Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
fa ■ 'PENTRE YSTRAD.
fa ■ PENTRE YSTRAD. CYNYDD Y LLE.-Y mae cynydd mawr wedi cymeryd lie yn Mhentre Ystrad yn ystod y blynyddau dlweddaf mewn masuach ac mewn poblogaeth. Mae ugeiniau o dal wedi eu hadeiladu yn ddlweddar, ac eto y mae angen am ugeiniau yn ychwaneg. Da genvf gael ar ddeall fod un o'r cymdeithasau adeiladu yn meddwl codi oddeutu 100 eto yn fnan. Mao cwmnl parchus y Pentre Collier- ies yn codi degau yn bresenol, a byddant yn barod yn fyrder. Yn ngwyneb y cynydd aruthrol yn y trigollon, a'r thai hyny gan- oedd o honynt yn ddynion crefyddol, ao yn ddynion sydd yn edrych at leslant tymhorol ac ysbrydol y trigolion, y mae yma amryw demlau yn cael eu hadeiladu i'r Goruchaf. Mae brodyr parchus y Methodletlaid yn bwrladu cyfodi capel hardd, yr hwn a dde. ehreulr yn fuan. Mae capel hardd gan frodyr y Bedyddwyr bron cael ei orphen, a vestry gampus yn nglyn 4g ef. Mae rhal lie- oedd ereill yn orlawn ar y Sabothau, fel y mae gwir angen am fwy o leoedd i addcli i gyfateb i gynydd presenol yr ardal. ADDYSG YR ARDAL.—Da gan fy nghaion fod gwelthwyr y Pentre wedi ymaflyd yn y goichwyl o gael Ysgol Frytanaidd i'r lie. Ewch rhagoch, a mynwch ysgoldy ddigon eang i gyfateb i'r ardal, ac yn deilwng o'r oes bresenol. NI chelr un gwelllant, o ba natur bynag, heb gwrdd â. gelynion luaws ar ein Uwybrau. Ac os oes rhai yn gwingo o her. wydd eich bod wedi gomedd eu cynoithwyo I hyrwyddo yn y blaen yr Ysgol Genedlaethol, pa un sydd yn sathiu ar ein hurddas a'n rhyddid fel Ymneillduwyr, peidlwch a sylwi arnynt, ond ewch rhagoch heb sylwi ar y bodau sydd yn taenu eu eelwyddau er drygu amgylchiadau pereonau, ac er gosod y gweith- wyr ilgweryla 4'u gilydd. Peth doeth bob amser ydyw adnabod yr hystyngwyr a'r col- wyddwyr hyn, a gwylod fod yr hyn fydd yn lleslol i'r ardal yn gyffredinol, yn ddrwgl ryw ddau neu drl o blant y ddegfed ran.—Yr elddoch, SAMI BACH.
MR, HALLIDAY YN NHREHERBERT.
MR, HALLIDAY YN NHREHERBERT. Prydnawn dydd Gwener dlweddaf cynal- iwyd cyfarfod pwysig yn yr Ysgoldy Brytan- aldd, Treherbert. Cymerwyd y gadalr gan lb. John Gower, Treorkl, yr hwn a agorodd y cyfarfod mewn araeth hyawdl. Cododd Mr. Halliday, a derbyniwyd ef yn wreaog gan y gynulleidfa. Dywedodd iddo wneyd ei yxnddangoBlad yn y gymydogaeth hon am y tro cyntaf yn fuan ar ol y danchwa ofnadwy oedd wedi dygwydd yn Blaenllechau. Yr oedd efe a Mr. Pickard, y pryd hwnw, wedi dyfod i lawr gyda'r amoan o wneyd ?xtchwillad i achos y danchwa ofnadwy hono. r oeddynt wedi oyfarfod a'r anhawsder mwyaf i gael allan ffelthiau mewn cysylltlad a'r ddamwain, oherwydd fod ar y gweithwyr ofn digio y swyddogion a'r meistri drwy alarad yn groew ar y pwnc. Yr oedd eu eyflwr yn hollol ddiamgeledd; ac i'r dyben o ffarfio cymdeithas a fuasal yn galluogt y gweithiwr i ymddwyn gyda gradd o annibyn- rwydd, y daeth ef a'i gyfaill Mr. Pickard i'r gymydogaeth ddwy flynedd yn