Y Gwladgarwr

Yr Anngbytundeb yn Mhwll y Twnel, Cwmbach. Nos Lun diweddaf, cynaliwyd cyfarfod yn y Black Horse Inn, Cardiff-street, Aberdar, dan lywyddiaeth Mr. George Mills, er cy- meryd i ystyriaeth yr annghytundeb uchod. Yr oedd y glowyr yn ngwythien y naw troed- fedd wedi rhoddi rhybudd oddiar y cyntaf o'r mis hwn. Hysbyswyd y cyfarfod gan Mr. D. Morgan, Mountain Ash, fod Mr. W. T. Lewis, Mardy, wedi gwneyd rhyw fath o arweiniad i mewn i'r achos yn nghyfarfod diweddaf y Sliding Scale yn Nghaerdydd, ac iddo gry- bwyll yn y cyfarfod hwnw fod perchenogion glofeydd Abernant yn perthyn i'r Sliding Scale, ac felly o dan awdurdod pwyllgor y cyfryw. Wedi i Mr. Morgan egluro sefyllfa yr achos iddynt, pasiwyd penderfyniad i'r perwyl fod y cyfarfod hwn yn foddlon i bwyllgor y Sliding Scale ystyried a phender- fynu y ddadl, ar yr amod eu bod yn gwneyd hyny o fewn pythefnos.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru Dydd Ian, Hydref 21ain, cyfarfu pwyllgor yr Eisteddfod uchod yn yr ystafell berthynol i Neuadd Ddirwestol Merthyr. Cadeiriwyd gan D. Rosser, a llanwyd yr is-gadair gan D. Williams, Ysw., Uchel-gwnstabl. Yr oedd y cyfarfod yn lluosog iawn ac yn mhlith y gwyddfodolion yr oedd Nathan Dyfed, Rees Lewis, Ceulanydd, Dafydd Morganwg, Bryth- onfryn, Merthyrian, leuan Dyfed, Dr. James, Cerddor Gwalia, a llu ereill o hen Eistedd- fodwyr Merthyr a'r cyrnydjgaethau ac y mae yn amlwg fod yma benderfyniad i wneyd yr Eisteddfod hon yn real Eisteddfod yr haf nesaf. Llywyddir yn yr Eisteddfod y dydd cyntaf gan Arglwydd Aberdar a Charles H. James, Ysw., A.S.; yrailddydd, Syr Watkin W. Wynn, Barwnig, a Watkin Williams, Yaw., Q.C., A.S.; a'r trydydd dydd. Henry Richards, Ysw., A.S., a Rector Merthyr. Arweinydd y dydd cyntaf, Dafydd Mor- ganwg yr ail ddydd, Glanffrwd a'r trydydd dydd, y Parch. A. J. Parry, Abertawe. Y beirniaid apwyntiedig (ond heb eu cadarnhau) ydynt Hwfa Mon, Dewi Wyn o Essyllt, y Myfyr, Ellis Wyn o Wyrfai, Nathan Dyfed, Gwilym Cowlyd, Dafydd Morganwg, Llaw- dden, Dr. Parry, Owain Alaw, Henry Leslie, Dr. Frost, Brinley Richards, B. T. Williams, Q.C., A.S.; Gwilym Williams, Ysw.; Proff. Davies, Hwlffordd; Proff. Howells, Trevecca; a Dr. Rees, Abertawe. Cyfeillyddion, Miss Meta Scott, Merthyr, a D. Bowen; Dowlais. Swm y gwobrau wedi eu haddaw dros lOOp. Prif ddarnau corawl, Ye nations offer unto the Lord" (Mendelssohn) a "Hallelujah, Amen" (Emlyn Evans). Gwobr laf, lOOp. a thlws aur ac 2il wobr, 50. Ail ddarn, rhan gyntaf "Gweddi Habacuc," gan J. A. Lloyd. Awdl," Cariad;" 21p. a chadair. Pryddest, Bywyd 21p. a thlws aur. Yn canlyn, wele gopi o lythyr Madam Patti Craig y Nos Castle. Ystradgynlais, Swansea Valley. Sig5—In reply to your favour of the 24th inst., I hasten to inform you that, being on the point of departure for the Continent, I am unable to make any arrangements at present in connection with prospective musical events. On my return to Wales at the expiration of the coming season, I shall be happy to render any service within my power to so laudable an insti- tution as the National Eisteddfodau. I have the honor to remain, sir, Your most faithful servant, ADELINA PATTI. -Rhys T. Williams.

