Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
"h C' i J f '1 .) J\ gne tJfiree Wise Men if j ~z. —an Gisforical note; lyV TV/J OST people enjoy a Mince Pie, and many are ccntcnt to enjoy it without I ryj 1V1 asking why we eat it at Christmas time. It is a custom which has come f )0( KX) down to us from very early ages; but the first Mince Pie was not quite £ rS?S xx I like the one we hope to enjoy this Christmas. It was not round, but was shaped j 00 (Ov > I something like a cradle, and was eaten at Christmas in remembrance of the j ty I Manger. The spices inside it represent the gifts of the Three Wise Men—or f rxS Magi, as they, are sometimes called. } VV It is said that if you eat a Mince Pie each day from Christmas Oy Day to Twelfth Night you will be sure of Twelve Months' Happiness. —START NOW! Ask your Grocer to-day for DO ROBERTSON'S MINCEMEAT | Be wire yoa get ROBERTSON'S. V It is said that if you eat a Mince Pie each day from Christmas Oy VI. Day to Twelfth Night you will be sure of Twelve Months' Happiness. -START NOW I <SJ Ask your Grocer to-day for DO ROBERTSON'S MINCEMEAT | Be- wre y= got ROBERTSON'S. \gt I -H. 0- O- Dainty Whiteness is a delightful feature in the linen of every well-kept home. ) —But the Weather Yes, the weather is awful but it need not trouble you, for whatever the weather the Aberystwyth Laundry Servi c e is as regular as the clock. Lingerie and Table Linen a srwci ality. Aberystwyth Steam Laundry, MILL STREET, ABERYSTWYTH. Drop a card and the van will call. Proprietor: G. H, LIPTROT. .76-:0 Watch Our Windows, and come to inspect our Millinery Showrooms. We are making a special display of MILLINERY, BLOUSES, etc. of the newest Styles at Stitt! Stitt! (' Stitt! No. 17, TERRACE ROAD, A GRAND EISTEDDFOD AT J ABERYSTWYTH I ON New Year's Day, 1920 LIST OF SUBJECTS, 2d. From W. H. JONES, Ironmonger, Aberystwyth. —————^——» FOR THE VERY LATEST CREATIONS IN Millinery, Gowns, Neckwear, &c, Discriminating Buyers cannot do better than visit The Misses M. & E. EVANS, QUEEN'S SQUARE, ABERYSTWYTH (T°sr&i). Town Hall 1* &Sol, tw Wttrr B FOR OATAXQgPIC. Kley Bros., Ltd., BRANDING STAMP MANUFACTURERS, 118-120, Dale Street LIVERPOOL. j This man is saving time and money by using our FLEXIBLE COMPO- SITION STAMPS. cheaper and better than Stencils, and you can mark any Cases or Bags in the time you could stencil one. I UNIVERSITY COLLEGE OF WALES ABERYSTWYTH. I c/ne of the Constituent Colleges of the t alveraity of Wales). Opened 1872 President SIR JOHN WILLIAMS Bart. M.D. D.So G.C.V.O. Principal: JOHN HUMPHREYS DAVIES M.A. (Oxon). THE SESSION BEGINS in September Lectures commence early in October Entrance; Scholarships aDd Exhibitions, open to both male and female candidates above the age of sixteen are offered for competition at the commencement of the session. Students are prepared for Degrees in Art, Science (in eluding the Applied Science of Agricultural law, and Music. Sessional composition fees In Arts, £12, in Science, C16. Sessional aegis tratkm fee, 91. Men students reside in regis tered lodgings in the town, or at the Men's Hostel, Warden H. H. Paine, M.A., B.Sc,\ Women Students reside in tfce Alexandra Hall of Residence for Women; Warden, Miss 0. P. Tremain, B.A. For full particulars respecting the General Arts and Science Department, the Law Department, the Agricultural Department the Department for the Training of Element- ary and Secondary School Teachers, and the Hoetels apply to— THE REGISTRAR.
- Education in Wales. I
Education in Wales. I CENTRAL WELSH BOARD'S SUGGESTIONS Important suggestions as to the future ot a national system of education in Wales came before a meeting of the Central Welsh Board held at Chester last week. The Rev. D. H. Williams (Barfy), president, had considered a statement prepared by a Committee for submission to a departmental aommittee appointed to inquire into the organisaton of secondary education in Wales, and to advise how it might be consolidated and coordinated with other branches of edu- cation with a view to the establishment of a national system of education in WaJes. The Board after considering the report ot the Committee adopted ita conclusions in the following Wrms:- The Board ask that the power it now pos- sesses tp inspect and examine intermediate schools in WaJee and Monmouthshire be ex. tended to all other secondary schools and educational institutions whose governing bodies are willing to accept their inspection and examination, in Wales and IYonmoutbshire, which receive State or rit..e ajid, other than public elementary schools, university colleges and fcollcges. Affiliated to ttye University ot Wales, training colleges and ethnological coll- eges, the Treasury and Board of Education to rjccept the Board's certificates as a sufficient authority for the payment of grants; the power to examine om country school pupils for supplementary certificates in order to complete a qualification; the power to inspect and examine as and when requested by the gover- nors or Icyal educational authorities the sohools applying to the Board of Education for recognition but which do not receive State of rate aid. That in view of the fact that the present income of the Board in insufficient, particu. larly on the inspection side, and the annual contribution from the Treasury should be substantially increased. While asking for increased powers the Beard aro strongly ot opinion that pending the granting of self- Governmont to Wa100 in domestic affairs there should be created a Welsh Educational Council controlling all forms of education below uni- versity education. The report looncludcd, 'Wi'«s has long been ripa for autonomy in educational matters. The co-ordination re. quired by the Education Act. 1918, can best be attained by the establishment of such a body." In the executive committee report, it was stated that a conference on the teaching of history between reprosentativoo of the Cen- tral Welsh Board and the teachers of history in oounty schools has been arranged.
REVtEWS.
