Y Gwladgarwr

To America. s/^UION LINE.—UNITED STATES MAIL VT STEAMERS.—One of the" following or other first-class full-powered STEAMSHIPS will 'be despatched from LIVERPOOL TO NEW YORK EVERY WEDNESDAY. Captains. WYOMING Price WISCONSIN Freeman JDAHO Guard ."NEVADA Jones MONTANA.Beddoe DAKOTA Forsyth UTAH Beverley CALIFORNIA.Marshall Calling at QUEENSTOWN the day following 'to embark passengers. RATES OF PASSAGE FROM LIVERPOOL TO NEW YORK. Cabin.10 to 17 Guineas Intermediate 7 Guineas Steerage Passage to New York, Boston, and ^Philadelphia £ 5, including a plentiful supply of Provisions. cooked and served by the Company s stewards. Passengers forwarded to all parts of the United States, and Canada1; also, to San Francisco, China, Japan, India, New Zealand, and Australia, by Pacific Railway and Mail Steamers, at lowest through rates. ,h rates. These Steamed carry Surgeon and Stewardesses "free.. Passengers are recommended to obtain their Tickets from our Agents before leaving home. For Freight and Passage apply to Guion and Co.. 11.. Rumford-street, or 25, Water-street, Liverpool; Grinnell and Co., 7, Leadenhall-street, London; or James Scott and Co., Queenstown; and for passage ■only to the Agends. —Rev. W. Harris 16, Harriet St. Trecynon; J., Callaway, Outfitter, Mountain Ash; W. Thomas, Ry. Station, Glyn Neath; Owen Morgan, Morgan St. Pontypridd; and -Owen Thomas, Temperance Hall, Aberdare. L369

iihi minii «saBBB5f—gprwg—■iMiMBiiBi ggeMm—caBM«:—i'nr»T*! Arian. DYMUNA BONEDDWR, a chanddo gyfalaf segur, roddi ei fenthyg ar fyr rybudd i fon- eddwyr, masnachwyr, ac amaethwyr, ac ereill y (gwryw neu fenyw), yn preswylio yn unrhyw barth o Gymru neu Loegr, yn symiau o £ 10 i £ 500, ar note of lUlnd. Dim yswiriad bywyd na threuliau cyfreithiol yn angenrheidiol. Danfonir pob man- ylion gyda throad y Post, ar dderbyniad llythyr yn cynwys llythyrnod, ac yn nodi y swm ddymunir fcnthyg, wedi ei gyfeirio i MR. A. BRADBURY (tt preifat), 161, Walworth-road, London, S.E. Ni wrthodir unrliyw gais didwyll. Telerau o5 y cant. Gellir ad-dalu drwy archeb ar y llythyr-dy. 1234 Money. A PRIVATE GENTLEMAN, with surplus capital, is willing to make prompt advances to Gentlemen, Tradesmen, and Farmers, and others (male or female), residing in any part of England and Wales, from j310 to jBSOO. on note of hand. No Life Assurance or Law costs. Full particulars by return of Post by sending a stamped directed envelope, stating amount, to MR. A. BRADBURY (private house), 161, Walworth- road, London, S.E. No genaine application refused. Terms from 5 per cent. Repayments received by P. P.O. 1234. Allan oW Wasg, Y Glust a'r Tafod: SEF RHANAU o'r Ty ydym yn byw ynddo; yn nghyd a Thraethawd ar Ddyn yn Ben." Gan y Parch. ROBERT EVANS, Aberdar, I'w gael gan yr awdwr, pris 6ch., drwy y post Cliwech'a dimai. 