Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
)!.'L-...1 LLUis DAIN, SABWEN,…
)!. 'L .1 LLUis DAIN, SABWEN, GCR. 2. ¥ Maepreswy?yr Uhol DaieithSS'r AmPric M? yn nryned rhagdd? nt yn gySym, mew-no gwncuthur llongau rhyfel •nevyyddion. Cyhoeddwyd rhes swyddol 6 honynt yn y papur a elwir Ilysbyswr IVLasnachol yr Ameiic; dcngys y cyhoeddiad uchod fed ganddynt 38 ogadlongau i hAVylio ar hyd y'-cenfor, yn cynnwys tafr o 7*1 -I mangnel yr un, y rhai ydynt yn.'agos. a bod yu barod i'w goll-wng i'r nior 32 p longau J ddi- I crii a u. i ogeiu'r llyHoedd, a 303 o tengauarfog by chain. 'Profir gah harierion anghyoedd o'r Yspafin mai nid heb Feswm y IlefamiI,Iys-argraff, V.ienpa am anghydfod o'r r.ewyddyn debyg i-yn-iddatigos yn y wlad frorio. Eiddtgedda plaid y Brftnin at rai o'i haelodau ei hun ac y mae'r Cadfiidog E l io, y r hwii o d,d u n o ?" Etio, yr hwn oedd un o'r blaenaf a, gynnygodd ei wasanaeth i'r Brenin ar ei ddychweliad, wedi ei daflu i garchar. Ar yr un pryd, gorfa ar "weinidogiou LlysFferdinaud (er iddynt ddechreu TU gyrfa gyda'r llawn fwriad i adferu yr hen Ly wodraeth gydwi holl orthrymder) i ad daw agos cymmmnt ,ød i:wygd: ag k gyfrifid .yn fai erchyli i-n? A«lodau y Cortes diw?ddar. Nid Ces modd i ?wybod ansawdd gwl&d Spain yn •drwysjuH end trwy bysbysiioth angliy" tod y Lly-w^draeikyh gwilid i'r •eitliaf j gsdvv^yr. v ) bodaeth o'hyny rliag myned Ur led* "I Cynrulwyd cyfarfod tra chyfrifol o drigolioTi Southwark, dyddGwener d'nveddaf, Henry Thornton, Yswain, yn y gad air, i'r-dybeii 'i ddanfon deisyhad i'r Seneddr yn erbyn larliad y fasnach mewn caethion; yr oedd llawer o fon- eddigesau yn bresenti.oL.traeth!vyd, amrywl areithiau bywiog, hyawdl, a chyiTrous ar yr achos, cytuHwyd' am y llawn fwriadau a ,gyn-nyg- wyd i'r cyfarfod, y rhai -a amlygent yr atgcis- rwydd mwyaf at y fath fasnach greulon, ac an- lieilwng o fodau rhesymblj a chytunwyd yn unfryd ar fed i cMeisyfiad gael et ddaitfon. i'r Seneddr i ymbil am lwyr ddiddymiad yr erchyli f snach. ——- — Rhoddir crynodcb o'r cyiighaws a ddygwyd yn Spain yn erbyn Cyhoeddwyr ypapur a elwid Yr Uimerscl, yn y Gazette de France, am gabl- draith (libel) yr hwn oedd, u Tystiodd holl swyddogion y drydedd bydditi, y bydderit hwy yn noddwyr, ac yn amddiffymvyr diysgog o'r Ffurf-lywodraeth," (sef cid(tolr Cortes).—-Dy. ,wedodd y cyhoeddvyyr pan ahvyd arnyiit i fy- liegu p;vy oedd awdwr y iaith niweidiol, iddynt gaellrysgpfen gan ryw wr dyeithr yj- hivn a. alwedd w-rth eu swjddfa. Cafwyd y ddau gy. hoeddtrr yn euog" fel awdwyr; a barnwjd i'r naill g?et ei aHtu<Ho dros cbwech mlynedd i gy- Htn:au Affri?a? i weithio mewn cad .V ni JI1:'Y rh?yf-!ongau; a'r liaM i gael ei garchKJ-i yn gacth dros <:h? ech m!ynedd. Yr ydym yn dysgu gan I-ong Yspaenaidd, y Triumphante, yr honsyddwedi dJfodi Co-wes, fod herwlong Amencatdd., Rattlesnake, yn gwib- hwylio yn llededd (latitude) 46. 0. a'i bod wedi ysgafaelu'r Hong dau hwylbren, JohnrGedes, llywydd, a'i soddi. Ac yr oedd llong jfawr tri hwylbren o'r AmeTk, yn gxyibhwyii^yn iiededd 47. 30. Gorescyn\v:yd bwi dd y Tiiiimphante fan y tldwy. ■ t:; J 1
■ . - ... ' ' LI.ux, .4- ;…
■ LI.ux, .4- I 1,  YSGAEAELIAD Y FFREIGAt) AMERICAibib: j ESSEX. 1 Adysgrif o lythyr oddiwrth Mr. Thomas Biowri, Goruchwiiiwf i Lloyd yn Guernsey,- yrJ hwn a ddanfonwyd i Mr. John iiennett, yr leu- angaf: SyR-,—Y llong dau-hwylbren Mary. A. Blandell, Llywydd, s-ydd newydd ddyfod o Buenos Ayres, mewn deg wythnos; myuega y Llywydd i mi iddo dderbyn llythyr y dydd.cyn iddo hwylio, o'r hwn y.mae yr hyn a gaulyn yn tdysgrif..