ddiweddar- aeh. Aeth Mr. Halliday yn mlaen i alarad am y contract rules, y rhai a gondemniai yn y modd mwyaf pendant, gan eu desgrifio fel y rheolau mwyaf annghyfiawn a geiaiwyd erioed wthio ar y glowyr. Dywedai nad oedd ganddo ddim yn erbyn derbyn Rhool 1, yottyriat hono yn eithaf teg; ond am y rheolau eraill, yr oeddynt yn unochrog a gormesol yn eu tueddiadau, ao ni allasai yn el fyw gynghori ei gydweithwyr I osod eu henwau wrthynt. Ar ddiwedd y oyfarfod, paslwyd y pender- fyniad canlynol yn unfrydol:—"Fod y oyf- arfod hwn yn datgan ei ymddlrled perffaith yn Undeb y Glowyr, ae yn ymrwymo i roddi pob oynorthwy yn y dyfodol." Anerchwyd y oyfarfod hefyd gan Mr. A. T. Jonea, yr hwn a ddywedodd el fod yn teimlo mor gynes ag erioed at yr Undeb, a bod y gyfrinfa a gynrychlolid gauddo ef yn teimlo yr un fath. Yr oedd yn gobeithio y byddai i'r rhal hyny oeddynt wedi cefnu ar yr Undeb, I ddychwelyd eto yn ol, er mwyn gwneyd yr Undeb yn gryf a buddiol. Prydnawn dydd Sadwrn, anerohodd Mr. Halliday gyfarfod brwdfrydig yn Ysgoldy Maesteg. Cymerwyd y gadalr gan Mr. David Evans, Uywydd yr Undeb yn Nos- buth Maesteg. Ar ddiwedd y oyfarfod, talwyd diolohgarwch gwresog ao unfrydol y gynulleldfa i Mr. Halliday a'r oadeirydd.
BRITON FERRY.
BRITON FERRY. Dydd Iau, talodd Iarll Jeraey ymweliad a Sefydliad y Gweithwyr (Working Men's Club ondImtitute), yn nghwmni y Parch. Mr. Hall, Ficer Briton Ferry. Amlygodd el arglwydd- laeth lawer o ddyddordeb yn y sefydliad, ac aeth drwy yr oil o'r ystafelioedd yn fanwl, a ehyn ymadael addawodd roddi haner can punt at gynorthwyo y sefydllad,-deg punt ar kagain i bwrcasu llyfrau, ac ugain punt at y dxysorfa gyffredinol. Mae yr adelliad yn yr hwn y cynellr y clwb ym cynwys deuddeg ystafell rang a chyfleus. MM y llyfrgell yn cynwys nlfer fawr o gyfrolan gwerthfawr lawn; ac y mae ysgol nos wedi el chychwyn mewn cysylltiad a'r sefydliad. Dywed Mr. Hodgson Pratt, prif sylfaenydd Working Men's Clubs yn y wlad hon, mae hwn yr y clwb mwyaf llewyrchuH yn Neheudir fymru.
PBIS Y CIG YN NGHWM RHONDDA.
PBIS Y CIG YN NGHWM RHONDDA. Mae nifer o welthwyr yn y porth wedi uno tfn gilydd ac wedi gwneyd teleraua boneddwr ali ar^ l iarparn nifer o ddefaid lddynt yn Vyth. >>i, am 610 y pwjs. Oyn cychwyn y mudiad hwn, yr oedd y cig goreu yn cael el werthu am lie. a Is. y pwys gan y cigyddfon, ond y mae cyflawnder o hono yn awr am 8e. ac 8jc. y pwjs. Toiir a rhenir y cig gan hen lowr parchus, yr hwn oedd yn un o'r rhai blaenaf i sefydlu yr undeb newydd hwn yn erbyn y cigyddlon.
YR EGLWYS GYMREIG, AC ESGOB…
YR EGLWYS GYMREIG, AC ESGOB LLANELWY. Pregethodd y Gwir Barchedig Dr. Hughes, Esgob Llanelwy, yn Gymraeg, dydd Sal Hyd. 18fed, I gynnlleidfa o bum cant o bobl, yn Neuadd y Dref, Croesoswallt, sir Amwythlg, ac y mae wedi cnill Iddo ei hun air da lawn. Y Dr. Hughes yw yr unig Esgob yn y Dywys- ogaeth sydd mewn gwirlonedd yn addysgu el braidd brodorol yn eu hialth frodorol.
