Y Gwladgarwr

Eisteddfod Gadeiriol Mountain Ash. I BYDDED hysbys y cynelir yr Eisteddfod uchod Ddycld LLUN SULGWYN, Mehefm 6ed, 1881. Beirniaid y traetliodau a'r farddoniaeth, 1881. Beirniaid y traetliodau a'r farddoniaeth, WATCYN WYN y canu, yr enwog CARADOG. Iilvwydd y dydd, CHARLES H. JAMES, A.S., Merthyr Tydfil. Arwemydd, y Parch. KILSBY JONES, Llanwrtyd. PRIF DDARNAU. "Hallelujah Chorns" (Handel), Novello's Edition," i gor ddim dan 80 mewn rhif gwobr, 18p., a medal aur i'r arweinydd gwerth 2p. 2s. "YrHaf" (gan Gwilym Gwei^t), i gorddim danr50 mewn rhif; gwobr, Sp., a medal arian i r arweinydd gwerth li>. Is „ ,7 Come, Bounteous May (Spofforth). i barfci ddim dan 20 na thros 25 mewn rhif, male voices; gwobr, 2p. 10s. TRAETHODAU. Safle dyn mewn creadigaeth;" gwobr, lp. 10s. BARDDONIAETH. Testyn y Gadair (Awdl), Y Sabbath," ddim dan 300 llinell; gwobr, 3p. 3s., a chadair yr Eis- teddfod gwerth 2p. n Pryddest, "lechyd," dim dan 150 llmell; gwobr, lp. 10s. Am y gweddill o'r testynau, &c., gwel y pro- gram, yr hwn sydd yn barod ac i'w gael am y pris arferol gan yr Ysgrif enydd, DAVID THOMAS, 2386 „ Primrose Hill, Mountain Ash.

EIN TELERA U. Danfonwn y GWLADGARWR gyda T post ag- y telerau canlynol:— s. c. Un GWLADGARWR, y chwarter 1 8 Dait 2 9 I America, Ac., y chwarter 2;2 Taliadau i'w gwneyd bob amser yn mlaenllaiv- Danfoner stamps at- W ALTER LLOYD, Gwlad. garwr" Office, Aberdare. Ni wnawn sylw o unrhyw ohebiaevhau, tbe., fwriedir Vw cyhoeddi, os na chyfeirir hwynt fel y canlyn: To the Editor, Gwladgarwr" Office, Aberdare. Pob archebion, taliadau, a llythyrau masnachol Vw danfon i Walter Lloyd, Gwladgarxor" Office, Aberdare. Pob llyfrau, Ac., i'w hadolygu i'w danfon i Mr. T. E. Davies, (Dewi Wyn o Essyllt), Pontypridd.

Y TIR-GYNG-HRAIH YN YR IWEKDDON. Y MAE nwyd neu benboethni, beth bynag- fyddo ei thestyn, neu beth bynag fyddo y syniadau y myn ei thafod roddi llefer- ydd iddynt, yn cario ei hyawdledd, yn fynych iawn, yn rhy bell, nes tynu ei hun i ddyryswch a gofid. Nid yw yn fedd- ianol ar yr amynedd, y pwyll, na'r ystyr- iaeth hwnw a'i gesyd i edrych rhag ei blaen, ac a'i cyfarwydda i fesur a phwyso canlyniadau. Nid yw hefyd yn beth o natur ddygn-barhaol, canys yn ngwres- awgrwydd ei phsnderfyniadauj ac angerddolrwydd ei gweithrediadau, gor- weithia ei hun, hyd nes yr ymchwela yn fuan yn hollol ddiegni a llwfr. Nid yw y gwroldeb a fedda yehwaith yn wroldeb o'r iawn ryw: nid yw yn un dwfn a gwir- ioneddol, a hyny oblegyd ei fod fynychaf yn tarddu oddiar yr arolygiad arwynebol o bethau. Gweithreda gyda y gobaith y gorchfyga drwy fygwth, neu drwy y gobaith na ddaw y perygl ac yntau i gyffyrddiad a'u gilydd. Nid felly gwir wroldeb, eithr efe a wyneba berygl gyda'r ymwybyddiaeth llwyraf o'i fawr- edd a'i doster, yn nghyda'r syniad pwyll- og a'r penderfyniad diysgog o ymgodymu ag ef a'i orchfygu, neu farw yn yr ym- drech. Gwroldeb tebyg i'r un cyntaf a ddesgrifiwyd yw gwroldeb ymflfrostgar aelodau Tir-Gynghrair yr