The Llanelly Mercury and South Wales Advertiser

Eisteddfod Ebenezer, Llandefeilog. A fyddai Mr. Gomer Henry cystal a chy- roeddi ei feirniadaeth ar y cystadleuaethau lenYdol yn yr eisteddfod uchod ? GaD. fod y beirniad ei bun yn absenol o'r cyfarfod, carai llawer weled ei feirniadaeth yn argraff- edig yn y "Mercury." Diamheu y cydsynia Mr. Henry a'r cais, a chyhoeddi ei sylwadau yo y rbifyn nesaf, gyda chaniatad y Golygydd hynaws. GOHEBYDD.

CROSSHANDS. Barchus Olygydd,—Crefaf am ychydig otod o'ch newyddiadur clodfawr, yr wythnos non, er rhoddi ychydig o hanes yr ardal yma a as yn dderbyniol genych, efallai y cewch apP ich blino yn ami genyf o hyn allan. Nis gwn I oa le mae gohebwyr cyson y Mercury wedl myned oddiyraa: tebyg eu bod wedi ymud i'r Mynyddan i rywle, ueu efallai eu bOd wedi myned am drip Fr Gorllewiu. Beth ynag am byny, os nad oes yma bethau yn cael eu cofnodi y misoedd diweddaf ar dn- aienau y II Mercury," y mae yma bethau gWerth eu cofnodi yn cymeryd lie o hyd, ac tin honynt yw y ddrama Gymreig enwog, Gru"ydd Llwyd," sydd wedi ei dysgu gan gWmnl o'r lie, ac wedi ei pherfformio gyda deheurwydd ddwywaith yn y Public Hall, ac y oedd y He yn orlawn y ddwy noson. Mr. ?ygyad, os am wledd o'r fath -oreo mynwch 'c?Iywed. Tystioiaeth pawb sydd wedi ei wed yw ei bod y ddrama fwvaf enwog a erfformiwyderioed yn Gymraeg. Y m?ent ?-Q?t oddicartref hefyd. Yr wi'tK °S ddiweddaf rboddasant berfformiad o hmnn? y* Ysgoldy y Cyngbor, Drefacb, ac y maeut yn myned i Bontyberem yr wythnos on? pcf '? ??' Cbwi'r Beremiaid a'r cylch. eddt dowcb ? gwrando yn Uu, os am wledd i bpn a Chalon. Buasai yo werth i chwithau, M?r ?? olygydd, ddyfod yno o Lanelli: ond erj, h' y cawn gyBe i ddyfod atoch i Lanelli ¿ hIr. Pe buaswn yn fardd, mi fuaswn, Mr. 6nh ?'?"' yn gwneud penillion i'ch gwahodd vnr> /i SieDcyn y Gwahoddwr. Rhoddaf ?-?? P!o, rawenichwiytrohwn:- Dew-'oh yn lluoedd o Llanelli I P,-ntybeiem Inol eich gall a Deweb o Cywbyn a Pct,.Ihc-rry, A Pont yates gyda hyny. CYMRO BACH.

"Hen Amaethwr" ac Addysg. At Olygydd y i; Mercury." ERI-Darnenes en ich papir yr wanos dwetba lithir o wrth Hen Amaethwr" en gweid en erbin disc. Ganta pwilii yw e yji y byd, inae fe'n tangos nad yw e ond wedi cael r,, getin bir ° addisc. Mae'r hen wr (ne hen ganta pi'n) en gwrthweid ei hunan en ofnatw. Y mae feJn apetio at 'r Apostol Pawl debeccwn, ond mi ranta i na fiodd Pawl bith da'r fath hirtin. waeth in disgedig Odd e. Ag ma fe'n bownd i sefyll reswm, taw wel heb feddu disc-ie, fe weta fwi, rai heb Weled ^Wcr^ yndi—-sydd -in waftod yn fwia parod ) choademoto. Ma'n emddangos i fi ta«Tk i3Lch^a taliêdd iw e, dan ei fod e'n tendo doi gwrdd cwarter seshwn nesa i gill, P lneln tendo reini rhan amla, ag rwin dWiú testiolaeth gerbron y bid, na chlwes i nu ca0molietb dwim i addisc en mbob in 0 QQw a llawer o effeth disc sydd i weled yno "efY ?, ond ambell ffra rhwng gwir y gifreth, feI y mae ar Town Hall Llanelli yn amal; ond  i babol ddisciedig Wnl gws «b°'HW>erw^d ma pawb en SS?pob etddo'a ddiocel en i Haw nhw. ?' "Hen Amaethwr," en i lither, yn bordrn ^kf i i1 irddas. Ma fe'n son am 'r Uni-'prcHic P?? ci?edin: ond em. ddenr ? Dad ??s mono fe'n gwbod dim am dani r » S dan??y Am ??' ?'c demando i chwi, fe! GoJicidd, wneithir e'n hispis i bawb, nad 'w?S f„ 00 ddim pechode gwarthus yn cal i ?"dde, megis Iladd, gweddio heb lifir, speilo ar e !fardd fowr, cadw C!?!tach ?reMdol-. rwi'n ecb ??''° na oddefir y fath bethe yno, heb heb ddiarddel pob eiog whap iawn bies i viio'n 1°an' ac rwi feUra gwbod yn reit dda. q i'r ??wnaeth be?dio cimrid i cam- arwai gan Hen Amaethwr," canys ma addi-n ^en Amaethwr, canys ma :idISC en F°?? i blact. ac os goddefw chi, ser: nii bala i ag erill sydd wedi ca! crin dipyn o. adlC, bidon, P«°dol, ciwir, wlsfd'r, &c., i'ch papir, YdwYfs syr, Er eidJoch. &c,. l' IN EN GWELED GWERTH ADDISC.

