Y Clorianydd

DWYRAN. YSGOL Y CYNQOR.—Wythnos o dder- byn a.nrhegion fu y ddiweddaf yn hanes y plant. Brynhawn Mercher bu y Paroh R. Eurog Jones, un o hen ddisgvblion y di- weddar gyn-afchro, Mr Owen Thomas, yn cyflwyno llyfr bychan gwerthfawr i'r plant. Mi Jones ei hun yw awdwr y llyfr, a chyflwynodd cf er cof am ei hen athraw. Mae ef bellach yn enwog fal bardd. ac yn ysgrifennydd dros Gymru i gyd i Gym- deithaa Genedlaethol v Morwyr Wedyn ddydd lau, bu Mr H. R. Evans, C.S., yn cytiwyno "Victory and Peace Medal" i boh un o'r plant. Cawsom anerchiadau buddioi iawn gan y nai'l a'r Hall o'r bon- eddigiúnuchod. A phrynhawn Gwener dyna foes o oranges yn cyrraedd yr ysgol a ?? ™odd gan y foneddiges haelfrydig, Mrs Bo wen Roberts. Mae Mrs Bowen Kooerta yn enwog drwy y sir am ci chy- inwynasgarwch, a*' wedi bod ar hvd y blynyddoedu yn garedig dros ben i blant Dwyran. Er iddi fynd i fyw i ardaJ ar- all, nid anghoflodd ni eleni eto. Mae'r plant a'r athrawon yn gwir werthfawrogi naehoiu y foneddiges a'r boneddigion hyn, 3-0 yn. 'aYiT? ° u Swo!ed yn cymryd "cv- —O'J yr y*so1 yn y WIAD.

LLANALLGO. C'YMDEITHAS Y BOBL IEUANC Nos Fawrth, a Mr John Roberts. Tros'-yr- Afon, yn llywydd, oafwyd anerchiad rhag- orol gan Mr Jones, Brynhafod, a.r ".Mary Slessor. y Genhadee." Y teimlad yw y dy4id raol ysbryd c«nhadol i'r ovfaj-fodydd hyn. Cymrwyd rhan yn y oyfarfod gan y Paroh R. R. JOIlBS, Mri William Ro- berts, Bryn Eugrad; Albert Griffiths. Parc- javi; a Richie Hughes, Ty'n Ffrwd. Go- beithio y ceir oyfarfod o'r un natur vn fuan eto. Cawn fod nife-r yr aelodau yn 44

AMLWCH. DADL. Yng Nghj maeithas Lenyddol Bethel (W.) nos Lun, da.n iywvddiaeth y Parch G. Turner, caed dadi ar "Ai nian- tais i w'ad yw rhyfelCymrwyd yr ochr gadarnhaol gan Mr D Jones, L.C.M. Batik, a'r naiaol gan Mr Jack Brmdle, a'r olaf a orfu. GWLEDD. Dyna yw tcstun anil i dref a phentref y dyddiau hyn, ond fe- aitihi nad oes ond ychydig o ieoedd ym Mon a galiont fwy o'r cytryw na'r Borth. Nos icrcher diwc-ddaf, trwy garedigrwydj Mr a. Mrs Pritcbard, Emporium, cafodd y cor wledd ragorol yn ysgoldy Carmel, ac hawdd oedd gweled fod pawb wedi mwyn- hau eu hunain. Huliwyd y byrddau gan Mrs Jones, Bryn Sirial; Miss Farrell, Bodlondeb; a Miss Jone*, Garden Cottage, y chwiorydd ewyllysgar hvn bob amser a'u hysbryd yn y gwaith." Gobeithio y bydd i'r cor hwn ddal yn selog hyd ddi- wedd y tymor, oblegid dyma'r niodd goreu y gmil yr aelodau ddatgan eu diolchgarwoh i Mr Pritchard. eu harweinydd ymrodd- gar. SYMUD YMLAEN,Nos Forcher cyn- hahwyd pwyllgor llwyddiannus a brwd- frydig ynglyn a sierhau ysgol sirol i Am- lwch. Penodwyd Mr R. R. Jonos, Ty'n- rheol, yn llywydd, a'r Mri T. Jones. Eith- lnog, a J. H. Roberts, Preswylfa, yn ysg-fifctnyddion, ac wedi ymrwymo i beidio bodiLanni ar dbiti llai na cliael ysgol sir, ponderfynwyd cynrial cyfarfod cyhoeddui yn Festri Betheil (W.), pryd yr ajierchir gan Dr. Jones. Mr L. Hughes, y Parchjj. T. Prichard, T. Evans, R. 0. Williams, D. Cvvyfan Hughes, a Godfrey Turner, ac y cyflwynir penderfyniad o blaid cael ysgal i farn y cyfarfod. Hefyd cynhelir cyfarfodydd cyhoeddus ym Mrynrefail, Ponysarn. Llandyfrydog, Rhosybol. Llan. fechell, Ga,rreglefn. L'emacis, a Llanfair- ynghornwy. Penderfynwyd hefyd anfon cylchlythyr i bob Cyngor Dmesig a Phiv.yf- ol, a rheolvvyr pob ysgol yn y cylch, i ofyn iddynt (ii-afod y iiiater. GOBEITHLU BETHESDA 1.C.). — Nos Fercher cynhaliwyd cyfarfod amryw- iaethol diddoix>l ac adeiladol, dan Ivwvdd- laeth y Parch D. Cwyfan Hughes." B.A.. gweinidog, a Mr W. T. Jones yn a,rwan. Caed amryw ganouon a thonau gan y plant, hefyd adroddiad, Orousaw," gan saith o fechgvri; adroddiad, Johnnie Pri- ohard dadl, Jennie Jones ac Arthur Em- rys Jones; adroddiad. Kate Jonl' can, Le-slie Jones; adrodd. Ciatherine Jones, Cassie Jones, Mair Farrel, Jennie Jones. Bessie Owen, Mair Jones, a Maggie Hughes. Mac gair o ganmoliaeth yn ddy- ledus i Mias Jones, Parys Lodge-square, am ei llafur a'i diwydrwydd yn hyflorddi y plant mar ragorod.

