abercrave.

I Ar y Twr yn Aberdar. I Edgar Jones, A.S. I Ymwelir a'r etholaeth yn bresenol gan ei haelod Seneddol hynaf. Ymwelodd yn ddiweddar a'r Trefedigaethau dros y Senedd. Bu o amgylch y byd a diau y bydd y daith yn lies iddo. Er mai ieu- anc ydyw o ran oed, y mae ei wybodaeth a'i brofiad yn helaeth. Ni ryfeddem ei weled yn lanw lie anrhydeddus yn y Sen- edd yn y dyfodol. Llawenydd i'r gen- edl ydyw gweled ei meibion yn dringo, a'i braint ydyw eu eynorthwyo. Pwnc y Tir. I Dyry sylw neilltuol i bwnc y tir yn ei areithiau. Yn Aberpennar dangosodd y telir yn ol zC23 yr erw o dreth ar y tir yr adeiledir arno, ond lie. ar dir amaeth a mynydd-dir. Pan werthir y tir hwnnw i wasanaeth y lie codir crogbris am dano. Yn Cwmdar dangosodd y telir y swm anferth Y,73,872 at y trethi ar 1,218 o erwi, ond X980 ar y 13,965 o erwi sydd o'u hamgylch. Golyga hynny y cyfren- nir i'r trethi yn ol £ 60 13s. yr erw ar dir a ddefnyddir i ddibenion y lie, tra na thelir ar y gweddill rhagor na Is. 4c. yr erw. Dadleuai dros drethu y tir yn ol y pris a ofynnir am dano pan y'i gwerthir. Addawai y byddai y mesur tir ym myned dan wraidd yr anghyfiawnder presennol, a gellir proffwrdo y bydd y frwydr yn un boeth. Artemus Jones, K.C. I Daeth y gwr galluog uchod i'r maes yn ddiweddar ar wahoddiad y Rhydd- frydwr i gymeryd yr ail sedd oddiar Keir Hardie, A. S. Nid ydyw hyd yma yn arbed Mr. Hardie. Ni fwriada addef i Mr. Hardie siarad fel cynrychiolydd llafur a thwyllo y Rhyddfrydwyr y tro hwn, ac yna ar ol yr etholiad i hawlio'r fuddugoliaeth i Sosialaeth fel yn y blyn- yddoedd a fu. Y mae Mr. Edgar Jones ac yntau ar yr un llwyfan a bwriadant weithio dros eu gilydd er sicrhau y ddwy sedd i'r Rhyddfrydwyr. Y mae'r ddau Jones yn wyr arfog, wedi paratoi yn dda ar gyfer brwydr galed. I Keir Hardie, A.S. Gwneir cais yn enw adrannau Aberdar a Merthyr at Ffederasiwn Deheudir Cymru i fabwysiadu Keir Hardie, A.S., fel ei chYllrychiolydd awdurdodedig. Fel aelod annibynol y safai o'r blaen. Os llwyddir i sicrhau nawdd honno bydd mewn safle gryfach nag erioed. Ni ar- bedir nag arian na doniau i sicrhau ei ddychweliad. Gwr yn ei afiaeth mewn rhyfel ydyw, a gall daro yn drwm a chy- meryd ei daro cystal a hynny. Mae'n wir nad ydyw ei iechyd cystal ag y bu. ac nid ydyw ei oedran. yn caniatau cymaint o lafur a chynt; ond v mae ei yspryd yn ieuanc a'i galon yn ddewr. Yn ddibetrus, hon fydd y frwydr bwys- icaf yng Nghymru yn yr etholiad nesaf oddieithr i rywbeth ddigwydd na welir mohono heddyw. I Y Delyneg Gymraeg. I