Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Anerchiad Moelrydd yn Nghyfarfod Dadlenu Coflech y Milwyr yn Beth- esda, Utica, N. Y. Wedi'r poenau a'r penyd—wedi'r brad, Wedi'r briw a'r adfyd; 0 afael angeu hefyd- 0 drin y gwn—adre'i gyd! Ond dau! hwy'n ddiau ni ddeuant—yn ol A hyn grea siomiant; Dewrion Duw! ar dirion dant Hwy gana mewn gogoniant! .Dewrion fel meibion Dura-wych gewri Eich coron ni ryda; Byth os daw i Bethesda Roddi ei nawdd, rhwydd hi wna. Eich hanes dan faner Iesu-fyddo Yn ufudd i'w dyrchu; Safwch, boys, dros y Groes yn gry'— lawn rodiwch i'w anrhydeddu. MOELRYDD, Utica, N. Y. o: —— Penillion i Harold Rees, Columbus I Junction, Iowa Y mae Harold wedi'n gadael A chael myn'd i'r nef i fyw; 'Nawr na wylwn yn ddiobaith Am mae ef yn nghwmni Duw; Ac mae'n gweled le'su anwyl Ar ei orsedd fel y mae, Ac fe gana yn dragwyddol Am ei godi uwch pob gwae. Fe fydd bellach yn rhyw ddysgwyl Gwel'd y teulu un 'rol un Yn dod ato byth i'r nefoedd I folianu y Duw-ddyn; Mae E' heddyw'n gwel'd y seintiau Aeth i'r nef o *Salem lan; Mae yn syllu ar eu gwisgoedd Ac yn gwrando'u peraidd gan. Sef o eglwys Salem. H. X. HUGHES. -:0:- Hen Afon Ogwen I Hen afon Ogwen, mae i mi Adgofion fyrdd am dani hi; O'r oriau dreuliais ar ei min, Ac yn ei dwr ar hafaidd hin; Fy nghyfoed hefyd ar wahan, Ddygwyddant weled hyn o gan, Adgofiant hwythau yr un wedd Yr amser hyfryd llawn o hedd. Mynydau difyr yno gaed Yn gwylio'r pysgod yn rhoi naid I fyny'n chwim o'r dyfroedd glan Gan lyncu'n fyw y gwybed man; Tra ninau fwriem fara can I geisio'u denu tua'r lan, Ond ofer fu pob ymgais ffol Doent am y bwyd, ac yna'n ol. Chwareuem weithiau yn ei gro Yn Iluchio ceryg taro clo; I dori'r dyfroedd ar wahan Yn llu o donau cylchog man; A dyna swyn oedd hyn i ni, Yn gwylio'r tonau man di ri'; Ac un o gampau plant y fro Oedd taflu careg taro clo. Temtasiwn fawr pan ddoe i'n rhan Oedd gwely tywod ar ei glan I droi'n arlunwyr gyda brys A darn o bren neu flaen y bys; I dynu lluniau fel ar draeth, Pob un yn tynu'n ol ei chwaeth; Mi wn yn awr nad oes i'w gael I dynu llun un lie mor wael. 0 bell ar droion gwelid ni Yn syllu'n synfawr ar ei lli; Fel march di reol a di waith, Yn wyllt garlamu ar ei thaith; A rhuai'n drwm ei throchion gor Wrth lanw'r creigiau tua'r mor; Arswydem rhagddi y pryd hyn Heb farw ddwr na thawel lyn. Pan haul edrychai iddi i lawr 1 wel'd ei wyneb melyn mawr; A llonach gwen na gwyneb gwr; Gorauro wnai ei gloew ddwr; Pan felly byddai fel ar hun, Caem ninau ynddi wel'd ein llun; Can loewed oedd ei dyfroedd gwych, Fel gloew wyneb dysglaer ddrych. Ei threigliad cyson gyda nerth, Lyfnhai y cedyrn greigiau serth; A gwisgo ambell gareg lefn A chnwb o fwsog a mei chefn; Hi ddisychedaai fuchod lu 0 lan y mor hyd Fraich Ty Du*; A lleithio'r coed a'r blodau man A murmur byth ei lleddfol gan. Rhyw ffugio bod yn neidr wnai, Gan haner gylchu dol a chae; Ac fel o'i bodd yn chwareu mig 0 dan dorlenydd ger y wig; 0 honi ei hun gwnai berlau glan Addurnai ei rhaiadrau man; A'r lle'r ymdreigla ar ei hynt Sydd ail i'r hen baradwys gynt. Mae'n debyg iawn o bethau'r byd, Mae yno mae hi'r un o hyd; Er fy mod i a'm cyfoed gynt Oil wedi ei gado ar ein hynt; A chwith yw meddwl ambell dro Fy mod mor bell o'r dawel fro; Un man