GROVESEND. I I SOCIAL" YN MOUNT PLEASANT. I T [GAN I I chog lp Iau diweddaf cymerodd social ardder- og Ie yn Y capel uchod gan y Bible C?.?. Qedd y byrddau ???? eu ?6Du a phob math 0 ddant' -t"?° ^asU6' ac eisteddodd tua dau cant i fwyta, ac yr oedd digon o fwyd ar ol i ortin a cant ??' habtaw ?wragedd a phlant Gwasanaethwyd wrth y bvrddau gan MRwrs l ?i Miss Nellie Wat??3. Devonia; Mrs. n«a R?l?? a Mrs. Le.is; Mr8 Cook a Mrs. ¡ WilHa,? Roeddybwydydd i gyd wedi eu ?oddi yn rhad ? amgJloblad ?sn aelodau y caoe? ? amryw gyfeiUi oner em o'r He. Tra  Iedd Y gynu eidfc, yn bwyta, cafwyd I ?'?'  gyoufteid? yn bwyta. cafwyd 8r<*nio^bhn»7 M?fcns gaa Mr. James Bond, ^auxrotJ Ar 01 i bob un S? ei ddigoni, cafwyd cyllgherd(i arddercho g. C57nierwyd y gadair gac j( '/mrJercliof- Cymerwyd y g?dair 9411 T, R ????s, Y6W., M.E:, goruchwyHwr o a Grovesend. C':n dechreu. dvwedodd i y caeir,ydd yc?yd'g eiriau pwrpasol 'iawn am y daioni °??? yn cae^ et wneud gan y ?:Mf C^ss' vn capel ???' ?c yr oedd va teim!o yn ddic Chgar '??" ?? Ringsam ei iaiur ??vd ? P ?' Dechreuwyd y cyngherdd drwv fn0i I!fWdar y berdoneg gan Miss NeUje WnfH?R| DevoLl; unawd gau Mr. prn:mlDgS, Abertawe ;tmaw::1 gn MISS May Pick T pick IwYnteg, selei,ti.,?i., gan Mr. ?'?!iam "'?? ucawdgan Miss Katie ?atbf? .?. ?nawd gan Mr. A. Wiihams, ?ber< Abeltawe; unawd ? y crwth, Mrs. Aldrige, ?orsf.?? "uawd gau Miss Parry, Post ffice; ou ?"???. Christian 'Soldiers gan Office 'n^f a' ac ddsweddu fe ganwyd "Cod sav6 *1, e T, Ar o? hyn cafwyd 0 dd10]chgarwch rr ch?iorydd c.?. ydl wasanaethn wrth y byrddau, IT c edd wedi cymeryd chEm, I Miss Pa?. m drefoQ y program, i Mr. Lewis am Feau;,K Y berd,onea y? Thad, ?Mr. Bond am ei aalrpvi J*aett" ar y gramophone, ac .d.j t a. )?;Wethary g1':7mDph01:e,ac l'r ca Clf) '1" ?'wasanaeth. Cn\ dd y Gadeirydd Fr ?a, a dywedodd y dv]ai ruf^?r °,r hyn gael en cynal gan eglwyri a '??? ? cyfarfodydd oedd ya darjpoa C^garwch- 'Roedd vn dda ganddo elM aeladau o'r ^S'wyf! ereilf yn y cyfarfod, c vr ka gobe!thio ma1 11Íd dyma y ?r oedd ??Sob?thio mafmd dyma y ?'?'?' ? hefyd yr oedd yn J()!U Vw t ¡ 1.' b ') ?? ewpiof pob ?° ?? mwynbau ei bunan Fr ??o eith f Roe?d yn v.<:? gauddo weled pob un ar yr ochr oreu o'i amgylchiadau, a I neb yn dyoddef eisien, a chyhyd ag y byddai yn y He, y byddai nerth braich dros hyny. ) (Hear, hear.) I Da genyf we!ed fod yr eglwys boa yn I' gwneud Ue i bobl ieuainc i fyn'd, yn He bod ar i hyd yr heolydd. Nid oes yma le i' ? gael heb fyn'd i Gorseinon neu Pontardulais, ac erbyn cyrhaedd un o'r ddau le hyn, mae yn amser I dychwelyd yn ol.adref,-fel y dywedodd Mr. Watkins, y cadeirydd. Gobeithio y cawn social eto mewn byr amser yw cri pob un oedd yno. Yn ystod y cyngherdd, 'roedd y berdoneg I dan ddwylaw galluog Miss Nellie Watkins, Devonia. I

