Y Genedl Gymreig

TJOIcüTlO AiWDANGOSF A AMAETfI- .v' fDDOL. Mae ama.tbwyr Filint wedi penderfynu boicotiù yr arddangotfta amaethyddol sydd j'w chyual tl« i" vn y Rhyl, oherwydd fod ranghan, y prisiwr a ddilynai Ap Mwrog yo yT arWef[bladau degymol, yn aelod o'r P»-y!1«or-

raICf, RHIWLAS, A'R DEGWM. rbyniasom a ganlyn oddiwith Mr Price, Rhiwla-S Bala; mae y llythyr yn egluro ei ?"??T —?1? y ystori fach mewn per- .t mi a'r degwm, a gyboeddwyd yn y r >II Gnmrei9^m ?she6a 22ai yn ystori Sp' ur dd?tius. f yn yStoHiach pur "rf nnd ynanffodiisnidces)? nddiyrhin- ? Zi ? vvir. N fu Y ?eitbior y cyf w.ir. ?,).)r  '?? ? ??" '???'° perthynM i'; to an 0 S wb' 11ewn perthynas i'r e,.n/ ? ?? y? ? aymadiM inau yn cael ?da)!? yn 'aft Yr ym- ?%d? a t't rhy?wyf ? fi a chlerigwr ar y mat'! ydoedd un iwrnod ?n ddiweddar an rt,Yli aiirheithiorar y ffordd ,aNr'.fvnaw iddo a oedd ef yn bwnadu ??;tj?;. ol o'r degwm elem1 Atebodd t n Yd wyf, swllt y b.at yr hyo, gyda' f.nt.;ad ? 6" y bunt sydd eIsoes wedi e! ?C.iK-T-i Bamgylchiadau nad oes genym i!n'>'i". >n un reolaeth arnynt, sydd yn 1 ????" ). i? t?'rnwyr ostyngiad haelionus -l, e 11 meddat nnnau. Nid yw f^hvdvuideiinlad i gyda chyrph llywodr- ?etko' l m??.o". '"? f.y hen goleg, Christ ? ?. 0?d,Y rhai sydd ynmynu y ? "g e'thaf. Yr wyfyn meddwl y dylai ?? ?v)Mth? ersoniaid, a Hey?wyr, sydd yn P rch' ?' de?ymau, gydymdemdo a'r .,? .thvddd yn yr amseroedd celyd, ??etth?\y°.,?chMiatau?tyngiad, f invna y tir-leddiannwyr Cymreig yu hy'd "? y '? ameroedd gwen. 1 fLV6aniaMi y cy!ryw ostyngiad, yua, wrth „:a «i!l unrhvw esgu, fod ht M beidio cYwrs  fh v i?'w ?, ??"' wedi'r cwbl, sydd yn wn^iT hI.- rhwyidol <!J—- R. J. LL. PRICE.

RRWDFRVDRDD MAWR YN LLEYN. Ddvdd Llno cynhaliwyd pyfarfodydd mawrion vn yr a\vyr agot ed yn ffeiriau Aber- Harnn a'r Yn Anerchwyd y cyfarfodydd .an Mr Lloyd George, cyf- reithiwr, Oiceieth. Ar ddiwedd yr anerch- iad hvawdl «\vahoddodd Mr George unrhyw eleriewr ondd yn bresenol i ofyn cwestiwn. Y Parch W, R,.berts, Bryncroes, a ofynodd Ai chwi a orfüdodd Reithor Llanystundwy idalu ei dreth tiodion cyn i'r plwyfohon dalu iddo eu dpgymaa, ac a yw hyny yn deg ? (vhw, rt hill)' ),-Al r George Ie, myh a ffododd y yn ei erbyn. Yr wyf yn vstyriedmn path byclian iawn yw i'r per soniaid dahi treth y t; lion yn awr yn He y rhan hmo n'r de^yiuau o ba un y maent wedi vsiieiliu y tlodion am gynifer o gan- rifnedd (eynvradwyaetk). -Bu wed'yn rydd- ymddvddan am dros ddwy awr rhwng Mr George a chlerigwr arall, yr hwn a ddy- wedadd fo i amo eisieu symud yr anwy- bMhethma.vr" oedd yn bod ar y pwnc. Givnaeth y clerigwr rai cyfeiriadau at y mudiad gwrthddegymol, ac Anghydffurf- iaeth, ag oedd yn eynhyrfu y dorf yn ei erbyn, a ba raid iddo dewi yn gynt na feddvliodd. Penderfynwyd wed'yn fod pawb dros Ddadgysylltiad i symud i'r ochr ddebeuol, a'r rhai yn erbyn i'r un chwith r llwvfan, ac mewn ychydig amser bec%eidwad oedd yr unig un oedd ar y cbwith." Yna terfynodd y cyfarfod.

AR Y MOR I'R AMERIG. Ar gais 1Iu o'm cyfeillion, yr wyf yn anfon air byr am fordaith y fintai o Bethesda ir Gorllewin. Cyrhaeddasom Quecnstown am chweeii o'r locl1 foreu Sul, Mehefin 12fed, ac yr oodd yr (llyfa. ar Queensiown ar amgvlcUoedd o dan dywyniadau dysglaer yr haul yn bi ydferth iawn. Am ddau o r gloeh, cychwyuod i yr Arizona eilwaith i'w thaitb, ac ebrwydu-ci y cychwynodd, casglasom yn n<-hvd gJtlifer o'r Cymry ag a adwaenem, a thawsom bregeth Gymraeg ragorol, gan Mr D Edwards mab Mr W. Edwards, Glasin- fryu, B"ng"r. Yr oeddym oil yn teimlo yn dra rhwymedig i Mr Edwards am ein gwas anaethu o dan am.^ylchiadau mor anfaoteis- iol; cvfeirio vr wyf at ymgais annhbilwng rhai Saeson anystyriol l wneyd gwawd o n haddoliadsvuil y Sul cyntaf mi ar y mor. Cawsomdywydd rhagorol hyd nos Fawrth, pryd y d.,ehrenodd Dafydd Jones" ddangos eid,lHJlied.1, a phan godasom boreu Mercher, yr oeddviu vn nghanol ystorm enbyd. Torai y tonsil yn Vl'r dros y dec, nes oedd pawb beddwedi Moutro i fyny, yn wlybion at eu erwyn. ?;ld Rob?t Rowlands, Nant-ty; W. W. Davies. G«kn, a minau, em llwyr fedy,!J¡" gau un o honynt, a da oedd ein bod yn J » eiri gafiel yn y Hong cyn i'w mawr- iiydi ahv Jjt';bio i ni. Wedi giveled bono heibio, gwelsom mai g\cJ! c,d! 'iyjhwelyd i'r caban, ond gwaith ('a)" g, wsim i ymbalfalu ain y uoddta hoi> < 1 (hya i mi allu cyrhaedd pen y gris- i n' la -i ty 'nijhotleidio gan un arall, a da iawn X- ,d iael dime am iy rnywyd. Er\y¡, boreu yr oedd y cwbl drosodd, ac o hyoy allan hio ddymunol,ac eithro y niwI ar faiviau Newfoundland. Xx richer (noswaith yr ystorm), dy- ^v v' tro doiiiol i un o'n mintai ni- .r;, r! Middle-street. Yr oedd ?nwael jawn gan glefyd v mÜr at' Fcitied o marmalade iddo glU; ut ied ieuainc oeddynt yn d'od ,» B UWldodd Griffiths y m?MM?f/f o y gwely, a rhywbry(i yii ii' uos' fedrod.Lyp?, a disgynai y M?. ? vn s?,th M wyneb ryw bais oedli yn a dano, a chodo<id hwnw o'i w ely yu gwallgof gan gyndJredd, ac a;>th at T. a 9()fyno(td iddo, W oat tli,. tiave,ykjli got ?ere dropping O)\! 'nv ? M&n ?" am awr fuy cynhwrf mew? r r bedydd ial". C (.ora Mew York 9 o, r xl, och. icren Llnll, a golwg ardderchog sydd i'v" gad ar brysardbb a thrafmdiaeth yn y fan hU ? 'vl ?sw"n grybwyll i ni ??' pregeth dm- "L uit Sulig?n Mr Edwards ae ?byn btc' o^^edi d'od o hyd i lui?ws niav, o Gy ?v .'r?g?dd ac?'rDe?heud?ir. M.<?is y fOllhitJ:¡ fawr deimlo ?m xl 1: wt h gbiyd y mor. D..? e,?-? y c?m? <? BeuttM..) 0, E Uv ards, GtMb?y? John R. ? .?\<.ii M? h.yd. Do?t? H?t Thoni^sCvan,, mi? a?i Fab; Robe? -Rowlands, Nant-ty; Tkvi rcitchMd, C??odeu, Isaac Roberts, U?. 4u ■ W. WiUi?s. CaeHwycrydd; David Griffith J?e.. Mynydd; Thomas Ur?? Middle street; Robert Cnfhth, Gf?-?ect- G?itym Jones; Misses J?e Jo??. Middie street C?thenne Jones, (V-!civdd • Mrs ?gh?, Carneddi- ?? ?irhlentyu; a W. W.D?? ,W-?.'? i fvr?? New York cychwyn? «yd.V aV-rtong i fyny yr Hudson ? Troy, ?l, g, ?a'r tr?'? i F?rhaven.?ermont, ac vr wy[ vn ysgrifenu hyn o ?n grong 'w;J .?s?w?r Mr John Owen, ?ynt o &y?ty. ??sd?. Mae Fairhaven yn J?hf?yd?rth iawn?Hu mawr o fFodo. ioa Bitnesdi v"i hyw yma "'?" f:ogylch i?.?/ ? Yr wyf yn maw, h(,ffi y cw'?.?-i-I?d vmaLC'rAr?nc?e phobl :?i '?rio..? g.n? pro&J diwrnod &v?t ge^f, ?d g?eddus yw dad- 9,ln bi-n Fv );-b 3 .n ?'rau at fy hcal ffrind:au, GWILVM JONES (o Fethesda; Fairhaven, Vermont, Mehefin 23,1887.

