Y Gwladgarwr

Eisteddfod Heolgerig. f!v\-i-.TTi; yr Eisteddfod uchod yn SALEM, Heolgerig, ar yr Ail Ddydd LLUN 0 Chwefror, ac nid yn Ystafell y Gyfrinfa, fel yr hysbyswyd yii flaenorol. Bydd Mr. G. JONES (Caradog) yn beirniadu y canu. HYWEL MORGANWG.

To America. GUION LINE.—UNITED STATES MAIL STEAMERS.—One of the following or other first-class full-powered STEAMSHIPS will be despatched from LIVERPOOL TO NEW YORK EVERY WEDNESDAY. Captains. WYOMING Price WISCONSIN .Freeman IDAHO Guard NEVADA. Jones MONTANA Beddoe DAKOTA Forsyth UTAH Beverley CALIFORNIA Marshall Calling at QUEENSTOWN the day following to embark passengers. BATES OF PASSAGE FROM LIVERPOOL TO NEW YORK. Cabin.10 to 17 Guineas Intermediate 7 Guineas Steerage Passage to New; York, Boston, and Philadelphia £ 5, including a plentiful supply of provisions, cooked and served by the Company s stewards. Passengers forwarded, to all parts of the United States, and Canada; also, to San Francisco, China, Japan, India, New Zealand, and Australia, by Pacific Railway and Mail Steamers, at lowest through rates. These Steamers carry Surgeon and Stewardesses free. Passengers are recommended to obtain their Tickets from our Agents before leaving home. For Freight and Passage apply to Guion and Co.. 11, Rumford-street. or 25, Water-street, Liverpool; Grinnell and Co., 7, Leadenhall-street, London; or James Scott and Co., Queenstown; and for passage only to the Agends. -Rev. W. Harris 16, Harriet St. Trecynon; J. Callaway, Outfitter, Mountain Ash; W. Thomas, Ry. Station, Glyn Neath; Owen Morgan, ,Morgan St. Pontypridd; and Owen Thomas, Temperance Hall, Aberdare. L369

TIT A VTO11 for "District's at GHamorga^- TT shire, Carmarthenshire, Pembrokeshire, and Cardiganshire, experienced Canvassers for the Grand New Work Europe Illustrated." A most favourable opening to first rate men. Apply to R. H. BALDWIN, li, Rutland St., Swansea. 1217 .,23, IRONMONGER LANE, LONDON. (THE OLD HOUSE.) U^ I í. JOHNSTON'S ¡Üh'.>,1r:; CORN FLOUR".C Ai1, IS THE BEST. TO OBTAIN THE BEST, ASK FOR JOHNSTON'S CORN FLOUR. It is rich in flesh-forming and heat-giving properties, and when boiled with milk affords complete and perfect nourishment for children and persons of weak digestions. It is delicious for Puddings, Custards, Blancmange, &c. 1090 Arian. DYMUNA BONEDDWR, a chanddo gyfalaf segur, roddi ei fenthyg ar fyr rybudd i fon- eddwyr, masnachwyr, .ac amaethwyr, ac ereill (gwryw neu fenyw), yn preswylio yn unrhyw barth o Gymru neu Loegr, yn symiau o j610 i £500, ar note of hnncl. Dim yswiriad bywyd na threuliau cyfreithiol yn angenrheidiol. Danfonir pob man- ylion gyda throad y Post, ar dderbyniad llythyr yn cynwvs llythyrnod, ac yn nodi y swm ddyiminir fenthyg, wedi ei gyfeirio i MR. A. BRADBURY (tt preifat), 161,. Walworth-road, London, S.E. Ni wrthodir unrhyw gais didwyll. Telerau o 5 y cant. Gellir ad-dalu