Bu'r Parch. Silyn Roberts, M.A., yn darlithio ar y testyn uchod nos Wener, Ion. 2il, i Gymrodorion Aberdar. Barnai mai Talhaearn, ac nid Ceiriog ,ydyw Burns Cymru. Telynegwyr gore'r De ydyw J.J. a Wil Evan. Cytunai a Syr Edward Anwyl i Gymru godi Telyn- egwyr gore Ewrop yn ystod y 15 mlyn- edd diweddaf, ac mai yn ystod yr amser hwn y cododd Telynegwyr gore Cymru. Edward Morus oedd y cyntaf i ganu ar fesur "Y Tri Thrawiad," ac naa oes neb yn fyw a all ganu yn feistrolgar yn y mesur oddigerth Brynfab, meistr Beirdd y "Darian." Cafodd "Silyn" hwyl ar ei ddarlith, a'r Cymrodorion hwyl i wrando. Nid ydyw "Gwyr Byr- dar" yn rhyw gymodlon iawn ag enw barddol Mr. Roberts, oblegid un 'Silyn' sydd, sef esgob poblogaidd Siloa. Cymraeg yn Anhebgorol. I Llongyfarchwn Mr Meth Davies yn sefyll dros wneud Cymraeg yn un cym- hwyster anhebgorol wrth wahodd ceis- iadau am y swydd o brif glerc cyn- orthwyol o dan Fwrdd y Gwarcheid- waid. Feallai nad ydyw'r amser ymhell pan y gwneir gwaith y Bwrdd yn Gym- raeg yn hytrach na Seisneg fel yn bres- ennol. Pleidleisiodd saith o'r a'elodau dros y cynnyg ac 21 yn erbyn. Pan etholir y swyddog gobeithiwn y dwisir Cymro gan y credwn gyda'r lleiafrif nas gall Sais unieithog lanw y swydd mewn cylch Cymraeg fel hwn. Esgob Tyddewi. I Ymwelodd yr Esgob ag Aberdar nos Iau, Ion. 8fed, pan yr anerchodd gyn- ulleidfa fawr o Eglwyswyr yn Neuadd y Farchnad. Y cadeirydd oedd Mr. John Sankey, K. C. Gan y cymerir rhai o bwyntiau'r araith i ystyriaeth yn y "Darian" yn y dyfodol, Jboddlonwn yma ar en nodi yn unig. Sylwodd ei fod yn gwerthfawrogi y modd y wyne bai Eg- lwyswyr Cymru yr ymosodiad ar yr Eglwys. Cyfeiriodd at yr helynt ynglyn ag Esgobion Affrica, a barnai na ddylid cwyno os llwyddir o'r herwydd i gryf- hau yr argyhoeddiad yn y ffaith syl- faenol fod yr Eglwys Sefydledig yn rhan gyfan o Eglwys Crist heddyw (an integral part). Gwrthwynebai'r syniad fod cenedlaetholdeb Cymru yn hawlio i'r mesur hwn i ddyfod yn ddeddf y wlad. Gwadai'r hawl o 31 o aelodau Seneddol i gynrychioli cenedlaetholdeb Cymru, yn ogystal a hawl y Senedd i basio'r mesur am fod mwyafrif cynrych- iolwyr y genedl yn ei ddymuno. Dy- wedai nad oedd aelodau Seneddol Cym- ru yn cynrychioli barn bwyllog a goleu- edig mwyrif yr etholwyr ar y mesur anheilwng hwn, ac na eglurwyd i'r wlad beth oedd sylwedd mesur y Dadgysyllt- iad na'r defnydd a wneir o'r arian gwaddol, sef eu troi i fudd personol. Trethdalwyr y Llywodraeth a'u rhydd- hau o lai na i y bunt yn nhreth yr in- rlwm I I Y GWYLIWR. I

