Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
ADOLYGIAD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ADOLYGIAD. Esboniad ar Ail Corinthiaid. Gan y Parch. D. M. Phillips, M.A., Ph.D., Tylorstown. Rhyfedd yw cynnyrch ysgrif-bin y brawd galluog hwn, olblegid y mae cyfres ei holl gyfrolau yn cyn- nwys dwy ar bymtheg, a hwn yw yr olaf ohonynt, a diau y mae hon yn dangos ei hawdur amryddawn ac athrylithgar ar ei oreu, ac yn dwyn allan yn eu hysblander holl neilltuolion ei .feddwl cyfoethog. Y mae ei holl gyfrolau yn dangos llafur enfawr drwy fynu darllen pob awdur o werth ar y pwnc y cyfan- sodda arno, ac y mae gyda medr anarferol yn ga:lu gwyntyllu a thafoli pob tawdur gyda deheurwydd i ymdrin a'r gwirionedd sydd ganddo dan sylw. Nid yw am osgoi unrhyw anhawster esboniadol, ond y mae yn ymarfogi gyda phenderfyniad y gwir wron i'w gyfar.fod, a mylbnu buddugoliaeth. Y mae ar ei oreu i hwyluso y ffordd yn glir a didramgwydd i'r dar:lenydd, fel na fydd achos iddo gloffi, petruso, na dychmygu am y peth hwn a'r peth arall ynglyn a gair na brawddeg, a dy,ma gampwaith pob gwir esbon iwr ydyw dwyn y tywyll yn oleu a'r anhawdd yn hawdd !i'.r darllenydd, fel y byddo yr hyn a ddar- llenir ganddo yn creu dyddordeb ynddo. Y mae y rhagymadrodd i'r Epistol yn llafurfawr a gwir feis- trolgar i roddi syniad clir i'r darllenydd am ddaearyddiaeth Corinth, ac am sefyllfa gymdeithas- ol, feddyliol, a moesol y ibobi hyn, a bydd meistroli y rhagymadrodd hwn yn ei alluogi i ddeall, ac i gan- fod holl nodweddion yr Epistol. Trwy wneuthur hyn bydd yn sicr o gyfranogi yn helaeth o ysbryd a theim- lad yr Apostol, a phaham y ma,e yn brawddegu fel hyn, a phaham y mae yn defnyddio y gair hwn yma a'r gair arall acw. Y mae dadansoddiad pob pen. gan yr awdur yn dangos yn eglur pa mor alluog a llygad- graff y mae i elfennu pob pet'h i ddwyn y darllenydd 1 ganfod yn amlwg ar unwaith holl bwyntiau ac han- fodion pob pennod. Nid pawb sydd yn alluog i hyn, ond gan fod ei feddwl: ef yn llawn o'r gallu a'r nwyd athronyddol, y mae yn gallu gwneud hyn gyda chyw- reinrwydd, manylrwydd, ac urddas. Y mae yna berygl mawr i unrhyw un feiddio myned i ddadan- soddi, os na fydd yn meddu llygad ac anian yr athronydd. Y mae llawer o gyfeiliornadau wedi cael bodolaeth, oblegid amddifadrwydd o'r gallu ar- (bennig hwn. Yn ychwanegol at hyn, y mae ganddo Nodiadau neu Draethodau fel y gelwir hwy gan yr awdur, ar bynciau nei.'ltuol, ac y mae y rhai hyn yn ychwanegiad pwysig at werth y gyifrol. Y mae gwerth teilyngdod y rihai hyn yn gofyn i'r darllenydd eu darllen trosodd a throsodd mewn trefn i'w meis- troli i ganfod gwerth y gwirioneddau yr ymdrinir yn- ddynt. Dyma rai o'r pynciau-" Amcan Ysbrydol Dioddefiadau," Perarogl Crist,' Nodweddion Gwir Weinidogion," Y Gorchudd ar Wyneb Moses," &c. Y mae tri ar ddeg o'r rhai hyn. Pe na fuasai yr awdur wedi cyfansoddi unrhyw gyfrol ond hon, y mae hon yn sicr o anfarwoli ei enw fel un o'r esbon- wyr goreu ar Ail Corinthiaid, a dymuniad fy nghalon yw y gwerthir miloedd o honi ymh.ith: ,pobl lengar ein henwad. Y mae yn gyfrol rad iawn. Yr wyf wedi talu 6 a 7 swl't am gyfrolau Seisneg llai eu gwerth o lawer na ihon. 'Prynwch hi yn ddiymdroi. Tonau. D. G. JONES.
