Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
.ELWIN WYN:
.ELWIN WYN: NEU HELBULON An LWYBR GONESTRWYDD. PEN. 1Y. Pechod yn goddiiceddyd. Ymsefydlodd ein harwr mewn galwedigaeth Imchus yn nhref M-, lie y bu am bum mlynedd ya barchus lawn gan bawb all had- waenal; ond elddlgeddodd rhai wrtho, a phenderfynasant wnejd ai frad. Dywedwyd el fod yn anffyddlawn i'w feistr, yr hya ni chIedai el feistr ar y dechctu, oud drwy ystryw a dichell, gorfodwyd ef i gredu celwydd, a gyiwya ela harwr dros y drwa heb awr o rybudd—si chafold "gymalot o amsar ag i gas^lu ei ddlllad, ond gyrwyd hwy ar el ol 1 d;9" 3-tmydog. Nid hir y bu cyn cael lie gan fasnachydd cyfrlfol a'i hadwasnal yn dda, ac yr oedd yntau wedi dyfoi yn feddiauol drwy gynildeb ar ychydig o buuoadd. Bu am ddwy flynedd gyda'r maanachwr hwn yn c.el cvfl.03 dda ac wrth fodd ei galon yw. Dadh dyn o'r wlad i'r dref, yr hwn a'i hadwaenal pan yno, ac a ddywodgdd hea helyntion ei ymada-siad odd! yno, yr hyn a wnaeth i'w hen feistr i'w el ddrwgdybio yn fwy, a phanderfyaodd wein- yddu cosp aino. Atifonodd ljthyr ato, yn cynwys yr hyn a ganlyn. Rhoddwn gyfielth- iad o hono yma:— Tref M- Awst 18fed, 1861. ElwIn Wyn. Sl.-Yr wyf wedl clywed eich hancs cyn i chwi adael gwla.d etch g3ned!ga<:th. Gorfu arnoch adael yno am drosedd gwara&wyddus, a rhyfedd fel y llwyddasoch ar^raffu ar fy meddwl eich bod yn ddyn da a gonsst. Tebyg oich. bod wedi gweitha llawer o'm nwyddau a gwario fy arian; ond. am y pum punt diwed&af a a-.th ar l;oll, os na ddychwol- wch hwynt cyn ncs heno, bydd raid 1 chwi fy ngbyfaxfcd mwn man-nad hoffech. Ydwyf, eich. hen felstr, T. THOMSON. Nid oxld gau Mr. Thomson dystion with law i dystlo fod eio. harwr yn llo!d?, ond meddyllai t-i twydo i ddychwelyd pum puut, ac yna profai hyny ei euo?rwydd yn y feu. Nlwaaeth Elwin Wyn un sylvv o'r 11 j thyr hwn, ond dangosodd ef i'w felstr xiewydd, ac a ofynodd os causal fyned i'r wl&d i weled ei rieni am wjthnos, yr hyn a ganbtawyd iddo. anforodd air at at rieni i'w hysbysu o'i ddyfodi&d. Cychnycodd borcu dydd* Llun, ac yr oedd gaitref erbyn y? hwyrcos, Yr oedd yn awr wodl tyiu yn ddyn llawn faint- ioli. Ni adnabyddo.'d ei dad a'i f*in ef ar yr olwg gyntaf, ond wadi dvchreu siarad adna- byddasaRt ef yn y fau, a roawr eu liawenydd. Ni wnatthant gysgu llawer y ncsou hono g&n gyrcalnt y liav/taydd. fo'eu dranoeth meddyliel em dala ymwel- lad a'i hen feifctr; ond cyn ei fod wedi cael br.siufwytl, dasth cymjdog i'r ty, a gofynai pwy oedd y bonsddwr hwnw osdd yuo, yntau heb'gymeryd arno ei adsabod a wnatth arwydd ar el fam i beidio a dyweyd pwy ydoedd. Yna galwodd y cymydog ar ei fam o'r neilidu, gan awgrymu el fad. am slarad gair a hI. Galwodd hlthm ef i mawn i'r parlwr. "Wal," meddai, "gwyddoch fod Dafydd ni yn wael lawn, mae bron a'n gadael, ac y mae yn ein poni beuaydd am gasi gwelad Elwin, eich mab cyn marw, gan hyny yr wyf yn dy- muno arnoch i adoi1 am dano." "Elwin yw y dyn dydthr yna; ydych chwl ddim yn ei adnabod 1 Dewch i fyny." Wedi siarad cynes gydag ysgwyd Haw yn galonog, dywedodd y cyraydog wrtho, eWe], Elwin Wyn," meddai, "yr