1220 Money. MONEY.—Various Sums to Lend on Leasehold M Security. Apply to W. Beddoe, Solicitor, Aberdare. 1055 i.J ii. i • I ■ i > M if— T-Y- r. 'j 0.1 .BhysEtnaJonesamddtllad, u r l-Aw v *:Os mynwcn ddillad hardd, ( //U^;U'vJQ'ofalwch bryn^i pobpeth. J "Y \Hr:% Yn Maelfa fiwr y Bardd; "Ymleda'r son am dano Drwy bentref, tref, a gwlad, v • ,r ■: °X "Does neb cyffelyb iddo Y" !,i AVi Am werthu Dillad &.<,{> t-r '.?5> „ i-t> r n. :,o NE WYDIT "T WYyioAF." ¡!i Jones, J nft -IT (1ir IV j .♦ ,'j t <• Will commence his Sale of' uv* r' -r'n." «' 3 ^av?R > ;bhy DRAPE R Y, »,»:• Saturday, January 22nd- All will be Cleared at Prices lower than eve before :quoted<( J* vis r < r r" >,sni u&Tjbc'stitf vshs^U. *■ Rhys Etna Jones am ddillad, ■'> lav-'i,; ,.r", [ Os mynwcli ddillad liardd, "o lsimvO -riI}Hs¡{'A; \,1' f< Gofalwch brynu pobpeth -d 1;'{ bh-nn II cvjfT i Yn Maelfa fawr y Bardd; 1' y ir-■' t' ■ iy jflrf /Ymleda'r son am dano -• nh.lm. ,I>rwy Jentref, tref, a gwla^, u'; j 'Does neb cyffelyb iddo V Am werthu Dillad Rhad. -j-nii!•• 70 nws!f. n.A, '1," 1 ■ t245 IMPORTANT NOTICE. t1'.L ',1. 1. "i h u ? j O r» » *—* n»"'MWnXiaiwwwMg »<I. E7AN LLOYD, DRAFFS, .r", '.I '1 t 1}1 ,rJ\ r)( ■* r v.r Being about to RE3IOVE to his NEW PREMISES, mil ojrerr^ £ y- i-fl t- iv" ,1 H{ f.^jT I ooi'V3'- .rUfi Y'r(.rCr'i-Y'' l ?. *^he Whole "of; "Ms' ..Stock rrv "*1 »; 1 r») trf nu'J e. iiL-r'/v/u v fc." v IrK AT IMMEKSE'ElWci[^ L i r." :• <- ->lT1 J' ",i ii." J .? utmns Jivwi." Inventor of the CHEFFIOlSriEE ORGAN. rn P i:d H 0 s LiilBW 3 W -=s^: U1 CHEFFIONIER ORGAN. THE Aberdare Harmonium Manufactory. B. H. P HIL L IP S,, Harmonium Manufacturer and Inventor of I the Cheffionier. Organ, RESPECTFULLY thanks the Profession, Clergy, Gentry, and the Public in general, for their kind patronage in the past (having sold over 400 Harmoniums and Cheffionier Organs), and hopes to have a continuance of their favour. Trade supplied with all kinds of fittings. kplanoes, American Organs, and Harmoniums by Alexandre and Christophre et Etienne always in stock at maker's prices. Harmoniums repaired on the shortest notice. Harmoniums and Organs supplied to Churches, Chapels, and Good Templars on easy terms. Experienced workmen always on the premises. SHOW ROOMS—6. Gadlys Read and 5, Per- severance Row, Aberdare.. Testimonial from. Professor Parry (Pencerdd, America.) •• University College of Wales, Nov. 20, 1875. Fellow Countrymen—I have much pleasure in rrecommending the Cheffionier Organ for its mellow and pipe-like tone, and for its external appearance Wishing the maker all the patronage he deserves, I am, your humble servant, J OSEPH PARRY. Catalouge and list of Testimonials on applica- tion. 1118 11 ^"Temperance Hall, Tredegar. VSySELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod ) T)vriri T,T,TTN "FVRRTTX Svnn. 1876. nrvd v Prif Ddarn Corawl. I'r C6r, heb fod dan 80 mewn. rhif, a gano oreu "Worthy is the Lamb" a'r "Amen Chorus," o'r Messiah. Gwobr 20 gini, a 3 gini i'r arweinydd. Llywydd ac Arweinydd. PARCH. E. EDMUNDS, ABERTAWE. jBcirniad y Genidoriaeth. MR. R. REES (Eos MORLAIS), ABERTAWE. Accompanifist. MR. G. G. GOLDING, TREDEGAR. Yn yr hwyr, cynelir CTNGHERDD MAWREDDOG, pryd y cymerir rhan ynddo gan Eos MORLAIS, MR. JAMES SAUVAGE, R.A.M., Llundain, Misa GRIFFITHS, Caerdydd, ac ereill. Am fanylion pellach gwel y programme, i'w gael gan yr Ysgrifeijydd am geiniog yr un, trwy y post, dwy geiniog. JOHN EVANS, 1194 1, Picton Street, Tredegar Temperance Hall, Merthyr Tydfil CYNELIR EISTEDDFOD FAWREDDOG C yn y lie uchod DYDD LLUN Y PASG, Ebrill 17, 1876, pryd y gwobrwyir ymgeiswyr llwydd- ianus mewn Cerddoriaeth a Barddoniaeth, &c. 1. I'r Côr, heb fod dan 100 mewn rhif, a gano yn oreu, "TeyrnaBoeddyddaear." Gwobr, 30p. 2. I'r C6r o'r un Gynulleidfa, heb fod dan 40 mewn rhif, a gano yn oreu y Cwmwl," o waith Gwilym Gwent, Rhan 1 a'r 2, o'r Gerddorfa. Gwobr, 8p. 3. I'r Gor o Blant agano yu oreu, "Follow your Leader, or onward, No. 118, vol. 10, April, 1875.. Caniateir i wyth o rai mewn oedran i ganu gyda y Plant. Gwobr, 2p, 4. Am y Farwnad oreu i'r diweddar Barch. R. Ellis (Cyiiddelw). Gwobr, 3p. Ss;1 I, Bydd y gweddill o'r Testynau i'w cael yn y 'Programme, i'w gael gan yr Ysgrifenydd am gein- iog, drwy ypost, ceiniog a dimai. Beirniad y Ganiadaeth—J. THOMAS, Ysw., Llainvrtyd. Beirniad y Favddoniaeth, Rhyddiaeth, a'r Adroddtodau—Parch; D. T. Williams (Tydfilyny, Merthyr. JOHN VACGHAN, Pentrebach Cottage, Merthyr. Ysg. 1206 At drigolion Cwmtawe a'r Cylch- oedd. T^YMUNA w: GRIFFITHS, Llyfrwerthwr, Clydach, hysbysu* y ^verthir ganddo y Peirianau Gwuio goreu. Y telerau yn rhwydd, a phob dysg yn rhad. Anfonir Catalogue yn cynwys y prisoedd a'r boll fanylion ond anfon at W. GRIFFITHS, Bookseller, 1200 Clydach, near Swansea. Tabernacl, Pontardulais. CYNELIR y Bedwaredd EISTEDDFOD FLYNYDDOL yn y capel uchod DYDD GWENER Y GROGLITH, EBRII-L 14, 1876; Beirniad y Ca-nu-Mr. W. T. REES (Alaw Ddu), Llanelli.. PRtf DDARN: "Mor -hawddgar yw dy bebyll" (J. Parry). rGwobr, np., a. Metronome gwerth lp. 10s,; ir rArwemydd. • •• ] f ,Y mae y programme yn awr yn barod, pris, l4.> trwy j post, l|cj.. HENRY. JAMES/■. Upland House, Po^^l^, R;S;p. 1 Salem, Cwmyfelin CYNELIR EISTEDDFOD Fawrecldog yn y lie uchod dydd LLUN, Mehefin 19, 1876. Prif Destyn Corawl. I'r Cor, heb fod dan 60 mewn nifer, a gano yn oreu Teyrnasoedd y ddaear," gwobr 20p. Bydd y gweddill o'r testynau i'w cael yn y programme, yr hwn sydd i'w gael gan yr Ysgrif- enyddion am geiniog, drwy y post ceiniog a climai. Y sgrifenyddion, EVAN MORGANS, LEWIS JONES, 1233 Cwmyfelin, Troedyrhiw, Nr. Merthyr.