Iwerddon. Pan neshao ei wrthwynebydd gyda phen- derfyniad i ymosod neu amddiffyn, efe a dawdd fel eira gwanwyn, ac a ddiflana I fel niwl boreuddydd haf. Y mae ar- weinwyr Tir-Gynghrair yr Iwerddon wedi cael eu goddef yn rhy hir i hau hadau cynhen ac ymryson ar hyd y wlad, ac i wneuthur yspryd y Gwyddel gwaed- wyllt yn fEam, a'r Iwerddon drwyddi yn Dir y Dychryn. Bellach, mae y Llyw- odraetti wedi cymeryd mater a chyflwr yr Iwerddon mewn Haw, a galw arwein- wyr ei therfysgoedd i gyfrif, ac mae yn ddiau yr ymddygir attynt yn ol eu cyf- iawn haeddiant Y mae gan yr areith wyr baldorddus hyn, yn awr, ddigon o waith, nid i greu terfysgoedd a chyflafan- au, ond i fwrw eu penau yn nghyd ac ymgynghori sut y mae iddynt amddiffyn eu hunain yn ngwyneb y cyhuddiadau a ddug y Llywodraeth yn eu herbyn. Gwnant ymddangosiad o ddifrawder, gan ysgwyd eu 100,000p a pha rai y medd- yliant enill eu hachos, yn ngwyneb y Llywodraeth, gan fwriadu drwy hyny ei ddychrynu a mawredd y swm; ond dir a'u helpio, beth yw can' mil o bunau i JOHN BULL a JOHN BULL i gymaint a hyny o filiynau o draul os bydd anghen yn galw ani hyny. Y mae adnoddau JOHN BULL yn ddiderfyn, a'i benderfyn- iad yn ddi-droi yn ol. Gorchwyl llwyr anobeithiol yw myned i wrthdarawiad ag efe. Pwy hefyd yw y cyfreithwyr a'r dadleuwyr hyny a hoffent fyned o ddifrif ar draws syniadau ac amcanion y Llyw odraeth ? Pwy a garai yr enwogrwydd dielw a digysur o'i fod wedi bod yn alluog 11 y i wrthwynebu, a hyny gyda llwyddiant, awdurdodau a galluoedd uwchaf deddf a Llywodraeth Prydain Fawr? Os ydyw yr awdurdodaeth uwchaf yn ein gwlad yn canfod fod yr arweinwyr tir gynghreir- i iol hyn yn droseddwyr, pwy yw hwnw sydd feddianol ar ddigin o feiddgarwch yspryd i geisio dangos ei bod yn cyfeil- iorni, ac i geisio cyfiawnhau yr hwn a I ystyria yn euog? Creadur anesmwyth yw y Gwyddel, ni waeth pa un ai gwrengyn ai bonedclwr y byddo. Nid y dosparth iselracldol yn yr Iwerddon sydd yn chwenych a gwaeddi am Gartref- reolaeth yn unig, ond mae yr uchraddol- ion hefyd yn llawn mor awyddus. Y maent bob dosparth fel eu gilydd yn yr Iwerddon yn cashau y Cyfansoddiad Pry- deinig, yn nghyd a'r holl aelodau a'r elfenau hyny ag sydd yn ei wneuthur i fyny; hyny sydd yn peri eu bod yn Rhwystryddion o'r tufewn i'r Senedd, ac yn derfysg-anogwyr o'r tuallan iddi. Nid oes fodd boddloni na diwallu y Gwyddel. Pe rhoddech iddo eich eochl oddiar eich cefn, byddai arno eisiau eich pais oddiam eich lwynau wedi hyny a phe rhoddech iddo holl ffarmoedd yr I werddon am ddim, byddai arno eisiau i chwi eu hystocio a'u trin iddo wedi hyny. Pe buaBai Cymru wedi gallu bod yn ddigon annheyrngar i gynhyrfu a therfysgu digon fel yr Iwerddon, buasai mwy o'i zn hawliau a'i hiawnderau wedi eu hestyn iddi yn mhell cyn hyn, Nid oes un genedl o dan y nefoedd yn cael ei dibrisio a'i gwarthruddo, a hyny mor llwyr ddi- zn achos, a chenedl uchel-wareiddiedig y Cymry ond mae dydd ei hymwared i ddyfod, pan y ca etto orfoleddu ar ei holl elynion.