drwy archeb ary llythyr-dy. ¡ „ 1234 Money. A PRIVATE GENTLEMAN, with surplus capital, is willing to make prompt advances to Gentlemen, Tradesmen, and Farmers, and others (male or female), residing in any part of England and Wales, fromCIO totbOO, on note of hand. No Life Assurance or Law costs. Full particulars by return of Post by sending a stamped directed envelops, stating amount, to MR. A. BRADBURY (private house), 16l, Walworth- road, London, S.E. No genaine application refused. Terms from 5 per cent. Repayments received by P. P. O. 1234. Allan o'r Wasg, Y Glust a'r Tafod: SEF RHANAU o'r Ty ydym yn byw ynddo yn nghyd a Thraethawd ar Ddyn yn Ben." Gan y Parch. ROBERT EVANS, Aberdar. I'w gael gan yr awdwr, pris 6ch., drwy y post Chwecli a dimai. v ù X. 1220 Money. MONEY.—Various Sums to Lend on Leasehold 3T Security. Apply to W. Beddoe, Solicitor, Aberdare. 1055 J, U; •a P'm I* ,*•»..r,»: f -JI!:> Y ..vi'f NEWYDD PWYSICAF. 'Mi J O | fj.f k'/V. U ij.ViiJi -3 I jib t f- i V- —i r fx r- f" t* ■-> ■*■' Mfeys f y iw V n'oT/fr »''vrTv:ri jsfc! VJBAOU ■•cmvil i* b nn• 'tKjV"n..L00. ;••• yyt JOllBSt'1 Will commence Ms Sale of DRAPERY, t. x<~ .( Saturday, Jaiiuary 22nd- -• ■' -<iX 'i'i •• •• t* ..v. » n i ii-ff' .•» •- :>)J «ic!trv All will he Cleared at Prices lower than rever before quoted. ■i o rm IMPORTANT NOTICE. EVAN LLOYD, DRAPER, -—- .I {ij av-nsi j f ABEEAMAN, 7 Being 'tihout to REMOVE to his NEW PREMISES, will offer (I s f The Whole of his Stock AT IMMENSE REDUCTION. Inventor of the CHEFFIONIEK ORGAN. g —n w HP, fed Z 0 o H Mi' ww -iri"- H — U2 CHEFFIONIER ORGAN. THE Aberdare Harmonium Manufactory. B. H. PHILLIPS, 3 7 Harmonium Manufacturer and Inventor of the Ghejffionier Organ, RE S P E C T F U L L Y thanks the Profession, Clergy, Gentry, and the Public in general, for their kind patronage in the pa,st (having sold over 400 Harmoniums and Clieffionier Organs), and hopes to have a continuance of their favour. Trade supplied with all kinds of fittings. Pianoes, American Organs, and Harmoniums by ^Alexandre and Christophre et Etienne always in stock at maker's prices. Harmoniums repaired on the shortest notice. Harmoniums and Organs supplied to Churches, Chapels, and Good Templars on easy terms. Experienced workmen always on the premises. SHOW ROOMS—6, Gadlys Road And 5, Per- severance Row, Aberdare. Testimonial from Professor Parry (Penccrdd America.) University College of Wales, Nov. 20, 1875. Fellow Countrymen—r have much pleasure in recommending the Clieffionier Organ for its mellow and pipe-like tone, and for its external appearance Wishing the maker all the patronage he deserves, I am, your humble servant, JOSEPH PARRY. Catalouge and list of Testimonials on applica- tion. • 1118 I' Temperance Hall, Tredegar. CYJv ElilB EISTEDDFOD yn y lie uchod C DYDD LLUN, EBRILL 3YDD, 1876, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn Cerddoriaetli a Rhyddiaeth. Prif Ddam Corawl. I'r Cor, heb fod dan 80 mewn rhif, a gano oreu "Worthy is the Lamb" a'r "Amen Chorus," o'r Messiah. G-wobr 20 gini, a 3 gini i'r arweinydd. Llyioudd acArioeinydd. PARCH. E. EDMUNDS, ABERTAWE. Bcirniad y Gerddoriaeth. MR. R. REES (EOS MORLIIS), ABERTAWE. Accomprcnyist, MR. G. G. GOLDING, TREDEGAR. Yn yr hwyr, cynelir CYNGHERDD MAWREDDOG, pryd y cymerir rhan ynddo gan Eos MORLAIS, MR. JAMES SAUVAGE, R.A.M., Llundain, Miss GRIFFITHS, Caerdydd. ac ereill. Am fanylion pellach gwel y pi-ogramme, i'w gael gah yr Ysgrifenydd am geiniog yr un, trwy y post, dwy geiniog. JOHN EVANS, 1194 1, Picton Street, Tredegar Temperance Hall, Merthyr Tydfil PYNELIR EISTEDDFOD FAWREDDOG c yn y lie uchod DYDD LLUN Y PASG, Ebrill 17, 1876, pryd y gwobrwyir ymg'eiswyr llwydd- ianus mewn Cerddoriaeth a Barddoniaeth, &c. 1. I'r Cor, heb fod dan 1QO mewn rhif, a gano yn oreu, "Teyrnasoeddyddaear." Gwobr,»S0p. 2. I'r C6r o'r un Gynulleidfa, heb fod dan 40 mewn rhif, a gano yn oreu y Cwmwl," o waith Gwilym Gwent, Rhan 1 a'r 2, o'r Gerddorfa. Gwobr, 8p. 3. I'r Cor o Blant a gano yu oreu, "Follow your Leader, or onward," No. 118, vol. 10, April, 1875. Caniateir i wytli o rai mewn oedran i ganu gyda y Plant. Gwobr, 2p. 4. Am y Farwnad oreu i'r diweddar Barch. R. Ellis (Cynddelw). Gwobr, 3p. 3s. Bydd y gweddill o'r Testynau i'w cael yn y Programme, i'w gael gan yr Ysgrifenydd am gein- iog, drwy y post, ceiniog a dimai. It Beirniad y Ganiadaeth-J. THOMAS, YSW., Llanwrtyd. Beirniad y Farddoniaeth, Rhyddiaeth, a'r Adroddiadau—Parch. D. T. Williams (Tydfilyn), Merthyr. JOHN VAUGHAN, Pentrebach Cottage, Merthyr. Ysg. 1206 Neuadd y Gweithwyr, Taibach. pYNELIR EISTEDDFOD yn y Neuadd pYNELIR EISTEDDFOD yn y Neuadd Kj uchod y SADWKN Olaf yn IONAWR, sef IONAWR 29ain, 1876, pryd y gwobrwyir yr ymgeis- wyr buddugol mewn Barddoniaeth, Caniadaeth, ac Adroddiadau. LLYWYDD William Griffiths, Ysw., Taibach. BEIRNIAID Y Gcmiadaeth-Mr. John Watkins, Treforis. Y Farddoniaeth a'r Adroddiadau—Mr. D. Harris (Caswallon Glan Llychwr). PRIF DDARN CANU. I'r C6r, heb fod dan 40 mewn nifer, a gano yn oreu "Y Blodeuyn Olaf," gan J. A. Lloyd. Gwobr, 6p., a baton, hardd i'r Arweinydd. I'r Fife and Drum Band a chwarcuo yn oreu' Llwyn Onn," o Gasgliad J. Thomas (Pencerdd Gwalia. Gwobr, lp. 10s. Bydd pob manylion pellach i'm gweled yn y programme, i'w cael gan yr ysgrifenyddion trwy _post, lic. y 2 THOMAS JENKINS, Varna, I v 1213 JOHN EVANS, Scutari, J sgn" Salem, Cwmyfelin CYNELIR EISTEDDFOD Fawreddog yn y lie uchod dydd LLUN SULGWYN, Mehefin 5ed, 1876. Prif Desti/ii Corawl. I'r Cor, heb fod dan 60 mewn nifer, a gano yn oreu Teyrnasoedd y ddaear," gwobr 20p. Bydd y gweddill o'r testynau i'w 6ael yn y programme, yr hwn sydd i'w gael gan yr Ysgrif- enyddion am geiniog, drwy y post ceiniog a dimai. —Ysgrifenyddion, EVAN MORGANS, LEWIS JONES, 