wyi yn dymuno arnoch i ddyfod i'n ty ni, y mae Dafydd yn wael lawn, ac y mae am eich gweled yn fawr. Mae xhywbeth rhyfedd yn gorphwys ar ei feddwl eisleu ei ddyweyd wrthych." "Yr wyf yn myned i roitro am fy hen felstr heddyw," ebai yntau, "mi alwaf wrth ddyfod If yno. "Diolch i chwl," ebal ynte, "boreu da." "Boreu da," ebal ein harwr. Ymholal ei fam pa beth allasal fod yn gwasgu mor drwm ar feddwl Dafydd. "Nid wyf hsb feddwl rhywbeth," atebal Elwin, "ond dyna, rhaid bod yn adietaw, csir clywed maes o law." Aeth Elwin a'i dad gyda'u gllydd I weled y cl&f; ond, ebai Elwin, "gadewch i gael galw yn Tanyra-ltwen gyda fy hen felstr, dichon y daw gyda ni." Cydsyniodd ei dad, ac aethant helbio. Yr oadd y boneddw? allan yn yr ardd. Cyfarchwyd ef yn slriol gan ein harwr, ond teimlai fod ei hen feistr yn fwy swrth nag y disgwyliai idlo fod. "Er pryd yr ydych wedi dyfod afoef, Elwin, a pha beth a'ch cymhellodd i ddyfod ar yr adeg bresenol. Pan,y mae y cynhauaf ar waith, y mae pawb mor ddiwyd fel nas gallant roddi gwahoddiad i chwi i ymweled a hwynt; ond, dyna, y mae achos i bob peth." "Oes y mao," ebal ein harwr, dan y dyblaeth ei fod yn telmlo yn oer tuag ato. "Mae hwn a hwn wedi galw gyda ml hedd- yw ebal Elwin, "ac y mae am i mi fyned acw 1 weled Dafydd; tebyg ei fod yn wael lawn erys llawer dydd." "Felly yr ydwyf wedi clywed," ebai y bon- eddwr." "Carwn yn fawr," ebai Elwin, "pe deuech gyda nl acw, y mae yn slcr fod ihywbeth o bwys mawr ganddo cyn ei fod yn gyru am danaf." Hwyrfrydig fu y boneddwr cyn cydsynio ag ef; ond aeth ihwng bodd ag anfodd. Wedi cyrhaedd lie y preswyllal y claf, a chyfarch eu gllydd, (ft oedd yn hawdd I'r craffas ganfod fod rhywbeth o bwys neillduol yn gwasgu ar feddwl Dafydd,) torodd allan I wylo yn hldl, a dywedoaci, "Wel Elwin, mae yn dda lawn genyfaelch gweled cyn fy marw, er mwyn gofyn etch maddeuant am yr hyn a fawr droseddais i'ch erbyn." "Beth oedd hyny?" ebal Elwin, er el fod yn tybied rhywbeth, a meddyllai fod adeg of ryddhau o'r cyhuddiad yr hwn a barodd iddo adael ei wlad. Wel" mflddal, a'r dagrau yn 111 dros ei luddiau, "mae yr hen wlrionedd hwnw wedi el wirio mewn cysylltlad a chwi a minau, Cenfigen a ladd ei pherchenog.' Yr oeddwn i wedi ceafigeoi withych chwi flyn- yddoedd yn ol, pan aethoch i Tanyralltwen a chael sylw y boneddwr. Yr oeddwa yn tjlualo fy mod o deulu mwy urddasol na chwi, a'm tad yn ddeiliad fel yr ydycl; yn gwybod, 8C yr oeddwn yn meddwl pa gallsswn gael fich gwared chwi oddiyno y buas?,i yn lIe brat i mt Bum yn cypllunio ddydd a nos yn eich erbyn, ac mi gyflawna's y weithrod hono am yr hou y caws ;ch chwi eich cyhuddo o honl, a liwydd- ais i gadw pobpsth yn ddirgel hyd yn hyn; ond y mae ya esrnw) thad i mi gad cyfacldef fy ical 'cyn fy myned ac na byddwjf mwy.' O! ELwin, muddeuwch 1 mI." Yr oedd pawb wedi eu taraw a syndod gan y cyfaddefiad. "Ond," ebal ein hatwr, mewn llsis mwyn a thoddedig, "Dafydd bach, nid yw fy maddeu- ant i o fawr pwys i chwi, am nad. oes genyf ddim dlgofaiit atoch. Kid yn fy erbyn i y pachaaoch, ond yn erbyn eich Gwneutburwr. Gwlr i mi gatd tsimlad chwerw