Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

16 erthygl ar y dudalen hon

YR UNDEB oYNULLEIHFAOL A'R…

[No title]

| . MR. JAMES TAYLOR YN EDINBURGH.I…

Family Notices

AMRYWIAETHAU.!

[No title]

[No title]

[No title]

[No title]

ELIVERPOOL 1,,"

MARCHNAD LLUNDAIN

uAAULbttlaiAL /i.

I BRITISH WOOL MARKET.

LOJSDUiS CATTLE MA L{K KT

Advertising

a - YR WYTHNO«R,-...-,

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

a YR WYTHNO«R IF Rhoddodd Llywodraeth Switzerland y carchar- orion a fymerasid yn y tertyssj yn Nenfchatel yn rhyddion, ac anfonwyd hwynt, dan warcheidwad aeth gosfforddofilwyr, dros y terfynau. Byddagor- iad oarcharau y rhai hyn ar yr un pryd yn agoriad Uwybr i gyfiafareddiad a thertyniad heddyebol or mater, wrth bob tebyg. DVDIl, o leiaf, a ellir ei sfaasfiu oddiwrth waith Switzerland yn dadgyf- juiscddi ei minteioedd ac y mae y fFaith nad ydyw Prwsia yn casglu ac yn trefau ei bvddinoedd. yn ol ei bygvthion, yn arwyddo rhywbetb i'r un ystyr. Yr hyn a dybir yn awr ydyw y bydd i'r meter gael ei osod gerbron. a'i benderfynu mewn «vnadledd, iael ei chynai yn Llundain neu Paris. Yobydig o ffordd y mae Yuaerawdwr A wstria a'i Imerodres yn ei wneyd yn y porchwyl o eniil calonau yn ftali. Ychydifr o ddvlanwad sydd gAD roddion a hedd-geidwaid i svmud ymaith argraff iadau dyfnion gormes a thrais Tra y inae y biaenaf yn arddangos wyneb teg a chalon (lwyJl odrus y rhagritbiwr. mae y lleill vn dwyn ar gof v doear golloedd, y cadwvnau, a'r gw'edydd estronoi yn mha rai y mae blodan eu ceriedl wedi oael eu caethiwo, eu dirdynu, eu hyppeilio o bob rhyddid, rhagortieintiau, a dedwyddweb, a'u nyebu i angeu. Owyr y byd yn bm dda beth y mae Itali wedi bod ond gormod gorchwyl i byawdledd 1 azzini, Kossuth, Satfi, a Gavazzi yn nghyd, ydyw gwn- exithur darlun cj-flawn o Itaii fel y mae," ac oferedd yd-vw i'n holl fan-brophwydi geisio gosod allan" Itaii fel y bvdd." Tywyll a bvgythiol ydyw setyllfa petbau yn Spaen—y Cadfridog Prim wedi ei gymeryd i fyny, ac i gael ei ddwyn i brawf, O'Donnell wedi ym- nwllduo i'w dy ei hun yn y wlad, a dynion yn cael eti cymeryd i garcbar yn barhaus o nn i un dan ddrwgdybiaeth eu bod yn gweithio cynlluniau, i ddymchwelyd y llywodraetb. Yn Lloegr nid oes ond ychvdig o ddim neillduol wedi cymcryd lie yn vstod yr wytnuos. Y pnf bethau oeddynt-prawf Pierce, Burgess a Tester, y rhai & ladratasant y bwlion o gistau y llywodr- MthrhwngUundain o Portsmouth. a Redpat), Ktnt. r rhai a ladratasant v fach swm o arian f trwy ffng ysgnfau. Cafwyd bwynt yn euog i gyd oud Keat, a dedfvydwydhw\mti atnrywiol gosbed- igaetbau ond a herwydd diffyg vn y gyfraith, cnfwyd fod yn aomhosilil gwemyddn ar Pierce— yr adyn rawyaf cvfrwys ddrwg o lionvnti gyd— ddim ychwaneg