Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
GWIRIONEDOAU PWYSIG Dannedd arwg evdd yn gytnfol am y mwyafrif e glefydau y Cy'la, Gwynt, Anadl annymunol, clwyf ar y Cylla, tc. Y mae dannedd drwg hefpd yn aohofli oancr ar y tafod. Os na allwch gnoi eich bwyd y canlyniad yw diffyg traul ,ac yr ydych yn maturiol yn newynu eich corph, gwanhau eich j cyfansoddiad, ac yn gosod eich hunain yn agored i lu o glefvdau. Yr wyf wedi cael profiad helaeth mewn deintyddiaeth, a rhoddaf fy ngair y gwnaf eiob boddloni. DifVS FIT. DE\1 TAL. Pwy arall rydd i chwi delerau fel hyn? Chwi wydd. ocb pie i'm cael os bydd angen adgyweirio. Kid yma heddyw,—Yfory draw. i Un dant o 5 i fyny. SET UCHAF NEU ISAF 0 92. Tynnir dannedd yn hoLol ddiboen yn y ffordd ddiweddaraf. J. R. JON ES, M.P.S. DENTAL SURGERY, NEWCASTLE EMLYN. Ymwelir a'r lleoedd canlynol: ISLWYN, RHYDLEWIS—laf a'r 3ydd MERCHER ymhob mis am 2 or gloch. BRYNHOFFNANT-laf a'r 3ydd MERCHER j ymhob mis am 4 o'r gloch. GI0GERDDAN-2U a'r 4ydd MERCUER ymtioL, mis am 1.30 o'r gloch. BRYNARFOR, ABERPORTH-ZU a'r 4ydd MELiL-tu-K. ymhob nus am o r gloch. CROSSLAX—2il a'r 4ydd IAU ymhob mis am 2 o'r gloch. LLANDYSSUL-Bob dydd MAWRTH 0 11 hyd LLA 3.30, yn nhy Mrs. Ball. Confectioner, Paris liouse. Ymwelir hefyd a phersonau yn eu cartrefi.
LLITH TWM BAKELS ---I
LLITH TWM BAKELS Y COMSHINSHWRN. Nawr te. fel gwedes i rwsnoth wetha wj n mind i weid cwpwl o eire ar y conshmshwrn. Cm bo fi'n dachre gweid dim wy am eksplemo in peth yn fflit blaen. wath ma lot yn treial i gore i gaxn- ddiall Twm. Wthgwrs ar rheini ma'r bai, ond wy am weid yn reit olaen. Nawr te, sharad ar gom shinshwm wv am neid, a snarad yn giffredinol Fidd gida fi ddim neb yn bersonol miwn t,o. fc, wrth sharad, ochodin peidwch chi a thowli ne hmto bo fie am weid am neb yn bersonol. Go halifhx, pan bo fi am dowli at rowin wy n bwrw n streit. Hit the bwls-ei. Wy'n gwbod fod lot o geses na all neb ddim gweid shwt ceiso nhw'r comshinshwrn, ond gweid wy am y pethe sy fwya natiriol i ac^031^ dolir ma. Nid gweid wy er mwyn cal gweid. U nage. Ma gen i ddoi reswm dros weid. a him n resimme crifion hefid ne barnwch chi. "Cn rheswm iw er mwvn ichi -beido bwrw bai ar bethe na sy yn achosi'r dolir. Y rheswm arall, a'r in crifa o bwer, iw er mwyn treial gneid rhwbeth i helpi dinion ag i dreial rhwstro rhai i gal e. Gllcid daiom o hie leike Twm, shach bod pwer leike neid niwed i'r ben dinker ta nhw'n galler. Nawr tp, gal citcbo yn y tarw wrth I gorn, ma r doktoried yn gweid fod mwy o gomshinshwrn yn shir Abarteifi nag yn in shir arall in ghimri. Gwd enuff. Twm is tek that to bee korrekt. Beth iw'r rheswm te fod doktoried y trefidd yn hal: dinion ifenk not i cartrcfi in Nghimri pan bo nhw'n cal y dolir ma? Os dyw shir Abarteifi yn shir wael at v dolir, ma bai a'r cinllwn ar y medi'ral jents am i hala nhw nol i shir Abarteifi. Heers the point mei grinds. Ma'r doktoried ma yn gwbod yn reit dda beth ma nhw'n neid. Mi widdan nhw'n brion shwt shir iw hen shir y Cardis. Nawr te, ichi am wbod gen i gwlei beth iw'r rheswm fod mwy yn marw o'r dolir yn shir Abarteifi nag yn in shir arall. Mi weda. miwn cwpwl bach o eire. Achos bod cimint ° blant Cardis off yn enill i tok. ag yn dod nol IT hen shir ar ol iddi find yn skrech arni nhw. Hen shir wledig, rwff iw Abarteifi, hen shir y boche cochion a'r dillad garw, a mi gewch chi weld lot duchrin- llid o Gardis ifenk yn bwrw gered i'r trefidd er mwyn cal treio cal gwell dibs ag er mwyn cal i hennill nhw heb ddwyno'u dwylo. gwisko dillad swel. Ma rhiw atrakshon ofnadw miwn trefidd a ",gei leiff" i blant v wlad. Drichwch gimmt ey n mind gered i shoppe a chal dim onu hanner'digon o fwyd, a nhwynte yn rhi hirt i sticko finni dros i reits. Beth iw'r canliniad? Ma'r hen gorph yn mind yn run down. Ag yn wath na'r cwbwl ma Thain yn mixo fini.'n amal a bad lot,-hini iw gneid partnurs o rai na ddilse nhw. Ma nhw'n diski arferion gwael, mind i fanne gwael, a. gneid pethe na ddilse nhw. Nawr smo chi'n diskwl i fi i weid yn bleinach. Am dreial igneid daioni odw i, a nid dolirio teimlad ne insilto meddilie neb. Wel, pan bo rhai ifenk yn mind fel his, mi allwch chi fentro na fiddan nhw ddim yn hir cm bo nhw'n gorffod codi ticket nol i shir Abarteifi. Peth arall, diw ,bowid nawr ddim 'r un peth a wedd e pan we ni'n ifank. Ma rhiw redeg a rafio ofn&dw nawr. Howr 0, iw hi nawr, a ffwl fflei o fore hid nos. Stirs chans i ddin fiw bron. Ma competishon wedi mind mor githrel o ofnadw nes bo hi fel hin. Os via fidd din n gwick a'r cinllwn, wel mi eith yn skrech arno bang. Der anwl, wy'n cofio amser we din yn galler gneid biwiolieth fach gisiris, a gweitho yn i bwyse, ond dim nawr. Ffpjer awei yw hi nawr. Nid 'r un peth i ni wedi cal i n bildo i gid. Ma rhai yn galler downo'n go lew inghanol y rMi. i gid, ond ma rhai erill yn ffeili dala r atrein. Peth arall wedin. ma steil gwisko wedi mind yn.