drwy'r byd ni wel y bardd, Mor swynol a Bethesda hardd. JOSEPH DAVIES, San Francisco, Calif. Enw tyddyn yn agos i'w tharddle. Jesus is Calling (From the Welsh of "Index," Editor of the "Drych") One night I sailed over Death's mystical bar, Far over its billowless sea; I heard the sweet voice of my daughter afar, f Tenderly calling to me, Quickly I turned my shallop around, Wild joy my sad bosom possessed, Undaunted I gazed through the shadows profound, And sailed for the Land of the Blest. Hark! 0, hark! Hear the Voice,—the sweet voice divine; Peaceful the beautiful sea: "0 come., dear father, unto me; 0 come, 0 'come unto me." O. had I the wonderful voyage forbore, Unheeded the greeting divine, I ne'er should have seen the heavenly shore, Nor that beautiful darling of mine; Jesus was waiting upon the fair shore, The shore of the beautiful sea: I shrieked with my joy! I saw my Le- nore, With Jesus, still calling for me. Hark! 0, hark! Hear the Voice,—the sweet voice divine;, Peaceful the beautiful sea: "0 come, dear father, unto me; 0 come, 0 come unto me." 0 sinner that saileth across the wild bar, Afar over Sin's stormy sea; Defiled and forsaken, though deep is the scar, Jesus is calling to thee; He calls thee tonight. 0, hark to the wind: It murmurs of dark Calvary; 0 list, weary one, to the Friend of man- kind: He calleth, He calleth to thee! Hark! 0, hark! Hear the Voice, -the sweet voice divine; Peaceful the beautiful sea: "Come, vilest sinner, 0 come unto me, 0 come, 0 come unto me." GEORGE BOWEN, Seranton,Pa.
NODION 0 NEW CASTLE, PA. I
NODION 0 NEW CASTLE, PA. I Gan Brython Hyd yn bresenol, nid ydyw y frwydr fawr sydd yn bodoli rhwng y glowr a pherchenogion y gweithfeydd am safon y pris a'r oriau wedi effeithio fawr ar fasnach ein dinas. Mae yr oil o'r gweithfeydd yn myned yn gyson, a'r gweithwyr alcan, dur, rubber a'r peirianau yn cael cyfle mor belled i enill eu bara beunyddiol. Gobeithio y gwelir y wawr yn tori a'r perchenogion a'r gweithwyr yn dod i delerau anrhyd- eddus, a thrwy hyny y gweithwyr tlawd yn cael cyfle i fyned i'r pwll glo a'r felin, a tbrwy hyn yn gallu rhoddi had i'r hauwr, a bara i'r bwytawr. Duw fyddo yn bendithio Y dynion hyn a'u gwaith Sydd heddyw ar eu goreu Yn helpu ar y daith; Er dwyn rhyw ddealldwriaeth, Cytundeb da ei werth: Duw'r nefoedd fo'n arweinydd Gan roddi iddynt nerth. Sabboth, Tachwedd 25, oedd ddydd o lawen chwedl yn hanes eglwys ac Ys- gol Sabbothol yr Emanuel, pan yr oedd yr Ysgol yn cynal ei "Rally Day," a'r eglwys yn cydweithio a hi. Yn y boreu, y plant, Ileiaf perthynol i'r Ysgol Sab- bothol oedd yn cymeryd i fyny y rhag- len, ac yr oedd eu hadroddiadau yn felus, a'u caniadau yn swynol. Yr oedd y plant yn canu dan arweiniad Miss Anna Jenkins, ac yr oedd eu canu yn felus i'r glust a'r galon. Yr oedd y cyfarfod hwn dan arweiniad John S. Rodgers, yr hwn wnaeth ei waith yn gampus iawn. Yr oedd y "Cradle Roll" dan arweiniad Mrs. John S. Rodgers yn un o'r pethau goreu ar y rhaglen. Cyfarfod yr hwyr am saith; cadeir- ydd, y Parch. Emrys Thomas. Y Ladies Chorus, dan arweiniad Miss Anna Jen- kins, a chor yr eglwys, dan arweiniad Thomas Hopkins, yn cymeryd rhan; y ddau gor yn gwneyd eu gwaith yn ar- dderchog. Canwyd yn swynol iawn gan