Mountain Ash. YMAE y Parch. J. T. Morgan (Thalamus) yn myned i ddynoethi twyll Ysbrydeg- aeth nos Iau, Tachwedd y lOfed, ya Workman's Hall y lie uchod. Bydd yn werth i bawb fod yn bresenol gan fod llu yn credu yn wahanol i Thalamus. Mae y dewr hwn yn d'od allan o blaid y Beibl; ac, yn wir, mae ganddo gadarn sail o dan ei draed, sef gwir air Duw. Y mae pob tebyg fod gwrthwynebwyr Thalamus wedi syrthio yn fyr o'r dyn i ddadlu ag ef, oblegyd mae yn ormod dydd i dd'od a thywyllwch l wynebu ar oleuni ar lwyfan cyhoeddus.-Iorwerth. Ail Argraffiad Llawlyfr Moliant." CASGLIAD O emynau a thonau at wasanaeth cynulleidfaoedd y Bedyddwyr, detholedig <ran bwyllgor Cymanfa Arfon. Y t6nau wedi eu trefnu a'u cynghaneddu gan J. H. Roberts, A.R.A. (Pencerod Gwynedd).— Mae y ffaith fod yr argraffiad cyntaf o bum' mil o gop-iau wedi eu gwerthu mewn mis o amser, a. thrds ddwy fil o ardhebion eto mewn Haw, wedi calongi y pwyll- gor i wneyd cytundeb ar Meistri Novello Ewer A- On Llundain, i ddwyn allan ail argraffiad yn fr^lnll blaenaf y dydd, ac i ystrydebu (stereo- type) yr holl waith.—Bydd yn barod ir farchnad ^mhL dau fis o bellaf. Telerau Puis yny Solffa, wedi ei rwymo yn ddestlus fel o r blaen Hen Nodiant s" c' « j ™ imi" Telir cludiad gwerth Sac »chod, li codir 2b- « *f> nmt Ni dderbynir stamps yn dal. Clieqnes a P O 0 i'w gwneyd yn daladwy i gadeiry y 21 yParch. O. Davies, a'u danfon ir JjSlny'dd-E. PRICE, 9, Segontxum Terrace, Caraarvon^r ir br&s at wasanaeth y «wlpud yn ddioed. Y mae ychydig gopiau o r IVarPtNodiant ar law, y rhai a ddanfonir fel SgrlfEtiau ar dderbyniad blaendal o Is. 6c^am ckwtjTjf.

AT Y BEIRDD. BVDDED i'n cyfeillion y Beirdd, o hyn allan gy- feirio eu holl Gynyrchion Barddonol yn v modd ac i'r cyfeiriad canlynol MR. T. DAVIES (Dewi Wyn o Essyllt), Pontypridd. ( Gwladgarwr.)

O LUN, RHO' GLYWED DY LAIS, Sef llinellau a gyfansoddwyd wrth dderbyn darlun Master HECTOR D. JONES, mab ieueng- af Mr. EVAN JONES, gas manager, Aberdar. Yn iach, yn iach, eich rhosyn bach A welaf ger fy mron, Ei lygaid siriol dynga'r ach, Mae'n llawn o fywyd lion Cusana'm teulu'r wyneb can, Rhof finau un ar lun ei fin. Ei lygaid treiddgar welant dram, Hwy dreiddiant trwof fi, Fel maes o law mi wn y daw I weled heibio i mi E' wel oleuni, dysg, a moes, A gwel ddigonedd drwy ei oes. 0 bydded iddo dyfu'n gawr, Pob man yr el fo'n glyd, Fel'r hugan felfed wisg yn awr, Yn llyfn a theg fo'i fyd Boed fel ei dad yn dysgu byw Yn hardd a phur ei fywyd gwiw. Pontmorlais, Merthyr. THOS. DAVIES.