1233 Cwmyfelin, Troedyrhiw, Nr. Merthyr. Hysbysiad Ymfudol. AT OLYGYDD Y GWLADGARWR." SYR,—Byddwcli cystal a gosod y nodyn hwn yn eich papyr, fel y deallo y cyhoedd nad wyf wecligwerthu allan, fel y myn John Jones (Athan Fardd) i'r byd gredu, yn ol yr Hysbys- iad sydd ganddo yn y Darian am Hydref y 15eg a'r wythnosau dilynol. Addewais letya Ym- fudwyr iddo a fuasai yn gasglu, a dim yn mhellach; a chan fod tuecld niweidiol yn yr Hysbysiad, cyfiawnder ydyw dweyd nad oes a wnelo John Jones (Athan Fardd) ddim mewn un modd a'r Ty Rhif 14, Galton-street. Credais fod ei ddylanwad fel lienor Cymreig yn fawr, ac y gallasai wneyd lies i mi fel gwraig weddw a phlant amddifaid ond gwelaf yn awr fy mod wedi camsynied.—Yr eiddoch, ANN JONES, 14, GALTON-STREET, LIVERPOOL. Tach. 12fed, 1875. 1199 Trimsaran. BYDDED HYSBYS i bawb y cynelir SIS- TEDDFOD yn y lie uchod, Prydnawn Dydd Mawrth, y 7fed o Fawrth, i876, pryd y gwobrwyir y cystadleuwyr buddugol mewn Cerdd- oriaeth, Barddoniaeth, Areithio, ac Adrodd. Prif Ddam Corawl. I'r Cor, heb fod dan 40 mewn rhif, a gano oreu Let the Hills resound." Gwobr, £ 3. Bydd y programmes yn barod yn fuan yn cynwys yr boll fanylion, ac i'w cael drwy y post am geiniog a dimai gan yr Ysgrifenydd, E. T. DAVIES, London House, 1225 Trimsaran, Tir. Kidwelly, parm. Cyboeddiadau Newyddion Hughes and Son, Wrexham. ALMANAC Y MILOEDD am 1876; Cylchrediad blynyddol, 80,000. THE ENGLISH DIARY Price,—Pocket-book, Is. Ditto Cloth, 6d. LILYFR DADLEUON Sef darnau addas a dyddorol at wasanaeth Cyfarfodydd Llenyddol, &c. Amlen, Is. CANIADAU BETHLEHEM Sef Carolau Nadolig, gyda Thonau priodol yn yr Hen Nodiant. Pris 6c. HANES Y (JYMRY Gan Morgan. Pris 3s. SWN Y JUWBILI, neu Ganiadau y Diwygiad; yn Nodiant y Tonic Sol-ffa. Gan y Parch. J. Roberts (Ieuan Gwyllt). Rhanau 1, 2, a 3, Pris 3c. yr un; neu y tair Rhan yn nghyd mewn Amlen, 9c. Llian, Is. YR IIYMNAU YN UNIG; Mewn Amlen, 3c,; Llian, 6c. CERDDOR Y DEML Sef Hymnau a Thonau at wasanaeth y Temlwyr Da. (Argraffiad Newydd). Pris 6c. ALEGORIAU CHRISTMAS EVANS; Gan y diweddar Cynddelw. (Argraffiad Newydd). Mewn Amlen, Is.; Llian, Is. tic. LLAW-LYFR Y BEIBL; Gan Dr. Angus. Argraff- iad newydd a destlus, wedi ei gywiro. Ystyrir y llyfr hwn o werth amnhrisiadwy i'r Myfymvr Ysgrythyrol, ac y mae y ffaith ei fod yn cael ei ddefnyddio fel Class Book yn ein Colegau yn ddigon o sicrwydd am ei werth. Mewn Llian, 10s. 6c.; Haner-rhwym, 12s. GEIRIADUR YSGRYTHYROL CHARLES Argraffiad Newydd gydag Attodiad a Gwelliantau, gan y Parchn. L. Edwards, D.D., a D. Charles, D.D. Mewn 20 o Ranau, Pris Is. yr un; neu yn Rhwym, Croen Llo, 25s. LLYFR TONAU AC EMYNAU Gan Stephen a Jones: ■wedi ei gyd-rwymo fi'r CORGANAU. (N^liant y Tonic Sol-ffa). Llian, 3s. DEUDDEG o ANTHEMAU; Yn y ddau Nodiant, gan Alaw Ddu. Pris,-Hen Nodiant, 3s. 6c.: Sol- ffa, Is. 3c. CANEUON;—"O tyr'd yn ol fy Ngeneth wen," "Ymweliad y Bardd," Yr Hen Lane," "Y Mud a'r Byddar." Pris 6c. yr un. Y MEDDYG ANiFElLAiDD; Gan John Edwards, Caerwys. Cynwysa Gyfarwyddiadau Meddygol at Haint y Traed a'r Genau. Pris 5s. CANEUON DERWENOG, Pris Is. (Yn y Wasg). 