— wel ar fenkos wn i ddim shwt i ddiskreibo hin nei. SLai e jist bod tihwnt diskrinshon. Ma merchod nenwedig ishe bod yn llwyd. golwig ddeliket, a kanole fel kanol cachgi-bwm. Ma nhw'n gwisko rhiw hen ddillad fflimsi fel denfidd makinwon pockedi, ag yn gwaaki, ne steiso fel ma nhw n weid, i kanole sbo i ribs nhw mas o shap. Mi ddilse nhw i gofio ma nid Jbarels i nhw. Mi allwch chi waski steels barola yn go din at i gili heb neid rhiw bwer o niwed i'r gingam, ond smo steels y corph yn mind i odde rhiw lot o'i rowlo felni. Gwared anwl, mi gewch i gweid nhw'n steiso sbo nhw pango swp. Drichwch wedtn fel ma hen rockesi ifenk dwl yn bita pob math c bethe er mwyn dod yn llwvd. Llwyd wir, go dangc ichi'n meddwl eithwn i i roi .coleidad groten a wtned fel canwll. Na neithwn. Mi fise gomrod c ofan arna i diffodde hi fel canwll. Cloben lan o groten a boche cochion, lond coel o ferch. Dina'r teip c wedjen. Un rode reial wanaf os na fiddech chi'r bihafio, a nid rhwbeth yn rhi wan i gario bwckeded o ddwr, ne olchi'r llawr, ne neid i hoi wrtn ben y twba golchi. ■ Peth arall wedin. ma'r iskolion nawr wedi mine: mor gaeth sbo dim ots 'n y bid oboti iechid plant os gallwch chi neid skolers o nhw. Vyn yn treia] cnocko addisk miwn lddl nhw. pan we'r Criawdwi wedi goligi iddi nhw godi claw ne redig. ne'x: faahwnied. ne seiri. Ma addisk yn olreit yn i le. ond me iechid vn werth pwer mwy. Ond nawr te. ma do],-toried,-rhai o nhw.-an weid wrthoch chi ma achot3 bod tai gwael yn shii 'Abarteifi ma cimint o gomshinshwrn no. Ffidlstix Wthgwrs ma ishe teie da. ond am weid ma dina iw y rheswm—Tommi-rot. Mai'n brion peth IO-L nhw wpid na achos bod v dolir yn fishtir arno nhw. 0< dy nhw am weid fod. v teie'n wael rhoen bip ar rai o'r steddvode a ffethe sy'n cal i cadw miwn cap- peli. Drichwch ar v cwrdde mowr. a'r cwrdde canni ¡;;y'n cal i cadw. Nid gweid yn orbin y ewrdde odw 1 o gwbl wthgwrs, ond so hi'n reit i crrammo kannodd fel sardeens i gappel a ffob fFenest irghai fel ta chi t I miwn pottel a'r corkin arni. Drichwch ar steddvode yn cal i cadw sbo hi'n wrddweh o'r nos, ag ar ol bod yn y brwdianwch a'r whees ar anale, yn mind mas yn streit i'r owir oer, ddamp, a cerdded igatre trw hwnw, ag yn amal iawn mwin dillad kaliko. Mi ddilse iod teie speshal ar gifer pethe felna. Ma cwrdd-e felna yn olreit, ond oal LLE REIT i cadw nhw. Pwy rifedd te fod cimint o afiechyd i gal. Gwaroo nag wes. Y peth rhifedda iw fod mor lleled o afiechyd i gal. Pwy deie nawr te sy'n cal i condemio. Teie hen bwr dabs sy wedi biw indi nhw am flinidde, a na alia nhw ddim ffwrdio cal gwell rf-it,. Os wes ishe gwell teie yn y wlaci, wel. dim,:t'r ffordd i cal nhw. Cadw llai o'r swyddogions ma sy'n kolero'r cannodd pinne'r flywddin, ag iwso'r arian ny at fildo teie. Ma digon haw beior hen shir am bopeth, ond" credwch chi fi, ma'r bid yn mind mlan mor ofnadw o ffast, a ma'r corff yn gorffod sippleio'r tanwent i gadw'r tan fini. Ichi n gweid y point nawr te. Stim iws llosgi doi ben y ganwll. Mi iidd da fi ragor i weid ar y bisnos ma 'to. Rwsnoth nesa ma lot o fisneson ofnadw i ddod dan sil.w. _'0
HWNT AC YMA
HWNT AC YMA (Gan Toithiwr.") Y mae .genym i groniclo yr wythnos hon marwnl- aeth sydvn ac annisgwyliadwy yr henafgwr eiriol, Mr. David Morgan, Ffosycloddiau, ger Gwynfe, wedi cyrhaedd yr oedran teg o 85. Ymddpngys fod yr hen wron wedi cael ci fremtio drwy yr holl flynvddau ag iechyd tra rhagorol; anfynych y bvddai yn achwyn neu yn c\vyno mewn modd yn v byd: a'r boreu diw<»ddaf y bu yn y byd is-!oeravvl hwn, mwvnhaodd ci foreubryd cystal ag eiroed, a'r teulu oil yn hwylus a llawen, fel arferol; ond yn ddisvmwth, yn ei gadair frcichiau. yn ddistaw. a didwrw, ehedodd ei ysbryd at yr Hwn a'i rhoes. gan adael nriod hoff a meibion a merched, a llu o berthynasau, mown galar a hiraeth ar ei ol. Dydd Ma wrth canlvnol l'w farwolaetb. <laeth torf luosog ynghvd i fiali-i v igymwynas olaf i'w weddilhon marwol. Yn v ty cyn cychwyn i Esgairdawe, mach. phela y tpulu, darllenwvd a gweddiwyd gan y Parch. G. Glyndwr Williams, ei weinidog, ac yn y cupel presjethwvd yn pwrpasol gan y Parch. D. Williams, Ffaldybrenin. Sylfacnodd pi sylwadau ar y geiriau tarawiadol a welir yn Job v.. 26. "Ti a ddoui mewn henaint i'r bedd. fel y cyfvd ysgafn o yd yn ei amser." Yr oedd Dafydd Morgan yn un o'r cymor- iadau goren. ac yr oedd gwneyd daioni i bawb yn