SUL Y BLODAU. Hardd ydyw'r foment hyd ei chlawdd, Hae heddyw'n Sul y Blodau, A gwresog haul gobeithion dawdd la tew yn nyffryn angau Mae llu yn dod a'u dwylaw'n llawn 0 flodau natur lanwaith, Y rhai lefarant 'nol eu dawn, 'Ry'm fyw er marw unwaith." 'Rwy'n caru gwel'd y blodau lion Yn gwenu ar y beddau, A gwlith o awyr hiraeth bron 'N ireiddio eu dalenau Bydd mwy o swyn, pereiddiach sawr Yn mlodau'r fonwent farw, Na'r rhai a gwrddwn hyd y llawr Ar lenyrch gerddi gloew. Y fonwent hardd gan ffeithiau glwys 0 wefus dyner anian, Fod adgyfodiad hwnt y gwys 1'r rhai 'ynt feirwon weithian Ond ha pa beth achosodd hyn ? Mi welaf fychan feddrod Yn llwyd, tra'r lleill o'i gylch yn wyn Gan roddion rhyw gydnabod. A ddihysbyddwyd natur iach, Fel nad oes ganddi flodau- Ddim un i harddu beddrod bach Gudd flodyn fel hwynt-hwythau ? Pa le mae'r fam a sugnai ef ? Ai marw hithau weithian ? Pe angel f'a'wn, fe ddown o'r nef A blodyn uwch y bychan. Ond er y tegwch wel fy mryd Yn awgrym blodau tlysion A roi'r ar fedd, pan af o'r byd, Mor rhwydd y rhoddai'm calon Holl flodau'r ddae'r am lecyn llwyd A diniweidrwydd baban,— Llwyr ddiniweidrwydd fath a gwyd Fan hon o'r beddrod bychan. Hir chwardded blodau natur lan Ar feddau y rhai mawrion, Byth diniweidrwydd groew gan Uwch beddrod. baban tirion Ond gan fod blodau'n gwawdio'r hwn Sy'n lladd ein natur egwan, Mi'u rhoddaf yma, er nas gwn Bedd pwy-waeth pwy—mae'n fychan. Blaenafon. IOAN DDEWR.

A Certain Cure for Nervous Debility. GRATIS, a MEDICAL WORK showing suf ferers how they may be cured and recover Health and Vitality, without the aid of Quacks, with Recipes for purifyin the Blood and removing Skin Affections. Free on receipt of stamp to prepay postage. Address Secretary, Institute of Anatomy, Birmingham. 2353 GEORGE GRIFFITHS JONES, Registrar of Marriages, OFFICE:—5, CANON-ST., ABERDARE Gellir priodi yn y Register Office, Merthyr, yn gystal ag mewn unrhyw gapel trwyddedig yn Aberdar'neu Ferthyr. trwy roddi rhybudd yn y swyddfa hon. 1998 WARNING RKCKITT'S PARIS BLUE.—The marked superiority of this Laundry Blue over all j others, and quick appreciation of its merits by the public, have been attended by the usual results, Tiz., a flood of imitations, the merit of the latter mainly consists in the ingenuity exerted, not simply in imitating the square shape, but making the geneal appearance of the wrappers resemble that of the genuine article. The manufacturers beg therefore to caution all buyers to see Reck. itt's Paris Blue on each packet. 21i3 ANTHEM GOFF AD WRIAETHOL ER COF AM T DIWEDDAR Rosser Beynon (Asaph Glan Taf), Awdwr "Telyn Seion." Gan D. EMLYN EVANS. Pris, yn y ddau nodiant, 4c. drwy y post, 4kc Cyhoeddedig gan ELIAS BEYNON, 2, Windsor- terrace, Maindee, Newport, Mon. 2354 ENAINT HOLLOWAY.-Y Frech Goch ar Scar- latina.