o gosbedigafcth na dwj ftynedd o farchnr gvda chaled-waith Ymddeusys fod nifer fawr, ond nid llawn cy- niairtefallai ag- a ddywedir, o weithwyr allan o waith yn y bnf ddinaa ac eraill o drefydd mawrion Lloegr, y rhai ydynt wedi bod yn ymgynull yn vstod yr wytbnos, yn Smithfield a manau eraill, er gwueuthur arddangosiad o'u symudiadau a'u teimladau. Yr ydym yn ofni fod rhyw ddylanwad drwg a dinystriol mewn gweithrediad \n mysg y dosbarth gweithiol yn Lloegr, er y cwbl, ag sydd yn debyg iawn o beri blinder nid ychvdig yn mhen amser oui cheir rhyw foddion effe'thiol i'w svmud ymaith. Mae yn anmhosibl i gymaint o ddigrefyddoldeb ag a ganfyddir yn mysg Iluaws y gweithwyr yn Lloegr lai na thori allan mewn blinder a therfysg. Er fod masnach mewc sefyll- fa lwyddianus ac iachus, nid oes un cyffroad anarterol mewn dim; mae yn debyg fod llai o fldeiladu nag afu—y mae llai o wneyd rheilffyrdd nag a fu—y mae llai o weithiau cyhoeudus nag a fu, a'r canlyniad ydyw fod llai o alw am weithwyr yn y wlad. Yn anffodus, hefyd, yr ydym yn cael fod gweithwyr Brvdeiuig wedi ymddwyn mewn modd anobeilwng o gymeriad eu gwlad pan y gelwid am danynt mewn gwledydd tramor. Ar v rheiltfvrdd yn Itaii yr ydvm yn clywed gyda gofid fod Ni r. Brassey wedi dyfod i'r penderfyniad o droi bob Sais ag oedd yn ei wasanaeth, c herwydd eu drwg-arferion A thra y mae y gWèithiwr Saes onig yn y modd hwn yn diraddio ei hun, y mae pobl y Cyfandir yu ymwellhau ac yn dysgu gweithio y gwahanol grefftau a chelfyddydau, fel y mae yr augenrheidrwydd am y blaenaf yn di- fltinu. Dywedir fod yr Italiaid, yn awr fel yr oes- oedd gynt. yn curo y Sais o ran prydferthwch a cywreinrwydd mewn gwaith cerig, a'u bod yn awr yn gweithio rheilffyrdd a ddalittnt gymhariaeth a'r goreuon yn Lloegr. Mae y Ffrancod a chenedl- oedd eraill hefyd yn dyfod rhagddynt; a'r canlyn- iad ydyw fod y Saeson yn cael eu cyfyngu i w gwlad fechan eu bunain. Ond er fod gradd o brinder gwaith fel hyn yn Llundain a manau eraill, ac y cymerid hyny yn esgus dros y cyfarfod- ydd a grybwyllwyd, drwg genym ganfod fod yno swm go fawr o Siartiaeth yn ei fturffwyaf afrywiog yn cael ei ddatguddio—egwyddorion y rhai o'u mabwysialu ni allent lai na bod yn ddinystr i iawn drefn a gwir ddedwyddwoh. Bu yr Undeb Cynulleidfaol yn cynal cyfres o gyfarfodvdd yr wythnos ddiweddaf yn Llundain, er trefnu rbyw foddiou i rhodcli terfyn ar yr ym- rafaelion diweddar a gylodasant yn yr enwad. Oferedd fuasai tybied i'r cyfarfodydd hyn fyned heibio mewn Dertfaith dawelwch: ac, ar y cyfan, yr oedd y rhan fwyaf o'r siarad yn llawn mor gymedrol ag y gallesid disgwyl. Penderfynwyd ar bwyllgor-18 o'r wlad a 9 o'r brifddinus—i gymeryd dan ystyriaeth yr holl gwestiwn o ddad gysylltu y cyhoeddiadau a'r