RHYDYFRO.
RHYDYFRO. YSGOI. DDYDDIOL.—Tua dau fis yn ol, ffaifiwyd cymdeithas i'r dyben o gynal yagol ddyddiol yn y lie hwn, yr hon sydd wedi bod yn llwyddianus lawn hyd yn hyn, fel trwy lafur a ffyddlondeb, y mae yr ysgol wedi dechreu oddiar Medi 22ain, dan ddlsg- yblaeth y dyn ieuanc gobeithiol Mr. R. Rees, Raven Hill. Y mae yr ysgoldy eiaioes wedi el llanw, a mwy na thebyg y bydd yn rhald cael ysgoldy helaethach yn fuan. Nos Sadwrn, y 17 eg cyfisol, oedd y noswaith apwyntiedig i'r Parch. J. Rees, Cwmllynfell, draddodi daillth ar H Addyeg." Cymerwyd y gadalr gan y Parch. J. Jones, Llangiwo, yr hwn a gyflawnodd el ddyledswydd yn dde- heuig. Daeth cynulllad lluosog a pharchus yn nghyd, a chafwyd dailith bwrpasol ac addysgiadol lawn. Er mai hwn oedd y tro cyntaf i Mr. Rees fod yn traddodi darlith, tystlai y gynulleldfa na chawaent eu boddloni erioed yn well mewn darlithydd, EISTEDDFODAU.—Y mae amser cynallad tafr Eisteddfod yn y cylehoedd yma yn cyflym agoshau, ond gan mal Eisteddfod Rhydyfro yw y blaenaf, hi Bydd ar y bwrdd yr adeg bresenol gan feirdd a cherdeorion y cylchoedd. Rhag elch bladn, gyfeill'on, y mae y pwyllgor yn prysur barotoi ar gyfer oysuro yr ymwelwyr, > YNYSYDD. HBN-DY CWRDD. Dydd Sul dlweddaf, cynaliodd Vsgol Sabothol y capel uctod el chyfarfod chwarterol. Am ddau o'r gloch, ymgasglodd tyrfa luosog yn nghyd i glywed ffxwyth llafur y plant yn cael el osod allan mewn adrodd a chanu, a gwnaed hyny hefyd yn llawn ystyr y gair. Cyn terfynu cafwyd areithiau buddiol dros ben gan Mri. Williams, Jones, a James. Sylwodd yr olaf y byddai yn hyfrydwch calon ganddo weled mwy o'r bobl leualno yn eymeryd mwy o ddyddordeb yn yr Ysgol Sul. Yna terfynodd y cyfarfod trwy ganu ton gan y Band of Hope, dan arweiniad Mr. M. Smith, Chemist. Bydded i ni gael cyfarfod o'r fath eto yn fuan.-Glanhorfab. RHMos.— Cyfiwyniad Tysteb. — Nos Iau, Hydref 22ain, cyflwynwyd tysteb i Mr David Jones, ysgolfeistr parchus y lie uchod. Oymerwyd y gadair ar yr achlysur gan y Parch. W. Williams, Nebo, Hirwaun, yr hwn a agorodd y cyfarfod mewn araeth rymus. Siaradai yn uohel am gymeriad Mr Jones mewn gwahanol nodweddion oddlar seiliau el adnabyddiaeth bersonol ag ef yn ystod y pedair blynedd ar ugain dlweddaf. Wedi adrodd a chanu amryw donau galwodd y cadelrydd ar Mrs. D. E. Williams, Hirwaun, ddyfod i gyflwyno I Mr. Jones tyi anrheg, yr hon oedd yn gynwysedig o bwrs hardd, ac ynddo y swm anrhydeddus o JE36 2s. Oyd- nabyddodd Mr. Jones dderbyniad yr anrheg mewn ychydlg elrlau pwrpasol. Cafwyd anerchladau hefyd gan Mri. Thomas Lloyd, Thomas Phillips, John Jones, D. E. Williams, Ysw., a brodyr o Rhigos. Nld oes rhald i'r gwyr nerthol hyn o Nebo, Hirwaun, wrth ganmoliaeth, mae yn unig nodi eu henwau yn warantiad dlgonol o allu ac hyawdledd. Dy- wedent oil yn ddlelthrlad fod Mr Jones yn gwir dellyngu y dysteb, ar gyfrlf ei weithgar- wch a'l ymdrech anorphen o blald addysg wladol a chrefyddol yn y lie am yn agos I chwarter canrlf. Yr oedd y cyfarfod yn ddlfyr, a'r cynulllad yn lluosog iawn. Dylid hysbysu mal Mrs Williams oedd wrth wraidd y symudiad tystebol hwn, a gosododd ei henw ar ddechreu y rheatr am bump ginl.