REVtEWS. "Winter Pie," 1919, London; 6, Great New- street, E.C. This is the winter edition of "Printer's Pie" and it is another excellent number. The Piie Publications IAd., have made a reputation for its popular books and ''Winter's Pie" this year Js no exception. Readers would be do- ing woll if they passed on their copies to Hospitals, and Convalescent homes. "By Strange Paths," by Annie M. P. Smithsan, Dublin. Tho Taiboi Press Limited, 89, Talbot-street. Price, 6s. net. I Miss Smithson has written a novel describ- ing the life of an Irish girl who spends the formative years of her life in England and returns to Ireland to become engsgedto a friend of her childhood. This friend turns from Pro- testantism to Catholimism and both are re- ceived into the Catholic Church. He, however, gees furthec and leaves his fiancee to enter a monastery, becoming whatl the author is pleased to describe as "one of the Lord's annointed." The girl returns to Ireland and arranges matters with another sweetheart of hnr young days. As an advocate of the Catholic Church and its formalit es of religion the authoress loaves nothing to be desired. The style of her opening chapters is, however, crude, but she improves towards the end. It is a simple tOile, rather disappoint ng in its Jack of strong waiting, and to appreciate the point of view of the authoress the reader would need to be an adherent of Rome. The ordinary reader fails to conceive that God calls men to shut themselves up between four walls, and that these aro his annointed, more precioug to Him than a man that makes boots ar brings up a family on a few pounds per week. Messrs. Joseph Morlqy, Ltd., t-he world- l'enowned manufacturers of Ovum (Poultry Spice), King's Cross, London, N., will send two books post free to poultry owners on application. The "Poultry Keeper's Account Book" and "Hints to Poultry Keepers" are veritable mines of information, written by men of exporienoe.
Advertising
Failure of the Nerves. Helpless for Six Years but Cured by Dr CassoWs Tablets. Here is the plain testimony of Mr. Lemuel Parry, Nytjhfa, House, Feimant.rorJd, Don- key, near Wrexibam. Hb says ;t-Befure taking Dr. Cassell's Tablets I was paralysed from the waist down, and h/d been so for Fix years. All that time I was in bed help, loss. I could not turn over, could not do anything. My leg? were quite cold, and thera was no feeling- in them. I could not fedi a needfe pushed in. I was considered incurable, but decided to try Dr. Cassell's Tablets. Soon I oould move my legs a little, and thon I used to get out in a bath, chair. Steadily I grew stronger, and in the end I was able 10 go on crutches. Now I can go about with a: walking- stick, but still take iflte crutches if going very far." Dr. Cassell's Tablets are the perfect modern home remedy for Nervous Breakdown, Nerve Fgilur<% Neuritis, Malnutrition, Waiting, Anaemia, Sleeplessness, Indigestion, Kidney, Trouble, and Premature Decay. Specially suitable for nursing mothers and women of middle ago. Sold by chemists and stores in all parts of the world. Priced: Is 3d, and 3s, the 3s size being the more economical. Free information on any case sent. on request. Dr. Cassell's Co., Limited, Chester Road, Manchester, Eng.
IY Golofn Gymraeg.,.,
I Y Golofn Gymraeg. j CARIAD. I Y mae amryw, o bryd i'w gilydd, wedi ceisio I' dehongli cariad-ac yn methu. Dyma. ddeffin- iad yr Athro Edward Edwards ohono: Mor an odd dweyd beth yw,— Er pob dyfalwch meddwl, Rhyw ysfa iasol fyw,— Rhyw rywbeth,—dyna'r cwbwL Un olwg ar yr eneth won Mi syrthiaf iddo dros fy mhen. YR ALMAEN A'l HYMRWYMIADAU. Nid yw'r berthynas rhyngom ni'r Cyngjhresiriaid a'r Almaei yn rhyw esmwyth lawn y dyddiau hyn, ac ymddengys fel pe bai'r hen ysbryd uehelfrydig yn dechreu I ymwthio i'r golwg drachefn. Nid oes fawr o lwyddiant, hyd yn hyn, ar yr ymgais i ail- sofydlu'r Almaen ar sylfaen weriniaothol, so mae'r blaid filwrol fel pe'n ohwennych d&i gafael ar hynny i daenu ei dylanwad etp dros I y wlad. Yn wir nid yw arweinwyr y Clrngb- t reiriaid yn cymryd y cyfnewidiad hwn yn ysgafn, ac mae'r Milwriad Foch eisoes yn barod i arwain ei fyddin ymlaen y tu hwnt i'r ffiniau a bennwyd yn amodau'r cad-oediad. Mae'n anodd credu, serch hynny, fed yr Almaen yn awyddus i hynny ddigwydd, er ei bod yn bur ystyfnig i syrthio i mewn yn gyf- angwbl i'r telerau heddweh. Hwyrach fod yr hyn a dcKgwyddodd yn Senodd yr Unol DaJ- eihhiau ynglyn a chwest-wn Cynghrair y Cen- i-edloc-dd wedi codi ychydig ar ysbryd yr Amaei, oithr er