4G esaeslSgraetBa. LEWIS.—Hydref 22ain, priod Wm. Lewis, Tynewydd, Cwmogwy, ar fab, a gelwir ei enw yn David Richard Lewis. Wi bob], fe ddaeth y babi-anwylaidd; Mae'n eilun ei fami. 'D odid na wel y dadi—Dafydd bach Yn llawer glanach na lliw'r goleuni. vi«ii*woIaetl>au. DAVIES. -Tachwedd laf, James Davies, Oak Row, Cwmbach, Al,erdar, yn 18 mlwydd oed. THOMAS. -Tachwedd laf, ar ol hir gystudd, Asneth Thomas, Victoria-street, Cwmbach, Aberdar, yn 77 mlwydd oed. Yr oedd yr ymadawedig yn aelod ffyddlon gyda'r Methodist- iaid Calfinaidd o'r lie nchod. THOMAS.—Tachwedd 5ed, yn 13eg oed, John S. Thomas, mab Stephen a Gweni Thomas, Monk-street, Aberdar, trwy i ddarn o lo syrthio arno a'i ladd yn y fan, yn nglofa Blaen- gwawr, Aberdar. Claddwyd ef dydd Mawrth, a daeth torf luosog yn nghyd i dalu y gymwynas olaf iddo. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parch. D. Silyn Evans, Siloa, Aberdar. Hedd- wch i'w lwch.-G. I-J. EVANS.-Dydd Mawrth, Hydref 26ain, bu farw John Evans, amaethwr, Pantyfia, ger Bed- wellty, swydd Fynwy, yn 88 mlwydd oed. Dywedir mai efe oedd yr hynaf yn mhlwyf Bedwellty. Yr oedd ganddo In mawr o berth- ynasau, a gadawodd nifer o blant i alaru ar ei ol, yn nghyd & 37 o wyron, a 31 o orwyron. Claddwyd ef y dydd Gwener canlynol yn myn- went y Bedyddwyr, Argoed, pan y pregethwyd ar yr achlysnr gan y Parch. E. George, y gweini- dog. Heddwch i'w lwch. Dymunir ar y Drych a'r WctSfj Americanaidd godi yr uchod.—Gwentivr.

DYWED y Parch. Dr. Chadwick o Armagh, mewn erthygl yn y Churchman-, fod yr eglwys Wyddelig, ar ol dadgysylltiad, wedi tanys- grifio 4,000,000p. mewn achosion crefyddol ac elusengarpl Felly y bydd pan dad- gyssylltir yr Eglwys Wladol yn Lloegr. Y MAE dau goryn (dwarfs) yn awr yn Llundain ag sydd yn curo yr enwog Tom Thumb i rywle. Y mae Lucia Zarato, yr hon sydd yn 18 mlwydd oed, yn pwyso ond 4f pwys; ac y mae General Mite, 17 mlwydd oed, yn pwyso 9 pwys.