NODION 0 BENLLYN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
NODION 0 BENLLYN. Claddedigaeth Mrs. D. E. Jones.—Cymerodd cladd- edigaeth IMrs. D. E. Jones, High St., le dydd Mercher diweddaf ym mynwent Llanfor, yr hwn oedd yn private. Gwasanaethwyd -gan y Parch. R. R. Wil- liams, M.A., a H. Harris Hughes, B.A., B.D., Ler- pwl. Mawr yw ein cydymdeimlad a Mr. Jones yn ei drallod. IHen Filwr.Bu Mr. Jim Jackson farw yn y tloty dydd Llun diweddaf yn 92 oed. Bu drwy yr Indian Mutiny, ac yr oedd ar y ffordd i faes y 'Crimea, pan y cyhoeddwyd heddwch. Peth eitha dyddorol fydd- ai gwybod ymha le y bu swyddogion ei gatrawd yn chwythu eu hanadl olaf. Ai yn y tloty tybed? Cynnyg eu hunain,-Y mae yna rhyw wyth neu ddeg o ferched ieuain!c wedi cynnvo- eu hunain i'r Red Cross. 'Galwyd ar Miss Mair Roberts, Bryn- melyn, Talybont, a Miss Anwen Roberts i gael ar- holiad feddygol i Lerpwl y dydd o'r blaen. Ni chaw- s.ant wybod y canlyniad eto. M.arw yn y Dardanelles.—Dydd .Llun daeth y new- ydd i'r dref fod Mr. Jack Hewitt wedi ei ladd yn y Dardanelles. Bu y brawd yma a'i deulu yn byw yn y Bala am lawer o flynyddau. iMae ein cydymdeim- lad dyfnaf a'i rieni oedrannus. Newid <y Drefn.—Y mae dull y gwasanaeth wedi ei newid yehydig yng nghapel Tegid. Wedi canu yr emyn ddiweddaf o'n gwasanaeth mae y gynulIeidfa i aros ar eu traed tra fydd y pregethwr yn adrodd y weddi apostolaidd. Am'can hyn ydyw ceisio atal dipyn ar y rhuthro gwyllt sydd yn cymryd lie pan fydd y gwasanaeth drosodd. Y Cadeirydd Newydd.— Cadeirydd newydd y Cyng- or Dinesig ydyw !Mr. John Williams, Postfeistr. Anrhegu yr Athrawon.—Y mae tair o athrawesau Ysgol Sir y Merched yn ymadael y tymor hwn. Cym- erodd yr ysgolheigion fantais ar yr amgylchiad i ddangos eu parch a'u hedmygedd ohonynt. Anrheg- wyd prynhawn dydd Gwener Miss Davies, a Cake Stand,' a Miss Ethel Owen, B.A., a Silver Ink Stand,' a 'Miss iMyfanwy Morris, A.L.C.M., a 'Photo Frame.' Arbol,iad,au.-Y, mae arholiadau y Seniors a'r Jun- iors yn cymryd lie yn yr Ysgolion Canolraddol yr wythnosau hyn. Llythyrau.—Y mae rhieni y milwyr frwydrasant am y Dardanelles yr wythnos ddiweddaf yn derbyn 1 liythyrau o hyd, pa rai sy'n arllwyso teimladau tor- calonnus iawn. 0 Rhosgwalia.—Daeth nodyn o Rhosgwalia yn dweyd i Mr. Robert Jones, un o wasanaethyddion Mr. Jones, Maesfallen, roddi te parti rhagorol i ysgol- heigion ac athrawon yr Ysgol Sul. Rbagorcl onite? Haedda y igwr hwn uchel .glod petai am ddim ond am feddwl am weithred o'r fath.
