Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
- - AT EIN GOHEBWYR.
AT EIN GOHEBWYR. IT Diau fod Morthwylwr" yn gwybod yti bnrion, fed llawer o dduwinyddion enwog o'r un golvgiad A'r llinell yn yr Awdl ar yr Adgyfodiad ) cyfeiria efe ati, sef- Dianaf godl'n gyntaf gant-heb 1 ndd gan hyny ni wnai trafod y pwnc yn yr Amserau, j ateb un dyben bnddiol: ac odid. na chydsynia ein gohehydd, nad yw credu y "rhcddir y hlaen i'r saint yn yr adgyfodiad," yn gyfeiliornad dinystriol, os yw yn gyfeiiiornad o gwbl. Caiff ein gohebydd a ninau lawn foddlonrwydd ar hyn y boreu hwnw. Y mae ein gohehydd 17,1. R. yn gofyn fel y can- lyn: "Ai gwir yw nad ydyw el.tli evsegriad cladd/a gan Esgob, yn cyrhaeddyd yn mheilach na dwy lllth, ac os torir bedd yn ddyfnaeh na hynv, fod y tir yn anughysegredig? Dyna fel y dywedai Sion y-elochvdd yn ddiweddar, vr Inn a aehlvsur- odd ddadl boetiilvd yn y phvyf poblo;raidd hwn. Teimlir yn ddiolcbgar os gwnewch chwi, neu un o'ch gohebwyr, roddi atebiad boddhiol i'r gofvn- iad.' Oherwydcld na wnaethom unrhyw vmchwil penodol i'r mater hwn, rhaid i ni'ailn*el ir c'l r' gohebwyr dysgedig i roddi atebiad i'n gohebydd. Dyma eto cfynuul yn cael ei anfon atom mewn perthynasi rywbeth anadnabyduus i ni, set rhyw biethiad hynod a wneir yn niwng meiliwn, cyn eu tori, nid gan natur na dyn, ond trwy ryw syvyn, meddir: ond. gyda phob parch i L, nis gatwn gredu bodolaeth y fath betli. Modd bynag, gwnawn vmchwil i'r dirgelwch ofergllclus hwn, a chaifl wybod y canlyniad. 12' Yr oeddym wedi bwriadn i lythyr D. G. fod yn ein rlrifyn diweddaf, ond gorfuwyd ei adriel ailan, cystal ag amryw ereill. Er yraddefwn nad oedd angen am ymddvhcurad C. W., eto gweJ1 peidio gweinvddu cerydd H. C iddo ar hyn o brvd. Peth gwerthfiwr yw hedd- well rhwng cymvdogion, a dvlid ei ddilvn." a gochelyd pobpetii a daeddo i bellau cyfeillion oddi- wrth en gilydd. .F Pe buasai wcdi rhod u ei enw priodol i ni. anfcnasem ei nodyn libelous i'r gwr "digvmeriad" yr amcanai ei niweidio. Fel hyny y gwiieir a pliot) Ilvalivr o'r fal[i a ddclo i'n Jia-v: gan hynv, cymercd iloi'rnddwyr cvmcriadau rybvdd rhag iddynt syrtLio i afaelion cyfraith. Y mae T D. yn dymuno cael gwybc-d pa un a fwriedir cvboerUii y Darlitlri.iu ar llaiiw y Cvinry, gan y Parch. O. Jones; ac hefyd y Dailurnadur .Anianyddtd, gan K.Mills. Dywed ein gobebvdd, tod dyledswydd yn rhwyrno Cyboeddttyr i sefyil at ell liainmodau, cystal ag y rhwvina y derbvn wyr." Q" ?th,drlyliwn fod "S.vlwcdy,i,l Man" yn arfer gormod o byflra ar bersonau, y rhai, efaSlni, na ddymunent i'w henwau gael eu dwyn ger bron y Dicbon fod y CI .chydd y cyfeivir ato, yr hwn sydd yn aelod eglwysig gvd.i'r Yinneillduwvr, yn cyflawni ei swydd yn eithaf eyùw:, bodol, pa mor anghyson bynag yr ymddengys hyny i creill. Gobeithiwn y daw eta i vreled yr anghysondeb ei bun cyn hir: ond pa un I)N,iiaQ!, ni wnai ei godi i'r gwynt ei dueddu i'w gadacl (rmryn yn gynt. t?' Diolchir i J. E. am ei ?y'ncithiad; ond v mae'r hanesyn yn argrafTedig yu y Gymrae? er y?- 0 friaf ddeugain mlynedd,vn ein cof ni: a chlywsom ei adrodd o bulpudau iawer gwaith. IW Drwg genym orfod dyweyd. nas gallwn goelio ddarfo-1 i'r t.ffciriaid y cyfeiria A. B. C. ato. ddv- werei y gallai y mcrcbe 1 ieuaingc fynetl i rodiana ar y i^abbotb—" nad ocdd cf yn gweh'd bvn'v beell- od yn y byd." Y mac anfon peth fel bvn i'w gy boeddi yn rhy ddrwg, heb iddo gael ei gatlarnhrin gan tldau neu dri o dystio-s creJadwv. parod i itr- wyddo en henwau priodol jji lynem ddy- weyrl dim am neb ond v a r. Pan y teimla "Eich Gofynwr" ysfa ar ei fvsedd j am vsgrifenu eto, eynghore:n ef i gymeryd ei dwea, i wneyd ia.iel i g.»li p?t&s i'w bicyn: bvddai hyny yn orcbwyl pur ddifyr iddo hirnos gauaf. Teimla "Jurenian'' awydd am wnoyd • sp* ort o'r Heli wr anfedrus a piie na bnasai yn Jsrif enwr nnfedrus, dicbon y cawsai dipyn o waith chwerthin. Dywed I- Prawd G;ilarus, ceraint azos i'r hwn svd newydd fyned i New Zrulcuid, y byddai "yn ddiokdjgar pe byd.iai i rai o'n g(diebwyr deallus roddi yebydig 0 banes y wlad hono, trwy gyfrwn? \t Amserau. Rboddai hyny ft-'ddlonrwydd" mawr idJo ef, ac i luaws o'i pyfeiilion. genym ddywedyd f >d rby w hen hmgc di- serch a diras, neu ynte ryw bo^lange siolwag, weui ni-nearti vn o din fl ,iL;enw 14 Ciir%li,r amcanu yn Ilechwraidd, o dan y fidgenw "Carin Gweddeidd dra, ddyfetha gobcithion mercb icu- an^u gweuii yn Mon, am gael cymhar bywvd bvtb, 0 leiaf a tyddai yn werth iddi ei gad. -ilvsbjsa enw y lodes, y man y mae yn gwcitii, See., yn bur faawJ, a dyweil ei bod yn bynod (aleli-yr, medd- wl ei hun y ucisiaf o neb yn y piwyi," &c. Efallai ei bod hi felly, hyd yn ncd yn ni?o¡w ei chvhndd, wr ei hun; ond oherwydrJ ei b id vn dditron c11 1 sv mihod ef, druan, iiiynai rvyr.tro pav. b arail rhag meddwl yn dda o honi. Kid oes gan ein gohebydd ddim yn erbyn ei harddweh pei-sf)pf)f, ond yn hytrach i'r gv.rthv.yneb; a'i brif res win dros ei bod yn faith yw, y bydd yn gwisgo bt/.st'e. Gyda phoh parch i'r Carwr'' hwn, niynem iddo ddeall, fod hyn YI1 fwy caiiiro!a(],Y.v )-n(ldi filwaith, na bod yn swgan fudr ac afler, fel y mae arabell nn. A wnaethai ein gohebydd ystyricd y eyfryw yn estyngedi;/? Ond dichoa fed rhai o'n menvwod gian, ar yr un pryd, yn dynwared gormod ar (idull iau (Tol y Saeson yn cu Rwisgiadan: dengvs livn ddiflyg chwaetb, os nad dilTyg synwyr. Dylai poll merch, yn systal a phol) inab, wisgo yn weddaidd yn ol ei sefylifa, a gofalu na by Idont vn gwisjfu diilad cyn iddynt dclu am rianynt. Byddai hyn yn dua iawn i lawer inasnaciiwr. Rhywbeth all- nattiriol a gwrthyn yw gweied rhianod prydfertJi, yn erwnevd eu liiiiaiii fel cvnnifer o gesig eira, neu -firilati, o'r un hyd a ile l bron: y mae petliau fel hyn yn fiolineb perffaith. Taflor y bustles i'r tan, yn hytrach na'u defnyiklio i all fJartlo cyrtr lIun- iaidd a hardd menywod glaa Cyiuru. Oherwydd amgylehiadan neiliduol ni allesid cyhoed li llvthyr E. S. yr wytbnos hon: ymddeng ys yn ein nesaf. 1^* Tiwv ryw antTawd, llithrodd ysgrif "Danadl" o'n golwg; ond gan i ni gael gafael arni, dicbon y rhoddir lie iddi yr wythnos nesaf. | Dywedodd Golygvdd y yr tvythros ddi- iweddaf, pan yn sylwi ar ymddvgiadan chwitliig baruwr dysgedig F,lvs Sirol y dref hon. fel y can- lyn: "Gailwn obeithio, mewn cariad, fod barnwr dysgedig Llys Siro) Liverpool, yn dyoddefdan rvw wall syr.iad (hallucination) amserol, pe amyen ni fuasai byth yn goddef iddo ei hun ddilyn y li'%v.% br a gvmerodd. Buoin ninau rai pryebau yn medd- wl yn gyfl'elyb am ra.i g-o]¡ebn,Yr, a farnem yn (I d v r) ion synwyrol, pan fvddent yn ysgrifenn amhell lythyr i'r wasg: canys gwyddcm na wnaethent hyny ar un cyfrif yn eu mynydau pwvllig. Eto yr ydym yn cael y gwyr hyn yn benderfvnol eu bod ar yr iawn, fel na wnant ond ein difrio am geisio eu darbwyllo. Haerant ein bod yn "un- ocbrog, yn blcídiol," &e" am aiccanu cadw i fynu eu eymeriadan fel dynion call. Drwu; genym ddy- wedyd fel hyn, ond hyny sydd wirionedd. Pc rodem y personau y cvfeirir atynt, caem v llythvr- nu mwyaf trahausfrwnt ganddynt: gan hyny ni a ymattaliwn. IW "YR ErsTEDDFODAT; digwyddodd dau wall o bwys yn yr ysgrif a flaenid fel hyna yn cin rhifyn diweddaf. Yn He "bygythraith y Brenin lag" o," darllener bygythraith y Brenin Ioru-erth. Ac yn lie "nisgallasai addaw ein cynorthwyo," darllen- er, nisgallasai L., dlaw eu cvnorihwyo. 1^" Y mae ysgrif" Bardd D: ;~en yn ddirgclwch i ni-nis gailwn ddirnad yr unean o honi. 0" Yr oedd ein colofnau wedi en llenwi pan ddaeth llythyr Mr. W iins, Llanliechyd, i law. Diolchwn i W. P. am ei gynghor: ond nid vdvm yn gwvbod fod yr hyn y cyfeiria ato wedi ym- ddanijos crioed yn yr Amserau. Adwaenom y gwi- a enwir ^randdo er ys dros Tigain miynedd; aco herwydd hyny, ni ailasein oddef i gvhuddiad o'r faih «aei lie yn einpapyr am dano trwy wybod i ni. Rhaid i ni adael ei lythyr hyd ein nesaf. IW Derbyniwyd amryw atehion i Daniel Nfmt y lief, y rbai a gant ymddangos yn ein nesaf, os gdlir. Dymunem gefnogi ymdrechion plant yr Ysgolion Brytanaidd. Nid yw llvthyr "Methodist" yn hrioclol ïr Amserau. Os myn ein gohebydd, rhoddwn ef i Olygy(ld pareiiiis y "Drysoi-ia." U- Dylasai "Cymro Gwyilt roddi ei enw wrth ei lythyr: ni wneir dim ag ef namyn ei losgi. Y mae eybuddo unrhyw bcrson o drosed<lu cyf raitli y tir, cyn ei brofi YN euog mewn llvs barn, yn lihel ar y cry fry w. Rhaid i'n gohebydd hir wyntog fod yn ymarhous wrthym.