• 44 Ydwyf, syr, yr eiddochj cfeiGl" uTiios. ]Juo>v.v. (ADYSGRIF). Yr ydym newydd dderbyn yr; hysbysiaetli dymunol am ysgafaeliad y fh elgad Atnericaidd Essex, gan y Phebe a'r Cherub, ar yr 28ain 0 rawrth, ynghylch chweoh milldir oddiwrth>Val- 1)ayraiso (Americ), wedi brwydr o ddwy awr end pum munud. CoIled) r Essex yvr 1.53 o wyr a 4 swyddog, yn eu mysg y.mae'r Isgadpcn blaenaf, yr hwn a dybiroedd wr o Loegr, o her- Vydd iddo nt idio i'r mor. Colled y, Phebe yw 7 wedi eu lladd, a 4 w-edi eu clwyfo, ynmhlith y biaenaf y mae ei Isgadpen blaenaf. Colled y Cherlib sydd lymdost. Y mae y brys'-ncgeseu* ydd (express) newydd ddyfod a'r Ivysbysiaetlv yma; yr oedd y frtvydr yn weledig oddiaj uch- eideraa Valpayraiso.11 + Derbynwyd hanes swyddol am yr ymbsodiad- Jiwyddiannus diweddar'ar y gwarchgla'wdd Ame. Ticaidd Oswego, gan y I,ly wodraet^i neilhiwyr; ac yn ebrwyddwedi ei (lytodiad cyhoeddfwyd yr. hysbysiaeth canlytiol. c Y dydd hwn derbynwyd" Cenadiaethau oddi- wrth y Cadfridog Syr G. Prevost, y rhai a am- terwyd Montreal (Canada) Mai 18, yn mynegii vmosodiad llwyddiannus gan gorff o filwyr dan y Cadfridog Drummond, ar longborfh a kw a .r-ch. glawdd Oswego, ar lyn Ontario, eiddo yr Ame- riciaid, am yr hwn yr ymddangosodd hanes ei. soes ynmhapurau yr -AnLeric- -Canlyitiad-,Ys' ra- faeliad y borth yma oedd dinystr cryn lawer o drysorau a Huniaeth, cymmerwyd ynghylch QO o garcharorion. Ein colied ni oedd, 114ekdwyd 18, a chlwyfwyd 73. y -rini'lilith y blaenaf y mae y Canwriad Holtaway o'r Mor-filwyr Bre-" niuol; ac ynmhlith yr ola{-j-mae'CäiIpen Mul- raster, o'r L'ynges, yn beryglus; Cadpen Pap- ham, o'r Llyuges, yn llymdost; Isgadpen Griffin, or Llynges, yn llymdost5 Mr. Richard- son (Meistr), wedi colli ei fraich Cadpen P. I.pgendern, yn llymdost; Isgadpen Victor, yn jlymdost (nedi marw o'i glwyfau). I ^lytl^rg^V.l^^Tinnaidd a ddaelh i'r "ddin"S.s y bore hwn, a phapurau i'r Sydd o'r mis prcaenol. Figienohonyntaganlyn:— ■ CopenhagenxMeh. 13.—Pan ddelo Mr. Ad- dington, bydd. yr htsll Ddirprwywyr wedi ym- g),iinull -j:y rhai a-a.nt i Cottenburgh, ai, oddi yno i Christiana. Yr hysbysiaeth ddiweddaf o Nor- way a fynrga-fod y Tywysog Christian (er gwy- bod o hoiJaw amy gwarchae Brytanaidd ar yr l-peg),wedi• cymmery<1 j r'Utddas Freninol ar y 17eg, ac ar y 19eg aeth mêwn modd rhwyscfawr i Christiana trwy ganol blceddiadau goffoleddus If bobl/ Y mae1 digcrn o yd yn Norway dros c, y I flwyddyn, a chawsarit swm lieiaeth o arian mewn llong wertlifawr a gymrnerasant oddiar y Swedes. ?l, y ni e "Ceddefodd tair jffrcigad Frytanaidd i 43ain o j lengau fyned heibio iddynt hpb eu drygu. Y mae llongau rhyfel Norway, .yn dra di^vyd, dygasant rai ttongau prisfaw r i meXvn i'w gwiad. Y fyddia sydd o 35 i 40,GOO dan lv wyddiaeth y lrenin., :'bif Alexander wrth gytundeb Abo; a chyhoeddwy d g'vvaharddiad caeth yma i bob math ovgyfriiriach a Norway. f' YY oeiid Ym-e^awdr Alex'aiider yn Antwerp ar y 29airho Mehefin, ac yr deddid yn el ddysgwy 1 Iyuyr Uaguear.yçYI)at'o'r mis hwit. 'Cawsofti ^bapurfiu rfiis- Wn\ Mynegaht fod Bripnin SardinFa wèd-i airilygu ei I l^ n-fwfiadi-beidto mynedfy'th drosy bont ar- ddercheg a atleiFadwytt yn-ddi^dttei-ar ^-Po, o herwydd y calpdi a odch.odd ei ddeiliaicl anned- wydd j>an gafodd ei hadeiladu. • Yr oedd medd- iatiau y diwe'ddar Ymerodres Josephine (gwraig gyntaf Bonaparte) ill werth 14,000.000 0 francs- CyViYiygodd Mr. Rurbach, yn Eisteddfod y Dirprwy^yr, lieu Gynyrchiolwyr y bob. ar fod i anfhrhiad-gael ei ddanfon i'r jBi-eiiini I ymbil ar ei Fawrhydi i berffeithio y deddfau perthynol t ryddid yr ATgraff-wasc, a dwyn i mewn gyf- faith i wneuthui awdwyr ac argradwyr yn atebol am eu cyhoeddiadau, fel y byddai y wasc yn i'h.ydd oddiwrth bob caethiwed blaenorol a tlifavVs awdurdod y Llywodraeth. Gohirwyd y cynnyg gan y rhan amlaf o lawer o lcisiau. Yr oedd Brenin Prwssia yn gyru mor gyf- lym tua Pilaris trwy Ffrainc, fel y torodd ei ger- byd ar y tiprdd. Aeth ei Fawrhydi i l'aiis mewn cNbyd a gymmerod d yn St. Dcrns. M?