Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Byd y fan, t)
Byd y fan, t) Gan PEDR ALAW. [",PENDENNIS," LOUGHTON.] Mawr ydyw nifer y darnau cerddorol a wthir ar y cyhoedd ynglyn a'r Ccroniad Bren- binol a gymer le yn fuan. Nis gwyddom pa nifer o anthemau Cymreig sydd wedi eu cyhoeddi ac yn bwrpasol i'r amgylchiad a enwyd. Ond, o bob math, gellid dod o hyd i baner cant neu ragor o ddarnau Seisnig. Hynod o ffodus ydoedd enillydd y wobr ar yr Ymdeithgan Goronog, sef Mr. Percy Godfrey. Daeth y cerddor ieuanc i sylw mewn enyd. Nid ydym eto wedi clywed y darn hwn, ond clywsom gan ereill nad yw yn ddarn hynod iawn wedi'r cyfan. Gobeithio fod ynddo fwy nac a gafwyd yng ngherddoriaeth Syr Arthur Sullivan i'r "Absent minded beggar." Synem lawer gwaith, pa fodd y gallai cerddor o'i safle ddodi ei enw uwchben cerddoriaeth o'r fath. Wedi'r cwbl, y mae rhywbeth mewn enw! Ac eto, nid enw yw pobpeth, canys nis cofiwn ddarllen, yn y papurau Seisnig, feirn- iadaeth lemach ar ddarn diweddar gan gerddor amlwg, na'r eiddo y Musical Stand- ard ar ymdeithgan goronog o waith Syr A. Mackenzie. Wele ddyfyniad o boni "There is apparently a little fiend up aloft that looks after the poor composers of coronation music. Sir Alexander Mackenzie is a cultured musician, but the new Corona- tion March might have been written by a student of scoring after a course of Sousa and Tchaikovsky. The march itself has some amiable melody and on the top of this drawn-out breadth we have some fanfares of approved Imperial spirit. Only why did Sir Alexander use six cornets and six side-drums for this fanfarronade? The effect at the Alhambra was ear-splitting and nowhere would it be noble. Besides, these cornets take all the tone out of the rest of the orchestra, so that the strings sounded quite weak and ineffective. This ill-considered scoring injures the march In other respects, the march is weak in sentiment, thematically thin and monoton- ous in treatment. And (Shade of Purcel!) it is to be played at Westminster Abbey!" Os yw hyn oil yn wir, gwelir nad oes gan y wasg Seisneg ofn datgan ei barn gerddorol, ac y mae hyn yn arwydd led dda ei bod mewn ystad obeithiol. Tybed y traethid fel hyn yng Nghymru ar ddarn gan un o brif gyfansoddwyr y genedl ? Na wneid yn ddiau. Nid am fod cerddoriaeth Gymraeg yn llai pur na'r eiddo ein cymydogion, ond byddai siarad rhy blaen yn debyg o effeithio ar y dyfyn- iadau oddiwrth y golofn hysbysiadol; ac y raae'r cylchrediad, fel rheol, yn rhy fach i'w adael allan o ystyriaeth. Clywsom gan un aeth drwy un o'r ysgolion cerddorol yn y ddinas hon fod cyfansoddwr Cymreig yng Nghymru yn ceisio dod drosto mewn ymgom gyfeillgar, dro yn ol. Yr oedd gan y cyfansoddwr eisio gwybod pa lodd y dysgid yr efrydwyr i leisio ac i ym- berffeithio yn eu celfyddyd; ond yn ei fyw nis gallai gael y rnanylion ynghylch y cwrs yr eid drwyddo, Ac yn y tywyllwch y mae ein brawd yng Nghymru o ran hyny o eglurhad a gaffai gan y cantor. Meddyliasom am hyn pan yn darllen ysgrif o waith Karleton Hackett yn