1179 Turkish Baths, Neath. Ladies on Tuesdays only. Baths open from 8 a.m. till 2 p.m.2s. Ditto from 2 p.m. till 8 p.m.ls. Invalides, taking a course of 12 Baths,-10s. Warm or Cold Water Baths,—6d. 1109 ARIAN.—At foneddwyr, clerigwyr, amaeth- wyr, masnachwyr, ac ereill, mewn tref a gwlad. Mae MR. FAIRHEAD yn barod i roddi benthyg symiau otlo ac uwchlaw, yn gyfrinachol, am adegau meithion neu fyrion, ar Note of hand, Ysweiriant Bywydol. Dodrefn (heb eu symud,) Stoc (byw neu farw), Meddianau, neu unrhyw ddyogelwch cyfieus arall. At-daliadau fel y byddo yn gyfleus i'r benthyewyr. Llog o £ 5 y cant. Dim ataliad, treuliau cyfreithiol, ysweiriant, na ffurfiau yn agenrheidiol.' Ceir manylion pellach ond ymofyn yn bersonol neu drwy lythyr at Mr. T. Fail-head, 117, Brixton Road, Llundain, S-W. (gerllaw Kennington Gate). 1164. Yn ngwyneb haul a llygad goleuni." MUSIC HALL, ABERTAWE. BYDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD FAWREDDOG DYFFIIYN TAWE yn y Neuadd ucliod DYDD GWENER Y GROG LITH, Ebrill Meg, 1876, dan nawdd rliai o brif fonedd- igion yr ardal, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugol mewn Caniadaeth, Chwarcadaeth, Barddoniaeth, Areitliyddiaeth, &c. 1. I'r Cor, heb fod dan 100 mewn rhif, a gano yn oreu Worthy is the Lamb," o'r Messiah. Gwobr, .£30. 2. Fr Cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 80 mewn rhif, a gano oreu "Gwalia Wen," (D. Jenkins, Trecastell.) Gwobr, .tl2. 3. I'r Cor, heb fod wedi cnill dros 110 o'r blaen, a gano oreu Tiien round about the starry throne." Gwobr, -8. 4. I'r Cor, heb fod wedi enill dros f 5 o'r blaen, a gano oreu "Nant y Mynydd" (J. Thomas). Gwobr, 1:4. 5. I r Seindorf Bres a chwareuo oreu unrhyw ddarn o'u dewisiad eu liunain. Gwobr, f:6. Y mae enwau y Beirniaid, a phob manylion, i'w gweled ar yr Hysbyslen, i'w chael am y pris arferol gan yr Ysgrifenyddion. Yr eiddoch dros y Pwyllgor, T. WILLIAMS (Efell Trefor), j Morriston, Swansea, > Ys^n_ W. G. JAMES, Mill House, eto, ) 1201 £ 5 Y CANT. RHODDIR y LLOG uchod gan GYUDEITHAS C ADEILADU SWANSEA HIGHHII, yr hon a gy- ferfydd yn Ysgoldy Zoar, Abertawe, am unrhyw swm o £ 20 ac uchod. Mae y Gymdeithas hon wedi ei chorffori dan y Building Societies A ct, 1864 J: 1865, ac felly yn rhoddi y sicrwydd mwyaf am yr arian. Gellir cael pob hyiforddiad gan .Parch. F. SAMUEL, Abertawe, Cadeirydd. JOHN OWEN, Convent- st., Abertawe,' Trysorydd RICHARD 1\1ARTIN, 22, Belle Vue-st., Abertawe^ Ysgrifenydd. 1221 At drigolion Cwmtawe a'r Cylch- oedd. DYMUN A W. GRIFFITHS, Llyfrwerthwr, Clydach, hysbysu y gwerthir ganddo y Peirianau Gwnio goreu. Y telerau yn rhwydd, a phob dysg yn rhad. Aiifonir Catalogue JR cynwys y prisoedd a'r holl fanylion ond anfon"at W. GRIFFITHS, Bookseller, 1200 Clydach, near Swansea. Temperance Hall, Aberdar. 