- negir mewii Hythyro Calais, fodyr Ymcrawdr Alexander a Duges Oidenburgh wedi dy rod yno aryr 28ain o'r mis diweddaf. Aeth yr Yixier- awdr tuag Ostend, a'i chwaer tua St. Omer. Yrydym wedi derbyn Llys-argraffau o Cara- cas (parth o Terra Firma, yfi yr Americ Ys- paenaidd) hyd ddechreu Mai diweddaf; rhodd- ant ddarluniad erchyli o'r rhyfel cartrefol di- dosturi ag sydd yn awr yn anrheithio taJeithau Venezuela. Ymtfrostia y Cadftidog Boliva, ei fod wcdi maeddu y Cadfridog Yspaenaidd Boyes, gdrllaw Valeucia, yngbylch,deciii,eu'r mis Ebrill. I:' Bore ddpe ymadawodd Tywysog Coronog Ip.. 'I' }f d' 'I' Pru'sia, y Tywysog Ffre d enc, a'r. Tywysog Ifenry, o Lys St. Jamesy i gychwyn tua Dover, ac oddi yno i'w gwlad eu hunain: Dysgwylir y bydd y Tywysog Wiliam 1 adael Llundain y dydd hwn. Dydd Sadarn ymwe?odd Dug Welmg<on ?r %?,3-(id B??et? yn L?s St; James. Yn eb-I Irw}{]d wtd?hyn aeth YùdriU'ryfehn enwog a?la?n(, gan r?dio braich yn mraich; eithr ym- gasglodd y fatii (loi-f o bobl o'u hamgylch, fel a l prin y gallaseat symud o'r fan, hyd oni ddaeth-rhyw ddyn go nerihol i'w piith yr hwn, trwy fawr ymdrech, a aeth o'u blaen, gan agor ffoidd ynghylch dwy droedfedd o led iddynt. Yr oedd y gwaeddu a'r bloeddio Huzza tu hwnt II i fesur a tiierfyti- ac ymddangosai y Dug Dy- ledog ei fod yn mwynhau yr Olygfa i'r graddau mwyaf. Methodd Ariandy Malone (Iwerddon) i dalu ddoe; acy mae Ty Americaidd tra chyfrifol wedi methu yn Dublin; ac nid oes duedd i dderbyn ysgrifau neb o'r Ariandai yn y ddi- nas honno, 25 ond Ariandy yr Iwerddon; ond cyhoeddwyd hysbysiad gan Dy Ffrench, Taafe, a'u Cymdeithaswyr, i fynegu y gallant hwy dalu. ———— TYWYSOGES CYMRU. I Y papuran a osododd Arglvvydd Castlereagh ger broil y Ty Cytfiedin, dydd Maw rth diwe- ddaf, yngiiylcli-Tywysoges Cymru, oeddynt bed- war mewu lhifedi. Y eyiitif 3-w cynnyg, a at*. wyddwyd gan yTywysog Hlmgla w, aca gymerad- wywyd gah y Dywysoges, y-r hon a oapdodd ei henw wrtho, trwy yr hwn; y mae y, Tywysog yn cymmeryd arno ei hun i dalu 49,0001. o ddy- led y Dy wysoges, ac i ychwanegu ei. thai bly- nyddol o 12,000, i 17,0001. Y r, oedd yn am- mod anhepgorol o'r weithred hon, wedi i'r ddy- led gael ei thalu, na by.ddai i'r Dy wysoges' fy w yn uwch nâ'j thai Ijlynyddol. Yr ail, a ddengysfod ei Fawrhydi wedi ar- wyddo y yeithred; a'i fod yn ysrtyried y cytun- deb rhagvddy wededig yn rhesymol, ac os byddai i'r Dy wysoges fyned i ddyled drachefft, trwy dreulio yChwaneg n1 17,0001. yn y llwyddyn, a "cheisio gan y Tywysog i dalu! y cyfryw'ddyled, y gosodid cynnyg ger bron y Seneddr, i wneu- thur gweitbred i ddiogelu y Tywysog rhag bod yn atebol am ddyled y Dywysoges rhagllaw. (Arwyddwyd) Fi.no v, CAMDEV, GEORGE R. CAROLINE P. I Portland, SP. PERCETAI,. Y trydycld yw yr awtfurcJocl a roddodd y ])ywysoges i Anthony St. Ledger, ei Rhag- ystalellydd, i dderbyn y rhag-ddywededig dal drosti hi. A'r pedwar) ddyw yr awdurdod a roddodd Tywysog "Cymru i'r Cadfridog Hulse, ei Drysorwr, i dalu y ta.1 'chwauegol uchod t Drysdrwr y Dywysoges. Ddoe cyhoeddwyd yr Hysbysiaeth canlyndl am iechyd y Brenin yn Llys St. James:— Cast ell Windsor; Gtnphenqf 2. Y mae ei Fawrhydi yaparlian yn wych mewn ieéh- yd, ac wedi bod mewn ansawdd nieddwl tawel a siriol trwy y mis diwddaf." (A,-zi-yddanjd gan y pum klfeddyc). 