Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
----Major Lothaire.
Major Lothaire. Rhai blynyddau yn ol crewyd cryn gytfro gan waith Captain Lothaire, Swvddog Belgaidd yn y Congo, yn gorchymyn crogiad Mr Stokes. Yn awr y mae llytliyr wedi cyraedd sydd yn gosod ereliyllderau lawer wrtli ddrws y swvddog hwn. Dywedir ei fod yn casglu India, ruhher, ac nad yw yn rhy dyner gyda'r brodorion pan yn gwneyd llyny. Fel swvddog o diriogaeth y Congo braidd y gwedda iddo wneyd masnach bersonol, a hyny yn and drwy wasgu a threthu y brodorion, ae hyd yn nod ollwng gwaed.
Ffrwydriad mewn Chwarel.
Ffrwydriad mewn Chwarel. Tn yn arfer pylor i ryddhau y graig digwyddodd ffrwydriad annisgwyliadwy nes anafn dau o'r chwarelwyr yn bur ddrwg. Torwyd braich un David Jones, Rose Cottage, Lion Street, Llanfairmuallt, a briwiwyd ei ben hefyd a chafodd William Matthews ei glwyfo ar ei droed. Galwyd y meddyg, a chafwyd fod achos David Jones yn dra ddifrifol. Enw y chwarel ydyw Llanelwedd.
Ymosodiad Erchyll a'r Gydgarcharor.
Ymosodiad Erchyll a'r Gyd- garcharor. Daw hanes o Garehar Parkhurt, Isle of Wight, am ymosodiad llofruddiog o eiddo carcharor, yn dwyn yr enw Williams. Y diocldefydd ydoedd carcharor arall o'r enw Stanley, ac y mae yn gorwedd mewn cyfiwr peryglus yn y Clafdy. Yr oedd y ddau, ynghyc1 ag ereill wedi cael ell hoffer gwaith, z7 ac wedi cyraedd man eu gorchwylion. Pan roddodd y swyddog Gilpin orchymyn i gychwyn gwaith, cododd Williams yr offer a tharawodd Stanley, ei gyd-weithiwr, ar ei ben nes ei ddwyn i'r llawr. Sierhawyd yr adyn, a phan ei holwyd, dywedodd iiial ei unig reswm dros vr ymosodiad, ydoedd gobaith o gael ei grogi am ladd rhywun.
Y Pla yn India.,,
Y Pla yn India. Y mae y pla yn Bombay yn cynyddu. Y mae cyfrifon yr wythnos o'r blaen yn dangos perygl, allan o 1111 bu 220 farw, yn gyferbyniol i 154 allan o 894 yr wythnos cyn h yu.
Brodorion y Philippines.
Brodorion y Philippines. Daw brysneges o Hong Kong yn dweyd fodgwrthdara wiad rhwng Aquinalclo a'i vvrthryfelwyr a byddin yr U nol Daleithiau yn feth na ellir osgoi. Dywedir hefyd fod bcM'g-^ i'r lien gael ei chodi yn hanes cysyllt- iadlh%laenorol y Taleithiau a'r arweinydd Aquilfaklo, fod terfysg y gwrthryfelwyr yn ytsod y rhyfel yn cael ei gynllunio gan yr L'nol Daleithiau.
Advertising
IN THE PRESS. Mr. J. LITTLEJOHN'S 1 NEW BOOK i ) THE PORTENT OF ) REVOLUTION, | READY SHORTLY, > ) Welsh Church Press Co., Ltd. ) CANTON HALL, ( LAMPETER. j
Advertising
YR HAUL! | Mae j | MISOLYN EGLWYSIG | YR (S HAUL," WEDI CYCRYYYNEI YILFA. EI BRIS YDYW 3 CEINIOG. > (fyrwch am dano ar unwaith. Y mae rhifyn Ionavvr bron bod yrt biu-cd.
