The London Kelt

DEDDFU TRWY DRAIS. Dengys gweithredoedd diweddaf Ty y Cyffredin fod tymhor newydd ar wawrio yn ein dull o ddeddfu yn y Senedd. Hyd yma, y mae barn y cyhoedd wedi cael ei gydnabod, ac hyd yn oed lais y lleiafrif wedi derbyn ys- tyriaeth barchus ar bob achlysur ond bellach y mae hyn oil i gael ei osod o'r neilldu, a'r hen gyfundrefn o trechaf treis- ied, gwanaf gwaedded i'w hadfer yn neddf- wrfa Prydain rydd! Nid yw'r cynllun yn awgrym o heddwch, Y mae Seneddwyr ein gwlad wedi cael eu dysgu er yn foreu yn hawlfraint y deiliaid, ac y mae penodau ein hanes yn llawn o engreifftiau o'r galanas sydd wedi digwydd i ran pwy bynag a feidddia gwtogi ein rhyddid, a chredwn mai i'r un cyfeiriad fydd tynged y sawl a fanteisia i eithafion ar y rheolau a gynlluniwyd yr wyth- nos hon. Pe buasai'r fath beth wedi ei fab- wysiadu dair neu bedair blynedd yn ol yn Senedd-dy Pretoria, buasai digon o esgus gan ein harweinwyr am fyned i ryfel yn erbyn y Boeriaid; ond gan mai nyni ein hunain sydd yn tretnu y fath fympwyaeth awdurdodol, y mae yn ein gosod ar unwaith ar yr un safle a'r gwledydd anwar He mae cyfiawnder yn beth hollol anwybyddus. I ba amcan y bwriadwyd y drefn bresenol o safnrwymo ein cynrychiolwyr ? Yr oedd Mr. Balfour pwy noson yn son am y drefn mewn ysbryd mor gwynfanus ag y gwnelai Mr. Long ei hun wrth son am safn-rwymo cwn mewn ardaloedd gwledig er cau allan gyn- ddaredd. Gwyddom fod rhai o epil Ty'r Arglwyddi yn edrych ar yr aelodau Cymreig gyda'r un dirmyg ag yr edrychant ar gwn Cymru; ond yn sicr ni fydd eu cynllun mor effeithiol, a bydd raid wrth rywbeth mwy creu- Ion hyd yn oed na'r cloadur presenol cyn byth y distewir ein harweinwyr yn erbyn trais ac anghyfiawnder y Llywodraeth. Na, rhaid i Balfour ddeall mai nid trwy wrthod dad- leuaeth, eithr trwy ymddw yn deg a gonest y mae iddo sicrhau tawelwch ar ran cynrych- olwyr Cymru yn y Ty.