yn herwydd elah drygioni, ond yr wyf a'm holl galon yn dymuno gwoddio drosocb." frsa syithiodd eia harwr sr fel lual«u, a gweddiodd yn ddwys am faddenant i'r hwn osdd mor agrs 1 sngeu j ac yr oedd yr &ri?raff a gafodd yr amgylchiadau ar feddyliau y gwyddforloJicD. yn fawr, yn enwedig y gwr o TTanyralltwea. Mae i ti, ddarllenydd, wers bwysig yn yr amgylchiad a nodVyd, s-^f cofio bob amser fod y pechodau mwyaf dirgel 1 giel eu dadblygo. yn hwyr nea hwviaoh, a dysga fadden, fei ein harwr, l'r gelya mwyaf sydd senyt, os o^s genyt eiyn o gwbl. With fyned adref, dymuuodd ei hen feistr ar ein harwr 1 ddyfod >:ydsg ef i gimaw. Oyd- syniodd yntau, ac aeth el dad adref i adrodd yr haaes i'w fam a'r t ;ulu. Yr oedd yn 11 a ganddynt glywed fod Elwin yn xhydd o'r c1 huddiad a ddygwyd yn el erbyn, er fod yn ddrwg ganddyst am y sawl odd yn y carn- wedd. Bu fanv Dafydd o'r C boreu dranocth, ac yr oedd arwyddion amlwg o edifeirwcb. i'w gweled arrJo. Dilynwn eln harwr i Tanyrallts-en. Yr oedd yn iach ü1 galon am el f-jd wedi ei rydd- hau o'r c/huddiad a barodd gymaint o ofid iddo gyda'i fcexthynaaau; do g-^yddal fol cy- huddlad trail yn ei erbyn, ond Did oedd wedi dychymygu fod neb yn yr ardal yn gwybod am y cyhuddiad a gafodd yr wythnoa flaenorcd cyn g^'dael tref M ond nid hip v bu cyn gweled yn wahanol; canys ar ol cislaw, gofyuodd el hen ft-istr iddo a cedd rbyw gyhuddiad wodi ei ddwyn yn ei erbyn yn ddlweddar. Oyfnewldiodd gwedd Elwin Wyn yn fawr, a dywedodd," oes yn wir, syr; ond uid gwaeth gor»fst er ei chwilio, daw amsar a hyny \'t goleu ito." "Daeth yma ljthyr heddyw,ebal y bon- eddwr, "oddiwith fasnachydd y buoch yn ei wasar,a' th am y pum mlynedd diwacidaf. Y mae wedi ei gyfsirio attf fi, ac y mae yn dy- muno gwyocd geayf a ydyck wedi dyfod yn ol i'ch hen ardal; end dyna, cewch weled y 11j thJl, cyfiaith{»d o'r hwn sydd fed y canlyn Tref M Awst 21a!n, 1861. Mr. L Syr.—Gan eich bod yn ynad heddweh yn eich ardal, a tod Elwin Wyn wedi bod yn etch gwasanaeth, yr hwn fu ya fy agwasanaeth iuau am bum mlynedd, yn yr hwn ni chefais yr un bai hyd yn ddiweddar. Ymddiiiedwn bob peth iddo; ond yr wyf wedi cael allan ei fod yn ileldr, &c. Gan fy mod wedi ei roddi yn Haw fy nghyfreithiwr, dymunaf amoch reddi gwybod i mi o barthod i'w gymerlad blaenorol, canys yr wyf wedi clywed ei fod wedi gorfod ffoi o gartref am gyfhwni ihyw weithred anfad. V mae wedi ffol o'r gymydogatth hon er boreu ddoe, ond nid yw yn rhy bell i gael gafael ynddo. Byddwch c; stal a chyflawni fy nghais hwn atoch, a byddaf dra diolchgar i chwl. Yr eiddoch, syr, T. THOMSON. Mr. L-—. Wedi i'n harwr ddarllen y llythyr, dywed. odd yn dawel ddigon, "Mae Mr. Thomson wedi cael el arwain i gredu celwydd am danaf." "A gaf i anfon llythyr ato," ebai y bon- eddwr, Hi'w gynghori i fod yn araf el symud- iadau o berthynas i chwi." "Diolch yn garadig i chwi," ebal yr ta. "Yr wyf wedi gwasacaethu Mr. Thomson yn ffyddlawli am yr amaar y bum gydag ef, ac yr wyf yn hollol ddieuog." Yr oedd el wen dyner pan yn adrodd yr uchod yn ddigon i argy- hoeddi yr hea foneddwr ei fod yn ddyn rhydd. (I'w barhau.)