BWYNSIENCYN CERDD a ganwyd ar briodas Mr Hugh Edwards, Llanfawr, Llangristiolus, a Maggie, merch hynaf Mr a Mrs Hugh Williams, Bodrida:- Nid ydwyf fardd na phrydydd, Ni roddwyd imi'r ddawn I naddu'n awenyddol Foddyliau mawr a llawn: Pe buaswn, cawsech awdl Neu bryddcst cyn mynd ff wrdd: I Ond nid wyf fardd, waoth hyn na mwy, Cewch gerdd o ben y bwrdd. Rhyw gerdd o longyfaroiiion, A dymuniadau lu, Ar ddiwrnod eich priodas Yw'r gerdd a ganaf fi: Hir oes a llwydd a bendith, Fo ar eioh uniad glan: Eich bywyd ballaoh fyddo'n Ilawn 0 flodau ac o gan. Mao Hugh yn awr yn foddlon, Eldrychwch arno'n wir Pa ryfedd, ar ol euiull Y lanai yn y sir? A Maggie hitha.u'n hapus, Mac heddyw'n berffaith siwr: Mae'r fodrwy wedi selio Ei chariad iddi'n wr. Er fod y gaeaf wedi dod A'r rhod a'r hin yn oeri: Yr haf a'i swynion draw ymheld Bu adeg well i briodi ? Pa beth yw Tachwedd oer ei ryw I gariad Hug'h a Maggie ? Pan fyddo seroh yn llosgi Yng ngiiaion mab a mun, Mae'r gaeaf oer yn troi yn haf- Waeth iddynt hwy pa un Daw stormydd i'oh cyfarfod Wrth doithio drwy y byd: Na hidiweh ddim, mae cariad pur Yn Ileddfu'r storm i gyd. Mae'r Llan yn wacach heddyw Ar ql i Hugh fynd ff wrdd: Bydd hiraeth arnynt yno oil Am hwyl oddeutu'r bwrdd: A thrist fydd aelwyd ddcdwydd Bodrida ger y Bryn, Ar ol i Maggie fynnu mynd A gwneutkur peth fel hyn. A wnewch chwi gofio heddyw, A chofio tra fo'ch fyw, Mai'r gwr y sydd i rwyfo A'r wraig i ddal y Lly w; Ac os rhaid ichwi ddigio I Am rywbeth ambell dro, iWel, peidiwoh digio ar unwaith, Neu ewch ymhell o'ch co! O'ch ol mao rhagoriaethau Enwogion yn ddiau,— Mae traddodiadau enwog Yn perthyn Ichwl 'e-li dau: Gwyr mawr inewn byd ac eglwys, Colofnau Achos Duw,— Bydd cofio'r rhain yn gymorth iawn I chwith au i ddechreu byw. Fe weifchiweh yn egniof I drin eicih fferm a'ch tir,- Yr ych aich dau yn hannu 0 ffermwyr gorcu'r sir; Ond coiiwch, fl'ermio'ch enaid, A mynnwch ofni Duw, A gweiithiwch yn Ei Winllan Ef, Ilra fyddooh yma'n byw. WeJ, bendith Nef fo arnoch, A gwened Ilwydd yn lion: Na ddeled croes na blinder I iseihau eich bron: Un peth yw glan briodi, Peth mwy yw dcchreu byw: Ond nid yw byw yn ormod tag I ddau yn ofni Duw.—

CAERGYBI. LLAFURUS GARIAD. — Ymgymerfch rhyw ddeg o Eglwy^wvr ffyddJon a'r gwaibh o fyrddio rhan o nenfwd Eglwy8 St. Seiriol, a golvga hyn gryn arbed traul. MORAWL. Cafodd Mr Hugh Jones, mab Mr a Mrs Jones, 24, Holbcarn-road, a Mr Thomas Evans, ma.b Mr a Mrs Thos. Evans, Cambrian-street, eu tystyssrif yn NuJVIl fel "master mariners." SUT UN YW'R CYMRO? Daeth Mr G. Madoc Jones o Fodorgan i Ebenezer y nos o'r hlaen i draethu ar "Nodweddton- y Cymry." Y LLONGAU.—Y mae'r "Arvonia" (" Cambria" oedd hi gynt) a'r "Scotia." yn rhedeg eto rhwng yr orsaf a gwlad y GwytkieJ. A.L.C.M. Dyna lyt'hyronnau'n proifi medr a. gwybodaeth (jcrddorol, ac y maent gan idiiss Annie Roberts, 55, Ix>ndon-road. CAERGYBI GYNT. — A Mr J. Prytherch yn y gadair, dyna fu yn N.is- gwylfa nos Fetrolier, sef son am Gacrgybi megis ag yr oedd, Mr Robert Williams yn rhol eychwyn i drafodaoth blescirus. Y TAI NEWYDD. -Y mae'r Pwyllgor Tai wedi penodi Mr Asquith, arolygydd y dref, yn ben-saer i'r gwaith o godi tai. Bwriedir cychwyn gyda 52 o dai yn Lon- don-road gynted bo modd. YN WRAIG IEUANC'.—Dydd Mawrth, yn rAy oi rhieni, Mr a Mrs Hughas, Ash- bourne, Rhosygaor-aveniie, bu farw Mrs Elizabeth Pr.itohard, yn 26 mlwydd ood. Y DDARLLENF A. Hysbyswyd yng nghyfarfod y pwyllgor. a Mr Owen" Ro- berta yn y gadair, fod y rha.i'n garedig wedi anfon llyfrau a rrhyfnodoliari -.—Miss ITiomas, Westbdry Mount; Mr W. H. Williams, Boston House; Mr E. C. Cor- bet, Parch Thomas Williams, Paroh W. Griffith, Cap ton W. Oliver Thomas, Mr G. Learmouth, a Mr F. M. Cotton. A.S. EBKNEZER,. — Bu'n "aanedd" wylJt yno nos Fercher. Mr 0. R. Jones, Ponrhyn, oodd y "Llcfarydd;" a Mr R. J. Williams, Gyfynwen, yn "glerc." Dyg- wyd i mown Fesur ar y pwnc Gwyddelig gan Mr R. Lloyd, Tymawr, sef y Prif Weinidog. Bu siarad grynius gan Mri O. H. Williams, F. W. Jones, J. G. Jones, Rd. Hughes, J. W. Hughes; ac atebodd y Paroh S. H. Hughes ar ran y Llywodraeth. Taflwyd allan y "Mesur."