Mrs. Richard T. Morris. ChwareuwyQ ar y crwth gan Master Willie Jenkins, ac unawd ar y berdoneg gan Miss May Parson. Yr oedd yr oil o honynt megys ar eu goreu yn ceisio cadw gwyl fr Arglwydd, ac y mae y clod a'r parch a'r bri yn deilwng i'r pwyllgor canlyn- ol am ddarparu y fath wledd ardder- chog: Y Parch. Emrys Thomas, Charles Richards, John S. Rodgers, H. Evans, Miss Edith Morgans, Miss Myfanwy Williams, Miss Margaret Williams, Mrs. John S. Rodgers, John McNiell a Mrs. Richard T. Morris. Cafwyd hwyl a bias neillduol ar fwydydd gras y nef- oedd y Sabboth hwn, ac yr oedd yr hwyl a'r pleser mor uchel fel y darfu i'r pwyllgor benderfynu cael cyfarfod eto yn fuan iawn o'r un natur. Da genyf hysbysu canoedd cyfeillion y gantores tra enwog, Mrs. John Evans, Cash Buyer Store, Mill St., ei bod wedi gwella i'r fath raddau fel ag i adael y clafdy am ei chartref at ei theulu; ac y mae gobaith cryf yn bresenol y gwel- ir hi eto yn llanw yr hen gylchoedd. Yr wythnos o'r blaen, derbyniais lyth- yr yn llawn cariad a chrefydd oddiwrth y Cymro bydenwog, Dr. John Rees, y bonesetter, fel y mae yn fwyaf adna- byddus trwy y byd. Nid oedd yn cofio mai Brython oedd yn cyd-deithio gydag ef a'i briod a Mrs. Edwards, Youngs- town, yn ol am dro i'r Hen Wlad yn agos i ddwy flynedd-ar-hugain yn ol, pan y darfu iddo ef a'i briod anwyl a Mrs. Edwards fod o gymorth mawr i mi a'm brawd, Thomas, ar fwrdd yr ager- long. Yr oedd Mrs. Rees a'i Morgan bach, sef y tepot, yn ddyfal o'r boreu tan yr hwyr yn gwasanaethu er lies a bendith i mi, nes i ni ddod yn gwbl iach; ond oddiar hyny y mae llawer tro ar fyd. Mae yna lawer gwyneb wedi ei newid, ac yn mhlith y dyrfa fawr sydd wedi eu symud o fyd o amser i'r byd mawr, mae ein ffrynd anwyl, Mr6. John Rees. Lion fydd gan ffryndiau y Cymro twymgalon, Mr. Benjamin Powell, Penn. I Eng. Works, i gael ar ddeall am lwydd- iant a dyrchafiad ei fab, Clarence, yr hwn ddarfu ryw naw mis yn ol raddio yn y rhes flaen-af o Goleg Tech. Car- negie, Pittsburgh, ac yna fe ddarfu i'r coleg sicrhau swydd enillfawr iddo gyda'r Midland Steel Co., ac yna ryw chwech wythnos yn ol, darfu i awdur- dodau y coleg uchod ddanfon am dano i ddyfod yn ol i'r coleg i lanw y swydd o athraw ar wahanol ddosbarthiadau, ac y mae yn gwneyd yn dra rhagorol, ac yn enill parch. Pob llwyddiant fyddo'n dylyn Ei gamrau yn y byd, A'i ddyddiau fyddo'n hapus A'i oes yn wyn i gyd; A dringo wnelo'i fyny Yn uwch, yn uwch i'r lan, A'i enw fyddo'n glodus Gan ddynion yn mhob man. Mae y "Drychwr," Thomas Edwards, South Mercer St., wedi dod unwaith eto fel efe ei hun; ei fraich doredig wedi gwella yn holl-iach, a Tom yn dylyn ei alwedigaeth yn y felin. Nid oes neb yn teimlo yn fwy hapus a llawen am hyn na'i briod serchus, Mrs. Edwards; y mae yn wen o glust i glust, oblegid y mae yn gweled gobaith yn awr y bydd Tom o help a gwasanaeth iddi o am- gylch y cartref. Y mae wedi derbyn amryw o lythyrau oddiwrth ei ffryndiau yn y wlad hon, a'r Hen Wlad hefyd, yn cydymdeimlo ag ef yn y damwain, ac yn mhlith y llythyrau caredig hyn, der- byniodd un yn llawn cariad oddiwrth ei berthynas, Dr. T. C. Edwards (Cyn- onfardd), Kingston, Pa., yr hwn lythyr, fel pobpeth o eiddo Dr. Edwards, oedd yn llawn barddoniaeth aruchel a go- didog. I I.
