The London Kelt

DR. KUNO MEYER ON WELSH. The stern statements and arguments made by the German Scholar Dr. Kuno Meyer in his lectura on behalf of bilingual training in North Wales last week, must be somewhat galling to all those Welshmen, who vainly think that it is a sign of respectability to deny any knowledge of the Welsh Language. One of the most significant omens of the present day is the fact that great men begin to take an active interest in searching into the language and literature of Wales. Happily this tendency exposes the ignorance and shcrtsightedness of all those who through a want of patriotism disown the receptacle of some of the finest literary gems in Europe today. As stated by the learned lecturer, bilingual training pre- vails in almost every European country, and is considered of invaluable service in attaining a thorough insight into any special language. He mentioned some European countries, where it is compulsory for all foreign professors at the Universities to acquire the native tongue in order to come into closer contact with the people. Provided some of our inspiring nationalists may be stirred on to further efforts in the cause of maintaining the Welsh, we may yet have the satisfaction of seeing the living Gymraeg on a pedestal worthy of its record age.

PA LE MAE Y SABBOTH ? GAN "Q" II. Gellir gofyn y cwestiwn uchod mewn cysyllt- iad a Cherddoriaeth. Er ys blynyddoedd bellach y mae Cerddoriaeth yn cael lie pwysig yn myd Llundain, heb son am ei heglwysi, pob dydd o'r wythnos. Y mae bands yn chwareu ar y Sul (dyna'r enw y dydd gan bobl y byd, ac nid Sabboth,-y mae y llinell rhwng byd ac eglwys yn cael ei awgrymu yn yr enw hwn -Sunday). Buont yn chwareu mewn rhai parciau gryn amser o flaen y rhai yn Hyde Park, Regent's Park, a Battersea Park. Y mae yr oil o'r cyngherddau hyn yn cael eu cynal yn yr awyr agored, 'Does dim tal am fyned i'w clywed-ond os cymerir eisteddle, h.y. cadair, rhaid talu ceiniog, yn union yr un fath ag y gwneir os eir i edrych ar y ceffylau a'r cerbydau yn Rotten Row, a'r Church Parade, ar unrhyw adeg arall. Y mae pro- grammes i'r cyngherddau hyn yn costio ceiniog yr un, ac y mae apel at y cyhoedd i'w prynu gan fod yr elw yn myned at y treuliadau- does dim casgliad o gwbl ond o'r ceiniogau hyn, fel y gwneir yn yr eglwysi Pabyddol bob amser. Amser yn ol pan y cychwynwyd y cyng- herddau hyn yr oedd bron yr oil o'r dethol- iadau yn gerddoriaeth gyssegredig, ond erbyn hyn y mae cerddoriaeth secular yn cael ei ddwyn i fewn. Fe gychwynwyd cyngherddau ar y Sul yn y Royal Albert Hall, mynediad i mewn yn rhad, ond ychydig geiniogau o dal i'r seddau goreu. Y mae y cyngherddau hyn mor llwyddiannus erbyn heddyw, nes y mae y prisiau wedi codi, a'r mynediad rhad, yn unig i'r gallery, sef y rhan a elwir Promenade,' h'y. sefyll yr oil amser, neu gerdded o am- gylch dim caniatad i eistedd hyd yn nod ar y llawr Torfeydd lawer yn myned i'r lie bob Sul, ac yn eu plith o bryd i bryd aelodau ein Ysgolion Sabbothol! Y mae y detholiad- au yn bur glasurol er nad yn hollol gyssegr- edig. 0 ran hyny fe ysgrifenai Disraeli fod llawer un yn tybied ei fod yn clywed cerddor- iaeth gyssegredig os bydd enw oratorio ynglyn ag ef I er fe allai ei fod ysgafnach nag y mae darnau ysgafnaf rhai o'r Operas Y mae yn wir fod y geiriau yn rhai cyssegredig. Y mae y National Sunday League wedi bod yn cynal cyngherddau ar nos Sul am flynydd- au mewn amrywiol halls, fel Shoreditch, Bermondsey, St. Andrews, St. George's—ac yn fwy diweddar y Queen's Hall, ond teg yw dweyd fod yr oil o'r gerddoriaeth bob amser yn gyssegredig, ond, yn lie pregeth y mae darhth ar bynciau athronyddol, gwyddonol, hanesyddol, &c. Y mae amryw o'n cantorion Cymreig yn cymeryd rhan yn y cyngherddau hyn ac y maent bob amser yn derbyn tal am eu gwaith! Yn ddiweddar y mae Signor Randegger wedi cychwyn cyngherddau yn y prydnawn yn y Queen's Hall, ac y mae cym- deithas wedi ei ffurfio o'r enw Sunday Philhar- monic Society, ac wedi cychwyn cyngherddau yn y Portman Rooms. Y mae rhai enwogion mewn cerddoriaeth megis Sapelnikoff, ac eraill, yn cymeryd rhan ynddynt. Yr oedd myned- iad rhad i ran o'r Queen's Hall, ond yr ydym wedi clywed fod y rhan hon yn myned yn small by