bleser calon ganddo. Bn fyw am flynvddau lawer yn ffermdy Crugcwn, ger Salem, Heolgaled, Llan- tleilo, ac y mae ei enw yn perarogli drwy y dos- barth hvd heddyw. Nodded v Nef i r teulu a r perthynasau oil yn y dydd blin hwn. MAESTEILO. Mae y parth hwn o'r byd yn llawn bywyd y clydcl- iau hyn. Cynhaliwyd cyfarfod dyddorol yn Neuadd v Cyngherddau, iger y palas uchod, yr wythnos ddi- weddaf, pryd y penderfynwyd yn unfrydol nad oedd y Parch. J. Jenkin Jones, y ficer parchus. i gael cefnu ar y cylch h<'b gael ovdnabyddiaeth deilwng am ei wasanaeth enfawr a'i lafur diflmo am y deg mlynedd diweddaf. Bydd ymadawiad Mr. Jones a'l deulu caredig yn golled a dcimlir yn fawr yn y He. a gwyddom hefyd y bydd Cilgerran, sir Benfro, yn manteisio yn fawr. Yr oedd y brwdfrydedd mwvaf yn y cwrdd, a phawb o galon gynhes yn p>enderfynu rhoddi tysteb teilwng 1 Mr. Jones, a chvdnabyddiaeth o'r fath oreu i Mrs. a Miss Jones am eu gwasanaeth diail gyda'r canu a'r ofiferynau cerdd yn y lie. Teulu gweithgar, diflino oedd teulu y nersondv, a. the lwng ydynt o wobr y ffyddlon- lal d. Etholwyd i igadair y pwyllgor Miss E. J. Mansel, Macsteilo; yr is-gadair, Mr. J. W. Nicholas, Bryndeilo; yn drysorydd, Miss Mansel; ac yn ysgrif onvdd, Mr. Evar Lewis, Cwm; a chawn yr uchod, a nifer ereill, wedi dechreu o ddifrif ar y gwaith, a gwyddom na fydd yr un maen heb ei symud na'r un gareg he-b ei throi nes cael yr amcan teilwng yn fuddugoliaethus i ben. Bydd vchwaneg am hyn eto. E'n hymweliad a mynydd bach Cwrt lIenri a'n taith drwy'r Felmgwm a Phontargothi yn y nesaf.
'HEN EGLWYS Y GYMRY
HEN EGLWYS Y GYMRY CYFLOGAU YR "HEN FFEIRADON." Cymmerwn yn ganiataol mai y ladwriaeth, neu y Llywodraeth, neu y Senedd, sydd yn talu cyflog- au "yr "hen lleiradori' yng Nghymru; o'r goreu ynte; ond rhyfedd mor anghysson y maent wedi dangos eu hunain wrth ranu cyflogau yr "ben ffeiradon." Mae ugeiniau o blwyfi yng Nghymru, megys Llan-newydd, Llanybri, etc., etc., nad ydyw yr offeiriaid ond derbyn "starving wage," a phlwyfi -creill yn derbyn dau cymmaint). Sicr yw fod yr "awdurdodau" cannoedd o flynyddoedd yn 01 o dan rhyw "ddylanwad rhyfcdd lawn," wrth ranu cyflog- au yr "hen ffeiradon,' fel y gwnaethant. Cymmerwn plwyf eang Sant Pedr, Caerfyrddin, nid yw y "Wladwriaeth" wedi rhoddi i'r plwyf pwysig dan flylw yma ond megys digon i gael y ddau ben ynghyd, a phlwyfi ereill lie nad yw y trigolion ond megys dvrnaid, yn derbyn eu cannoedd yn flynvddol. Yn awr yr wyf yn gofyn i'r sect- wyr politicaidd a snerllyd, ac yn enweaig i'r hagyn difarf a eilw ei hun yn "Ymneillduwr Egwyddor- ol," pa fodd mae yr anghysson yma? Onid yw yn rhyfedd, fel yr hoeria y sectwyr politicaidd, fod y Senedd neu y Wladwriaeth. yn cynnal yr "hen ffeiradon" cyn bod son am Senedd? Yr oo^d hen Eglwys y Cymry mewn bodolaeth cannoedd o flyn- vddau CYN BOD SON am Senedd Prydain Fawr. Mae rhyw ddyryswch mawr yn y petb-plwyfi bychain a theneu yn derbyn cyflogau mawrion i'r "hen ffeiradon," a phlwyfi mawrion a Iluosog o ran poblogaeth yn derbyn "starving wage" i'r "hen ffeiradon." Lol botes. Y gwirionedd yw by-n:-Mewn ugeiniau o blwyfi yr oedd yno amryw o Eglwyswvr cyfoethog, ac yn en marwolaeth yr oeddynt yn cofio am eu hen Eglwys anwyl, lie y buont yn addoli am flynyddoedd lawer, rhai yn rhoddi arian, ac ereill yn rhoddi tir er cynnal yr "hen ffeiradorf" Mewn plwyfi ereill, ychydig o Eglwvgwyr cyfoethog oedd yn triigiannu yno, a dyna yw'r rheswm fod y plwyfi yn gwahan- iaethu yn eu taliadau tuag at yr "hen ffeiradon." Pwy feiddia wadu yr uchod? Yn mhob plwyf yng Nghymru a Llocgr y mae yno offeiriad i weinyddu at angenrheidiau y bobl. Efallai nad yw y Sectwyr politicaidd a snerllyd yn gwybod fod dros bum' mil o blwyfi yn ein gwlad lie nad oes yr un pregethwr yn trigiannu yno. Onid yw yr banesydd enwog Freeman wvdi dweyd yn egluT—"Church property is NOT national pro- perty, except in the same sense in which all pro- perty is national property." Dywedaf yn ychwan- egol, "There was not one moment in the Church's history when the State decided to endow it, but, on the oontrary, its property has come to it gradually, and in various ways, people giving it tithe, glebe land, or money." Beth ddywed yr Arglwydd Cang- hellvdd Selborne—,fttiat Church property is national property, as legally historically, practic- ally. flbeolutelv. in every sense UNTRUE.' Onid yw y dyfyniadau uchod yn brawf eglur mai amcan lledradaidd Bydd gan y sectwyr politicaidd yn Nghymru? Yn fy nesaf, ceisiaf ddwevd y LLES a ddeilliaw i'r Sectwyr politicaidd a lledradaidd ar ol Dad- gy<»sylltiad a Dadwaddoliad hen Eglwys' y Cymry.— Ydwyf, etc., MYRDDINFAB.
