Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
CYFNEWID. YNTE GWRTH-RYFELA?
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYFNEWID. YNTE GWRTH- RYFELA? MAE'N amlwg erbyn hyn fod dau bolisi gwa- hanol yn cael eu cymell i sylw Cymru gyda g-olwg ar y dull goreu i wynebu peryglon new- ydd Deddf Datg-ysylltiad. Nid oes, hyd y gwelsom, ond un farn ymhlith Ymneilltuwyr Cymru am Fesur Oedi Dadwaddoliad a'r cyf- addawd a wnaed a'r Toriaid. Peth newydd yw hyn yn hanes Ymneilltuaeth, a pheth dieithr yw gweled1 Ymneilltuwyr Cymru ar un ochr, a Mr. Lloyd George ar yr ochr arall. Hwyrach y dylem fod yn ofalus wrth ddweyd hyn, oblegid ar ddiwedd Cynhadledd y Rhyl d'ywedodd y Parch. John Williams, y cadeirydd, air sydd wedi synnu1 llawer, ac wedi peri dyryswch i er- eill. Daliodd Mr. Williams y papur oedd yn ei law i fyny, a dywedodd fod yn dd'a ganddo hysbysu y gynhadledd fod y penderfyniad mor ddiogel a phe buasai wedi ei osod ar Deddf- lyfr Prydain. A'r argraff naturiol a adawodd y sylw gyda'r hwn y clowyd y Gynhadledd i fyny, ydoedd, fod Mr. Williams a'r Canghellor yn deall eu gilydd, ac y byddai penderfyniad- au ag y gofynwyd i'r Gynhadledd eu pasio yn foddhaol i'r Canghellor. Felly polisi y Gyn- hadledd oedd cryfhau breichiau y Canghellor yn y Cabinet, a sicrbau cyfnewidiadau yn y Mesur fyddai yn diogelu Deddf Datgysylltiad. Os dyna'r eglurhad, mae'r diogelwch wedi ei wneud yn fwy dyrys fyth. Polisi arall yw un yr aelodau Cymreig. Saf- ant hwy ar y ddealltwriaeth sydd yn bod rhwng y pleidiau gwleidyddol, nad oes materion dadl- euol i'w codi yn y senedd. Ystyriant hwy fod y Mesur Oediad yn doriad ar y ddealltwriaeth honno, a golchant eu dwylaw oddiwrth bob cyfrifoldeb ynglyn ag ef. Canlyniad naturiol y datganiad' hwn ydyw, y bydd yr aelodau Cym- reig pan y daw y Mesur o flaen Ty y Cyffredin yn siarad ac yn pleidleisio yn ei erbyn, ac, os gallant ei daflu allan. Dyma ddatganiad clir o wrthryfel. Os methant dafluallany Mesur, yna ymosodir yn y pwyllgor, gan geisio dwyn i mewn gyfnewidiadau fydd yn diogelu hawllau Cymru ynglyn a Dadwaddoliad. Dyma, fe ddywedir, yw y polisi teg o dan yr amgylch- iadau, a'r unig un lag y gall yr aelodau Cym- reig ei ddilyn a gweithredu yn gyson a-hwy eu hunain, ac a'r ddealltwriaeth y cyfeiriwyd ati rhwng y pleidiau. Deallwn fod yr aelodau Cymreig, gydag un eithriad, yn cytuno ar y polisi hwn. Pa un o'r ddau bolisi syda- debycaf o lwyddo ? Amser a ddengys. Mae cynifer o bethau o'r golwg fel nad yw yn ddiogel mentro proffwydo. Dywedir fod v ddealltwriaeth rhwng arweinwyr y ddwy blaid feI deddf y Mediaid a'r Persiaid. Ac yr oedd Mr. Lloyd George yn y cyfaddawd. Y cyntaf i'n hatgofio nas gallai y Llywodraeth- alw yn ol oddiwrth y cyfaddawd oedd Mr. Bonar Law, a rhaid e'i fod ef yn credu fod yr Eglwys yn cael mantais drwyddo. Ar y Haw arall, mae'n ddigon hysbys erbyn hyn nad oedd Mr. Lloyd George wedi chwilio i mewn i ag- wedd ariannol y cyfaddawd, ac os gellir dangos i'r Canghellor fod mantais annheg yn deilliaw i'r Eglwys drwyddo, onid oes modd ail-agor y mate-r ? Gwnaed ymgais i geisio profi fod y ffigyrau a gyhoeddwyd gennym bythefnos yn 01 yn anghywir; ond aflwyddiannus fu hynny. Wedi methu siglo ein ffigyrau, ceisir dangos fod heddwch yn bwysicach nag arian, ac y dylasai y cynrychiolwyr i Gynhadledd y Rhyl ddiolch am nad oeddynt oil yn Louvain! Ofer siarad fel yna. Mae Cymru yn sefyll yn gadarn fel un gwr dros gyfiawnder a thegweh, ac yn bender- fynol o beidio derbyn unrhyw gyfaddawd fydd yn siglo diogelwch Datgysylltiad. Teimlir mai ofer gwneud cytundeb ag unrhyw arweinydd sydd yn sicrhau na ddiddymir y ddeddf, tra y mae corff o blaid yr un pryd yn casglu arian er cario ymlaen y rhyfelgyrch o blaid diddymu y Ddeddf. Tra y mae Mr. Bonar Law ac Arg- lwydd Lansdowne yn arwyddo cytundeb hedd- wch, apelia'r 'Globe' am arian i gario'r rhyfel ymlaen, a dywed y 'Guardian,-y prif organ eglwysig,-mai bwriad y blaid yw diddymu Datgysylltiad y diwrnod cyntaf wedi y., daiv, chwe' mis y gohiriad i ben! Mae y ffeithiau hyn yn galw am i Ryddfrydwyr ac Ymneilltuwyr Cymru fod yn effro a phenderfynol.