Ysgolion Sabbathol Methodistiaid Calfinaidd Sir Gaerfyrddin. YR ARHOLIAD YSGRIFENEDIG. I Wele yn canlyn restr o'r ymgeiswyr llwydd. ianus yn y dosbarth a enwir isod. Uwchafrif y marciau oedd ioo:- j Dosbarth IV.-—Rhai dan 13 oed. Maesllafur: Safon IV., Gwersi x.-xviii Arholwr: Mr. W. J. Morgan, Broad Oak, College. Y wobr flaenaf i'wrhanu rhwng Liiy Morgan, Pleasant View, Bettws, 100; a Maggie Davies, Cymer Cottage, eto, 100. Yr ail wobr: Maggie Bevan, Preswylfa, Betiws, 99. Y drydedd wobr: Elsie M. M. Rees, Merlin Court, Llan- gadog, 98. Y bedwaredd wobr: Caroline Davies, 15, Bettws Road, Bettws, 97. Y burned wobr i'w rbanu rhwng Emily Thomas, Penygraig, Llanddowror, 96; P. M. Griffiths, The Manse, St. Clears, 96; J. H. Williams, Broad Oak, College, 96; Llewelyn Evans, i, Sawel Terrace, Libanus, Pontardulais, 96 ac Isaac Emrys Jones, Coedcaebach, Bettws, 96. Tystysgrifau Elizabeth Williams, Pengareg, Talyllychau, 95; Daniel Morgan Parry, Maesyfelin, eto, 95; Johnny T. Thomas, Pantyffynon, Carmel, Llanfynydd, 95 Annie Lewis, Berllan, Closygraig, 95; Edith Jones, Tycanol, Cefnberach, 95; Sidney Perkins, Tynewydd, eto, 95 Tommy Jones, Rhydgoch, eto, 95; David William Davies, Gellicefnrhos, ¡ Talyllychau, 94; Catherine Jones, Troedrhiw- las, eto, 94; Annie Jones, Penygraig, Llan- ddowror, 94; Rachel Phillips, Feliaban, eto, 94; Sarah Ellen Jones, Rhydgoch, Cefn- berach, 94; William T. Ambrose, Samaria, eto, 94; Margaret Evans, Dtillgoed Uchaf, Llanlluan, 94; Blodwen Davies, Rhoslwyd, I Talyllychau, 93; Llewelyn Christmas Wil. liams, Langwm, eto, 93; David John Lewis, I Tanybryn, Caersalem, 93; Margaret Davies, Pentrehowell, Llanddowror, 93; Frances Maud Davies, eto, 93 Bessie Lloyd, Dynevor, Llandilo, 93 Bridget H. Howells, Ship, St. Clears, 93; Myfanwy Thomas, Pleasant View, eto, 93; Anna Mary James. Dancware, Closy- graig, 93 John Davies, Bryngwynefach, Cefn- berach, 93; Edith Thomas, 38, Thomas Street, Capel Newydd, Llanelli, 93 Irene Davies, Ietgoch, Llanlluan, 03 Sarah Davies, Pantycastellfach, eto, 93; Joseph Brinley Jones, Gareglwyd, Caersalem, 92; William Oswald Jonah, Hafod View, eto, 92; Harold Rees, Tremydon. Libanus, Pontardulais, 92 Luther Morgan Anthony, Tegfryn, Caersalem, 92; William D. Morgan, Gwynfryn, eto, 92; Maggie Maud Davies, Pantycastellfach, Llan. lluan, 92; Annie Davies, Tanylan, eto, 92; Johnny Hughes, Troedyrbiw, Capel Henure, i 02 Lizzie May Thomas, Abbey View, Talv, llychau, gf; Dd. Watkin Phillips, Llwynteg, Caersalem, 91; David John Vaughan, Cloth Hall, eto, 91; David Vincent Jonah, Hafod View, eto, gi Emrys Rees, Tirycoed, eto, 91; Anne Jane Roderick, Red Cottage, Llandilo, 91; Idwal Lewis, Tanybryn, Caersalem, 91; Mary Phillips, Felinban, Llanddowror, 91; Arthur Davies, Brynhyfryd, Hendre, Libanus, Pontardulais, 91; Thos. Henry Jones, Peny- Ian Farm, Llanlluan, 91: Maggie Morgan, Mount Villa, Caersalem, go; William Vincent Jones, Gareglwyd, eto, go; Cassie E. Parry, Delfan, eto, 90; Sarah Ceridwen Davies, Ty- ceryg, Saron, go; Mary Louisa Davies, Wood House, Llanddowror, go; Nellie Jones, Dray- ton House, Capel Isaf, Siloh, Llanelli, 90; Edith Evans, 38, Gilbert Road, Capel Newydd, Llanelli, 90; Anne Bodycomb, Bryndu Isaf, Llanlluan, 90 Evan Tom Thomas, Abbey View, Talyllychau, 89; Edith Williams, Waunygors, Caersalem, 89; Frances May Vaughan, Brynhyfryd, eto, 89; Annie Lizzie Davies, Lletyparod, eto, 89; Tom Morgan, Danycapel, Closygraig, 89; Blodwen Jones, 2, Union Buildings, Capel Newydd, Llanelli, 8g Louisa Pugh, Rose Villa, Libanus, Pontar- dulais, 88; J. Alcwyn Evans, Penlan Terrace, Llanlluan, 88 Annie Thomas, Waterloo, Capel Hendre, 88; Alice Mary Thomas, Frondeg, Caersalem, 87 Lizzie Mary Davies, Hendre Isaf, eto, 87; Aubrey Basil Francis, Teglan, eto, 87; Trevor Lewis Williams, Pantyffynan Farm, eto, 87; Ivor Davies, Wern House, Llandilo, 87; Edith Williams, 4, Silver Terrace, Libanus, Pontardulais, 87; I Willie A. Jones, Rochester House, Hendre, eto. 87: Ernest Davies, Siloh House. Siloh, Llanelli, 87; Blodwen Rachel Thomas, Pen- I rhos, Llanfynydd, 87; Hannah Michael, Gerran House, Myrtle Terrace, Siloh, Llan- I elli, 87; Ivor O. Phillips, 42, Mount Pleasant. I Capel Newydd, Llanelli, 87; David J. Rees, I West End, Ffwrnes, Llanelli, 86; Daniel Evans, Tynewydd, Closygraig, 86; Rees V. Thomas, Cwmsaeson, Capel Hendre, 86; Mary Hannah Rees, Morning Star, eto, 86; Mary Edwards, Causeway, Caersalem, 85; Charlotte Jones, Bryn ViHa, eto, 85; Thomas John Roblin, Penygraig, eto, 85; David Thos. Jones, Llwyncelyn, eto, 85; Brinley Samuel, 8, Cwm Terrace, Ffwrnes, Llanelli, 85; Thos. John Bowen, Plasymount, Capel Hendre, 85; Willie James Davies, Gellicefnrhos, Taly- llychau, 84; Tom Samuel, 8, Cwm Terrace, Ffwrnes, Llanelli, 84; Sidney Samuel, eto, 84; Martha John, Fforestfacb, Caersalem, 83; Katie Anne Williams, 43, Pantyffynon Road, Peniel, Pantyffynon, Ammanford, 83; Jane Jones, Maesyfelin, Closygraig, 83 Jane Owen, Glyn, eto, 83 Gwilym Rosser, Cemetery Lane, Capel Newydd, Llanelli, 83; William LJ. Davies, Hendre Cottage, Capel Hendre, 83; David John Walters, Heol Ddu, eto, 83; Elsbeth Treharne, Maesyffynon, Caersalem, 82; Willie Evans, Clockygroes, Closygraig, 82; Mary Evans, Tynewydd, eto, 82; Allen Rbys Davies, Siloh House, Siloh, Llanelli, 81; Charlotte Hughes, Tyncorn, Saron, So; Lizzie Jones, Llechan-isaf, eto, 80; Annie May Thomas, Cwmsaeson, Capel Hendre, 79; E. T. Davies, 31, Cradock Street, Siloh, Llanelli, 79; William Henry I James, Capel-isaf, eto, 79; William Francis Price, Maesycoed, Capel Hendre, 79; Annie t Mary Wright, Maesyrhiw, Talyllychau, 77; David John Jones, Llechau-isaf, Saron, 77; Sarah Jane Pugh, Cwmnantarw, Caersalem, 77 Kate Evans, Waunlluest, Llanfynydd, 76; Sarah Lewis, Patityresgair, Talyllychau, 75; William Jones, Drainllwyn, Saron, 72 M irySelina Price, Maesycoed, Capel Hendre, 70; David Johu Davies, Cradock Street, I S-loh, Llanelli, 70; G!yn Davies, 4, Whitfield Terrace, Llandilo, 67; Lizzie Maggie Jones, NantgwUw, Llanfynydd, 64; Tom Evans, Graigwen. Ffwrnes, Llanelli, 63; Maggie Evans, Waunlluest, Llanfynydd, 62; Ceinwen Williams, Rose Terrace, Bettws, 61; Alcwyn Williams, i, New Road, Llandilo, 57; Lynda Davies, 4, Whitfield Terrace, Llandilo, 50. Ymddengys adroddiad a Ddosbarth V. yn y rhifyn nesaf. Talyllychau, JNO. D. EVANS, Mat 7fed, 1909. Ysgrifenjdd.