[No title]
RHYBUDD.- Y mae Mri. Reckitt a'i Feib- ion wedi dewis y ffurf pedair-onglog i wnend eu Paris Blue, a hyny oherwydd fod cymaint o liwiau glas gwael yn cael eu gwneud yn fod- iau, peleni, a phowdwr; ond eto, y maent yn gorfod rhybuddio y cyhoedd yn erbyn mathau gwael o liw glâs sydd yn cael eu gwneud o'r un ffurf, yr hwn a werthir oherwydd yr elw ychwanegol a geir trwy hyny. Gofaler, gan hyny, am gael y Paris Blue pedair onglog, yn dwyn enwau I. RECKITT A'I FEJBION yn nghyda'r aiwyddnod masnachol. 808 Boneddigeian hyny nad ydyni wedi defpyddio Siarch Glenfield, aymnnli ai iddynt wnend an prawf o hono, bod yn ofalns am ganlyn y cyfarwyddla^an argraffedlg ar bob pacyn. Y mae yn ychydig anhawddach ei wnend na Starches srslll, ond pan y deuir dros yr anhawsdra, dy- wsdi* fel Golehwralg y Fienines, mai y Starch goren addefnyddiwyd eriosiJydTty.
EISTEDDFOD YR ALLTWEN.
EISTEDDFOD YR ALLTWEN. BEIRNIADATH Y CYFANSODDIADAU GAN EOS WYN. Englyn i'r Hen Lane. ¡- Daeth 13 1 law ar y testyn hwc. 1. Gwr Gwraig. Englyn gweddol lawn, ond y mae drydedd lllnell yn wallus o ran cynghanedd. 2. Y V. Englyn cyffredin. Drl am dry, ac y mae y llinell olaf yn cynwya Proest Llefarog yn ol yr hen ddeddfau. 3, Geneth Garwr. Wedi dweyd fod yr Hen Lane yn withol igyd" yn y lUoell gyntaf, pa sjnwyr sydd mewn pe i'w o! ai'' yn y drydedd 1 Y mae ieithwedd y lllnell olaf yn annghlc.surol hefyd. 4. Cymro. Rhcolaidd parth cynghanedd, oad y mae y lllnell ganlynol yn un hollol annghbsuroi:— "Haiia bawb â'i lw i'r bedd." 5. Un am y TVcbr. Y mae yn rhaid 1 chwl fod hebddl v tro hwn, obicgid y mae eich englyn yn wsllus o uu pen i'r llall. 6. Homer. Rhecdaidd puth cynghanedd, oad heb fwy o synwyr na sydd o sugr yn y ni or. 7. Llcme o'r Lltvyn Y mas y Liaeli flUanai. a'r drydedd yn walks paith oynghau- <id&— I "Ac oesooud ga o gysur. Yn mha 1t1 ar y doaear y mae yr Hen Lane yn CMi. un oes gyfan o gysur chwaethach L' oftsoedd ?" 8, Priod. Rhsolaldd o ran cynghanedd, I ond y mae ,{ sorch elya a gwawd a'i diiyn yn leithoedd anngMasuTol. 9. Go-sport. Oynyg glow iawn, oad y mso y dryde't'i HineH ill. wan o gynghanedd. H Neu ua adon adD. ydy w." Ai rdd adfryn wrth y rmill aden yr o?, Idech ya olfgu? Ni? adtn aderyn. 10." Un dros ymgeledd. Hen Lane hyd si drsnceydd heb dreth,"&c Os nad ydych yn credu fod yr 1: Iau" yn talu trethi, gwnowch ofyn iddyiit, Nt ddylid dweyd anwiredd hyd yn DCd. am Hen Landau," 11. Gwalch. Y mae y llinell gyataf yn wallus parth cyghanadd. Llinell go dda yw y OJHl y mae yr un olaf yn dipyn yn afrosgo. 12. Gatula. Y mas "cyfmnol yw" yn gwaeyd "euog" ya ddiystyr. Dlryw iad" neu ddirywlo," sc "hyd chwfi^eg" fyddai yr ieithwedd gywlraf. 