Trimsaran. BYDDED HYSBYS i bawb y cynelir EIS- JD TEDDFOD yn y He uchod, Prydnawn Dydd Mawrth, y 7ft!ll o Fawrth, ±876, pryd y gwobrwyir y cystadleuwyr buddugol mewn Cerdd- oriaeth, Barddoniaeth, Areithio, ac Adrodd. Prif Ddarn Corawl. I'r Cor, heb fod dan 40 mewn rhif, a gano oreu Let the Hills resound." Gwobr, k3. Bydd y progmmmes yn barod yn fuan yn cynwys yr holl fanylion, ac i'w cael drwy y post am geiniog a dimai gan yr Ysgrifenydd, E. T. DAVIES, London House, 1225 Trimsaran, nr. Kidwelly, Carm. J

Cyhoeddiadau Newyddion Hughes and Son, Wrexham. LLYFR DADLEUON Sef darnau addas a dyddorol at wasanaeth Cyfarfodydd Llenyddol, &c. Amlen, Is. ,SWN Y JUWBILI, neu Ganiadau y Diwygiad; yn Nodiant y Tonic Sol-ffa. Gan y Parch. J. Roberts (Ieuan Gwyllt). Rhanau 1, 2, a 3, Pris 3c. yr un; neu y tair Rhan yn nghyd mewn Amlen, lie. Llian, Js. YR HYMNAU YN UNIG Mewn Amlen, 3c.; Llian, 6c. Yn awr yn barod, Rhan 4, yn cy- nwys HYMNAU A THONAU YCHWANEGOL Mr. Sankey. CERDDOR Y DEML; Sef Hymnau a Thonau at wasanaeth y Temlwyr Da. (Argraffiad Newydd). Pris 6c. ALEGOBIAU CHRISTMAS EVANS Gan y diweddar Cynddelw. (Argi-affiad Newydd). Mewn Amlen, 1« • T,lb,n 1.. fir. ilbu iiewyaa a aestius, wedi ei gywiro. x styrir y Hyfr hwn o werth anmlnisiadwy i'r Myfyriwr Ysgrythyrol, ac y mae y-ffaith ei fod yn cael ei ddefnyddio fel Class Book yn ein Colegau yn ddigon o sicrwydd am ei werth. Mewn Llian, 10s. 6c.; Haner-rhwym, 12s. GEIRIADUR YSGRYTHYROL CHARLES Argraffiad Newydd gydag Attodiad' a Gwelliantau, gan y Parchn. L. Edwards, D.D., a D. Charles, D.D. Mewn 20 o Ranau, Pris Is. yr un; neu yn llhwym, Croen Llo, 25s. LLYFR TONAU AC EMYNAU; Gan Stephen a Jones: wedi ei gyd-rwymo a'r CORGANAU. (Nodiant y Tonic Sol-ffa). Llian, 3s. DEUDDEG o ANTHEMAU Yn y ddau Nodiant, gan Alaw Ddu. Pris,—Hen Nodiant, 3s. 6c.: Sol- ffa, Is. 3c. CANEUON ;—"0 tyr'd yn ol fy Ngeneth wen," "Ymweliad y Bardd," "Yr Hen Lane," "Y Mud a'r Byddar." Pris 6c. yr un. Y MEDDYG ANIFEILAIDD Gan John Edwards, Caerwj's. Cynwysa Gyfarwyddiadau Meddygol at Haint y Traed a'r Genau. Pris 58. CANEUON DERWENOG, Pris Is. (Yn y Wasg). 1179 '0

Turkish Baths, Neath. Ladies on Tuesdays only: Baths open from 8 a.m. till 2 p.m.2s. Ditto from 2 p.m. till 8 p.m.,—Is. Invalides, taking a oourse of 12 Baths,—10s. Warm or Cold Water Baths,-6d. 1109 W. J. REES, GENERAL PRINTER, BOOKBINDER, L-c., LANDORE, NEAR SWANSEA. Posters, Handbills, Tocynau a Phrogrammes at Eisteddfodau, &c., am y prisoedd iselaf. Pamphlets, Rheolau, Marwnadau, a phob math o Lyfr-waith yn ddestlus a rhad. Pob mnth o Argraffwaith yn Gymra< g a Seisneg W. J. REES, ARGRAFFYDD, LL YFR-R WYM YDD, cfc 1157 GLANDWR, ABERTAWE. I Cerddoriaeth Newydd: Yn awr.yn barod, pris 4c., Llawenydd y gwanwyn: RHANGAN I T.T.B.B., gan Prof. TV. A. Williams (Gwilym Gwent), A nwi-ica. I'w chael gan y cylioeddwr, CYNALAW, Briton Ferry. Ail argraffiad, yn awr yn barod, o Cymru, gwlad ein tadau: Can a chydgan, yn y ddau nodiant, gydageiriau Saesoneg a Chymraeg, pris 6c. Rhydd ein cerddorion y ganmoliaeth uchelaf iddi; gwerthwyd yr argraffiad cyntaf (yr hwn a gyhoedd- wyd dechreu y flwyddyn hon) er ys misoedd. :1i. Hen Walia, gwlad y gan: Can a Chydgan, 4c. • rw cael gan yr awdwr, D. L. JQNES (Cynalaw) fiton Ferry. i-J ) iil'j .'iigj.» ;»..••> jj. _r r"* r. „ » 1 i_"