TSIiSSlAiJ.I
TSIiSSlAiJ. I Am flwyddyn, los., am haner blwyddyn, 7s. 6e am ehwarter, 3s. 9c.; iiv dalu ?In mlacn. I'r rhai y byddo yn anghyfleus iddynt dalu am ehwarter, gall- ant anfon am tis neu chwecb wythnos ymlaen. Er mwyn hwylusdod gyda'rrhagdaliadau, a rhoddi mantais i bob nn wybod pa hryrl y hyddant yn ledus, aingamr y papyr olaf ond un o bob rhag dal- iad mewn amJenjè!t!1/ yn lie un wen; a chofier mai y papyr nesaffyddyr olaf,os in adnewyddiry taliad evn cyboeddi y papyr canlynol. Dyainnir syhv neiliduol bob Derbyniwr at byn. Cyfarwydder pob avohelnon (orders) am vr Am brau, ynghyd a'r rliag-daliadau, i 11 Mr. John Lloyd, Anise ram-oiffce, 17, Queen Anne-street, Li- tJe!JlOol, i'r hwn y mae yr Avchebion ar y Llythyr-fa frost Office Orders) i gael eu gwneyd yu daledig
IT WASG YMNElLLDUOt. !
T WASG YMNElLLDUOt. Yr byn a achlysuroddini alwsylweindarllenwyr at y water hwn, yJoedd i ohebydd parchus anfon atom ddyfyniad o lythyr yr Hybarch Archdditcon Williams, at Esgob Ty Ddewi, yr hwn a ymddan- i gosoddyn y Welshman yr wvthnos cyn y ddivreddaf Y mae y boaeddwr dysgedig a rhyudfiydig hwnw yn dwyn ei djstioketii ddiduedd o bJaid rbagorol- deb y Wasg Ymneillduol Gymreig, yr hon sydd lawn mor anrbydeudus iddo Ef ei hun, ag yriyw i'r cyhceddiadau a ganmohr ganddo. Ysgrifenai yr Archddiacon fel y eaulyn I may add, that in my opinion, the Dissenting press is distinguished by a marked superiority over the publications issued under the patronage of the Clergy. In the latter ciass, nothing can bo compared to the Amser- au and the Truethodydd." Yr hyn a Gymreigir fel hyn: "Gallaf ychwanegu fo.l y \'{¡;g Ymneill- duo], yn fy marn i, yn card ei hynodi gan vagoriaeth nodedig ar y cyhceddiadau a roddir ailan diiii nadded y Clcrigwyr. Yn y dos'Sarth olaf, nis gell- iv cymliaru dim a'r Amserau a'r Traethodydd." Te buasai i ni, neu i rai o Olvgwyr y cyhocdd iadau ereill y cyfeirir atynt, ddafgan syuiad o'r filth, diau y eawsai edrycb arno fel dernyn o hun- au-g'od ffiaidd, yr hyn a'i gwnaethai yn baeddawl wrthodeuig gan bob darllenydd syuwyrol. Ond dygir y dystiolaeth hon gan Eglwyswr cydwybodolt heb fod ynddo un tuedd i ffafrio yr egwyddorion ymnoillduol a bleidir yn y cyfryw gyhoeddiadau a cban uu o'r dynion cymhwysaf, o ran ei ddys- geidiaeth ft'i wybodaetb ieitbyddol, i lairfio barn ar y pwnc gan hyny, yr ydym ynystyned ei gan- moliaeth yn wir anrbydedd i'r Wasg YmneiJlduol yn gytfredinol, a tbcimiwn yn ddiolcbgar am y fatb amlygiad o hynawsedd a boneddigeiddrwydd tung ati. Ileblaw y boneddwr parchus hwn, gall- ein nodi amryw ereill o Glerigwyr Cymru, y rhai a restraut yn uchel yn mblitb llenorion dysgedieaf en gwlad, ag sydd yn dderbynwyr cyson o'r Amser- ari; yr hyn sydd yn brawf eglur fod cenedlgarwch a gwladgarweh, yn flYY en pwys yn eu golwg na phlaidgarwch yr hyn hefyd yw ymsyniad pob ymneillduwr golenedig. Pe gellid allti-;dio ysbryd plaid yn llwyr o'n gwlad, byddai yn drugsredd o'r mwyaf i'r Cymry. Hyn a fu y prif achos o'u dar- ostyngiad fel cenedl; a thra y meithrinir y cyfryw ysbryd, ni bydd nemawr obaith am eu codiad i enwogrwydd. Gwueir sylw pellach o byu cyn jien I o oJ hir.
iBWRIAD KOSSUTH J YMVVF,Li:i)…
BWRIAD KOSSUTH J YMVVF,Li:i) A LLOEGli, A THIR 10 YN SOUTHAMPTON, YN GAEL El GADALLNUAU. Mac rn dlh genym aliu hvspysu fod y gwron dewr Kossuth yn bwriadn glanioyn Southampton, os nnd vdyw wedi gwneyd hyuy eisoes Derbyu- iodd Maer Southampton y liytbvr canlynol nos Fawrth, wythuos i neithiwr, yrhwn a ysgrifenwyd gan ysgtii'cnvdd Kossuth, yn ol ei gyfwrwyudyd penodol ef ei hun, o Marseilles, yn Ffraiugc :— M arsenic's, MeJi 27, 1851. Sri;,—Y mae ei Ardderehogrwydd y Llywydd Kossuth (fy mhenaetli), gyda theimlauau dioichgar yn cydnabod y dyddordeb bywíog n'r cydyrndeillllac1 dwys a amlygotld eich dinas garedig, a chwi, Syr, yn enwedig, ar i?vuii'Gr o ac'dysuro'i tang at yr aehos IlungaraUld, tynged yr arweiuydd alitudodig, a phob alltud Huugaraidd a ddygwyddni dirio ar eich glanau llottygur, wedi ym idiried i mi y ddyledswydd bieserus o gycyg i chwi, Syr, ei gy- farchiadau calonog, ac ielt bvsbysu yn barchus, grm ei fed wedi ei osod, gyila chaniatad ei Fawr- livdi v Suitan, heb unrbvw amod blacnorol, ond vii hytrach gyda rbyddid diuerfyn, ar fwrud yr ngerddlong Mississippi, i ddanfonwyd gan Gy- tnanfa a Llywodraetb yr Unol I)alcuhian yn benodol er ei gludiad ef a'i gymdeithion oKutayah, j ei fod wedi rhoi i mewn yn MärsJilks, gyda'r j bwr;ad o h??io trwy Fi'rainc i Loegrjic i ianij o Havre yn Southan,;H.i, g"tÙ ei fod ? dymuno yn fawr i ddiolch yn bersonol am y noe 'ed ac hoi y falIl gvhoeddus a welodd pou! ufiteitryoig Lloegr yn dda i daliu i'r glorian ar eiu rhan. Ar oi cyrhaedd ynm ddoe, ymofynoddeiArddcrch- ogrwydd yn ddioeda M. le Prefet y rhandir yina, i roi caniatad iddo ef a'i deulu i basio trwy FT'iainc. Bamodd M. le Prefet yn addas ddanfon gyb"r pellobvr (telegraph) at y Weinyddiaeth, ond gan fod y pellcbyr wetii rhwystro gan y tywydd niwlog, nid oes ateh eto wedi cyrhaedd yma. Gan nad ydyw, gan hyny, yn aliuog i roi hys- hvsrwydd am y canlyniad, neu, os ceir caniat.id i drarnwyo, am yr amser y bydd ei Ardderchogrwydd vn cvrhaedd Southampton, eto yr wyf yn teimlo yn llawen gad bod yn gyirwrig cyeihd ei fwrilld diysgog, pa fodd bynag, i dd'od am ychyriig o ddyddiau i Loegr; ac os na cha gamatad i fyned yn unionsyth o Marseilles, y mae yn bwriadu inyned yn ddioed i Gibralter, ac oddiyno ymwcicd I, <i Lloegr, a gofyn am noddle i'w blaut no tra bydd ef yn myned i'r Uuol Daleithiau i ddiolch yu bersonol am y cynorthwy carcdig a roes y bobl, y gvtnanfa, a'r llywodracth iddo. Gadawodd ei Ardderchogrwydd Kutnyah gvda'r hyder cryf nas gait yrachos cysegrecii?, yrbwn v mae ganddo yr anrhydedd i'w gynrychioli, !.d ca rneddu lie yu y dyf'ouol eto, g?u ei fod yn cae) cydymdeimlad gidiuog yr hiiioga.eth Brydemig, gwarchcidwyr ?ailnog, mawr, a gognnfddns c)i iawndcr, bawl, a rbyddid, ar y ddwy banergylch. Mae genyf yr anrhydedd o arwyddo iy bun, gyda'r parch mwyaf, Syr, Eich gostyngedig ac ufudd wasnnaetliwr, J. ITaske, J. Andrews, Ysw., Lt. Colonel. Maer Dinas Southampton. Mor fuan ag y derbyniodd y Maer y llythyr hwn, fe'i hargraflodd ac a'i Uedoenodd trwy'r dref Y diwrnod nesaf galwyd cy far fod o Gynghorfa y drcf, pryd y pendertynwyd—Fod y Cyngor yn teimlo yn ddioichgar am warcdigaeth rhagluu- iaetl.iol Kossuth 0 law ei eiynion, HC yn Uawenhau cu bod yn cael yr hyfrydwch o gaol yr anrhydedd cyntaf o'i groesawu ar dir Prvdain. ¡ Tynwyd alian annerchiad o Ion-gyfarcbiad i Kossuth, a llawarwyddwyd cf gan wyr I)eliafy dref mewn ychydig iawn o amser. I
ADGOF AM KOSSUTH. !