fod tipyn o wahaniaetb barn yn yr America partlied y mater hwn, yr ydyt4 wedi cae! tystiolaeth eisocs nad yw liynny'n golygu, yn y mesur lleiaf, fod yr awdurdedau yno yn bwriadu rhyddhau'r Almaen o'i hym- rwymiadau, gan nad beth y byddont. Feallai, wedl'r cyfan, nad yw ystyfnigrwydd yr Almaen y dyddiau hyn ond flrwyth rhyw y obaith y medr osgoi rhai o'i beichiau ond iddi ymladd ychydig dros hynny, a diau y plyg eto pan sylweddola nad yw'r Cynghreiriaid yn mynd i symud yr un cam o'r safle a gymer- asant yn y GvnhadVdd Heddweh. Y GLOWR A'l DRETH. Y mae llawer iawn o aIlesffiwythter, er ys tro, ymhlith glowyr y Deheudir ynglyn a threth yr inewm. Mynnant hwy na ddylid talu'r dreth ar gyflogau sy'n llai na doucaxJt a hanner o bunna.u'r flwyddvn, a'r wythnos o'r blaen penderfynwyd pleidleisio er mwyn gwybed a oedd y mwyafrif o honynt yn harod i ddod alla.n ar streic gyda'r amcan 0 bwy?o a.r y Llywodraoth i newid y drefn bresennol. Allan o 146,000 o bloidleisiau, yr oedd mwy- afrif o 470 dros gymryd y cam eithafo) Invnnw ond nid oes dim i'w wneuthur yn derfynol cyn dwyn y mater gerbron y Gynltaèledd Gened- laethol sydd i'w chynnal ymhen ycliydig amser. 0 odrych ar gwestiwn o'r fath hwn mown ffordd hollol ddi-duedct, ni cllir cydnabod y byddai unrhyw ddosbarth i'w gyfiawnhau i ddod aHan ar streic o'i blegyd. Y mae pob undeb Uafur sy'n cymryd arno yr awdurdod i bendcrfynu ei drethi ei hun, ac ar yr un pryd drethi'r dosbarthiadan oraill yn ogystal, yn cnmddefnyddio ei allu. Ac yn wir nid oes yr un dyn cyfrffol yn modtlwl yn, wabanol. Mae'r rhan fwvaf o arweinwyr LIafur yn gryf iawn yn erbyn dim o'r fatli, danys un- waith y tybia Llafur fod ganddo 2wdurdod unbenaethoj fel hyn, fe dderfydd am dano yn sier. Y mae'r Llywodraeth eisoes wedi mynd ymhell i gvfarfed a ohwestiwn treth yr incwm trwy ysgafnhau beichiau'r pennau teuluoedd, I ac y mae lie i ofni fod yn y Deheudir ddylan- wadau cudd sy'n rhy barod o lawer i fanteisio ar bob rhyw fath ar aflonyddweh er mwyn cychwyn streic. Y mae'n rhaid i bawb ohonorn roddi ain hysgwyddau o dan y boiohiau trym- C ion sy'n pwyso ar y genedl hcddyw, ac nid oes ] ond y mwyaf ffol a phenchwiban ohonom yn ceisio dywedyd fod annhegwch yn y cyn- l'un sydd weithian mewn grym i godi treili ar enillkm. CREITHIAU'R CYFANDIR. Yn 01 y tystiolaeth a roddwyd yr wythnos ddiwcddaf mewn cyfarfod cyhceddus yn Lityi- dain, truenus iawn yw cyflwr y rhan fwyaf o Ewrop y dyddiau hyn. Hyd yn oed yn y gwledydd hynny sy'n gyfeillgax a'r Cynghrcir iaid, ac y sydd heb eu dinJstrio gan arfau rhyi'el, mae'r sefyllfa lawn mor ddrwg. Yn Belgium a Gogledd Ffrainc y mae'r rcwysi- rif o'r gweithfeydd o bob math wedi cu troi yn adfeilion, ac yn y parthau hynny lie mae'r adeiladau yn gyfain a'r peiriannau mewn trefn nid oes y moddion angenrheidiol i gario'r gwaith ymlaen. Yn nepaf && fwyd, fCigen pennaf Ewrop gyda'i gilydd yw glo a nwyddau i'w troi at wasanaeth y bob!, ac yn Poland, lie y mae creithiau'r rhyfei mor amlwg, y mae newyn er ys tro wrth y drws. Hysbys- wyd beth amser yn ol fod yr Unol Daleithiau wedi trefnu i gyd-wejitJu'o a Phrydain i geisio e.vmwythau ychydig- aj- y eyfyngder, end mao'n debyg fod anesmwythder gwleidyddol y wlad eang honno" ynghydag afiechyd yr Arlywydd, wedi aohosi cryn oediad gyda'r gwaith. Mae'n wir fod gennym mi ym Mhrydain lawer o anhawsterau mewnol j, ailw am ein sylw a'n gofal, ond wooi'r cilfan y mae'n ddyletswvdd arnom wneuthur a allom i leddfu ychydig ar ein cymnodyr mwy an- ffodus. Mwya'r gresyn y mao yn l'hai o wledydd y Cyfandir gredtliiau rhy ddwfn i ni byth allu eu symud CODI TAI ANNEDD. Y mae'r manylion ynghylch y Mesur Anedd- dai nawydd wedi eu cyhooddi erbyu hyn, a chaiff pawb gyfle i wybod yrn. iawn beth yw am can ion y Llywodraetih yn wyneb sefyllfa anfoddhaol y genedl ynglyn a'r cwestiwn hwn. Rihoddir i'r Weinyddiaeth a'r awdurdodau lleo-1 alluoedd arbeainig i hyrwyddo pob cyn- Uun a fyddo'n tueddu i wella'r diffyg presannol. Yr adran bwysicaf, efallai, yw henno a rydd hawl i'r Weinyddiaeth Iechyd roddi cyaliorthwv ariannol i'r neb a godo dy priodol o fewn deuddeng mis. Ar hyn n bryd y mso ofn naturiol ar ein hadeiladwvr rliag adeila-clu tai newyddion a hwy yn gwybod maj anodd fydd cael digon o ardrcth am danynt i'w digcFedu ar yr anturiaeth. Y mae'r treuliau adeiladu yn awr mor fawr fel na ellir disgwyl i neb ddeohreu ar wait.h newydd, a heb gar-I ohon- ynt y cant a hanner o bunnau oddiar law'r Llywodraoth ni wnelai'r ideiladw-yrond aros i ddisgwyl gostyngiad ym mhri^ y nwyddau. 