Yn ngwyneb haul a llygad goleuni." music HALL,. abertawe. BYDDED liysbys y cynelir EISTEDDFOD FAWREDDOG DYFFRYN TAWEyny Neuadd uchod DYDD GWENER Y GROGLITH, Ebrill 14eg, 1876, dan nawdd rhai obrif fonedd- igion yr ardal, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugol mown Caniadaeth, Cliwariiadaeth, Barddoniaeth, Areithyddiaeth,. &c. 1. I'r Cor, heb fod dan 100 mewn rhif, a gano yn oreu Worthy is the Lamb," o'r Mwsiah. Gwobr, .£30. 2. l'r Cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 80 mewn rhif, a gano oreu "Gkalia Wen," (D. Jenkins, Trecastell.) Gwobr, tl2. 3. 1'1' Cor, heb fod wedi enill dros i:10 o'r blaen, a gano oreu "Then round about the starry throne." Gwobr, S. v 4. 1'1' Cor, heb fod wedi enill dros i 0 o'r blaen, a gano oreu "Nant y Mynydd" (J. Thomas). Gwobr, .£4. 5. 1'1' Seiudorf Bres a chwareuo oreu unrhyw ddarn o'u dewisiad eu hunain. G wobr, t6. Y mae enwan y Beirniaid, a phob manylion, i'w gweled ar yr Hysbyslen, i'w chael am y pris arferol gan yr Ysgrifenyddion. Yr eiddoch dros y Pwyllgor, T. WILLIAMS (Efell Trefor), ) Morris to n, Swansea, > Ysgn. W. G. JAMES, Mill House, eto, ) The committee of the Swansea Choral Society offer a prize of R5 5s. for the best Anthem in com- memoration of Dr. Livingstone. Words to be had of Mr. R. Jones, Wind Mill Terrace, Kilvey, Swansea, to whom compositions must be for- warded by March 20tli. Adjudicator's name to follow. 1201

Temperance Hall, Aberdar. 0 dan nawdd rliai o brif Fon-eddigion y lie. CYNELIR EISTEDDFOD FAWREDDOG- C yn y lie uchod DYDD GWENER Y GROGLITH, 1876, pryd y gwobrwyir ymgeiswyr llwyddianus mewn Cerddoriaeth, Barddoniaeth, Rhyddiaeth, Adrodd, &c. RHESTR O'R TESTYNAU. Caniadaeth. I'r Cor, heb fod dan 100 mewn rhif, a gano orea ail Chorus, "Achev'd is the Glorius Works," o Haydn's Crestion. ar y geiriau Cymreig neu Saesneg. Gwobr, 30p., ac Oriawr aur (gold Watch), gwerth lOp., i'r arweinydd. Rhyddiodth. Am y Traethawd goreu ar y "Swydd Arch- offeiriadol, o gysegriad Aaron hyd farwolaeth Crist." Gwobr, 3p. Barddoniaeth. Am y Bryddest Farwnadol oreu, heb fod dan o linellau, i'r diweddar Barch. Josuah Thomas," gweinidog yr AnnibjTiwyr yn Salem, Aberdar. Gwobr, 2p. Bydd enwau y Beirniaid, a'r gweddill o'r testynau i'w cael yn y programme, yr hwn sydd yn barod ya awr, ac i'w gael gan yr Ysgrifenyddion am geiniog; drwy y post, ceiniog a dimai.—Dros y pwyllgor, JOHN DAVIES. 24, Regent street, D. EVANS, 362, Cardiff Road, 1136 Aberamsuo.