CAPEL COCH. CYFARFOD Y NADOLIG. Gohirir cyfaj-fod cystadleuol Capel Ty Mawr hyd nos Fawrth, Rhagfyr 3Qam. Saith dostun cerddOrol a'r prif adroddiad yn agored. Cyfansoddiadau i'w hanfon i'r Yag-riffin- nydd—H. Jones, RefaD—erbyn y 24a.m; a getilr cael rheistr y tostunau ganddo.— Hysb.

CEMAKS AWR GYDA'R BEIRDD.-Nos Wener, yn y Neuadd Bentrefol, cafwyd anerchiad ragorol gan MT J. Hughes" (Mechellydd Mon) ar y beirdd. Rhanodd Mr Hughes y beirdd i bedair cyfnod, gan ddechreu gyda Dafydd ap Gwilym hyd at y beirdd prtwnnol. Kid oedd rhagora<.h un i'w gad na Mr Hughes i annorcli ar y pwnc yrn.-i, eio yn hen eisteddfodwr ac yn fardd gwych. Cadériwyd gan Mr H. E. Jones, Y;sgol y Cyngor. Diolchwyd gan y Paroh O. Parry, efe n em hanog i a.->tudio ba-rdd- oniaotH a llenyddiaeth Gvmrftig "r mwyn cadw Cymru rhag ei llyncn gaii genedil y Sails. Ategwyd gan y Parch J. S. Evans. —R.G.

LLANDDEIISANT. DRAMA. — Bydd Cwmni Dramayddol Deusant yn rhoddi perffonniad o "Arthur I Wyn, y Bugail," yn Ysgol y Cyngor, Rhagfyr 29ain a'r 30ain. Yr elw tliag at gynorthwyo y brawd Owen Joneis, Stryd, yn ei wacdedd.-Hysb.

LLANERCHYMEDD. YR ARDDANGOSA, I Y Pardh O. Kyffin W 'iliti,,s -:c, da am dano-rops gychwyn :'r ardv'atigcifa ednod yn y Llan, ac ymgymerivyd a'r ys- grifenyddiacth a.r ei ol "an Mr J. B. Jones, Bod'hunod, Amlwch-yitz.Li n wr ymroddgair gyda'r da pluog. Gwe'.ir it c'o heofyd ennill rhan dd-a o'r gwoI>r.vyjn; a I "Jonesiaid" eraill yn am-wg yn ileitr yr enill.wyr Pair of table cJiickens: 1, J. B. Jones, Bodhunod; 2 and 3, Mrs Jones, xegoldy Farm, Llanerchymedd. Do, ducks: 1 and 2, J. B. Jones; 3, Mrs Jones, Neuadd. I<lanercliymedd. Do. geese 1 and 2, Mrs Jones, Ysgoldy; 3, J. B. Jones. Do. turkeys: 1, 2-and 3, Mrs Jones, Ysgoldy. Trusw-d chicken: 1 and 2, Mrs Jones, Y s- goldy 3, Mrs Hughes, Cae Adda. Do. duck: 1 and 2. J. B. Jones; 3, Mrs Jones, Ysgoldy. Eggs (white): 1 and 2, Mrs Jones, Ysgoldy; 3, Mrs Jones, Neuadd. Do. (brown): 1 and 3, Mrs Jones. Yegoldy, 2, Mrs Jones, Neuadd- Killing, pluck- ing, and trussing a fowl in shortest time: 1, Mrs Jones, Ysgoldy; 2, Mrs Williams, Peniel. Cock or hen, pure breed, for producing table poultry: 1 and 3, J. B. Jones; 2, Mrs Jones. Bryithyfryd. Do., cross-: 1 and 2, J. B. Jones. Goose or gander: 1 and 2, J. B. Jones. Drake or duck 1 and 2, J. B. Jones; 3, Mrs Jones, Neuadd. Turkey: 1 and 3, Mrs Jones, Ysgoldy; 2, Mrs Parry, Tynlla-n. Do., novice: 1, Mrs Jones, Neuadd; 2, Mrs Jones, Ysgoldy. Cock, a.ny variety: 1, J. B. Jones; 3, Mra Jones, Brynhyfryd. Do., hen: 1 and 2, J. B. Jones; 3, Mrs Joaes, Brynhyfryd. Butteir (oream): 1, Miss Edwards, Bod- afon, Duias; 2, Miss Owen, Treflye, Rhosy- bol 3, Mrs Jonos, Brynhyfryd. Do. (old fashion): 1, Mrs Lewis, Tydjdyn Herbert; 2, Mrs Jones, Pemtre Eirianadlt; 3, Mrs Lewie, Tyddynwaen. Special prizes :-Lhnen-ohyme-dd Trades- men's Cup: Mrs Jones, Ysgoldy. Butter: Miss Edwards, Bodafon. Best bird in dhow (cup): J. B. Jones, Bodhumod. Cup given by Mr P. MoKenzie for most points: J. B. Jonee. The draw: 1 (goose), Mrs Richards. Iiodge, Amlwch; 2 uluck), Mrs M. Wil- liams, /grocer, High-ytreet. Guessing weight of Live bird: Mrs L. Williams, Ty- hen, Llanerchymedd, Mrs Jones, Ponitro EirijmaUt, and Mias Hughes, Pandy Ceidio —equaL