NODION 0 FALDWYN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
NODION 0 FALDWYN. Er fod Rhydfrydwr a Thori allan o drefn ar hyn o bryd y mae yn mryd rhai igwleidyddwyr i gadw yr ysgerbwd. Bu cyfarfod o'r Conservative & Unionist Association yn y wlad hon yn ddiwedd- ar, a phrawf ei weithrediadau tfod y rhyfel heb ddileu partiaeth. Wedi'r rhyfel gellir disgwyl y bydd yr hen asynod yn cael eu Igosod yn y wedd, a'r hen badelli pres yn cael eu curo! Y mae'r policemen o Faldwyn ddarfu ymuno wedi eu gwneud yn lance-corporals i gyd. Nid ydym yn synu gan fod llawer ohonynt yn experts efo defn- yddio'r gansen. Nid yn and y clywir lais y 'Cyrnol yn Nhy y Cyff- redinol, ond y mae diolch: yn ddyledus iddo am ofyn cwestiwn yr wythnos hon. ODd pe buasai y cwest- iawn ar ryw fater pwysicach i ;Brydain ar hyn o bryd ibuasai yn datguddio dyfnder ac nid basder synwyr yr aelod anrhydeddus. Pwy y tuallan i Fal- dwyn sydd yn gwybod am ysgol Berriew, a phwy y tuallan i Berriew sydd yn hidio ryw lawer. Cafodd y cyfeillion y perthyna'r aelod iddynt gyfle braf i wneud yn lleol yr hyn y mae'r aelod am i'r Senedd ei wneuthur. Mae gan y senedd ddigon i'w wneud heb law ateb cwestiynau ar firi yr Ysgol Ferriwaidd yn awr. Claddwyd Mr. Edward Jones, blaenor o Wilton Square, Llundain, ym Mhennant, dydd Sadwrn di- weddaf Y mae y Parch. Thomas James, Plasbach, Meitod, wedi gorffen ei gwrs am y B.A. Adnabyddir ef 'bellach fel y Parch. Thomas James, B.A., Elizabeth Street, Dowlais. Mr. 'Rees T. Davies, Mynydd-dir Hir, Llanwddyn, sydd hefyd wedi cael y B.A. gydag anrhydedd mewn hanes. Efe hefyd yw is-gadeirydd y myfyrwyr. Y mae'r Parch. 'Richard Jones, iM.A., Llandinam, yn gwasanaethu yn y Y.M.C.A. hut efo'r 14th R.W.F. oCladdwyd ysgolfeistr Coalbrookdale, Mr. Maurice Jones, M.A., yn Llanbrynmair, ar yr 8fed oyfisol. Bu fyw yn Llanbrynmair am 20 .mlynedd, a bu farw yn 59 oed.
Family Notices
Hysbysiadau Teulu
Dyfynnu
Rhannu
GENI, PRIODI, A MARW. PRIODASAU. Edmunds.—Evans.— Gorffennaf 7, yng nghapel y Bed- yddwyr, Dyffryn Ardudwy, gan y Parch. D. Wil- liams, M.A., Aberystwyth, yn cael ei gynorthwyo gan y Parchn. E. Jones, Llanbedr, a Waldo Lewis, B.A., Caerfyrddin, y Parch. Thomas Edmunds, B.A., Aberdar, a 'Miss Elizabeth Evans, Coedy- bachau, Dyffryn. Hughes-Williams.-Gorffennaf 10, yng nghapel y M.C., Aberdyfi, gan y Parch. John Lewis, Corporal D. J. Hughes, mab iMr. a Mrs. Hughes, Towyn, a Miss Maggie Williams, merch ieuengaf Capten a Mrs. O. Williams, Bodfor Terrace, Aberdyfi. Jones—Jones.