CYLCH CYFRIN Y PLANT
CYLCH CYFRIN Y PLANT (Gan "Tywi.") i BORE 0 FAI. > "0 fore bendigedig! t 1 Wel, dtyma ddydd o Fai,— Mae"r adar bach yn canu r Er's oriau wrth ein tai; M'r gwcw, gyda'i deunod, Yn deffro eco'r nant, Mae blodau'r maes yn gwenu, [ A chwerthin mae y planfJ." -CARN--FDDOG. CYSTADLEUAETH MAI. Er na fu fawr lewyrch ar ein cj-?tadleuaet'i | flacnorol, wele gyfle newydd i blant y cylch i ddat- guddio eu dawn. Rhoddir Ilyfr yn dwyn yr enw— "Clychau'r Wawr"—i'r'neb a ysgrifeno oreu ar "Y r Gwanwyn." Dyma'r amodau:— 9 (1) Ysgrifenner yn Gymraeg. (2) Yr ysgrif i gymwys haner cant o eiriau. (3) Gosoder yr enw, cyfeiriad, ar oed lr gefn vr ysgrif. (4) Danfoner yr ysgrif i "Tywi." c'o "The Car- marthen Journal," King Street, Carmarthen, erbvn y 27ain o Fai. j (5) Yn agored i blant dan 14 mlwydd oed.
Advertising
HEALING the lungs. Lung trouble is as danger- ous in hot as in cold weather. If your chest is weak or you suffer from frequent colds try SCOTT'S Emulsion now. A course of SCOTT'S heals and strengthens the lungs and aids Nature to cure. Even in consump- tion SCOTT'S Emulsion is of the greatest value — building up faster than the disease can waste and promoting strength to regain perfect health. scons Emulsion 1874 1914 TRADE MARK Always see the fishman trade mark on the package.
AT EIN GOHEBWYR.
AT EIN GOHEBWYR. Y mddengys adroddiad o gyfarfod llongyfarohiadol Blaenau, Cae'rbryn. ynghyd a darlun o "Blaenfab," yr wythnos npsaf.—Gow
LLANGELER
LLANGELER PERSOOLt- Yr oedd yn dda iawn genym glywed yr wythuos hon am dclyrchafiad un arall eto o blant y plwyf uchod yn mhorson y Parch. David J. Basil Jones, M.A., genedigol o Bantifor, Pcntrecwrt. Y mae wedi ei benodi o Fioeriaeth Peristrowed i Reitlioria^th Llanenddwyn yn Esgobaeth Banigor i olvnu y Parch. D. R. Lewis. Dechreuodd MA Basil Jones ei addysg yn Ysgoldy Cenedlaethol Ijlangeler. ac yna yn Rhy<iychen a Choleg St. Mihan- gel. Aberdar. Ordeiniwyd ef gan Eggob Bangor yn 1902 i gm-adiaeth ('aergybi. T.-iana-ber a dyrch- afwyd ef yr un flwyddyn i Ficeriaeth Penstrowed. Y mae ganddo lu o gyfeillion yn Llangeler yn llawenhau yn ei ddyrchafiad pre-enol, ac yn dy- muno iddo bob llwvddiant yn ei faes newydd. LLUXGWYN.—Yr ydym yn deall fod Eglwysi y cylch yn bwriadu cynnal cyfarfod mawr agored ar yr hen gastell yn NLrhastellnewydd-Emlyn ar ol y cyfarfod nrydnawn. Y mae cymaint o angen cyfar- fodvdd o'r natur yma yn awr ag y bu erioed. Hvderir y daw eglwyswvr yr ardal iddo wrth y miL oedd. C-eir manylion. » J DYHCHAFIAI).—Yr oeddym yr wythnos ddiweddaf vn croniclo dvrchafiad y Parch. T. Geler Jones, ficer Llangenntch, i Ficei*iaeth Llandissilio ar y ffin rhwng Caerfyrddin a Phenfro. Erbyn hyn yr ydvm yn falch fod Mr. Jones wedi derbyn bywiol- iaeth Felinfoel, ac i olynu y Parch. J. W. Roberts. Yr ydym yn dymuno i Mr. Jones a'i br od hoff bob llwyddiant yn eu maes newydd. Hefyd yr ydym yn llongvfarch y Parch. Henry Williams. gynt o Bantvgwvddil, ar ei ddyrchafiad, i fywiol- iaeth Whitchurch, ger Caerdydd, ac yn dymuno iddo yntau weinidog-Reth lwyddianus. Yr ydyrn yn ymfalchio ar ddyrchafiad cymaint o fechgyn Llan- geler ar yr un adeg. Hvderir y bydd hyn yn sym- byliad i'r do bresenol i ymegnio mwy. CLADDEDIGAETH.—Y mae ieenym y gorchwyl pruddaidd o gofnodi claddedigaeth y ddiweddar Eunice Evans mereh wyth mlwvdd oed Mr. and -Mi- Evans, Siloh. Llangeler. yr hyn a gymerodd le prydnawn dydd Tau diweddaf yn mynwent iloh, Ni chafodd ein chwaer fechan gymaint a diwrnod iach yn vstod ei hoes fer. a bu farw boreu Sul diweddaf. Gwasanaethwvd ar yr achlysur gan y Parehnf. J. G. Owens, Soar; E. T. Owpn, Saron; D. Richards, Cwmduad, a B. DaAies, Cartel] New ydd. Cydymdeimlir a'r tttilu yn eu scalar ar ol un a ofalwyd am dani gyda chymaint o dynrwch. CLADDEDIGAETH.