I Pwnc y Tir yng Nghymru. Nid oes orfodaeth arnat: dod dv) fwthyn yno, neu ynte paid a gwneyd ond, os dewisi wneyd, rhaid iti dalu rhent i mi, a rhaid imi gael dy fwthyn ym mhen deugain mlynedd. Ond mae'r wlad yn dechreu canfod na ddylid rhoddi'r fath awdurdod i ddwylaw neb. Rhaid yw i bob gwr gwareiddiedig gael bwthyn neu dy i fyw ynddo: nis gellir codi ty ond ar dir: rhaid felly gyfyngu ar allu tirfeddianwr i wneyd a fyno a'i eiddo ei hun." Mewn gair gwelir erbyn hyn fod y gyfundrefn newydd, yr hon a grewyd yn ystod y pum canrif diweddaf gan dirfeddianwyr a chyfreithwyr yn y Senedd, yn hollol anghymwys i anghen- rheidiau dynolryw. Rhaid codi'r hen wlad yn ei hoi," a dysgu'r hen, hen wers sydd mor hyned a gwareiddiad, nad da i neb pwy bynag fod yn berchen di- amadol ar dir, sydd yn anghenrhaid bywyd i bawb o bobl y byd. Cyn tynu y nodiadau anniben hyn i derfyn, dymunwn dynu sylw at dri pheth arall sydd, i'm tyb i, yn gwneyd Pwnc y Tir yng Nghymru yn arbenig. Yn Lloegr mae'r tirfeddianwyr yn Saeson o waed ac iaith, ac, i raddau helaeth, y maent o'r un grefydd a.'u: deiliaid. Mae felly ryw gymaint o gyd- ymdeinilad yn ffynu rhyngddynt hwy a'u tenantiaid,—yn gymaint fel ag y mae'r ffermwyr yn Lloegr bron i gyd yn Doriaid, fel eu meistri tir. Mor W(1- hanol yw bonedd Cymru! Nid ydynt yn siarad iaith y werin; ni chymerant ddyddordeb ym mhleserau y werin, yn yr Eisteddfod, na'r cwrdd cystadleuol; dibrisiant Anghydffurfiaeth a thra mai Rhyddfrydwyr selog yw'r ffermwyr bron yn llwyr, Toriaid rhonc yw'r tirfeddian- wyr yn agos i gyd. Cofiaf glywed Tom Ellis, yr anwylaf o feib y Dadeni, yn dweyd peth mor wrthyn oedd gwel'd cartrefi cenedl o Ymneillduwyr a Rhyddfrydwyr CYJlI- reig dan lywodraeth ac awdurdod rhyw ychydig o estroniaid na feddent ddim gwybodaeth am fywyd y genedl, nac ychwaith gydymdeimlad a hi. Peth arall yw hyn. Pan wesgir y llafurwr o'i bentref yn Lloegr, mae 1111 o ddau beth yn canlyn: un ai fod Sais arall yn c-ymeryd ei le, neu ynte mae ei le yn fllus yn wag. Ond yng Nghymru. pan ymfuda'r IlafurNvr 'i'r "gweith feydd" neu yn groes i'r mor, cymerir ei le, nid gan Gymro arall, nac hyd yn oed gan Sais neu Sgotyn neu Wyddel o'r un radd, ond gan wehilion a sorrod cym- deithas yn Llundain a'r cylch. Xid ar y ffermwyr mae'r bai: maent yn foddlon talu llawer rhagor o gyflog i'r gweith- wyr nag a geir.yn y siroedd deheuol yn Lloegr; ond nis gallant gystadlu a'r gwaith glo a'r gwaith alcan yr ochr arall i'r Mynydd Du.—W. Llewelyn Williams, A.S., yn y "Geninen" am Ionawr.