[No title]
—Mae mudiad ar droed yn Nyffryn; I I Conwy i godi cofadail i'r diweddar Gwil- ym Cowlyt. Mr. O. Isgoed Jones, Y. H., ydyw cadeirydd y pwyllgor.
I"Rhydd i Bob Meddwl ei Farn…
"Rhydd i Bob Meddwl ei Farn ac i Bob Barn ei Llafar." Englyn Trebor Mai. Mri. Gol.: Yn y "Drych," Tachwedd 27ain, y mae nifer oenglynion ar wa- hanol destynau, gydag enw Didymus Cernyw wrth yr olaf o honynt. Nis gwn a ydyw Didymus yn hawlio awduriaeth yr holl englynion ai peidio. Gobeith- iaf nad yw, gan mai eiddo Trebor Mai ydyw yr englyn i'r "Afal," y cyntaf yn y rhes. Megys yn y dyddiau gynt, boed "yr eiddo Cesar i Cesar." LLYFRBRYF. Y "Drych" a'i Gynwys. Mri. Gol.: Dygwyddais ddod ar draws lythyr un "Ymgeisydd am Oleu- ni" yn y "Drych," yn yr hwn y mae yn diolch am Plas Gwyn a'i lythyrau. Yna mae yn rhoddi hynyma fel her-ofyniad i ysgrifenwyr y "Drych," "Pa fodd y maent yn deall y rheswm a'r achos i'r Anfeidrol ofyn am iawn iddo ei hun?" Nid oes dim yn y byd sydd fwy eglur na hynyna, frawd. Os heb iawn pan dorid y ddeddf, gwnai hyny y ddeddf yn ddi-rym, diystyr a hollol ddi anrhydedd. Deddf Duw yw ei Air, a'r Gair yw Duw ei Hun; neu y mae o'r un hanfod a phwysigrwydd yn gymwys. Pe pallai un yn y peth lleiaf, fe ballai y Hall yr un modd. Y fath bysgod diniwaid yw rhai bob!, pan y gofynant y fath gwest- iwn! MAURICE C. ROBERTS. Gwaith Tafolog Eto. Mri. Gol.: Caniatewch i mi ofyn i Mr. John T. Jones, Chicago, am anfon i'r "Drych" yr Hir a Thoddaid yn "Awdl Rhagluniaeth" Tafolog, sydd yn cynwys y llinell, "I Napoleoniaeth gael yn pen- linio," gan y deallwn fod y gwaith yn ei feddiant ef. Dichon y cytuna y beirdd wedi ei gweled yn ei chartref ei hun. EINION WYN. At y Parch. Dr. R. Powell, Rendham, Pa. Y mae dau frawd yn y "Drych" yn annghytuno gyda golwg ar breswylfod y prif-fardd Tafolog yn y flwyddyn 1887. Dywed un o honynt ei fod yn byw yn nghymydogaeth yr Amwythig, tra y dy- wed arall ei fod yn preswylio yn y Dref- newydd, yr adeg hono. Gan eich bod chwi yn weinidog yr Annibynwyr yn y dref hono yr adeg a nodwyd, a fyddwch chwi gystal a'n hysbysu o oedd Tafolog yn byw yn y Drefnewydd yn 1887 ai nad oedd. YMOFYNGAR. Beth yw Anffyddiaeth? Mri. Gol.: Awgrymodd rhywun y byddai yn ei le i gael rhywun i ysgrif- enu erthygl dda ar beth yw anffydd- iaeth. Gwelaf yn y "Drych" awgrymiad- au fod y gohebydd hwn a'r gohebydd arall yn anffyddwyr. Peth cas yw cy- huddiad o'r fath. Y Dr. awgryma hyn yn awr ac eto am ei wrthwynebwyr. Y mae y Dr. cyn hyn, os wyf yn coflo yn iawn, wedi cyhuddo pawb <wadant etholedigaeth, &c., o anffyddiaeth. Felly, safon y Dr. o farnu yw ei olygiad ei hun. Y mae pawb na chredant fel efe yn anffyddwyr. Ai dyna feddylir? Os felly, nid yw y Dr. yn gyfaddas i benderfynu beth yw anffyddiaeth. Gall- ai ei wrthwynebwyr ei alw yntau yn anffyddiwr am y gwahaniaetha oddi- wrthynt hwy. Carwn gael rhywun na chymer ran yn y dadleuon hyn i osod ei olygiad yn nglyn a pha beth