GWEITIIKED ERCSYLL. I D iydd Gw-ener cymysgodd gwraig i deil- wr yo T.iunton wenwya aai ben diod, yfo Id ran o'r cvmysgedd ei hun, a rhoddes y r'ian arall i dri o'i phlant. Anfonodd am v pedwerydd plentyn, ond ni ddaeth mcwn pryd i gad y rhan a fwriedid iddo. Eu y wraig farw yn fuan, ac y mae un o'r plant itewn cyflwr anobeitliiol.

BRAWDLYS CHWARTEROL I SIR DDINBYCH. YR HELYNT YN MOCHDRE. I Yn ei adroddiad ger bron y brawdlys uchod, yr hon a gynhaliwyd ddydd Gwener, yn Rhuthyn, darfu i'r Prif-gwnstabl Lead- better, gyfiawnhau gwaith yr heddgeidwaid yn ymosod mor ddiarbed ar y dorf yn helynt y degwm yn Mochdre. FRAWF Y CAECHAKOEION. ( .1 Cyhuddwyd Richard Rowlands o ymosod yn anweddus ar Jane Dixon, gwraig plate- layer ar y rheilffordd, mewn cerbyd rheil- ffordd rhwng Abergele a Llanddulas. Ni chaed ef yn euog.—Cyhuddwyd Ellis Jones a Peter Hughes, o bysgota yn anghyfreith- lawn yn yr aton rhwng Conwy a Llanrwst, ac anfonwyd y blaenat i'r carchar am tis, a'r olaf am chwech wythnos.

LLOFRTJDDIAETH ECHRYS- LON. Cymerodd tro dychrynllyd le, ddydd Iau yn Marnharn-upon-Trent, swydd Notting- ham. Yr oedd hen wr tlawd, o'r enw Wm. Page, yn byw yn y pentref hwnw, yr hwn a fuasai dros amryw flynyddoedd yn grefydd- wr, ac yn athraw yn yr Ysgol Sul, ond yu ddiweddar yr oedd wedi bod yn lied afiach, a bernid fod peth diffyg ar ei synwyr; er hyny gwellhaodd i'r fath raddau fel y gosod- wyd ef i weithio ar y ffordd. Ddydd Gwener, wedi ei fod ef a'i wraig yn y ty gyda'u gilydd am gryn amser, aeth y wraig allan i ymofyn dillad oddi ar y berth; a thra yr oedd wrth y gorchwyl, daeth yntau o'r tu ol a rhoddodd ergyd marwol iddi yn ei gwegil A bwyell. Nis gallasai yr hen wr roddi un rheswm am y weithred, ond cyf- addefodd ei fod wedi tadw y fwyell yn y ty i'r dyben o'i lladd. Anfonwyd ef i gar char i aros ei brawf yn y brawdlys,

BODDIAD YN YR AFON TYWI. Ddydd Mercher, fel yr oedd amryw blant bychain yn chwareu ar lan Tywi, ger Llan- ymddyfri, genetl feehan o'r enw Lettice Roberts, chwech oed, a syrthiodd dros y dibyn i'r afon; ond gan nad allai y plant ereill estyn un cynorthwy, bu yno am gryn amser, a phan gafwyd hi i'r lan, yr oedd wedi boddi.

NODIADAU 0 LEYN. YR HEN Batki aech o LA, LLYF-I.-CIYW- ais am yr hen batriarch R. Jones,Llaollyfz)i, yn myned tuagat Aberdaron, yr wythnos o'r blaen, ac iddo gynhyrfu eneidiau cyfiawn yr Eglwyswyr, a'u dychrynu i'r fath raddau fel nad oedd ond un ferch yn y wlad yn ddigon gwrol (?) i osod rhwystr ar ei ffordd i dan- betenu at gaerau yr Hen Fam yn y wlad. Fel merch, hi a weithiodd yn rymus, ond nid i lwyddiant, a deallaf fod ei hymdrech i rwystro wedi rhoddi symbyliad adnewydd- ol i'r gwrtheglwyswyr a'r gwrth-ddegymwyr ymweled a'r wlad yn fwy mynych. Yr oedd gwaith y ferch hon yn fy adgofio am yr iar hono ar ben un o hen gestyll cadarnaf y byd, wedi ei adeiladll o feini mawrion a'i weithio yn dda, ac ar ben yr bwn yr oedd ychydig bridd wedi ymgrynhoi. Yr hen iar a blanai ei hysbardyn yn y pridd gan chwalu'r llwch i'r cymylau, a chanmol wrth yr holl hen ieir, a chrowcian yn nghlyw yr holl gywion, gan orfoleddu fod yr hen gaerau yn do'd i lawr, ond iddynt hwy a hithau grafu a cbrafu yn egniol; ond buan y gwisgwyd eu hewinedd hyd y gwaed, a'r hen gastell yn aros yr un, ac ni wnaeth yr hen iar namyn dangos mwy o'i gadernid a chiirio y llaid oddiar ei ben. Cliriodd y ferch a ddygwyd i fynu ar ran o ddegwm -lberdaron lwch rhagfarn oedd yn meddwl llawer un at yr hen batriarch o Lanllyfni, a chwalodd y dallineb oedd yn rhwystr i lawer un yn yplwyf i weled ei hysbryd erlidgar a gormesol hithau, a pha fwyaf a ddefnyddiai ar ei hewinedd i bigo Ymneillduaeth yn y wlad, daw i deimlo yn gynt ei bod wedi gwisgo hyd y gwaed. Y Parch J. C. JONES, Hebron.— Clywais fod y Parch J. C. Jones, Hebron, wed: anturio bod yn gadeirydd mewn cyfar- fod gwrtheglwysig. Mewn difrif, Mr Jones, oes arnoch chwi ddim ofn y personiaid a'u cynffonau yn y wlad yna. Dydechchwi ddim yn gwybod fod yna gymaint yn y wlad elsieu cadw wyneb i'w tirfeistriaid Toriaidd. A wyddoch chwi fod y personiaid wedi hen arfer canmol wrth y tenantiaid amaethyddol mai ganddynt hwy y mae agoriadau calonau a phocedau y tirfeistriaid, neu mewn geiriau eraill, mai hwy ydynt feistriaid y tir- feistriaid. A glywsoch ddim erioed am yr offeiriad hwnw yn derbyn rhoddion gan lu o wahanol bersoaau am ei garedigrwydd yn anfon drostynt at y tirfeistr i ofyn (farm pryd y gwyddai fo hotio wedi ei gosod er's talm Os vdvch vn?anturio vmlaen a chwi yn gwybod y pethau hyn, yr wyf yn gort'od I canmol eich gwroldeb, a gwae yr hwn a feddylio gyfeiliorni na gosod rhwystr ar eich I ffordd. Sraoir Jones.