5. I Papilrau Paris am ddydd Sadwrfi diweddaf a ddaethant i law y bore- hwn. Cynnwysir Gor- chymmyn milwraidd yn y Moniteur, yr hivn (wedi sylwi at- symudiadau byddinoedd ynmhob parth o Ffrainc, y cyfnewidiadau a gymrneras- ant le yn gaiii yitol 111rhooli ii newyddion a fab- wyswyd yn y deyrnas, a dvfoAli.L(i parhaus. v niilwyr Ffrengig o'r amrywwl-edydd He buoiu garcharorion, yr hyn sydd yn peri. nad yw yn Ifosibl gwybod rhifedi y gwyr sydd yn awr dan arfau yn y deyrnas) sydd yn gorchymmyn i ad. olygiad cyflredinol o'r lluoedd gytnmeryd lie ar y lofvd o'r mis hwn ynmhob purth o Ffrainc, pa un at mewn amddiffyufeydd, lluestai, ysbytai. neu ar eu cychwytiiad. Dichyn fod hyu hefyd yn fath o ragbarotoad i dTefnu'r rhifedt o wyr sydd i fod dan arfau yn amser heddweh. My- negrr tflewn erthygl, a amsfrwyd Vtenna, Me- hefin 8, mai un o'r prif bynciau a, drinir gan Wahanol Al hi oedd Ewrop, yn y gymmanfa a gymraer le yn Germany:, fydd trefni a phenodi^r rhiledi o .wyr arfog a ganiatair i bob gvvlad ^adw yn amsel- heddweh.. Cyanwygir rhai sylv^adau yri y Gaze!te de yn y Gazette de France, ar y gynnadlcdd fas- nachol ddysgwy liadwy rhkng y wlad hon a Flrainc, tuedd y rhai y w dangos "Iílal'r gyn- nadledd fasnachol oreu fyddaidim oil." Yna y rnae yn myned .rhagdddy'gan ddywedy'd. a gadaei fody cyfiy w gynadledd yn anochfeladwy, diammau yr edrydhirar ein gweithiau edttwn yn wrthddryclfauteihvlIg 0 oféiltadol ein Llywod- raeth, y rhaiydynt y mvVyaf mantesiol o bob masnach, ar gy frit yr elw mawr a geir trwyddynt, a'r rhifedi lielaeth o ddynion sydd yn cael eu cynnal Avrthynt. Y ma cynnydd y gweithiau hyn yn FfraiIic wedi bod yn gyfryw, yn yr ugain mlynedd a aethant heihio, fel ymaent wedi gwasanaethu yn lle'r holl gottwri a ddygid evil hyny o Switzerland, India, a Phryflain, yn gystal a diwallu'r holl Gyfatidir o'r mllr Adrial hyd y Baltic-gellai un linell o'r gyisnvdledd fasnachol ddifotli'r lioll fatiteision hyn, « gyru 600,000 o weithwyr trwy amryw bartliau Ffrainc i gyf- yngder, ac i amgylchiad cai-dt)!.ai, a'it gwneuthar yn rhwymedig i estroniaid am y peth mwyaf buddiol a ddefnyddir genym." Mewn erthygl a amserwyd Madrid, Mc- hetin 19, cynnwysir achwyniad am y modd yr halogir y Sabbath yno gan grefftwyr a gweith- wyr, a gorckymyn oddiwrth swyddogion y ddi- nas ar fod i'!r Sabbath a'r gwyliau gael eu cadw yn fanwI. Tiiiodd Madame Moreau a'i merch 12 mlwydd oed, yn Calais ar y 29ain o'r mis diweddaf, o Loegr, ae/.hant rhagddynt tua Paris. Drg- .wy lir i'r gymmanfa yn Germany ddechreu ar y jlafo Awst. Y mae'r gyfiinach trwy ly thy ran rhwng Naples a Sicily wedi cael ei hadsefydlu. ttiu cryn derfysc yn mhrif ddiuas Turkey, Con- stantinople, yn y mis Mai, yr hyna gadwyd gan y Janisariaid, y rhai a gly wsent fbd amryw o'u cyfeillion wedi cael eu rlibddi t farwolaeth yn Widen; ymgyunullasant b gylch y seraglio gan geisio iawn m«ewn modd-bygu thiol: cArli., (jar. osfyngwyd- bwy'yn lied-ebrwydd; gan y Visier Mawyddig. 3,n O(Iiw- Ymap'y haoeslon a gymmerasom yn ddiw- eddar o'r papm-au Ffrengi?mpwn ppr<hynas i Spain, yn dances yn cglar'gyil?rgrpsynol y wlad hono. Ni ddaethneb Hyt?yrau oddi yno gyda'r )!ythyr-godau a gawsom ddoe o St. Seb- astian a Ffrainc; ganfod y me^arau mwyaf: gormesol a chaeth Avodi eu trefnu i gadw gwyh- odaeth o'i sefyllfa rliag ymdaenu ar led. Pa fodd bynag mynega Papur boreol fed dau gonad wedi dianc i Lundain, a bod yr, hiiies a roddant am yr erledigaethau a'r dyoddefiadau yr aethant dctnynt yn dra arswydus; er eu bod eill dau w€di bod yn dra diwyd Hwyddianus yn achns wedi bod yn dra diwyd a. llwyddianus yn achos eu gwlad yn erbyn estrdn-deyin, yn neillduol Don lstruria. Ymddengys wrth yr hancs a Y S Wl'th yr ]I-,Illes I gawsom oddi wrth yr Yspaeniaid a libisarit i Paris, y rhai ydynt yn clywed mewn modd dir- gel, pa fodd y niae pethau yn rriyned rliagddynt yn eu wlad enedigol, mai o achos taerineb