ddiweddar ar y 4' Sylfon yn Niwylliant y Llais." Dywedef, yn ddigon gwir, fod un peth—un ffaith sylfaenol-ac y mae pob awdurdod lleis- iol yn cytuno ami, sef a ganlyn Wrth iawn gynyrchu ton, rhaid i'r gwddf fod mor rydd ag i fod heb ymdeimlad (sensation). Sylfaen holl ymdriniad y llais ydyw dadblygiad prydferthwch ton (tone), fel ag i beri ei bod yn bur. Y mae y moddau drwy ba rai y llwydda athrawon mewn lleisiadaeth i gael eu disgybl- ion i gynyrchu y gyfryw don yn bur amrywiol, a dibynant, i raddau, ar y defnyddiau sydd i'w darparu. Dywed yr ysgrifenydd a enwyd uchod nad yw y don o ansawdd bur yn rhodd natur, fel y credir yn gyffredin, eithr peth wedi ei feithrin drwy lafur caled ydoedd, Cymerer, er engraifft, Campanari—na'r hwn nid oes gantor perffeithiach. Dywedir gan bobl ei fod yn ganwr am nas gallai beidio bod, tra yr atebir ganddo ef ei hun nad yw wedi cyrhaedd ei berffeithrwydd Ueisiol heb astudiaeth galed am ysbaid o ddeuddeng mlynedd. Gwyddis hefyd rywbeth am yr astudiaeth faith yr aeth yr enwog Jean de Reszke drwyddi, er cael ymreolaeth berffaith ar ei lais godidog; a hefyd am yr anhawsderau a orchfygwyd gan David Bispham i gyrhaedd y safle y mae ynddi yn ein plith. Ac nid bob amser yr oedd Marcella Sembrich-y gantores fwyaf berffaith a wyr y genhediaeth am dani-y fath gelfyddydes ag y mae yn bresenol. Wrth orphen y llith hon, maddeuer i ni am ddyfynu yn fyr yn Saesneg y mae yn werth peidio cyfieithu'a ganlyn What is the secret that these artistes have mastered; what is the underlying principle by which they learned the art of song ? It is that production of tone which leaves the throat free, which does away with all muscular tension, all rigidity, so that the tone floats out with the breath in perfect beauty. How is this to be obtained ? That is the work for the studio." Hyderwn y caiff y geiriau hyn ystyriaeth ddyladwy gan ein dadganwyr ieuanc ac y byddant yn foddion i'w cymhell i astudio llawer a chystadlu ond ychydig.
TEYRNGED AWEN.
TEYRNGED AWEN. I Lewis Philip Griffiths, anwyl febyn Mr a Mrs Griffiths, 79, Goldhawk Road, Shepherd's Bush, yr hwn a fu farw Mai lleg, yn 15 mis oed, ac a gladdwyd yn Myn- went Tooting, dydd Gwener, Mai 16, 1902. Y blodyn hardd A aeth ei hun, I loni gardd Paradwys gun. Mae heddyw'n iach A lion ei wedd, Yn angel bach Ar feuaydd hedd. Mae'r Beibl byw Yn d'weyd ar g'oedd I'w riaint gwiw, Mai benthyg oedd. Yn ol yr aeth At Dduw Ei Hun, Efe a'i gwnaeth Mae'n Awdwr dyn. Trist ydyw gwedd Y fam a'r tad, Yn ymyl bedd Eu Lewis mad, Ow t siomiant hy' A ddaeth yn syn, Maent hwy'n eu du Ac yntau'n wyn Gwyn oedd ei arch Ond ber ei daith, A gwyn ei barch Trwy'r dyffryn llaith. jf Daearol bla Yw galar blin, Mae'r nef yn ha' I enaid dyn. Mor hardd yw gwedd Y mebyn syw Yngwlad yr Hedd, Anwylyn byw. Rieni mad, Er maint eich siom, Mae'r Dwyfol Dad Mewn calon drom. Na wylwch mwy Mae'r nef uwch ben, A gwlad ddi-glwy' Tu draw i'r lien. Yn dod mae'r dydd Cewch fyn'd yn iach Drwy nerth eich ffydd At Lewis bach. Willesden. LLINOS WYRE.
PWLPUD FY NGWLAD.