ADGOF AM KOSSUTH. (Allan o "Sketch ofthe Ila.,Iyars," dr., g;n Von Korn. Pwv bynag a welocl(I wynebau melvnliw y rhyfel- wyr oedcl yn amgylehu Kossuth,pan, yn yimjrymedig, yr oedd yn dyweyd ei eiriau oiaf ac > n ffarwelio 5 hwynt yn ngvversyllfa Shumla—pwy bynag a welodu y dagrau poethion yn disgyn ar byd ruddiau ei Hon- veiiiaid barfog pan ddywedai KosmiIIi "laso. (}"f I wel, wrthynt, nid a y 15fcrl o Chnefror, 18;jO, n'u eof tra liyddont byw. Yr oeddynt nsegis yn erogi yn ddistaw wrth bob gair a lidciiai o'i enau, ae nid rhy- feiid fod y geiriau t! wingalon liyny vn a>isain yn en beneidiau byd y dydd liwn. Yr t edd Kossuth yn tremio yn syn ar wvnebpryd pob un o'i fiiwyr t'ewr, er mw\n argraflu en pryn ar ei fcdd?t. Er mor ) cythryhlus oedd ei (cddwi, gyda liais cryncdig clv. wedai," Frodyr! Angenrbaid ealcd eyntaf fy nivv.yd i mi, oedd hwuw, pan ( fi i adael gwlad ly ngenedigaeth a'J!1 hofl'penedl ardderehog; y mae yr ail yn fy ngbyfarfod heddyw, pan yr wyf yn gweied fod vn rhaid i mi fiarweiio am hir aniser a ehwi, gweddill gogoned.-his o'r fyddin Hungnraidd ddewr, ac y rn ITWY dr.iis i adael Ewrop i le ag y mae'1' bed,! yn ngor ei sarn am danaf. Yr y,tycli ehwi eto yn gryf a nerthol-goddeljr i ciii,i eto (I dA- vii arfan drr,s wlad ein tarlau, ac ymdrechu o blaid ei rbyddid—brainl na od JdJr i mi ei mwynhau \n hwy, oblegie yr wyf yn teimlo fy ieehyd yngwan hau hob dydd. Yr wy! yn ymeslwng i drein ddoetb libagluniaeth, a gwelaf fy bun yn cael fy nbynge !n i'r un lath alitudineth :<a fesm wyd allan i'm rhag flaennr Radoezy. Frodyi yr ydyclt eto yn ddigon I ieuainge i allu gweied gwlad fy nhaduu yn ngogon- iant alncwyddiad ei rii-N d,ii I-o.,i y fath fraint ag i weled hyn, tyngweh i mi, nn adcwch i'i-.i besgvrn I hydru mewn tir estronol, yn ngwlad y barbariaid— mi wn y tyngweb ac y gwneweb hyn. Yna aet't Cm-nt La.di'dano Yav, a'i ddiddosben yn  ei law, i fynn at Kossnth. a dywedodd yn uchel mewn llais cryf a. gwrol, "Ddyn mawr! yr bwn syid yn sefyll yna yn bur a difryelian o tlaclI llygaid y bid. ti yr Itwn y mae y cenedloedd Hiinsrarasdd yn ei an- rbydcddn heddyw, fel v'th anrhydeddodd pan dde«is- I odd di yn lly wydd, ti lyddi, ti cei, rbaid i t: gael byw j Nitl dy e?gyi"n, ond dy bilnan byw, a d,li gr;ii mewn gorucbafiaeth i wlad ein tadall! Yr ydym yn tyngn I iiyn yn enw y Dnw Hc}ll:dluog." 1:pa paivb a'i bet yn ei law a gvmerasant v llw, a dy wed a sunt bob un "Escuzunc*'— Yr ydym yn tyugu. Cusanodd a ebof- unmin i. ij.iLtBBKeag)i<Bma>^iaeca leidiodd Kossuth y rhai hyny ondd yn sefvll yn ei ymyl. Gwasgodd pawb tuag at!), gan yma fly d yn ei law, a i throchi a u dagran. Cusanwyd vmvl ei fan- 1 tell gan yr hen Hussariaid. Yr oedd yr holl olygfa yn dorealonus i edrych ami. Yr oedd byd yn oed y Tyreiaid yn wylu vh lid]. Aeth Kossuth ar gefn ei fareh, a dygwyd ef ymaitb. Diflanodd seren dais glaer (Inl'faren Hungary, oddiwrth yr bon Y derbyn- iaai y disgleirdeb mwyaf, ac ni weiwyd hi' mwyach, ac nis ge¡hl ci gweied yn hwy yn boll orweJ y te? e Dis ge li(I ei gwelid yn hwv yn lioll ora-el y t e :ynsy:ch. TaQcdd tonan y Mor Du unwaith wedi hyny adlewyrebiad o'i disgleirdeb, a diiynwyd dydd 'I' byr a nos hirfr.irh o dywyliweh.
LLOFRUDDIAETH AC IIUISAM.ADDIAD…
LLOFRUDDIAETH AC IIUISAM.ADDIAD YN I CAMBER WELL. Boreu ddydd Iwawrtb tua wylh o'r gloch, cyriawn- wyd un o'r llolmdiliaithau mwyaf ysgeler a gi wyd ev's rhai y be rwell, pryd y gwnaeth ma.inaehydd parchus yn y tlref hono duri yyddfau ei dri pblentyn ieuane, ae wedi ityny pj wddf ei Imnan. Enw y tad oeddAnthony Faweett, 43 oed, a dydd Llun cymerlldrl feduiarit o chwegfa (groccr s/mn) yu Wydenham road. J)yg«dd gyiiag ef ei wiaig n') dri phlentyn, yr benafyn chwecb a haner oed. Yinddangosai fel wedi ei siomi yn ddirfawr yn ei far^en, a ehwynai yn arw with ei wraig yn yr aclios, ond r;i ehymerodd dim Je a hanti iddynt dybiedei fod yn bwriadu eyllawni y weithred ysgeler bono. Boreu ddydd Mawrth, yebydig wedi j I Saith o'rgloeh, cododd y teidu, a gwisgodd y fam am t y ddan blentn,i, livn.f, t i It,i-ry gnsiau at eu boreufwyd, gan adael V haban yn v lloflt. Tra yr oedd v plant a'r tad yn bwvta ee v (inn lythyr i'r llythyrdy, ychydig o ganoedd o latben' oddiwrthyty. Ar ei dj chvvelia!, fe'i dychrvnwyd vn iawr "rtb ganfod ei dun bi,ntvn henaf a'u ?vd')? !m wedi eu tori, ac wrth fvned \"I1 01 canfu ei VNN'R t,,ri ei xyd('?f ei lit?iaii In y n! jan. Rhedodd ai!an yn ddioed a alwodd ar y cymyd??ion, a daeth heddgeulviad i mewn, a chanfu'r gv*r yn gorwed; o (isn y sink yu lioilol ddideindad, a'r gwaed yn pis- tiiiio o'i wddf. Yr oedd eyllell fwrdd fawr yn ei law a pha un y cythwnasai y weithred ysgelrr. Nid oedd wedi marw yn bollol. Danfonwvd am feddvg yn ddioed, ond L,!i'r g-r farw yn mben yebydig o fynychui ar ol ei ddyfodiad. Pan aeth yr heddgeid- wad i'r parlawr ccfn, canfn Emily yr eneth hynaf yn gi'rwedd yn tarw o dan y flenestr, a'i gwddt wedi ei dnri yn arswydns, a 3Iarv Ann yr eneth arall yn gor- | wedd gerllaw, ond nid yn farw, adisgwyiir v gwelhi Nid oes dim ambeuaeth na ehvllawnodd y tad v weithred ysgeler a thair o gyllill, obiegid yr oedd un yn v nof't a gwaed arni, un arall yn v par'a?r eefn, :.l un RraH yn ei law. Yr oedd y tairyn ymddangos fel pe buasent newydd gael eu hogi. Morfuaua? yr aeth y gair aLan, ymgasclodd milocdd o dorfeydd 0 amgyleli y ty, ac yr ocùd yn gofyn mi'ur o hedd- geid«aid i gadw trcfr.