Advertising
A WORD OF ADVICE. WHAT IS IT? DINING and BEDHOONI and DR A WING ROOM KITCHEN SUITES. FURNITURE. FOR RELIABLE BARGAINS IN FURNITURE GO TO ES. XS~Vr^.3BKTS, CABINET MAKER, College Street, LAMPETER, Who has all Extensive and Varied Stuck of SPLENDID FURNITURE to meet Every Glass and Position in life. < E. E. has a BRANCH SHOP at TREGARON. Attendance at Tregaron Fair and Market Days. c 124-43 GREAT FREE GIFrr if This being our first Advertisement in Y LLAN we shall for the next 21 days, purely as an Advertisement, offer to its Readers, a Pair of REAL TWEED oi- SERGE TROUSERS To the value of 8s. lie., made to measure, FOR NOT H I N All have to do to obtain one of these Great Free Gifts is to purchase one of our Famous SUITS OR OVERCOATS, Made in our Well Known Style, To—20s.—Measure, in all the Latest Materials, Style and Finish up to Date, Patterns ,ii of which can be had, Post Free, on receipt of yo ur Address PIONEER Tailoring Works, Horsemarket, Northampton. 148-50 DIOCESE OF ST. DAVIDS. ^PHE Bishop of St. Davids intends to hold his X next General Ordination oh Trinity Sunday, the 28th day of May next. Candidates for Deacon's or Priest's Orders are to apply to the Bishop for permission to offer themselves. The application should be made as early as possible, and not later than the 1.-)th day of April next. Incumbents intending to offer Titles to Candidates arc earnestly requested to lose no tirue in making their arrangements, and in com- municating them to the Bishop for his approval. I The Examination will be held in the week ^niniencing the first day of May next; and ^andidates who have been accepted by the bishop and have sent in all the necessary papers \Vll receive notice in due course from the ^shop's Secretary of the precise time and place 0 such Examination. Application should be made for information speting the subjects of Examination to the ^euerable Archdeacon Pryce, The Vicarage, uldeu Grove, R.S.O., and respecting legal forms t1 r Jlecessarv papers to the Bishop's Secretary, r' 1. W. Barker, 2, Nott's-square, Carmarthen. All papers except the Si <^uis must be in the x- cretary'.s hands a week before the Examina- J°ri> and the >S'i (Jm's should be sent to the as soon as possible after the result of e Examination has been announced to the v^udidates. 149-38
--_----------CALAN, ION AWR,…
CALAN, ION AWR, 1899. *^31 iawn foes, rhoi glan fiwsig wna pob uu, 0' Č' Pbv pawb air earedig, Cwyl y\v nad oes gelyn dig UwyJ um'yl arn ÚalenigJ Gv.ilyiu .Berw.
0 BEN Y TWR.
0 BEN Y TWR. Cymerodd damwaut le ar gledrffordd Wrexham, Mold, a Counah's Quay, foreu Sad WrlI, y Heel. Drylliwyd un o'r peirianau, ac anafwyd amryw bersonau. Suddodd agerlong o'r enw Wooler, ar ei thaith o Barry i Las Palmas, ar. Portugal. Diangodd rhai o'r clwyhm drwy offerynoliaeth y llong Loch Etive: y mac y lleill, bernir, wedi en colli. Dangosodd bechgyn Cymru eu bod yn abl i gonero Lloegr ar faes y bel droed, ddydd Sadwrn. Y mac Idriswyn wedi desgrifio'r omest yn yr laith Gymraeg yn y Western Mail ddydd UnD. 4 coel a 2 gynyg ebe Idriswyn oedd cyfrif Cymru, ax- 1 cynyg i Lloegr. UwelI i Idriswyn ofalu am burdeb ei iaitb, pan yn ymgymeryd a'r anturiaeth o ddesgrifio ymgyrch o'r fath, gan fod awdurdod ieithyddol yn trigianu heh fod neppell o'i swyddfa. lr gwaethaf y streic y mae Cymdeithas y 1-1 1 Peiriamvyr yn abl i wyncbu y flwyddyn newydd a 200,000p yn weddill. 247p 16s medd yr hanes ydoedd sum yr arian a ddygwyd i gronfa Eglwys St. Peclr, Caerfyrddin, drwy gyfrwng eoecten Nadolig. Y mae y G.W.R. am 10,0001) tr welliantau ar y rhoilfforrld rlnvng Llanelli a Llandilo. Y mae Arglwydd Curzon wedi cyual ei n gyfarfod eyfarcliiadol cyutaf. Yr oedd prif ddynion India yn bresenol, a chafodd dder- byniad gwresog. Y mae 250 o'r Irish Fusiliers wedi eu gorchymyn i symud o Alexandria i Khartoum. Bydd iddynt dreulio y gauaf yno, yn ol fel y penderfynwyd yn yr Hydref. Pellebrodd ein Brenhines at Arglwydd Cromer, gan ddatgan y dyddordeb mawr yr oedd yn deimlo yn Ngholeg Coffaclwriaethol Gordon. Yn gynar foreu Sadwrn, digwyddodd an- ffawd a allasai brofi yn ddinystriol ar ben pwll glo Celynen, ger Aberearn, sir Fynwy. Aeth tram yn 11a wn glo yn rhydd, a syrthiodd drwy y pwll, oddeutu 1200 o droedfeddi. Yll ffodus, yn ol eu harfer, symudodd y gweithwyr oddiwrth waelod y pwll wrtli glywed y twrw, a diangasant yn ddianaf. Bll yn aniser caled ar bedwar boneddwr ar ben IAfool Siabod. Ar ol dringo i'w gop i, goddiweddwyd liwy gan ystorm ofnadwy o genllysg ond wedi ymdrech galed llwvdcl- asant i fyned yn eu hoi, a chyrhaedd gwesty Capel Curig. Dywed un o honynt, meddyg, pe buasai i un o honynt fethu ag ymlwybro am ddeng munyd, mai marw fyddai ei ran. Y mae y Cadfridog Y spaenaidd San Martin, yr hwn a roddodd Puerto Rico i fyny i'r Amerieanif;id, wedi ei anf-i i garehar am y gweddillo'i oes.