"Ty yr Arglwydd a Thy yr Arglwydddi. Gan nad ydyw yn debygol y daw loan y Difeinydd i Gymru y flwyddyu hon, rhaid i rywnn arall gymeryd mewn Haw y gorchwyl o ysgrifeuu attodiad i banes Diotrephes a'i ddisgyriyddion-cynrychiolwyr ysbryd Ty yr Arglwyddi yn nghynteddau Seion-y bobl' sydd yn chwenych y blaen," ac yn ceisio crynhoi a chadw pob H awdurdod" yn eu dwylaw eu hunain. Ceir y dosbarth hwu yn son beunydd am ryddid barn a rhyddid llafar; and y mae y rbyddid hwnw, fel rheol, yn gyfyngedig iddynt hwy eu hunain ac i'r- urdd y perthynant iddi. Nid ydynt yn ym- gynghori a'r "bobl" o gwbl, nac yn caniatau iddynt hwy draethu dim o'u barn ar faterion cyfundebol. Dyledswydd a braint y bobl," yn yr eglwysi, ydyw ufuddhau i'w blaenoriaid, I a derbyn yr hyn a ddaw o'r ilysoedd uwchaf, fel deddf y Mediaid a'r Persiaid, yr hon ni newidir. Gwthir casgliadau ac achosion I newyddion ar eglwysi Cymrn, a hyny heb i'r aelodau eu hunain, yn fynyeb, gael unrbyw I lais na rheolaeth vn nghlyn a dygiad y cyfryw I bethau i fod. Mynych y clywir fod rhyw achos neu gronfa wedi myned i ddyled fawr, a bod yn rhaid wrth "gasgliad arbenig i'w codi 0 Gors Anobaith. Ond, atolwg, pa fodd yr aethant i geubwll dyled ? A gafodd y bcbl y gofynir am eu cynorthwy arianol ryw lais yn y gweithrediadau ? Dim o'r fath! Gwnaed y cwbt gan" bwyllgor" etholedig, a byny drwy ''ffydd." Ond beth bynag am I-ffydd" y pwyllgor, mae yn rhaid wrth weithredoedd y bobl i dalu am dani, ac i ddod a'r achos dyledog i'r Ian. I Un erthygl yn y credo gwleidyddol, yn y dyddiau hyn, ydyw -ydylaiy sawl sydd ya talu y trethi gael llais yn neddfwriaeth y deyrnas, a byny drwy eu cynrychiolwyr etholedig hwy eu hunain. Dyna ydyw! aelodau Ty'r Cyflredin-eynrychiolwvr en hetholaethau; a phan beidiant a bod felly, y maent dan orfod, pan ddelo dydd y cyfrif, i roddi eu He i ereill: ond nid ydyw Ty yr Arglwyddi yn cynrychioli y "bobl "-eyn. rychioli buddianau y maent hwy a phan ddelo llais y "bobl" yn Nhy'r Cyffredin i wrthdarawiad a buddianau y bendefigaeth mewn byd ac eglwys-wel, eled lIais y bobl" i'r lie y myno! er mwyn y "buddianau" y maent hwy wedi dyfod yn nghyd; ac hyd yma, y mae yr 11 ystafell ysgarlad" wedi I Hwyddo i ddweyd wrth bob mesur oedd yn amcanu eu cwtogi neu atafaelu gobaith eu belw-" Hyd yma y deui, ac nid yn mbeUach." Dyna ysbryd Ty yr Arglwyddi: ac onid ydyw yn rhy amlwg o lawer yn Nhy yr Arglwydd ? Dichon y dywedir nad ydyw swyddau eglwysig yn "etifeddol," ac mai y bobl" eu hunain sydd yn gyfrifol am ethol dynion i'r set fawr." Onid ydyw dewis "blaenoriaid" yn rhan o waith yr eglwys? Ydyw, yn ddiau; ond wedi i hyny gymeryd lie y mae eu gallu hwy ar ben canys y maent yn cael eu dewis am oes." Ac, ysywaeth, y mae llawer un yn myned dan gyfnewidiad rhyfedd arc! ei fyned yn aelod o'r Sanhedrim Y mae'r gwr, bellach, yn perthyn i'r cylch cyfrin, ac yn dechreu siarad am dano ei hun yn y rhif lluosog—{Yr ydym ni fel swydd- ogion." Ac y mae awyrgylch swyddogaeth, fely Tir Rheibiedig y sonia Bunyan am dano, yn effeitbio ar y sawl sydd yn ei hanadlu. Y mae rhiowedd ei swydd" yn ei ddilyn yn wastad, ac yn peri iddo deimlo nad ydyw efe "megys dynion eraill nac fel y publican hwn chwaith." Fel swyddog y I meddfHa, felswyddog y llefara, ac fel swyddog y gweithreda byth mwy a pban feiddia undyn yngan gair ei fod yn gwahaniaethu mewn barn, edrychir arno fel un yn cablu urddas ac yn dangos diffyg gras! Nid ydym yn dywedyd fod hyn yn wir am bawb. Y mae yna ddyrnaid a Ryddfrydwyr pybyr yn Nhy'r Arglwyddi; ac y mae yna ambell un o ysbryd llydaa a rhyddfrydig yn mysg ein swyddogion eglwysig; ond ychydig ydyw eu nifer, mewn cym- hariaeth; ac nid ydynt yn cael rhyw le esmwyth iawn yn y "set fawr." Y mae eu dyhewyd dros hawliau yr eglwys yn peri eu bod yn anmhoblogaidd yn y cylch swydd. ogol.—O'f Gtnincn am Ebrill.