cymdeithasau oddi- wrth yr Undeb, ac yn y modd hwn mae y blaid ryddfrydig yn debyg o enill rhyw fesur o'r hyn a ddymunai. er ei fod yn amhmis a enilla yr Undeb ei nerth a'i sefyllfa am rai blynyddoedd i ddyfod ar ol y gwrtbdarawiad hwn. Y CYLLID. I Wedi gosod llywodraeth a phenodi swyddogion i gario y Uywodraeth hono yn rolaen, peth ag sydd yn dyfod yn anhebgorol angenrheidiol ydyw cael arian at byny. Ond hen gwestiwn ag sydd wedi hod mewn dadl am amser lawer, ac y mae etc lawer rhyngddo a cbael ei benderfynu, ydyw-O ba le y mae coffrau v Uywodraeth i gael eu Ilenwi ? -0 ba le y ceir y cyllid angenrheidiol i dalu i swyddogion y wlad? Nid mor hawdd ydyw penderfynu y cwestiwn hwn mewn damcaniaeth ond y mae gosod hyny mewn gweithrediad yn fwy anhawdd fvth. Y mae cryn dipyn o siarad y dyddiau presenol mewn cysylltiad a'r dreth ar mcwm; a gellid meddwl pa bryd bynag y daw Brydain i sefyllfa o lonyddwch digonoI-os byth y daw hyny-mai dyma un o'r pynciau sydd i ddyfod gyntaf dan syiw. Fel y mae yo bresenol, y I mae sefyllfa ein cyfuudrefo gyllidol yu warth us 1 synwyr y gariedl-yn iselhad ar ein galluoedd meddvliol a gweinyddiaethol. Unwaith yr elor i'w chwilio, yr ydys yn cael nad ydyw ddim amgen na ehymysgfa didrefn o bob annibendod, heb na rheol vn llywodraethu ei gweithrediadau nac egwvddor yn gydsail ei gosodiadau. Gwyr ain darllenwyr er ys blynyddoedd bellacb ein bod ni yn fifarriol i egwyddor trethiad union gyrohol. Anmhosibl. mae yn wir, ydyw cyrhaedd pertfeith- rwvdd mewn dim 011 yn y bywyd hwn ond vmddengys i ni y gtjllir dyfod yn llawer agosach I herffeithrwydcl teg-web a chyfiawuder yn y pwnc dan sylw yn ol \T egwyddor hoa ua r vdyw fod pob un o ddeiliaid llvwodraeth yn rhwym o gyfranu rhyw gymaint tuag at gynal a dwyn yn tnlaen y llvwodraeth hono; ond y ewest wn yolyw-Ar ba egwvddor-yn 01 pa gyfartaV edd y mae pob un i dalti ? Nid oes dim sydd yn fwy amJwg na bod egwyddor tretl" neu dollau muniongyrchol yn cynwys yr ahegweh a'r annghvfiawnder mwyaf sydd yij bosibl, heblaw lod y meddyiddrych ar ba un y mae yn seiliedig yn annghydweddol ag athroniaeth Uywodraeth. Ac er fod yr egwyddor ar ba un y mae v dreth ar eiddo ac incwm yn ddiysgog, y mae cynsail y dull a gymerir i osod y trethoeth hyn yn ddrwg, ac yn arwain i annghvfiawnder ag na ddylid ei oddef. Ni chaniata ein gofod i ni ar y pryd presenol i fyned i wahanol ranau y pwnc eang a phwysig hwn ni a ddychwelwn i'w gymeryd i fyny mewn rhifynau dyfodol. Fel y mae dydd agoriad y Senedd yn nesu y mae y cwestiwn o barhad y dreth bresenol ar incwm yn cael ei dadleu gyda brwdfrydedd mawr, a'r teimlad ag sydd yn ffynu yn fwyaf cyffredinol ydyw y dylai, o leiaf, y naw ceiniog" ychwanegol a osodwyd er cael modd i ddwyn yn miaen y rhyfel