-Dyma y ddau ymosodydd peryglus sydd yn dyfod ar draws ein plant gyntaf ar ol eu geni. Mae y ddau glefyd yn heintus, ac yn galw am driniaeth ddoeth. Y n yr anhwylder blaenaf ceir fod y chest yn dyoddef; ac yn olaf dyoddefa y gwddf. Bydd y fam, neu yr hon fyddo yn gwemi, yn sicr o gael fod Enaint Holloway yn feddygin- iaeth anmhrisiadwy yn yr achosion peryglus hyn. Ond ei gymhwyso at y gwddf, y ddwyfron, a'r cafn, rhydd esmwyth-had diffael; hyrwydda yr I anadliant, lleddfa y peswch dwg y lliw priodol yn ol i'r gwefusau, a chyll y gwynebpryd yr ym- ddangosiad gwelw sydd yn rhagwyddo sefyllfa beryglus y cyfansoddiad. Nid yn unig y mae yr Enaint gwerthfawr hwn yn iachau y clefy d ei hun, ond symuda yr achos o bob el-effaith, Money. ONEY. -Variouii Sums to Lend on Leasehold M Security. Apply to W. and J. Beddoe, Solicitors, Merthyr, Aberdare, and Pentre Ystrad. Led. 408 'Y gwir yn erbyn y byd." /1\ "Goreu arf, arf dysg. Eisteddfod Gadeiriol y Clochfaen, a Gorsedd Beirdd Ynys Prydain, A GYNELIR YN LLANGURIG, MEHEFIN 9fed a'r lOfed, 1881. PRIF DESTYNAU. I'r'cor, heb fod dan 50 na thros 60 o rif, a gano yn oreu "A gogoniant yr lor" (Handel), gwel Cerddoriaeth Curwen, a Y Fordaith (Mendel- ssohn), gwel y Cerddor Cymreig; gwobr, 30p., a llyw-ffon i'r arweinydd. T I'r seindorf bres a chwareua yn oreu, Y Nef- oedd sy'n datgan" (Haydn); gwobr, lOp. Cy- hoeddedig gan Riviere a Hawkes, Llundain. Cywydd coffadwriaethol i Miss Hinde Lloyd, heb fod dros 100 o linellau gwobr, 10p., a bathod- yn aur. Pryddest, Eglwys Llangurig," heb fod dros 200 o linellau gwobr, 5p. 5s., a chadair gwerth 3p. Am y darlun lliwiedig goreu mewn dwfr o Eglwys Llangurig gwobr, lOp. Rhestr gyflawn o'r testynau a'r beirniaid l w cael gan yr Ysgrifenydd, ond amgau lie. mewn stamps. L. EVANS, Ysg., 2375 Llangurig, Llanidloes. Eisteddfod Undebol Briton Ferry. CYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod, C dydd CALAN, Ionawr laf, 1881, pryd y rhoddir gwobrwyon am fardJoniaeth, caniadaeth, adrodd, celfyddydwaith, &c. BEIRNIAID Y Canu. -CARADOG. Y Farddcnviaeth,—DAFYDD MORGANWG. BARDDONIAETH Am y gan o glod oreu yn Gymraeg, wedi ei chyfieithu i'r Saesonaeg, i'r Gwir Anrhyd. Earl a Countess o Jersey; gwobr, 3p. 3c, a thlws arian. CANIADAETII I'r c6r, heb fod dan 60 o lif, a gano yn oreu, Molwch yr Arglwydd (J. Thomas, Llanwrtyd); gwobr, 10p., a chadair i'r arweinydd. I'r cdr, o'r un gynulleidfa, a gano yn oreu, "Glan Rhondda," o Ychwanegiad Llyfr Ieuan Gwyllt; gwobr, 2p. Ceir yr holl fanylion ar y Programme, i'w gael gan yr Ysgrifenydd,— THOS. M. JONES (Eryr Gwyllt), 2369 Briton Ferry. THE STAR. CLOTHING EMPORIUM, 14, CARDIFF STREET, Aberdare. WHITWORTH & Co., Of the late firm of LEWIS & WHITWORTH, Swansea, HAVE OPENED THE ABOVE PREMISES With a Large and Well Selected Stock of Men's and Boys' Clothing, bought under very exception- al circumstances for cash. Belew are few of the leading lines Men's Suits, 15s. lid., 21s. lid., 25s. lid., to 45s. Youths' Long Trouser Suits, 8s. lid. to 20s. Boys' Knickerbocker Suits Is. lid. to 15s. lid. Men's Trousers and Trousers and Vest—First Class Assortment. Our Men's and Boys' Overcoats have been bought with great care and skill, and can be had from 5s. lid. to 30s. Try our Noted Is. %d. Felt Hat, which has been a household word in Swansea and neighbour- hood. •. WHITWORTH & Co. beg to call special atten- tion to their Gent's Mercery Department, which is well Stocked with Wool and Regatta Shirts, Ties, Scarfs, collars, &c. ONE PRICE, AND FOR CASH ONLY. NOTE THE ADDRESS :— WHITWORTH & CO., The Star Clothing Emporium, 14, CARDIFF STREET, ABERDARE. 