y bobl, j y gyrodd Fferdiiiaiid allaii ct,cllvmvn l)cri i'r holl Yspaeniaid a safasant 0 du Joseph Bona- ¡ parte, i ymadael o'r df'yrnas. Bod yr Oiiemaid yn pregethu ynmhob mati yn erbyn y Cortes, yr hyn a barodd i'r lliaws anwybodus godi terfysc mewn uianau, a llosgi llylr gelloedd, ac ysgrif- lyfrau (manuscripts) Y mae'r pIn yn parhau yn Constantinople, cnd) nid gyda ffyrnigrwydd mawr; ond yn Smyrna! dywedir fod o 200 i 250 yii ITJarW bob dydd o It oiia-Ar. Mynegir gan y Frankfort Journal, fod Bona- parte yn ymdrechu gwerthts penaduriaeth Elba (i Lywodraeth Tuscany ysgatfydd) a'i fod yn ceisio caniatad i fyned i Loefrr. Ifysbysir mewn llythyrau o Bourdeaux fod y milwyr Brytanaidd diweddaf ag oedd i fynpd i'r Americ, wedi hwylio oddi yno, a bod y lleill yn dychwelyd i Frydain, a'r Iwerddon, gydâ. phob ile us. ,Dygivyd yti. ys yr Esgob yn y brif ddiiias, gan Janjila Heyn, yn erbyn ei gwr, William Heyn, gan ymbil am ysgariaeth rhyng- ddynt, o achos ereulondeb a godinel). Profwyd ei fod yn oditiebus. o herwydd i'w wasanaeth- yddes ymddwyn ac esgor ar fab iddo; ond ni ddygwyd prawf digonol o greulondeb, er hyny cauiataodd y Llys ei dymuniad i'r wraig, a hwy a ysgarwyd. Yn Mrawdlys Bombay (India Ddwyreiniol), euogfarnwyd William Bland am ladd Robert K. Case mewn ornest a William Raiidill am fod yn gefnogwr iddo, y naill i gael ei all- y iiaill i gael ei all- tudiodros saith, a'r-llall dros wyth mlynedd. Daliwyd mintai o YspeiUvyr llogellau (Pick pockets) o Lundain, yn Portsmouth, pan oedd yr ymwelwyr Breninol yno. Daliwvd un James Woodman wrthei orchwyl o yspeilio Offciriad, a chafwyd yn ei feddiant Oriatvr arian a chad- wyn aur wrthi, ac ysgrifau ariandai o weith agos i 3001. and ni ellasai ddytvedyd yn mha le y cafedd yr un o honynt*
i. SENEDD Y^rERobRbju I!
i. SENEDD Y^rERobRbju TV YR ARGLWYDDI. I I 1 ■3fworth, M7t. 28.Terfyri6(ld Arg. Xionsdalq arfteth addas, trwy Cynnyg ar fod i anercliiad gostyngedig a diolchgar gael ei ddanfon i'r TywysOg RhaglaN am beri o hon&w i ammodau'r cytundeb Hcddwch gael eu gosod ger bron y Ty—Cefnogwyd y cynnyg gan Arg. De Diin»'taiiville—Dywedodd Aig. Grcrville, fod holl ertliyglau'r cytundeb yn dra chytnmeradwy ganddo, and yr un a berthyuai i fasnachii mewn gwaed a chndvvd dynol, yr hyn a wnaed yn desturi daol nfeilldiibl • acam fod heddweh wedi ei wnenthur a Brenin cyfreithlon Ffrafnc, ymddangosai iddo ef Ci ibU yn fwy tebyg i fed yn barliaus D3wedod(i Jarll Lerpwl, mai dymunol oedd i Heddwch gael ei derfynu tra'r oedd y Cyngreir- wyr mewn meddiant o bi-if (idinas Ffrainc, ac nid ei oedi hyd amser cynnnlliad cymmanfa gyffrediiiol, o herwydd y gellid cael amnxidau uiwy manteisol, ac y gallesid syinud y milwyr yn gynt o'r wlad, yr liyh oedd yn Uwyr angenrheidiol ar la-trer o gyfrifon.Yr oedd Ffrainc wedi derbyn tiiiogaeth ychwanegol ar gýffiniau Germany a'r Netherlands, "mewn trefn i gyssylltti ei hamddiffynfeydd. Yr oedd yr ychwanegiadan hyii yn hoddio'r bobl gorwag ac uclielfiydig byny, gan eti cys- nro am yr amddHiynfcydd a roddasant i fynn al'yRhie. JNid yw rhifedi'r trigolion ychwanegQI dros 700,000 o ein idiau—cytunwyd ar yr anerchiad-heb wrtbwyneb- rwydd.. Mcrcher, 29.Gosodod(l Arg. Hardwicke gytundeb eisteddfod a drcfnwyd i ehwilio i ansawdd cytVeithan'r I Yd, ger bron y Ty, yn achwyu, mai er bod 80 o ddeis- vfiadau wfcdi cael eu danfon ar yr achos, nad oedd un dyn wedi dyfod ynmlaen i brofi'r hyn a gyniiwysid yu. ddynt '"h ,rbyn eytnewid cJft'cithal1'r Yd. '1 lauy 30.Gosodwyd amryw ddeisytiadau yn cryn j fasnach mewn gwaed ger bron—a deisyfiadan oddiwrth Argjraffwyr, gofaint arian, ac amryw grefftwyr ereill yn Llundain, yn erbyn dilead y Med o Elizabeth; ynghylch prentisaeth. A chytunwyd ar annogaeth Arg. Lans- downe, as- fod i anerchiad gad ei ddanfon i'r Rhdglaw i ynibil ai- fod i lipli awdurdod y. JJywodraeth >gael ei d'etilyddio yn y gyinmanfa sydd. yn ucshau, i ddiJeuA- fasnach mewn caethion. Hun, 4.