) DYNLAD' iIAD DYCHRYN- I LLYD YN YR IWERDDON DAU FfiAWD WEDI LLOFRUDDfO I EU CHWAER MEWN OAMGY- I MERIAD. Cymerodd Uofruddiaeth echrydus le yn agos i Rathdown. Aeth merch ieuanc gyda'i tbad i ffdir Rithdowr). Rhoddodd y tad yr arian a dderbyniodd y dydd hwnw (sef lOp) i'w ferch, a chan ei bod yn hwyr- hau, efe a'i cyriglioro,ld i fyned i gtsg" y noswaith hono i dy ei ehyfnither, yr hon oedd yc byw gyda'i dau frawd yn lied a i'r dref. Cydsyniodd hithau â'i ddei^fiad. Ychydig ar ol iddi fyned i'w gwely daeth un o'i brodyr i'r Uofft, a chanwyll yn ei law, a phan welodd ei bod yn effro dywedodd wrthi mai gwell oedd iddi gysgu. Bmw- ychodd yn ddirfawr wrth ei ymadrodd. Ymwrandawodd vn ddvfal. a deallodd eu bod yn bwriadu ei lladd hi er mwyn y deg punt. Yr oedd ei ehyfnither yn cysgu yn drwm, ac aeth hithau i'r ochr arall i'r gwely yn mhen ychydig. Daeth un ohonynt i mewn yn y tywyllwch, ac a dorodd wddf ei chwaer. Y ferch ieuanc a gymerodd arni ei bod yn cysgu a chymerasant hwythau y corph i'w gladdu. Yn y cyfamser diangodd hithau drwy'r ffenestr, heb gymeryd amser i wisgo am dani, ac a redodd i'r ffordd, lie y cyfarfu a throl. Crefodd ar i'r perchenog adael iddi fyned iddi, a'i gorchuddio. Y brodyr erbyn hyn wedi gwybod eu cam- gyrneriad, a ymlidiasant ar ol y ferch ieu- anc, ac wedi goddiweddyd y droI, gofyn- I asant i'r dyn a welsai efe yr un ddynes or- phwyllog, yr hon a ddiangasai o'i gwely gan waeddi, Mwrdwr." Atebodd y dyn, Do, hi a redodd ar draws y caeau, ond ni allwn adael y dro) i fyned ar ei ho]." Hwy a aethant yn ebrwydd i chwilio am dani. I Aeth y drot yn mlaen i Wicklow, ac y mae y ddau frawd yn awr ya ngharehar y dref bono i aros cael eu profi am y Uofruddiaeth.

I MYNYDD ARALL AR DAN. | MYNYDD ARALL AR DAN. Y mae mynydd Slievenarmon, yn sir Tipperary, yn awr ar d&n. Y mae y tan wedi bod yn goddeithio am yr wyth neu naw diwrnod-diweddaf, ac yoparhau o byd, er nad i gymaint graddau. Ymddengys i'r tan hwn gychwyn ar ochr gogledd-orllewinol y mynydd. Ysgubodd y Un i fyuy gyda ehydymder rhyfeddol, ac yr oedd sychder mawr y gwaenydd yn ffafriol i'« gynydd. Yna pssiodd dros y mynydd gerllaw ei goryn, a'r wytbnos hon aeth yn mlaen yn ei rwysg, gan gyrhaedd rhyw (br milldir ar draws gwyneb dehenal y bryn; ac er pob ymdrech i'w atal, mynodd fyned yn ei flaen. Y inae wedi achosi colled anrhaethol.

RHUTHRO DRWY FESUR YR IWERDDON. GOLYGFA RYFEDD. Yn Nhy y Cyffredin, nos Iau, car- iwyd gyda mwyafaf o gant, fod pob gwelliantau ar Fesur yr Iwerddon nad eir trwyddynt erbyu saith o'r gloeh nos Lun i gael eu rhoddi heb ddadl arnynt. Pan yr hysbyswyd y nifer, darfu i'r oil o'r aelodau Gwyddelig a rhai o'r Gladstoneiaid adael eu llefydd arferol ar feinciau y Gwrth- wynebwyr, ac ar unwaith aethant i'r oriel, lie yr arosasant i wylio gweddill y gweith- rediadau. Cafodd yr adran o dan sylw ddydd Gwener ei ro'i a'i wrthwynebu heb newid; a chan na ddarfu i neb o aelodau yr ochr Wrthwynebol ag yr oedd ganddynt adranau a gwelliantau ar y papyr, ateb i'w henwau pan y galwyd arnynt gan y Speaker, eafodd eu cynygiadau eu pasio drosodd. tra y cafodd y rhai a roed i lawr gan y L'yw- odraeth eu cynyg heb fynegiad, a chytuno arnynt heb ddadl. Y mae y trydydd ddarlleniad o'r Mesur i fod ddydd Mawrth (heddyw).

"GORED CYFRWYSTBA, GONi-STRWYDD" Gryn amser yn ol, yr oedd tnasnachwr yn I nhref Chesterfield, yr hwn o aehos toriad bank, a dorodd ei I) titaan, ac a, aethyn an aliuog i dalu ei ddyledion. Y u mhen y ddwy flyned ar hdgain ar ol hyn, efe a lwyddodd yn y byd, aca anfonodd lythyral1 fit ei holl echwynvvyr (cr'-lilori) i beru idt] ytit anion eu gofynion iddo, ac efe a dalodd iddynt y cwbl. Bretbynwr arall yn Worcester a orfu gytuno a'i ecbwynwyr i dalu iddynt 10s Y bunt, yn mhen y saith mlynedd un o'i geraint a adawodd iddo gryn swm o arian, a'r defn- ydd cyntaf a wnaeth o'r dywyddiad hWll oedd, taul ei holl hen ddyledion, vn nghyda llog llawn am ysa:th m'ynedd. Gwnaed eraill yn rhydd yr un modd.

j MERTHYRU GRISTION! Merthyrdod Mynach o Fouachdy Mair y Forwyn, yn Mryn Avaeynthe, sydd yn achos o svndod yn mhtih y ihai ffyddlawn yn Xante. Dygwyd yr hen wr yina gan y Tyrciaid ger bron brawdle Rouehid Pacher, a gofynwyd iddo beth o :dd ei enw, atebodd "Ambrose." "Eich gwla(l?" g"Ynl,)(id ei erlidwvr, "Monacblog y Forwyn Sanctaidd." ebai y Mynach. "A'eh trigfan F "Fy nghrigfan," ebe efe, oeddynt y creigiau hyn, hyd oni wast id- hawyd hwynt gan eh inilwyr chwi, ac yn fuan (gan ddyrchafu croes i fyny), fy nhrig- fan t'ydd yn y r foedd." "Pa beth a wnaethoeh á llestri segreilig yr Eglwys ?" Y mae y dirgelwc.h hy:iv syda myfi <' /At.;b!t'ch:" "Chwi eUw':h roddi fy nghorph aryr arteithg''vyd, ond Duw yn unig sydd ag awdardod ar fy enaid." Decbreudsant yn ebrwydd gymhwyso yr arteithiau otn er hyny nid ymganodd air Ryw ae, Arglwydd, bydd drugarog wrthyf!" Gwthiasant arfau mioiog dan ewinedd ei fysedd, ond y ;uerthyr a ogoneddoddDduw,ac a weddiodd dros ei erlidwyr, y rhai, yn llidiog wrth ei atnynedd yn dyoddef, a yrasant bawl trwy ei gorph, ac a'i gadawsant ef i drengu yn ngolwg cloddiau Missalopghi. V newydd hwn a ddygwyd gan enciliwr o Predmont. Y cyfryw yw yr arteithiauyniae y Cristion- ogicn yn ddarostyngedig iddynt yn y bed- werydd ganrif ar bymtheg.