0 dan y mesur newydd ymae gan yr awdur- dodau liool hawl i atal pob gwaith adeiladu a fyddo'n rhwystro'r ddarpaaiaoth ar gyfer tai annedd, a bydd yn rhaid cael caniatad swyddogol, liefyd, cyn gellir tynnii i lawr unrbyw dy neu ei ddefnydd'o at ryw amcan- ion eraall. Calonogol iawn, yn ogystal, yw sylwi fod y Llywcdraet.h yn rhoddi anogaeth i bob awdurdod lleol gael cvnhorthwy gwrag- odd cjmwys ynglyn a'r cynlluniau adeiladu, ac nid oes a ameu na allesid arbcd llawer iawn o lafur r. thraffei-th ynglyn a gwaith y car- tref po bai tai annedd y wlad wcdi eu cyn- llunio yn fwy gofalus. YMREOLAEl'H I GYMRU. Bu cynhadledd bwysig yn yr Amwythig rr wytJmos ddtwe<2daf er mwyn ystyried pa ran y cymor Cymru yn y cynllun mawr o ad-drefn- uid ar gyfcr y dyfodol. Y mae pedwar cvri- rychiolydd 0 Gymru yn perthyn i'r Ddirprwv- aeth a benodwyd i wneuthur ymchwiliil llwyr i'r cwestiwn ar raa y Llywoùraeth, ao mae'n dpbyg mai ar anoga^th yr aelodau hyntlY y trefnwyd i aiw ynghyd gynrychiol- 'Ayr y gwahanol awdujdodau cyhccddus ynfr Jvgihymru. Y prif amcan, yn '01 vr han: ydoedd cael rhyw wybodacch weddol sicr jnghvlch safbwynt y g^wahanol awdurodau Cymreig ar y neater pwysig hwn, ac yn ar- bminig ynglyn a r gallu a ddylosid ei roctdi i Senedd Cymreig os byth v gallesid syJwedd- oli'r bi-middwrd hwnnw. Y raao'i- cwestjwn o gvnnwys Mynwy yng Ng^hvmru hefyd yn cael sylw mawr y dyddiau hvn. a chafwyd traf- odaeth fywiog iawn yp y gynhadledd ar y mater hwn yn gysta.1 ag ar faterion pwysig eraill yn dal cysylltiad a. Chymru. Ponod- wyd pwylJgor o wyr blaenllaw i gynorthwyo aelodau Cymreig y Ddirprwyaeth ac i gasglu pob tystiolaeth gymwys i hyrwyddo'r mudiad I newydd, a galwyd ar yr holl awdurdedau lleol ym mhob rhan o'r wlad i'w cefnogi ymliob rhyw fodd. I IAITH A DELFRYDAU. Yng nghyfarfod diweddaf Undeb y Cy;m- deithasau Cymraeg bu trafodaeth ddidd-orcl iawn ynghylch lle'r Gymraeg yn ysgolion y wlad ac ar yr angen, befyd, o hyrwyddo'r delfrydau cenedlaethol yn ein cynllun addysg yn ci boll gysylltiadau. Er.byn hyn y mae'r mwyafrif ohonom yn dechreu sylwcddoli mai trwy fyw ein bywyd arbennig ein hunain y byddwn o wasanaeth mwyaf i ni ein hunain ao i genhedloedd eraill, ac os Ilwydda Undeb y Cymdeithasau Cymreig i bwyso ar ein gwa- hanol awdurdodau i symad rhagddynt yn y cyfeiriad hwn, nid ofer, yn sicr, a fydd ei ymdrechion. Ac nid gwaith hawdd iawn a fydd hynny yn sicr. Mae'r ias efelychu mor gref ynop erbyn hyn fel mai hwyrfrydig ryf- eddol yr ydym i ymryddhau o honi ac i geisio torri llwybr newydd mwy cydnaws a'n ham- ianawd. A'r pe-th cyntaf a fydd yn rhaid i ni ei wneuthur. er cyrraead hynny o beth, fydd rhoddi ei lie priodol i'r iaith Gymraeg ac i'w Uenvddiaeth yn ein hysgolion yn gys- tal ag ar ein haelwydydd. Gwneir ymgais ar hyn o bryd i ffurfio rhyw fath ar gvmdeith- asau gyda'u haelodau'n jrmrwjmo i s,"a:-ad Cymraeg, a dim ond Cymraeg, a'i gilydd. Mae'n resyn bod yn rhaid wrth gymdeithasau o'r fath hyn, ond wrth wrando ar yr ymddi- ddanion y tu allan i'n capeH Cymraeg ar y Sul mac'n amlwg fod eu gwir hangen, o leiaf yn y trefi. Y mae hyn yn un n wendidau mwyaf y Cykiry hynny sydd wedi dringo yohydig yn 01 syniad y byd o ddfringo, ao mae'r ffaith fod eisieu iturfio oymdeathasau i geisio gwrthweithio'r drug yn profi fod y gwreidifiau yn bur ddwfn. J
Byd a Betws.
Byd a Betws. NEWYDDION 0 BOBMAN. Y mae mesur weithian gexbron y SiSiedd sydd a'i amcan i gyfyngu'r elw ar lo i swllt a dwy y dunnell. Syr Auckland Geddte, llywydd y Bwrdd Masnach, sy wrth gefn y mudiad. Mewn arworthiani yn Llundain ddydd Sad- wm gwerthwyjd dajrlun o'r Due Somerset a dynnwyd gan aa-lunydd enweg yn y flwyddyn 1549, am yn agos i daar mil 0 bunnau. Cafodd' Mrs Lloyd George bum mil a phum cant o bunnau gan Syr John Leigh o Lan- dudno it'w rhannu rhwng ysbytai sir Gaernar- fon. Dacth holl wasanzsethyddion yr Army and Navyl Storefe, Llundain, allan ar streic yr wythnOs ddiweddaf, y cwbl yn rhif0 o ddwy i dair mil, ond yn ffodua Uwyddwyd i ddod ) gytundeb ddydd Sadwrn. Anfenwyd William Graham, gwertbwr llaeth yn Llundain, i garchar am fis am gym- ysgu dwr a'i lefritb. Y mae'r hen briordy Cymreig- yng Nghaer- dyddl i'w ail-godi draohefn ar draulf o ryw, d{ngJ mil a thriugain o bunnau. Rhydd yr Aiglwydd Bute y tir a phum mil o buiinati. Lloagwyd y "ÐrilJ Hall," Pontypridd, i'r llawr'yr wythnos ddiweddai. Rhywun oddi- allan a ddeffrodd y "caretaker," a bu raid iddo ddiajpc o'r fftyamau heb ddim am dano ond 6J ddillad nos. Mr W. Emhm D. Jones, o Gaergrawnt, a ddewjswyd yn athro annaethyddiaeth