—Gosodwyd amiyw ddcisyfi;an yn erbyn y fasuach mewn caethion, ger bi-Oll y Tý, gan larU Ossory, I Arglwyckl Holand, larll Stanhope, ac Arg. Ba/ingdon —Rhoddwyd ar y bwrdd. Aeth yr Ysgrif i ragflaenu helaethiad y Frdth wen trwy'r Tv, wedi i'r a^Jodau ffurfio eu hunain yj eistedd- fod arni. — ■ TY Y CYFFREMX. I, Murvrth, 23,Dy wedodd Mr. Horner fod JFfrair^, ey» y Chwyldrorad, yn dwyii 40,000 yn flyuyidol o gaetiuon o'r Affric i'w hynysoedd, mewn trefn i gadw i fviiii,r rhiledi o 800,005 o gaethion a osodid ar waith ganddl— ni wydtlai hi ddira am y Trefcdigacthaij dros 20. mlyn- edd, eddigcrtti pan ddanfonwyd blodan byddin gref i drengu yn St. Domingo, o herwydd ei boltyn lioffi, Moreau—efc a derfynotW trwy gynnyg ar fod i adys- grifau o'rgyn-inadi iliwng y Llywodraeth Frytanaidd a'r Cyngreirwyr ar y pen hwn gad en dwyii ger bron y TS-Wedi cryn ckladlu, dywcdodiJ Arg. Castlerca-h bod dwya y papus.au hyuy ger bron yn anghyilens ar yr amser piescnol--—yua gwl-Lkodvvyd y cynnyg lieb wrt-h- [ wyneblad. Mcrcker, 29.Darllenwvd Ysgrif y waitb gyntaf, yr boa sydd yn clarparu na byddo i Olygwr gweithiau fod yu gelfyddvvr proffesedig—ond bod i'w gyfiog fod v ddigon heliietli i'w dtied(iii i ymrcKUli yn holiol i ddyl- edswydduii ei id wad, a bod iddo gael un Hyen. ddau gel, fyddvv r gyaxijortUwyo. Anhpgodd Arg-Laseelles ai-fod i anerchiad cydlaw- I enychiadol i gael ei ddajiton i'r Tywysog Rhaglaw ar desiun v cytundeb Heddweh. Cefnogwyd y cynnyg gan MivGoocii. Cynnygodd Mr. Wilberforcc ddiwygiad,. i ymbil 31; fod i bob ymdrech gael ei wneuthur i ddifodi'r fasnach erchyli mewn gwaed dynion. Beiwyd y Ueg pen o'r cytundeb gan Syr J. Newport, j vr hwn a ganiatai haw! i'r I t'raneod i'r pyscodfevdd ar gyihHiau Newfoundland, St. Lawrence, a Labrador. Tybiai Mr. Peter Grant fod y gynnadlcdd a Ffrainc yn rhy gyn»;,ar; a bod ein gwaith yn rhoddi ein hynys- oedd i fymi i'j- wlad hono yn tueddu i leihau pin haw- durdod yn y Gynimaiifa sydd i fod yn Germany. Amdditfynodd Mr. Caning y cytundeb gyda llawer o hyawdledd, ac amlygodii faddlom wydd ei gflon yn y modd goguneddus y dygwyd ynmlaen ac y tcrfvnwvd y rhyfel. Cymmeradwywyd y cytuiKlcb gan Mr. Whithread a Mr. Ponsonbv, eithr tybient fad eynnorthwy Ffrainc i ddarostwng Norway wedi cael ei brynu gan adferiad Guadaloupe i'r wlad hono a'r hawl i ddwyn vamlacn v fasnach an fad mewn caethion. Wedi thai svlwadau gan Arg. Castlereagh ac creill, cytunwyd ar yr anercliiad. c lav, So .-Gosodwvd Deisyfiad ger bron y Tv* oddi wrth Mrs. MaryAnne Clarke, yn achwyn ar illr. Jone ceidwad ei charchur, yr hwn a'i caethiwaraimewII cJl 0 naw troedfedd bob lfordd, hcb fwy' nag-, un IFenestr. Yn>a yr oedd yn cael ci blino. gan fygdarth ffwgws, ei chau i tvnu am JO o'r gloch, ac ni chaniataisul iddi gael awyr? 0 herwydd pa ham yr oedd wedi myned yn afi; teli. Wedi hyn symudwyd y foned(lige. hon i well ystafell. Gicaner, :31.Dafth Dug Welington i roddi diolch i aelodau'r Ty am eu hynuldygiad tuag ato cf; gwel yr lianes am hyn yn newyddion dydd Gwener, tu dalen cyntaf. Y BOLGAN (Budget) GWYDDEI.IG—Wedi t'r Ty' fyned yn eisteddfod,ar y Ffyrdd a'r Modd, (Ways and Means) gosododd Mr. Fitzgerald y Bolgan Gwyddelig am y flwyddyn bresenot ger bron. Yr holl swm ag oedd eisieu, me-dd^i-ef, o;qdd \8,795^4651. Ynmysc yJ ffyrdd a'r ilocid -i godi* ariax byn, oedd treth ar'ludw coed, a dcfnyddian cI'l at li",io; trcthi newyddion o 31*0,0001. ar wirodaufspirits); treth