==m -ff - - ? . ! DECHHEL…
==m -ff ? DECHHEL R DHYLDD. I Y mae'r chwildrnadau trwy ha rai y siglwyd E\\Top o'r naiil ben i'r Hall wedi cael eu dilvn gan gyfundrefn wrthweithiol. yn prysnr ddirwvn i'w ther fyniad ediiadwy. Mor deg oedd Ewrop y prvd hynv, pan ymdorodd rbyddid byr ailan, ae a rots »en uiis Ebrill ar y ewb! Fnwaith draehefn yn yr Alimaen y clywid linis «wyr ihyd lion, miwaitb yn yebwareg eododd mam y inberodraethau o'r bedd, ae n ei dis- gieirdeb a'i bardderebogi wydd a fendilhiodd y ddac- ar Ffruinc yn weriniywodraeth, rlungart yn dir gwroniaid, yinddangosai fel pe baasai yr awr a ddys- gwylid am dani mor hir wedi dud. Yu fuan daeth gwrthwyneniad. 0 dan ei garn haiarn gwvwyd go beithion ac egniadau dynion. 0 dan Jvwyt!(:iaeth L"'i!n Napoleon ymostyngodd Ffraire i ddifwyuo enw j nddiwrtli yr hwn ydisgwyliai rbyddid eymaint. Yn yr Alimaen gwawdiwyd ey'ansoddiadau, a chwardd wy.) am ben addewidion breniuoedd, pan ddeallodd y drosodd. Svrtbiodd Hungari pan frady;-hwydKnsuth ganjlwsia, yr I)t)ii sydd Nvedi yiiisu(l(lo i-.iei-n i),irlariactli. Rtis- ja, vr hno sydd yn dal bv 1 v diwedd vn ei gwrthn yn ebiad penderfvnol i ltnwliau dynol. Uv,>i:>, gwlad gormes mor pang ei thiriogaetbau, a dyunlltodd ei lluoedd creulavrn dre.s dir a fendithiwyd gan bresen- oldeb gwareidoiad, a lieyroedd rbyduid newydd eis oes wedi cael cartref. Am dvmhor, y. nedd natlu an- ifeilnickl wedi bod yn llwyddianus. Saethwyd 111 cm, daeth Maz^ini yn ymr.oddwr, diheenai Kossuth mewn carebar Tvreaidd,nid oedd earehar vn Ewrftp mewn bud nad ocdd yn ei d?m'-geiioedd y ?w.\d a'r mewn 1),j(i iia(l oc l t l yii e t iL'r amlwg bellaeh he!h oedd bwrind cyfeill- ion ti-cfti Am yebydig yr oedd Pr.vdehnaid yn oat-1 eu twjilo vny mater hwn. Gwrai>da\*sant nr glebar penwau Arglwydd Brougham, neu Lyn Uiurst, ntu'r Times. Nid oed;! y wasg Seisnig, o»d gy:l:?gyehvdig 0 eithriadau, yn ^allu gwneyd yn fidangosiad teg o anajMeidgarweb. G(dynir1 am i ni pydymdeimlo cresiduriaid gweiniaid oscUlynt yn eail-ym'.ynn wrth j egwvddorion y Cynghrair Santaidd, a'r rbai a d<;y tnnner.t lywodrattSaau y prcseuo! yn ysbryd yr her. j amserocdrl a aelbart htibio. Beth fn'r canlyniadl | Mop I rein vn ff- -f niZST urd Trent cr enill drwy hyny ? Edrych web ar Ffrainc, lie y gwel- wn Ivwodraeth yn twyt!)'r weriiiiaeth, lie yn ymladu vn erbvn yr argrafl'wasg. M leyrim fatb yn Prwsia. Yn Awstria, n;ae'r cyfansoddiad wedi ei ddiddymn. Yn nlicyrna-, Naples, y mae ugain mil o archaror ion y whidnriaetli yn dystion o'r gormos trwy ba un v nine trefn yn tfvnu yno. Am Rubin y mae'n iEaidd genym yngan gair. Y mae y niosodindan Pll)- aidd yn Lloegr yn dangos i ni pa mor fanr vdyw ein benillion trwy y tro hwnw o'r oln vn a ail osododd hen aihlud methiantus Gaeta yn )n!as m'r Vatican. Dyna fd y me Ewrop yn awr. Y mae trefll yn Ili-iiu yn mhob man. Mae'r wasg wedi ei safnglci. Nid oes undyn yn rhydd. Fel y dywedodd T.uitus am lvwodraetbwyr ei ddyddiau ef, y gallwn ninau rhlyweyrl a111 yr eidiimn ninau. Cre-it edd-dra, a gahvant hwnw yn heddweb." Mae'n anmhosibl i bethau barhau fel hyn yn hir— :na-c'r cymyial1 yn duo, a hwy a dorant yn ddiau yn bur fuan. Y mae dynion y rhai na chant lciaru yn rhwvoi o weithredu. Rhaid i'w gobeithion dori ail- an yn weithredoedd. Cyfansoddiadau wedi eu di- uystrio, a'r lVag ne^i ei ilonydda—y mae cyulhvyn- ion :i gwrthryfel yn rhwytn o do;i ailan Y mae fr! iti f-) t py n ac yn ymladd yn erbyn go lyn cy ffredinol. Mae 11 in yn yr ymraniad yn eglur—ar y naiil law y maer bob!, (Tvnon gallu gwhidwiiaethol, ar y iiaw arail y nine eu Jlywodraethwyr a'u brer.inoedd. Y mac i Kossuth yn rhydd, a gall Hungari eto enill v dvdd. Y mae Mazzini eto yn (vw, er nad ar dir yr Eidal, ond y mae yn fyw, i %I dira- d'Honcyndad?ncvd'rEida). Daw Poland eto yn fyw al'an o'r bcdd. Ni fydd y dadwlad AUmaennidd vn frenddwyd yn unig yn hwy, ond yn bi-e, en( 'id(?1)I ,;a!iu byw. Su.<fdt?, ddw Di1w, \n mhob man yn svih a'' Yn rhy'id. Rhaid i ?y!?twn':Ci' orchiy?n trais. Nid vdyw Rwsia ond twyil nmwrcddus. Y mae Awstda yn fethdalog. Kid Louis Kapfdeon ydyw Ffrainc. Syrth v cy fundi r fel ty papur yn deilebion ar vr ergvd cyntaf. a daw yr ergyd yn ddiau yn bur fuan. Bydd J852 yn gi Heiyb i 1818 Y mae banesiaeth yn rbywbith amgenacb na hen Ddyddiadur. Ni thy- walhwyd gwaed y merthyron crioed vn ofer. Rhaid parotoi y l'rydeiniaid ar gyl'er hyn. Rhaid i ni fod yn barnd i gydymdeimlo a chvnorthwyo gwladgarwyr poh gwlad. Mae Mr. Gladstone wedi ein bvsbysu am ddaeargeiloedd Naples. Pa hawliau fydd gan Awstria arnom Nis gwyddom am yr nn oddigerth mai hi OellJ cin hen B'rynd pan yn nyddian ein hanwyliodaetli yr ymladdusom yn erbyn cynydd a llwyddiant jiobl y eyfamlir. Y cwbl a wydiiom am dani yw ei bod !Job amser wedi caflv yn gywir at ysbryd vr hen am»eroedd, ac megys ag y darfu yn y deng mlvr.edil rr hugain o ryfel, d fiforli Pro testa n- iaeth yn Bohemia, trwy dywnllt gwaed iniliynau, felly y mae hefyd yn aur yn rhyfela yn erbyn ysbryd ¡r'i¡Bro!f'staniaeth(sef rbyddid) pa le bynag yr ym fhia:igo»o'r vsbryd bwn, ei bod do yn gwasgu yn ei daeargeilnedl v gwvr arddtrchog, mawrfmiig, a dewr; bod ei hcryrnd eto yn fc Hd i til parbaus: pale bynag yr hnfrant, fod pob putli sydd rvdd, pob petb sydd yn gwneyd dyn yn well na ehaethwa?, peth sydd yn peri fid llyn yn dymuno byw-yn gwywo cynifer o galonan tnrcdj-o dfiymuniauau arddcreb \ycdi PH y:nnlio a'n dinystrio—o d»vyil a marwoiaetb — y gallai Spie lberg en dutguddio pe byddai gan v mur- iau eeryg dafod A'r Awstria bwn ydyw galiu liyw- odraetho! y dyddiau hYII;nc nid ydyw[,onis Napoleor., a Pin NOlin, a Frederick William, ond Heuadau neu osgordd.ion, yn troi o amgyleh yr haul hwnvr; ae y maent bwy, trii), en hud YIl atal pob eyfiawnuer yn rhwym o aehosi rh.yfel. Bydded feliv. Y mae pethau gwartb na rbyfel. Y mae cacthwasiaeth yn waetb. O'n rhan ein hun- ain, yr ydyin yn ystyried rbyfel yn felldith; ondy mae ysbryd gwael. porgynil, ae et:» gwastrafl'iiR—ys- bryd a saif o'r na:l! do, nc a edr- t h ar arghyfjawn- der a thiais gwladwriaetbol yn ctiet ei gyfluwni ys- bryd a ruthra ar y gwan nc a oy gaiicog, yn w-aelh. Ond gallwn yiuyraeth beb ryfela — gal'v n gydymdeimlo a'r dynion sydd yn parotoi i ailgyflawni ar csgynlawr :Jra:J, weithredoedd gwnd j ein hanesiaelh gwladwria,-tliol eiu hunain, gogop;act i Me ad?ufy rha: na ddi?:'nant.
MA TiiiixON EOLWYSlG.