LLANFAIR P.Q. AM RYW DDONIAU. — Nos Fercher cafwyd cyfarfod amrywiaetho! lliosog gan gymdeithas yr Anibynwyr. Llywyddwyd gan Mr J. Owen (ieu.), a chaed canu ac adrodd gan Misses Gw'adys Owen, M. E. Hughes, Esyllt Jones, L. Owen, D. Deff- erd, C. Paxry Jones, Mri O. Thomas, J. De.fferd, J. Hughes, W. Owen, a W. Jones; gyda Mr W. R. Jones, wedi dod iYi mysg, ac yn cael ei osod yng nghadair beirniad. Trefnwyd y cyfarfod gan Mr R. Hughes a Missl Owen. ETHOLIAD SENEDDOL. Yn y Gymdeithas Lenyddol nos Iau, cafwyd hwyl a brwdfrydedd ynglyn a'r etholiad. Mr W, T. Prytherch ofalai am yr ethol- iad, a gwnaeth ei waith yn hallol ddi- duedd a doeth. Daoth pedwar ymgcis- ydd vrnlaen am gynrychioli Mon yn Son- edd-dy Prydain. Yr aelod Llafur ddewis- wyd-yn bennaf, medd rhai, ar bwys y "teligram" dderbyniodd odd:vvrth y Prif Weinidog yn addaw ei gefnogaeth yn y gwaith o wneud Cymru yn wlad deilwng i'r rhai yniladdodd yn y rhyfel fawr i fvw bellach tnevra heddwoh a chysur. Dyina fel y safai'r ymgeiswyr:—Mr John Owen, ysgof.febtr (Llafur), 25; Miss Olwen Matthews, Siglan (Anibynnol), 15 y Mr W. Jones, Garage (Rhyddfrydwr), 5; Mr Hywel Rhys (Coalition), 4. Gwelir fedly i'r ymgeisydd Vafur gaol mwyafrif clir ar y tri ymgeisydd ai-all

LLANFAIR YNGHORNWY. Y CYFARFODYDD LLENYDDOL. E.rbyn hyn mae dyddiad y cyngerdd rnawr- eddog a fwrtedir ei gynnal mown cysylltiad a'r uohod wedi ea bennu, sef nos Wener ar ol y Oalan (Ionawr 2il), am saith o'r gloch, yn Ysgol y Cyngor. Mae'r rhag■ oiygon yn arddorohog, gan fod arnryw °o gyleillion o Langefni a Llanerchymedd wedi addaw dyfod i'n oynorthwyo. Geliir caal tocyimau am swilt yr un yn yr ysgol nooon,y cyfarfod; plant yr ardal l daJu'r lianner.—Hysb.

LLANFECHELL. PRIODAS. Dydd MawrtJx, Rhagfyr l&eg, yn Eglwys Llanfechiell, trwy dnvy- dded, gan y Parch Win. Evans-Jones, rheithor, priodwyd Mr Thomas Lewis Humphreys, Tregele, a Miss Ellen Cath- erine Lewis, Gvvydde'yn Fawr. Mae y priodfab yn un o bump o frodyr a fu yn gwasanaethu eu Bronin a'u gwlad ar djr a mor. Bu yn y rhyfel-long "Liun" niewn pedair brwydr gyda'r gelyn, a daeth yn ddihangol trwyddynt oil. Rhodd- wyd y briodasferoh ymaith gan Cadben Evans, Ll a" Gvvasar.aethwyd fel gwas priodas gan Mr Robert Roberts, Tre- gele, ac fel itiot-ii yr. gan Miss Jones, Cas y Cloc, Cemaos Bay.

LLANGOEDT" AMRYW 1AETHOL. Cynhaliwyd I Cynioeithas i.wiydiLj! y M.C. nos Wener, da.n Jywyddiaeth Mj- John Jones, Tan y Pontre. Y da.tganwyr oedd Misses Maggie a Lizzie Owen, Berth y Gog; Miss Parry, Miss Roberts. Mr Evan Parry, Glandwr- terrace, a Mr Riohard Thomas, Ty'nvrardd, a'i barti. Adroddwyr: Miss Williams, Rhyd; Mias Lizzie Roberts. Pantycolyn Madge Jones, Ivy Cottage; Mr E. Roberts, PantyceJyn, a Mr J. H. Doyle, Menai View. Dad leu wyd gan Miss Parry, Beauinaris-road, a Miss Williams, Rhyd. Miss Lizzie yughes, 'jlygralg,a Aliss Jenny Roberts, Brynteg. Buddug- wyr: Araeth, Mr Riohard Jones, Tan- Ion brawddeg o air, Mr J. S. Doyle.