ychwanegol o 30s. ar argraff-nodau (stamps) ar lythyrau cyfreithwyr am liôl.; yr hyn a ddag 45;0GUl.; treth ychwanegol arwydr yr hyn a ddug 15,000 yn ydiwatMg treth ychwanefol ar lythyrau y rhai a ddygir ar hyd ffyrdd croeson (cross posts) 50001.; yr oedd y tolileydd wedi dwyn (yn He 150,000) 190,0001. a'r tal o 3s. y faril am gwrw a ddug (yn lie 115,000) 69,0001, y tri mis cyntaf; yr oedd arian y tollfeydd wedi evnnyddu i 346,5291.; yr arism ^-win- Ffrengig, gwirod a brag a gynydd^saiAtRgos i 3,335,,000}. -toll aiii drosglwyd(.Io moddion ^kin a chymfycryd un nwyddyn gyda'r Had <tl'-Qs 12 mlynedd cyn 1802, wrth ei gyinliai-u a'r 12 mlynedd cyn hyny^ a gynnydtlodd 12,000,0001. a'r toll ar eu trosglwyddi^d i mewn, 18,000,0001.; yr boll ardreth eyn yr undeb oedd 39,000,00.01. Wedi'r undeb 11(),000,000. .1 1 LlIlP, 4.—:Mewn Eisteddfod o'r T^, cynpygodd Arg- Castlereagh ar fod i'r swmo 40,0001. y llwyddyn gael ei rhoddi i'w Huohder Brenino ) Ty wysoges Cyniru, yn llelr 17,000 a ganiatair iddi yn anvr gan y Tyw)ft Rhaglaw. Y swm. yma 0 50,000 y %,v'r till a fyddai i'w Huchder Brcnininol i gael, pe fyddai ei gwil, y Tyw- ysog Kliagkw i farw; a 0,111 (0,1 ymraniad wrdi cym- fnetyd lie, heb nn argoel am adgymmod, y mae'r eynnvg J yn ei hystyried fel gweddw—cytuti'wyd ya unfryd ar, cyniiyg. Arwyddodd Mr. WhitWead mai addas a thra bodd- haol gan y bobl fyddai hv Huchder Breninol ggel ei lie yn y dorf-drefnus wrth fyned i St. Paill ar y dydd di- olchgarwch, end i hyn ni roddwyd ateb. Aeth yr Ysgrif at gadw yr Heddwch yn well yn yr Iwerddon ti-iiv E- isteddfod o'r Ty. Cynnygodd Mir. Holford, ar fod i'r Ysgrif i wellhau ansawdd cJti charau y Erif-ddinas gael ei darken yr r, waith wedi amfyw sylwadau dros, ac yn erbvyi- N's- grif, ymranodd y T^.—Dros yr Ysgrif, 23~y«i ei iiei- byn, 18—gwahaniaeth, 5.
I" MYNEGIAD LLAFURWRIAETHOL…
I" MYNEGIAD LLAFURWRIAETHOL MISOL. I Y Maip (Turnips) Swedaidd a'r ychydig Faip melyn- ion Albanaidd (Scotch) a lmiiwyd, ydynt wedi troi allan ydynt werl i troi allair yn dda. Parotoadau i godi'f Maip cyffredin yn myned rhagddynt yn fywiog. Y clorbn (potatoes/yu ffynu yit odiaeth, ac yd wrthwyneb i dyb ddiweddar, ymddcii-. gys fod eymmaint wedi eu planu ag oaiild y tiwyddyn ddiweddaf. Porfeydd yn dra ysgaifi mewn tiroedd tlawd; oDd yn dryniion mewn gwyii ttroedd, ac yn gwella dan y gwlaw presenol; nid flawer syddwedi ell tori hyd yma heblaw ynghymmy^ibgaeth y brif ddinas, orid y mae cynhauaf y gwair wodi dechreu er ys dyd<lia.u mewn amryw fanau. Cnydixni tra brasdyfol o Efran, El-fin gwylition &c. Yr yd a hauWyd yn y gwanwyn sydd yn yiaddangos yn wych, ac yn dra iachut,; lierwydd pm-had gwyntoedd dwyreiHiol, a tliffyg gwref: yr hanlr nid yw yn brysio cyramaint ag a welwyd 1 aeddfedrwydd a chyn bcllcd ag y gellir barmi yn awr; bydd y cyrthauaf yn ddiweddar; ac os cair llawer o < dywydd oer etto bydd yn ddiffygiol meWn swinp a rhin- wedd. NiLlywlrgvvcriitlianwedidechretiblodeuoetto, hyd y nod, ar y tiroedd goreu. Y mae llivrer yn ym-, dtiibynu ar y modd y cymmero hyny le. Golwg. led ganolig sydd ar y "P-ys, ac y mafeat yii dra diwedtlar. Nid oes un hanes neiUduol wedt rod(ti setii yr HopyS. Ffrvrvtlia.u coedydd a fall wyd,yn fel y llynedd, ac oddigerth i dywydd gwresogen bywhau laewii prydr uid ihwcr fydd y cnwd. Nid llawer 0 wenith gwanwytt a bauwyd y flwyddyn hon, ond y mae'r tir sydd dan wenith yn gyffredin yd;dra lielaeth. Meillion yn dra ffynadwy. Marchnadoedd yr auifeiHâid yn dra mar- waidd, o hervvydd fod y prynwyr yn gwybod, y gos- tytlgant Y.JhnhcHadl ;,on({ y mae pris gwartheg lleithog yn dra rhesymol. Y niae Cynhauaf y gwair wedi M. chren yn Hgbymmydogaeth. Abertawe er vs ainryvi ddyddisin.