ACHOS CYFREITHIOL PWYSIG 0 BWLLHELI. THOMAS AC EREILL YN ERBYN ROBbRTS. Dygwyd y cynghaivs hwn yn mlaen yn Llundain, o flaen y Barnwyr Matthew a Cave, gan weinyddwyr eiddo y ddiweddar Jane Roberts, o'r Mynyctd Mawr, yn erbyn y dittynydd, yr hwn sydd yn byw yn Alynyaa Mawr, o dan yr amgylchiadau a ganlyn. Gwerthodd yr achwvnyddion ran o eiddo y ddiweddar Jane Roberts i'r ddiffynydd am 707p I Os; talodd y diffynydd 532p 10s, sef cyfran tri o'r achwynyddion o arian y pryn- iad, ac yr oedd y gweddill o 177p yn ddy- ledus i un arall o'r achwynyddion, sef mam y diffynydd, yr hon a ddywedodd nad oedd yn rhaid iddo dalu ei chyfran hi, a'i bod yn ei rhoddi iddo yn rhodd. Yn mhen yspaid ar ol hyn, cyfododd dvryswch gyda golwg ar eiddo y ddiweddur Jane Robeits, ac mewn canlyniad, cymerwyd gweithred- iadau cyfreithiol yu erbyn yr achwynyddion, y rhai a benderfynwy.i yn eu herbyn. Gan i'r gofynwyr yn y gweithrediadau hyny fethu cael eu costau gan yr achwynyddion presenol, gorchymynodd y llys i'r cynghaws presenol gael ei ddwyn yn erbyn y diffyn- ydd er ei orfodi i d ilu y swm dywededig o 77p. Ar ol gwysio y diffynydd yn y ffordd arferol, ceisiodd yr achwynyddion gan y llys erchi iddo dalu yr arian heb ychwaneg o brawf; ond llwyddocid y diffynydd i gael caniatad i amddiffyn y cynghaws. Wedi hyny ceisiodd yr achwynyddion gau y llys benderfynu yn erbyn y diffynydd ar sail ei atebion yn y cynghaws, ond llwyddodd y diffynydd y tro hwn hefyd i gael y llys o i blaid. Yna gofynodd yr achwynyddion am farn y llys ar y cwestiwn cyfreithiol pa un a oedd y rbyddhad a roddodd mam y diffyn- ydd i(ido pan y tat wyd y 532p ¡ Os yn dda a safadwy rnewn eyfraith ai nad oedd, a dadl- euwyd yr achos o lfaen y Barnwyr uchod yn Llundain yr wythnos ddiweddaf. Ymddangosai Mr Tindal Atkinson, yn cael ei gyfarwyddo gan Mr 0. Owen, dros yr achwynyddion, a Mr Marshall o gyich- daith Gogiedd Cymru, yn cael ei gyfarwyddo gan Mr H. fvor Parry, dros y diffynydd. Dadlenai Mr Atkinson fod gan fam y di- ffynydd hawl i'w erlyn am y ddyled am nad oedd y diffynydd wedi ei ryddhau oddi wrth ei gyfrifoldeb 'ii daln.'yn y ffordd y gofynai y gyfraith hyny. Addefai y b tra- wyrygaJlasai hyny fod t'etly pe buasai y fam yn eriyn yn bersonol ar ei hiawnderau bi bun, ond gan mai foj un o weinyddwyr eiddo un wedi nurw yr oedd yn erlyn, barnent nad oedd yr hyn a ddadleuai Mr Atkinson yngyfiaith. Sylwai y BarnwrCave fod yr amddiffyniad rhif 4, os oedd yn wir, yn ateb perffaith»-wb! i'r cynghaws. Stopiwyd yr aenof; gaD y barnwyr, gan ei benderfynu yn ffafr y diffynydd; gorchy- mynwyd hefyd i'r costau fed yn eiddo y diffynydrl yn yr achos. CJff y cynghaws ei gario bellaeh i'r brawdlys, a'r cwestiwn i'w benderfynu fydd—pa un a ddarfu mam y dinyaydd roddi y 177p yn anrheg iddo ai peidio. _?.

I Y WLADFA. Er fod amryv; o'r Gwla -.fawvr parolmsaf yn dyweyd fod sgerlorigan y Gulf Line yn galw yn rheolaidd yn Mhorth Madryn, cofier fod hyn i-V ddea'i ar yr amod en bod yn cael ryw 300 neu 400 c dunelli o D'syddau i'w dauforio yno. Maent yn pasio y ile yn lheolaidd, ond ni throj ■< i fewn heb lwyth digonol. Y niae Mr inb wedi gwr.eyd ymofyniad am hyn yn Llynlleifiad, a'r uaig ffordd i fyned yn rheolaidd i'r WhcJfa yw, drwy B. Ayres, gyda llongau Mri Lamport a Holt. Mae inintai yn cae! ei barotoi i fyned ddiwedd A.vst neu ddechrau Medi, & gall Mr L?mb roddi pob hyBbrddiaat yn nghylch y peth. nghylc?h y rh,-ilIT(.,r(td i gal ei h"go Dydd Gwyl y Glaniad, set Uorpbenat 28ain. Yn ol liytyr dyddiedig Mai 22ain, yr oedd y rheiliau wedi eu gosod am hugain, ac yr Of-Ud ugain eraili i gael eu gosod, a'r oyfan wodi_ui 1-fcltl. DoJir y rheiliau i lawr yu pi tair neu b-?dair milldir yr wythnos. Disgwylid felly cyrhaedd Trelew ger y Camwy ddiwedd Mp'-f.Sn, Diau y bydd dydrl gorpheniad y rheira <rdd yn rhyddbad vaavv o lawer o bryderi<>u i'r ihai y mae goul y gvvaitb arnynt. Mae y gweithwyr hefyd wedi gorfod goddef angbyfleustra mawr o eisi_ eu dwfr. Dcallir yu awr fud 0.igou 0 ddwir i'w gael ond gwneyd pydewau ac y mae Mr BaJJ, y prif beirianwr, wedi anfon i Lerpwl am niter o bynpiau Canadaidd. Buasai doall hyn yn gynt wedi atal llawer o dnchnn nid hob sail. Yn ol y llythyr dyddiedig Mai !»2ain, nid oeddys yn disgwvi Mr Bell, Uwyd ap Iwan a'r cwmni yrp<-hw>lia<b! yn 01 am dair wytbnos nen fis o leiaf Tua diwedd Me- hefin, yn ol y cyid'un, y ;v.- riadent ddy- chwelyd. 1 (\,} nad elsai. pob peLa yn iawn gy.'a hwyi.t yt oedd yn dder.liodig y dan- fonesid br, a,), yu Ic,")l ii V"I)Yju y Uwlad- i9 fawyr," felly y ces?llid d pobpeth yn i?L?vn ^< i am mai dystawtwydd oedd yr arw?dd ?' fod. ?.° Yr oedd y Rhagt?w Font?aa 0 hyd ? ?' Buenos Ayres, ar 01 eladdu ei wraig ??. odd yn ddyn eym.radwy iawn s;?? Gwladfawyr, a gobei?td yn fawr y  ??. ch?velai. Ni fu yno a.vyddi? iiywc. ''i-?)?fp?'? mor bob!og?dd Senior Foiitana. < Yr oedd pont ?OHd rv draws y C.tm'e.? (J cael ei l, Trelew, 3™ iaeth Mr VVilliams, Mostyn, er i?ieth Vir Wit ?i? u,, afru o nwyddau at vr orsaf. a chJado 4g, J5f,.pQ bc)bt yr Hefyd yr oo:!d$r afon yn c?.i ei g-.vnayU '"?.,  af,,)n yn ei n,d ,ri" fawr," n-:n hen web 'I ,ie??h'ren i,i?lyfi-b .?  ?-? fawyr. Y. <?dd Mr? w ap (win .v.^di ca d fi- ??..?',y?. cwvno eu b;»d ha|. CT;I. y t-£(íI: :'tö" P .r, b f"t'j. ?'' f"' -? ?'? -?    cobe-'t'i. Vr oerd y tir-fosflwVr%v*2C^ ?h?e?)y.! ?',? e&1>' tt.,¡,I' "<   j ?'" i ■ n»la..n o 1 J Yr ,idd yn wla ?? t,c?/ ??'?'  Co ??????g ?s. ? A (J/q -:¡¡." "Q