LLANGRISTIOLUS. 'REFAIL, RHOSENGAN. Dymuna Evan Roberts eioh hysbysu fel ai,cial "i fod wedi cael large White Boar goreu sydd ddiichon gael at euoh gwasanaet'h. Ei oris yw 48. — Ilvsh

I LLANGEFNI PLANT YR YSGOL.-Cafodd plant yr ysgoilion "bisyn tair" gan Mr King, Ship, ac orange gan Mr J. E. Jones, Ponlon, cyn ymwaihanu dros yr wyl. Y SEFYDLIAD CX>FFA.—Nos For- cher, a Mr O. Caerwvn Roberts yn y gad- air. oafwyd anerchiadau gan Miss Cissie Garland a Miss Hughes, o'r Ysgol Sirol, y naill ar yr Eisteddfod a'r ilall ar lenydd- iaeth y Nadolig. Y DAIHjUNIAU.—Gweler ein oolofn- au hysbysiadol modd y bydd dangos y dar- lurriau yr wythnos hon. Sylwer hefyd y bydd y seindorf yn bresonnol nos Nad- olig. Y DALL.—Fu erioed achos terlynga-ch o gefnogaeth na'r gymdeithas ddyngarol sydd yn gofalu am filwyr a morwyr dall, saf y St. Dunstan's Hostel. Rhoed am- len i blant yr ysgolion ddydd Gwener gydag apel am iddynt gasglu ci Ilond, ao adeg briodol i gyfrannu yw y Nadolig. NOS OLA'R FLWYDDYN bydd cyngordd gan y Bedyddwyr yn y Neuadd Drefol. Y maent wedi sierhau gwasan- aeth cor plant enwog Caergybi, a gipiodd y brif wobr yn Eisteddfod Corwen, gyda baritone enwog o'r Wyddgrug, a Mr Ed- wards, y crythor talentog o Lernwl, ac eraill. Gwoler yr hysbyslenni.—liy;b. MAWRIIAD Y CYMRODYR. Bu ajigladd Mr Lewis Samuel Jones yn achlysur arwyddion cyifredinol o barch brynhawn Mercher. Wedi i'r Parch. li. S. Jones gynna.l gwasanac-ith wrth y ty, awd i gapel y Westeaid (oherwydd maint y dorf). Yno cymrwyd rhan gan y Parchn R. Prys Owen, J. Ernest Grif- fiths, Lewis Edwards, a W. Llewelyn Lloyd. Canwyd nifer o emynau a chwar- euodd Mrs Price y "Dead March." Dyg- odd Mr Hugh Thomas, Y.H., dystiolaeth uchel gynieriad yr yttiad-awcdig -,a chyn-' rychiolid y Pwyllgor Amaethyddol Sirol hefyd gan Mri Waiter 0. Jones, Griffith Jones a Tom Jones gyda Mr W. Jones, Llan fair-P.G. Yr oedd y gwasanaerth yn nodedig o efreithiol, a'r Cymrodyr (gyda Dr. Prytherch a Major H. Pritchard) yno n rhif mawr, a hwy oodd yn cludo'r arch. Mewn Ilythyr o gydymdeim'.ad at y teulu ysgrifennai Mr J. Lloyd O'wen:— "Mewn cyfarfod o'r Cymrodyr pasiwyd p'.eidlais o gydymdeimlad dwys a OhWl. Teimlwn oil mewn dyled îch brav.d, gan Altai ef fu'n offeryn i fl'urfio'r gangen yn Llangefni. Nid yn unig yr oedd yn Gymrawd ond yn gyfaill gwir inni i gyd, a phob amser mor siriol. Edrychwn arno fel un arall sydd wedi gwneud yr aberth rnawr: gwnaeth ei ran i'w wlad yn nydd ei gofwy, a.c achoswyd ei aiiechyd yn uniongyrchol gan y caledi y bu drwyddo wrlth wneud y rhan honno." Yn y fynwent darllennodd Mr U. Ffestin Jones, gweddiodd y Parch. T. Smith, a chanwyd "Ar lan Iorddonen ddofn." Y prlf aJarwyr oedd Miss Jones (chwaer), Mri W. 0. Jones a Walter Jones (brodyr), W. C. Uoyd, Bethel (ewythr), Miss Nellie Lloyd, Bethel, a'r Parch. W. Li Lloyd; Mr Tom Lloyd, Pantymel, Bottws G.G.; Mrs Thomas, Bettws G.G.; Miss Owen, matron Ysbyty, Llangefni; Miss Parry, Ynys Hilbre; iVIrs Thomas, Cae'rpant, Amlwch; Mrs Pa.rry, Ty'nlon, a Mr John Parry; Mrs Hughes, Rhosgofer; Miss J. Lloyd Owen, Ulan- hwfa-road; Mr Charles Evans, Bangor; Mr a Mrs John Jones, Llaingynffon; Dr. Llywelyn Jones, blaenoria^d capel Smyrna, etc. Ceid blodeudyrch hardd wedi eu han- fon gan .Chwaer a brodyr; Syd.; teulu Bethel; Mr a Mrs Lewis Jones a Kate, Hilbre; Y sgQl Sul Smyrna; Cymrodyr filangefni; b y Swyddfeydd Sirol; Miss Nell Jones, Llundain; staff Ysbyty Llan- gefni; Mr O. Elis Hughes, Cefni Cham- bers; Mr Hughes a'r teulu, Gorffwysfa; a. Mr a Mrs Rowlands, Emporium. Yr oedd y galon rhy lawn i'r taiod lefaru yn y gwaaanaeth angloddol ddydd Marcher, ond er pallu o'r llais rhaid i'r llaw heddyw gad bwrw blodeuyn er coffa am da.no. Dywed El fed Distaw iawn yw angeu, Fel yr eira gwyn, ac nid yn unig y mae angeu yn ddisfcaw ei weflthrediadau ond y mae yn cynyrchu distawrwydd dwys a brawyahus yn yr tenajid fel mai Ihoiwddact na, eiariad yw myfyTio ac adgofio rhinweddau y sawl fo wedi ein blaenori. "Peidiwdh holi hedd- yw" meddai Grolyddan pan oedd cysgodau yr eilfyd yn ymdaenu dros ei wyneb gw-elw a'i yspryd anfarwol. Gofyniadau lu sydd yn ymgodi yn y galon, yn arbennig air Jan bedd yr ieuanc: Paham y bu y goll-ed hon ? Paham y torrwyd y deJyn mor gyn- nar? Paham y bu y fath siomiant? Dyna'r gofynion oedd yn y galon ddydd Member, ac ni fedrai genau agorod y bedd eu hateb. Llaric hoff a hynaws oedd L.S., fel y gel- wid of gan ei gyfoedion, ac yn ei yma- dawiad yn ddegar hugain oed aetfh bywyd cvfoethog o'n plith. Cyfoethog o addewid a gobaitih, cyfoethog o gariad ac aberth, cyfoethog o sirioldeb a chymwyroasgarwch. Nid tlawd yr un bywyd, beth bynnag fo'i swydd a'i saile, fedd yr elfennau hyn. Am gyfnod bu Lewis a mmnau yn oyd- weithio, ac er yn 4ryfei!lgar ag ei cynt cefais gyfle i'w adniaibcd yn well y pryd hynny. Llanc deallus, tirion, awyddus i gyflawni ei oreit ydoedd, a rhyw ddigrif- wriH dilwgr yn oi natur a'i oiriau. Llawer gair pert ac ymadrodd ffraeth a baraHai gan ennyn gwen a hwyl a denu haul ar 1awer awr d'gon dilewyrch. Mwyn gen- nyf gofio ei ddau Jygad meddylgar yn syllu mewn direidi diniwed a rhyw faan- nor gwcn yn chware ar ei wyneb, fel rhag- ymadrodd j chwerthiniad i:ub. Ceid yn- ddo fwy o dak-nt nag a dybioi ond y sawl gafodd fyned i'w gyfrimach, ac yr oedd y daient brin o fod yn lion a chreu llondesr yn bur amlwg i'w gyfeilLlon. Mednai "weled yr agweddau d'igrif i fywyd, a dynia un o elfennau gwcrthfawrrocaf oymeriad, yn ol a draothodd y Prif Weinidog pan yn gweled di,rlfwc,i-i myfyrwyr Bangor ar achlysur un o'i ymweliadau a'r ddiinas hcmno. Meddai ddawn i ddarlunio hefyd, ac yr oedd ei bwyntil yn gyflym a'r Ilraw a'r Uiw yn barod eu gwasianaetjh. i'w fedd- wi byw. Ni buasai Ivewiis Ibytli yn roarw o 3-spryd aliach-pabell fregus a gafodd i yspryd iach, a lion a thirion, ac er i'w losgedd bruddhau qi nwyfibnt cynhenid ceid ef ar yr oriau mwyaf digalon yn oi brofiad yn medru trwy wen a gair ysgafn- hau y teimladau fu agent yn Uetihu eraill. Ni somai lawr am grefydd, end gwnaeth rywbeth gwell na son am dani, sef ei byw. Nid bywyd di-grefydd yw bywyd all gatru mor bur a chyflawni cymwynaisau mor ddis- taw a dirodres ag a gyflawnai cf. A ah'anmil gwe-Ll na. phroffes ifurfiol ydoedd yr yspryd hunan-aberthol a amlygodd pan o'i fodd yr ac-th i'r ga,d ac y dioddefodd yn ddi-gwyn ofnadwyaeth Iblynyddau o beryglon yn yr heldrin yn Fframc. ]>aefch adref o'r rhyfel a i hol yn drwm arno, ond yr oedd ei uthelgais yn Hu/nio liavver darlun teg ar Jeni y dyfodol. Olyw- als rai o'i gynlluniau, ac yr oeddynt yn glorl iddo. Ni chaiodd fyw i'w sylwedd- o!i yn y b}d hwn, ond ni all na ddaw llawer breuddwyd cyfrin i ben tu hwnt i'r lien. Tair wythnos i ddydd ei angladd bum yn ei gwmni am rai oriau. Gweiais arwyddion nad oedd awr yr ymddatodiad nepell, a phe cawsai estyniad einiioes nid llawer o feluster fuasai mewn bywyd mor boenus. Wrth edrych ar oi arch moddya- iais mai yr hyn oedd farwol yn unig a geid ynddi—pridd i'r pridd, lludw i'r Iludw, a daear i'r ddiaear, a da bod gweryd i roddi yr 'hyn sydd lygmdwy. Ond nid eiddo y pridd y meddwl byw, deaLlus, fedrai syl- weddoli eangder byd arall; nid lludw yr yspryd caruaidd oedd yn medru taenu air- ioldeb, ac nid o'r ddaear yr enaid oedd yn rhy fawr i'r oorff 'bregus a geid yn am- wisg am dano. Mae dyheadau a gobeitih- ion cation ifane. yn rhy werthfawr ac ar- tLCheJ i ddarf(xl, ac y mae y Duw a'u ore- odd yn rhy gyfiawn i greu a deffro y fath deiimladau a syniadau i'w siomi. Mae anfarwoideb i'r oyfryw. Wrth flynyddau y mesurir einioos, ond nid wrth flynyddau ond wrfch ddyheadau v mesurir bywyd. Nid hyd oes ond oi dvfndeT a'i haruehel- erld a'i hamoanion ddyrv werth arm. Blynyddau mebyd enaid Lewis Samuel ydoedd y deng mlynedd ar huigain oedd ar oi arch, ac y mae yr ejiiaod a'r bywyd yn parhau ac yn myned rhagddynt. Caiff yn awr ddadblygni niewn byd mwy oyd- naws a thwf enaid, dan yr amodau gore ac yn yr awyrgylch buraf." Er mai gofid sydd mewn llawer oalon o'i goDi, gan f-wyned ei gwmni yn yr arnal, eto llawer iawn gwell yw arno ef, oanys pa beth byn- nag oedd dda a phur yn ei fywyd a erys yn anniflan.—Caerwyn.