2376 "TELYN Y PLANT," Tonau ac Emynau ndwyddion at wasanaeth yr Ysgol Sul. Pris, 3c. "Ac TR OEDD YN Y WLAD HONO." Deuawd Nadolig yn y ddau Nodiant. Pris gostyngol, 6e. Mae yn un rhagorol at gystadleuaeth a chyng- herddau. "DANIEL."—Cantawd i blant, &c. Solffa,6c. Hen Nodiant. Is. 6c. Mae hon yn llawn o'r peth mae y wlad yn hoffi, ac yn sier o fod yn boblog- aidd. Yr ydym yn ystyried mai gorchest ydyw cyfansoddi i blant, ac ar yr un pryd, peidio bod yn blentynaidd. Mae yr awdwr hwn yn gallu gwneyd hyny, ac y mae ei enw yn sicrhau rhywbeth o werth." -( Y Genedl Gymreig). JoNAH."—Ca,nta,wd i blant, &c. Sol-ffa, 6c. Hen Nodiant, Is. 6c. Mae hon eto yn rhwydd a syml, ond yn arddangos gallu i gyfansoddi yn Uawer mwy aruchel. Mae llyfr y Proffwyd Jonah ynddo yn gyflawn, a gwersi rhagorol yn cael eu dysgu ynddo. Mae J n anmhosibl i gorau ddysgu y llyfrau hyn heb gael bendith wrth wneyd hyny." —( Y Genedl Gymreig). "YMDAITH DIRWESTOL. Geiriau Cymraeg a Saesonaeg. 9c. y dwsin 5s. y cant. • "I BWT T PEBTHYN MAWL ?"-Yn y ddau "NT ..1 I. .1.'UUlčt.LLlJ, av. "FY NYDDIAU A DDARFUANT.Sol-ffa, 2c. Hen Nodiant, 4c. GWYN EI FID T GwR."—SoISa, Ie. Anthemau Cynulleidfaol ydyw y rhai hyn, ac maent yn dyfod yn boblogaidd iawn, gan eu bod mor syml, Gall cynulleidfaoodd bychain iawn eu canu yn gampus, ac maent yn rhai rhagorol i gymanfaoedd. JOSEPH."—Cantawd i blant. Sol-na, 6c. Hen Nodiant, is. SAMUEL." — Cantawd i blant. Sol-ffa, 6c. Hen Nodiant, Is. 6c DBBOBA."—Cant&wd i gorau cyffredm em gwlad, yn cynwys cydganan, unawdau, deuawdau, fee. Solffa, Is. Hen Nodiant, 2s. 6e. Y cyd- ganau i'w cael ar wahan. '• Y CAETHGLODIAD."—Oratorio symL Sol-ffa, Is. 6c. Anfoner, gyda blaendal, at H. DAYDES, A.C. (Pencerdd Maelor), 2868 GARTH, RUABON Eisteddfod Nelson, Llanfabon. BYDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD yn Ysgoldy y Nelson, Llanfabon, ar ddydd Nadolig, 1880. Beirniaid y Canu,-D. T. PROSSER, Ysw. (Eos Cynlais), Treorci. Beirniaid yr Adrodd a'r Cyfansoddiadau, ac hefyd arweinydd y dydd, y Parch. G. REES, Penuel, Nelson. PRIF DDARNAU CORAWL. 1. I'r c6r heb fod dan 50 mewn rhif a garo yn oreu Their sound is gone out;" gwobr, 9p. a lp. i'r arweinydd. 2. I'r c6r heb fod dan 30 mewn rhif a gano yn oreu "Nant y Mynydd" (o'r Cerddor); gwobr, 3p. a dwy gyfrol, un o'r Messiah ac un o'r Creation, i'r arweinydd. 3. I'r cor o blant o dan 15 oed, ac heb fod o dan 25 mewn nifer, a gano yn oreu "Iesu, y cyfaill goreu gaed (o Telyn yr Yzgol Sul); gwobr, Ip. a pitchpipe i'r arweinydd. Caniateir i chwech mewn oed i'w cynorthwyo. Y programmes i'w cael am y pris arferol gan yr ysgrifenydd,— DAVID BEDDOE, 2350 Nelson, via Cardiff. Drill Hall, Merthyr. -IYNELIR EISTEDDFOD FLYNYDDOL VJ y TABERNACL, MERTHYR, yn y lie uchod, dydd Nadolig nesaf, Rhagfyr 25ain, 1880. BEIRNIAID Y ganiadaeth—WM. PARRY, Ysw., arweinydd y Cambrian Choral Union, Birkenhead. Y farddoniaeth, adroddiadau, æc. Y Parch. J. CEULANYDD WILLIAMS, Merthyr. PRIF DDARNAU 1. I'r cor, heb fod dan 150 mewn nifer, a gano yn oreu The Heavens are telling," o'r Creation. Gwobr, 40p., a medal aur i'r arweinydd. 