Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

9 erthygl ar y dudalen hon

Gronanta

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Gronanta HANES YR ACHOSION CREFYDDOL. ( t'arkad o'r wythnos ddiueddaf). Yr un amser hafyd y claeth par ieuanc arall t) Fethodistiaid i fyw yma o'r enwau John a Sarah Pritchard. Brodor 0 Llanduduo oedd efe, a hithau o Llaugwstemn. Y mae y ten In wedi gadael yr ardal ers blynyddoedd. Bu mab iddynt o'r enw John yn byw yn Nhy Capel, Dyserth, ac efe fagoddy Parch Edward Thomas sydd yn bresenol yn symud i fugeiiio eglwys Llanrhaiadr. M Dau ddyeithr eraill a ddaeth i fwy yma yr amser hwnw trwy briodi dwy o ferched Gro- nant, oeddynt Edward Wiiscn a Thomas Jones. Plant iddynt hwy gofrestrwyd gyntaf yn Llyfr Oofrestriad Bedyddiadau yr egiwys, bedyddiwyd plentyn Wilson yn 1818, a phlentyn Jones yn 1819, y ddau ynPrestmyn oherwvdd nad oedd eglwys eto wedi ei ffurfio yn Ngronant. Nid oes neb o ddisgynvddion y naill nar Hail yn yr ardal yu awr: y rnao y Wilsons presenol wedi hanu'o frawd Edwar Wilson o'r enw Thomas Wilson. Yr oedd y teuluoedd a enwyd yn Fetho- uistiaid selog a baan y dechrauasant ymgynnll at eu gilydd i gynal moddion yn eu tai. Y pregethwr cyntaf a ddaeth i bregethu iddynt oedd John Edwards, Plas yn Nghaerwys, yr hwn a adwasnid betyd fel John Edwards y Farrier ac nid hir y buwyd heb sefydlu cangeu eglwys reolaidd yn y lie. Y personau fu yn cymeryd y rhan atniycaf yagiyn a ffur- fiad yr eglwys oeddyut Mr Julm Edwards, Plas yn Nghaerwys a Mr Thomas Evans, Maes y Coed. Buont am dros ugain rnlynedd wedi sefydlu Eglwys cyn cael tir i adeilada capol arno. Yn y tai y cynelid y moddion ar y cyntaf, ac enwir Ty Mawr a Tv'n'rafon fel lleoedd v bu yr arch yn arcs ynddynt ond y lie y mao preswylwyr hynaf y gymydogaeth yn colio en hunain yn ymgynull iddo gyntaf ydoedd Ysgubor y Pentref, Cymerodd y frawdoliaeth yr ysgubor am ardreth 0 t-5 yn flvnvddol gan Mr Peter Hnghes taid Mr Thomas Hughes sydd gyda i den!a yn preswyiio yu y ffenn yn bresenol. Nid oedd Peter Hughes yu aelod, ondbu ei fab y diweddar Mr John Hughes yn golofn gadaro gyda'r achos fel y cawn sylwi yn nes yn uiLien. Hen ysgubor gyssegredig ydyw Ysgubor y Pentref, llawer o bregethu, llawer o addysgu, liavver p weduio, llawer 0 foiianu a fu yuddi hi. Fel rhai y mae sicrwydd iddynt fod yn pregethu yn yr ysgabor gallwn eawi John Edwards a John Humphreys, Caerwys. William Jones a William Morris Rhuddlan, John Hughes a Benjamin Jones Bagillt, John Junes Newmarket John Edwards Berthen, William Lewis Trelogan, Hugh Parry Llanarmon, Edward Evans mab Mr T. Evans Maes y Coed, J-jhn Phillips Treffynon, William Pierce iihosesmor, Evan Wynne Llansanau, Charles Jones Bettws, Samuel Jones Clawdd Newydd, Emrys Evans Cotton Hall, a Thomas Hughes Puntredwr Diamcu y byddai Ua\v,:r eraill yn arfer dyfod, ond am fod y cyfnod hwn (1820-1840) cyn cof, ac nad oes genym gofaodiad, nid oes genym sicrwydd. Uu odia y Sabouth a gt-id yn Ngronant y pryd hynnv, oherwydd yr oedd Newmarket a Threlogan yn gvsylit-ol a Gronant fel taitb Sabbothol; a pharhaodd felly hyd 1860 pan pan gysylltwy:l Gronant gyd:1 Phrestatyn. Y11 1896 y ifurllwyd y cynyiltiad sydd yn bod yn bresenol rhwng Gronaiit a Gwespyr fel taith. Y blaenoriaid cyntaf a ddewiswyd oeddvnt Hugh Williams a David Jones y cyfbirwyd atyrit o'r blaen a chawsant fyw ar hyd cyfnod yr Ysgubor ac i weled yr achos yn gysurus yn y capel cyntaf. Ond nid bwy fu rnng fiaenoriaid yr egl wys tra yn yr Ysgaboi Oddeutu v flwyddyn 1880 ymsefydludd Peter Owens (brodor o Dyserth) a'i wraig yn yr ardal, ac yr oedd eu cymeriad eu sel a'u defu- yddioldeb gyda'r acbos yn gyfryw fel y dewis- wyd Peter Owens yn flaenor yn bur taau. Mercb iddynt hwy ydyw Mrs Morris, gwwidw y diweddar Barchedig John Morris, Gronant, yr unig weinidog a fagwyd gan yr egiwys, yr hon sydd yn byw yn Nhy Capel yn awr. Felly, y mae teulu Peter Owens wedi bod mewn cysylltiad a'r a,chos bron o'j ddechrenad a gellir dweud nad oes un teulu y mae yr achos yn Gronant wedi derbyn mwy o nodded oddiwrtho na'r teulu hwn. Hugh Williams, David Jones, Peter Owens; dyna dair prif golofn yr achos yn y cyfnod hwnw. ( l' w bark an.)

Advertising

SUNDAY SERVICES' :AT; PRES1\t\T,\"N.

--_.-.-.-.-SUBSCRIBERS TO…

Advertising

RAILWAY TIME TABLE FOR DECEMBER.

MOTOR RAILWAY.—December

Colwyn Bay v. Prestatyn.

North Wales Junior League.