PWLPUD FY NGWLAD. Hen bwlpud ansymudol—a'i wyn ben Yn y byd ysbrydol Hwn, i dangnef nef yn ol Dry ein daear andwyol. Uchel dwr, a chlod Aaron-ar hanes Ei wroniaid ffyddlon Gosgordd hardd gysegrodd Ion I'w ddinasoedd yn weision. Gwyr fynent gario'i faner-yn wynion Frenhinoedd cyfiawnder; Eneidiau'n llawn o hyder- Dynion Duw o anian der. Seraphaidd tanbaid ein tir-yn cyneu Gan amcanion cywir; Udgyrn gwlad—a'u geiriau'n glir Drwy fynwent oeraf anwir. Dadau hen I daw daioni-am oesoedd O'u grymusol wersi; Mawrhawn lor am roi i ni Breiff awdwyr 0 brophwydi. Pwlpud Cymru, fu mor f awr-sy'n aros Yn heriol esgynlawr; Holl arfau y Fall erfawr Fu ry lesg i'w fwrw i lawr. Tywynion Puritanaidd—ynddo geir Yn hawddgarwch sanctaidd A'r dawn drud o hono draidd Sy'n felus a nefolaidd. Y gwir, yn llawn agored-a weddus Gyhoedda'n ddiarbed Efe'n olaf fyn weled Rhoi dawn y groes i'r down grade." Magwrfa diwygiadau," -ac oriel Gariad yr holl lwythau A mawr gwymp ameuwyr gau Barodd yr hen bwerau." Pa wlad a feiddia wadu—pwys talent Apostolion Cymru ? Ardderchog galonog lu, Trwm hollol, storm 0 allu. Edliwiwyd mewn chwedleuon—i'n gwerin Anfoesgarwch creulon; Ond uwch y brad iach yw bron Cenedl y menyg gwynion." Yr hen bwlpud drud a roes-ei bur lais I barlysu anfoes; Fe dry'n gryf drwy lawn y Groes, Addfwynaf reddfau einioes. Nid alawon Gwladlywiaeth-ac nid gwin 0 rawnwin Athroniaeth, I druan ddyn, drwy hwn ddaeth, Ond aeron iachawdwriaeth. Yn swn taranau Seina-ac heddwch Cyhoeddus Calfaria, Rhoi bwyd y nef i'r byd wna Digilwg bwlpud Gwalia. Arosed nawdd yr Iesu—i'r hen dwr, A'i dan i'w gynesu Boed ymhell o'i gafell gu, Bwnc amrwd yn boen Cymru.—Dyjed.
BYW FYTH A FO'R ANWYL GYMRAEG.
BYW FYTH A FO'R ANWYL GYMRAEG. Alaw: "Hen Wlad fy Nhadau" Er teithio dros foroedd i wledydd sydd bell Ni chlywir yn unlle iaith burach a gwell Na hen iaith y Cymry sef 'r hen Omeraeg, Am hyny byw fyddo'r Gymraeg. Aeg, aeg, Caraf yr hen aeg A thra bo'n llaith y moroedd maith Byw fyth a fo'r anwyl hen iaith. Ar lwyfan y'Steddfod yng Nghymru fach lan Arferir iaith Gomer mewn cywydd a chan, Am noddi yr awen nid oes yr un aeg Mor ufudd a'r anwyl Gymraeg. Iaith ydyw sy'n rhoddi heb unrhyw wahardd Oreuwisg ysblenydd i awen y bardd, Iaith lawn ei chynghanedd yw'r hen Omeraeg, Am hyny byw fyddo'r Gymraeg. Iaith ydyw esgorodd ar ieithoedd y byd, Iaith gafodd Twr Babel i'w merched yn gryd, Iaith Eden, iaith Gwynfa, nid oes yr un aeg Mor brydferth mor bur a'r Gymraeg. Ac os oes i'm eto flynyddau i fyw Mi hoflwn eu treulio mewn heddwch a Duw Ar fryniau gwyllt Gwalia er tyloted fy saig Er mwyn bod yn swn y Gymraeg. A phan ddaw yr adeg i'm adael y byd, 0 1 rhowch i'm orweddfan yng Nghymru fach gtyd A rho'wch ar fy medd-faen yng ngeiriau'r hen Un hoS ydoedd hwn o'r Gymraeg." [aeg Orrell, Bootle. GLAN-DWYFFBWD.