LLOFRUDDIAETH DYCHRYN LLYD YN LEICESTER. Daeth teithiwr tra chyfrifol yn ddiweddar o Lundain i Leicester, ac wedi galw yn nhai ei ddyledwyr, codwyd ef yn ddisymwth, ae ni ftdlid e.ell\l1l'hyw wybodaeth am gryn amser i ba le yr oedd wedi myned. En w y gwr bonheddig oedd Mr Paas, a gwyddid ei fod wedi galw gyda rhwymwr a 91 erthwi, ilyfrau o'r enw Cook, yr hwn ydoedd ddyn ieuanc newydd ddodi ei fas- nacb i fyny, Y dydd canlynol aroglai cy;n- ydogion Cook rhyw sawyr ddrewllyd anghyffredin; a chan ryfeddu pa b th oedd yr achos, torasant i inewn i'w weithdy, a gwelent Cook ynsefyll wrth dan mawr, ar yr hwn y tatlesid tameidiau o gig i'w losgi. Gofynwyd iddo pa beth yr oedd yn ei wneuthur, yntau a ddywedodd mai llosgi eig celfyl yr oedd; Dud erbyu sylwi yn fan- ylach, deaUasant ei fod yn rhanau o gorph dynol, a clued wyd gan bawb mai gweddill- ion eoi ph Mr Pass oeddynt. Yn y cyfwng hwn diangorld Cook, ac ni wyddid 1 ba le yr ydoedd wedi myned. Anfonwyd hanes y weithred ysgeler i Lundain, gyda dymuniad am i swyddogion gael eu tianfou yn union- gyrchol i waeied i Leicesttir er cynorthwyo i ddal Cook, gan yr ymddangosai yu awr wrth bob tebygotiaeth mai ef e ydoedd y Ilofradd. Aeth rhai u'r swyddogion tua Llynlleifiad, gaD teddwl v gallasai fyned yno er diengyd i'r Amerig. Wedi i'r swyddogion gyrhaeddyd Llynlleifiad, cawsant bob cynorthwy yn uniougyrchol er gosod yr ymchwiliad man- ylaf ar droed. Yr oedd llongau y diwrnod hwn yn hwylio i'r Aiuerig, a chaed gwybod- aeth sicr fod Cook naill ai yn Llynlleifiad aeth sier fod Co, neu yn y gymydogaeth. Er mwyn bod yn sicrach ohono, aeth Camtuius, y swyddwr a'i gynorthwywr dros yr afou, i ochr swydd Caerlleon, modd y gallent gael golygfa fwy eang, a gweled pwy oedd yn myued ac yn dyfod ar hyd yr afon. Yn foreu ddydd At a wrth, cafodd Cook gan ddau ddyn ei gymeryd mown eweh, er cyrhaeddyd un o'r llongau oedd yn barod i hwylio. Ymddang- osodd rhywbeth yn amheus i Cammins yn eu hysgogiadau, ac efe a'i gyfaill a Iogasant gweh, er myned ar eu hol i weled pwy oedd- ynt. Pan welodd Cook fod cwch arall yn nesu, otnodd fod rhywbeth ar droed, a chafodd gan y cychwyr rwyfo tua'r lan; ond erbyn eu dyfod i ddwfr bas yr oedd y lleill ar eu gwarthaf. Cook ar hyn a neidiodd o'r cwch, gyda'r bwriad o foddi ei hun, ond pan welodd nad oedd yno ddigon o ddwfr i'r perwyl, tynodd botel fechan allan o'i logell er mwyn llyncu ei chynwysiad, ac felly wen- wyno ei hun; ond rhwystrwyd ef yn hyn gan Cammins, yr hwn a'i tarawodd o'i law. Cvmerwyd ef i'r cwch arall, a rhwyfasant tua Llynlleifiad; ac wedi cymeryd cerbyd aethaut yn ol tua Leicester. CYFADDEFIAD COoK. Mewn cyfarfod o ynadon Leicester, er mwyn holi mewn perthynas i'rllofruddiaeth a'i hamgylchiadau, dygwyd Cook i'r ystafell, ond ymddangasai yn hollol ddigyffro. Wedi gofyn rhywbeth iddo, dywedoddCook ei fod yn ddieuog o lofruddiaeth wirfoddol, ac nad ydoedd y fath faich ar ei gydwybod ag y meddylient hwy Galwodd Mr Paas gyda mi yn y bore, ebai ef, a thelais iddo ddeu- ddeg swllt, gan ddymuno arno alw yn y prydnawn, pryd y gwnawn ymdrech i fod yn barod i gvflawni ei holl ofynion. Galwodd yn y prydnawn, ond nid oedd ariarr genyf, yr hyn a achosodd ymrafael rhyngom. Taflodd Mr Paas forthwyl mawr at fy mben, ac yn nihoethder y foment ymaflais inau mewn trosol haiarn bychan, gan ei daro ar weigil fel y bu farw yn uniongyrehol. Dy- wedodd iddo losgi y rhan twyaf o'r corph. Torodd ef yn dameidiau, gan ei fwrw bob yn ychydig ac ychydig i'r tân. Dywedwyd wrtho fod y Uaw-feddygon yn dywedyd na cllid llosgi yr ysyfaint mewn tiin cyffredin. "Ni wnaethant brofiad o byn," atebai Cook. Cyfaddefedd iddo losgi y rhan twyaf o'r corpb, a hyny er mwyn cuddio yn effeithiol bob arwyddion o'r weithred ysgeler. HANES YCHW AXEGOL. Wadi ei ddal yn Llynlleifiad, eymerwyd ef mewn cerbyd er mwyn ei ddwyn yn ol i Leicester. Trwy yr boll daith dangosai y gwamalrwydd a'r ysgafuder mwyaf; chwarddai a eb-,Ilweiriai a'r swyddogion ac ereill, ac yn mhob ystyr efe ydoedd y mwyaf ei ynfydrwydd. Fel yr oeddynt yn myned drwy drefydd a pbentrefydd, chwarddai am benau y bobl, y rhai a redent ac a ymdyrent er cael golwg arno, a dywedai-" Y fath yn- fydion ydyw y rhai hyn, yn rhedeg i'tii gweled i!" Yr oedd yn ymborthi yn dra chysurus, ac yn galw am ddiod yn mhob ty y safai y eertyd yn ei yoayl. Y mae yn awr mewn carcbar a than heiyrn, yn disgwyl dydd ei brawf; a gwneir cam mawr ag ef os atelir ei wobr oddi wrtbo.

BODDI WRTH YMDROCHI GER LLANLLYFNI. Dydd Sadwrn diwefldaf aeth Moses Jones, Ulwty-ffolt, Mynydd Llanllyfni, oddiwrth ei dad o'r cae gwair i ymdrochi i Lyn Cwm- dulyn. Amcanodd nofio dros ran o'r llyn mewn lie dwfn, ond boddodd o fewn ych- ydig latheni i'r kin. Yr oedd yn nofiwr da, a gallasai nofio lawer yn mhellach na'r lie yr amcaoai y waith hon. Mae dwfr y llyn yn hyuod o oer; a ch&n ci fod yntau yn frwd ac mewn ch'I',vs mawr, bernir i gramp ei daraw yn y cvfnewidiad. Yr ydoedd yu wr ieuanc crvf. oddeutu chwech ar h ugain oed. Cymered yr ymdroehwyr rybudd oddi- wrth y ddamwain ddifrifol.

Y GWRES, MAWR AC IECHYD Y WLAD. Y mae meddyg, a fn yn galw sylw at yr arogl anhyfryd o'r iliewn gwahanol barthau o'r Brif-ddinas, ac yn syiwi,—" Y inae yr hwn yn eynwys rhybudrl na ddylid ei es- genhw. Yn y lywycid poeth presenol y mae perygl i afitcliydon dori allan, ac yn enwedig anhwvlderau heintus. Dylid def- uyddio chlorod-of-iiine, carbolic acid, &c., yn lied belaeth mewn treiniau a sewers, ac, yn sicr, y mae yn well gwneyd hyny yn awr UR dyswyl am i typhoid, diphtheria, scarlet fever, diarrha-ea, Ac., i dori allan. Ar ol y sychder maith a'r gwres mawr, y mae yn debygol y bydd i'r cawodydd cyntaf a gawn wneyd y drwgyn fwy amlwg os na bvdd y xewtrs wedi bod yn flaenocol dan d'dyiansvad moddion gwrtb-heintiol.