2. I'r c6r o'r un gynulleidfa, heb fod dan 40 mewn nifer, a gano yn oreu Y Blodeuyn olaf." Gwobr, 7p. I 3. I'r c6r o blant (ddim dros 16 oed) a gano yn oreu "Jerusalem Nefol," o'r Perl Cerddorol (Rhif 3). Gwobr, 2p. 10s. 4. Am y bryddest oreu, ddim dros 150 o lin- ellau, i "Fedd newydd Joseph o Arimathea." ellau, i "Fedd newydd Joseph o Arimathea." Gwobr, cadair dderw gwerth 3p. 3s. 5. Am Gan o Glod oreu i W. T. Crawsliay, Ysw., ar fesur "Llwyn Onn (8 penill); gwobr, Ip. Is. Yn y Gymraeg neu y Saesonaeg. 6. Solo, Rho 'n ol fy eiddo, Weilgi" (gan Alaw Brycheiniog, Cefncoedycymer); gwobr, 10s. 6c. 7. Solo, Cymru Rydd (gan Alaw Rhondda, Ferndale); gwobr, 10s. 6c. Hefyd, bydd y gwobrwyon am y gwahanol solos a enwir ar y programme, oddigerth yr alto solo, yn 10s. 6c. bob un. Am fanylion pellach, ymofyner a'r ysgrifenydd- ion, gan y rhai y ceir y programme .am y pris arferol. JOHN MORGAN, 32, Bethesda-street, Merthyr. EVAN MORGAN (Alaw Tydfil), 2359 10, William-st., Morgan Town. -1 Public Hall, Treherbert. CYNELIR yr unfed EISTEDDFOD ar ddeg yn y lie uchod dydd SADWRN (Nadolig), Rhagfyr 25ain, 1880. RHESTR O'R TESTYNAU. 1. I'r c6r heb fod dan 40 mewn nifer a gano yn oreu Y Blodeuyn Olaf (J. A. Lloyd). Gwobr, lOp. a thlws aur. 2. I'r cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 30 mewn nifer, a gano yn oreu Yr Arglwydd sydd yn teyrnesu" J. Ttomas), o Cronicl y Cerddor, Rhif ii. Gwobr, 4p. 3. Traethawd beirniadol ar "Wahanol gys- tadleuaetbau yr oes, megys y rhai llenyddol, hap-chwareuol, chwareu pel o wahanol fathau, rustic sports, &c., &c. Pa rai ohonynt sydd foesol, a pha rai yn anfoesol? Beth sydd yn eu gwneyd felly, a sut i'w hadwaen oddiwrth eu gilydd?" Gwobr, Ip. 10s. 4. Pryddest, "Adda." Gwobr, 15s. 5. Casgliad goreu o "Frawddegau chwithig." Gwobr, 10s. 6. Cyfieithiad goreu i'r Saesneg o Bydded," gan Watcyn Wyn. (I'w gael yn llyfr cyfansodd- iadau buddugol Eisteddfodau Carmel, Treher- bert pris 6c.) Gwobr, 10s. 7. Dau englyn i'r "Sarff" (gwel Gen. iii.) Gwobr, 5s. 8. Araeth ar "la" (pum' mynyd o amser). Gwobr, 5s. 9. Adroddiad goreu o eiriau "Y Danehwa" (gan Honddu). Gwobr, 5s. Beirniad :—AsATH GLAN DYFI, Ystalyfera. Rhestr gyflawn o'r testynau, &c., i'w cael am y pris arferol oddiwrth yr ysgrifenydd,— RHYS T. WILLIAMS, 2355 Abertonllwyd, Treherbert. -_u- Tabernacl, Treforris. CYNELIR EISTEDDFOD FLYNYDDOL y lie uchod Dydd Nadolig' nesaf, Rhagfyr 25ain, 1880. Beirniaid—Eos MORLAIS a WATCYN WYN. Y DDARNAU: I'r c6r o'r un gynulleidfa a gano yn oreu "But as for his people," o Israel in Egypt; gwobr 20p., a medal arian i'r arweinydd. I'r cor o'r un gynulleidfa a gano yn oreu "Y Blodeuyn Olaf," gan J. A. Lloyd gwobr, 8p. I'r c6r o blant a gano yn oreu "Iesu'r cyfaill goreu gaed," o Telyn yr Ysgol Sul, gan Dr. Parry; gwobr, 2p.; ail wobr, lp. I'r parti ddim dan 24, na thros 28 o rif, a, gano yn oreu The last wild rose, rhif 397 o'r Musical Times; gwobr, 4p. I'r wyth a gano yn oieu "The Wreath," rhif 425 o'r Musical Times; gwobr, 2p. Am y deuawd "Flow gently, Deva": gwebr, log. Tenor Recit & Solo, The Mighty Master smil'd to see," a "Softly sweet in Lydian measure," o Alexander's Feast; gwobr, lp. Is. Bass solo, Presuming slave," o Samson gwobr, lp Is. Pryddest goffadwriacthol i'r diweddar Mr. Wm. Howell Davies, Cross Inn, Treforris, heb fod dros 120 o linellau gwobr, 3p. 3s. I'r hwn a adroddo yn oreu Alorfa Rhuddlan; gwobr, 5s.. AMODAU :—1. Caniateir i chwech mewn oed i ganu gyda ch6r y plant. 