i sir Bemfro, efe wedi bod ar fferm v Brifysgol yng Nghaergrawnt am ddwy flynedd. Y mae'r Proffeswr A. F. Porta, seryddwr hysbys o'r Amerioa yn darogan y bydd diwefld y oyI tua ohancl y mli hwn. Stormydd ofnadwy a ddaw yn gyntaf, ebr ct. Y mae dros ddwy fil ar bymthcg o bunnau o-soes wedi eu casglu. yng Nghacrdydd tuag at y cofadail cenedlaethol i'r bechgyn a syrthiodd ar faes y gad. Amcenir casglu ugain mil, 09 gellir. Llwyddiannua iawn a fu'r arddangosfa amaetbyddol a gyTihaliwyd yng Nghaer«ydd fis Mehefin d;wcxldaf. Gwnaed elw o ddeu- dcng mil o bunnau. Bu farw Mr. William Roberts (Gwilym Ceiriog), Llangollen. Efe gipic^dd y gadaJr genedlaethol yng Nghoerfyrddin rai blynjddati yn ol am awdl i'r Brenin Iorwerth, a cha'fodd y gadair Jjefyd yn Eisteddfod fawr Pittsburg y Hynedd. Ac yntau yp^ nghyneforwng Mr. G. O. Wi.% bams yn St-. David's, Penbro, swrthiodd M\ William Thomas, anKietliwr, o Lpttcrston, yn farw ar yr hool. Yr oedd tua thriuaiin a phump rnlwydd oed. Mr. David Johns yw pesnnaeth newydd carchardy Caerfyrddin, ac efe yw'r Cymro. cyntaf i lenwi'r swvdd. Brcdor o Gaerfvrddin ydyw, hefyd, ac yno yr ymunodd gyntaf vn v flwyddyn 1889. Bu Mrs. Mary Davies, Mus. Doe., yn rhoddi anercluad ar Ganeuon Gwerin Cymru gerbron Cymrodorion Caerdydd yr wythnos ddiweddaf. ac nid ocdd neb cvmhw^sach i siarad ar y tffitun hwnnw, maeln ddiau. Mao'r pwvllgor a fu'n cliwilio i fewn i gwes- tiwn y Haeth yn awr wedi cyhoeddi ei adrodd- iad. Nid oedd yn ffatfr gwneuthur gostyngiad mawr. Awgrymai y dylai'r ffermwr gael banner coron y galwyn am ei lefrith ym mis- oedd y gaeaf, ac y dylesid ad-drefnu'r prisjati gwerthu yn gyson a hynny. "Peidied neb a mynd i gyfraith os bydd unrhyw fodd cfigoi hynny." Dyna oedd Cyngor Ynad Lambeth, Llundain. 'v, diwrnod o'r blacn. N03 Wener bu.fmm Mr. S. N. Jones, Cae- newydd, efe'n Gymro amlwg iawn ac yn cymryd rhan flaenllaw ymhcb mudiad Cym- reig. Fig Mawrth diweddaf efe drefnodd y Gynhadjedd Fethodist-aidd a gynhaliwyd yn Aberystwyth gyda'r cmcan o seh-tdiu cronfa gaiio.og er gweila cyflogau'r gweinxlogion. Y mae ffvnnon St.. Winifred, Treffynnon. yn dpd i fri eto. Dywedir bod James Smith, milwr o Lerpwl, a gollodd ei glvw ym mrwyd- rau Ffrainc, nowydd ei ad-cnilf wrth ymolchi yn nwr y ffynnon. Y mae Alexander Nellas, Cwmfe!infacli, Mynwy, wodj e-i fwrw i sefyll ei brawf ai- y <yhuddiad o ladd ei wraig. Mne'r Aisraen yril mynd yn Vstyfn'g- un- waith eto ynghyich yr amodau heddweh, a'r awdurodau mijwrol yn Ffrainc a Phrydain yn barod i weithredu 0 bydd raid. Strode yw arf pawb y dyddiau hrn. Am fod BlWdnrdodau addypg Atherstone, yn swydd Waivick, wedi penderfynu tcrfynu gwasan- aoth y swyddog preeenoldeb, oberwydd bod cynvfer o b'ant yn aros gartref o'r vsgol, mac/r rhifeni weitiiian am fynd ar stTe.JO a chadw'r piant adre i d. O'r ndeg Ti pasiwyd y Ddeddf Yswiriant CoT^edIr»etnol, yng Ng'ortferinaf, 1912, hyd ddiwedd Gorffoinnaf eJeni, derbyniwvd dros un flliwn ar hugain o bunnau. Talwyd all-in tua miL-wn a banner ac yr oedd y treuliau yrihydiff dros ddwy filiwn a banner. Buriedtr dod a menur n«twydcl ymreo!- aeth I r Iwerddon gerbron yp fuan iawn, ao fe i cyflwynir, mae'n dfobyg, gan y Prif Wein- ldcig oi hun. Y mae Capt-on Howe»U, tydd ar darth i Awstraha mewn awyrlone, wedi cvrraedd yn adtogjel i'r Eidal, gan Sad sut y bydd y rhan arall o'r daith bell. Gwrthod dd Cyngor Tnf IJanbedr roddi «»nthrfe neup.dd y dref er mwyn cael ymdreolifa ymladd ynddi. Mawr iawn yw'r prinder tai yn Birkenhead, a theuluoedd cyfain yn byw a chysgu mm un ystarell yno. Y mae gan yr awdurdodau • ° ge.fciadau eisoes am y tai newydd a arfaethir eu codi ddechreu'r flwyddyn. Bu cryn hod mawr i'r Holborn Stadium vr wythnos ddiweddaf i weld dau baffiwr, gais a ifrancwr, ym ymladd am y dorch. Y rfrnncwr a orfxi, a hynny ymhen yohydi? funudau. Talwyd tua deng mil ar hugain a t'nnau am seddau i wylio'r crnest! Dy wed Kwyddo,g y Bwrdd Amaeth fod pob t?fd" bc^ c'wv'r traed a'r genau 7T»hWh anifejl?aad wedi ei lanW unwaith eto o'r wlad. Yn ol y mynegiadau diwedAir, y mae'r ddS™^ 7 1 27fr'f oi Mn^weWirodoeda m caol 9ylw manwl Tr ° ao y mae nob math'o dystwlaoth eisoes wedd ei grynhoi vn ofalus. Yr oedd y Prif WomSdo.