Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Hyn a'r LiaiL
Hyn a'r LiaiL Y mae Mr. James Travis Jenkins, yr hwn a benodwyd yn Superintendent y Lancashire and Western Sea Fisheries, yn medru Cym- raeg ac yn gallu siarad a physgotwyr y Gogledd. Y mae wedi cael cwrs o brofiad ymarferol ar lanau y Gogledd. Un o'i am- rywiol deitlau yw, Dr.Sc. o Brifysgol Cymru. Y mae pobl Caernarfon, rhwng ofn a blys cael eu hanfarwoli yn llyfrau Marie Colli. Ond ca'nt gysur wrth feddwl ei bod wedi gorphen ysgrifenu The Sorrows of Satan." Ar ol chwilota cwrs, y mae y bardd, lienor a'r cerddor—Mr. Robert Bryan, Caernarfon -wedi cyhoeddi blaenffrwyth ei lafur yn meusydd "Alawon yr holl Genhedloedd." Ceir alawon perthynol i'r pum' cenedl Celt- aidd gyda geiriau gaddo ef, Mr. O. M. Edward, Mr. T. Gwynn Jones ac ereill. Y mae tref Caernarfon, ar ol heppian am rai oesoedd, fel yn dechreu deffro ac yn enill enwogrwydd newydd. Hi yw y dref gyntaf yn Nghymru i gael croesawu cyn- rychiolwyr y pum' cenedl Geltaidd a bydd y darn Cymreig sydd i adeiladu Maen y Genedl" (Lia Cineil) yn aros yn meddiant yr hen dref hyd nes y dryllir Dydd y Byd am byth." Bu y Rhufeiniaid yn ceisio ei galw yn Segontium, a'r Normaniaid yn ceisio ei dychrynu a chastell; ond trech gwlad nac arglwydd, enw Cymreig y bobl sydd wedi glynu wrthi. Yn ol y Law Times, Caernarfon ydyw y porthladd ag sydd yn meddu y gallu eanguf yn y deyrnas. Rhaid talu toll, yn ol dyfarn- iad diweddar y Barnwr Kekewich vn achos Assheton Smith v Owen (dros y Carnarvon Harbour Trust) am bob nwyddau a allforir neu ddadforir o fewn terfynau can' mildir ar lan y mor (high water mark) i awdurdod Porthladd Caernarfon. Y mae Arglwydd Stanley -cadeirydd Pwyllgor Addysg yn Mon—yn selog o blaid dysgu'r Gymraeg yn ein Hysgolion Elfenol. Y mae Dr. Rudolf Imelmann-ysgolhaig gwych o'r Almaen, sydd yn aros yn Mangor -yn dysgu Cymraeg trwy gynorthwy Cym- deithas yr Iaith Gymraeg," a gobeithia ad- dalu ei ddiolchgarwch trwy ei dysgu i ereill. Y mae'n ymddangos fod pawb yn dysgu Cymraeg ond y Cymro Y mae Cymdeithas Ddirwestol Cymru wedi codi protest unfrydol yn erbyn cysylltu hen sefydliad cenedlaethol yr Eisteddfod a diod gadarn. Buasent yn hoffach o weled yr awen yn ddigon cadarn i beidio ymofyn help llaw Sion Heidden. Ei le ef yw y music hall, He mae canu comic yn gofyn peth cryf i'w dreulio. Ond y mae yn rhy hwyr; y mae y pwyllgor wedi amodi a'r gelyn-ddyn ac nis gallant yn awr edifeirio. Sylwant na ddaeth yr un cais yn mlaen am fwthyn dirwestol. Gresynus yw hyn, oher- wydd nid trwy wrthwynebu, ond trwy ddod a peth gwell, y mae gorchfygu'r drwg. Y mae y Parch. Dr. Griffiths, cenhadwr adnabyddus y Methodistiaid Calfinaidd yn Khassia, yr hwn sydd yn awr ar ymweliad &'r wlad hon, a'r hwn sydd wedi ei gynghori i beidio dychwelyd, ar gyfrif ei iechyd, yn debyg o ymgymeryd & gofal yr eglwys Saesneg yn Nhreffynnon, fel olynydd y Parch. J. Ernest Jones. Y mae Miss Pattie Jones, Llynlleifiad, trwy arddangos ei gwaith yn Arddangosfa Llynlleifiad, mewn cysylltiad a'r Welsh In- dustries Association, wedi cael y fraint o gyflenwi y Frenhines a chelf-waith ei Haw. Rhoddodd foddhad neillduol i'w Mawrhydi. Amlygodd y Dywysoges Louise ei dydd- ordeb yn Addysg Cymru, drwy agor bazaar ynglyn ag Ysgol Sirol Abergele. Erys y Dywysoges yn mhalas Mr. H. R. Hughes (arglwydd raglaw swydd Fflint). Y mae Deheudir Cymru yn atdynu llawer o fawrion Lloegr. Yn mysg y rhai fuont yn Llandrindod yn ystod y dyddiau diweddaf oedd, larll Coventry, Iarlles Coventry, Ar- glwyddes Dorothy Baroness Hambro, Ar- glwyddes Cavagnari, Cyrnol Anrhyd. F. C. Morgan, A.S., Syr Walter Smyth a'r Ar- glwyddes Smyth, Syr G. a'r Arglwyddes Ryder, Syr Augustus a'r Arglwyddes Hem- ming, Syr J. Puleston, Llyngesydd Hulton, Major-General Emerson, Arglwyddes Alwyne Compton, a Mr. Frank Edwards, A.S. Lied afler y torwyd llythyrenau ar gofgol- ofn Williams Pantycelyn, yn mynwent Llan- ymddyfri. Ni thorwyd hwy'n ddigon dwfn, a chyn hir bydd yr elfenau wedi eu dileu.