MASNACH YR HAIARN A'R GLO A THREFN RHAGLUNIAETH. GAN D. MORGAN, MOUNTAIN ASH. TYNWYD fy syiw yn ddiweddar gan ysgrif yn y Colliery Guardian, gan ryw berson nad wyf yn cofio ei enw, yr hon a ymddangosodd wedi hyny yn y South Wales Daily News. Yn yr ysgrif dan sylw rhoddid hanes masnach y wlad hon mewn haiarn, dur, a glo, am y deng mlynedd diweddaf, ac ar ol dangos llawer o ystadegau, dywedai yr ysgrifenydd fod mas- nach yr haiarn yn awr wedi gwella, ac y byddai hyny, yn ei amser. yn effeithio ar fasnach y glo, ac am iddynt hwy, y glowyr, i fod yn esmwyth a llonydd, ac aros i drefn Rhagluniaeth i ddyfod oddiamgylch, gan nad oedd dim arall a wnai ddiwygio masnach. Yn awr, gobeithiwyf na ddigia ein Duw mawr wrth ei lwch hwn am draethu ei farn ar y mater pwysig hwn, sef Masnach a Threfn Rhagluniaeth. Yn ol yr hyn wyf wedi ei ddeall am drefn ein Creawdwr doeth yn ei gysylltiad 4'r byd hwn, nis gallaf gredu ei fod yn golygu i ddyn eistedd i lawr, gan ddys- gwyl i'r Arglwydd wneyd a threfnu yr holl waith. Na, darfu iddo Ef roddi ei bodolaeth i'r ddaear, ac yna rhoddodd ei ddeddf ynddi i ddwyn ffrwyth, a'r dyn wedi hyny i fod yn arglwydd ami, a chadw trefn a gwrtaith trwy lafurio, a hyny mor galed, wedi iddo syrthio, nes gorfod enill ei fara trwy chwys ei wyneb. Ond cofied arglwydd y tir, y meistr gwaith, y masnachwr, a'r holl gyfoethogion, fel y cardotyn, ein bod oil wedi syrthio i'r un pwll o lygredigaeth, ac ein bod yn sefyll yr un gerbron Duw. Ond credwyf wedi'r cyfan fod doethineb mewn trefniant i lafurio a gwr- teithio y ddaear. Nid wyf o'r un farn a'r dynion hyny sydd yn creclu y dylai pob dyn sydd ar wyneb y ddaear fod yn berchen ar yr un mesur o dir (hyd a lied). Ond credwyf yn y trefniant doeth o gael perchenogion, a rneistri a chwmnïau o dan y rhai hyny, a gweithwyr o danynt hwythau. Ond y drwg yw fod y ddau ddosbarth cyntaf yn boni hawliau nad yw yr Holl alluog, yn ol ein barn ni, wedi golygu iddynt gael. Y mae hunan- les yn cael ei ddyianwad mor gryf arnynt, fel y maent yn credu eu bod hwy yn fodau neill- duedig gan Dduw i ban-arglwyddiaethu ar y dosbarth gweithiol; ac yr ydym yn credu, pe caffent eu fFordd, y gwnelent y dosbarth iselaf yn slafiaid, fel yr anifeiliaid direswm, ac yn wasanaethgar iddynt hwy ac, yn wir, braidd nad wyf yn credu nad un o'r dosbarth hwn yw awdwr yr ysgrif dan sylw yn y Colliery Guardian. Na fydded i ddarllenwyr y GWLADGARWR fy ngham-ddeall am y ddau ddosbarth uchod. Nid wyf yn golygu fod holl berchenogion tiroedd a chyfalafwyr ein gwlad yn cael eu rheoleiddio gan yr ysbryd pen-arglwyddiaethol hwn. Na, oblegyd gwn fod llawer ohonynt yn cael eu rheoleiddio gan ysbryd pur yr Efengyl, a diolch am hyny. Maddeued y darllenydd i mi am fy mod wedi bod cyhyd cyn dyfod at bwnc y penawd yn uniongyrchol, ond honaf fy mod gydag ef o'r dechreu yn anuniongyrchol. Yn awr, nid wyf yn amheu nad oes gan drefn Rhagluniaeth, neu ymwneyd ein Gor- uchaf, rywbeth i'w wneyd a masnach, oblegyd yr ydym yn credu fod calonau pawb-bonedd a gwreng, yn ei law Ef, ac fod gan ei blant a'i bobl ddylanwad arno yn ngwyneb caledi, a chredwn fod llawer Cristion wedi anfon ochenaid o eigion ei galon am ddiwygiad yn ystod y blynyddoedd tlawd, 1876-77-78 79, ac i'r rhai hyny gael eu gwrando yn amser a ffordd y Bod Mawr ei hun, drwy gyfnewid y