Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

4 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

Y SENEDDWYR A'R MESUR ADDYSG.

EISTEDDFOD SEISNIG.

HYN A'R LLALL.-

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

HYN A'R LLALL. Yr ydym yn llongyfarch Mr. John Llewelyn Thomas-mab Pencerdd Gwalia-ar ei safle anrhydeddus yn rhestr ysgolheigion llwydd- ianus Caergrawnt. Pan gyhoeddwyd y rhestr ddydd Mawrth, gwelwyd fod enw Mr. Thomas yn bumed yn y u Wrangler list." Mae Mr. Thomas yn 22 mlwydd oed, ac wedi cael gyrfa lwyddianus yn Harrow ac wedi hyny yng Ngholeg y Drindod, Caergrawnt. Y mae dau o chwarelwyr Bethesda eisoes wedi eu lladd yng nglofeydd y Deheudir. Yno y maent wedi gorfod cilio oherwydd tra- hausder un teyrn lleol. Pan ddygwyd cyrff dau o'r trueiniaid a laddwyd yn y Fochriw i'r Gogledd y dydd o'r blaen, yr oedd cydym- deimlad cenedl gyfan a theulu yr anffodusion. Nid syndod, hefyd, fod y digwyddiad wedt chwerwi y teimladau sydd eisoes yn bodoli yn erbryn y bradwyr ydynt wedi gwrthgilio o Undeb y chwarelwyr. Oddiar adeg cyhoeddiad Heddwch y mae'r Bauwyr. wedi gosod eu harfau i lawr yn lied gyffredinol, ac y mae amryw filoedd eisoes wedi eu cofrestru gan yr awdurdodau yn y Transvaal. Y gwaith nesaf fydd cludo y carcharorion nol i'w hen ardaloedd, a chymer hyny amryw fisoedd i'w gyflawni. Bydd i'r Llywodraeth gynorthwyo llawer o'r teuluoedd sydd wedi eu tylodi trwy y rhyfel hwn. Gwaith olaf Undeb yr Anibynwyr yng Nghaernarfon, y dydd o'r blaen, oedd dad- orchuddio colofn goffa ar fedd y diweddar Ddr. Herber Evans yn mynwent Glanadda, Bangor. Siaradwyd ar yr amgylchiad gan Dr. Probert, Parch. Stanley Jones, a'r Parch. Elfet Lewis, Llundain, ynghyd ag amryw ereill. Fel yr oedd Miss Williams, athrawes gyn- orthwyol yn Ysgol Sir Llanfair, yn cerdded i'r Trallwm nos Iau cyn diweddaf, tua chwecb o'r gloch, darfu i grwydryn ymosod arni a hawlio arian ganddi. Wrth iddi addo arian iddo cafodd lonydd ganddo, ac ar ol cael sofren ymaith ag ef. Hysbyswyd yr hedd- geidwaid o'r peth yn ddiatreg; a chafodd y carcharor ei ddal yr un noson a'i ddwyn i garchar y Trallwm. Un o'r pregethwyr mwyaf hyawdl yng Nghymru yw'r Parch. Towyn Jones, Cwm- aman, a chaiff y Llundeinwyr gynemdra i wrando arno y Sul olaf o'r mis hwn, oblegid efe sydd i lanw pwlpud King's Cross ar y dydd hwfiw. Nid oes sicrwydd eto pa ui a fydd yng ngwyl y coroniad ai peidia-feallai nad yw'r Brenin wedi clywed y bydd yn LIlln- dain ar y diwrnod. Yr ydym wedi ymhyfrydu cymaint mewn rhyfel a son am ryfel yn ddiweddar fel mai nid syndod ydoedd clywed mai'r emyn a genid bron ymhob capel ac eglwys drwy y wlad ar y Sul Heddwch oedd, Rhagom filwyr Iesu Awn i'r gad yn hyf," &c. Gallem feddwl, pan yn dathlu heddwch, y baasid yn alltudio pob awgrym rhyfelgar a wasanaeth y cysegr. Ond beth dal siarad, onid ffurfiaeth oedd y cyfan ? Cred rhai pobl y ceir etholiad cyffredinol yIJt fuan wedi'r coroniad, ond nid yw hyny yn debyg. N'd oes angen apelio at y wlad pan fo Brenin newydd yn esgyn i'r orsedd; ac yn sicr, nid oes galw am un wrth ddathlu ei goroniad. Peth arall, hefyd, nid ydyw y Llywodraeth yn rhyw awyddus iawn i fyned o flaen y wlad ar ol pasio y mesurau anheg diweddar, ac unwaith yr apeliant diau y bydd yr ateb yn debyg o foi yn dra anfoddhacl iddynt. Swn gwleddoedd y coroni sydd ymhob man, ac y mae plant pob ardal yng Nghymru i g-af I mwynhau o de a theisienau ar y dydd hwny, Mewn rhai ardaloedd, rhoddir anrhegion coffa o gwpanau heirdd, ac yn Llanbedr, Ceredighy ion, bwriedir gyru'r ddanoid ar y rhai bach drwy eu llanw a blychau o chocolates.