The London Kelt

Bud y Gan. Gan PEDR ALAW. ["JPENDENNIS," LOUGHTON.] YR EISTEDLFOD. Nid oes dadl nad ydyw sylwadau y gohebydd, yn y CELT diweddaf, ar yr Eisteddfod, yn deilwng o ) styriaeth. Y mae y sefydliad wedi cyrhaedd yr ystad hcno fel y rhaid iddi wrth ddiwygiad buan neu fe gyll yr ychydig weddillion o ncdweddion yr arferid eu cysylltu a'r enw. Cyfeirio ydym at yr Eisteddfod Genedlaethol yn fwyaf ar- benig. Y mae y gwobrwycn cerddorol yn rhy fawr o ddim rhesvun. Os dywedir nad ydynt, carem wybod pa gynydd, o ran safon, a wnaed yng nghanu corawl yr Eisteddfod yn ystod y deng mlynedd diweddaf ? Os cofiwn yn iawn, cymhellai J. Puleston Jones gymeryd oddiar y pwyllgor Ileol y rhan fwyaf o hawl i drefnu y rhaglen gystadleuol, gan roddi y gwaith i bwyllgor cenedlaethol. Wel, hwyrach y gallai hwnw lwyddo i roddi gwedd fwy genedlaethol ar bethau; ac yn sicr gallai wneyd defnydd teilwng o'r gwedd- illion arianol. 11 Teilwng yn yr ystyr o ofalu am gyhoeddi cynyrchion gwobrwyol yr Eis- teddfod, heb fod hyny yn syrthio ar haelioni rhyw gymdeithas neillduol, fel y mae'n awr. Y mae y cwestiwn o iaith yn un anhawdd i'w benderfynu ynglyn a'r Eisteddfod. Bellach ymddengys y rhaid rhoddi rhyw gymaint o te i'r Saesneg, gan fod hyny yn rhoddi gwedd fcarchus ar bethau. Ond paham y goddeflr i'r araeth o'r gadair lywyddol fod yn yr iaith fain ? Ac oni ddylai pob beirniadaeth, neu grynhodeb o feirniadaeth, gael ei rhoddi yn -iaith yr Eisteddfod ?—a'r rhai mwyaf hanfodol yn yr iaith Saesneg, os myner. Y mae genym ofn yr adran Gerddorol Genedlaethol-y tynid y llinynau gan ryw un neu ddau. Y mae ein cenedl mor fechan fel ag y mae y perygl hwnw yn awgrymu ei hun i ni bob amser. Tynir y llinynau hefyd, gryn lawer-er yn ddirgelaidd-o bellder, ym mbwyllgorau cerddorol lleol ein gwlad, fel mai anhawdd iawn gwybod pa awgrym i'w roddi ar y mater hwn. Diogel ydyw dyweyd y dylid cefnogi gweithiau cerddorol Cymreig yn yr Eistedd- fod a'r cyngherddau ynglyn a hi. Y mae amryw o ddarnau pwysig a llafurfawr ein jprif gyfansoddwyr heb gael agos ddigon o sylw a chefnogaeth gan ein pwyllgorau Eis- teddfodol, ac yn enwedig yn ein cyngherddau Eisteddfodol. Credwn eu bod hwy, ac ereill, wedi bod yn golledwyr mawr drwy antur- iaethau pwysig cerddorol Cymreig, gan mor fychan yw y cylchrediad os na werthir y gerddoriaeth am geiniog neu ddwy y copi. Gallai trysorfa genedlaethol perthynol i'r Eisteddfod fod o les dirfawr, drwy o leiaf helpu ein cyfansoddwyr gyda chyhoeddiad gweithiau pwysig a llafurfawr. Y CERDDOR. Y mae sylwadau ar Frodd- egu," gan Mr. D. Jerkins, yn y rhifyn presenol, ac y maent yn werth sylw ein harweinwyr corawl, a'r unawdwyr cystadleuol hyny nad ydynt wedi bod o dan addysgiaeth gerddorol. Dywed Mr. Jenkins:— II Gwelsom gantorion weithiau yn cael eu cam-arwain i or-wneyd y rhanau ail a thrydydd raddol sydd mewn darn, gan esgeuluso y prif feddyliau. Dylid gosod y prif bwysau ar y prif frawddegau, ac ymddwyn at y lleill fel meddyliau cynorthwyol i ategu prif syn- iadau y darn." Etc, dywed:— I si Mae yn rbeol a gydnabyddir yn lied gyffredinol, na ddyiid cymeryd anadl ar ganol llithren (slur); ond y mae rhai o honynt mor hir yng ngweithiau Handel a Bach, fel y mae yn amhosibl eu canu I drwyddynt heb gymeryd anadl yn rhywle, a'r cwestiwn i'w wynebu yw, pa fcdd i wneyd hyny heb dori cysylitiad y llinell ond can lleied ag sydd modd." Yna aiff ymlaen i roddi esiamplau. CEKDDORLAETH JAPAKEAIDD. Euom yn ym- weled a'r Arddangcsfa yn Whitecbapel y dydd o'r blaen, ac ymhlith petfcau ereill gwelsom esiamplau o gerddoriaeth y genedl gyvsrain hen. Yr oedd yno lyfryn gyda'r teitl car- lynol A collection of Japanese music. By KcKys. Academy of Music, Japan." Wele alaw o'r casgliad. Y mae wedi ei hargraffu i ddau lais, yn yr Unsain. Wele'r Alaw Doh C Buasai yn ddyddorol gweled yr alaw hon wedi ei chynghaneddu gan un o'r awdurdau yn yr Academy a enwyd. Os carai rai o'n darllenwyr ei chynghaneddu a'i threfnu ar eiriau rhyw emyn Cymraeg, bydd yn bleser genym edrych dros eu gwaith a hysbysu enw'r cynghaneddwr goreu.