—W. T.M. TRECYNON, ABERDAR. —Cynallwyd cyfarfod blynyddol Bryn Seion, dyddiau Sul a Llun, Hydref 25ain a'r 26ain. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parchedlgion canlynol,—W. Thomas (Islwyn), Thomas Levi, fRichard Morgan, a Thomas Walters. Cafwyd oedfaon gwresog lawn, ac andygrwydd cyhoeddns fod yr Arglwydd yn benditho. Gobeithiwn y bydd i'r had da a hauwyd gael dyfnder daear, ao y ceir gweled firwyth toreithlog yn y dyfodol. Amcesir gwneyd y casgliad eleni i ddyfod i'r swm ardderchog o ddau cant o bunau, ac yr ydwyf yn credu y cyrhaeddir yr amcan.—J. E. LLANOVBR.—Diolchgarwch am y Cynhauaf. -Dyddlau Iau a Gwener, y 294in a'r 30&tn oyfisol, oynaliwyd oyrddau dloiohgarwoh yn yr Ystafell Cymdelthss. Gweaty Dirwestol, Rhydymeirch. Nos lau, pregethodd y Parch. J. Evans, M.A., Aberdar, yn Saeson- seg; 800 hefyd pregethodd boreu dydd Gwener am 11 o'r gloch. Prydnawn dydd Gwener, so am 7 o'r gloch yn yr hwyr, pre- gethodd y Parch. D. Jones Dowlals, yn Qymraeg. Dilyowyd ef gan y Parch. D. Saunders, At ertawe. Yr oedd y cynulleld- faoedd yn lluosog lawn yn y cyrddau Oy- mrelg—yn rhy luosog i gael lie yn yr ystafel sydd ddigon helaeth i gyawya tri chant. Oafwyd pregethau dWf. so effelth'ol iawn gan bob un o'r gweinidoglon enwcl » gymer- asant law yn y gwalth, a ch i o d 1 cynnlla eidfaoedd eu boddloni yn fawr. ELIM, CWMDAR.—Cynallwyd cyfarfod blyn- yddol y capel uchod, dyddlau Sul a Llun, Tachwedd y laf a'r 211, pryd y pregethwyd gan y Parchn. T. Thomas, Llanfalrclydogau; William Nicholson, Groeswen; D. Jones, B.A, Merthyr; a D. Price, Slloa, Aberdar. Cafwyd cyfarfodydd da lawn y ddau ddydd.—J. W.P. OWMAMAN.-Nos Sadwm, y 24ain o Hyd- ref, cafwyd cyfarfod cyhoeddus yn y lie uchod gan Demlwyr Da "Gobalth Cross Inn." Cymerwyd y gadair am haner awr wedi saith gan y brawd Job Richards, pryd y cafwyd anerchiad doniol ganddo. Wedi hyny caf- wyd adroddiadau, areithiau, a chanu rhagorol Yr cedd yr adroddiadau ynidda, yr areithiau yn ddoniol, a'r canu yn rhagorol iawn. Wedi darfod canu ac adrodd, cafwyd ton gan y fife band, dan arweiniad y brawd Thomas Rees; ac un arall gan y brass band. Gwel y meddwon fod Temlyddiaeth Yn ymledu dros y byd, Ac y daw y greadigaeth Yn ddynion sobr oil i gyd. Marleisydd. ONLLWYN.— Nos Sadwrn, Hydref 31ain, cynallwyd penny readings yn ysgoldy y lie uohod. Cymerwyd y gadair gan Mr. G. Phillips. Oafwyd cyfarfod campus o ganu, darllen, ac adrodd. BETHEL, LLANSAMLET.