yw anffyddiaeth. Credaf y byddai yn ddyddorol iawn, ac yn gymorth i ni amgyffred pethau. UN GARAI WYBOD. Mae'r Bachan yn Dod! Mistar Gol.: Wyf fi a Marged yn dod i'r Steddfod at Utica. Fe fyddwn ni, Marged a fi, yn aros yn yr Utica Hotel. Ma Marged am fod at bob sessiwn o'r Steddfod, a ma hi am gel gwpod a os sessiwn yn y bora; y 31st. Os bydd sessiwn yn y bora, fe fydd rhaid i Mar- ged a fi stayto oddiama ar y 30th. Ma stamp yn y llithyr hyn i gel ateb oddi- wrthoch chi. Os bydd program y dydd yn gyfleus, byddwch gystal ac ala un i ni. 'Rwyf fi a Marged yn gobeithio a cawn ni gwrdd a Golygydd galliog y "Drych" yn yr Steddfod; ac wyf yn go- beithio befyd y cewn ni gwrdd a rhai o fechgyn y "Drych"; a'r rhai yna sy'n cico pan fo nw yn colli, ac yn bwm- basto'r beirniad. Wel, fe fydd well iddi nw ddisgwl ar gol ei awenau tro hyn hefyd, gwaith mae i fod yn fire a brimstone am y dorch tro hyn eto. Ma Marged yn gweid wrtho i am giad y ngeg. "Dw i yn moin dim rwmpas yn Utica, cofia. Os wyt myn'd i wmladd a bechgyn y 'Drych' na, wyf fi myn'd i aros yn dre. Bydd yn debyg i ddyn, ac usa synwr, nace rwmbwlitach o hyd." "Pwy all bido ymladd pan fo rhina yn cico am fod nw wedi colli. Yr wyf fi yn teimlo allswn fwro stuffin mas o rhai o nw." "Tyna ddicon o'r rwbesh na. Ma isha fixo shingles ar a porch lla; fe dinif y rhew dy demper di lawr." A mas i shinglo porch ma rhaid i fi fyn'd. BACHAN 0 'BERDAR. Ar y rhai y daeth terfynau yr Oesoedd. Mri. Gol.: Darllenais gyda dyddor- deb ysgrif y Parch. R. Mawddwy Jones yn y "Drych," o dan y peniad uchod, yn nghyd a'r ddwy ysgrif a ymddangosodd ar ei hoi yn ei beirniadu; yr olaf gan Mr. J. H. Taylor, New Straitsville, 0., yn y "Drych" am Rhagfyr y 4ydd. Yn mhlith pethau eraill, dywed Mr. Taylor nad Bolshefic na 1. W. W. yw John L. Lewis, llywydd undeb y glowyr. Da oedd genyf glywed hyny, ond buasai yn well genyf pe buasai Mr. Taylor wedi myned gam yn mhellach, a dweyd hefyd nad "Sinn Feiner" ydyw efe. Yn nes yn mlaen yn ei ysgrif, rhydd ar ddeall fod Mr. Lewis yn ddinesydd da, ond ni ddywedodd dineydd o ba wlad ydyw efe. Buddiol i ddarllenwyr y "Drych" fyddai gwybod hyny hefyd, yn ogystal a'r pethau eraill a fynegir. A dichon y bydd eich gohebydd, Mr. Taylor, mor garedig, mewn rhifyl n'r "Drych" yn y dyfodol agos, ssaasl 1'w ddarllenwyr wybod y pethau crybwyll- edig. Yr eiddoch heb na ddigter na dadl. HEN LOWR. Beth yw Anffyddiaeth? "Cydnebydd pawb fod gelynion cre- fydd yn y dyddiau hyn yn cadw i fyny eu hen enw—'lleng.' Ond ychydig fydd- ai eu nerth oddi eithr fod i'r rhai a gymerant arnynt fod yn gyfeillion cre- fydd droi yn anffyddlon iddi. "Y gwirionedd ar y mater hwn, fel ar lawer o faterion eraill, yw, mai 'tyl- wyth ei thy ei hun' ydyw ei gelynion penaf. 