dynion oeddynt wrth y llyw ag sydd yn rheoleiddio masnach y byd. Dichon y bydd ambell un yn gofyn ar y pen hwn, Wel, os yw y Bod Dwyfol yn gwrandaw ocheneidiau o'r fath, paham na fyddai Efe yn effeithio y cyfnewidiad yn gynt 1" I hyn nid oes genyf gwell atebiad na dweyd y dichon fod eisieu gwers arnom fel pobl y byd. Gan hyny, os cawn amser da eto, yr ydym yn gwybod y gallwn wneyd gwell defnydd ohono. Felly, bydded i ni dderbyn y wers. Wel, ddarllenydd, y mae arwyddion ein bod yn myned i gael gwell amser mewn gwir- ionedd, a hyny heb fod yn hir iawn ond y mae yn bosibl y bydd yn rhaid i ni, y glowyr, fwyta un ddeilen chwerw cyn hyny. Ond yn fuan wedi hyny y daw amser da yn mas- nach yr haiarn a'r glo. Z gofyniad naturiol sydd yn codi yn awr yw, A ydyw yn ddoeth i ni wneyd yn ol cynghor awdwr yr ysgrif yn y Colliery Guardian, sef eistedd yn dawel, a derbyn yr hyn a gaffom ? Yr wyf fi o'r farn na ddylem eistedd yn dawel, a derbyn yr hyn a gaffom, oherwydd os gwnawn hyny fel gweithwyr, bydd rhywrai ereill A/u llogellau yn agored, ac yn llyncu holl ffrwyth y diwyg- iad, tra y byddwn ni yn eysgu Gan hyny, byddwn ar ddihun, a chotier na ddaeth yr un fendith erioed i ddwylaw y dosbarth gweith- iol trwy sefyll yn segur Nid drwy fod y wlad yn cysgu y dygwyd oddiamgylch rydd- had y caethion yn y Tiriogaethau Prydeinig, ond trwy ymdrech didroi-yn-ol y dyngarwyr, Wilberforce, Pitt, Fox, ac Arglwydd Gran- ville, a'r dosbarth gweithiol trwy y deyrnas yn dal eu breichiau i fyny. Ni ddiddymwyd Treth yr Yd trwy segurdod y dosbarth gweithiol, yr hyn fll yn foddion i ni gael bara rhad, sef tua 2p. y cwd yn lie 3p. Ni estyn- wyd yr etholfraint i'r gweithwyr yn 1867 wrth iddynt fod yn ddystaw. Gan hyny, fy nghyd-weithwyr hoff, cadwch eich llygaid yn agored, a choiiwch fod gan lywodraethwyr ein gwlad lawer i wneyd a llwyddiant mas- nfchol, yn neillduol masnach yr haiarn a'r glo, a chofiwn ddal breichiau ein ffryndiau i fyny, gan wybod fod y cyfryw yn teimlo eu gwendid os na fyddant yn clywed fod llef y gweithwyr o'u plaid. Yna, ar ol i ni ymladd ein brwydrau egwyddorol ac amgylchiadol, a dyfod allan ohonYlltyn fuddugoliaethus, gwnawn eistedd i lawr i orphwys, a dywedwn yn yr un geiriau a Mr. Wilberforce, wedi iddo lwyddo i basio y gyfraitp. i ryddhau y caethion, a phan yr oedd banllefau o gymer- adwyaeth yn cael eu harllwys ar ei ben yn Nhj>- y Cyffredin :—" Mor rhyfedd yw ffyrdd Duw fel ein dysgir ni i ymddiried, nid mewn dyn, ond ynddo Ef." O.Y.—Mewn ysgrif yr wythnos ddiweddaf, dywedai Mr. D. Weeks y carai efe yn fawr pe bawn i yn anfon rhes o lythyrau i'r GWLADGARWR ar y pynciau a fu dan sylw yn y gynadledd, yn Nghaerdydd, gan y Liberal I Federation, gan fy mod i (meddai efe) yn fwy galluog nag ef i ymdrin a'r mater. Anwyl gyfaill, Mr. Weeks, da genyf eich gweled mor hunan-ymwadol, a diolch i chwi am gynyg yr anrhydedd i mi o fod yn fwy galluog na chwi, ond nis gallaf wisgo yr anrhydedd hwn, oblegyd nid fy eiddc i yw eithr y mae y cyhoedd yn gwybod nad wyf yn alluocach na chwi oddiar y ffaith eich bod wedi bod yn fuddugoliaethus gynifer o weithiau ar gyfan- soddi mewn Eisteddfodau. Ond gwuaf amod â chwi fel hyn-os yw eich amser yn rhy brin, gwnaf gyfansoddi rywbeth yn y modd goreu ag a allaf. Ar yr amod hyna yn unig, ac nid y cyntaf, y gwnaf ysgrifenu.—D. M.

