Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
'PREPAID U/ANTS. Every Advertisement must be accompanied with remittance in full. Initials count as one word, and names and address Charared for. Replies may be sent to the Office of this paper and will be duly forwarded to Advertiser. Remittances should be made by P. Order or Halfpenny Stamps. 12 words; Once 6d. Three times 1/- 20 tf 9d. tt 1/3 28 „ „ t/- „ „ 1/6 36 tf 1/3 IF 1/9 44 „ 1/6 ty 2/- Every additional 8 words 3d. YOUNG Lady (Welsh) seeks situation in a Dairy or Y Provision Shop, used to quick counter trade, igood reference.-Apply L., Celt Office, 211, Gray's Inn Road, W.C. BEDROOM to Let for a Gentleman, with use of B sitting room. Full or partial board, Welsh ,preferred.-Apply, 40, Yerbury Road, Tufnel Park, Holloway. SINGLE BEDS.—A large Bed-sitting Room to Let; suit one or two friends.-280, Bethnal Green Road. YOUNG Woman requires a Situation in a Dairy as Y Housekeeper and assist in shop previous experience.—Apply A. J., 28, Countess Road, Kentish Town, N.W. STEADY YOUNG MAN, wanted that can milk and assist cowman, good wages, write giving full particulars to X.Z., Kelt Office, 211, Gray's InnRd. 3 SHOP FOR SALE, situated in Market Place Takings, £22, good marble fittings. Price £80 Apply E. Jones, 315, Roman Road, Bow. DAIRY. Young Lady wanted to look after shop. Apply 102, Caledonian Road, N. —— DAIRy.-Wanted Young Woman as general and D assist in Shop. Apply with reference, Morgan, Prebend Street, Camden Town, N.W. AJfARTMENTS.—21, May's Buildings, Martin's St. Lane cheap and comfortable Beds for men. HOUSE to Let, 7 rooms, bath, h. and c., five minutes from ^arringay Station, G.N.Ry. Rent £ 38.—Apply J. C., 42, Pemberton Road, Harringay, N. DAIRY.—Two Young Ladies Wanted, one to do housework and assist in Shop. Good wages.— A. B., Kelt Office, 211, Gray's Inn Road. LESSONS IN WELSH by an experienced Teacher. JU Pupils visited at their own homes or received in 'Teacher's residence. Evening lessons at moderate charges, and a thorough course of the language given on the most approved modern method.-Write to u Athraw," Celt Office, 211, Gray's Inn Road, W.C. DOSBARTHWYR I'R CELT yn eisieu ym mhob jj ardal, ac ym mhob cylch Cymreig lie nad oes ,dosbarthwr rheolaidd. Rhoddir telerau boddhaol.- Ymofyner a'r Cyhoeddwyr, Celt Office, 211, Gray's Gray's Inn Road, W.C. MILK, N.E.—12 barns daily at 4d. less, 1 at 3d, on one round; marble fitted, £ 10 shop (increasing), aice shop and house at easy rent, part let, side entrance; open to an offer.-Address, Box, Kelt Office, 211, Gray's Inn Road, W.C.
GWERSFR EISTEDDFOD.