13. Taw pici hi boys, Ga!r o ffarfiad pur ddiawdurdod yw "fcwdwch" am hwdwg, sef hwgan nen fwc!. Ac y mae cydmaru yr Hen Lane" i'r fath gjmJriad cas, yn yroylu I ar fod yn aumhriodol. Y mae y drydedd llir-ell yu cynwys cyighasedd sain lied an- somarns nctyrt. Yn awr wedi sylwi fel hyn ar y rudll englyn ar ol y llall, yr wyf yn cael fod y gystadlou* aeth yn sefyll rhwng y ddau olaf a enwyd. A chaa nad yw y nalli na'r llall o'r ddau hyn yn hollol gywir, nid ces genyf ddim 1 wceyd yn well na rhaau y wobr yn gyfartal jhyng- ddyat. "Catula" a "Thaw pia hi boys" bia'r wobr. Dau Englyn i'r Fegin." Daeth pump cyfatisoddiad 1 law ar y tcstyn hwn. 1. TVil y Gof Rheolaidd o ran cynghan- eid, onddiffyglol parth i-eithwedd, dlraadaeth,' a syniad. 2. Anactarsis. Y Mae Y'i gwKdchia'n fflsm dan grochan," yn anghlaBurol. O'r tlawd'n 61 i'r urddol &ch." Heblaw fod siligoll ar 01 eydsain yn y llinell uchod, y mae y tylawd yn cael ei osod yn mlaen ar yr urddol ach," yr hyn sydd yn anmhrlodol. Heb grelutach," heb grintach ddylal fod. 3 Meginwr. Englycion glew lawn o ran ieithwedd a chyughanedd, ond nid yw y ddau englyn yn nghyd yn cynwys ihagor nag un meddylddrych, a hwnw yn un cyffredin, sef fod y Fegln yn offeryn celfyddydol gwasan- aethgar tuag at gyneu tan. Iaith y nwydau yw barddoniaeth, ao fel y mae y paentiwr yn trosglwyddo ei feddwl ar y canvass trwy gyf- rwng lliw, felly y mae y bardd yn trosglwyddo el feddylddrychau trwy gyfrwng iaith; o ganlyciad, darlunio a phoitreadu er cyffrol a boddhau y dychymyg a'r nwydau ddylai fod mewn golwg gan bob cyfansoddwr barddon- iaeth. Gwnaed Meginwr ei oreu 1 amgyffred y gwahantaeth sydd rhwng Merch y Ref a rhyddialth, ac yna bydd gobaith am ei Iwydd- lant. 4. Hen Of o'r Wlad. Englynlon da iawn. 0 w&g y Fegtn or fod gwag yn onw (noun), eto, gwagle, gwagder, ceulu, neu wagfa fyddai y mwyaf priodol. Y Mae llinell flaenaf yr ail englyn yn cynwys bron yr un meddwl a dechreu yr englya cyntaf. Byddai dirgymhell, gorfodl, neu chwythu yn fwy nodweddiadol na denu." "Ei chref anadl," ei chrjf anadl ddylai fod. Llinell lied ddof a llac yw yr olaf hefyd. 5. Von Baader. Englynion da iawn. Enfyn fwg'n ei wg 1 nea i'r nen ddylai fod. Y mae" el hawyr" yn rhy wan a gwasgasog ei ystyr am chwythlad y fegln. Gweina dôn organ, Er gwir gerddorlaeth." Nid yw "daeth" yn ddim amgen na galr llanw ac y Mae Gweloa don organ yn cynwys meddwl y lllnell olaf bron yn llwyr; oblegid y mae "ton organ" yn gerddoriaeth ddirtvystr yn ddleithriad. Salfy gystadleuaeth rhwng y ddau olaf a en- wyd. Er fod yr awdwyr hyn yn gynghanedd wyrcywir, eto