—Boreu dvdd Sul diweddaf, bu farw Eleanor Davies, Penhill, Llwyncelyn, Saron, yn dri-ugain-ac-un-ar-ddeg oed. Yr oedd yn wad ei hiochyd cr ys blynyddodd, a gofalwyd yn dda am dani gan ei nith, Miss Margaret Davies. Yr oeod yr ymadawedig wedi bod yn aelod yn Saron am tua thri-ugain mlynedd. Yr oedd hynod o selog, ffyddlon, a gwcithgar ar hyd yr amser. Cymcrodd y gladdedigaeth le boreu dydd lau diweddaf yn mynwent Saron. Cafodd angladd cryf, er garwed y hin. Gwasanaethwyd yn y ty gan y Parch. D. Geier Jones, Felindre, a chan y Parch. E. Owen yn y capol ac ar lan y bedd. Yr ydym yn cyd- ymdeimlo a Miss Margaret Davies, yr hon 8dd yn ci galar, ac sydd hefyd newydd golli ei mam. CLADDEDIGAETH.—Y mae marwolaethau mawr yn yr ardal hon y gwanwyn hwn. Y Illae tri wedi cymeryd lie yr wythnos hon. Boreu dydd Mercher diweddaf, bu farw y diweddar Evan Davies. Blaen- yrogof, ar ol cystudd hir a chaled yn driugain oed. Dyma deulu sydd wedi gwcled cystudd blin a mar- wolaethau mawr. Y mae pedwar o'r plant, ar ol tyfu i fyny, wedi eu cymeryd ymaith. un nr ol y llall, gan y darfodedigaeth, a gwrthddrych yr ychydig linellau hyn—y tad—yw'r pumed o fewn yspaid o ddeng mlynedd. Boreu dydd Sadwrn di weddaf daeth tyrfa ddu, ddistaw ynghyd i Blaenyr- ogof i dalu i'r ymadawedig eu cymwynas olnf, ac i ddangos eu cydymdeimlad o waelod calon i'r wraig a'r ferch o dan y fath amgylchiad torealonus. Gwasanaethwyd yn y ty gan y Parch. Henry Jones, ncer, ac yna yr olid o gam i gam i hen fynwent Llangeler. Yr oedd yn angladd lluosog iawn. Ye oedd yr ymadawedig vn aelod selog diwyd a ffydd- lon yn Capel Mair. Bydd ei le yn wag iawn yno. Yr oedd yn weithiwr caled, deheui?, ac yn hynod a garedig a pharod yn pi gymydojaeth. Yn y teulu y mae bwlch nas llenwir b yti, mwy o hono. Nodded y Nef a fyddo dros y fam a'r ferch yn en galar dwya. Heddwch i'w lwch.—"Dilenydd. MARWOLAKTIT.—Dydd Sul, v 3ydd cyfisol. bu farw Miss Nellie Davies, Llwyncelyn, Saron, yn 71 mlwydc oed, ar ol cystudd hir. Trculiodd forcu ei hoes yn Pantyrefail. Penbovr, a bn am 21 mlynedd yn for- wyn yn Sychnant, lie yr c-nillodd barch nid bychan. Cymmerodd y gladdedigaeth le y dydd Ian canlynol yn mynwent Saron, yn mha le yr oedd yn aelod parchus drwy ei hoes, ac yn un o'r flelodau hynaf. Gwasanaethwvd gan y Parchil E. T. Owen a Geler Jon' Velindre. Cydymdeimlir a'r ehwaer fydd wedi ei gadael yn unig, a. boed iddi welod yr ochr oleu i'r cwmwl. "Ro I gadael blin Erystuddtau, A thonau'r afon gref Mor felus 'anu'n iach pryd hyr. Yn ngwisgoedd gwyn y nef.
CARMEL MAESYBONT
CARMEL MAESYBONT Prydnawn Sadwrn diweddaf, cynhaliwyd eistedd- fod yn Carmel Church Hall, pryd y cadeiriwyd yn fedrus gan Mr. D. W. Drummond. Arweiniwyd gan y Parch. J. J. Davies, Cross Hands; cvfeilydd- ion, Mr. W. J. Daniels, Golden Grove, a Mr. D. H. Jones, Gorslas; bcirniaid-y gerddoriaeth, Mr. Sidney Morris, L.T.S.C., Penygroes, a Mr. Evan Thomas (Cerddor Milo), Carmel; a'r amrywiacth, y Parch. J. J. Davies, Cross Hands; trysorydd. Mr. Phillip Roberts, Glyn, Henllan; ysgrifenydd, Mr. A. H. Rees, Carmel, P.C., Llandybie. "Vele restr yr ymgeiswyr llwyddianus:—Unawd bass: Mr. Dd. Evans, Dyllgoed, Maesybont. Unawd tenor: Rhan- wyd rhwng Mr. Evan Recs, Gorslas1, Mr. David Parry Thomas. Caerbryn. Unawd soprano: Miss B. M. Jones, Ferdrifawr. Trapp, Llandoilo. Un- awd i blant dan 15 oed: Miss M. A. Thomas, Banky. lan, Llandybie. Unawd i blant dan 12 oed: A. M. Jones, Tumble. Adroddiad i rai dan 15 oed: Rnanwyd rhwng D. Harries, Brynsiri<51, Llandybie, a Lizzie Thomas, Llandybie; Adroddiad dan 12 oed: F. Lloyd, Penlan, Carmel. Rhoddwyd gwobr yehwancg-ol i'r ail oreu em Mr. D. W. Drummond i May Jones, Llechyrodyn. Tumble. Afiroidiad agored: Mr. T. R. Jones. Drvslwyn, Golden Grove. Pennillion i Carmel Church Hall: I dr. R. Rhydfab Rees, Hendre. Araeth byrfyfvr: Rhanwyd rhwng Mr. J. R. Davies, Ammanford, a Mr. David Evans, Dyllgoed. Wythawd (pedwa.r yn cystadlu): Music Lovers, Cefneithin (arweinydd, Mr. Asa Williams). Prif ddarn (tri yn cyftadlu): Oarwyr Cerdd, Cefneithin (arweinydd, Mr. Asa Williams).