GWERSFR EISTEDDFOD. Hawdd yw bod yn gall tranoeth i'r prawf, a hawdd yw cynghon ar ol gweled gwallau unrhyw gynulliad. Ar yr un pryd, nid anoeth i gyd fyddai tatlu cipolwg ar yr Wyl Genedl- aethol eleni, er cael allan pa faint o les a wnaeth i'n gwlad, a pha m)r bell y cyflawn- odd ei neges ymysg ein cenedl. I'r Philistiad a'r anwar, y peth cyntaf a ymhola yw A fu yr Eisteddfod yn llwyddiant arianol ?" Dyna uchder a dyfnder ei chenadwri yn ol syniadau y cyfryw, ac mae'n rhyw fath o galondid deall na fydd gwyl Bangor yn golled yn yr ystyr yna beth bynag fydd ei cholledion ereill. Mae'r hen sefydliad wedi myn'd yn un costus, rhaid addef, ac mae'r gwobrwyon a gynygir yn ami yn hollol anghyfartal i ateb yr aberth a'r llafur sydd ynglyn a'r gwaith. Am drethawd a gymer amryw fisoedd o ymchwiliad cynygir rhyw dair neu bum' punt o wobr, tra am ganu deuawd neu bedwarawd a ddysgir mewn wythnos gan unrhyw gerddor deallus, cynygir symiau cyffelyb. Y canlyniad yw na cheir ond dau neu dri o gystadleuwyr am y blaenaf tra y tyra yr ugeiniau am yr olaf, a hyny yn unig oherwydd yr hawsder a pha un yr enillir yr arian a'r clod. Pe bae'r pwyllgorau yn ddigon dewr i gynyg gwobrau bychain a medalau Eisteddfodol, credwn na chollai'r adran lenyddol yr un mymryn o gefnogaeth, tra o'r ochr arall chwynid yn llwyr o'r maes y cantorion hyny a ymgeisiant yn unig am arian yr Wyl. Yr oedd rhestr gwobrau Bangor yn un helaeth, a'r costau ynglyn a'r cyfarfodydd yn fawr, ond da genym ddeall fod y cyfan wedi troi yn llwyddiant yn y cyfeiriad hwn, ac na fydd galw am gyfran- iadau oddiwrth y rhai a aethant yn gyfrifol am golledion yr Wyl. < Yr ergyd trymaf i'r Cymro ynglyn a'r cynulliad oedd y gurfa a gafodd yn adran y I corau. Rhaid addef mai gwers amserol oedd hon, ond prin y credwn ei bod yn un effeithiol. Mae eisoes gryn ddadleu ar y mater, a diau y bydd i'r cantor gael y maes i gwyno ar ol hon, fel y cafodd y bardd ar ol Eisteddfod Lerpwl. Yn y brif gystadleuaeth gorawl rhaid addef fod y canu yn hynod o dda ac yn deilwng o Eisteddfod Genedlaethol, ac i'r corau Seisnig gyflawn haeddu y wobr a'r clod. Paham na ddaeth rhagor o gorau Cymreig i'r ymdrech, nis gwyddom, ond yr oedd gweled y Deheudir-gwlad y corau mawr—heb neb i'w cynrychioli, yn beth hynod mewn gwyl fawr fel hon. Hyderwn y daw gwell agwedd ar bethau yng ngwyl Llanelli, ac ar yr un pryd bydd yn werth dal sylw a wna'r corau Seisnig eu hymddangosiad yno mor lluosog ag a wnaethant ym Mangor eleni. j Os na wnant, bydd genym achos i gwyno yn I eu herbyn. Am y corau meibion, rhaid dyweyd mai I hon oedd y gystadleuaeth fwyaf anfoddhaol yn yr wyl. Yr oedd y ffaith fod pymtheg o gorau yno yn beth pwysig, a disgwylid cys- I tadleuaeth galed. Ond fel arall y bu. Gailasai deg o'r corau yn hawdd gadw draw fel rhai anheilwng i ymddangos ar lwyfan yr Wyl Genedlaethol, ond yr oedd y pump ereill yn weddol dda. Er hyny, clywsom eu gwell yn y cynulliadau blynyddol hyn. Fel y sylwyd eisoes, cor o Fanceinion aeth a'r gamp, a hyny yngwyneb y ffaith fod cor o Gaerdydd wedi canu yn rhagorol o dda. Mewn gair, I dywedai'r beirniaid eu hunain fod cor Man- ceinion wedi myn'd i lawr haner ton tra i'r cor o'r Sowth gadw mewn tonyddiaeth drwy y ddau ddarn, a hwynt-hwy yn unig ddarfu lwyddo i wneyd hyny. Y pwnc mewn Haw yn awr yw, pa safon sydd i ni gadw ato yn y dyfodol ? Myn rhai beirniaid mai tonyddiaeth bur ddylai fod y peth blaenaf ymhob dim, ond dywedir mai y "general effect bender- fynodd y ddadl. Am y man gystadleuaethau corawl ereill, nid oedd y safon yn uchel iawn; ond y mae'n amlwg na ddarfu i'r cor Seisnig a gurwyd yn yr ail gystadleuaeth gorawl gymeryd eu curfa mewn ysbryd i'w efelychu gan gorau Cymreig yn y dyfodol. Dywedir eu bod fel y pei-droedwyr wedi argraffu cardiau i ddathlu y fuddugoliaeth, ond na chawsant y cyfle i'w dangos, a bu'r. 1 siom yn fawr mae'n debyg. O'r deheudir y I daeth yr unawdwyr bron i gyd, a llwyddodd efrydwyr Madame Clara Novello Davies i gipio tair o'r gwobrau hyn. » Y peth gwaethaf yn yr holl wyl oedd y wedd Seisnig a osodwyd ar bob peth. Saes- neg oedd yr iaith a ddefnyddid ar bob cyfle, ac yn y cynulliadau o'r tu allan i babell yr Eisteddfod, yr oedd y Gymraeg yn alltud o'r tir. Hyd yn oed mewn cyfarfodydd ynglyn a'r iaith Gymraeg ei hunan, Saesneg oedd yr iaith a ddefnyddid i ymdrin y cyfan, a thra y caniateir hyn ynglyn a'n huchel wyl, ofer dis- gwyl am gynydd yn ei chenedlaetholdeb a'i lief i'r genedl. Ond, wedi'r holl gwyno, y mae'n achos i lawenhau fod dau fardd ieuanc wedi eu darganfod eleni, ac mae gweled prif wobrau yr wyl yn myned i rai fel hyn yn brawf fod yr adran yna beth bynag yn cyfar- fod yn hollol a'r amcanion, ac yn un y gellir eto rhoddi cyflawn ymddibyniaeth ynddi.