CLOCH OSBER, ABKttGYNOLWYN.
CLOCH OSBER, ABKttGYNOLWYN. Clyweh hysbys, swn cloch Osber yti galw Trigolion yr Aber, Brysiwn bawb, ar ei sain ber Pur wasanaeth per seinier. Gwilym Berw, lDD. Y GATH A'R C1. Twm a Shot,' yma sy' ben weis hoew, 'Does haiach eu hamgen, Rhodio wnant o lawr hyd neii, Yn geidwaid pob llygoden. Gwilym Berw, 1899. Y mae cyhoeddiadau y Wasg Eglwysig yn derby n cryn svhv oddiwrth yr ellwacI Methodistaidd. Braidd yr a wythnos heibio heb i ryw arwydd o anwyldeb gael ei arddangos. Aeth Golygydd y Drysorfa dros ben y clawdd yn ei awydd angerddol i alw sylw y byd at yrllcud. Gwen iddo edrych at ansawdd yr turner cylchgrawn sydd dan ei ofal cyn tynu ei linyn mesur dros yr Hani. Y mae Mr Ffraucon Dayies yn swyno pobl Germani. Nid oes ond clod i'w lais a'i arddull i'w glywed o bob cwr o'r wlad, a bu ei waith yn ymgymeryd a llanw lie Herr Orelio, yn y 'Messiah,' heb ymbarotoad, yn ddigon i sicrhau cymeradwyaeth cylch cerddorol Hanover. Trowyd hen svr, o'r enw EtelI, allii-i o Dlotty Poplar am iddo wrthod i'r awdurdodau dori ei wallt. Cymerodd ei fab ofal o hono, ond un dydd cyflawnodd hunanladdiad am nad oedd yn dewis bod yn faich i neb.' Siaradodd y trengholydd yn finiog ar waith swyddogion Poplar yn trol yr hen wr penwyn allan ar y fath esgusawd. Crogwycl Patrick Holmes yn Kilkenny, Iwerddcm, ddydd Sadwrn. Yr oedd wedi llofruddio hen wreigau 70 oed o'r enw Ellen Law] or. crogiad eyhtaf er ys haner canrif. < Y mae agerlong ar ei mordaith i Yspaen, ac ar ei bwrdd weddillion tybiedig Columbus. Disgwylir iddi gyraedd Cacliz ar y 15fed. Y mae boneddwr tyner galon o'r enw Mr William Cadge, meddyg yn Norwich, wedi rhoddi 10,000p i waddoli Clafdy Norfolk a Norwich. Gwna hyii i fyny 2:0,000p fel swm rhoddion y boneddwr hael mewn cwmpas ychydig flynydda\ L > ■■ • Y mae Arglwydd Esgob dewisedig Bangor wedi penodi y Parch Ganon Silvan Evans, B D., rheithor Llanwrin, a chymrawd o Goleg yr lesu, yn gaplan. Y mddellgys fod y goddefiad sydd yn bil y Buchfrechiad yn declireu creu anesmwytlidra. Y mae Bwreld Gwarcheidwaid Honiton wedi parotoi deiseb yn ymbil am dynu yn ol yr Act newydd. Yr hyn sydd wedi eu symud hwy ydyw y perygl o heintiau drwy ymwel- iadau tramps a'r tlotdai. Y mae Bwrdd Merthyr wedi arwyddo y ddeiseb, ac wedi ymddwyn yn ddoeth. (Jafodd Alice Preece, nurse yn Ngwallgofdy 1 Z7 3 Hoxton, ei dirwjo o 40s. am ymddwyn yn .1 1 greulon at ddwy ddynes, oedd o dan ei gofal, drwy eu chwipio a gwialen. Nid oes eyi-ciaiiit gwrcsaw i ymgyreh y bel-clroed yn y Gogleddbartli, mae'n debyg, canys dywedir fod y tackm YmneiUduol wedi deelirett croesgad yn erbyn y chwareu yn ardal Colvvyn. Yr oedd amryw o'r llanciau wedi dechreu ymarfer, ond buan daeth taran- follt i rwygo'r awyr. Gwelir hefyd fod sein- dorf bres yn achosi poen i'r gydwybod Ymneillduol yn Beddgelert. Beth nesaf wys O'r fath dorlwyth o Phariseaeth Nid yn ami y bydd cymaint pellder rhwng y carcharor a'i famwr ag syddrhwng Dreyfus a'r Llys Ffrengig. Y mae y carcharor, yn Devil's Isle, yn cael ei holi yn Paris. Cyrhaeddodd yr agerlong St Paul, yn ddi- agel, Efrog