'Anffyddiwr' yw pawb nad yw yn llyncu shibboleth rhai; ac edrychir ar reswm fel mab hynaf y diafol. Can- lyniad uniongyrchol yr enllib hwn ar reswm yw peri i ddynion gredu y rhaid fod rhyw ddrwg mewn crefydd. Y maent yn cydnabod mai rhodd Duw yw rheswm, fel y Beibl; ac y maent yn teimlo yn ddyledus i'w oleuni am rai o'r pethau goreu a feddant; ond ceir y rhai a elwir yn barchedigion crefydd- ol byth a hefyd yn gyru ar reswm fel y penaf o bechaduriaid. "Ni fynem honi y gall rheswm roddi cyfrif am bob peth mewn crefydd, mwy nag y gall yn wir am un peth arall; ond y mae galw anffyddiaeth ar yr hyn a ddywed yn sicr yn un o'r archollion dyfnaf a ellir ei roddi i grefydd." Y PARCH. EVAN JONES, Caernarfon, G. C. Ehedodd fy Nghysur. Mri. Gol.: Anfonais benillion Dafydd Price, Proscairon, ar y "Byd, y Cnawd, a'r Diafol." Y tro hwn yr wyf yn cynyg rhai eto, "Ehedodd fy Nghysur." Cefais y rhai hyn mewn cas llythyr, 1870. Yr oedd wedi ei ysgrifenu ar eu diwedd: "D. T. Price, ar ol ei briod." Bu hi farw yn 1869. Mae yn debyg iddo ei chyfansoddi yn fuan wedi hyny. Ehedodd fy nghysur, llawenydd a droes Yn dristwch galarus i'm calon; Machludodd holl fwyniant hyfrydwch fy oes Dan'leni byth nosawl gysgodion. Mae harddwch gwrthrychau, prydferth- af eu gwedd, I'm golwg i fel wedi gwywo; Fy nghysur aeth gyda'r un anwyl i'r bedd, Ni ddychwel byth ataf fi eto. Mae'r meddwl yn rhedeg flynyddau yn ol Hyd lwybrau pellenig yn crwydro; Yn ofer y chwilia am gysur i'm col, 0 honynt mae wedi llwyr gilio. Mae pob rhyw adgofion o'r hen droion gynt Yn awr yn chwanegu fy hiraeth, Fel tarth o flaen awel gynyrfus o wynt Y ciliodd fy nghysur i ymaith. Pa fwyaf grisialaidd a pheraidd y bydd Y ffynon yr yfwn o honi, Pan sycha, gwna hyny'r siomedig yn brudd I'r graddau y cafodd ei loni. Nid ydyw ein gyrfa ni yma drwy'r byd Can llyfned fel nad oes le garw; Nid yw'r phioleidiau yn felus i gyd; Mae ambell un weithiau lied chwerw. Os oes modd i'r meddwl gael gafael ar beth A ddeil byth heb gyfnewidiad, Mae'n werth i ymdrechu drwy lafur di- feth Am ryw beth i lanw'r dymuniad. Beth bynag daearol a esyd y dyn Yn wrthrych ei serch a'i obeithion, Bydd yn siomedigaeth pan genfydd ei hun Yn unig yn nghanol trallodion. DR. DANIEL WILLIAMS. Streic Fwya'r Byd. Mri. Gol.: Mae streics wedi myned yn ami a drygionus dros ben, fel y maent yn farn ar y gwledydd. Ie, mae y streicars yn farn arnynt eu hunain, ac O! mor ynfyd ydynt ,yn dial ar a drygu eu meistri i ofyn am ychwaneg o gyflog. Nid yw llawer o honynt yn gofalu faint ddinystriant, na phwy a Laddant. Mae gadael i'r werin ddyoddef eis- ieu tanwydd yn sarhad ar ein Senedd- wyr a'n llywodraethwyr. Gan nad oes ganddynt lygaid i weled y peryglon, dylai pobl anfon at ein Seneddwyr i ofyn iddynt wneyd cyfraith arbenig i atal y streics, trwy fyned a'r arwein- wyr i'r carchar am eu bod yn drygu y wlad. Os na fedr ein Seneddwyr wneyd cyfreithiau i atal y drygau hyn, taflwn hwy o'u swyddi, ac etholwn ferched i dreio yn eu lie. Credaf y gwnai Merch- ed-Seneddwyr yn well na llawer sydd yn y ddau Dy. 