Twrci a'r Galluoedd. 0 Gaercystenyn, Tach. 6ed, hysbysir ni fod Dervish Pasha wedi anfon y corffluoedd dan ei lywyddiaeth yn ol i Scutari, ac erys gyda dau gorfflu yn Changunaressi. Dywedir ei fod yn para i gyflafareddu a'r penaethiaid Albanaidd. Newyddiadur o Rufain, dyddiedig Tach. 6ed, ar gwestiwn y Tueddau Groegaidd, a I gynghora Groeg i dderbyn rhyw ychydig o ychwanegiad tiriogaethol yn hytrach na myned i ryfel a Thwrci, a dywed na fydd i Itali gefnogi uchelgais- Groeg os na fydd y galluoedd er-eill yn cydsynio. Papyr arall o Rufain, dyddiedig dydd Sul, a ddywed fod y Porte yn galw allan y redifi mewn canlyniad i ymarfogiad y Groegiaid. Nid. oes sicrwydd eto na thyr yr ymryson hwn allan yu fflam ryfel.

ACHWYNIE am burdeb y dwfr yn Exeter, a chyda chryn lawer o achos feddyliwu ni. Un Sul yn ddiweddar, pan yn bedyddio plentyn yn yr eglwys, a phan yn edrych i mewn i'r bedyddfaen, dargaufyddwyd pys- godyii yn chwareu yn y dwfr

Birmingham Goods FOR AUCTIONEERS, SHOPKEEPERS, Jb HAWKERS, or ATHLETIC SPORTS. Illustrated Wholesale Catalogue postfree. Apply HENRY MAY (245), Birmingham. 2377 WANTED in large or small quantities, Ameri- can Petroleum and Benzoline Barrels, price 4s. 2d. each. Paraffin and Kaptha Barrels, 3s. each. Oil Barrels, Is. 9d. each. Delivered at ALBION WHARE COOPERAGE, Temple Backs, Bristol. Prompt Cash on receipts of goods. 385 WEEKLY and UPWARDS may be Xi/Z EASILY and HONESTLY REALISED by persons of EITHER SEX, without hindrance to present occupation.—For particulars. &c., enclose a plainly addressed envelope to EVANS, WATTS, and COMPANY (P 107), Merchants, Birmingham. 2382. FOR SALE, A /INCH BICYCLE. Has been recsntly 4tO overhauled. In good running order. Suitable for a. Beginner. Price 92 15s.—Apply J. P. D., care of Mr. W. Lloyd, 2398 GWLADGARWR Offiae, Aberdare. Art Union Siloh, Massteg. OYMERODD y tyniad le dydd Mercher di- weddaf, Tachwedd 3ydd, yn mhresenoldeb y boneddigion canlynolW. Williams, Ysw., manager, Oak wood Colliery; C. T. Hewlett. Yaw., manager, Dyffryn Rhondda Colliery; aW. Snowdon, Ysw., manager, Llynvi Collieries. A ganlyn yw y WINNING NUMBERS 28311 38994 56184 405 2302 13810 16130 435L5 1004 234 7542 15089 5228 13759 5435 15573 3005 59497 15551 58842 15789 6971 6434 9962 12406 4518 35092 14980 Dichon y bydd yn foddlonrwydd i'r cyhoedd i gael gwybocl fod prif wobrwyou y drawing uchod wedi myned i Ogledd Cymru, Llundain, Caer- fyrddin, a Chwmogwy. Gofaled pob enillwr am anfon am ei wobr erbyn Rhagfyr laf, neu bydd yn ei golli. S. JEFFREYS a M. JERVIS, Ysgn. CERDDORIAETH Cyhoeddedig gan D. L. JONES (Cynalaw), BRITON FERRY. "MOLWCH YG ARGLWYDD Aathein newydd, pris 4c., Sol ffa, 2g. Gan JOHN THOMAS (Blaenanerch), Llanwrtyd. Dywedai y diweddar Ieuan Gwyllt wythnos cyn ei farwolasth. Yr wyf yn meddwl y dylech ddwyn allan yr anthein Mol- wch yr Arglwydd1 ar unwaith, fel y galler ei chael i fewn i waith ein Cymanfaoedd Ceradorol y iiwyddyn nesaf." "LLAvVENYDD Y GWANWYN:" Rhan- gan i T.T.B.B. Pris 4c., Sol ffa, 2g. Gan Proff. W. A. WILLIAMS (Gwilym Gwent), America. Y inae y dernyn newydd hwn yn un