-- e Y GOLOFN FARDDOL
e Y GOLOFN FARDDOL (Gan "Talfvnydd.") ODLAU COFFA I'r diweddar Mrs. M. Davies, anwyl briod David Davies, Beilibedw, Drefach, lilanybjther, yr hon a fu farw Chwefror 23ain, 1914. Pan oedd Gwanwyn eto'n deffro Mewn gwyrddlesni ar y ddol; Ac a sain ei udgorn lovw, Galwai ar v blodau 'nol: Gwisgai'r perthi ag arddunedd, A phob da-len liwia'n werdd; Anian oil sydd mown sidanau, Llawn yw r wig o felus gerdd. Ond ar fuarth Beilibrow. Gwynt yr Hydref chwyth o draw Ac wrth wrando'i brudd alarnad, Gwn fod angau erch gerllaw: Nesa mlaen fel ymherawdwr, Gesyd law ar wraig y ty! Ac er tynned gafael priod Angau brofodd yn fwy ery'. Clymaist- ddwylaw i'uont brysur Mewn gwasanaeth drwy eu hoes; Tynnu'r lien a wncst dros wyneb Fu yn siriol dan bob croes; Rhwymaist dafotl a ddiferai Ei-iau tyner ar bob clwv: Rhaid i friwiau cymydogaeth Wella heb ei holew mwy. Gwg fydd aelwyd Beilibedw Heb ei chwmni mwy o hyd; Hob ei chyiijior doeth a'i cherydd, 0, mor unig fydd y byd: Cura'r storinydd a'r drycinnoedd Yn fwy creulon ar y ty, Pan ddeallaist fod y teulu Wedi colli'i chysgod hi. Ond 013 ydyw wedi blacnu Hwnt i'r lien i'w chartre' fry: Daw adgofion hoff am ciani, Eto'n ami atom ni: Lleinw'n calon drom a hiraeth Am gael myned i'r un wlad; Lie mw hithau mewn gorfoledd, Wedi cyrracdd ty ci Thad. Abertridwr. E. G. DAVIKS. Y SIMNAI HENAFOL YSMALA. Simm.i o bridd, simnai o good, Simnai na fu ei bath erioed; S'mnai henafol iawn yw hi, Simnai a welodd ocsau lu. Simnai o bridd, simnai o goed, Simnai na fu ei bath erioed. Simnni hynod yw r simnai hon, Simnai sy'n euro pob simnai bron; Simnai hen fU'1l gymysg a gwellt, Simnai gadarn fu'n herio'r mellt: Simnai o bridd. simnai o goed, Simnai na fu ei bath erioed. New Shop, Velindre. BEN. DAVIES. ER COF ANWYL Am William Daniel Evans, mab ieuen?af Mr, a Mrs. Evans. Llainfelen. Peniel, ger Caerfyrddin, yr hwn a fu farw Ebrill 30uin, 1911. Er fod amser yn myn'd heibio, Pc'n'r cwmwl yn v non; Plamvn ar ei "'dwinpath gwyrddlas" Flodyn hiraeth-lil; wen.
[No title]
MR. THOMAS DAVIES, CII-WAUXYUDFAWR, C'haínuan of the Xcwcast:e.Em1vn Rural Distiict Council.
LLANFYNYDD
LLANFYNYDD Mis^ Mima Lloy<i. under i!:e auspices of the Edward Welsh Memo.ial Ccnmittt.e, delivered t lecture upon hygienic laws, espcciully dealing wiH tii-bercnlosis to the .•hildrcn of ï b' day school. Sh( has a firm grasp of the subject, with a happy knacl of keeping the children interested. Adults arc ired; invited to attend, but enly h ilf-a-dozen tUrJwd up and this is only the second school in. this county where advantage has been taken of her presence Shf said in Cardiganshire it was quite the opposite vei-y rarely sh > had a poo attendance. The Vicar, wh< was present, promptly offered iwo prizes for the bcs couple cf essay:, from memory by the children. The commenced writing in xt (I iy. but up to now we havi not heard who are the winners. At the Spyte Methodist Church here the Rev. W F. Phillip-, B.A.. B.D., of Tenby delivered a lec I ture upon Cenadwri Cymru." The proceeds an towards erecting some kind of a monument to tbi memory of the well-known hymnologist. Morgai Rhys, who is supposed tr> be buried in this parisl churchyard. Mr. W. Harries C.C., Dryslwyn-fawr was chairman. There was a crowded andirnce, an( the lecture seemed much appreciated. Preparations for the forthcoming eisteddfod are il a forward state. The pavilion is a solid utrueture I larger than that of last year, and fitted with an in stallation of acetylene gas for the evening. Th< committee intend using the building for a contest 01 August Bank Holiday, also a fruit and flower shov in September. Things look likely to hum in the nea: future. We have such an energetic committee.