—Gorffennaf iaf, yn y Central Comgreg- ational Church, Winnipeg, gan y Parch. H. W. Griffith, 549, Langside St., 'gweinidog yr eglwys Gymreig, priodwyd Mr. R. O. Tones, igymt o Ty Capel, Carneddi, Bethesda, 'G.C., a Miss M. E. Jones, gynt o Ffestiniog, G.C. Bwriada y par ieu- anc gartrefu yn Winnipeg. Prince-Williams.Gorffennaf 8, yng nghapel Saes- neg y M.C., Wyddgrug gan y Parch. J. J. Morgan, Mr. Stanley Prince, rheolwr gwaith nwy Fflint, a Miss Eunice Bridge-Williams, trydedd ferch Mr. Bridge-Williams, Lynwood, Wyddgrug. Thomas- Edwards. -Gorffennaf 16, trwy drwydded, yng nghapel Cymraeg Hammersmith, Llundain, !Mr. M. J. 'Thomas, Marine Engineer, a. Miss Mar- garet Edwards (Pecco), Tre'garon. Gweinyddwyd gan y Parchn. Robert 'Thomas, Talsarnau, tad y priodfab, a F. Knoyle, B.A. Aeth y par ieuainc am eu imis mel i Brighton. MARWOLAETHAU. Adams.—Gorffennaf 13, yn 63 mlwydd oed, !Mr. Rich- ard Adams, ysgolfeistr, Penllwyn, ger Aberystwyth. Bu yn cadw ysgol am 41 mlynedd, a chydnabyddid ei fod yn un o'r athrawon rhagoraf. Brodor o'r lIe ydoedd, a brawd i'r Parch. D. Adams, B.A. (Hawen), Liverpool. Collodd eglwys Penllwyn flaenor ffyddlon, a bydd colled fawr ar ei ol. Greaves.Mehefin 28am, yn nhy ei hunig ferch, Mrs. Ed. Evans, yn Williamsburg, Iowa, U.D., America, yn 76ain mlwydd oed, Mrs. Catherine Greaves, gweddw Mr. William Greaves, gynt o Erw Wen, Islaw'rdref ger Dolgellau, a'r ieuengaf,—ia'r olaf,— o blant Mr. David a Jane Roberts, Caerbeudy, Llanelltyd. Aeth drosodd i America yn f uian wedi marw ei phriod, a chafodd gartref cysurus gyda'i merch a'i phriod. Yr oedd yn fawr ei pharch gan bawb yn Williamsburg, a dangoswyd hynnly yn amlwg dydd ei hangladd ar y 3oain. Teimlir hir- aeth mawr ar ei hoi, yn enwedig gan yr wyrion. ( >riffith^.—Gorffennaf 12, ar ol afiechyd byr, Mr. Owen Wiliiams Griffith, B.Sc., mab hynaf Capten a Mrs. Hugh Griffith1, Arfon Stores, Criccieth. Hugh,es.Gorffennaf 3, yn 56 mlwydd oed, Mrs. Ann Hughes, annwyl briod Mr. Owen Hughes, Tycapel, Ysbyty Ifan. Gweinyddwyd yn yr angladd gan y Parch. :R. R. Jones. Lewis.—Gorffennaf 6, yn 69 mlwydd oed, Mr. David Lewis, 14, Brain ley Road, South Kensington, Llun- dain, aelod ffyddlon o eglwys Hammersmith, er pan symudodd i Lundain, ac am 28ain mlynedd yn ddiacon. Morgan.—Gorffennaf 13 yn dra sydyn, yn 6S mlwydd oed, Mr, John Morgan, Ballymacora, Abermaw. Millward.—Gorffennaf 10, yn 58 mlwydd oed, wedi afiechyd byr, Mr. J. T. Millward, Y.H, Abergele. Gymerodd yr angladd Ie ddydd iMawrth, y Parch W. R. Owen yn 'gwasanaethu, gyda'r Parchn. W. G. Owen (Lifon) a John Kelly yn cynorthwyo. Owens.—Gorffennaf 9, yn 74 mlwydd oed, IMr. Owen Owens, gynt o Lanerfyl, yn nhy ei ferch Mrs. Llew- elyn Humphreys, London House, Dolgellau. Claddwiyd ef yn Llanerfyl ddydd Llun, y Parchn. W. Pari Huws, B.D., Henry Rees, Dolgellau, a D. James, Llanerfyl yn gwasanaethu. lZoberts.