LLANFAETHLU. ANRHEGU. Nos Wener cynhaliwyd cyngerdd yn y Coffee House er cyflwyno tysteb gan Eglwys wyr y plwyf uohod, ynghyda nifea- liosog o gyfeilliom eraill perthynol i'r Bedyddwyr a'r Methodist- iaid, i'r Parch J. M. Wright, B.A., y curad poblogaidd, ar ei ymadawia,d am Penmoh a Llanfaes. Cy oil wyn wyd y mud- iad gan y ddau warden proserin ol, sef Mr D. Hughes, Plasucha', a Mr R. Jones, a'r wardeniaid y flwyddyn flaenorol, sof Mr H. Hughes, Plasgwynt, a Mr Hughes, Pen- terfyn, a r bwriad cyntaf oedd ei gyfyngu i'r Eglwyswyr. ond buan, ar daer erfyn- iad amryw o Y mneilltuwvr. gorfu agor y drws i eraill, a ohafwyd swm sylweddol mewn byr amser. Dewisodd Mr Wright gael set o "Pocket Communion Service," gyda'r ysgrifen ganlynol yn a.rgra,ffcdig- —■" Presented to the Rev. J. M. Wright, B.A., by the Church members of Llan- faethlu and other friends, on the occasion of his departure, December 19th, 1919." Hefyd, Dr. Hastings' Bible Dictionary. Yr oedd yr ystafell yn orlawn cyn gynted ag agorwyd y d^ws, ac yr oedd gymaint arall y tu allan. Awd trwy raglen faith, o dan lywyddiaeth Mr H. Hughes, y cyn- warden, ac arweiniwyd yn ddeheuig gan y ffraeth a'r siriol Cadben Roberts, Ty- ddyn Llwyd. Cymrwyd rhan. ar ol oa.nu yr Anthem Genedlaethol Seisnig, gan y canlynol: Master Glyn Williams, Miss A. Owen, Berth: Miss Blodwen Williams, Miss Lizzie Griffiths. Miss Maggie Thomas, Mr 0. F. Jones, IJanol, Rhosgoch: Miss Ellis, Lla.nfairyngho.rnwy; Miss Maud Ellis, a Mr W. Jones. Birkenhead. Can- wyd da,ir g-vvait.h ga.n bedwarawd, yn caol oi arwa.in ga,n Mr Hughes, Pentcirfyn. Ca.nwyd liefyd gan y Misses Hughes. CyfIwynwyd y rhoddion i Mr Wright gan Pol y Hughes a Miss Maud Ellis. Diolohodd yntau mewn araith bwrpa.soJ a theimla.dwy i bawb am eu caredierrwydd tuag ato bob am.acr, ac am eu geiriau oar- edig y noson honno, yn.ghyda'r anirhegioin gwerthfawr. Siaradwyd yn uchel am Mr Wright gan y Cadeirydd a'r Arweinydd, hefyd garx y Parchn. W. R. Jemian, PenVorsedd, a J. Lambert Jones, rtiedfchor Llanrhyddlad; a IViif Edward OWOIl. Hefyd, daeth y Pa.rch D. LLoyd (B.) i'r cyfarfod ac i'r llwyfan i siara.d fel Ym- neilltuwr, yn uohel am y Paroh Mr Wright Daeth ]Vlr John Roberts, Tan y bryn, ymken i'r Hwyfan gydag anerchiad bardd- onol, yr hon a fwynhawyd yn fawr. Cyin oanu ar y terfyn, diolohodd y Parch W. M. Wright. fheithor L!a.nfachra<cth, i bawb am eu caredigrwj-dd a'u rhoddion gwerthfawr i'w frawd, ar oi ymadawiad. Cymrwyd 9olo'r Anthem Cronodia^fchol gan Miss Ellis, a chyfeiliwyd ar y berrdoneig gan Misses Ellis, Miss Hughes, a Mr R. Josies, organnydd yr eglwys.