MA TiiiixON EOLWYSlG. Mae y Prwy wyr Eglwysig, trwy gyfrwng y Lmdon Gazette, yn gnlw nr yr Esgobion 41 hyn ailan i roi cyf- rif eywir am vr arjan a dde:bv!JialJt. Y mae pob Esgob a benodwyd ar ol v laf o Ionawr, 1818, i roi cyfrif cywir mewn ysgrifen wc^i ei sierhau o d«»n ei law ci bun o I)c)b a,in L (I(ie-vni,, tijeik,n i gvllidan ci esgoHaeth, yn ystod yr haner blivvfidvn flaenorol, a« os bydd dros ben. neu yn syrtbio yn f y r | o'r eyflog a ga.o y Prwywvr, rhaid i'r I dalu yr hyn sydd yn ormod, neu dderbyn y dilTyg, yn ol f: 1 y bo'r ams yh Iliad. E Y mae Archesgob Caergaint i dderbyn £ Io,-jOO, Efrog, £ 10,000, Lhindain, £ 10,0ti0; Durham, dim ond £ H()00; y rhan fn-vuf o'r gweddii) £ .5,000, a'r j gweddill rhwng vn sicr o geh-io l.awer heblaw eu cyflog, os ydym j j jmrejymu a prwri. Mae yebydig o helbnl yn bod mewn perthynas i'r [ :Mae ycbydig 0 hell.Hllyn bod mCWD pcrth,Ynas i'l' I hawl i lenwi bywiolaethau gweinidogion sydd wedi cael eu gwneyd yn Esgobion yn y Trefedigaethan. Y mae Dr. Harding, Gweinidog diweddar St. An- drews, a'r hwn sydd yn awr yn Esgob Bombay, wedi rhoi aehlysur i'r frwydr gyntaf. Tybiodd y plwyfol. ion fod ganddynt hawl i ddewis olynydd. Ond v mae r Canglndiivr yn barnu yn wahaccd, ac wedi aiu- Ivgti hyny, ac wedi honi hawl i'r fywioliaeth ar ran y Goron. Cwestiwn braf i'w drin, ydyw Gan bwy y mae bc/vl i ddcwis gwsniidog Eglwys Crist, pa un ni trigolion phvyf neiliduol, ynto Swyddog Gwladol ar ran y Pen Coronog! Mae Areiiesgoh Caergaint mewn helbnl blin trwy e; syniad.au rhydd ar y pwngc o ordeiniad. Mae'r I ehed Eglwyswvr yn ymosod arno yn ffyrnig. Yn inysg crciil, y rhai y mae yr Archesgob wedi eu typti yn ei ben, y mae Dr. Dennison, yr hwn svdd wedi cyhofddi llythyr gwrthdystiol a cheryddoi, yr hwn sydd yn tntfynn yt) y geiriau a ganlyn:—" Yr wyf vn ual gan hyny, fel y in at,, wedi cael ei ddal hub airser yn a chan yr Eglwys Gatliolig—pad OCS, Itcb arddod- iad dwyJaw yr Esgob —o dan II iiduniaeth gylli edinol Duw—nag offeihiad na sacrament; mewn geiriau ereill. null oes dim egi.wvs." Dyma. eiriau eglur, nad rhaid i neb gamgymeryd ¡ eu bvstyr. A elo tier, dyn a'r dvn sydd "edi ei osod vn gapelwr i Esgob Bath a Wells yii ddiweddar. I
SUT I DALU Y DDYLED WLADOL.
SUT I DALU Y DDYLED WLADOL. TAMAIU I T'DIUWrSXivyit. Rhaid i ni nddcf mai nid yn ami y hyddwn yn son ilawer a(n Ddirwest yn yr Amserau am ein bod vn tybied mai nid dynia'r He mwyaf priodol i ni aralygn a dad leu o blaid ein hegwyo'dorion Dirwestol, ond y mae'r erthygl a ganlyn, yr hon a gymerwyd ailan o'r Xulional Temperance Chronicle mor rhagoivd, fel nas u;allwn lai na'i (divfleu ger bron ein darllenwyr, ac nid y(,i iii yn cy%ilviilio'z:ilnv svlw I)f)i) ii-,) t,'ii dar- ileuwyr, yn enweuig y rhai ieuaugc o honynt, at ei ehynwysiad. Y CYNI,f,u-i. Y irne trethi y wlad hon a pha rai y mne a wnelo Cangheilwr Trysorlys ei Mawrhydi, yn 00 niiiiwn o bunnu yn y flwyddyn; ac o byn v inae than fawr yn myned tuag at dalu llog y Ddyfed Wladid nid oes osid tua dwy fili^n ar hugain o bunau, ar ba rai y niae ganddo fe allu. Yr unig Iwybr trwy ba un v gajl ere yg-lfnhau y trethi ydyw, trwv gynilo yn y modd y gwerir y ddwy tiliwn ar hugain punaa; a'r !Illig- ysgafn!J¡¡ù y muc'r Timt's yn gaJlu ei addaw yn l'JJI, ydyw symud tuo. 28 o filiynau. (hid y mae Cangheilwr Trysorlys y Gynideitbas Ddiruestol vn cael ey Hid o 77^ o filiynau i'w law, a'r holl dretiii yn wiifoddol, a geliir symud y cwbl mewn vchydig iawn o amser. Y mae Cangheilwr Trysorlys v Fren ines, yn gofyn dwy filiwn ar l.ugain tlltg at y Ddyled ""ladoj, tair rniiiwn vr ddeg tuag at y Fyddlll a'r I.lynges, dwy filiwn a haner tuag at yr ordnance, dwy tihyn a haner og-ostaii cyfsoddjadol, a pheuair mil- iwn () gIJ8tau cy fTrf'(1i lid. Onù y mae'r trl:thi p;wir foddol yn cynwys 7Î o filiynau, heb fod o nn dyben ea, ond i gael ei wario i foddio blysian ffol y riiai y maent wedi eu magu trwy esiampl y rbai sydd o'u dentn. Mae'rb)ys)andinystn(dhyn yn peri fod pum miliwn ar liugain yn cael ei wanl) mewn diod frag, pcdair miliwn ar hugain am wirodydd Prydeinig, tramor a threfedigaethol, saith miliwn a haner am frwgws a tiirewlweh, pum miliwn a haner am ddiod frag cartref, &c., c'ce. Yn awr, gan y gellir gwneyd diod naturiol dyn heb arian ae liel) wertli, sef dwr, gan mai y ddiod a ddarparodd Duw i ddyn yn Mhar- advrys ydyw, a'r ddiod yn gwneyd y tro i'r march eyflym, y Hew marred die, y cawrfif galluog, hyd y dydd hwn; gan mai y ddiod a roes Tad daionus yr !iil ddynol i boll bobl plant Israel pan hiliodd eu bwrdd yn yranjah,eh am ddeugain miynedd, a phan fwytaodd dvn fwyd angelion, bara oli- i),!f ydyw yan mai y cldind a orchymvuwyd yn hcndant i Samson fel v gallai fod v crvt'af o ddynion v ddiod a dri"vg- wyd i Eiias pan oedd g'anddo daith liin Q'i flaen y ddiod a roddwyd i loan Fedyddiwr, fel y ga.:lai vn Iwy efleitliiol barotoi Oortld vr Arglwydd, nis gail foil dim perygl i g!od y genedl,nae i ieeh vd y gem-dl, pan cbiaw Cangheilwr Trysorlys y Gymdeithas Ddir- w es to I yn mlLcn i ddileu rhai neu yr oil o'r trethi niwedio! hyn. Mae'n tvir, pan y mae vn gosod ei i,,iii mawrion ailan trwy'r arprafhvasg, ac oddiar yr esgynlawr, ger bron cvnghorfa'r wladwr- ia< th, y dielion nad ydyw yn llwvdda i ddarbwyllo i fabwysiadu ci fesurau dicbon na lwyddii yn breseno! i gaol !;vd yn nod mwyafrifo blcidlt isiau; <>nd y mae v rbinwedd hvnodoi hwn yn ei gedien ei fod yn galluogi pob dyn i ddiudymu ei dretiii ei bun, heb aros am gydsyniad ei gvmydog, na mwvnfrif yn y Senedd. Trwy ykrl dwr oer yn 11c dioilydd g'wir!wl, y rJ¡"i sy<!rÏ n dra liiwcdioi, g-uli dyn ar unrhyw lynyd ddidilymu ei gyfran ef o dreth y ddiod frag- a tiireth gwin n iredy(ld, tnvy avr%,i- bur y mensvdd agored — a tbrwy roi e.r"gl esmwytb y Idodp.u goreu i'rtrwvn vn He y trewlwch niweiilio!, gail dyn ddiudymu ei ran ef o'r saith miliwn a barer « .]--f". am drew I web a fVgws. Y mac tuedd yn v tritiu gwirfoddol byn frvoyrtctn yn b" r1'11l!>1 v nsae hvd vu nod yn fwy If,, v ymfiijo i wicdyu) th) lie mao'r bin ya i ynhesacb neu yn .^eraeb, a l;c mal"r cJíiogan yn uweb, a moddinii ineddwi yn haws eu eyrbaedd. Oter yd. w i'r Iiwn sydd yn caru i)run,ii, gwin, neu srwrw, yr hwn sydd yn gaethwas i flw¡¡:ws.trewl\Ych I ac opium, geisio cael rbyddhad oddiwrth v trethi hyn trwy newid hydred neu ledred y cy fieitiiiun, y sefydliadau neu'r fTurdywodraeth. Mae'r drwg oddi mewn, ac v maeyn rhaid i'r feddyginiaeth fyned yno hefvd. Y lIIac'r ne/' yo Lelpll y rhai hyny sydd yo helpn eu 11unain; ac !ivd nes y symmlo dyn y baieb tr vin,-tf od(ii;tr ei ysgwyd'iau ei hun, ofer idulI edrych am gydymdeimlad o herwydd rhyw faieh llai." Y mac llwyddiant yn dibynu mwy ar y dyn, nag ar y yr amgylchiadau sydd yn ci gylehynti; a gwna eyfnewidiad nrferion fwy i'r yfwr a'r ysn.oeiv.r, na newid ei wlad. Byrlded i ddyn ieuangc again oed. er engrhaiff't, adael heibio yfed eiddau beint o gwrw v dydd. a rhoi eu gwertb yn yr Ariandy Cyniio, ae erbyn y bydd yn haner cant, bydd ganddo y swm o pha un y gall brynu hyd yn nod ar tiir costus Lloegr, erw a haner o dir da, dwvfuwch, ac ar ei dir gall adeiladu bwthyn da, a'i ddodrcfnu, a hyn i gyd heb weithio yn hwy nac yn galetaeb na'i I y rhai pan yn ddcg a deugain oed, nid oes ganddynt ddim i'w ddangos o'n lhilur a'u lludd- ed tdaenorol, a gwaith dyddiol y iliai yn yfed eu dan beint o gwrw sydd wedi aehosi efallai, dlodi, aficch- yd, gwallgofrwydd, ac efallai marwolaeth rhvgynar. Ae os calr gwr ieuangc ngajlJ oed, fel yn ddiau y ta, ei fod yn racddti ieehyd gwell heb ei gwrw, ei fod yn goehflyd y perygl parhau i -Y perygl par- hans o ymgyfeillaeho a ehyfeillion meddwon, y gwas tralinr amser svdd bob amser yn cydfvned a'r ar/er- iad o yh d, a bod ganddo ben cliriach a iiiwy o awydd i feddwl a ehoctl i ei ddeall, i fyned i wrando dp.rlithoedd, i fyned i ddarllendai, a clefnyddio modd- ion ereill i hunair.veUiant,ac y>i (wy iiali- ew hi i (lalti mwy o sylw i wirioneddau ma-vrion Cristionogaeth, yna fe genfydd y fitli hyd yn nod yn Lloegr fwynhau y dedwyddweli hwnw y mae ereill yn chwilio am dano mewn gwledydd pel!, ac y gall gyrliaedd yr un faint o gyda rhagnrach ded! a moesan, gwell ieehyd, corll a meddwl, a hyny am ei fod wed defiiyddio'r moddion y mae Duw wedi ci rui iddo er ei ies.