GWAED! GWAED! GWAED! I MAE 'IECHYD A BYWYD YN DIBYNU AR WAED PUR CRYF, IACH A MAETHLON. Hughes's Blood Pills Mae "Hughes's Blood Pills" yn hynog effeithiol at Creu Cwaed Newydd, Pur a Chryf, felly yn d) lanwadu ar holl Organau y Corff, drwy hyny yn laohau Dolur Pen, Diffyg Traul, Biliousness, Wlv Afu Ddrwg, C Taiddiantau at y Cnawd, [iff A[// /?. T/n/ Cornwydon, IHf j wr yJ F Scurvy, Piles yJn < Fits, Nerv- ousness, ]j IIII Cwynt, Cwynegon (rteu Cymal- wst), Poen Cefn, Lum- bago, Cor". rwymedd, Neuralgia, au yr Aren- au, Iselder i Yspryd, 8 VylTa! eyna. p^V :>i- £ BENYWOD! At Anhwylderau tueddol i bob Gwraig, Mam a Merch o bob oedraB mae Hughes's Blood Pills 11 yn nodedig o effeithiol. Rhodder prawf arnynt. RHYBUDD PWYSIG. Wrth brynu y Pills hyn gofaler rhag gael eich twyllo. Mynwch weled y Trade Mark, sef llun Calon fel hyn— qop ar bob blwch. Heb hwn, twyll ydyw. Gwrthodwch bob peth arall. Ar werth gan bob Chemist a Stores am 1/H, 2/9, t¡8. Neu danfonwoh ei Gwerth mewn Stamp* neu P.O. at y Perchenog- 1", JACOB HUGHES. MANUFACTURING CHEMIST, M.P.S., L.D.S Penarthy Cardiff. Athrofa Aberystwyth (UN O'R COLEGAU YM MHRIFYSGOL CYMRU). Prifathraw-T. F. ROBERTS, M.A., LL.D. Parotoir yr efrydwyr ar gyfer Arholiadau Prifysgol Cymru. Cynhygir amryw o ysgoioriaetban (rhai o honynt yn gyfyngedig i Gymry) y flwyddyn hon. Am fanylion pellaob, ymotyner a- KE;1', J. H. DAVIES, M.A., [Cofvestrydd. Pregeth U WI. Bryan." Yn gyntaf, y gwrthddrych a nodir-"Davies'e Cougb Mixture." Yn ail, y ddyledawydd a gymmhellir Ei gymmeryd a'i recom mendio." Yn drydydd, y wobr a addewr- T endio.?&d oddi wrth Beswch ao Anwyd." DAVIES'S COUGH MIXTURE, at Beswch, Anwyd DAVIES'S ( OUGH MIXTURE, at Asthma, Crygni DAVIES'S COUGH MIXTURE, at Pâs, Bronchitis DAVIES'S COUGH MIXTURE, at Influenza. Nid rhaid i DAVIES'S COUGH MIXTURE wrth ganmoliaeth-y mae wedi bod o flaen y ovhoedd er's blynyddoedd ao y mae y per eenog, drwy draul a Mafur di ildio, wedi ei berffeithio yn y fath fodd fel y mae yn cael ei gydnabod fel darganfyddiad gwerthfawr at yy anhwj lderan, IS" Nid ydyw DAVIES'S COUGH MIXTURE yo mblith y darpariaethau hyny sydd yn cael e,. bargymmhel) at bob Afiechyd, ond In unig at anhwylderau y Frest, megys Anwyd, Peswoh, Asthma, Pas, Crygni, Bronohitis, Caethdra. a Diffyg Anadl. Mewn Poteli /1J a 2/9 gan bob Druggist. HUGH DAVIE8 Chemist, Machynlleth. — I.I. LAb; FS BLANCHARD'S PILLS Are unrivalled for at Irregularities, &c.. they speedily afford relief and never fail to alleviate all suffering. They supersede Pennyroyal, Pil Cochia, Bitter Apple, &c. blancharct's ar a the Best of all Pills for Women.' Sold in boxes, 1116. by BOOTS' Branches, and all Chemists, or post free, same price, from LESLIE MART VN Ltd., Chemists, 3 DALSTON LANB, LONDON Free Sample and valuable Booklet, post free Id. stamp EVERY WOMAN Should send two stamps for our 32 page Illustrated Book, containing Valuable Information how all Irregularities and Obstructions may be entirely avoided or removed