y maent weit bocl In ddifiygioli mewn tynu darlun cyflawn a gorphenedig o'r gwrthddrych ac felly yn syrthio yn fyr a ddyfod 1 fyny a'r dysgwyliad. Fe ddichon na wnacth yr awdwyr hyn eu goreu, a hyny am mai bechan yw y wobr, efallai. Cyn y gellir dysgwyl cyfansoddiadau aruchel, ihaid. cynyg gwobrwyon gwell. Dylal y datganwr gael dwy bunt am ei solo, y cerddor gael chwe' phunt am el ganig. Ac hefyd aylailr bardd, cofi'ir, Gael ei naw punt am englyn per. Modd bynag, nis gallaf foddloci fy hue yr. well na rhanu y wobr gynygiedig ihwng Hen Of o'r Wlad a "Yon Baade-r." Y Llawysgrif. Daeth pump i 1-JW ar y testyn hwn. Y mae" Un o'r Alit a David RefS" yn agos iawn a bod yn gyfartal. Y mae y ddau yn ysgiifenwyr tra gobeith- iol. Y mae "Llacc" a "Gwron Ieuaric" ya ages a bod yn gyfalhl hefyd. Ciedwyf mal yr un person sydd wedi ysgrlfetu y ddau. hyn ac cs nad ydyw ores un ar bynitheg oed, y mae yn tfllysgii canmoliaeth uchoi. Y mae ganddo lawysgrif ysgafn, eglur, a phryd.- fecth lawn. loan Bach.' Y mae gan loan lawysgrif ragorol o brydfeith a thloB a'r garimoliaeth, uchaf a allaf roddi iddo yw dweyd mai ofe; yw y goreu, ae yn era haeddiaiiol o'r wobr,
MASNAOH HAIARN A GLO.
MASNAOH HAIARN A GLO. FEL EI CYHOEDDIR YN Y COLLIERY GUARDIAN, YN KGHYD A BARN Y GOLYGYDD A 31 WEITHWYR- With syhvi ar y cofnodion, gwellr yn amlwg bexthyrii s a dylanwad cyfreithiau galwad a eb) flenwad. Yn Lancashire, lie maa'r miloedd ar strike, a'r glo yn brin; niaa'r prisoedd yn cod!. Pan oedd y glo yn biin y flwyddyn o'r blaen, a ninau yn aon am beidio a chyweryd dyelthriaid i mewn, cureiife ni yn ddidrugaredd. Osd er^y.i hyp, dyma. ral o hoayct yn ddigoa baedd^ar i ddweyd wrtbym fod yn rhaid i ni wneyd hyny, nea. ymostwng i ostyegiad pr!s t-to. Yn B^lgiumj, oblegyd foi cymaint o lo yn m'yned o'r wlad hon ac o Ffrainc dyna'r prlsoedd yn. rhol. ffordd. Both fydd y catdyniad o hyio tybed 7 Y meistrl iyna yn dweyd fol y Belglaid yn gweithio yr halarn yn rhatach nas gallent wneyd yn ein gwlad ni; ac felly, yn rhwystra eu masnach. Mown ad-daliad, bydd y roeistrl Belgiaidd yn dwoyd fod y glo a aufoair oddi- yma yno yn eu rhwyatro hwythau. Mae y fasnach haiarn wedi derbyn check yno elsices, a'r prisoedd yn cwympo. Yn ol y ddadl arferol, cyn y gall ein mistii ni 6lstadln a hwy, bydd yn rhaid gostwng. Felly, gobeith- iwn y gwel ein cydweithwyr fod yu bryd i nl ddachreu meddwl a barnu beth fydd ortu i ai ei wneyd er adenill ein sefyllfa. Ynddiau, nid adeg i feddwl am wendidau ac ymrac- iadau yw y pressed ond am y ffordd er ym- gryfhau ac ymeaagu hyd ncs y csffom ryw gyd-ddealldwrJaeth, y man llelaf, ihwng gweithwyr—nid