DUWINYDDIAETH A GWYLIAU. Ychydig ddyddiau yn ol, yn Rhuthyn, agorwyd ysgol dduwinyddol," sef cynulliad o weinidogion wedi hel at eu gilydd i drin duwinyddiaeth, a chaffael math ar wyl ar hyny. Y Parch. H. Ivor Jones, Caer, oedd y llywydd, a dywedodd ef, yn ei anerchiad, fod teimlad er's tro yn Undeb Anibynol Dinbych a Fflirst y dylid cael ysgol o'r fath. Yna, traddododd Dr. Henry Jones, Glas- gow, anerchiad ar osgo meddwl y dyddiau hyn tuagat dduwinyddiaeth. Yr oedd yn dda ganddo, meddai, fod arweinwyr meddwl yng Nghymru yn dibrisio'u man wahaniaethau, ac yn cytuno i ymdrin a phwnc duwinyddiaeth. Y mae'r byd weithian, yn llawer mwy na chynt, yn llawer mwy dyrus ei gysylltiadau, ac anghenion dyn-anghenion ei ddeall, ei foes, ei gymdeithas, a'i grefydd-yn llawer mwy a llawer mwy cymhleth nag a fuont erioed o'r blaen. Aeth athrawiaeth a buchedd ein hemseroedd ni yn erbyn eu gilydd, ac o amgylch y pethau pwysicaf oil, sef bywyd moesol a chrefyddol, yr oedd y frwydr boethaf. Ni wyddai ef am reswm yn y byd dros y gobaith na ddygai amheuaeth deallus, oni sefid yn ei erbyn, ganlyniadau cymaint ag mewn oesau o'r blaen. Ym myd ymchwil arianol yn unig y profasai rheswm dyn ei nerth. Yr oedd yr oes hon a'i ffydd mewn gwyddor naturiol yn oes oedd yn credu yn Nuw ac yn nhragwyddol bethau sylweddol byd yr ysbryd. Yr oedd profiad moesol a chrefyddol y ganrif oedd newydd orphen yn llawer rhy gyfoethog, gweithrediad argy- hoeddiadau ysbrydol yn llawer rhy rymus a pharchus ynddi, ac eangiad tremwel dra- gwyddol dyn yn rhy amlwg i roi unrhyw lwydd i'r amheuaeth foesol a chrefyddol y cyfeiriasai efe ati. Yn y prydnawn, traethodd y Proffeswr Witton Davies, Bangor, ar Feirdd a Bardd- oniaeth yr Hen Hebreaid." Dydd Mercher, traethodd Dr. Henry Jones ymhellach ar yr un pwnc, a siaradodd y Parch M. O. Evans, Gwrecsam; T M Rees, Bwcle; D. Miall Edwards, Blaenau Ffestiniog; James Charles, Dinbych; R. Roberts, Rhos; ac er- eill. Cyfarfu cynadledd y trefniadau, dan lyw- yddiaeth y Parch. H. Ivor Jones, a phender- fynwyd yn unfrydol i gael cyfarfod eto yr I haf nesaf. Enwyd Dr. Fair burn, M.A., A. E. Garvie, M.A., Montrose, a Dr. James Denney, M.A., Glasgow, i draddodi dar- lithiau.

ADDAW GWLADFA NEWYDD I GYMRY PATAGONIA. I Ychydig ddyddiau yn ol, cyrhaeddodd swyddog Cymreig o'r tnw Cepttn A. O. Vaughan, y dywedir mai eie yw Owen Rhoscomyl," i'r wlad hon, a bu yn ymgomio ag amryw aelodau Seneddol a chynrychiol- wyr yr Ysgrifenydd Trefedigaethol, gyda'r bwriad o drafod trefniadau i Judo y gweddill o'r Patagoniaid Cymreig i Ogledd y Trans- vaal. Deallir y bu Capten Vaughan yn go- hebu ag Arglwydd Milner, ac fod ganddo ganiatad am y rhan fwyaf o Machodo-Iand er budd yr ymsefydlwyr Cymreig cs penderfyn- asant gymeryd mantais ar y cyfleusdra. Yn bresenol, mae y cynllun yn anorphenol. Ni wyddis yn awr beth fydd penderfyniad y Patagoniaid Cymreig ynglyn a hyn.