—Oynaliwyd cyng- herdd mawreddog yn y capel uchod, er budd i Miss Williams, (Llinos y De,) i fyned i'r R A.M., Llundaln. Hwn ydoedd y cyngherdd diweddaf I'r gantores obeithiol hon cyn myned i faes eang cerddorlaeth. Llywyddwyd gan y Parch. R. Rowlands, gweinidog y lie. Gwas- anaethwyd gan y cantorion canlynol:—Eos Morlals, Lllnos y De, Mr. Richards, Mrs. Hughes, a Miss Minnie Fricker, Abertawe, a Glee Paxtl Llanbrwydrau dan arwelniad Mr. J. Thomas. Yr oedd y capel wedi ei orlenwi gan wrandawyr, a'r Eos a'r Lllnos yn canu yn swyiiol fel arfer, encorlwyd hwy bob tro y darfu iddynt ganu. Cafwyd boddhad mawr trwy ganu Mrs. Hughes a Miss Fricker, yr hon oedd yn chwareu y delvn a Mr, Fricker yn chwareu y berdoneg. Llwydd i'r LlInos gyrhaedd enwogrwydd mawr yw dymunlad mlloedd. YSTRADOTNLAIS.—Capel yr Ynys.—Dydd Sadwrn, y 24aln cyfisol, rhoddodd yt ysgol uchod ei gwyl do i ddeillaid yr Ysgol Sab- bothol, pryd yr eiBteddodd Uuaws o blant I fwynhau o'r danteithion oeddynt wedi eu parotoi iddynt. Yr oedd y boneddlgesau leualnc yn ymddangos wrth eu bodd wrth welnl ar y plant. Wedi iddynt gael eu digoni o de a thelsen, aethpwyd allan i'r oae o flaen y capel, a thaflwyd ffrwythau rhwng y plant gan gyfellllon cynes lddynt. Oafwyd oyfarfod adrodd a ohanu gan gor y plant. Yr ydym yn gobeithio y cawn gyfar- fod o'r natur hwn eto yn fuan.—Ynyswr. CAERFYRDDIN. —Dydd Gwener dlweddaf, cynallwyd gyfarfod blynyddol Ooleg Hyffordd- ladol Deheudir OymIu. Yr oedd yn bresenol yr oil o'r efr-ydwyr, gyda llawer o'r rhal oedd wedi bod yn efrydwyr yno. Yn mhlith yr ymwelwyr yr oedd Esgob Tyddewl, Mr. Nevlll, A.S., Syr James a Lady Hamilton, Oabden Dawson, Oabden Kantzowa'lbrlod,Dr. Header, ac ereill. Yr oedd yr ystafell wedi el hadd- urno ac arwyddelrlau a bythwyrddlon, yn mysg y blaenaf sylwasom yr "Goreu arf, arf dysg," "Gwybodaeth sydd nerth," "Heb Dduw, heb ddim," &c. Oynaliwyd gwasan- aeth grefyddol yn y capel gerllaw pan dra- ddodwyd pregeth rymus gan yr Esgob, ar ol hyny cafwyd clntaw yn y dining hall. Ar ol clnlaw, traddodwyd amryw anerchladau i'r efrydwyr. Y slaradwyr oeddynt Syr James Hamilton, Esgob Tyddewi (yr hwn a draddod- odd araeth hyawdl), Mr. Nevlll, A.S., Arch- ddlacon Clarke, ac ereill. PONTYPOOL. — Yn gynar dydd Sadwrn, deuwyd o hyd I gorff plentyn newydd eni, yn noeth mewn ffos ar ochv y ffordd gevllaw ty Mr. Oonway, yn mhen uchaf George- street. Nid oedd arwyddion allanol ar gorff y baban of, fod wedi derbyn cam. Oy- nelir trenghollad ar y pwno. TREORKI.—Dyddlau Mawrth a Ian dJ- weddaf, cynaliwyd cyfarfodydd o ddioloh- garwoh am y cynhauaf yn y Ue uchod. Gwoinyddwyd gan y Parchedlgion Wm. Davles, curad y lie E. T. Davles, Bettws W. Lewis, ficer y plwyf; a Ounnlck. Oaf. wyd oedfaon rhagorol a chasgliadau helaeth.