Newydd, nawn Mawrth, wedi brwydro ag ystormydd ofnadwy. Y mae golygydd y Rami Post, Transvaal, mewn dalfa am athrod. Y cyhuddwr velvw y Goruchwyliwr Prydeinig yn Pretoria. Ddydd Mawrth, mewn pwll glo yn Aberearn, mewn canlyniad i ddam- wain cysylltiedig ag un o'r rhaffau, rhedodd siwrne yn wryllt, gan daraw y coed oedd yn dal y nenffwd yn rliydd. Syrthiodd lynellu o'r nen i lawr, a chauocld ar un, David Richards, ydocdd yn ymlochesu mewn man hole. (iweithiwyd yn galed i'w gael allan, a llwyddwyd cyn hir, ond cafodd ei archolli yn ddrwg. archolli yn ddrwg. V mae 97 o Ysgolion Cenedlaethol Llan- elwy wedi derbyn y graclcl o 'Ardderelio(, Gwariwyd 2660p. mewn adsyweirio yn ystoc1 1898. Y mae Cyngor Coleg Dewi Saut wedi ethol Mr W. M. Roberts, B.A., yn mathematical lecturer yn lie ei frawd, yr hwn sydd wedi myned i ysgol yn Lliuidain. Ysgolor o Corpus Christi yw Mr Roberts, a Uwyddodd i gael first-cla.ss in math, mod., ac hefyd yn y final yn 1898. Enillodd ysgoloriaeth yn yr un adran yn 1897. Nid yn ami y ceir dau frawd cyffelyb. Yr wythnos hon bu farw cymeriad tra hynod o'r enw y Parch Henry James Prince, cychwnwyr Sect Plant yr Adyfodiad. Diau mai newydd i lawer fydd gwybod ei fod wedi treulio peth amser yn K gholeg Dewi Sant. Yn nghyfarfod Bwrdd Ysgol Castellnedd, cynliyrfwyd gweinidog y Bedyddwyr, yr hwn oedd yn llanw'r gadair, gan ymosodiad un o'r aelodau, Edward Law, lies iddo godi a tharo'r gwr hwnw yn ei wyneb. Darfydclodd y ffrwg'w d gyda'r uii ergyd.
Cor Mr. Tom Stephens.
Cor Mr. Tom Stephens. Ymddangosodd y cor enwog hwn o'r Rhondda yn Eaton Hall nos Fercher, a chafodd dderbyniad brwdfrydig gan y cvvmni urddasol, as yn eu plitli y Due a Duces Westminster, Tywysog Teek, Marquis a Marcliiones Ormonde, a 11 u o urddasolion ereill. Yr oedd y Rhaglen yn ail-adroddiad o'r hyn a roddwyd o flaen y Frenliines yn Clitwefror, 1898. Y chwareuwyr oeddynt Mr David Jones a Mr Percy Smith. Decheuodd y cyngerdd am 9.
Y Khalifa.
Y Khalifa. Druan o hono, y mae pa w L yn awr yn galed wrth y gorchwyl yn dyclimygu man ei drigfod. Daw gwybodaeth o Omdurman i'r perwyl fod yr Arweinydd ar ffo tua'r ddeheu, a'i fod yn unig a diymgeledd yn yr anialwch. Bu i orchfygiad byddin Emir Fedil ger Roseires, dydd LInn wedi Nadolig, lwyr dori ymaith y gobaith o unrhyw ymosodiad effeithiol unedig eto. Y mae yr Arweinydd mawr n'ënn' yn grvvydiyn. J
Andree.
Andree. Cofus gan y darllenwyr fod Andree wedi cymeryd taith awyraw 1 i'r pegwn j oddiar ei ymadawiad nid oes.fawr o'i hanes wedi cyr- aedd. Bydd Capten David Brunn yn cycli- wyn mewn ymchwil am Andree tiia deeltrei-i'r haf, a diau y bydd yn rhaid cael rhywun i ffurfio cwmni er dyfod o hyd i Brunn eto.
Yr Ymosodiad llofruddiog gan…
Yr Ymosodiad llofruddiog gan Garcharor. Cymro ydyw Williams o ardal Llanym- cldyfri, yr hWll a ddedfrydwyd Maw rth, 1 i bum mlynedd o beuyd wasanaeth am Vlll- osod ar yr heddgeidwaid Mitehelmore. Caf- wyd sicrwydd o hyn drwy i'r' Maer bellebru i garchar Parkhurst. Llawer gwaith y dv- wedodd, 'y mynai hongiau am ladd rhvwun,' ac yn yr ymosodiad hwn bu bron Iiawlio'r crogbren.