^ Ill" ^-mweh'ad a Manceinion ddydd SadWm, a chafodd g-oeso brw(Ifydig Rheó; anoo-chiad J'n 7 Reform Club." J Y Parch. Edward Jone«. M.A., B.D. Swein- idog yr Annibynwyr Soisnig yn y Rhyl, sydd i r wein;dogaoth wag yn Ebenezer Abertawe, un 0 bnf eglwysi'r enwad yng Wghymru. J Boddodd mebvn dwy.flwydd ced Mr. Her- T,e k'oyd, Melin Tajybon. gerllaw'r «ermo, yr a,fon o^rnaw ei gartref. Crwvdro » wTiaeth a Ilithrodd i'r afon oedd at ei cheu- Jannau gan y IfrfOB^-dd. « Cafodd Mr. J. Ellis Williams, Penmachno, ddeg gini gan Gwmni Arsraffwase Addys^ caerdydd am ddeg o ddramodau bvrion cTf- i Want yn yr ysgolion e'fenol. Kyr Owen felratlf/ 4 JOh° M°rrIS Jcnm °e(1d 7 ddau Y mae oeucant a hanner o lanciau a banner Atnt- o wyryff#1 yn paratoi ar pyf" bod vn focdygon yn Ysg<ol Foddygol, Cae rctyd d. Kr?7, 'awn yw'r Cymreig vng Nghokigt Ban^.or, o (da« ktfal yr Atlro Syr J Miorr:S Jones a'r Athro Ifor WiDiams, "a da ywyw gweld ail-god'r Gymdoithas Ddadleuol j a'r oo}^. Syr Jo#m j|w'r llywydd, ao i*d otes neb i siarad ond Qy^nraejg yn y Gym- dathas. 0 dan ddeddf newydd 3 Eglwys y mae! L, Ts 7 Deouladth Wledig Cpoesoswallt o hvn allan i nerthyn i Sfegofeaath Lichfield, ac nid i Esgob- Mth Llrmo'wy ffi ag y but Y mae nowid ar bethau Eglwysig y dyddiau hyn. Dywodsr bod un o foneddigeeau Lnanbedrog w,rii rhoi ooeden afalau i'w r)lilannu -vng agardd pob bachgen a rnereh sydd yn yr ysgol sir. Oynllun yw hvn, yn ol yr banes, i geiisi<( cael pen ar ladrata afalau o berllannoedd pobl yr ardal. Y mae J. o Lird a'i llygad ar ddyfr- cedd gloyw Cymru. Dywedir bod Lerpwl vn awr ar fin gosod pibell arall rhyngddi a LJyn Fyrnwy. y burned bdbeU 'rwan. Ceir fod awdurdodau Warrington hwvthau yn bwriadu oludo dwr afon Ceiriog o I^narmcm An nyffryn Llangollen, drigaaj, milltir o ffordd. Yn Abordar yr wythnos ddiweddaf gwerth- wyd tua de", erw a chwarter o vstad yr Arglwydd Bute, yng nghanol tref Aberdar, am £81,500. Hysbyswyd ddydd Mawrth fod v Llywod- raeth wedi newid ychydig ar y MEr-ur Tai Annedd. Yn He rhoi cant a hanner o bunnau i bob pn a adedlado dv ymhen blwyddyn, rhoddir £130, £140, a £ 160 yn ol maint y ty. Y mao'r Capten Rose Smith, a gychwynodd ar ei daith mewn awyrlong i Awstralia, wedi cyrraedd hyd arfodir y dwyrain pell. Nid oedd ganddo ddydd Mawrth ond ychydig dros fil a hannfcr o filltiroedd cyn cyrraedd Aws.tralia. Y mae fair rhodd d?-enw o ugain mil o bunnau wedi eu derbyn yr wythnos hon. Guy's Hospital a gr.fodd un, Ysbyty Lerpwl ac Ysbyty Manceinion y ddwy -all. Hysbyswyd ddechreu'r wythnos y byddai digonedd p ffrwythau a phethau felly ar gyfer y Nadolig. Y mae eisoes ddigon 0 ffowls ar 19 y farchnad, a gwydda.u yn gwerthu am swllt a grot y pwys. Ddydd Linn cyfaddefodd gwraig yn Llundain iddi geisio )]add ei gwr lIrwy roddS gwenwyn yn ei fwyd. Fo aed a hi i'r ddaifa, wrth gwrs. Dderhreu'r wythnos fe wysiwyd cant a deg ar hugain o lowyr Aberavon am wrthod talu treth yr incwm. Y mae gwerthwyr llaeth Glasgow wedi pen.
Welsh Church Disestablishment.
Welsh Church Disestab- lishment. PRELIMINARY ELECTIONS IN THE ST. DAVID'S DIOCESE. The result of the eection of clericaJ mem- be-a for the Diocese of St. David's to serve on the Patronage Board of Episcopal College of the Church in Wales after March 31st next (when the Welsh Church Act comes into force) was declared at the Church House, Carmarthen, on Saturday by the Bishop of St. David's. The fir. two in the following list will serve an the patronage board, and the next four will form a supplemental list, who will act on tho body in the case of the death of a mem- ber of the board or :n the case of a member failing to attend :—Canon G. C. Joyce, prin- cipal of St. David's College, Lampeter; Canon D. Waievn Morgan, Llanelly; the Dean of St. David's (the Rev W. Williams); Canon Joseph Lloyd, Llanpumpsaint; the Rev. D. L. Prosser, Pembroke Dock; Canon D. Williams. Aberystwyth. The following were elected members of the Episcopal College. If a vacancy occurs in the Diocese of St. David's the first six will act, and if a vacancy oocura in some other diocese the first three will act, the ivmainjncr members forming a supple- mental list.-Th-- Archdeacon of Carmarthen (the Rev. R. Will?ams, Llandilo); the Bishop of Swansea; Canon G. C. Joyce, Lampeter; the Dean of St. Darvid's; Canon Josepl-, Lloyd, Llanpumpsaint; Canon D. Watcyn Morgan, Llanelly; Rev. Griffith Thomas, Llangvfeiach the Rev. D. L. Prosser, Pembroke Dock: the Rev Ben Daviot;, St. David'y?, Carmarthen; Csncn D. Wilbams, Aberystwyth; the Rev. Harold S. Williams, Oyster mouth'; the Arch- deacon of Cardiac (the Rev D. Williams); the Rev. D. T. Alban, Lampeter; Canon J. Watkins Jones, Swansea; the Rev B. Parry Griffiths, St. Peter's, CarmEirthen. The result of the election of the lay memhr's of the Patronage Board and Episoopal College will be announced ON Tuesday.
GUIDANCE.