[No title]
Mae Syr John Benson wedi marw. Efe gynllunlodd yr Arddangosfa Genedlaethol yn Dublin. Dedfrydwyd glowr o'r enw Morgan Humphreys I ddeuddeg mis o lafur caled am ymonodiad anweddaldd ar Eleanor Jen- kins, yn Ystrad-y-fodwg, ar y 4ydd o Fedi. Mae Dr. Newman wedi ysgrlfenu i'r Daily Telegraph lythyr yn gwadu yr hanes a ymddangosodd yn y newyddiadur hwnw, el fod ef wedi ceisio ymuno A'I Society of Jesus (oymdelthas berthydol i'r Pabyddion). Dywed hefyd el fod yn dal egwyddorlon y gymdeithas hono mewn uchel barch, ond nad oedd efe ddim erioed wedi ceisio myned- iad iddl. Mae Dr. M'Evllly, esgob pabyddol Galway, wedi danfon llythyr at ei offelriaid yn yr hwn y dywed el fod yn atal eu hawl i roddi goll- yngdocl i unthyw dafarnwr nen clafamwnlr, neu weislon y cyfryw, a gehr yn enog o werthu gwlrodydd ar y Saboth. Oymerodd tanohwa le yn Low Drift Ool- liery, Wincobank, ger Sheffield, drwy ddef- nyddio goleu noeth. Lladdwyd dyn o'r enw John Wright, ac anafwyd dan ereill ofir onw Soattergood a Martin yn ofnadwy.
MARWOLAETH MR. LAIRD.
MARWOLAETH MR. LAIRD. Mae Mr. John Laird, dtwedd ar aelod seneddol dros Birkenhead, wedi tynu et anadl olaf. Yc oedd yn ddyn cyfoethog, ac wedi cyrhaedd cr- hoeddusrwydd fel adeiladydd yr Alabama,' llong a gostlodd ral miliynau o bunau i Iyw-, odraeth Prydaln Fawr.
PRAWF KULLMANN.
PRAWF KULLMANN. Terfynodd prawf Kultmann dydd Gwener. Oafwyd y carcharor yn euog o gelsio llofruddlo y Tywysog Bismarck, a dedfrydwyd ef i bedaix blynedd ar ddeg o garchar a'i amddifadu o bob hawllau fel delliad llywodraeth am ddeng mlynedd.
YMDDYGIAD BARBARAIDD MAB.
YMDDYGIAD BARBARAIDD MAB. Traddodwyd dyn o'r enw Michael Oulllnan* mab i weddw oedd yn preswylio yn Gurtalogh, swydd Clare, i garchar Ennis am losgl ty yn yr hwn yr oedd ei fam a'i chwiorydd yn trigianu. Pan oedd y ty yn llawn fflamau, safodd yr adyn dideimlad yn y drws a phig- fforch yn ei law i'w lluddias i ddianc o'r tan. Oawsant waredlgaeth drwy ffenestr yn nghefn y ty.
CIG RHAD YN ABERDAR.