yn unlg y ssaill gwm a'r lialJ, ond y Balil wlad a'r llall, fel Da tott yn. drygu eu gllydd fel ag y maent yn bresenol.. Barn y Golygydd am Wcithwyr. .9 Mae llawer wedi ei ddweyd yn ddiweddar o- baith moe-sau sc arferlon y dosbaithladau. gweithiol. Ychydig o ba rhai sydd yn gymer- adwy. Mae llawer o honynt yn aradingeer, gwastraff mawr; ac n!d yw y rifer ond ychydig, llai nad ydynt yn gosod tu teulu- oedd mewn sefyllfa ddyoddefus. Nid ces yr uu dosbatth mewn bod yn fwy gwestraffu^ na'r gweithiwr Prydeiaig. Mae yn hoff iawn o areithio ar y rhai hyny a ellw yn bendefig- ion, &c. Ond gyda'r eithtiadau, anamlaf y gwyddom am un dosbaith o ddynion ag sydd- yn ymylu ar fod. mor wastrsffus a'r dosbarth i ba un y per thy n efe iddo. Mae e'thriadau. anrhydeddua mae'n wir, ond yn anaml y gwellr neb o'r dosbaith hyny yn mhlith. blaertoriald strik-s ac ar y dynlon hyny y gallwn apelio yn ddiofn am gadamhad pan- y dywedwn "nad c(s un gwastraff ac y myn. gweithwyr ymostwag iddo mor wastraffus ar- eiddo strike." Mae newyddlon truenua yn ein cyrhaedd o Ddeheudir Cymru. YEO y mae yr haiarn-woithwyr wedi bod yn gwith- sefyll yr auoeheladwy, ac ymladd a thai olu. cy ft ill ion hynaf a goreu-dynion rad oeddynt. i'w dychrynu gan fintau o undebwyr, mawn canlyniad daeth yr ymdrechfa a'r goichfyglad,. a chydag ef y golled a'r dyoddefalct sydd wedi: el osod, nid yn unig ar y rhai sydd yn sefyll. allan eu hucaln, end ar luoedd ereill. Mae strike Cyfarthfa wedi tlodi, ao y mae 3 n bres- enol yn anfoesoll. MM't aefyllfa yn dorc!tlonu& i'r graddau uchaf, ond mewn un modd, nie gellir gosod rhan o'r t at wrth ddrysau y meistrl. Mynal y gweithwyr gael eu luxury,. costled a gostio. Rhaid i'r gweithwyr roddi i fyny y drychfeddwl y dylal ef fed yn farnwr beth 0 gyflog all y melstr ei roddi iddo. NIB. gall y gwelthiwr fod bob amser mewn melllion, ond ni ddylal fod un amser heb sofl, ac os- by ddau t, bydd y bai y rhan fwyaf with elL dryaau eu hunaia, am na baert yn cynoith- wyo eu meistri drwy br.'ssedd isel i enlll. masnach na ellir mewn ffordd arall ei wneyd." Dyna, fechgyn, beth feddyliwch am dano 1: Pharaoh, Nero, a Dlocleslan yn un onide? ao oni bae am un path na ddywedem, "Bydded el ran gydag anifelliald y maes am s uth mlynedd," neu hyd onl ddychwelo ato ei hun. a chofio mai dyn ydyw., Gallwn feddwl fod y meistrl 0 honynt eu hunaln yn ddigon caled, heb gymhorth y fath offeryn a hwn i wenwyno eu meddyliau yn erbyn eu gweithwyr. Gall- em feddwl hefyd fod yn bryd i nt, un ao oil, i edrych am ryw fan i auafu; oblegyd nld yw- yr ysgrif sydd gan y Golygydd hwn yn ar. wyddo dim ond squalls. Gcwer Road. MABON,