Y PWLPUD METHODISTAIDD. SEFYDLU DAU WEINIDOG YN LLUNDAIN. Dyddiau prysur yw y rhain ym mysg Ym- neillduwyr Cymreig y ddinas. Mae amryw symudiadau crefyddol pwysig wedi cymeryd lie, megys sefydlu gweinidog gan yr Anibyn- wyr ym mhellafoedd y Dwyreinbarth, symud hen eglwys Moor.fields i ardal Mile End Road, a'r dyddiau diweddaf hyn eto wele'r Method- istiad wedi llwyddo i gael dau wr ieuanc o'r hen wlad i ofalu am ddwy o eglwysi pwysig o fewn y Cyfundeb. Fel y gwyddis mae amryw fylchau wedi bod yn hir bellach yn ein pwlpudau. Hyd yn ddiweddar yr oedd tri phwlpud gwag gan y Methodistiaid, sef Charing Cross yn herwydd marwolaeth y Parch. Abraham Roberts; Wilton Square trwy ymddiswyddiad y Parch. J Elias Hughes o fod yn weinidog; a Hollo- way trwy farwolaeth y Parch W Ryle Davies. A chan yr Anibynwyr, y mae eu prif eglwys -y Tabernacl-heb fugail oddiar yr ymad- awodd yr Hybarch Ddr. Evans er's amser yn ol. Ond wele'r Methodistiaid wedi llwyddo i lanw Charing Cross a Wilton Square, a hyny hefyd trwy ddewisiadau hynod o biVrpasol. Gofalasant am ddynion ieuainc talentog i ddod i'r cylch, ac y mie hyny o bwys neill- duol yn y blynyddau bywiog hyn. Dewisddyn yr eglwys yn Wilton Square ydyw y PARCH. GWILYM H. HAVARD, B.D., yr hwn a sefydlwyd yno ar y 30ain o'r mis diweddaf, ynghanol arwyddion amlwg o barch mawr a boddhad cyffredinol. Llywyddwyd y gweithrediadau gan Mr. William Evans- ysgrifenydd yr eglwys-yn absenoldeb yr hyglod Lewis H. Roberts, yr hwn a orweddai gartref ar wely cystudd, a chwith iawn oedd gan y dorf weled ei le yn wag ar y noson hon. Ar y dechreu, rhoddodd Mr. Evans ychydig o hanes yr eglwys, ac yn ddilynol caed an- erchiad Mr. T. Woodward Owen ar fanylion yr alwad a roed i Mr. Havard, Yn bwyllog, meddai, y gwnaed y penodiad. Gwahoddwyd amryw o bregethwyr o'r wlad i'w gwasan- aethu, ond pan glywsant ac y gwelsant Mr. Havard, yr oedd yn ddigon iddynt. Rhoddwyd galwad daer iddo, a da oedd gan yr eglwys ei fod wedi gwrando ar eu cais. Wedi derbyn yr alwad yr oedd wedi llwyddo i enill y gradd o B.D. at ei radd o B.A., ac yn ychwanegol at hyny hefyd, yr oedd wedi enill Miss Jones, merch y Parch W Jones, Ton, Ystrad, i fod yn wraig iddo. Ar ran Cyfarfod Misol Morganwg yr oedd y Parch J Morgan Jones, Caerdydd a Mr J Lloyd Parry wedi eu danfon i'r cwrdd, a chaed anerchiadau edmygol gan y ddau. Croes- awyd y gweinidog ieuanc gan y Parchn Llewelyn Edwards, M.A., J E Davies, M.A., a R L Whigham, Charing Cross; a rhoddodd y Parch D C Jones o'r Boro ei hanes yn llawn i'r cwrdd oherwydd 'does neb bron o Gymru yn dod i Lundain ead yw Mr Jones yn eu hadwaen yn dda. Y mae Mr. Havard wedi enill parch ac edmygedd llu mawr o Gymry'r ddinas, a sicr yw y bydd yn nerth ac yn ddylanwad ymysg ei frodyr yn y cylch. Boed iddo bob llwydd yn ei faes pwysig. Y nos Iau dilynol, sef Tachwedd y 6ed, yr oedd eglwys Charing Cross yn cael y pleser o groesawu a sefydlu y PARCH. PETER HUGHES GRIFFITHS, fel bugail ar y lie, a chynulliad nodedig a gafwyd yno hefyd. Yr oedd y lie yn orlawn a chyfeillion yr achos wedi tyru o bell ac agos i ddangos eu parch i'r gweinidog newydd ar ei sefydliad yn ein plith. Rhoddwyd croesaw cynhes i Mr Griffiths gan nifer o weinidogion, a daeth rhai o'i hen eglwys yn Abertawe i ddatgan eu colled ar ei ol, a'r enili mawr a gaiff Charing Cross yn ei ddyfodiad. Yn sicr, fe fydd y newydd-ddyfodiaid hyn yn allu ymysg y Cyfundeb Methodistaidd ac yn anrhydedd i grefydd Cymru. Boed iddynt gael oes faith i lanw y cylch- oedd pwysig y maent wedi ymgymeryd a hwynt.

Er fod amryw Gymry ar Gynghorau lleol Llundain, nid oes un maer Cymreig y flwyddyn hon yn y ddinas. "Cochfarf" sydd wedi ei ddewis yn faer Caerdydd, a da genym weled prif dref y deheudir yn dod yn ol i'w hen arferion gan anrhydeddu Cymro byw am dro yn ei hanes eto. Eisieu rhagor o fath "Cochfarf" sydd arnom. Rhydd Madam Patti gyngherdd arbenig yn Llundain ar yr 20fed o'r mis hwn, a dywedir y bydd yn un o brif atdyniadau y tymhor. Mae Cyngor Sir Ceredigion wedi pasio penderfyniad cryf yn eu cyfarfod diweddaf, yn condemnio y Mesur Addysg yn llym iawn. Ofnant nas gellir ei osod mewn grym yng nglwad y Cardis. Ar ol bod yn wael yn hir, y mae'r Cymro pybyr Mr. Tobit Evans, Y.H., wedi gwella yn rhagoroL Yr oedd ar ymweliad a Llundain yr wythnosau diweddaf, a da oedd genym. ei weled mor fywiog eto.