BARNWR LLYS SIROL LIVERPOOL.!
BARNWR LLYS SIROL LIVERPOOL. Yn ein rhifyn diweddaf, rhoddasom hanes gweith reiloedd digytlelyb Mr. Ramshay, Barnwr v Llys Sir- ol yn y drei lion. Ymddangosodd ei fod wedi pen- (!(,rf.iiii yri(..iii;Al ir a di.lv%i,eyti y gp-ir lieiaf am ds.no, heblaw canmoliacth, a cliymer fan- tais o'r gallu v mae'r Ddeddf clleddol wedi ei roi yn nwylaw Brrnwyr Llysoedd Sirol, er atal sarhad gwir- fuddol y Uvsoedd h}'ny, i (hhnos ei falais a'( ,\n- ddaredd tnagat oly'(¡d newyddiaduv, a rrfvgai roi adroddind ey wir yn ei biipyr o'r hyn a duvwrdodd oddiar y faingc. Ni ehymerodd v fath belli le yn Mrydain er amser Jeilrey. Alae nid yn unig y dref hon mewn iierw yn yr aehos, ond y mae hyd yn nod papyran y brif ddinas,v Time*,y Snn, y Morninj 'A lver- tiser &c. v.edi eymeryd y matt r mown Haw, ac wedi amddiffyn luuvluiu yr argj-iiffwasg a rhvd.did personol deidaid Prvdain. l\Jae'n g"\Y('sti\vlI :J ydv,r Ddeddf newydd mewn perthynas i'r Llysoedd Sirol, yn rhoi hawl iddo ddirwyo a charcbarn yn yniodd ynn-cailf hyny ei drin mewn I!e arall i foddlonrwydd ddiau ond yr ydym yn bur siwr ei fod yn hellol groes i ysbryd cyfansoddiad Prydain, fod dyn yn cael ei gymeryd ,i dy nen d swyddfa, ci lusgo er ei wnetha/, heb na gwaiant nae awdurdod o un math, ond yn unig cenadwri oddiwrth TVW is-farnwr fel liyn, nm y digwvdd i'r gwr hwnw dybied ti fod wedi ei sarhau, ae ) hwnw eistedd yn farnw r, yn dyst, ae yo rhe thiwr ar ei aches ei bun. Alae f'(,-l f)vii Nn !!Yn.. bwvsacli i lywodraeth Naples, lihnfain, ie a Ffraingc ysywaeth. Oi.d gwvddom mai nid dyna y^-ryd cyf- ansoddiad Prvdain. Rbyddid dyn ydyw un o'r pnh. au cysegredig yn y wlad lion—y mae ty pob dyn yn gasteil iddo, ac ni faidd neb byd yn nod y swyddog penaf yn v wladwriaeth ddod i mown lieli warant. Dyna gy!ansod(!iad Pryi'ain. Ac heblaw hvny, oni chaifl v wasg ftirniadu ar ymddygiad swdd- ogion eyhoetldus? Oni ebaitfy b'djl ahv eu gweision eu liuni.in i pyfrif? onid ydyw fj" eithrcdoedd y swyddogion uehaf yn y Deyrnas, ie ei Mawrhydi ei hun, o fewn terfvnau neiliduol, yn destyiifu priodol beirniadaeth y wasgi ()ik1 ofer ydyw trenlm peiriau ar yr amgylehiad. Ein barn pwyilog ydyw fod y dyn yn banner gwallgof. (hvyddom pe (i.,Lilai Mr. Haill- sbavyriaith Gymraeg y cuem ein dwyn ger ei fron, ae y earchtrid ni am ddvweyd hyn, ond bu»»m yn ei lys ddydd Mereher am ddwv awr, yn gwrando arno vn siaiad, ac ni phetrusem ddyweyd ei fod yn cael ei liino gan nnhwyldeb metidyiiol. Ar yr un pryd y mae'n drueni nieddwi fod v fatii un I n cad eistedd ar y faingc i drin aehosion rhwng dyn a'i gyniydoy, a dwyn llys eyfiawnder i'r fath \\arth, (ddegid yrydym yn credu nncl oes nn wlad dan haul lie mae Bp.rii'yr y llvfoedd g wladol vn ddynion nn.r ouest, diduedd, ac 3.nr;1hleidin!, ag- yn'l\1ry<Ïnill. Gellir sdrodd yr liyn a gvmerodd le er ein hadrodd- iad ii ythsdijf o eiraku ;tltte'ri bys- pys in darilenwyr fod Mr. John Whitty leu. wedi danfon am lieddgeidwaid i eymeryd y ceisbyliaid ilr ddalfa, am aflonyddu ar ci dad heb warant. Am y trosedd hwn gwysiuyd John Whitty ddydd Mereher diweddar o fluen Mr. Ramshay. Treuli wyd yr holl ddiwmod gyda'i aehos Nid i wnevd nnrhy w vm- cbwiliad, obiegid nid oedd Mr. John Whitty yn gwadu dun a roddwyd i'w erbyn, ae vr oedd yr holi ffeithian wedi ea dwyn i'r golwg y dydd Llun biaenorol. Er fod y llvs yn orlawn o fawrion y dref, y rhai oeddynt yn awyddus i giywed a gweied yr hyn oedd y n myned yii ill]-,Ieii, treuliodd ilir. Ramshay oriau i ach^yn fod y wasg yn ei erbyn, ei fod yn cat! ei erlid, ei fod yn penderfynu dysgu gwell pcthau i olygwyr newyddiad- iiroti, y cospa'i bawb a wnai ddim adueldai i ddiid lys ef i warth. Puom mewn llawer llys gwladol erioed, ond ni fuom eiioed yn gorfod gwrando ar neb mewn un o honynt, yn yn y fath fodd ag y cly wsom Mr. Ramshay, am yn agos i dair awr, ddydd Meieber (iiivetlfiaf, Yr vdoedd yn tiebycaeh i fal dorfid dyn meddw rag i ymudrodd barnwr un o lys- oedd cyJraith Prydain Fawr. Dedfrydodd 1.\1r. John \hitty i (lilti n E4 o ddirwv, neu S7 o ddydd- iau o gii,(-Iia-iati Yr oedd wedi bygwth gwysio'r lieddgeidwaid o'i flaen, ond dywedodd nad di yn mlaen g-vda'u liachos hwy. Dydd lau eynnaliwyd eyfarfed o brif foneddwyr y dref, a phenderlynwyd gosod taoysgrifia 1 ar droed i dalii'r dirwyon er lliyddhau 1\J r. lrt¡;a.y hcnaf, ac attal Mr. Whitty ieuangaf i fyned i'r earehar. Mae yr alian yn dylifo i law. Yn y cylamser danionwvd atlarllGrey ar y mater, ac hefyd at Arglwydd Carlisle, gan yr hwn y mae awdurdod i ddiswyddo Mr. Ransshay. Nos Iau yr oedd Mr. Whitty i ddod(1 adref.' LIng, wyil Seindorf (baud) Mr. Stubbs a Mr. Jollitreacaeth torfeydd lawer i'w gyfarfod erbyn deg o'r gloch at y i saHe yn Lime Street. Yr ocdd miIoedd wedi yidgyn- null o amgyleh y lie. Pan duaeth-Mr. Whitty o'r cerliyd, yr oedd y bonllefau yn siglolr a leilad ymron, ac eidiyn iddo ddod i'r heol, eymaint oedd awydd y dorf i groesawu Mr. Whitty, fel nas gallai fyned yn ol na blaen. Yr oedd v bloeddiadrtu yu hollti yr ft., yr. Arnercbodd lUr. Whitty y d«irf mewn ychyd- it;" o eiriau. ae wedi liyny rymerwyd ef adref mewn eetbyd. Aeth y seindort heibio y Llys Sirol a ehan- asant gyferbyn a'r adeilad am rai mynudau. Dilyn- odd rhai cannocdd o'r dorf y cerbyd yn rnha un yr oedd Mr. Whittv, hyd ei (iy yn Everton, ac annerch- wyd hwynt draehefn o fl'enestr ty Mr. Whitty, gan r. Jeffreys a ( ban Air. Whitty ei bun. Yr oedd byn tuag unarddeg o'r gloch y nos. Mae'n gol'us gan ein darilenwyr, fod dilledydd o'r enw Mr. Broun wedi cael ei ddanfon i'r carchar yn Lancaster n"s tun, am guro ei ddwylaw yn y llvs. Erbyn i'r et isbwl fyned i Lancaster gyda Brown deallodd nad oedd y Warrant ganddo. Danfonodd yn ol i'r flref hon am ciani, ac yr oedd ef a'r dilledydd yn mwynhau eu liana in yn ddi i vr trwy'r dydd dran- oeth mewn gwet.ty parchus yn disgwyl am y papyr angenrheidiol, ond ni ddaeth, a nos Fawrth dyehwel- asant i Liverpool, ac ar oi dwyn Mr Brown draehefn o flaen Mr. Ramshay. Dirwywyd ef o 5s. yn unig, a rhyddhawyd d. Casglwyd £ 5 7s. i Brown trwy dan- sgrifiad tuag at ei ddigolledu. Yrydym wedi clywed fod tansgrifiad ar droed lafurwr o'r enw John Jones, yr hwn a ddanfonwyd i Gasteil Lancaster am ddau ddiwrnod ac a adawvd yn y dref hono hell gciniog ar ci elw, ac a orfuwyd i gerdded adref ar ci draed, prilder o banner cant o I filldiroedd, yn unig am iddo roi ei bet am ei hen evn iddo fyned yn IIwyr tu ailan i ddrws v llys Sirol. Mae yn llawn brvd rhoi terfyn ar ormes fel hvn, ac y I mae yn dda genym alln hysbysu fod moddion ar droed i ddwvn Mr. Ramshay "o flaell ei wt-II." Byddai ymddvgiad fel hyn yn rhwyin o ddod a'r llys- oedd tra defnyddiol liyn i warth oesol.