GUIDANCE. We say-md we say w th bitter truth, That the wori'd is all awry. And we long from our hearts to help it, We only need faith to try. The faith that can move away mountains, And love to strengthen our hands, Absolute trust in the power of prayer To a God who understands We must not expect that from Heaven A wonderful light will shine For the Christ has already spoken His message of love divine. No fresh revelation is needed, The old is direct and plain But we cast t-o the winds ts teaching, While anger and hate remain. No peace wi.1 comfort this troubled earth, Until from our hearts we can Repeat, the message the angels sang Of peace and goodwi,i to mail. We must learn to accept the Guidance, Revealed to us from above, And bring to the world for its healing, Unselfishness, truth, and love. We must work out our own salvation. 'Each individual soul la a part of tile suffering nations, Of the vast discordant whole. But love, fai.th( acid hope will be strengthened On earth from heaven abo\e, If- wo take fa;- our spirit's guidance "The greatest of these is Love." Lilian Haydn Morris. Pcnmaen, PenmaenpooL
[No title]
(Continued from previous column.) dcrfynu gweithredu yn ol awgrym y pwyllgor a lul n chwilio i mewn I gwestiwn y prisiau. Talant dderuswllt ac wytli geiniog y galwn i'r ffermwr a gwertiiant y Lcfrltb i'w cwsmer- iaid am ddeg oeiniog y chwairt. Yn Bet-iinal Green, LlundaJn, yr cedd L'ywedraeth America wedi ystorjo milcedd ar filcedd o lathenni o wlanen, sef gwlanen ar gyfer dilladÚ milwyr. Ddydd Sadwrn di- weddaf Uadrataodd rhywun y cwbl ohono, gwerth pymtheng mil o bunnau. Yr wythi»#s ddiweddaf gyrrodd firm arbonnig o ogledd Lloegr "lythyr i Mr. Pike ¥ case, y dirprwy-BostieisLr Cyffredinol, a'l cyfeiriwyd i'r Llythyrdy CySredinol yn L!un- dain. Ymhen tridiau cafodd y fSrra y llythyr yn ol a'r geiriau "ne>t, known" sir yr amleii 1 Cododd cyn-filwr yn byw yn LçrDw! am'cn ar yr kepi ddiwedd yr wythnos, a chafudd syndod mawr i weld nodau gwerth pedwar cant o bunnau ynddi. Yr oedd eiivr ar yr anilen a bu'r milwr Yn ddigon gonest i fynd a'r cwbl yn ol i'w pho-chennog. Caifodd banner can punt o rod'd ajn hynny. Yr wythnos ddiwoddaf rhoes Mr Lloyd George wiedd i'r aelodau Soneddol Cjmreig. Yr ocdd tri aelcd Cymre1^ yn absennol cher- wydd anechyd, sef ocdd rhomy, Mabon, Mr. Tom Richa-ds a Mr Tom Parry. Yn lie aroitliiau cafwyd caiiii caneuon Cymreig gan Miss Annie lieo; a Mr Da.vid Evans. Y mac Mr. Wiliiad Holland, RhJo, gerllaw Gwreosam, nowydd werthu un o'i deirw i yswain PLas Buckelcy, sir Gaer, am dros dair ini.1 o bunnau. Y mae goleuni wedi oi gaol erbyn hyn ar yr esgyrn a gafwyd mewn bocs yn un o orsaf- oedd Llundain yr wythnos ddiweddaf. Cyf- addefwyd mai esgyrn dyn a losgwyd ei gJrff ddeuddeng m'ynedd ;)"1 tA ydynt, ae ma.i'r weddw a adrxwedd y bocs vyr orsaf. Ncwydd drwg y sydd i'r smociwr y dyddiau hyn, sef fod pob tebygolrwvdd v codir pris y baoo o geiniog i ddwy ar 'bob owns tua doehrra'r flwyddyn newydd. Uydd SadwrH caJwyd bod pedair mil o buniiccH, mown n0lau punt, wedi eu lladrata. o un o swyddfeydd y Llywodraoth vn Llun- dain. r Dywcd y Churah Family Newspaper'' fod íMr. Lloyd George yn gerddorol iawn ei natur a box! ganddo lais tenor da i'w refeddu. Dywed:w mai' ei hofi donau yw "Jabez Brynhyfryd,' 'Dymuniad,' 'Doreas' a 'Dyfrciwy.' Daw'r tonau 'Cwm Rhondda' a Dwy for yn ahC6 iawn atynt. Y mae Mrs Elizabeth Owen, Moelfre, Sir. FCTI, newydd gyrraedd ei chan mlwydd oed, Rl anfonodd Syr Owen Thomas. yr aelod scnoodoI dros y sir, lythyr iddi yn ei L'ongyfarch ac yn amgau rnodd iddi ar rr achiysar Cafodd dyn yn Chatham h'annor dwsin o ddarluniau trwy ewyllys ei ewyrthr un « hcnadunaid y dref, a oba„ fed vn awyd- dus i w gwerthu cynhvgiodd rhywun bedwar cant o bunnau iddo urn drnynt. Fe'i gwrtho- dodd, ac ar ol eu hanfon i arworthiant yn Llundaai cafodd ddwy fil 0 bunnau am y
Advertising
HOW TO FEEL piT AND TO KEEP FIT TAKE. (JWILIM 1^ V A^rf- Q U I N rNE B IT T E R S, It it! r.cientifically prepared by Qualified I 'VsSr'* Gre" Be"°r" ,cie,i |ik»» wiien you feel run down When there is a lack of cheerfulness. When there js a want of go ness "a rL'La f,ee!infe' of rowry helpless- ness, a?1 to be almost unbearable. TJJere never was a time when it was more necessary to be woll and keep well. rienrLrfn°rt I? a!c°lloiic stimulants and their fiepresMng after-effects. The strength 0f all KNRWH! K A?D THE PRICE FAR AT,D W T T V ™ ofmnst people. Take G W I L I M jgVANS' QUININ1 pITTERS. It will take away the craving for alcohol. tlT* J"011 P°unds i° doctors' bills. Notice the effect upon your henJth. How ranch better you will feel m the morning and in the evening, when the day's work is done. You will then enjoy your food and your labour will be a pleasure. Sleeplessness. It will purify the blood and stimuJate the cir- culation. It will, assist and promote digestion and Im- prove the appetite. It braces the nerves and fortifies the muscles. It rouses the sluggish liver and thus enlivens the spirits. It removes all impurities and obstructions from the human body and gives tone to the whole system. There is no Better Tonic that you can take in spring and summer. Remember there is onlv one genuine