NIWBWRCH. COLLI'R CW NSTABL.—Nos Lun bu farw'r Heddwas Thomas Jones: gostyng- wyd ei nerth. a.r y ffordd, canys nid oedd ond 53 m!wydd oed. Bu yn y swydd am 25 milynedd, ac yng Ngwalchmaj yr oedd cyn dy.fod yma; hrodor o I/anedliian, a obanddo arnryw berthynasau yn y fro honno. Swyddog ydoedd a garai roi cynigor yn hytrach na gwys, ac yr oedd yn wr cymeradwy yn y broydd y bu'n gwylio eu hedd. Dygwyd ef i'w gladdu i Lan- gefni ddydd Gwener, pryd y gwasanaeth- l81Í'r Pardh J. J. Evans. Y weddw, a'r unig fab, a thair o chwiorydd' (y Rhingyll O. Roberta yn briod gydaig un, yntau'n- brescnnol), a nifer o berthynasau eraill wedi dod i'w Uebrwng. Yr oodd hefyd yn bresennol y Prif Gwnstabl Prothero, y Ddrprwy Brif Gwnstabl II. Williams, yr Arolygydd W. Owen, y Rhingyll R. H. Willkms, y Rhingyll O. Jones, a'r Cwn- etabliaid R. Pritchiard (6), R. Bryian (8), Owen Williams (9), John Jones (10), Owen Jones (11), William Falloon (12), R. 0. Jones (13), Jos. R. Williams (16), J. Fair (18), W. Williams (19), J. Chapman (20), Thos. Owen (22), W. Hughes (23), O. Jones (24), E. Rees (25), Thomas Jones (26), a W. Evians (27).

RHOSYBOL NEWYDD DA yw fod Mr Pioroo Owen, ar ei ryddhad o'r fyddin, wodi ymsefydlu ac agor Gefail yn Rhosybol, ac yn baj-od i ymgymeryd a phob math o waith gof. etc. —Hysb.