by simple means. Recom- mended by eminent Physicians, as the onlyi ] Safe, Sure and Genuine Remedy. Never Fails. J Thousands of Testimonials. Established 1862. I MR. PAUL BLANCHARD, Clarwoaont Bouse. Dalston Lane, London. AIL ARGRAPHIAD O'R DDEUAWD BOBLOGAIDD A SWYNOL. Su Hwi Lwll (Hush my Baby). a Y Geiriau Cymraeg gan GLAN PADABN. Y Geiriau Saesneg gan S. WILLIAMS, C.M,, Llanboidy. Yn y Ddau Podiant. Pris 6 Cheiniog. I'w chael oddiwrth yr Awdwr- TIMOTHY BICHARDS, Ardwyn, Lampeter. AM BOB MATH 0 ARGRAFFWAITH YMOFYXBR YN Swyddfa'p 11 Leader," 0KA Swyddfa'r "Darian," 19 CARDIFF ST., ABERDAR. Do you want money ? for extending your business, entering into a new business, or for any good purpose what- soever ? Apply THE SOUTH WALES EQUITABLE MONEY SOCIETY Registered under Friendly Societies Act) ALBERT CHAMBERS, HIGH STREET, CARDIFF Branohes SWANSEA—10 High Street Arcade. NEWPORT-J. R. Rowlands, 11, Skinner St. PEINTRE- E. T. Davies, Victoria Chambers. FERNDALE—W. J. Jones, Tudor Chambers. TREDEGA-Temperance Hall. PONTYPOOL-J. R. Rowlands, 20 Crone St. MERXHYR-A. T. Smith, 4, CastM St AGENTS WANTED where unrepresented. jM 109 for Is 2d per week, JS13 for 2s 3d per week, and so on up to £ 3210s for as 2d per week. Assets nearly £ 50,000. Ask for Balance Sheet and prospectus. THE Aberaman & fountain Ash Billposting and AdvertisingOo. Proprietors of the most prominent stations n Aberaman, Cwmaman, Cwfnbach, Abercwmboi. Aberdare and District. ADVERTISE BY BILLPOSTING. EVERYONE SEES POSTERS. AU communications and parcels should be addressed to the MANAGER. Public Hall & Institute, Aberaman Aberdarc Tel. P.O. 12, Aberaman. Send your • Orders for PfylNTtylG TO THE Leader & Tarian Office Cardiff Street, Aberdare. Posters, Handbills, Circulars, Tickets, Programmes, Balance Sheet8, Church Reports, and all kinds of Printing done in up-to-date Style, combined with first-class Workmanship. SATISFACTION PROM PT GUARANTEED. DESPA TCH. a A PAGE Book about Herbs and  ast' hJ1) Post Free. Sena for one^ K^ 'hl! Herbalist, 144, Richmond-road 1879. PLEASE NOTE THE ADDBESB  T? O' prevenWrMd?thJ YOv  1879 on every label and wraper of my propa:r 1879 on every ?bel an d ,? 'ions without which none a.re geDume.- TrimneH. Th Herblis', 144. Riohmond-road. Cattm. TBIMNELL'S PILLS AND POWDBBah?..M Thousands Why not yOD 1 SeetJ yoc(?< Established 1879 on .very »* Herb?iBt. 144 Ri?monJ ro?ad. Orill. Agent ,embed. pedalities, it7diorubber AppliaDOci Enema &o. Best and l1heap..t. Lit on 8p"U..tito. Trimaell. TJiahnsOTdnai BOON TO THE LAME. BOON TO THE LAME. J. J. STUBB?? Maker of ARTIFICIAL LIMBS, with RUBBER FEET. Are the most Natural, most Efficient, most Comfortable. Absolutely noiseless. Fitted with Ball Bearing Jointg. AU bolts, springs, catguts abolished. Over 2000 limbs in use. Hundreds of Testimonials. Every limb guaranteed. Trusses, Belts, and all,kinds of Surgical Goods kept in stock. RUBBER SPECIALITIES. Write for Catalogue. 51 CITY ROAD, CARDIFF. ————