PONTYBEREM. I I LLWVDDIANT ADRODDWR. I Y mae yn dda genyf glywed am lwyddiant y brawd ieuanc talentog, Joseph Brynfab Thomas, Pontyberem, fel adroddwr. Yn y blynyddau diweddaf, y mae wedi llwyddo i enill amryw wobrwyon pwysig mewn cystad- leuaethau nid bychain. Y Sadwrn diweddaf, clywsom iddo enill y wobr am yr adroddiad agored yn Eisteddfod y Tumble, allan o naw o gystadleuwyr. Gobeithio y parha eto i fod yu Uwyddianus yn y dyfodol fel adroddwr, ac hefyd yn yr alwedigaeth y mae yn awr yn ddilyn. HEN GYSTADLEUYDD.

Clywedion o Bontyberem. I Clywed fod pysgod mawrion yn cael eu dhl yn y Gwendraeth bob dydd (heb adael allan ddydd Sul). Clywed fod pass anferthoi ar fecbgyn ieuainc Cross Hands gan ferched Methodistia y He. Phase support home trade. Clywed fod rhai bechgyn ieuainc ya methu cael dim yu fwy cyfaddas na hearse i fyn'd i garu ynddynt. Diwygiwch, rhag cywilydd Clywed fod dwb decs arall wedi ei gychwyn yn ddiweddar ger y Berem. Clywed fod "Petros" yn crynu yn ei esgidiau rhag ofn y dadguddir yr hyn sydd guddiedig. I Clywed fod yna un bachgen wedi gorfod myned i mewn trwy y ffenestr yn ddiweddar, am y rheswm iddo anghofio myn'd a'i oriawr gydag ef pan aeth o gartref i garu. Clywed mai y gair "Poll yw y gair cyntaf a'r diweddaf glywir yn y lie bob nos, yn gymysg a'r bechgyn ieuainc. Clywed fod un bachgen wedi treio taro y postyn sydd ar un o'r private paths, ond i'r cyfan derfyuu fel y canlyn: Little Boy Rides a bike— Strained his wriet- Gone on strike. BERNACHOUC.