Chwyddiadau Dy'frol. "Yr oedd fy elwlod bob amser yn wan," obai Mrs L. Dale, 95, St. Pancraa, Chichesr ter, pa.n ymwelwyd a hi ar yr llog o Hydref, 1910. "Gallwn ddweyd pan yr oedd y dropsi ax ddyfod. Byddai bob am- sor yn dilyn yr anwyd lleiaf. Yr oedd poen yn fy nghefn, yr oedd man-gemig jxxjnus i'w t-eimlo'yn myned gyda'm dwfr, a ohrynhoai'r gwaddod. Yr oodd y dwfr yn brin hefyd, ac aof adegau nid oedd dim ohono. Teim-lwn fel pe ooe'r olwlod wedi peidio a gweifchredu. Bu raid wrtih gymorth y meddyg a'i gelfi i gaol ymwared a'r dwfr unwaith a dywedwyd wrthyf y byddai raid gwneuthur hynny yn ddydd.. iol onid awn dan weithred law-feddygol. Ond penderfynais roddi prawf ar Doan's Backache Kidney Pills, a deehreu ais eu cyniiryd yn ddiyrndroi. TeiiiilzLis eu heffaith ar unwaith. Yn arai ond sior, deohreuais wella. Cefais wared a'r am- hua-edd a.g oedd yn fy nghyfansoddiad, d-aeth esniwythyd i'm oefn, adenillcdd' y. dwfr ei law a'i arfer, a da-cth yr elwlod a'r ljledren i weithredu yn naturiol. Ymhen ohwech wythnos yr ocddwn wedi dorbyn Llwyr adfe/riad. Digwyddodd hyn oil iisoedd yn oj, ond yr wyf fyth yn iach— heb yr a.rwydd lleiaf o'r hen ddyfrglwyf." NAW MLYNEDD 0 DYSlTOLAETH. A hi yn ysgrifennu mor ddiweddar a'r 22ain o Ebrill, 1919, cadarnlieia- y inyneg- iad uohod gan Mrs Dale. "Yr wyf yn ar- gymell Doan's PiUs lie bo arwyddion o ankwyldotr ar yr elwlod," cbai; ac yna yohwanegodd, Fe'm hadferwyd i gan- ddynt naw milynedd yn (xi, ac yr wyf yn da,1 yn iaoh o hyd.—(Arwyddwyd) Louisa Dale." Peidixvch qofvn am belenni at boen yn y cefn a'r elzvlod. Mynnwch gael DOAN'S Backache Kidney Pilla--y fedd- yginiaeth at yr elwlod gymeradwyir gan Mrs Dale. Yn yr holl shopa.u, neu am -am 2s 9c y blwch ond anfon at Foster- McClellan Co., 8, Wells Street, Oxford Street, London, W. 1. Cymeradwyir i'r Bobl gan v Bobl.

Ilol1 -4. On Monday, January 5th, WE COMMENCE U Our BUY-IN-TIME)9 Winter Sale 1 i W i J /V yfl j ♦ 410 welt & THIS is the General Situation for 1920:- pOOD Stuffs may Cost Less. CLOTHING and Materials will certainly Cost more in 1920. GHORTAGE of Raw Materials, Transport Difficulties, and High Labour Rates unite in making an increase inevitable. IF you Purchase Largely you will make a big saving all the rest of the year. EVERYTHING in our Stock is drastically *-• reduced for this Buy-in- Time" Sale. Some of the Bargains. Homeapun Tweed Coats Grey Buckskin Gloves 1 50 Coloured Voile, and Skirts, regularly 6f at 7/9 Blouses 5ll to 8 £ gns 50/- Useful Navy and dark Pu^SlIk Taf- 100 Merino Combin*- Colour Coats, originally f t w.,lth tl0ns 10/- 5 two Pockets, elastic waist. 3i to 5^ gns. 60/- reriiaikable offer 25/' A number of lined Rain- rhes* Skirts are worth 50 New Vclour Hats, coats, special offer 48/- 3* GTIS < AT,D MAKE IDEAL wear with Jumptr or Blouse. Natural Skunk Stoles, Black and Coloured £ 5 Cashmere finish, hard- wearing Stockings, 2/11 a^d 10 White and Grey •• Tibet Collars, animal 3 Pairs for 8/6. shape3 40/. Pure Wool Knitted Washable Doeskin Jumpers in all delightful Patagonia Fox Animal Gloves 4/6 colours 15/- Collars £ 5 Wartskis, I By the Cathedral, BANGOR. -=-_ II I pin U I! II I Pi 1/ ;< 11: j IFURN^UALm! I AT REASONABLE PRICES. OR IEASY PAYMENTS FOR CASH We are keen to have you come into our Showrooms and see oar fine selection of furniture because we can then prove to you the of U high quality of every piece of furniture we sell, and convince EF p ¡ that our values are the best obtainable. Our furniture is distinctive in style; it is made of sound materials nr by men who put their best craftmanship into all they make. m I The generous nature of our easy payment system is a feature J33 n; which attracts every prudent buyer who are about to furnish, tx refurnish, or making additions to their rooms. j=P 5 I EARLY CLOSING SATURDAYS. I O'CLOCK; I J [ OTHES DAYS 7 O'CLCCK. j InLOBE FURNISHING €2| cf R« GRANT, Propristor) J J PEMBROKE PLACE, LIVERPOOL. |

TALWRN. CYNGEIRDD.—Doniau amryw cantor- ion ac adroddwyr, a dadleuwyr gwych. Cynlielir noe Nadolig, yn YsgoJ y Cyngor. "Dwy oekr y wiad, dewch i'r wledd."— Hysb. Argraffwyd gan Berchenogion y Clor- ianydd, ym Mangor. Sir Gaemarfon, a chyhoeddwyd ganddynt yn Bridge-st., Llnngofni, Sir Fou, ddydd Merchet Rhagfyr 24, 1919.