MILWYR GWIRFODD CYMREIG YN…
MILWYR GWIRFODD CYMREIG YN LLUNDAIN. Mae ton Jingoaidd wedi bod dros Gymry Llundain cyn adeg y rhyfel diweddar, ac y mae'n ddyddorol weithiau galw i gof yr hyn a wnaed yn ycylchoedd Cymreig yn Llundain yma yn y dyddiau gynt. Yr oedd cryn gyffro yn Lloegr tua 1859-60 oherwydd y terfysgoedd ar y Cyfandir, a chan fod angen am ein milwyr yng ngwledydd y Dwyain bell, am fod rhyfeloedd yn China, aed i godi gwirfoddolwyr mewn gwabanol ranau o'r wlad, ac mae'n debyg i Gymry Llundain uno yn y gwaith a cheisio ffurfio catrawd o wirfoddolwyrCymreig ar yr adeg. Dyma'r hanes fel yr ymddangosodd yn Taliesin am Tachwedd 186o, a byddai yn ddyddorol cael adgofion rhai o'r hen Gymry presenol am y cyfnod, a'r hyn ddaeth o'r bwriad rhyfelgar hwnw :— Da genym ddeall fod pwyllgor wedi cael ei benodi yn y Brifddinas yn gyn- wysedig o'r boneddigion canlynol:— Argl. Bagot; Argl. Boston; Syr R. W. Bulkeley, Barwnig; H. A. Bruce, Ysw.; G. Howells Davies, Ysw.; Arglwydd Dungannon; Jeremiah Evans, Ysw.; Argl. Fielding; G. W. Hemans, Ysw.; Col. Biddulph; Syr P. Mostyn; Col. Pennant; Anrhyd. O. Stanley; Syr J. Hanmer; W. B. Hughes, Ysw.; W. K. Davies, Ysw.; J. R. Kenyon, Ysw.; Argl. Llanofer; Argl. Overstone; Syr Thos. Philipps; Mr. Sergeant Parry; John Probert, Ysw.; David Pugh, Ysw.; Arglwydd Sudeley J. E. Thomas, Ysw., F.S.A.; Syr W. W. Wynn, Col. Wynn, A.S., C W W. Wynn, Ysw., C. A Wood, Ysw., ac ereill, os bydd achos i'r dyben o osod ar droed lu gwirfoddol o Gymry yn Llundain. u Y maent i wisgo gwisg wladol wedi ei chyfaddasu rywfaint at amgylchiadau yr amser, o'r hon y rhoddodd Ab Ithel gynllun i'r ysgrifenydd, a'r hon sydd dra dwyreiniol yn ei dull ac yn arddangos y lliwiau gwladol coch, g wyrdd, a gwyn. u Nid oes genym amheuaeth na fydd y fyddin Gymreig hon yn un o'r rhai harddaf ei hymddangosiad ar y maes, ac am ddewrder, digon yw dwyn ar gof mai epil yr hen wroniaid hyny ydynt a amddiffynasant eu gwlad gynt yn erbyn gornass y Rhufeiniaid, y Njrmaniaid a'r Saeson." [A oes rhai o'n darllenwyr yn cofio am y L wisg harddwych hon, ac wedi clywed rhyw— beth am ddewrder y gatrawd a geisiwyd | ffurfio yn niwedd y flwyddyn 1860.]