(' orffennaf 16, yn ei phreswylfod, Bodlou- deb, Felinheli, yn 75 mlwydd oed, 'Mrs. Roberts, gweddw Mr. Ellis Roberts, masnachydd llechi, a mam Mr. E. W. Roberts, 'B.A. ER COF. Er cof serchog am Louis, mab y Parch, a Mrs. Hugh Ellis, Gwyndy, Maentwrog Uchaf. Ganwyd Ion- awr 25, 1892. Bu farw Gorff. 21, 1912. MARWOLAKTH. MiR. EDWAORlD THOMAS, ,LLANCADLE. Nos Sadwrn diweddaf bu farw y gwr annwyl sydd a'i enw uchod. Ganwyd ef yn St. Dinwyd, Bro Mor- gannwg, ac yn y Fro y treuliodd ei holl fywyd. Bu iyw am rai blynyddoedd yn Llysyfronydd, a bu yno yn wir werthfawr i'r eglwys f,echan sydd yno, a,c oddiyma symudodd i Lancadle, pentref bychan canol y ffordd rhwng .Penmark a St. Athan, ac yma yn aelod o eglwys Penmark y treuliodd y deugain mlyn- edd olaf o'i fywyd. Torodd ei iechyd i lawr tua thair blynedd yn ol, a rhoddodd i fyny y fferm, a threuliodd ran fechan olaf ei fywyd yn Aberddawen, gyda'i ferch ieuengaf. Bregus iawn ydoedd ei iechyd- y blynyddoedd diweddaf, a rhyddhad gogoneddus. iddo ydoedd ei ollyngdod. Yr ydoedd yn aelod o eglwys Penmark, ac yn flaenor yno drbs ddeugain mlynedd. Yr oedd Penmark yn ddwfn iawn yn ei galon, a gwnaeth aberth mawr dros yr achos yno am liynyddoedd. Yr achos ydoedd ei bopeth. Pan yn ei gyfarfod mewn ffair neu ifarchnad neu un man arall ei gwestiwn cynitaf ydoedd Pwy oedd yn pregethu gyda chwi y Sul diweddaf?" Cyfaill pre- gethwr ydoedd, ac ni wnaeth un person fwy erioed o garedigrwydd i brege'thwyr y Fro na'r gwr annwyl hwn. Fe dreuliodd gannoedd o oriau i gyfarfod a hebrwng pregethwyr oedd yn llenwi pulpudau Pen- mark a St. Athan pan nad oedd yr un orsaf rheil- ffordd yn nes na saith milltir i'w dy, a mawr yd- oedd y caredigrwydd dderbynioda. cannoedd o weini- dogion a phregethwyr y Gair o dan ei gronglwyd. Ni wnaeth neb gymaint o wasanaeth i eglwysi y Fro nag ef. Ni bu ei ffyddlonach yn aelod o un eglwys, a pharod oedd i unrhyw wasanaeth: dros achos yr Arglwydd. Ie, dyn annwyl iawn ydoedd, mi allwn fyw byth yn ei gwmni. Ei fath ef sydd yn cyfrif fod eglwysi y Fro wedi dal eu tir cystal yn wyneb newid yr iaith a rhwystrau ereill gyfarfyddwyd ar y ffordd. Cofiwn yn dda imai Cymraeg ydoedd iaith holl eg- lwysi y Fro, ond erbyn heddyw, gyda'r eithriad o ddwy neu dair o eglwysi, Saesneg yw iaith pob pul- pud yn y Fro. Rhoddir un oedfa Gymraeg yn y ddwy neu dair hynny. Y profiadol yn unig wyr y pro,fedigaethau gyifarfyddir yn newidiad yr iaith. Safai rhai yn dyn yn erbyn dwyn yr aith Saesneg i'r capel, ond Saesneg yn unig oedd dan eu cronglwyd hwy. Gwyddai Mr. Thomas yn dda am rwystrau newidiad yr iaith, ond daliodd ef yn gryf dros yr hyn oedd oreu i lwyddiant yr achos. Hu am flynyddedd yn Ysgrifennydd y Dosbarth, a dangosodd yn hynny