BARN AESWYDT7S AM HALOGI Y SAB BOTH. Ar ddydd Sui cyn y diweddaf, rhyw nifer o weision amaethwyr ya Widcup, Sussex, a, gytunasaut fyned i chwareu pel droed am y trechaf, am ryw swrn o arian. Wrth eu bod yn myned tUtÚ cae, dymanodd un o honynt am ei gymdeithion fyned yn mlaen, gan ddywedyd y deuai yntau ya fuan; ond wedi dysgwyl am ychydig amser aethant yn ol i edrvch am de-no ae er eu dychryn a'u syndod anruaethol, cawsant ef yn gorwedd yn gelain farw! j

"SASSIWN" CAERNARFON, j AWST 23 A IN—2 5 AIN. Dysgwylir i weinyddu-y Doctoriaid D. Saunders, O. Thomas, J. Hughes, T. C. Edwards; Parchn Hugh Jones, G. Ellis, M.A" Lerpwl; Joseph Thomas, Carno; aD. Lloyd Jones, I landinam.

Y GERI MARWOL YN ITALI. Y GERl: MARWOL YN ITALI,¡ Cadarnheir yr adroddiad fod y geri marwol wedi tori allan yn ftocellaj ltfili. Mae y trigolion wedi ffoi o r 116, ac ni oddefir i'r cerbydresi sefyll yn yr orsaf yno. Cy- i merwyd 17 yn glaf, o ba rai y bu 9 feirw.

IYSPEILIAD PENFFORDD YN MRYNBYGA. Ddydd Gwener, fel yr oedd gwr boneddig o Gaerodor yn myned tua Brynbyga, sir Fynwy, ymosodwyd arno gan ddyhiryn yn agos i Lancayo, yr hwn a'i taflodd ef ar ei gefn, ac a lanwodd ei enau a baw; dygodd ugain penadur o'i logell, yn nghyda'i oriawr. Y mae yr adyn heb ei ddal.

YMLADDFA DDYCHRYNLLYD RHWNG LLEW A DYWAL- GWN. Fel yr oedd dyn, swydd yr hwn yw glan- hau eutiau bwystfilod gwylltion yn y Twr Gwyn yn Llundain, yn gweinyddu ei swydd ddydd Gwener, gadawodd ddrws ffau y Hew yn agored, yr hwn a wahanai rhyngddo a dywalgi a dywalgast. Wedi gweled o honynt eu gilydd, eu llygaid a fflamiasant, a'r Hew gan godi ei fwng a ruthrodd yn ofnadwy ar y dywalgi. Rhuent yn ddychrynllyd wrth ymladd a chigyddio eu gilydd, nes yr oedd dyuion ac anifeiiiaid yn yr arswyd mwyaf. Ymladdai y llew yn ddewr; ond yr oedd yn amlwg yn colli y dydd, am fod ganddo ddau i'w gwrthwynebu. Ymaflodd y dywalgi yn ngwddf y llew, ac a'i taflodd ar ei gefn; ac yr oedd y ddywalgast yn cydgynorthwyo, ac yn ei rwygo ya ofnadwy. Erbyn hyn yr oedd gwiail heiyrn wedi eu poethi, a rhoddid hwy yn safnau a ffroenau y bwystfilod, yr hyn a wnaeth iddynt ollwng eu gafaelion yn rhydd; ond y fath ydoedd eu cynddaredd fel yr ail-ymaflasant yn eu gilydd, a gorfu- wyd rhoddi haiarn eirias drachefn yn eu ffroenau cyn cael ganddynt ymryddhau. Gwthiwyd y llew yn ol i'w ffau, wedi bod yn ymladd yn ffyrnig am haner awr o amser.

EFFEITHIAU MARWOL Y GWRES, Yn ystod y dyddiau diweddaf, cawsom hanes am lawer o farwolaethau oherwydd poethder anarferol yr hin. Gwr boneddig yn Brighton, o'r enw Richardson, a syrth- iodd i lawr, ac yn mhen ychydig fynydau a drengodd.—Gweithiwr i un Mr Paddington, o Leighton, o'r enw Cox, tra wrth ei waith yn y maes a syrthiodd i Jawr, a bu farw yn ddiatreg.—YTr un diwrnod bu farw saer coed yn yr un modd yn Longtown.-Dynes wrth gyweirio gwair, mewn cae yn agos i Henffordd, a fu farw tra wrth ei gorchwyl. —Dyn o'r enw Richard Cheetham, a fu farw wrth ei waith yn lladd gwair, yn agos i Bingham.—Dyn a dynes a fnont feirw wrth gyweirio gwair yn nghymydodaeth Mydrim. —Cafvvyd gwraig o'r euw Sarah Michael yn farw ar y frHdd fawr yn agos 1 lionciawdci. Y n y lie a el wir Longworth, syrthiodd gwr oedd wrth ei waith yn y cae, a bu farw yn union.-Yn Satton Courtney, bu farw gweithiwr arall yn yr up modd.—Gweithiwr o'r enw Matcham, yn Nghaerodor, tra wrth ei waith, a yfodd ddwr oer, ac yn ebrwydd enofeydd a'i daliodd ef, a bu farw cyn y gallesid gweinyddu dim cymhorth iddo.— Mr Anthony Clayton, gyrwr gwedd i Mr Dodge, o Stockport, ar ei ddychweliad o Fanceinion, a syrthiodd i lawr, a bu farw yn ddiatreg.—Bu farw dau ddyn yn Nor- bury, trwy gael eu gorchfygu gan boethder yr haul, ar ol bad yn gweithio trwy'r dydd yn y gwair,-Bu farw uu arall yn Adlington yr un modd.—Gwr ieuanc yn Walcot a fu farw oddi wrth yr effeithiau niweidiol o yfed dwfr oer tra mewn chwys mawr.— Gweithiwr yn ngwasanaeth infri. English a'u Uwmpeini, yn Nghaer Baddon a fu farw mewn fit o orphwylledd o achos poethder yr hin.- Yn Wigmore bu farw dynes dlawd yn y cae gwair.—Yn Pembridge, bu farw un George Thomas, tra yr oedd efe yn Uwytho gwair,—Ger Llanelli, geneth ieuanc a yfodd ddwr oer wrth weithio yn y gwair, ac a fu farw. DYN WEDI MARW GER RHYL. Drwg genym gofnodi marwolaeth Mr William E. Jones, Hendre, mab Mr Jones, Everton, Lerpwl, yr hyn a gymerodd Ie ddydd Llun. Yn ol y dystiolaeth a rodd- wyd ger bron y trengholydd, ymddengys i'r trancedig adael cartref tua rieg y boreu ar gefn ceffyl, gydag un o'i weision, i chwilio am ddefaid colledig. Ar ol teithio rhyw dair milldir, ac heb gael trywydd ar y defaid, gorehymynodd i'w was aros mewn tair croesffordd, gyda, dymuniad am iddo arosnes y dychwelai. Wedi aros am hirarnser a'r meistr heb ddychwelyd, darfu i'r gwas, ar bwys hysbysrwydd a roddid iddo gan ddofwr ceffylau, lyned i fyny'r ffordd, a cbanfod corph ei feistr yn gorwedd ar draws y ffordd, yn gwaedu o'r trwyn a'r ffroenau. Er i dri o feddygon wneyd en goreu iddo, nid adfersvy/i ym«Tybodolrwydd iddo, sudd- odd yn gytlym, ;1 bu farw tua 3 30 yn y prydnawn. Yn "I y dystiolaeth feddy^ol, acboswyd marwolaeth gan y "gwres mawr," a dychwelwyd rhcithfarn o farwolaeth pddi wrth achosion naturiol.