ARGLWYDD JOHN RUSSELL A'R…
ARGLWYDD JOHN RUSSELL A'R YSGOL IIIYT A N AID D, 13 E D D G E LE RT. Dyad LJun, Medi 22, ymwelodd ei Arglwydd- iaeth, yn ngliyd a'i Arglwyddes a phnmp o'u plant, a'r gymydogaetii ucliod. Defnyddiwyd v cvf'eusdra gau bwy]Igor yr Ysgol i ysgrifenn at ei Arglwyddiaeth mewn perthynas i rvw ddyrvswch yn nghyleli grunt y llywodraeth at rlaln dyled yr Ysgoidv newydd prydforth a adeiladwyd yma yn ddiweddar. Oymerodd ei Arglwyddinetli sylw teilwng o'r fichos; it: fonodd am vsgrifenydd y ato i'r Gwestv, lie yr vm- ddygodd yn.gavedig iawn tuag ntynt. DeaJIai ci Arglwyddiaeth eu bod o egwyddorion Ymneilldnol, ? oide?yd gofyuni a o?ddynt yn cani?tan i Hant. pcrthyno) i'r H?hvys fed yny Vs?)l. pryd vr atch- wyd fod yr Ysgol yn 01 egwyddor vr Ysoolion Brv. tanaidd, yn agored i blant pob plaid grefyddol fel eu gilydd, heb ddysgu credo na chateeigm o ei Ido y naill nii'r Hall. Dvwedai ei Arglwyddinetli fod hvny yn heth yn ei le. Yna cyfhvvnodd bupvr pum punt tllag at dalu djled yr Ysgol dy, ac addaw- odd ysgrifoun at Arglwydd Lansdowne mcvn poi t]iyri«3 Ïr Jjrant, Wrtii ymadael, dywedodd yr yn&welai S'r Ysgol drar.oet'i y boreu, yr hyn o wnacth yn ol ei addewid, efo a'i ArlwydJes, R'll dwy ferch, a'u mab, ac arosasant yno am fwy nag awr. Yn nihiith amry w gwestiynau aofynwyd i't- ,)Iaiit a'r atiirtw, gofynodd ei Arglwyddiaeth a vdyw y Cyturv yn teimio buddioideb mewn dysgu Saesonaeg. AtebwyU eu bod yn dyforl i deinilo hyny yn fwy o hyd. le, eb ei Arglwyddiaetli. ond fe day In: y Cymry ofulu eadw eu hiaith eu hiinaiu beth bynag. nT- v pi-3!d y biifisa i yi Yr oeddivn i yn tybio ar y pryd y bnasni yn deilwng c'n beirdd wneud pwt o benill i'w Ar- ?wyddii?th an] yr awgryn), os nad ei roi yn destun Eisteddfod.  Pi fod?lo-?irNi-ydd Yna, wrth ymndn.?, dargosai ei fodd?nrwydd 1"11 yr Ys?cl, He aKO?ai yr atbraw i barbau yn ei ffyddiondeb. Ar y pryd, cy?vynddd. henaigwr parchus. pleidiol i'r Ysgol, bar o hosanau coebddu i'w Arglwyddiaeth, fel cydnabyddiaeth am pi fawr ostyngeiddrwydd R'i diriondeh, gan ddyv/eyd, "It trill be very warm in the winter, my Lord." Der- byniai hwynt mown modd diolchgar, gan wenu, ae addaw gwncud sylw o'n caia. I ROBERT Jones. Bcddgelert, Hydref 4, 1S51.
UISDEB TREFFYKON.I
UISDEB TREFFYKON. I Yn Nghvf.irfod v Gwarcbeidwaid, a eynnaliwyd ar y 3ydd eylisol, darllenwyd acliadarnliawyd cofnod- au v eyfarfod diwediiaf. Cyflwynwyd talebau am y talliarau a dynwyd or y J9eg o Medi. I\ifer y tladion yn y Ty y cyfarfod diweddaf 160, derhyniu vd er hyny 11, wedi myned allan G, y m/er presenol 166. Anfonodd Prawyrld y Dosparth ei resyman i'r Eisteddfod ftui orofyn Edward Jlorgan, Edward Jones, Thomas Owt-ns, a William Williamson, Yswein, a Mr. Edward D;;?ies, am £ 150. y pleidiao a loinodasaut y talbarau (eosty Cynghaws cvfreiili- iol rhwn, Gvvareheidwaid liC Arolygwyr Whitford a'u diweddar Gasglydd). Yr ysgrifenydd i anfon adsgrifen o resvmaii y Prawyid i bob un o'r person- au a enwyd uchnd. Tynwyd talharau i'r Believing Oiffcers fel y eaulyn :-Jofiii I'loberts, Wyddgrug, 4.' U1.5; John ISarrisfn, Treflynon, £ 1^0; Bernard Parry, Newmarket, £ Wh
YR ARDDANGOSIAD MAWR..I
YR ARDDANGOSIAD MAWR. I Jydd pyrth y Palas (ivvydr yn cael en cau ddydd Sadwrn nesaf, yr liyn yr ydyui yn deall a wneir yn bollol ddirodres. Y nine niicr yr ymwelwyr, a swm y dcrbyniadau byd ddydd Sadwrn diweddaf, fel y eanlvn:— Yiii- el,,vr. Derbvn iadau. £ s. c. Dvdd LJun. 68,542 3295 15 0 Dydd Mawrth 69,34fi 8304 4 0 Dvdd ,Ilerclier 59,050 2?30 II 0 Dydd htu 64.293 30S0 12 0 Ihdd Gwener 31,9;jl 3354 3 6 Dydd Sadwrn 29,640 2802 14 I) £ 1S,72« 19 6
[No title]
Y Pabydiiion.—Y mae "Annerchiad Pwyllgor y Gymdeithas AmddifTynol Gatholicaidd" wedi ei gy- lioeddi. Y mae wedi ei arwyddo gall" Paul, Areh- Arii,-tgl), Pri esgob yr holl Iwerddon, Cadeir i vdd," a clian William Keogh, Ysgrifenydd." Dywedir mai amcanion y gymdeithas ydynt, "sierhau i'r Eglwys Gatholig berilaitb ry!:dij yn mitroncs ei i hathrawiac'J¡, yn naliad i fyon ei d1sgyblaeth, He yn n?'weithrcdia? d hawliau i ddefnvddio pob m0ddion cyfreithlon i sierhau dadreithiad Deddf v Teithni E41w ?lsi,?, a phob dcjdf yn cyfyngu ar rvdd id cref- Hldo\ Catholieiaid yr vmherodradh; i ,Jdymchwchd yr [:¿.I\Y,\s S?.??,(Iicdig yn yr 1wcrddon; i aaal') gyfuinlreih war'bus a chreuion o broselytinelh arianol; i s'erha'i i G:itboli(,-iai(I o bob dospartli addysg Catiioiieaidd cyflawn i gyfranu tuug at liy- fforddiad moi'sol a deallol y bobl; i gynoUhwyo sefydliadau Catholicnidd, ac ur bob aehlysur i aehosi symtidiad neu hniariud o'rdrvgau cymdeithasol svdd yn ff, iti yn mysg- y bobl." Er eynortiiwyo'r gwaith mawr hwn, y m;le'r esgofiion a'r offeiriaid i ddangos y ddyledswydd grefyddol 0 ddewis fel cynrvehiohvyr V bobl, y dynion hyny sydd gymhwysaf o ran eu I gonestrwydd, gnllu,«c aidd i ddal i fynu yn y Senedd Brydeinig. yr havrlinn crefyddo!, ac i sy ti i iil v drygiiii ami o dan ba rai v mae Gathoiieiaid y Deyrnas Gyfunol yn dyo ldef yn barbaus. Y mae gan ael o'lau lleyg y gymileithas cu cyleh neil!duel o weith- red iad y maent i gyfeirio eu holl egni >n er ereu a dal i fynu bleid seficd(lol; ac yn ol esponiad Mr. Keogh ar yr annerchiad, am'an cyntaf y blaid yma, ar 01 ei ffnrfio, (veld troi y Whigiaid o'u swyddau. a phob llywodraetli arall na. chydsynia t ddadreitbio Deddf y T^itku Eglwysig, I
— —i— AT IORWERTH GLAN ALED.