Y Friallen. Friallen hardd mewn dol a garrtd, 'Rwyt fel breDines swynol, Yn gwasgar gobaith ar bob llaw, 1 Nes greddfol yw dy ganmoJ. Frialleu wen pai ? plygu'th ben— M£w'r gftoaf wedi darforl Clyiv giln yr adar yn y coed- Mae'n wledd i wraiidu'i- ednod. Friallen fwyn i oes genyfc gwvn Yn erlbyn 'storviyild,gatia"I Neu'l1 falcb yr wyt, pyhoeddi'n glir: Daer h gwanwynbrafa.'ihiuddn,"? Friallen lwys! ma. ar dy bwys Ityw In 0 fwyn Hdgofion Am ddyddiau gwyn yn moreu Oes, A cbwareu hen gjfo^Kllon. Friallen Un mae mawr a man Yn dotio ar dy wyneb, r A'r haul sy'n ffilch gHat paentio'r rudri, Nes cren yn mbawb nnwyldeb. Friallen fach 1 • aeMi olwg iaoh Yn dyst fod Duw yn cofio Aiii BO IHII • 1 f dau mnwr- Pa ryfedd it' flo«1euo Friallen bur! r in;t,.t fy ngbnr, Mi garwn f d t. 1 tiilinu— Yn wen fy ob, h :Izln fy mron— Nes gorphwyw yn yr angau. Llangennech. —— P. I

Parti Meibion Ponthenry. Mae swn pob 'ref a gwlad Fel tatiw <id ar fy oghlustiau, ] Er's talm n diiibarhad Aiii fat-,s y- ,isle(i(ift,dau Cael danifiis 110' ni'n fyw, Nid gwiw t'i i bawb i dewi; Mi go«)ai fel v "ll.yw," A'tij c«>r 11 ddwys daratiu. I fe(idti't- bi-i a'r hz:lti, P-iuht-niy tu'tI IIwyridianus- Y nhw garf.j'r bla'n, A'r e w atn bvdeddus, Trwy gnro yn (triigoll Ar iiyfryd S«r y Bore' Nes cipiVr fwyttf oil Or gwobrau vn y Minke. Mawr gyriydd f'o i'r brawd Sydd nrnynt yn atweinydd, I gyrbaedd as ei rawd, Yn u well i t)6 I ysbbnydd Hyn Fyeld ein gobaifcb clyd 0 <Jail b b achlysuron I Dio g,,)tjcroi- oy.-I Ryw ddydd a'i Barti Meibion. Pontbenry. ALAW TUD. I I

——. I Atebion i Ddychymyg 11 Vagaell I Ma.. gwrthddrych y dychymyg A gawsom gyda chwi I yn iiii o'r pet kiau cytita' 0 fewn ly Meibl i; 'I Cewcb wel d yr hnnes yma Yn Llyfr Get-esis, I A'r burned beno-i, credaf, Os na wnes orinod brye. I Methuselah ol-orsodd Ei dad, do, liwyddi maith, Ae fe tu gytita' arw-- I Mae'r hanex hwn yn ffaith, Oblegyd-rhotlioiid Enooh Yn isei gyda Duw, I A chludwyd ef i'r nefoedd Yn mreichiau'r Tad yn fyw. I Mynyddygareg. D. DAVIES. —o— Pan yn chwilio am atebiad I ddychymyg V;iga" mad, Mi ddisgynais ar yr hanes Am y mab oedd hyn na'i dad. Methuselah oedd y bachflen- Enoch dduwiol oedd ei dad Enw'i fam hyd yma fethais Ganfod yn y Llyfr mad. Enoch ddawiol-ni fu farw, 'Not yr liaties-syn(iod yw Ond wrth rodio, sylweh eto, Fyny aeth i wyddfod Duw. Ond y mab 'rol hyn fu farw Yn ddyn duwiol, teg yw dweyd Byddwn ninaun debyg iddo, Daw a geisia genym wneud-. Cewch yr hanes yn Gen-esis, Fumed benod, cywir yw Adnod gyntaf dros y seithfed 'Rol yr iigain-dyna yw: BURRYFAB.

Penillion Priodasol I Mr. Wiiliam Morgan, Frondeg, Tumble, a Miss Alice Aubrey, Bridge House, Pontyberem, ar eu hnniad mewn glan briodas. Mae'n nghyfaill wedi uno, Wel, dyna ydyw'r si; A dweyd y gwir am rlano, Mae'n byw ar bwys ty ni. Mi ganaf iddynt benill Neu ddau, os mynwçb cbwi; Gobeithio cawn eu gweled Ar len y Mercury." Un tvo y bum yn gwrando Y ddau ddyn prydferth, syw, Yn gofyn idd en gilydd Lle'r awn i ddechrtm byw 1" Mwy gwerthfawr ydyw Alice Na pherlau'r India bell; Pe'n chwilio'r byd a'r Bett-wp, Ni all'sai gael ei gwell. A thlysach ydyw Alice Na'r merched hyn i gyd Ceir pleser yn dy gwmni Yn well na phetbau byd, Mae'r anwyl William Morgan in gerddor o'r iawn ryw- Wna gfinti'ti iat.,Ii i'w Alice, t Nes swyoo'r He mae'n byw. 'Rwy'n meddwl rhoddi iddynt I Un anrheg fach ryw ddydd, A hono'n werth ei cbadw I Pe'n myn'd i dre Caerdydd ¡ Mi reda, i Gaerfyrddir^ ¡ 'Bertawe, net; Benbre, ¡ I chwilio liestri arian A thebot i gaei te, Af lawr i dre Llanelli I brynu sospan din, A galw yn y Felin Am botel filch o gin, Wel, nawr, 'rwyf yn terfynu Dymuniad cyfaill yw Gobeithio bydd eich aelwyd Yn gogoneddn Dnw. ¡ Tamble, MYEDMNFAB. I