-'"-_____--OFN MARWOLAETH.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
OFN MARWOLAETH. GAN Y PARCH. JAMES EVANS, M.A., BIRMINGHAM. GREDDF a chryn rym ynddi debygem yw'r ofn hwn. Tery y syniad o'r 'diwedd olaf' fraw1 i'r fynwes. Rhed iasau anhyfryd ar hyd y nerfau wrth feddwl am y bwlch cyfyng.' A pha ryfedd? Perthyn i angau golyn a rhwymau a gofidiau. Brenin braw y gelwir ef-brenin y dychryniadau—a'r "gelyn diweddaf." Y mae ei arswyd trwy'r greadigaeth. Ond er dued yr ofn, er anhyfryted y teimlad, y mae iddo ddiben doeth yn y cread', fel y gell- ir ei gyfrif yn fendith mewn rhith. Tra mai dinystrio wna angau, cadw wna'r ofn o hono. Os gwir hyn, yna y mae ofni marw yn un wedd ar ddeddf hunan-gadwriaeth. Nid crefu am farw y bydd dynion yn gyffredin, ond am fyw, a 'does dim rhwystr meid'rol saif ar y ffordd rhag iddynt gadw eu crwyn yn gyfain a'u hesg'- yrn yn ddianaf. Pob peth a rydd dyn am ei einioes. Meddai iBorrow glebroig ac optimist- aidd wrth gyfaill pruddglwyfus "Life is sweet, bmther-the wind is on the heath." Onibai am ofn marw, buiasai hunan-laddiadau mor lluosog yn y byd a dail yr Hydref. Ond fel arall y mae cyfansoddiad pethau. Yn ol hen wireb, perth- yn dwy ddolen i bob peth dan yr haul. Fel hyn y cedwir yn wastad1 drawst y glorian. Os yw ofn marwolaeth ar y naill law yn ein caeth- iwo, y mae ar y Haw arall yn elfen mewn hun- an-gadwriaeth. Y rhyfel Ewropeaidd presennol sy ym medd- wl pawb, a rhyfedd ei ddatguddiadau mewn amrywiol ffyrdd. Mae'r byd gwareiddiedig ym myn'd trwy gwrs athrofaol er dysgu o newydd.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
YN AWR YN BAROD. Cyflawnder Bendith. Sef PREGETHAU Gan CHWECH AR HUGAIN 0 WEINIDOGION Y METHODISTIAID CALFINAIDD YNG NGHYMRU. (Gyda Darlun o bob Pregethwr). Dan Olygiaeth Y Paroh. D. Mardy Davies Mewn Llian Destlus 3/6 net gyda'r post Mewn Lledr Hardd, Ymy]on Aur 5/- net gyda'r post. Telerau Arbennig i Lyfrwerthwyr. Pob Achebion i'w hanfon i'r- PARCH. D. MARDY DAVIES, Pontycymmer, GLAM., S.W. CAN WLADGAROL (PATRIOTIC SONG) Cymru Fad (Beloved Wales). Gan D. JENKINS, Mus. Bac. (Cantab). Y geiriau Cymraeg gan Anthropos; y Saesneg :gan Elvet. Mae hwn yn bobloigaidd .gan yr efrydwyr a'r mil. wyr. PRIS 6ch. y ddau nodiant ac yr un copi. Darn syml i Gorau Meibion— DUW GAD WO'R BOBOL (GOD SAVE THE PEOPLE). Solffa ic. H.N. 3c. Hefyd ar yr un copi dwy d6n Varlen a Bergen, wedi eu trefnu i leisiau meibion, i'w cael gan y cyfansoddwr, Aberystwyth. Yn awr yn Barod. Y BYDOEDD UWCHBEN. Gan CARADOC MILLS (Sigma), Awdwr Radium." Yr Unig Lawlyfr ar Seryddiaeth yng Nghymraeg. Mewn llian. hardd, yn cynnwys nifer o Plates prydferth a 11u o Dda-rluniau. PRIS, 2S. 6c. net. Post free, 25. gc. Dylai pob Cymro ddarllen y llyfr hwn.O. M. Edwards, M.A. Dyma lyfr a champ arno, yn sicr ddigon. Y syndod yw y gellir ei brynnu am hanneT-coron. Thos. Hughes, Gol. "Yr Eurgrawn." I'w gael o'r LLYFRFA, BANGOR. Pob Archebion a Thaliadau i'w hanfon i P.