"Cymru, Cymro, a Chymraeg." Cwmgelly, ger Glandwr. BYDDED HYSBYS y cynelir EISTEDDFOD jD yn y lie uchod Sadwrn wedi'r Groglith, Elirill y 15fed, 1876, pryd y gwobrwyir y cystadleuwyr ■bnddugol mewn Caniadaeth, Barddoniaeth, ac Adreddiadau. Prif Destynatt. 1. I'r Cor, heb fod dan GO mewn rhif, a gano oreu "Y Blodeuyn Olaf." Gwobr, S10. 2. I Barti, heb fod dan 30 mewn rhif, a gano oreu "Nant y Mynydd," (Cerddor). Gwobr, k3. Pob manylion yn y programme, yr hwn a ellir gael gan yr Y sgrifenyddion am geiniog ur un; drwy y post, ceiniog a dimai. Llywydd ae Anccinpdd.- Y Parch. E. Edmunds, Abertawe. Beirnited y Caim.—Mr. D. L. Jones (Cynalaw). Beirniad y Farddoniacth.—Parch. D. Onllwyn Brace, Pantycrwys. Accompanist.—Mr. William Samuel, Glandwr. T. REES, Mynydd Newydd, Swansea, 1226 S. REES, Treboeth, Swansea..

EISTEDDFOD SION, TREFORIS. PYNELLR £ r EISTEDDFOD uchod DYDJ) LLUN Y SULGWYN, 1876, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn Cerddoriaeth, Barddoniaeth, Rhyddiaeth, &c. PRIF DDARNA U. CERDDORIAETH. 1. I'r Cor, heb fod dan 80 o rif, a gano yn oreu "Worthy is the Lamb," o'r Messiah, Gwobr, 25p. 2. I'r Cor o'r un gynulleidfa, na eniilodd dros lOp. o'r blaen, a ganoyn oreu, "Clyw. 0 Ddmv, fy llefain (gwaith D. Jenkins, Trecastell). Gwobr, lOp. 3. I'r Parti o 16 a gano yn oreu Cydgan y Morwyr (gwaith Joseph Parry (Pencerdd Amer- ica). Gwobr, 2p. 4. I'r Cor o Blant a gano yn oreu Can v Plant," o'r Gerddorfa, Rhii 29 (gwaith J. BevaD, Treforis.) Gwobr, 2p. 5. I'r Cor, heb fod dan 40, a gano yn oreu "Y Blodeuyn Olaf" (gwaith J. A- 'Lloyd). Gwobr, 5p. BARDDONIAETH. 6. Am y Gfai o glod oreu i Mr. Wm. David Mill House, Morriston. Gwobr, 2p. 10s. 7. Am y Gan o glod oreu i J. D. Llewelyn Ysw., Penllegare. Gwobr, 5p. 5s., rhoddedi<^ gan y bobl weithgar. 0 I 8. Am y Gan o glod oreu i Mr. Daniel Thomas Worcester Tin Plate Works, Morriston. Gwobr 2p., rhoddedig gan y gweithwyr. RHYDDIAETH. __9* y Traethawd goreu ar "Hen Gastell Irewydfa, Treforis." Gwobr, lp. Bydd y programme yn barod ynfuan, yn cynwys enwau y Beirniaid, a'r gweddill o'r testynau, yn nghyd a phob manylion i'w cael am y pris arferol gan yr Ysgrifenydd—J. FRANCIS, Bath Place, Morriston, owausea. 1145

23, IRONMONGER LANE, LONDON. (THE OLB HOUSE.) JOHNSTON'S CORN FLOUR IS THE BEST. TO OBTAIN THE BEST, ASK FOR JOHNSTON'S CORN FLOUR. It is rich in flesh-forming and heat-giving properties, and when boiled with milk aiforda complete and perfect nourishment for childrao- and persons of weak digestions. It is delicious Puddings, Custards, Blancmange, &c. 1090 £ -r