ffyddlondeb mawr, ac y mae ugeiniau o bregethwyr yn ddyledus iawn iddo ef a'i annwyl ddiweddar briod api eu caredigrwydd mawr iddynt pan yn aros dan eu cronglwyd. Hunodd yn dawel gan orffwys ar ei Waredwr. Dydd Mercher diweddaf gosodwyd ei weddillion i orwedd yn yrnyl ei annwyl briod, yr hon oedd wedi ei flaenu er ys amryw o flynyddoedd. Hawdd oedd casglu pa fath oedd- ei gymeriad wrth y dorf oedd w,edi ymgasglu i dalu y gymwynas. olaf iddo. Gad- awodd dri o feibion ar ei ol a thair o ferched, set Mrs. Loughcr, Aberddawen, Mrs. Morgan, annwyl brod y Parch. J. J. Morgan, Wyddgrug, a Miss Alice Thomas, y ferch ieuengaf. Yr amddiffyn dwyfol fyddo dros v plant. Am ein hannwyl gyfaill gallwn ddywedyd GWyn ei fyd." UN 0'1 WIR GYFEILLION. S
,--....--,,>..._,-::"..;;:.;:...=---;:-<.::;-;:;;;::-.::-::;;:…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
deb li'r seiat ymhlith ein haelodau, fel: y canlyn (i) Nad ydym yn ystyried y presennol yn adeg ffafr- iol i alw sylw at y mater. (2) Ein bod yn gwneud apel ddifrifol at ein swyddogion i arfer cydwybod i fod yn ffyddlon i'r moddion wythnosol, a,c i baratoi yn arbenndg ar gyfer y seiat gan ein bod yn teimlo fod hyn yn anihebgorol angenrheidiol i ennill; yr aelodau i fynychu iy seiat. (3) Ein bod yn cael hanes y seiat—pa fodd y cynhelir hi yn y gwahanol eg- lwysi, ac awgrymiadau pa fodd i'w gwella, yng Nghyiarfod -Misol Llanbedr. Cadarnhawyd yr ad- Toddiad. 24. Gwnaed yr hysbysiad can'ynol gan yr Ysgrifennydd :—Diisgwylir i geisiadau unrhyw eglwys a fwriada wneud cais am fenthycio o'r Gronfa Fen- thyeiol 'fod mewn llaw erbyn C.M. Medi. GeDir cael y Daflen sydd i'w Denwi oddiwrth yr Ysgrif- ennydd sirol, y Parch. E. V. Humphreys. Hefyd, disgwylir yr ad-daliadau dyledus oddiwrth: yr eg- .wys,i y perthyn iddynt erbyn C.M. Medi. 25. Pas- iwyd yr aroddiad dilynol o'r Pwyllgor Ad-eiladu :— Fod caniatad yn cael ei roddi i Eglwys Park Rd., Abermaw i symud ymlaen i adeiladu organ chamber ac i wneud gwelliantau eraill, ar y eapel. 26. Rhodd- wyd rhybudd o gynygtiad gan y Parch. J. Christmas Lloyd i'r iperwyl a ganlyn Fod y ca,sg:iadau wneir yn ystod cyfarfod y prynhawn yn y C.M. o hyn allan i gael eu gwneud ar derfyn cyfarfod y boreu. Fod y nifer angenrbeidiol o frodyr yn cael eu henwi, ond fod dau ohonynt yn cael eu nodi i dderbyn y casgliadau wrth y drw,s, ac na ibyddo'r cyfrifon yn cael eu cau hyd ddiwedd yr awr giniaw er rhoddi cyfie i'r rha,i ddeuent i'r C.M. yn brwyr i dalu eu casgliadau.' 27. Ynglyn a ohenadwri o Ddosbarth y Ddwy Afon pasiwyd ein bod yn penodi y dydd 'Gwener olaf o'r mis hwn, Gorffennaf 3oain, yn ddydd o ymostyngiad yn wyneb y rhyfel. Pregethwyd gan y Parchn. Thos. Hughes, B.A., a T. Mordaf Pierce.