-Jones. Roberts. Barn ly Wasg ar RADIUM." LLYFR CYNTAF YR AWDWR. Ychydig o Gopiau eto ar Werth. Pris is., post free. Yr ydwyf wedi darllen eich llyfr gyda bias a chyda pleser mawr. Y mae mor ddyddorol a rham- ant. Nis gwn am lyfr ar bwnc gwyddonol wedi ei ysgrifennu mewn Cymraeg mor goeth a swynol." —J. L. Roberts, M.A., H.M.I.S, Board of Edu. cation. I must compliment yoa upon your courage in taking in hand the task of writing a book on such a difficult and novel subject as Radium in Wel'sh. The book is, written so clearly and interestingly. So far as I know you are the first to write in such a line in Welsh. I again thank you, and sincerely compliment you upon such an interesting piece of work."—W. Williams, D.Sc., H.M.I.S., Wrexham. — f Use—I IFEIIM lllefeffl if lirl Self Raising | • FLOU It Makes Perfect Pastry, Scones, &c. —————————— SOLE WHOLESALE LOENTS- W <§ uv&e»sn&@i I 49] and .4li2stabostipp. Gwersi Esboniadol ar yr Epistol at vr Hebreaid. CAN Y Parch. T. E. DAVIES, Abertawe. Pris mewn Amlen Bapur, is. 6c.; mewn Llian, 2s. Trwy'r Post, is. 8c. a 2s. 2c. I'w cael oddiwrth yr Awdwr— FFYNONE TERRACE, ABERTAWE -w_- YN EISIEU yn ddioed, merch heb fod lawer tan 30, i ofalu am wraig yn dioddef dan amhariad medd- yliol, He ysgafn, ty iach, mewn safle ddymunol, dau yn y teulu. Cedwir morwyn i wneud gwaith y ty. Ymofyner yn y lie cyntaf a J. Cymro Office, Dol- gellau. YN EISIEU,—Merch o 40 i 45, ac o safle barchus, fel Housekeeper i deulu heb fod yn fawr, lie y cedwir morwyn. Cyflog da a chartref cysurus. Atebion gyda manylion llawn i No. 14014, Swyddfa'r CYMRO, Dolgellau. BARGEN '< Y TRAETHODYDD ar werth o'r dechreu hyd ddiwedd 1911. 64 cyfrol (dwy ddwbl), mewn rhwymiad da, ond nid yn unffurf. Yr oil mewn sefyllfa ragorol. Gellir eu gweled unrhyw bryd, neu gael pob manylion yn eu cylch.—Mrs. Morris, 6, Grove Street, Lanbradach, Cardiff. Cymdeithasfa'r De. TUMBLE, Ebrill 20, 21, a 22, 1915. Dymunir ar i'r holl Gynrychiolwyr ac eroeil1 fwr- iadant fod yn bresennol yn y Gymdeithasfa uchod, ddanfon eu henwau i'r cyfeiriad isod erbyn Ebrill 2, 1915. Ni ddarperir llety ond i'r rhai hynny yront eu henwau yn brydlon. Tumble, W. D. DAVIES, C.M. Minister. Carmarthenshire. YSGOL AMAETHYDDOL MADRYN. Rhoddir cwrs o addysg i ferched ieuainc mewn trin llaeth, ymenyn, gwneud caws, cadw fowls, magu z, gwenyn, &c. Dechreuir Ebrill igfed. Gellir cymryd I cwrs o bedair i ddeuddeng wythnos. Tal am fwyd, llety, ac addysg, 10s. i 15s. yn yr wythnos. Ceir manylion cyflawn gan MR. EVAN R. DAVIES, Swyddfa Addysg, Caernarfon.