gael eu cymeryd ymaith. Heblaw annhegweh y dreth hon yn ei ffurf bfes- j enol, mae y Press yn dwyn befyd, fel rheswm dros ei diddymiad, nad oes un angenrheidrwydd am dani. Mae y cwestiwn yma yn dybynu ar gwest- iwn arall, sef, pa un a'i cyllideb heddwch ynte cyllideb rbyfel. fydd ein cyllideb y ftwyddyn hon a hyny dracbefn yn ymddibynu ar benderfyniad y Uywodraeth gyda golwgar China a Phersia. Os cyllideb heddwch, mae y gosodiad yn hollol saf- adwy; o herwydd yna ni bydd ein treiliadau am y flwyddyn ddyfodol, yn y lie pellaf ddim dros ryw 1-51,000,000; a bydd y derbyniadau, gyda'r dreth ar incwm fel y mae yn bresenol, tua .£68, 000,000, yr byn a edy iil 7,000,000—miliwn o bunau yn rhagor na'r cwbl a geir oddiwrth y dreth ar incwm—yn weddill yn llaw y Canghellydd. Pa un bynag a'i y dreth hon-neu o leiaf ran o honi-neu ynte ryw dollau eraill fyddent yn fwyaf buddiol a tbeg eu diddymu, mae yn hollol eglur nad oes dim ond rbyfel diles a dinystriol a wna y naill" a'r llall o honynt yn angenrheidiol. Em RHYFELOEDD PRESENOL. I Digon priodol y aywod Arglwydd Palmeraton, yn ei gyloh-lythyr yn hysbysu adgynulliad y sen- edd ar y "dd o'r mis neFaf. fod busnes o bwys mawr i ddyfod y pryd hwnw dan ystyriaeth y Senedd." Nid y lleiaf eu pwys, debygem ni, yw achosion ac amcanion y rhyfeloedd presenol sydd ar ein llaw yn Persia a China. Y mae yn llawn bryd i'r genedl ymholi yn fanwl, a myrllt gwvbod, o ba le y deillia y pethiu byn. Yn awr, yn mhen ychydig fisoedd ar ol terfynu rhyfel gwaed lyd y Crimea, dyma Frydain yn anfon ei milwyr a'i llongau yn erbyn Persia, yu ymosod ar brif yu ymosod ar brif ddinas fasnachol China, dyma ei llynges eto yn y lor Du, ei milwyr yn Groeg, nifer o'i llongau yn rhywle ar y cost yn gwylio y ddwy Sicily, &c. Pa betb, mewn sobrwvdd, ydyw y rheswm dros daflu y genedl i'r holl dreuliadau hyn yn barhaus. Yn rbywle neu gilydd yn nghanol Asia y mae dinas a elwir Herat, yr hon y dywedir yn awr fod Persia a Phrydain wedi gwneyd cytundeb ryw amser yn 01 fod y naill a'r llall o honynt i'w gadael yn llonvdd. Cadwyd yr ysgrif yn ofalus yn mysg lluaws o'r fath betbau a gedsvir yn y coffrau hyny y rhai nid ydyw gyfreithlawn i neb o'r tu allan i swyn-gylch y Cabinet gael yr anrhydedd o edrych arnyut. Ryw ddiwrnod cafwyd fod Shah Persia -yr adyn diymddiried-wedi tori y cytundeb, a rhaid myned allan yn ddioed, gvdag ysgwadron o longau rhyfel, a phump neu ddeng mil o wyr arfog, i ddwyn ei Fawrhydi i'w bwyll. Yrun modd yn Canton, rhaid brysio i datiu dinystr i'r ddinas fawr ami ei thrigolion hono heb ond y cysgod mwvaf egwan o reswm dros hyny Pa fodd bynag y terfynir y cwerylon hyn, mae yn bur amlwg- mai yr elw mwyaf a ddaw i Brydain oddiwrthynt ydyw, ychwanegiad o rai miliynau o bunau at