'Rwyf fi yn llwyr gredu na ddaw y byd na'r eglwys i'w lie hyd nes y ca'r merched eu hiawnderau, sef cael pob breintiau bydol a chrefyddol fel dynion. Yr eglwysi ddylai ddeffroi gyntaf yn hyn. Ai nid yw ffyddlondeb mawr y merched yn myned i wledydd tramor i weini ar y milwyr gafodd eu hanafu yn y rhyfel yn galw am i'r llywodraeth eu breintio? Mae Mrs. Astor wedi cael ei hethol i'r Parliament yn Lloegr. Ai nid yw ffyddlondeb y merched gyda moddion gras a materion yr eglwys yn g'3.lw am fwy o ryddid a pharch iddynt? Mae mwy o ferched yn mhob moddion gras nag sydd o ddynion. Mor ffydd- Ion ydynt gyda'r canu, a'r cyrddau gweddi, a'r gyfeillach, a bod yn athraw- esau yn yr Ysgol Sul; ac mor ffyddlon ydynt gyda'r casgliadau i gynal yr achos! Ond er holl ffyddlondeb y merched gyda chrefydd, eto ni cha ddim un bre- gethu, na'u penodi yn gynrychiolwyr i'r Cyfarfod Dosbarth a'r Gymanfa. Ca y ceffylau a'r cwn ddod i ymyl y capel i glywed yr oil, ond safed y merched draw! Paham? A oes rhyw adnod yn y Beibl yn gofyn i ni roi y fath sar- had ar y merched? A ydynt yn waeth eu calon ac ysgafnach eu penau? Na, na. Byddaf yn rhyfeddu at ffyddlondeb y merched pan yn cael y fath sarhad. Pa ddrwg fyddai iddynt gael gweddio ar yn ail a dynion, a siarad ar fater- ion crefydd? Pa ddrwg fyddai iddynt gael pregethu? HUW X. HUGHES. Eugene Debs. Mri. Gol.: Yn y "Drych" am Rhagfyr 11, ceir nodion am Debs gan un a eilw ei hun yn "Green Horn Arall." Mae'r cyfaill i'w longyfarch ar ei ddewisiad o ffugenw, gan ei fod yn cyfateb yn holl- ol i gynwys ei sylwadau. Rhaid fod "Green Horn" bron yn anobeithiol o laswyrdd, ac anaddfed i gredu fod Debs yn ngharchar oblegid ei ymdrech dros feibion llafur. Carcharwyd Debs am ei annheyrngarwch i'w wlad. Gwnaeth ei oreu i barlysu parotoadau milwrol y wlad. Tybed fod Green Horn mor "green" ag i gredu y buasai y gweith- wyr yn well allan pe gorchfygasai Ger- mani y wlad hon a'r Cyngreiriaid? Gwnaeth Gompers lawer mwy dros feib- ion llafur nag a wnaeth Debs, ac nid oedd yn ddigon "green" i fod yn half cath i'r Ellmyniaid. Engraifft arall geir o wyrddni yr ys- grifenydd ydyw ei waith yn dadgan mai un o lyfrau Tom Paine ydoedd y "llyfr duwinyddol goreu a welodd erioed." Buasai Tom Paine yn chwerthin yn iach pe clywsai hynyna. Ysgrifenodd Tom Paine bethau gwerthfawr ar wleidydd- iaeth, ac nid oedd ei syniadau moesol nemawr mwy gwyrgam nag ambell "uniongredwr" honedig, eithr y mae rhestru Paine yn dduwinydd blaenaf yi dangos anaddfedrwydd meddwl. Cofus genyf y byddem pan yn blam yn myned i'r mynydd i gasglu llys du on, a sylwais y byddai rhai llys gwyrdd ion i'w cael hyd yn nod yn ddiweddai yn y tymor. Yr oedd y rhai hyny wed yfed o wlith y nefoedd ac wedi derbyr I, o dywyniadau yr haul megys yr addfed ffrwyth; ond gwyrddion a surion oedd. ynt er hyny. Nid am eu bod yn fythol' wyrdd (evergreen) yr oeddynt felly! eithr am eu bod yn anaddfed (unripe), Rhaid mai diffyg cynenid gyfrifai am hyny (pechod gwreiddiol yn y byd llys- ieuol). Efallai fod gwyrddni yn gyn- wynol yn "Green Horn Arall," end mae gobaith o hono gan ei fod yn ymwy- bodol o'i "wyrddni." Brysied addfedu ac yna dyweded ei brofiad. SAM ELLIS. ———— —