Telyneg Briodasol. I (Cyflwynedig i Mr. D. Roberts, Hengoed Fawr, a Miss M. J. Rees, Cilsaig. Daten). rGan "NIBLO Li.wyd."] Hawddamor daetb y wanwyn, Fel sact droa y Goruchaf 1 I adfer cerdd y delyn. Fu'u ddystaw (jrwy y gauaf. Daeth gwanwyn arall heibio I Mary Jane a Dewi- Gan sibrwd fod rhaid brygio A rhedeg i briodi, Nid da bod dyn ei hunan Mae hyny'n afresymol Gwell yw dedwyddwch Canaan Na loesau'r Aifft bsn-nydiol, Er Honed cfm adervn, Yn nbeml werdd ein goror, Nid yw ond UedrH at emyn Dwy galon wrtb yr allor. 0 oes, mae allor beunydd Cyd-rhynaom a phob Canaan At un o'r H ) aeth Dafy{ld, A'i fwyn anwylyd fecban. Bendithiou nef dd IS vrJO Ar Dewi a'i anwylyd — Can's rhaid cael tiertit oildiv, no I gerdded Uwybran bywycl. Ae os daw gorthryuvderait I'w lietbu ar yr yrfp,, Eiddunaf iddynt wenau Y Duw fu'n neitliior Caua- Can's gwn fod y Mee.sia, Fu'n edrycb ar y rL fi oedd, Yn abl i droi pob MfFJi I'w blant yn telu& wiaoedd.

Y Dyn Dau-wynebog. I Ditu wyneb, un at, wenu,—un arall, YiJ v\ ir, i ddirrnygu Rhy ellLiu teg ar un Gu, Hyll agwedd ilall i wgu. GWILYM MEDI. I

Dychymyg. I Daeth 11 .ng i fewn i b< rthladd, Byw yf,,()d byr yn ol, A nofiai rliwDg y tonaa Yn llwytbog iawn ei cbol. A'r pilot aeih i ofyn BhIIi oi-zdd y llwyth bryd hyn Y cadle 'nol el arfer, AtebHirl ef yn syn Three j arts of a cross, And a ■■ucifc compl. te, Two semi-circles, With a per. eu iiciiidr to meet; An equilatend Standing on ft., Two Sfctui-ci.ch. { And a Cin'le coruj^.lfcte." Wrl, i Y,, w m rii, Atebweb hwn i t,, i ) A Mr. Gol. wuft ('¡""t thin, Yn v. if-, 0,. ui"th'.voh chwi. 1 Tumble. MYiiDDINFAB. I

Dan Ganghenau'r Pren Afalau. j I Dan gaogbenau'i pren afalau I Yn mysg prevail' ard l, Yr eisteudwn -x '!>jfyiiwn Fel unigul fardd Gweld yr ,eil fac\, yn chwareu Dra.w ar lethrau'f bryn; Hithan'r ddafa-i yn ddiofal, Lie bu'r eira gwyn. Dan gan^hutK.u'r pren afalau Yu mysg coedwig werdd, Clywn yr ada> yn tt Icri Eu boreuo! geidd Iliti,Hu'r fronfiaith ar y b;-igvii Derv'i chiio y u> s, Fel i ddeffro cor y dyffryn Ar y wawrddvdd dlos. Uwcb cangh..uau'r pren afa!au Pe,aitill ga nai'r Minau'n astud wrando ami 'N bump a dengain oed F'allai lion yw'r flwyddyn olaf I mi yael mwjnhaa Ei dau nudyn yu y gwatiwyn — Burned dydd o Fai. Tynewydd, Pontyhm-eiu. WM. ROBEKTS.

Odlau Hiraeth Ar ol Annie Mary, metch Mr. a Mrs. Davies, j Glyncurwen Terrace, Gwaen-Cae-Garwen, yr hon a fu farw Ebrill 13eg. 1909, yn dair-ar-ddeg oed, j Tra gwelid svvynion Ebrill { Yn nefoleidd o'r glyn, Aneirif flolau claerwyn, I • Angyliou heirdd y pwanwyn, Yu ¡,;loewi bro a bryn. Yn gwywo'ii ;it;tf, ;iraf, Mi wel ds lili wen, Yn witbddrych serch a chariad, { A choion ei chymeriad i Yn harddwch ar ei piten. t Ein hlnwyl Annie M ry,— Mae'r en w'n peri loefe Er bardded oedd ei hywyd, Fe'i dygwyd tua'r gweryd Yn nghanol gwanwyn oee. Er gwyred ein gobeithion, mr cymaint 9cddciuhedd, Fc gollwyd Annie Mary, 5 Ysbeiliwyd nef y teulo,- i Ma.e obry ) n y head. | FeJused oedd ei o!iwitini, Er na cbawd hwnw'n hir. Hen delyn ein Uawenydd A gadwai'n beraidd beunydd Dan wenau gwybren glir, Mae'r adgof brudd am dani Yn tynu'r dagiau llnith Er byred oedd ei dyddiau, Nid hawdd i rifo'i ffryndiau Adawodd ar y daith. Er derbyn eymwynaeau Rbagoraf feddai'r llawr, Rhaid oedd ei chael yn angel, A'i dwyn i'r ret yn ddiogel, I idith y dyrfa rÎwr. Yn rnyd y gorthrymderau Ni8 gwelir rnwy tii gwedd, Ond gwelwn barcb cahnau Mewn torehau heifdd ofludan Yn arwydd ar ei bedd. Hir gofir mwy am Annie Os ydyw wedi Bydd Ebrill gydl'j swyejon Yn goffadwruteth gyson A chaton pob rhyw firynd, Nae wyied ei thieni, Er lol y iioe yn ddu, Mae gwawr yr adgyf itiad Yn arw ahi dydd dyrchafiad A'r cyfarfyddi id fry. ( Llwyuhet;dy. YNYSOG.