rhagorol iawn at wasanaeth Cyngherddau ac Eisteddfodau. "Y CYMRO DEWS:" Can wladgarol i lais baritone, o gwmpas hawdd. Yn y ddau nodiant, pris 6c. Gan JAME3 PETERS (Afan Alaw). "DEWRION FILWYR plant. Yn y Sol-ffa, pris Ig. Gan JAMES PETERS (fanlaw); y farddoniaeth gan CYNALAW. CYMRU, GWLAD EIN TADAU Can a Chydgan. Yn y ddau nodi ant, pris 6c. Gan D. L. JONES (Cynalaw); gyda geiiiau Cymvaeg a Saesonaeg gan CREIDIOL. Derbynia. y gan hon ganmoliaeth uchaf ein prif gerddorion. HEN WALIA, GWLAD Y GAN Cârx a Chydgan, pris 4c. Gan D. L. JONES (Cynalaw); y farddoniaeth gan D. JOSEPHUS DAVIES. Dy wedai un bardd gerddor am hon, Pa le bynag y clywaf ei chanu, mae yn swyno fy nghalon yn lan.

Tystiolaethau Ptvysig I QUININE BITTEES Gr WIL KM M F A1S:8+ Brynhyfryd, ger Abertavre. Anwyl Syr. — Yr ydwyf wedi bod yn gwerthu y Quinine "Bitters" am rai blynyddau bellach. Y maent wedi gwneyd liawei o les yn yr ardal yma, c y mae dyfodiad dysglaer iddynt. Yr ydwyf wedi sylwi yn fanol ar eu liei-Mch ar v/ahanol bersonau, ac yr vdwyf wedi gweled rhai o'r dolur- iau gwaetliaf a allai neb cldychy inygu yn cael eu. llwyr wellhau trwy ddefnyddio y medayglyn yma. Y mae plant o bob oedra-n, d^'idon ieu&nc a hen, gwragedd a merched, oil yn tystiolaethu i'w hefifaith daionus. Y mae yn drueni na eliid eu darostwng ychydig yn eu pris, heb wanyohn eu lieffaith gan fod canoedd o bobl weinion yn sychedu. am dreio^ ei heff.-dth, ond eto heb foad i v.'ntyd hyny.-Yr eiddoch yn serchog, ISAAC OWEN. From Griffith V/illiams, Llanerchymecld Angle- sea. Syr,—Da genyf gael y cyfleusdra i anfon wir o ganmoliaeth i'ch "Quinine Bitters." Y maent yn ddei-byiuol iawn yn v gymydogaeth hen. Gwerthaia lawer ohonynt yn ystod y blynvddau diweddaf, ao y mae y gaiwa-! arnyut yn parhau i gynyddu. Nid oes meddygiuiaeth" yn deh) g iddynt at iselder ysbryd, ditfyg traul, dychlamiad- au y galon, a chur yn y pen. Yr eiddoch yn gyv.dr, Medi 8, 18S0. GRIFPITk WILLIAMS. From Mr. John Llwyd (loan C'ynfigJ, Mynydd Cynfig Syr,—Bu'm yn dyoddef llawer oddiwrth ddolur yn fy mhen, iselder ysbryd, diffvg arcb* aeth at fwyd, ac ar ol ei fwyta, blinder mawr. pvyrrds botelaid 4s, 6d. oddiwrth Mr. Richard Jenkins. Jventi" Hill, ac ar ol i mi ei chymeryd, teimlais fy hun wedi adferyd i'm iechyd arferol, ac yr rdluog i ddilyn fy ngalwedigaeth. Yr ydwvf wedi eu cymeradwyo i ereill, a thystiolaeth y rhai hyny yw n eu bod wedi derbyn lies amihraethoi trwyddynt a. byddaf yn teimlo yn ddyiedswydd arnaf eu cadw bob amser fel trysor penaf y teulu. From the Rev J. H. Williams (Brynfj-rdd), Head Master of the Dowlais Grarninar School. To Mr. Gwilym Evans. Dear Sir, The wonderful efficacy of your '■'Quinine Bitters" to restore health and vigour after lingering illness ami debility, has been recent- ly and sufficiently proved hy my family, and elicits this voluntary and conscientious testimony- from me for the benefit of others. From J Ellis Edwards. liI.R e.8. L.S A., cfc., Saint Clears, Carmarthenshire. To Mr. Gwilym Evans. Dear Sir,—Having been so frequently asked by my patients as to the desirability of takirt"- your "Quinine Bitters," I have for the last two years given it a fair trial, and find it, without exception the most pleasant, and effectual means of admin- istering that remedy. (Signed) J. ELLIS EDWARDS, 3r.E.c.s. L.S.A. Testimonials of the most flattering nature have been recently received from Mr. Joseph Rees Cardiff.,n: Mr. Griffith Willkms, Llanerchvmedd; Mr. W. H. Thomas, Dowlai- Mr. John Francis Wrexha-m Mr. Myrddin Davies, Swansea Mr. Hugh G. Hughes, Holyhead; Mr. W. Sims Aberaman; Air. E. P. Wynne, Aberystwyth • Mr. Jones, St. Asaph Mr. D. Evans, Cemmaes, Montgomeryshire Mr. J. P. Jones, Aberayron all chemists and gentlemen who have every facility for testing the respective merits of different pre- parations offered to the public by advertisements r and other means. Mr. Watkiu J. Thomas, Chern1: t, Aberdare. Aug. 17th, certiiies to its. extensive sale and good results produced in several cases that came under his immediate notice. To Mr. GwiIym Evans, F.CJ.S., Manufacturing" aDd Analytical Chemist. Llanellv. Llangadock, August 15, 1880. Dear Sir._—I am happy to state that the sale of the "Quinn.e Bitter; is rapidly increasing in this neighbourhood. All the patients who have tried it speak most highly of its henencial effects, and very lately two very distinct and remarkable cases came under my own notice. The one was a case of nervous indigestion, and the other was a case of hypochondria, pure and simple. It is one of the few patients I strongly believ-; in. -Yours &c., E. D. GEORGE. From Robert jYatti, Veterinary Surgeon Peny- $roes, North Wales. August 26th, 1880. I have taken your" Quiuine isitters" ior in- digestion and the maty inconveniences arisins- therefrom. The benefits derived are great and permanent. From Dr. G. A. Jones. Sept. 27th, 1880. I csitnv that the preparation known as Gwiiym Evans s Quinine Bitters is quite free from minerals, and that t: e ingredients contained in it are mixed in the most suitable proportions to ensure its success in cases of Indigestion and Debility. (Signed) G. A. JONES, M.D. From Mr. John David Evans, Poyt Office Tre. lech. Sept. 15th, 1880. My dear Sir, Although you must be overload'- ed with testimonials in favour of your now celebrated Quinine Bitters," yet I. considered it my duty to inform you that many who have nhtauied it from me have taken it with verybene- fi :ial results, and those of my customers who have truly proved its renovating properties always take oni, two, or three bottles thereof (as the case may require), every Spring and Autumn, testifying that they derive much more benefit thereby than. they obtained when spending so many weeks at the heaside. Have kept it on sale for many years and find the demand for it in this part continually increasing. The last supply arrived safely. Sept. 23th, 18S0. Mr. 0. Isgoed Jrnes, Chemist, L'aorw.st, has sold grosses of the Quinine Bitters,' and from close observation of their effects, can vouch for their efficacy as a tonic in cases of extreme debility, &c., being particularly suitably to- patients recovering from long illness.