Q WILTM JgJVANS" QUININ1 JJITTER8. REMEMBER, Gwilym Evans' Quinine Bitters is the Original and only Genuine. Remember also there is no other preparation of Quinine just as good. REFUSE ALL SUBSTITUTES and insist upon having the Original and onlv Genuine. It is sold by all Chemists and Stores, in bottles at 3s and 5s. (a great saving by taking the larger size), or will be sent, carriage paid, on receipt of Postal Order by the sol* It is Nature's Cure for Anaemia, Neuralgia, ano THE GWILYM EVANS' QUININE BITTERS Prcprietors: » LUiWELLY, BOvnr WALS& 1 1. ifom A Family Investment RECENTLY a family of ten walked into a London Bank and astonished the cashier by buying, each one of than, 500 Savings Certificates. The total cost of the Certifi- cates was £ 3,875. In ten years' time that family will receive back Six Thousand Five Hundred Pounds !—^ dear profit of £ 2,625 earned by simply waiting for it! Of coarse, it is obvious that such a family must be fairly wealthy. Most families cannot contemplate investing thousands. The point of the story, however, is this. If Savings Certificates are good enough for the wealthy to buy them "up to the hill," they are good enough for YOU, who Can, perhaps, invest only hundreds, or teas, or pounds I 1 C3V//70S <LS CERTIFICATES Buy them YOURSELF. Advise YOUR WIFE to invest her housekeeping savings in them. Teach YOUR CHILDREN to save their pocket money to buy them. If you hold a IS16 Certificate for io years you get bad £r 6: o EVERY CERTIFICATE YOU BUY ADDS HALF-A-GUINEA TO THE FAMILY FORTUNE Ssvlagu Certificates are obtainable through a Savingr Association, or from any Bank, Money Order Pact Ofice er OficW Acesl. .f' °" r' {, 1 Supplies life's requirements from j| H infancy to old age. | I for INFANTS, INVALIDS, and the AGED f n is unique io combining' the process of natural digestion with S jl a higrhly nutritive food. It is prepared with fresh new y| W milk, with which it combines to form a dainty and delicious ffl Ml food cream. Both the food and milk undergo the first got m stages of digestion while the food is being prepared. ]■ flj Bender's Food is soothing and soluble eren when Jje 9 Kj digestion organs are disordered by sickness er iilnees. Infants flf | and delicate and aged persons enjoy and thrive upon it. H ■ Banger's Food h aold In tiae by t^icmiete. ete., ereywhers. jfl D -A moot t«Car«(tin0 bookM mint thia matt ftod prwt frrt from (9 t BENGER'S FOOD, LTD., ————————— MANCHESTER, Eceanc H 8 Branch Ogicct: NHW YORK 90 Bcoltmui St. Svci«r »I7 Pitt St. Canada. I CAMBRIAN RAILWAYS. CAMBRIAN RAILWAYS. THE BRITISH RIVIESA. THE QUICKEST ROUTES FROM THE GREAT OKJNTHES TO THE CUMBRIAN COAST t:I ARE AS FOLLOW Lancashire and the North of England via Whitchurch Midland Counties & London via Welshpool South Wales via Taljllya & Via the Upper Severn & Wye Valley Route. The Cardigan Bay Coast is a desirable winter resort, the temperature comparing favourably with the South Coast watering places. » S WILLIAMSON, QsTVestry- N0V- ] 919 General Manager I LT 10 WA TKINS, FOR I Plumbing and Gas Fitting Decorating. TERRACE ROAD, ABERYSTWYTH. Telephone 113. r J WMOLEvSA LE <JONFECTI(»ER8. REES & JENKINS (Birmingham), Local Depot: 1, CHALYBEATE STREET, ABERYSTWYTH. Sole Agents Geo. Kemp, Ltd., London (Noted Rich Cakes and Biscuits) BROOK BONDS TEA. Harvino Toffee Rools, Moseley Jellies, Ree-Jen Id. Bars Chocolate. PRICES ON APPLICATION. paw A. W. VIGARS, Ironmonger &c., Aberystwyth. Reapers, Mowers, Binders, Rakes, Churns, Cheese Presses, Chain Harrows, Netting and all requirements for the Season JOHN LLOYD & SONS Town Criers, Billposters & Distributors. Having the largest number of most prominent Posting Stations, 'n all parts of Aberystwyth and District, they are able to take large contracts of every description OVER 100 STATIONS IN TOWN AND DISTRICT. Official Billposters to the Town and County Councils, G.W.R. Co., Cambnan Railways Co., all the Auctioneers of the Town and District, and other Public Bodies. Addreaa TRINITY ROAD. ABERYSTWYTH. Aberystwyth. MOTOR COMPANY Queen's Road./ SPACIOUS GARAPU-E COMPLETE STOCK OF BP ARB PARTB. Speciality-Ford Maijneto Repairs, Remag- netising and Rewinding. Agents for "Minimax" Fire Extinguishers, of which we hold a good stock. T^'ip n I, j"" ~"| rHVARC HERAC^lra I GOLDEN RETURNS ? I fe ^Bg3»ECIgTEHEPgtg^ M fyPl Facsimile of One-Ounce Packet. Archer's Golden Returns « n* P»r(KtloB ot Pipe Totiacco. LOVEDAY, Registerd Plumber and General Decorator. 22; Chalybeate Street, ABESYSTWYTH, Telephone 21 P.O. This Season's Pattern Books sent oat immediately on application. EDWARDS BROS. Steam Sawing, Planing, Moulding Sf Joinery Works. TREFECHAN, aslrvstwyth. Windows, Doors, Shop Cases, Win- dow Fronts. Wood Block Floors, Picture Mouldings, and all kinds of other Joinery to Architects' Designs Straight and Circular Sawing and Mouldings done at shortest notice. ESTIMATES FREE. I First-Class Tradesmen in all branehes of the building ti ade. Jobbing Done. a777 RABBITS! RABBITS! WANTED ANY NUMBER FRESH- TRAPPED RABBITS DAILY. Best Prices given. Cash and empties daily. Bamirrs rffermce Barclay &, C*. Telephone: lUford 724. SYMONS^ BROS MANOR PARK,LONDON. 02