BUDDDGO" IAETH RYDD- I BUDDUGC-'L RYDD- I PRYDOL- FAWR YN SPALDING Yn ystod y rhan fwyaf o ddydd Gwener, dyfatidybyddaiypoiioynrhaobMthSpaId- ing o Swydd Lincoln, yn fwy nag yn un o'r ddwy etholiad flaenorol; ac y mae yr ethol- iad, a wnaed yu adnabyddus foreu Sadwrn, yn danos ei fod yn dynach hyd yn nod nag yn 1885, Y <Bgyrau oeddynt Mr Hallev Stewart (R) 5110 I Llyngesydd Tryon (C) 43G3 1 Mwyafrrif 747 Poblogaeth y rhanbarth yw 53,498, a'r nifer etholiadol 11,597, o ba rai cofrestrodd 9173 eu pleidleisiau, yn erbyn 9238 a 3844 y ddwy ymdrechfa ddiweddaf, pryd yr oedd y mwy- afrif Ceidwadol yn 28 a 288 bob un. Yr oedd canlyniad yr etholiad yn gryn syndod i'r ddwy ochr. Anerchodd Mr Stewart ei gefnogwyr yn fuan ar ol cyhoeddi y can- iyniad, a llongyfarchodd hwy ar eu buddug- oliaeth. Yr oedd cryn gynhwrf yn Spalding drwy y prydnawn, a derbyniwyd pellebron llongyfarchiadot gan y Rhyddfrydwyr o bob parth, yn cynwys pellebron oddiwrth Arg. Ripon, Mr Morley, a gwleidyddwyr enwog ereill.

DIFRODIADAU HELAETH AR I LENYDD Y MOR COCH. Y newyddion o lenydd y Mor Coch a hysbysant fod y trigolion yn dioddef yn anghyffredin gan dwymynau, y scurvy a'r cholera rnorbes. Y maent mewn braw mawr oblegid y cholera, am ei fod yn cludo y dynion cryfaf ymaith yn nghorph deuddeng awr. Yn Mecca, a gwlad yr Hadee, bu pum ,nil a daugain farw mewn un mis o'r colera. Y mae y gwlawosydd wedi gwneuthur difrod mawr yn Arabia. Golchwyd baner Suez ymaith. Locustiaid a orchuddiant y dwfr am lawer o filltiroedd.

SYMUDIADAU Y CZAR, Dydd Iau, pan oedd teulu brenhinol Rwsia ar fin cychwyn o St. Petersbugh ar eu hym- weliad â Finland, cymerwyd deuddeg o Nihilu.id i fyny gerllaw y Castell, ac aeth- pwyd hwynt yn garcharorion i amddiffyn- feydd St. Pedr a St Paul. Ni wiw i'r Czar druan anturio yr ul\ fodfedd nad yw ei elynion yn cynllwyn am ei einioes.

ERLEDIGAETH GREFYDDOL HEB DDARFOD O'R WLAD! Cyflawnwyd y weithred erchyll ganlynol y Sul o'r blaen, mwy ysgeler na'r hwn ni cheir wedi ei chofrestru ar ddalenau hanes- yddiaeth. Aelodau crefyddol a ymgynnll- asant erbyn cyfeillach grefyddol yn eu haddoldy yn y wlad, yn agos Stratton. Pan oedd yr aelodau gyda'r gwasanaeth crefyddol yn nghylch deg o'r gloch y bore, gollyngodd rhyw ddyn ergyd o wn atynt drwy y ffenestr, yr hwn a glwyfodd un ar ddeg ohonynt, a rhai yn llymdost. Daliwyd y frawdoliaeth Vr fath fraw a dychryn yn wyneb yr am- gylchiad, fel y buwyd yno am ryw yspaid cyn y beiddiai neb ohonynt fyned allan. Oherwydd rhyw amgylchiadau neu gilydd, drwgdybid dyn o'r enw Joe Smith, a aneddai yn y gymydogaetb, yn euog o gyflawni y weithred felldigaidd. Y mae yn awr yn y carchar yn aros ei brawf. Os ei elyniaeth at grefydd ydoedd yr aebos iddo gyflawni y weithred hon, y mae yr un erledigaeth hon tu hwnt mewn erchylldra i erledigaethau yr holl oesau.

CYSEGR-YSPEILIAD YN SIR FRYCHEINIOG. Y Sul o'r blaen, rhwng y bregeth am ddau a chwech y prydnawn, torodd rhyw ddi- hiryn melldigedig y blwch perthynol i Caifaria, addoJdy Yrnneillduol yn Sir Fry- cheiniog, a dygodd o 25s i 28s o hono. Yr oedd yn rhaid bod y Ileidr hwn yn wybyddus o'r arian-oblegyd ni chedwid hwynt ynddo er pan yr ail-adeiladwyd ef hyd y Sul cyn hyny. Rhaid hefyd ei fod yn yr addoliad y prydnawn crybwylledig; a rhaid mai ym- guddio wnaeth pan wasgarodd y gynull- eidfa yn yr addoldy, oblegyd gosodwyd pob peth yn ddiogel, ond agorodd ef y drws er dyfod allan a chaed ef yn agored ar ei ol.

I ACIIOS PWYSIG 0 FON YN LLUNDAIN. Yn y Queen's Bench Division (Llundain), ddydd Sadwrn, daeth achos Thomas » Owen yn mlaen gerbron Mr Justice Matthews a Mr Justice Cave, yn y ffurf o gynygiad gan y diffynydd am brawf newydd. Cyoghaws oedd hwn a ddygwyd gan yr erlynydd, Mr John Thomas, amaethwr yn mhlwyf Llanfair-yr-nghornwy, yn erbyn ei gymydog, Mr John Owen, amaethwr, i sefydlu haivi i ffordd dros ddarn o dir yn rhedeg rhwng ffermydd yr erlynydd a'r diffynydd. Yr oedd y ddau yn denantiaid i Syr Richard Bulkeley, a dadleuai yr erlyn- ydd iddo gael hawl i ffordd drwy rodd. Y diffynydd a ddadieuai nad oedd yr erlynydd wedi cael hawl i ffordd drwy rodd na thrwy arferiad. Profwyd yr achos yn Miwmaris, o flaen Mr Commissioner M'Intyre a rheith- wyr, a therfynodd mewn dyfarniad o blaid yr erlynydd. Yr oedd y diffynydd yn awr yn symud am brawf neivydd. Gwrthododd eu harglwyddiaeth y cais am brawf newydd gyda'r costau.

MEIRDALIAD BONEDDWR 0 BWLLHELI. I BYW UWCHLAW E1 INCWM. Yn Llys Methdaiiadol Bangor, ddydd :Cau, uerbron y cofrestrydd Mr H. Lloyd Jones, ymddangosodd W. J. N. Angerstein, gynt o Glyuyweddw, PPwwiil leli, a mab i gyn-aelod S -neddol dros Greenwich, i fyned drwy ei arholiad cyhoeddns. Ymddangosai Mr Cooper (Iri Coakas a'11 Owmni, Norwich) dros y dyledwr, a gwylid y gweithrediadau ar ran lrs Angerstein gan foneddwr o swyrldfa y Mri Lrmgbourne a Stevens. \r oedd ei rldyledion yn 2320p, tra nad oedd ei holl eiddo ond 70p. Sylwai y Derbynvdd Swyddogol mewn Methdaliadau (Mr Wil- liam Evans) fod y dyledwr wedi cael mwyn hau symiau mawrion o arian fel mab hynat_ ac aer boneddwr nyfoethog, ac ya ychwan- ezol at hyn yr oedd gan ei wraig iricwm blynydilol 0 tua. 2800p, yr hwn swm, fodd bynag, ni feddai y dyledwr awdurdod i'w gyffwrdd. Yr oedd 1000p o'r ddyled yn ddyledus am angenrheidiau a gyfienwyd at wasanaeth Glyuyweddw, ac yn mis Gorph., 1886, cafodd y dyledwr 800p am ei ddodrefn, a thalodd yr avian i rai o'i ofynwyr. Mewn atebiad i Mr Evans, dywedodd y dyledwr iddo fyned yn fethdalwr gyntai yn 1874, ond trwy gynorthwy ei dad bu yn alluog i dalu 5s yn y b?nt am beth amser. Mr W. Evans I b? beth yr oeddych yn byw uwch- law eich incwm Y Dyledwr: Dyna lie mae'r drwg. Nlae arnaf ofr, cwestiwn iiur rvfedd yw hwnyna.-L Lvans: im- ddengys eich bod yn arferol o tyw uwcniaw eich inewm. Paha-ai nas gailecit fyw oddi mewn iddo ?—Y Dyledwr Yr umg reswra a allaf roddi yw nas gallwn fyw o dan y incwm.—Mewn atebiad i gwestiynau eraill, dywedodd y dyledwr fod Mrs Angeratem wodi addaw talu bob dyled yn nglyn a Glyn- vweddw. Addefodd iddo wystlo cob werth fawr a llawddryll, tocynau y rhai a roddodd mewn llaw. Hefyd yr oedd wedi rhedeg i ddyled am giniawaU mewn gwesttai yn Mhwllheli, ac wedi talu can' punt am geffyl i Arglwydd Charles Kerr.-Mr Kvans A wyddoch chwi eich bod yn agored i ddwy flynedd o garcbariad am redeg i dros 20p o ddyled tra'n fethdalwr, heb hysbysu eich hamgylchiadau i'r rhai a roddent goel i chwii —Y Dyledw; Diololi i chwi am y wybod- aethyna. Ni buaswn byw yn ngharchar am y flwyddyn gyntaf, ac felly nid oes eisiau i chwi ofalu am yr ail (chwerthin).(Ian na ddangosodd unchyw ofynwr wrthwyneb- iad, cauwyd yr arholiad.