0 dan nawdd rhai o brif Foneddigion y lle. CYNELIR EISTEDDFOD FAWREDDOG CYNELIR EISTEDDFOD FAWREDDOG yn y lie uchod DYDD GWENER Y GEOGLITH 1S76, pryd y gwobrwyir jmgeiswyr llwyddianus mewn Cerddoriaeth, Barddoniaeth, Rhyddiaeth Adrodd, &c. RHESTR O'R TESTYNAU. Caniadaeth. I'r Cor, heb fod dan 100 mewn rhif, a gano oreu ail Chorus, "Achev'd is the Glorius Works," o Haydn's Crestion, ar y geiriau Cymreig neu Saesneg. Gwobr, 30p., ac Oriawr aur (gold Watch), gwerth lOp., i'r arweinydd. Rhyddiaith. Am y Traethawd goreu ar y Swydd Arch- offeiriadol, o gysegriad Aaron hyd farwolaeth Crist." Gwobr, 3p. Barddoniaeth. Am y Bryddest Farwnadol oreu, heb fod dan 200 o linellau, i'r diweddar "Barch. Josuah Thomas" gweinidog yr Annibynwyr yn Salem, Aberdar. Gwobr, 2p. Bydd enwau y Beirniaid, a'r gweddill o'r testynau i'w cael yn y programme, yr hwn sydd yn barod yn awr, ac i'w gael gan yr Ysgrifenyddion am geinio^ • drwy y post, ceiniog a dimai.—Dros y pwyllgor ° JOHN DAVIES, 24, Regent street, D. EVANS, 362, Cardiff Road, 1136 Aberaman. 1136 Aberaman. Cerddoriaeth Newydd: Yn awr yn barod, pris 4c., Llawenydd y gwanwyn: RHANGAN I T.T.B.B., gan Prof. TV. A. Williams (Gwiiym Gwent), America. I'w chael gan y cyhoeddwr, CYNALAW, Briton Ferry. VAil argraffiad, yn awr yn barod, o Cymru, gwlad ein tadau: Can a chydgan, yn y ddau nodiant, gyda geiriau Saesoneg a Chymraeg, pris 6c. Rhydd ein cerddorion y ganmoliaeth uchelaf iddi gwerthwyd yr argraRiad cyntaf (yr hwnagyhoedd- wyd dechreu y fiwyddyn hon) er ys misoedd. Hen Walia, gwlad y gan: Can a chydgan, 4c. I'w cael gan yr awdwr, D. L. J OXES (Cynalaw) Argraffydd a Llyfrwerthydd, Briton Ferry. 1210 "Cymru, Cymro, a Chymraeg." Cwmgelly, ger Glandwr. BYDDED HYSBYS y cynelir EISTEDDFOD yn y lie uchod Sadwrn wedi'r Groglith, Ebrill y 15fed, 187G, pryd y gwobrwyir y cystadleuwyr buddugol mewn Caniadaeth, Barddoniaeth ac Adroddiadau.. Prif Dcstynau. 1. I'r C6r, heb fod dan GO mewn rhif, a gano oreu "Y Blodeuyn Olaf." Gwobr, S10. » 2. I Parti, heb fod dan 30 mewn rhif, a gano oreu "Nant y Mynydd," (Cerddor). Gwobr° £ 3. Pob manylion yn y prog-rauime, yr hwn a ellir gael gan yr Ysgrifenyddion am geiniog ur un; drwy y post, ceiniog a dimai. D.S.-Ar gais amryw o nrweinyddion Corau, barnodd y Pwyllgor yn ddoeth i newid y prif "ddarn a diwrnod cynaliad yr Eisteddfod i fod fel yr uchod. T. REES, Mynydd Newydd, Swansea, 1226 &. HEES, Treboeth, Swansea. W. J. REES, GENERAL PRINTER, BOOKBINDER, &c., LANDORE, NEAR SWANSEA. Posters, Handbills, ^Tocynau a Phrogi-amines at Eisteddfodau, &c., am y prisoedd iselaf. Pamphlets, Rheolau, Marwnadau, a phob math o Lyfr-waith yn ddestlus a ihad. Pob mnth o Argraffwaith yn Gymracg a Scisne& W. J. REES, ARGRAFFYDD, LL YFR-R\YYM YDD, dec* 1157 GLANDWR, ABERTAWE.