degrees, and beautifully less," fel y mae y llwyddiant yn cynyddu. Yma, eto, y mae lie i gredu fod rhai o aelodau ein capeli Cymreig yn cael eu denu ar droion Wrth weled cerddoriaeth yn cael cymaint o le yn y byd y mae yr eglwysi yn canlyn. Y Salvation Army y mae yn debyg oedd y cyntaf i wneyd hyn. Y mae gan y fyddin hon ei brass bands ei fife and drum bands ei Miriams yn ysgwyd eu tambourines yn lie y symbalau gynt-yn awr ac yn y man y mae y band yn tawelu ac yna fe gyfyd lleisiau y meibion a'r merched. Y mae y tonau yn fydol yn ami iawn, ond y mae y geiriau i gyd o ar- ddull Sankey a Moody-efengylaidd i'r eithaf. Cymerant awgrym yr enwog Rowland Hill ynghylch y tonau—" Why should the devil have the best tunes ?" Onid oes byddin gyffelyb yn perthyn i'r Eglwys Sefydledig? Church Army. Wrth weled dylanwad nerthol, a llwyddiant mawr y fyddin hon, dacw y Parch Hugh Price Hughes (Cymro o waed coch cyfan, ond a thafod Sais o ran iaith), yn ffurfio "String Band a Brass Band i chwareu bob Sab- both yn St. James' Hall, mewn cysylltiad a'r Wesleyan Mission, er ei fod yn cynal cyng- herddau secular ar bob nos Sadwrn er ys amser bellach; yn dechreu yn Wardour Hall, yna Prince's Hall, ond yn awr yn St. James Hall. Yr un band yn chwareu, ond am- rywiol gantoresau a chantorion i ganu alawon. Fe gyhoeddir fod 1,500 o seddau 6d. yr un. Y mae cannoedd ar gannoedd yn tyrru i'r cyngherddau hyn yn wythnosol. Yn awr er ys amser bellach, wele y capeli Gymreig a Seisnig yn dilyn yr un esiampl mewn cysylltiad a cherddoriaeth y Sabboth. Alawon cyssegredig yn cael eu canu, bid siwr (mae yn rhaid fod yn bwyllog, wrth gwrs), gan gantorion adnabyddus ac enwog. Diammheu fod daioni yn dilyn hyn o beth-yr oedd Sankey bob amser yn cael ei ystyried yn apostol yr Efengyl, ond efengyl ar gan ydoedd. Gyda ni, nid rhywun a rhywsut wnaiff y tro i'n capelau-rhaid cael enwau cyhoeddus I ac er mwyn gwneyd y peth yn ddiogel mewn ystyr grefyddol, disgwylir i'r cantorion a'r cantores- au hyn roddi eu gwasanaeth yn wirfoddol—h.y. erfynir arnynt i wneyd hyn fel rhan o'u dyled- swydd There is no compulsion, only you ought I" Yn awr a oes tegwch, cyfiawnder a gonestrwydd yn hyn? Os awgrymir tal, dychryn a leinw galonau yr awdurdodau wrth grybwyll y fath weithred ryfygus Paham ? Onid ydyw addysg yr efrydwyr cerddorol yn y Royal Academy y Royal College, y Lon- don Academy, ie, hyd yn oed y Guildhall School (Musical stores anferth y City!) yn costio llawer iawn o arian, llawn cymaint ac y mae addysg lleygol a duwinyddol ein athrofa- au, os nad mwy mewn gwirionedd. Rhaid i'r efrydwyr hyn gael ymborth, dillad ac ysta- felloedd i lettya ynddynt hefyd. Paham y gwneir eithriad o'r efrydwyr cerddorol mewn can, pan y telir am chwareu yr harmonium a'r organ ? ie, onis telir hyd yn nod am chwythwr i'r organ, os na weithir yr organ gan yr electric neu yr hydraulic power ? l'w barhau.

A CRITICISM OF CYMRU FYDD Dr. A Emrys-Jones, a well-known physician in Manchester, and an oculist of considerable reputation in the medical profession, has under- taken a somewhat bold task-to describe our national defects. In a lecture on The Future of Wales" which he delivered before the Bangor Students' Welsh National Society on Friday, he declined to approach the subject as a politician who was compelled to devote his energies to square his opinions with those of his constituents. But a good deal might be learnt, he said, from watching the opposing attitudes in politics-on the one side perhaps, a too depressed and gloomy view was taken. and on the other such an ideal view as to mask the reality almost beyond recognition. This exaggerated view had been particularly emphasized by some of our rhetorical Welsh members, e.g.-Wales was so perfect, so advanced, etc., etc., and so ripe tor self- government as to be almost able to do without England at all. No doubt Wales was pro- gressing very favourably; and with the spread of education would probably progress more rapidly still, but we had much hard work to do yet in many directions. To quote Eglwysbach the very mention of self-government for Wales conjured up bogies on every hand and stirred up bitter strife." We must first learn the mysteries of confederation among ourselves