.... ÓLYSGR][JFEN...\ 1; -
ÓLYSGR][JFEN. 1; PR YDN AWN DYDD MERCHER/ CORPHENHAF6. BERBYNIASOM bapurau Ellmynaldd ? bore liwi). Iviynoglr o dan y pen Adt- wvrp, y ,Wain, fod rhy son y rhoddir Belgium, i Frenines Etiuria. 1 Yr ydys wedi cyhoeddi gorchymyn yrtghylclt cótli toll yn rheolaidd ar amryw fath Gffntyddau* yn Brabant, hyd orii therfyner yn i bwy y bydd y vvlad hotl:u yn pO,rtby-it. j ITysbysir yir IjlyFsirgraff ncith?Wyr fad Du: I I Welington wedi ci drefiru i fod yn Genadwx- yn llys Ffrainc dros y wlad hcii a bod Arglwvdd Fitzray Somerset i fod yn ;¥ sgrif-rgla W¡'r. gcn.(, y y Cynnwysir llytbyr oddiwrth y Rhaglyngfl^ ydd Arg. Exmouth" i John Wilsoi Crok^K Y's- i"f Wain, yn y LFysnrgralt* hefyd, yn darlariio y modd y cymmerwyd amddiftynfa y k- nc( d γ- i n-o 1',bi.ill g,,Ili, y ychydig longau dan Cadpen Grant o'r A>mada, Pallodd y blaenor Ffrengig roddi y He i f nit nes parhauwyd i saethu dros awr ar yr abiddifT- ynfa; yna rhoddwyd hi i fynu ar amniodau, a. chafwyd ynddi 1100 fangnelau. Rhoddir hanes swyddol oddiwrth Syr George"' Prcvost ? Syr James (10, yn.y Lr.vsargi a'tf, yng' hykh y brwydrau a'r Cadfridog Americaidd VVilliinson, yn1 Lncole 2C ysgafaeliad gwarchglawdd Oswego end gan fod swm V gweithrodiadau hyn wediymd(-L-i;iyaos eisoes, iiia oes raid yn awr ond mynegi fod yr hysbysiaeth am ddymchweliad yr Americaid yn y brwydralJ" hyny yn swyddol. Ar y 4ydd o'r mis hwii cyflavfnwyd y ddifoif.. o syhbeddi hcddwch yu Windsor, ac am un o'r gioch eisteddodd ychvvanog nil dwy iil (T drigolicn j' Uodion y dref a'r gymmydogatdh i ginio rhagorol>, a barotolsid iddynt ar draul y Frenines; ac yr) yr hwyr goleuwyd trefi Windsor ac Eton y 11 y 4 modd dyscleiriaf. Banfonwyd gorchymyn orldiwrth Ysgrtfrag" law y Llywodraeth at siryddod Llundain, i bp'f iddynt <wod cosp y rhigod (piitlory) ar Arglwydd Cochrane, ac ereill a fuant eiiog o dwyllo'r wlad' I yn ddiweddar, trwy daenu newyddion anghy wiiy i'r dyben i godi prisoedd y trysorfeydd, pan oedd gan^dynt lavrer i werthu eu hunain. Ar ol hir ymresymu yn Nhy y Cyffredin ne»thiw;yr, cytunwyd vnr fod i, Arg,. Cochrane, a Cochrane Johnston gael ett troi allan o'r Ty, 0 herwydd eu cael yn euog o*r twyll a grjbwyll- wyd uchod; a gyrwyd allan y^fifau ntnv/yddiort ord?'mmynaj fed i Ae4bdku crcn:gál e^- ??fon'yn eu ?e. ^r;" ?, Darlienodd y. RhaglafatWr lythyr I By,wysoges Cymru yn Nhy y Cyfffediii netth" w>f j Yn yr hwn yr liysbysa ei Ittichdor Brenitlfr jei bod wedi derbyn llythyr oO,di, Ar-lwvda < Castlereagh, yn cyijflwys ^grif uv hyn a gv* tunwyd arno y dydd o'r bUen,:ttiewn eist-eddi;o4 Wr hollDy, se{ ^od i'r swm flyhydjdpl o (),.oOOl gael ci rhoddi iddi tuag at gynnali^etk ci theulu; dyinunai ei I|uch<r Prcuipdl i'r Rhags lafarwr amlygu ^'r Ty, ei diplchgarw^h didwyll hi am yr aTwydd rhyicddo; hyn o'i haelder. Dyigunai'r Dy wysoges v, yr un prydïlr Rhag", lafarwr hyflqrddi y Ty ei bod yn ilin o achos fod yr amgylchiadau yny rhai yr oedd hi wedi cael ei gosod, yn gahy am ychwanegu beichiay'r bobV, 1 ac na ellasai hi gydsynio ag un ychwanegiad at y beichiau hyn ynmhellach nag yr ymddangosai fed e: sefyllfa yn gofyn. Ac am hyny, yr' oedd yn gobeithjo yr "il ystyriai y Ty eu cytuqdeb, a Hdhau'r swnt o 50,0001.-i 35,0001. ynllynyddol^ yr hyn a fyddai yir ddigon iddi hi, ac a dd'e^ bynid .uyd«Vr qtoichgHi wcJi gwresoqaf,.