CYFARFOD VR HENADUR- IAETH YN JAIN TIE. I LLYTHYR ODDIWRTH Y PARCH ROBERT EVANS. Shangpoon, Ebrill 2')fed, 1887. Fy Anwyl Mr Thomas,—Mae flenad ir. Iaeth Shangpoong drosodd, a'r cyfeillion bi .n oil wedi myned yniaitb. Rbywbeth yn debyg oedd y cynulleidfaoedd mewn maitit i'r hyn oeddynt y tro diweddaf, os oeddynt yn llawn cymaint; a'r rheswm am hyny oedd y gwlaw ac agosrwydd i amser hau. Cawsom gawodydd trymion yr adeg y tll- asai llawer yn cychwyn ond yr oedd y Sabboth yo lied sych ac heb fod yu boeth. Yr oeddym ni yma wedi bod yn cynal cyfar- fodydd gweddi bob nos Lun am fis, ac yr oedd hyny wedi codi ein disgwyliadau am ain arddeliad ar yr Henaduriaetb. Yr oedd yma zel mawr yn mhawb, ae o feIVn y mis diweddaf tynasom i lawr fur un ochr i'r capel yu llwyr, yr hwn oedd wedi cael ti wneyd yn beryglus gan ddwy neu dair o ddaeargrynfau diweddar, a gwnaethom am ryw welliantau o'r tu fewn. Yr wyf a credu fod mwy o gryn lawer o bobl lie t ,d yo Gristionogion yn bresenol yn y ved faon ar y Sabboth nag oedd yn vr "etiaduriath o'r blaen, yr hyn sydd yn >! igos fod cuini meddwl y bobl yn lleil u, a bod arnynt hi o ofn yr ysprydion > Dangosai y cyf- rifon a ddarlb ii o, fod y cynydd yn fa vr mewn am"" uethau yn y dosbarth. hoi y cyny(I I ct y gwraiidawyr er yr uriat ;f. o'r blaen yn 407, yr hyn sydd yn vueyd y dosbarth y trydydd mewn rhif yu yr holl Fryniau. Cynyddodd yr eglwys hefyd 110, yr hyn sydd yn ei gwneyd o fewn un (1) i rif yr eglwys yn nosbarth Cheria. Cyfrifwn hefyd nad oes nemawr lai na 100 wedi dysgu darllen Gair Duw yn y dosbarth yn ystod y flwyddyn ddiweddaf yn unlg. Bu rhai o eglwysi y dosbarth o dan gerydd hallt yn nghylch y casgliad egl wysig ac yr oeddynt yn ei haeddu; ond gallwn ddyweyd fod y cynydd, hyd yn nod vn hyny, wedi bod yn amlwg wrth ei gymharu ar hyn ydoedd y flwyddyn o'r blaen. Y pryd hwnw hefyd nid oedd yma ond chwech o leoedd pregethu neu ysgolion, tra y mae yma yn awr bedwar ar-ddeg. Mae rhif y plant hefyd yn yr ysgolion dyddiol wedi cynyddu 114. Yr wyf yn credu y bydd y lies a gawsom yn fawr, ac y bydd yn dwyn ffnvyth yn y blynyddoedd dyfodol. Cytun-vyd ar lwybr a ystyriwn yn ddyogel i osod ordeini id pregethwyr brodorol arno. Cytllnwyd fod naw o ddiaconiaid i fod yn bsvyllgor gyda'r cenhadon i benderfynu gwaith a chyflog y gweinidogion a bod y casgliad eglwysig i gyd i fyned i'r pwyllgor hwn. Yr oodd hyn yn boddloniyr eglwysi gyda golwg ar dreulio yr arian a gesglir ganddynt; ac yr odd hefyd yn cyfarfod a dymuniad y rhai a ordeinir drwy fod y gat a i'w rheoli yn llaw y cenhadon a diaconiaid o ranau eraill o'r wlad, ac nid yn gwbl yn llaw yr eglwysi y gweithiant gyda hwynt. Ofn mawr y rhai a ordeinir oedd cael eu gosod ar drugaredd y bobl y !gweithiant yn eu plith, gan nad ydynt eto yn gwybod pa beth a ddylai gweinidog neu fugail wneyd. Mor bell ag yr oedd yn bosibl, dewiswyd diaconiaid annibynol ar y genha.daeth mwyn rhoddi lie, o'r dechreu, i yspryd annibynol gyda'r symudiad. Ond gan fod y peth yn newydd enwodd y cenhadon y dynion yn unig am y tro cyntaf. Ar ol byn caiff pob dosbarth enwi eu dynion i'w hapwyntio gan yr Hen- aduriaeth. Nid yw y casgliad eglwvsig eio yn agos gymaint ag y dylai fod; ona y mae yn bleser genyf ddyweyd ei fod eisoes yn agos i ddwy fil o rupees yn y flwyddyn, ac oddeutu digon i dalu cyflog pedwar o weiui- dogion. Wrth ystyried yr anhawsder i ddysgu pdbl anwybodus i gyfranu yr wyf yn ystyried fod hyn yn ddechreuad da iawn. Pwnc cyfarfod yr Efengylw yr a'r diacon- iaid oedd yr "Yspryd Glan a.'i 'A aitb," seil- iedig ar loan xvi. 7, 8, a pharatoisant bapyr da iawn arno. Mae yr addysg Gristionogol, hyd yn hyn, wedi bod yn cael ei gyfeirio yn fwy neillduoi gyda golwg ar y Tad a'r Vlab, ac felly yr cedd cryn lawer o aawybodaeth yn mhlith y Cristionogion yn nghylch yr Yspryd Glan. Fe ddengys y papyr, pa lodd bynag, fod gan y rhai oedd yn ei barotoi syniad lied glir ae eang yn ei gylch. Y cen- hadon, hyd yn byn, sydd yn dewis p'.vnc i'w drin gan yr efengylwyr a'r ^diaconiaid, ac. y mae yn sicr mai hwy sydd yn gwybod oieu eto am anghenion gwybodaeth y Cristion- ogion. Rhoddir y pwnc iddynt nus Wener, a chyfarfyddant hwythau i'w drin am in- ar-ddeg dranoetb. Yr oedd y pregethu yn dda iawn a nertbol, ac yn troi bron yn gwbl o amgyleh canol- bwynt yr Efengyl, sef, yr Arglwydd lesu Grist. Ni raid i neb oedd ya bresenol fod yn anwybodus mwy yn nghylch "d'ordd iachawdwriaeth." Teimhvn ni yma ein bod wedi cael tal da am ein llafur yn parotoi. Bydd hyn yn help mawr erbyn y daw yr amser i barotoi erbyn a nesaf, yn Shang- poong. Yr oedd yn breseno l ar y Sabboth dri Dolioi, nifer o Pator,3 (ail mewn wdutdod), a lluaws mawr o offeiriaid y grc-fydd Gasi, ¡ heblaw penaethiaid creul luawa, o'r gwahanol bentrefi. Mae yr Bena.duriaeth i,estf i gael ei chynal yn Shillong, tua disvedd flydi f f, a disgwyliwn y bydd y cenhadnu newydd yn bresenol. Bydded i'r Arglwydd fod gyda hwy, eu llenwi a'r Ysbryd G!au, eu ben- dithio, a'u gwneyd yn fendith. Ein cofion serchog atoch oil.— Ydwyt, yr etattecn yn gywir, ?yw'. ROBERT EVM¡S. ..a