— —i— AT IORWERTH GLAN ALED. 2, East Terracf, Caerdydd, Nos Wt-ntr, Hydref 9, 185L Fr IIlGfJrdI.t IoRWERTHj Gan y ceisiweh genyf wnëuthuf Sylw byr mewn nnrf o lythyr, Ar eicb pryddest "PUESTlNA". Hyny wnaf yr hwyrddydd yma* Ond fe hofl'wn i'm llinellau Fod ar un o'r rhydd fesuran, Fel os methant mewn gwreiddioldeb; Y bydd ynddynt ryw newydd-deb Wedi darllen drwy y Brvddest Hawdd yw dyweyd ei bod yn orchest,—» Gorchest nid am rif ei llinau, Ond am gyfoeth ei nied(lyliau,- Gorchest nid o ran ei ehynllun, Ond am ddvsgrifiadau dillyn)- Gorchest ydyw am ddarluniad, Tecaf gwlad is -Haul a Lleuad, Fel y ser ar dawel noson, Llawn yw hi o emau gloewon, Gwasgar gvvreiehion mae yn dryfrith 0 belvdrau ei bathrylith, Ail i ysbryd, balch, erwydredig, Wrtlioli bun mewn mawredd unig; Gwibiwch chwi yn annibynol, Jlegys elfod annaearol, Draw yn mbell o'r ffordd farddoDol, Rodia'r beirdd yii gyffre(linol; Eto genych mae yn inhob man Lygad craff i weled anian, Ac agored yw eich calon, Byth i deimlo grym ei swynion Meiddiwch ddilyn hon mewn glowder Hyd ororan yr eangder, Duw a roddodd i chwi dalent Na ddilyna chwi i'r fvnwent. Palestina" er eich marw Fydd yn deilwng- u-C o'ch en- p Dyry i chwi'r anfarwoldeb, Ellir gyrhaedd mewn marwoldeb, Am anrhydedd anniflanol, Edrych raid i'r byd anfarwol. Barn yw hon cyn hir geir giywed 0 Lan Elai i Lan Aled, Bardd a beirniaid a gytunant Mai canmuliaeth yw eich haeddiantj l'awb i fwy neu lai o raddau, A addefant eich talentau; Hawdd y gellwch vmfoddlonl Byth heb glod ar ol eleni. Dyna'n fyr yw fy syniadan, Am y Gån a'i rhagoriaethau; Cnd er rhwymo tafod athrod, Gwell i'm g-rybwyll pan yn darfod Nad yw Palestiua'' 'n berflfaith, Er ei bod yn wir orebestwaiti) i Nod yw Homer hen na Virgil, Milton, Dante, na neb o'u hepil Wedi dianc yn tldifryehau, Felly tebyg ydych chwithan. Anli awd, I canfod twr o wenith Heb ei us—a gwir athrylith, M all ddianc rhag coiiiadau Hyd nes esgyn i'r wybrenau. Bellach hedd i chwi a chvsnr, Wrth adgofio Ilnyyth eicb llafur; Gwylaidd ddygwch cich anrhydedd Yw dymuuiad Iecan Gwrnsoi*.
PENNILLION
PENNILLION .4 gafansoddwyd i Joseph Edu/ards a'i Wraiif, (I'w plant ar eu hymadawiud o'r Maesghif, Trcffynnnn, i fyned t New Zealand; ar y Don a elwir ''Aforwr Mwyn" Gan Frawd ei Wraig. trwyf fi am danoeh chwi, fy chwacr, Yn teimlo loes i'm bron Pe llwyduwn, tybiwn byddwn daer Nad aech o'r fangre bon Eich mvu'd i dir New Zealand draw, Ar hyn o brJeI, a'm lleinw A braw. Gwel'd tad a mam, yn llawn o serch, Am bytb yn eaim 'n iaeh, I fab-vii-nghylraith hoff, a'u mercb, A tiiri o wyrion bach o pwy na wylpi gvda rhai'n, A wyr am dciiulad taid a nainf Bydd lief fy tiiain tra ho 'n y byd, 0 Joseph Edwards bach I Gobeithio ei fod yn fyw o hyd, A Jane a'r plant yn inch I Oed pwy id.N.cf-,Imyg:i ein prudd-der bron, Eich bod tu (ii aw i'r werddlan ddn Ar ol eicii nyded teos y W, Ni ehawn all.1 eofio eich gwedd; Bydd tonnaa meith ion rhyngddom nl, Byth belhieh fel y bedd; On,i gall d-,tw Ilytti' r dros y flbn, Na ddaw o'r bedd drwy'r einioes hon. Trwr-i meddwl nwiJ Cvmrn ivvyj, Tad, mam, a'u banwyl iaith, Am wlad y dynion duon dwys, Gwvr nas deallweh cbwaith Ond cysur sydd ¡'¡.f¡ dal i'r lan, Mae Duw yn deall iaith pob man. Os chweiir ni o'n hanwyl wlad, I t,,yr,u pelia'r b.vd, Fei na diawn feddrod mam a thad I orphwys am ryw byd tydd tealu 'r ffydd, ryw ddydd a dJa", Yn J'od o'r ilwch fel law yn ilaw. Er myn'd i'r bedd yn Zealand bell, Nid gwaeth na Chymru fydd; Cawn godi o'r llwch, fel o'r un gell, Pan ddelo 'r olaf ddydd Bydd teulu 'r fl'ydd, ryw ddydd a ddaw, Yn d'od o'r llwch 1diaw yn llaw. lOAN TACBWBDD.
LIVERPOOL.
LIVERPOOL. YMWELTAD T FRVNI" E' 'Yforu yr ydys yn dif- gwyl y bydd ei Mawrhydi yn tain ymweliad rhwilsg. I-,iw- ,a'r dref hon. Nid oes genym ddim hysbysiad o bwys i'w wneyd mewu perthynas i'r ymweliad Brein- hwn, gan ein bod wedi rhoi desgrifiad byr o'r holl ddstrpariudnu yn ein rhifynan biaenorol. Yr wytb- nos nesaf rhoddwn adroddiad mor helaeth ag v can- iata ein terfvnau o ymweliad ei Mawrhydi. Wrth y thai hyny sydd yn byw yn y dret hon, dymunem eu oynghori ar bob cyfrif, i beidio a gadael eu tai y diwrnod hwnw litb ryw un ynddynt yn eu gwarch- od, ollegid gellir bod yn bur siwr, y bydd canoedd o dy-doriaid yn disgwyl medi cyuhanaf toreithiog yforu. Os bydd pob aelod u'r teulu yn dymuno cael golwg ar ei Mawrhydi, (fel y mae yn ddiau y bydd) gwell 0 lawer ydyw i'r naill warchod tra bydd y llall yn boddio ei gvwreinrwydd, nag i'r cwbl adael y ty a'* i gael nr en dvchweliad wedi ei yspciiio. Dymun- em hefyd ar bob cyfrif gyngbori y dycithriaid hyny a ddigwyddant ddod i'r dref ar y diwrnod hwnw, i beidio myned i'r heolydd ac ymgymysgu a'r turfeydd ,i ii harian yn en llogeHan. Byddant yn llawer dy- oge'aeh yn y ty dan ofal y neb a fyddo yn ei gadw. Yn wir ni gynghorsm bawb i adael eu borioran (watches) gai tref hefyd, rhug iddynt gael eu lladratta, obiegid ni tlieimlir v radd leiaf o angliylfeusdra oddi- wrth hyny mewn lie fel hyn, lie mne cynifer o awr- leisi.in yn mhob ewr i'r dref. I'r rhni hyny na fed i. unt docynau i fyned ar unrhyw esgynlawr, neu nk chant gytleusdra i fyned i fl'enestr ty y bo y cerbyd Brenliinol yn ei basio, y ffordd orcu iddynt gael un golwg iawn ar y teulu Brcninol ydyw, iddynt fyned yn foreu, sef tua naw o'r gloch, i Date Street, Man- chester Street, Chllrc1, Street, Lord Street, nen un- rhyw un o'r heolydd hyny ar hyd pa rai y mae ei Mawrhydi i (vued, a sefyll mor agos i'r canllawiau a allont, hvd nes y del y cerbyd Breninol beihio. Cant felly gyfleusdra ï" gweled yn agos atynt, a hyny yn rhad. Dywedir f,d y Due Wellington wedi ei wa- hodd i fod yn bresenol yforu, ac y bydd yn llettya ya St. Anne Street, cartrefle y Barnwyr pan fyddant yma. LLONG-DDRiri.i.iAD.—Boreu dydd Sul diweddaf, yr oedd yn bur ystormns a gwyntng yn y gvmydogaetU hon, ac yr oedd yn gwlawio yn hynod o ddwys. Yr oedd hyn yn peri ei bod yn niwlog iawn wrtb geg yr afon Mersey, yr byn oedd yn ei gwneyd yn anhawdd iawn i longau dyeithr dd'od i'r bafan. 0 herwydd yr amgylchiadau hyn, y mae genym y gorchwvl go. fidns o loddi hanes am lwyr ddrylliad llong Ameri. canaidd a elwir v Cczone, Cadben Potterfield, o Vir. a, gyilt Ilwytli o Ihvgws, Aetb pilot ar fwrdd y llong tua haner awr wedi chwech yn y boreu, ac o herwydd yr ystorm, tybiodd mai gwell oedd bwrw 'r angor, yr hyn a wuaethpwvd j ond mor ncrthol oedd y rhyferthwy fcl y drylliwyd y gadwyn, a lluchiwyd y llong ar y banciau. Codwyd arwyddivin o berygl yn ddioed, ac yn bur fuan aeth bywydfadau Liverpool u'r Magazine allan i'w cynorthwyo. Cyrhaeddasant y ilong ychydig wedi un o'r gloch, ond yr ocddynt vn i d('tiiesii tti, o lier-.vydd v tonai,, a gwnaed darpariadau i dlwng y dwvlaw oddiwrth ben biaen v llong, yr hyn yn mhen yebydig a gyflawnwyd. Gianiodd rhai o'r dwylaw yn ddyogel yn y Magazines, ond urosodd y cadben a'r pilot ar ei bwrdd hyd nea yr oedd pob gobaith urn ei chadw wedi darfod. Y mae dyn yn America wedi dyfeisio peiriant 1 gael ci symud gyda gas y n lIe agerdd. Mae y City of Dubliti Company wedi rhoi yr agerdd. long y Fairy, yr hon sydd yn arfer rhedeg rhwng Pont y Borth a Chaernarfon, at wasanaeth Cynghor- !a Dref<d Lerpwl, i fod ar yr afon Mersey y dydd y bydd y F enines yn ymweied a'r dref. BIaerdarpariadan ar gyfer Eisteddfod Madoc yo mYllcd yn mlaen gyda'r boddlonrwydd mwyaf. Taenwyd y gair ar led fod Mr. John Williams, A. S., yn bwriadu cynyg ei hun dros un o siroedd Cym- ru, ond y mae yr aeiod anrhydeddus wedi cyhoeddi ilythyr yu gwt( iu 'r petb. Wythnos i heddyw cysegrwyd eglwvs nowldd 10 m hi wyf Do!gel!nu,