Advertising
As a Safe, Permanent and Warranted Cure fo Pimples, Scrofula. Scurvy, Bad Legs. Skin nnc Blood Diseases, and Sores of all kinds, we can witi confidence recommend CLARKE'S WORLD FAMED BLOOD MIXTURE. Of Chemists every where. fwyjM tf&v ffWBgMByMMWBBnigBgfSEHpniagMDBMgmmiM—gapgzMHf nmzap^taccgMBBmBB—MPBP f I anifestly the only practical method of calculating cycle tyre worth is on a value=for=price basis. If more durable, more reliable cycle tyres than mww LICOWIWfEil Cycle Tyres were produced at* prices higher than ours, those higher prices would be justified. But the most expensive cycle tyre is not one whit more serviceable than a Michelin Roadster Cover, which costs, in any size, j ™ wired j beaded That other manufacturers' prices are higher is due simply to their heavier expenditure, necessarily involved by the production of tyres of several qualities. If we pursued a similar pulicy we would be similarly placed but concentration upon the production of N 9"% is the Michelin cost-saving policy, which, coupled with enormous resources, enables US to, I One Quality Only-the Best market our tyres at the lowest price possible for an article of the highest quality. YOU SAVE MONEY MOTOR CYCLISTS by fitting a MICHELIN RED RUBBER WHY PAY MORE THAN 16/- for a side car or TUBE lit 56, because it will outlast two front wheel cover, when a 26x2\ B.E. MICHELIN covers, when'us four so-called cheap tubes at 3/6 "LIGHT" COVER can be obtained at that prict ss 14/- would be required to render equal service. from any of the undermentioned Agents? As:: any of these Agents for an interesting free booklet on Michelin Cycle and Motor Cycle Tyres': < STOCKED BY: CARMARTHEN-J. T. Jones, 29, Bridge Street „ W. Jeremy, Myrddin Cycle Works, 17, Water Street LLANDILO—A. E. Harries, Great George Street LLANlLL Y -Thomas & CO., 40, Stepney Street „ J. Griffiths, Station Road LLANDE-BIE-O. Emmanuel, Caerbryn. D. B. Davies, Cycle Agent NEWCASTLE-EMLYN-J. E. James, The Gwalia
-__ LLANDOVERY TOWN COUNCIL
LLANDOVERY TOWN COUNCIL The monthly meeting of this Council was held on Monday, 11th inst., when there were present: Ald. T. Watkins (deputy mayor), in the chair; Aldermen C. P. Lewis, D. Saunders-Thomas, and D. T. M. Jones; Councillors T Roberts, Crown Stores; Rd. Thomas, H. Havard, Daniel Jones, Daniel Lewis, W. Jones, J. Nicholas, S. H. Price, J. Prytherch, the clerk, Mr H Alfred Thomas; the medical officer of health, Dr. Morgan; the surveyor. Mr. E. William*: and tho engineer, Mr. John Lews. BEE KEEPING. The Clerk to the County Education Committee wrote inviting the Council to apply to have the borough made a centre for lectures on horticulture and bee keeping. It was decided that an application be made, and that expenses to be incurred on the part of the Council should not excee-d 30s. It. S.P.C.A & HOnrSE TROUGHS The Clerk to the Carmarthenshire and Cardigan- shire Branch of the R.S.P.C.A. wrote stating that Mrs Pryse-Rice, Llwynybrain, had given a eub- seiiption to the. Society towards providing drinking troughs for horses in the district. Should this Coun- cil decide to have one they would have to bear the cost of erecting it and laying water into it. Mr. W. Jones said that it was motors they had here now. Aid. Lewie thought they ought to have some con- sideration for tne thirsty horse. As things stood owners had to go to public-houses to fetch water. He moved that they defer the consideration of the letter to the next meeting, and that meanwhile the cost of erecting the trough be ascertained. Mr. S. H. Price pointed out that there was a trough in the cattle market now Aid. Lewis, whose motion was adopted, said the market was not always open THE NATIONAL LIBRARY OF WALES. ir John William, wrote applying for a subscrip- t't.-)ii towards tho National Library of Wales. It was decided that the matter be considered at the next meeting. THE FIRB BRIGADE. Mr. John Lewis, captain of the fire brigade, re- ported an outbreak of fire, on the morning of the 29th of April. The brigado was called out at 4 a.m.. and arrived on the scene of the conflagration 15 minutes later By 5.30 a.m. the fire had been ex- tinguishod. For future use a ladder and three hatchets were required. The new hose was most satisfactory. Three practices had been held during the pa3t month. On the occasion of the la-st fire the standpipes were not to be found at the fire station and the brigade was greatly handicapped in conse- quence. They were afterwards found—orre being in High-street at the residence of the scavenger, and > the other in the Castle Yard. 1 Aid. Saunders-Thomas said they were greatly in- debted to P.C. Evans for the energetic work he had performed in connection with the fire. He f was not a member of the brigade, and he (Aid. ) Thomas) thought some little acknowledgment shoulc be made. They as a Corporation ought to give him f something. Through his timely action a whole block of houses was saved from destructioB. Thf representative of the Fire Insurance Company hac > promised to send something to the local agent. t Aid. Lewis said he had been given to understand f that the brigade had to hunt for a ladder around the town. At the last meeting the matter was brough forward and these appliances included. Mr. T. Roberts suggested that the Council shoulc supply the things asked for. It was absolutely neces- sary that they should be up-to-date. He moved the a suspension of the Standing Orders. Aid. Jone-. said they could get the ladder locally. Tenders could be invited if they wished. When the brigade went to fetch the standpipes on the occa- j sion of the last fire they could not be found. Therr was a minute to the effect that they should be kept at the station. Were they not going to takesom 1 notice of the complaint made by the captain. It was a very serious matter. Aid Thomas said that no ladders could be found within half-a-mile of the recent fire. He could not t get the ladder required for the fire brigade locally. r Mr. Rd. Thomas remarked that it would be ad- r vantageous if they wrote to the railway companies and asked them to supply them with the size of their hose In case of an outbreak at the station that of the railway company could be attached tc theirs. It would moan very little expense. r Mr. John Lewis said that the roadmen had been ) warned to keep the standpipes at the fire station. l Aid. Jones asked who was responsible for the safe keeping of the standpipes at the hall. Mr. J Lewis said the standpipes were not there the day after the fire Mr. Daniel Lewis—It is really a most serious thing. Aid. Jones sa.id they should have a person whom they could trust to put the standpipes back at the fire station, or leave them alone. Mr. Roberts asked if it would not bo better to have a new standpipe for the