ei thraul—fel pe byddai Hvtiy eisioes yn rhy fychan, diraddiad pwysig nr ei chymeriad, a lleibad yn ei dylanwad moesol ar y byd Pywed Chinead goleuedig ag sydd yn awr yn Ewrop mai rfet- ydyw i Frydain g 'sio enill dylanwad ar y Chineaid cyhyd ag y byddo yn ymddwyn fel v mae tuag atynt. Prin y mae mis yn mvned heihio nad ydym yn clywed fod Prydain a'i chiedd- yf byd v earn yn ngbalon rhyw genedl neu giiydd yn mhelllaoedd y byd. te, a hon ydyw Brydain y Beiblau-Brydain yr Ffengyl-B rydain v Cym- deithasau Cenhadol a'r Cenhadon. 0 ddifrif, ai i fod yn fwJi y ddaear y rhoddwyd i'n gwlad y fath nerth? Y mae yn gweddn, meddwn. i bobi flaen af ein tir-y mwyaf meddylgar a da—i ddyfod allan, a chwilio y gwir achus o hyn oil, ac ym- dreehu rhoddi ataJfa arno cyn y byddo y drwg wedi myned yn anadferadwv. Y m'9 genym Senedd mewn enw, ond mewn enw yu uÓg Y !{\ i o ran dim rheolaeth na llaw sydd ganddi yn ei helyntion tramor. Mae yr holl betnau hyn yn cael en dwyn yn mlaen yn hollol ddiystyr o'r bobl na'u cycrychiolwyr. Y mae cweryl yn tori allan ond bydd wedi tori allan cyu y bydd cyn nrycliiolwvr y bobl yn gwybod dim am dano, ac ofer, er ceisio ac erfyn, ydyw disgwyl cael unrhyw wybodaeth fanol, gvflawn, a phrydlawn yn ei gylch. Y mae cyfWareddiad yn myned yn mlaen gyda golwg ar adsefydlu heddweh, a chytundeb heddweh yn cael ei wneyd, ei arwyddo, a'i gadarn bau wedi hyny, gadewir i'r bobl wybod rhyw- beth yn ei gylch, ond bydd yn rhy ddiweddar i ddeehreu dad leu y mater, na siarad dim yn erbyn- v trefniadau—bydd y cwbl wedi ei gadartiliati cyn y caiff sill o hono ei osod o flaen cynrycliiol- wvr y bob!. Ac eto y mae pobl Brydain yn gyf- rifol am y cwbl, ac yn cyfranogi o bob gwarth- rndd ac aulri sydd yn gysylltiedig a'r oil. Ua genym weled pobl Blrmingham-nid y dosbarth parchu-, trwnw a adnahyddir wrth yr enw an- rhydeddus o bobl heddweh," yn y dref hono,— yn rhoddi esiampl i Loegr yn yr- achos, ac yn dyfod ailan i gondemnio y tan-beleniad ar Can- ton feI. peth ac sydd nid YD unig yn annghvfiawn- adwy dan yr amgylchiadau, ond sydd yn warth- rudd i Gristionogaeth, yn ddianrhvdedd i'r enw Prydeinig, ac a dueddai atal masnach gyfreithlon rhwng y ddwy wlad;" a r ytngyrcb yn erbyn Persia fel ymosodiad annghyfreithlawn ar dir- iogaethau gallu gwan, dan esgusodion gwael ac am he us, a. pbathag sydd yn debyg o arwain i ddyryswch mawr a phwysig, ac achosi i'r wlad hon golled a gwaradwydd." Hyderwn y bydd i'n seneddwyr gymeryd y materion hyn dan svlw ar agoriad y Senedd, ac na roddir y mater i fyny hyd nes ceir rhyw ffordd effeithiol i gael Uais y wlad ar achosion o'r fath bwys cyn y byddo yn rhy ddiweddar. Ofer ydyw dadleu y byddai hyny yn an vmarferol; y mae cyfiawnder a chy. meriad y wlad yn ei ofyn.