MISS MARY EVANS, Teacher of Mnsic Local Representative of the London Coliegr Music. SENIOR HONOURS, CERTIFICATED 1. O L.' Wishes to make known that she is prepared to Receive or Visit PUPILS for TRFOR* and PIAN-OFOKTS PLAYING Ammmiford apd Kidwelij wititteti weeigly rBHMB 08 ftPPLICATIOlr t3. OowDiuK Stre«i. Llanelly J. T3AVIES & SON, A.M.I.CE. M.B.A.. CIVIL & MINING ENGINEERS, ARCHITECTS, SURVEYORS, VALUERS, ESTATE AGENTS & AUCTIONEERS, COWEtL HOUSE, LLASSELLY, Alcvlll LT.WYOOOEn,ORO^^HAXDS, by Public Auction or Piivnte Treaty of Pro- perties Piallt. tock, etc. rihun, Vahation., Reports, ) iff. Fire, Accident, Iilness, and Workmen's Compensation l>isur>*tice«. 'I' tegran K I)p vieq Survewirs." phone 367 N«tion>»l Ksfcalilisbe.! 854 2426 Nat Telephone Nt, ot^i Important to Farmers ) j w. II. n iOM ,\S&CO., j CORN, CAKE & MANURE. MERCHANT Hap 1.11 kinds of Feeding Cake aud Feedlsg Meals in Stock at VAUXHALL STORES. I ,pœtion ii.vited. Lcw,-rt Prices us application ANALYSES PURITY GUARANTEED. j Fa-m Stfda, Oati-, B-iriey, Cluvef, &e.t a.)W&yt" in ] -itook. and "hid Rt t beat- ;,it Mn-xet Rate. j Agents for the Noted MOLASSINE MEAL TtslFgnktis. Palatme," Lianeily All Commanlca- tions to— v UX]ff A! L' 8rOES LLANELLY 4188 The Charing Cross Bank. Established 1870. CARDU F BRANCII-73, ST. M&UY STIiBBT. Reed Oftices: -28. Bedford Street, CLFtring Cross. London and 39. Biahopsgare Sweet Within, London, B.C. Branches: Manchester, Liverpool, Leeds, Bradford Bristol, Ac., &c. Surplus. =1.078 LOASP of £ 30 to £2.000 granted at a tew hours' notice Town or Country, on personal security, jewellery, prpciom itonc-s, stocks, shares, and furniture without removal. Stocks and Stares bought and sold. 2l per cent. allowed on Current Account Balances. DEPOSITS of 910 and upwards received as under:- Subject to 3 months' notice of withdrawal, 5 per cent. per aDo 6 II „ 6 „ JJ 12 „ „ { 7 if Special terms for longer periods. Interest paid quarterly. Owing to the nature of our investments, we are able to pay rates of interest on deposits that will compare favourably with dividends paid on almost any class of stock or share- holding insuring the safety of capital. We have been established for SO years, and our position in the banking world to-day testifies to the success of our business methods and to the satisfaction of our customers. Write ornl for Prospectus. A. WILLIAMS A H. J. TALL. Joint Managera | BOOK FOR HUSBANDS | (By a Physician-New Edition, contains 1 confidential advice and important informs- tion for married men. Post free, 7d. W. White, 1, Pilgrim Street, Ludg&te Hill, London N.C. ASK OF THE OWL I and he will wisely advise I m you to use Bliss Native m ? Herbs—the Original Herb M? }? Compound-the common- jplf ?g sense remedy for purify- ?? ? ing the blood, toning the i? ? liver, restoring the kid- tigk ? neys, correcting constipa- IP ?? tion and rheumatism, and JM ? putting the entire system Mb ? in perfect health. Many W&  testimonials in our Alma- W ? nac tell of wonderful ||i ? p cures—and the cost is so K| ? little — only 4 for a box W of 200 tablets-enough for 1 the whole family. Re- i member the name—BLISS. < I FOR SALE By WILLIAM DAVIES, Glasfryn, Dunraven Terrace, Gowerton, Glam. Mrs. EVANS, 80, Thebamkj Ht\, CnDLER, PoBIt, says; "I was crippled by Hheunsati^ra and had to use crutches. BIi8 Nathit Iferl.-s has conquered the pain and made me well. I HARMLESS. IMMEDIATE, PURE. NOTHING DANQEROUS IN PRESTO DOWDERS N tor Hea d ac h e, B to • Neura lgia, for Toothache, tor Quinsy, ACGEPT MOTmMO E?t. R?M "° RIBKS. ii- V ,)t" ] W.UAV'n'?&0?(.i?r?. '?.ncics is. t-Jiiworton. j oifpred. ADVICE TO THE MARRIED. A BOOK FOR THE PEOPLKI By a Hedictl fixpert. Contains over 200 pagpt- of up bodatt practical information whicb should be nd by all. Largely illustraiad. the most com- plete book published. Prom all bookseilen i.e., or direct post free for postal order lB, M. -MOORE. Wtlt.iamb & Co.. Eavenliill Road. Belfast 8124 FOR SALE.—Stephens' Ink (the best in the market), Carrs Inks, and Webster's fDu,. Fountain Pens, Ijetter Files, and all kinds of stationery useful to house or office, pt iowect prices at tbe "Merc,,ur,v" Affif-R 28 ¥«*■*»» Ptreet, Ltanoay.