I LAKE CRYSTAL, MINN. i
I LAKE CRYSTAL, MINN. i Mae yn llawenydd genyf hysbysu ych- ydig am y ddau deulu caredig hyn ya nechreu eu bywyd newydd, Tachwedd 29, 1919. Mae mab bychan wedi gwneyd ei ymddangosiad yn nghartref Mr. a Mrs. Eben Owens, sef y cyntaf- anedig, a'i enrw ydyw Elery Winton, ac mae y fam a'r baban yn dod yn mlaen yn rhagorol iawn. Mae yno lawenydd mawr am fod mab wedi ei roddi iddynt. Organyddes fedrus yn ein) heglwys yw Mrs. Owens er's llawer blwyddyn. Mae hi yn ferch i Mr. John E. Jones, y blaenor ffyddlon yn Bethel, a Mr. Owens yn fab i'r diacon adnabyddus, Mr. John R. Owens, Lake Crystal. Mrs. Evan S. Jones sydd wedi dod adref o'r ysbyty yn Mankato, yr hon a roddodd enedigaeth i fab ar yr 20fed o Tachwedd, 1919, a gelwir ei enw ef yn Edward Maldwyn. Mae'r fam a'r bychan yn dod yn mlaen yn dda, a 'does dim pris ar y bachgen. Mae y teulu hwn yn enedigol o ardal Machyn- lleth, G. C. Yr ydym yn teimlo yn ddrwg fod yr hen chwaer anwyl, Mrs. Williams, sef mam Mr. Morris Williams, yn lied wael er's tro bellach. Yr oedd yn wraig iach a heinyf yn ei hamser, ond erbyn hyn mae'r blynyddoedd olaf wedi gwneyd eu hoi yn fawr arni. Mae hi dros ei 80 oed, ac mae ei hysbryd mor fyw ag er- ioed, ond yr hen gorff yn pallu. Dyma un o ffyddloniaid y "Drych" eto. Yr ydym yn gobeithio y bydd iddi wella yn fuan i gael mwynhad llawer o'r "Drych" yn y dyfodol.—W. C. Jones.
Advertising
 A Mo d ern King Canute A Modern mg Canute The people who lived in the good days of the wise King Canute thought he had the power to make the ocean stand still at a mere word of command. Today the New York Telephone Company finds itself in a position not unlike that of the ancient king. Some people seem to think that by a word the Tele- phone Company can hold back the rising tide of costs that affects all business. By rigid economy and the use of the most modern appli- v ances and methods of operation we have succeeded in keeping our rates at a far lower level than might be expected in view of the increased cost of operation and maintenance, but we have felt the rising tide of costs just as certainly as has every business and every family. t Our one source of revenue is the rate you pay for the service we render. If this rate fails to cover operating costs and provide a fair return upon the investment, then both you and your Telephone Company must suffer. Rates previously in force did not provide sufficient revenue to meet these requirements and that is why higher rates were established December 1, 1919. I The new rates are designed to do just one thing-to provide revenue sufficient to enable us to give satisfactory service to x every subscriber. NEW YORK TELEPHONE COMPANY