2. Bydd eyfeilliant gyda rhif 6, 7, a 8. 3. Y cyfansoddiadau i fod yn llaw y beirniad ar neu cyn Tachwedd 25ain. 4. Enwau y cystadleuwyr i fod yn Haw yr ysgrifen- ydd ar neu cyn Rhagfyr lleg. Yn yr hwyr, cynelir cyngherdd mawreddog, pryd y cymerir rhan ynddi gan Llinos y De, Eos Morlais, a Mr. Lucas Williams, yn nghyd & ch&r y lie. Rhestr gyflawn o'r testynau, yn nghyd a. phob manylion, i'w cael oddiwrth yr ysgrifenydd,— 2874 REES JONES, Landore. DOMINION LINE TO CANADA AND THE UNITED STATES FROM LIVERPOOL. Composed of Eleven powerful and first-class Steamers. ——— To CANADA, sailing every Thursday. Cabin Fare, jBiO 10s. Assisted Steerage. Special rates, for Agriculturists and Domestic Servants. Pamphlets on Canada sent free on application. TO NEW ORLEANS AND TEXAS. Via Oorunna and Eavamiah, sailing fortnightly. Cabin, £2(j; Steerage £ 6 6s. Surgeons and stewardess carried. Apply co the Managing Direcoois, Messrs. FLIM, MAP:, and MONTGOMERY, 24, James-street, Liverpool or to the local agents. INMAN LINE. 0 Lerpwl i New York dyddian Mawrth a lau CITY OF RICHMOND Iau, Hydref 28. CITY OF CHESTER Mawrth, Tachwedd 2. CITY OF BRUSSELS Mawrth, Tachwedd 9. CITY or BERLIN Dydd Iau, Tach. 18. CITY OF NEW YORK.Mawrth, Tach. 23. 0 Queenstown y diwrnod canlynol. SALOONS yn cynwys pob cysur a chyflensdra diweddar. Pris y Cludiad- 12, 15, 18. a 21 Guineas. Steerage, 6 Guineas, gyda chyfiawnder o fwydydd wedi eu coginio a phob cysur. Tros- glwyddir Teithwyr y Steerage i Boston a Phila- delphia heb dill ychwanegol. Bookir Teithwyi i unrhyw ran o'r Taleithiau naa Canada am brisiau neillduol. Ymofyner a WILLIAM INMAN, 22, Water street, L'erpwl; to John Bevan, Station Agent, Hengoed a Rhys Roberts, Bookseller, Morriston, neu unrhyw Oruchwyliwr yr Inman Line. L.153 To America. GUION LINE.-UNITED STATES MAIL STEAMERS.—One of the following 01 other first-class full-powered STEAMSHIPS will be despatched from LIVERPOOL TO NEW YORK EVERY SATURDAY. captains. ARIZONA (New). Price MONTANA Gadd WYOMING Murray! NEVADA Rigby; WISCONSIN Bentley. ALASKA Dewar. UTAH Beverley. Calling at QUEENSTOWN the day following to embark passengers. RATES OF PASSAGE FROM LIVERPOOL TO NEW YORK. Cabin-From 10 to 20 Guineas, according to ac- commodation. Intermediate 8 Guineas Steerage Passage to New York, Boston, and Philadelphia E6 6s., including a plentiful supply of provisions, cooked and served by the Company's stewards. Passengers forwarded to all parts of the United States, and Canada; also, to San Francisco, China, Japan, India, New Zealand, and Australia, by Pacific Railway and Mail Steamers, at lowest through rates. These Steamers carry Surgeon and Stewardesses free, and are provided with Smoke Rooms and Ladies Lounge Rooms on Deck, and Bath Rooms below; also Pianos. Passengers are recommended to obtain the!