soavcnger. He simply threw this out as a suggestion. Ald. Lewis thought it would be useless getting a ma-son's ladder for the use of tho fire brigade. A sliding one ought to be procured so that any height may be reached. Mr. Daniel Lewis said that J615 was asked for the one brought under the notice of the Council at the last meeting. That was a ridiculous price. They could get a ladder for half that sum. JB9 was a ridiculous price to pay for a handcart No local tradesman was asked to tender for the ladder. Aid. Lewis— £ 9 was the only tender received for the handcart. Aid. J onps-The price of a horse cart. Aid. Lewis said they could not get- a local trades- man to tender. Ald. Jones said they should ,give the local trades- men preference. If they wanted a ladder which would not burn they would have to get an iron one. Mr. Daniel Lewis-You must get a gold one (laughter). It was decided to invite tenders for a ladder and hatchets. THE WATER SUPPLY. Mr. Dan S. Williams, City Chambers, Cardiff, submitted his account for services rendered by him in connection with tho water works. This showed that there was a balance due to him of E40 139. 7d. He further sent a report and certificate for a sum of B48 odd duo to the contractor. The report was partly adopted. One of the suggestions in it was deferred for the time being. MARKET SQUARE PITCinNG. No tenders were received for the proposed stone pitching in Market Square. The matter was re- ferred to the Surveyor. Mr. Daniel Lewis alleged that the gas company was to be blamed very much in regard to the state of the pitching referred to. They had put it back in a slip-shod fashion. LEAVE 'EM ALONE. Aid. Jones—Leave the gas company alone (laugh- ter). u The Chairman said it was a thing which wae abso- lutely necessary. Mr. Rd. Thomas—In what way? The condition ol somo of tho streets is very much worse than the ¡ Market Square. There is only a little spot opposite ( the King's Head which is really bad. PENS FOR THE CATTLE MARKET. Only one tender was received for the supply of pens at the Cattle Mart. This was from Mr. T, Evans, ironmonger, High-street. The amount wa« [ £ 45 10s. Ald. Jones—Are these necessary? l The answer of some of the members was that the t were. > The matter was referred to the Tolls Committee II A DILAPIDATED WALL. Councillor Richard Thomas again drew attentior to the dilapidated state of the wall near Brar [ Bridge. The barbed wire placed alongside the foot path rendered it dangerous. It was decided to call the attention of the owne) I to the matter. THE HOUSING QUESTION. The report of the Medical Officer of Health ane the Surveyor on the condition of houses in th< borough was submitted. The consideration of the same was deferred tc an adjourned meeting1, TREASURER'S REPORT. ) Tho treasurer's report showed an adverse balance in the Sanitary Account of j570 6s. 3d. and a balance in hand in the borough account of £ 1 £ 12s. 6d. THE TOLLS COMMITTEE. Mr. Richard Thomas. in accordance with notice, moved that the Tolls Committee be abolished, and that the work carried on by them be transferred to the Market and Fairs Committee which consisted of the whole Council. The Tolls Committee, he contended, was unnecessary. Mr. W. Jones moved a direct negative. Aid. D. Saunders-Thomas seconded. Mr. T. Roberts supported. Aid. Jones tlfought it would be unwise to abolish the committee. Since its formation the revenue had increased, The Chairman held that they owed the Tolls Corn- doing3 a gratitude for the work they were Mr. Rd. Thomas held emphatically that as a Council they did not owe the oommittee a debt of gratitude. Ihey had appointed a collector The roadman was engaged three days a week instead of being on the road. The Council had paid JB5 Us. Of L for enlarging- the hoardings, and the Tolk fY,m nutteo had refused the offer of the BHlposting Com- pany to rent the hoardings for 35s. per year. They only used to have £ 1 for them. Moreover the Tolls Committee had given no reason for refusing the offer. On a division two only voted for the motion, viz., Messrs. Richard Thomas and Daniel Lewis. For the amendment 10 voted, viz.: Messrs. C. P. ?°nes' °* S" Thoma9, J- Nicholas! T. Roberts, W. Jones, J. Prytherch, S. H. Price, Daniel Jones, and H. Havard. The amendment was therefore oarried.
LLAftNON NOTES
LLAftNON NOTES An eisteddfod, in connection with Bethel Charwl was held at the Public Hall, Cross Hands, on, Saturday afternoon. The attendance was poor. The president was the Rev. D. Harford Evafls, iabernacle; the adjudicators were-Mu-sic, Messrs. R. W. Jones, Hendre, and John Mainwaring, Cross- Hands; while Mr". Tom Griffiths, Llanelly, adjudi- cated on the literary section, and acted as conduc- tor. Accompanist, Mr. Haydn Morris. The prize in the ohief choral competition was awarded to Bethel Choir, conducted by Mr. Tom Jones, who were deemed worthy of the prize, as they were the only choir competing. In the champion solo com- petition, the prize was awarded, out of several com- petitors, to Mr. John Jones, B.Sc., Drefach Coun- cil School. A rehearsal, in connection with the children's festivai of the Calvinistic Methodists, was held at Bethel, Cross Hands, on Sunday afternoon. Mr Tom Jones conducted. j A social was held at Cefneithin School on Friday evening in connection with the Mining Classes. Mr. W. Greville, C.C., presided at the annual meeting of the Governors of the Llanelly Inter- mediate Schools on Thursday in last week. A centre for the entrance examination for the county schools was obtained for Llechyfedach Council School. The Tabernacle Dramatic Society are busily pre- paring a drama., "Bob Morgan," for performance in the autumn. A second delivery of letters at 1 p.m.. and a > second dispatch of letters at about 10.30, has been secured for Cross Hands and distrioll. This meets a long-felt want. Ji18 fnthpn-I,1Brit,ten' Ticar Gorslas, offici- atcd at St. Anne s Church on Sunday, and preachcd powerful sermons), i i
[No title]
Entering a chicken run at Walstead, near Hay- r ward's Heath, Sussex, on Sunday night, foxes killed 125 young chickens, 12 hens, and 19 ducks. Several of the dead birds were found in a wood about half a mile away where there was a litter of fox cubs. I The damage is estimated at JE12 12:
Advertising
> LOANS. J £ 5 to £ 500 ADVANCED promptly and pri- > vate on your written promise to pay Repayments by easy instalments to suit your income. For agreed periods- X5 repay X6 450 repay £55 £ 10 „ £ 11 £ 100 „ £ 110 £ 20 „ £ 22 £ 200 „ £ 220 SPECIAL TERMS TO FARMERS & PROFESSIONAL MEN. No Charge unlessbusiness completed. Imme- piate attention given to inquiries by Post, 'Phone or personally, andstrictest privacy assured. GEO. FRY & Co., 11, Dynevor Place, Swansea 'Pf^one 361, Docks. Under Ifew Management