CIG RHAD YN ABERDAR. Yn awr, feohgyn, y mae gobalth am dam; aid o gig ta beth. Os na chawn ddlm rhagor, cawn gig eidion am wyth oelniog y pwys, sef y rhanau goreu o'r eldion, a chig gwether am saith oelniog y pwys. Y mae Isaac Thomas yn meddwl agor slop gig wrth dalcen slop Mr. HInton, y telllwr, Maesydre', ao yn meddwl agor ar unwalth. Fe wnalff temporary slop, hyd nes y bydd yn bildio slop fawr oyd ag o'r forge i'v office. Well done yr hen Isaac. Cofiwch, fechgyn, I' fyned ato i brynu bob oopa. Ie, nld yn 1 y pydlers, ond cofiod y gaffers hefyd 1 wneyd yr un peth. Y mae Mrl. Davies a Hum- phreys yn canmol yr hen goffiuwr am el blutk. Wyddooh ohlbeth, y mae Mary fach yn awr yn ohwe' mlwydd oed, ao yr wyf yn siwx nad ydyw gwedi bwyta ohwe' pound o gig yn el bywyd. Ond os ydyw1* 'storl yn wlr, ml fynaf weled Mary fach yn oael ahwe" pound yn y mis. Ao yr wyf gwedi gwneyd. can i'r cig rhad yn debyg I hyn. Gostjngwyd ein cyflogau Rhjw bedwar swllt y bunt; 01 do, mae newydd hyfryd Yn awnto yn y gwynt; Oawn eo r cig yn rbatich Dalr celntog yn y pound, Gwna hyn i'r pudler caled I dd'cd t'i gylch yn round. Gwna Thomas Jones y lagidlau Am bymtheg swllt y par, A Hinton I' orthwr diaad Yn rhadach na sir G.r A HopMns wertha'r bara, A'r caws a'r menin pur; 'Waith 'fa yver prynwr goreu A ffelndnr drwy'r i oil sir. Yn awr chwi welwch, fechgyn, Os daw*r holl mryddau "lawr, Bin bod ya well o lawer Na obael v hyw httl tu mawr Calff Mary fach a Willie, A Elizabeth a Dey, Drl phwys o gig manharen 'N lie haner pwys o ffrey. Bydd Msry Pantypentre, A Beto Jones, Taidraw, Yn mrned at y cigydd A'n harian yn mhob llaw, Gan 'm i flyd yn y legau, A iie!YU Yno'n syth, Gan ddweyd mae'n harian cystaT Ag atian Miatr Smith. Bydd busses Abelaman Yn fwy na haner Ilawn 0 gig yn dreifio adrev Yn gynar y prydnawn Bydd buss Cwmbach yn crecian Gan lwythi fydd mor drwm, Wrth fyn'd ag ychain cyfain I'w rhanu trwy'r holl gwm. Owmdv, a rhan oHIrwaln, A Llwydcoed ddaw'n ddlble, Wrth glywed am y fargen Ar gig yn Maesydre; v i Gofalwa ii inau'r pudlers I beldio bod mor ffo A myn'd i'r siopan drytaf A gadael hon ar ol PUDUB.
[No title]
TYMERAU MENYWAIDD. —Nid oes yr un linell fwy prydferth a dymunol mewn oymer- lad merch na tymer fwyn. NIs gall eartref: fod byth yn ddedwydd helcddo. Mae fel y blodau sydd yn tyfa yn ein llwybrau, yn ein hadfywlo a'n cysuro. Bydded i ddyn fyned gartref yn yr hwyr, yn filnedlg a llucldledjg-u- ol llafur y dydd, ac mor llniarol o llonyddol yw galr yn cael ei gymell gan dymer dda f Haulwen yn dlsgyn ar y galon ydyw. Y mae yn ddedwydd, ac anghofir gofalon bywyd. Mae gan dymer dda ddylanwad lledatol ac deulu cyfan. Lie y gwelir yn y wraig a'r fam, gellwch weled caredlgrwydd a chariadyn gozchfygu teimladau naturiol calon ddrwg. Gwenan, gelriau tirlon, a gwynebau slrlol a nodweddant y plant, a gwna heddwch a chariad eu preswylfod yno,—Llyfr i Bawb ar Bob-peth. RHEOLAU YMDDYGIAD.—Mae y rheolau canlynol, a gyfansoddwyd gan yr enwog Mrs. Fry, yn anmhrlsadwy1. Na fydded i chwi byth golll dim amser,—nid wyf yn edrych ar yr amser a dreulir bob dydd mewn difyrweh diniwed neu adlonlant yn amset wedi el golll; ond bydded i chwi fforfio P. arferiad o fod yn gwneyd rhywbeth bob amser. 2. Na wyrwoh ddlm oddlwrth y gwirlonedd. 3. Na ddywedwoh ddim drwg am berson y gellwch ddweyd rhyw dda aia dano; nld yn unig slaradwoh yn gariadn% ond teimlwch felly. 4. Na fyddwoh byth yn. groes nao yn angharedlg with neb. 5. Nil chymerweh foethau nad ydynt yn angen- theldioL 6, Ghnieuoh bob peth gyda yitnw taeth a meddylgarwoh: a phan y byddo elah eloh Uwybr fwyaf dyryslyd, teimlwch ym- dcUrled yn y GaUu hwnw yn unig a all eich cynorthwyo, a defnyddiwoh eich galluoedd eloh hun mor bell ag y oyrhaeddant.—O'r LVyfr i Bawb a'r Bob-peth.