* Tickets from our Agents before leaving home. For Freight and Passage apply to Guion and Co,, 11, Rumford-street, or 25, Water-street, Liverpool; and 5, Waterloo Place, Pall Mall, London, s.w.; or James Scott and Co., Queenstown; and for passage only to the Agents.- Rev. W. Harris 16, Harriet St. Trecynon; J. Callaway, Outfitter, Mountain Ash; W. Thomas, Ry. Station, Glyn Neath) O. Morgan, Siluria Villa, Llanwyno Rd., Pont- ypridd; and O. Thomas, Temperance Hall, Aber- dare \lfred Copeiand, 6, Commercial Place, Aber- dare. x, F. Foley, Temperance Hotel, Neath; and Hurley, Matthew, & Co.. 28, Mount Stuart Sq., Cardiff; John Clarke, Pwllheli & Lleyn District; Humphrey Jones, 3, High Street, Portmadoc; Arthur Trevor, Blue Bell Hotel, Conway; G. Jones. 10, James Street, Bangor W. J. Williams, Sec. Quarrymen's Union, 7, Market Street, Caer- narvon. L485 LLINELL Y "WHITE STAR" 0 ROYAL AND UNITED STATES MAIL STEAMERS. RHYBUDD.—Cymer Agerlongau y Llinell ha? y Lane Routes wrth fyned a dychwelyd, y rhai gymeradioyir gan yr Is-gadben Maury. L'ERPWL I NEW YORK. Gan ddanfon teithwy i bob rhan o'r Unol Dalj aethau a Canada. Y mae yr Agerlongau ardderchog canlynol wedi eu penodi i hwylo yn wythnosol, fel y canlyn. ac yn cludo Llythyrau y Deyrnas Gyfunol o'r Unol Dalaethau. CELTIC.Dydd Iau, Tachwedd 4. BRITANNIC Iau, Tach. 11. ADRIATIC Mawrth, Tach. 16. BALTIC.Dydd Sadwrn. Tachwedd 20. GERMANIC.Dydd Iau, Tach. 25. 0 NEW YORK. Britannic, Hydref 23. Adriatic, Hydref 28. Y mae yr Agerlongau hyn yn lleihau y daitb i'r amser byraf ag sydd ddichonadwy, gan roddl y cysuron mwyaf ag sydd ddichonadwy i deitb. wyr ar y mor. Cyfartaledd y fordaith, 81 diwrnod yn yr Hat. a 9^ diwrnod yn y Gauaf. Y mae pob llong wedi ei gwneyd yn saith raniadau dwfr-brawf. Y mae y Saloon, Ladies' Boudoir, State Rooms, a'r Smoking Rooms yn ngbaaolbaith y llestr, ac wedi eu dodrefnu a'u gosod i fyny yn y modd a 9^ diwrnod yn y Gauaf. Y mae pob llong wedi ei gwneyd yn saith raniadau dwfr-brawf. Y mae y Saloon, Ladies' Boudoir, State Rooms, a'r Smoking Rooms yn ngbaaolbaith y llestr, ac wedi eu dodrefnu a'u gosod i fyny yn y modd mwyaf cyfleus a chostfawr, cynwysedig o Pianos, Libraries, Electric Bells, Bath-rooms, Barber's ShoD. &c. Libraries, Electric Bells, Bath-rooms, Barber's ShOD. &c. Saloon Passage, 15, 18, a 21 Guineas ReturE TicKets i'w cael am brisiau llai. Y mae cyfleusderau y Steerage o'r radd uchq/, yr ysta/elloedd yn neillduol o helaeth, wedi et< goleuo, awyru, a'u cynesu yn ddu a chaijf tetth* wyr o'r dosbarth yma fod eu cysuron wedi e& hastudio yn fanwl. Gweinyddesau yn y Steerage i weini ar j Gwragedd a'r Plant. Steerage Fares am brisiau llai. Drafts ar New York i'w cael yn rhad. Am hysbyaleni a manylion pellach, ymofyner á ISMAY, IMRIE, & Co, 10, Water-street Liverpool; a 34, Leadental 1..485 Street, London, E.C. Agents-David Rowlands, Penygraig; Ehyg Roberts, Woodfield Place, Morriston; a D. Evans & Son, auctioneers, Pontypridd. QVfYDDFA'R "GWLADGARWR" am O Hysby&leni o bob maintioli, ac yn mhefe Uiwiau.