Oddeutu'r Ddinasm
Oddeutu'r Ddinasm Mae organ newydd capel y Tabernacl Cymreig yn awr yn barod, a cheir clywed ei swn yfory (Saboth). Daw newydd o'r America fod y Parch. J. Davies, Shirland-rd., yn cael croesaw cynes a chynulliadau mawr i wrando arno. Ni fydd cynrychiolaeth liosog o Gymry Llundain yn y Rhyl yr wythnos nesaf; er hyn, ymddengys y bydd yr urdd swydd- ogol yno yn lied gryno. Daeth Mr. A. T. Lawrence, K.C., i fri yn ddiweddar ynglyn ag amryw faterion cyf- reithiol Cymreig ac ni fydd yn syndod gan rai ddeall ei fod wedi ei ddyrchafu i'r fainc Farnol yn yr Uchel Lys, oherwydd gwyddis ei fod yn wr galluog, llawn synwyr cyffredin. Ymddengys erthygl amserol ar wleidydd- iaeth Gymreig, yn rhifyn Medi o'r Independ- ent Review. Y mae cael amlinelliad o gyn- lluniau dyfodol yr aelod tros Gaernarfon ynglyn a chadgyrch wleidyddol Cymru yn sicr o ddwyn lies yn yr amseroedi hyn. Rywfodd neu gilydd, y mae gormod o swyn yn Mr. Lloyd-George i'r esgobion ei adael yn llwyr. Yr wythnos hon, mae esgob Tyddewi yn gwylied ei droion ar gopau yr Alpau, a'r wythnos nesaf bydd Esgob Llan- elwy yn gyd-gadeirydd iddo yn y 'Steddfod. 'Does neb yn meddwl am deithio i Gymru ond mewn tren y dyddiau hyn. Gwir yr a ambell un mewn modur, neu ar olwynur, os byddo'r tywydd yn ddymunol a'r cwmni yn ddifyr ond dull yr hen bobl gymeroid Mr. D. J. Davies, King's Cross, y dydd o'r blaen, pan y penderfynodd gerdded yr holl ffjrdd o Lundain i ganolbarth Ceredigion. D/ma'r ail waith i Mr. D lvies roddi ei goesau ar waith am y daith hirfaith hon. Y llynedd, cerddodd o'r Marble Arch i ben pont Llanbedr, Ceredigion, mewn pum' niwrnod ond y tro hwn, rhoddodd y gew- ynau ar waith, a chwblhaodd yr un gwaith mewn pedwar niwrnod. Cychwynodd yn oriau man boreu ddydd Llun (Awst IS) ar y daith, gan droedio o Hyde Park trwy ddyffryn y Tafwys mor bell a Rhydychen y dydd cyntaf. Tranoeth cyr- haeddodd Caerloyw. Dydd Mercher daeth i'r Fenni, a dydd lau cyrhaeddodd ei gar- tref yn Llanbedr, ar ol taith bleserus o 214 milldir. Yr oedd yn haeddu gwyliau tawel ar ol y fath daith hirfaith. Yn yr Arddangosfa Gydweithredol yn y Palas Grisial gwelid llechi o Chwarel Gyd- weithredol Bethesda. Ymwelodd llawer, fel arfer, a'r arddangosfa flynyddol hon.
Advertising
The Great Western and Metropolitan Dairies, LIMITED. HEAD OFFICE- 9, HARROW ROAD, PADDINGTON, LONDON. Depots— 169, WALMER ROAD, NOTTING HILL; !t2 and 42a, MARKET STREET, PADDINGTON 12, IRONGATE WHARF; G.W.R. PADDINGTON; L. & N.W.R. KILBURN and EUSTON Creamery- UTTOXETER. Analyst: Professor A. W. STOKES, F.I.C., F. This Company is in a position to supply Dairymen in any part of London with first-class dairiea and well oooled Milk in large or small quantities at reasonable prices. Wholesale Vans to all parts of London and Suburbs twice daily. FOR A SUPPLY OF GUARANTEED PURE MILK, APPLY AS ABOVE. Telephone-No. 229 PADDINGTON. Telegraphic Address, « Farmership, London." MR. HENRY MORGAN, SURGEON DENTIST, 10, TAVISTOCK PLACE, W.C Artificial Teeth from 5/- to 10/- Complete Sets (upper and lower) from JM TEETH EXTRACTED UNDER GAS AND ETHER SPRAY. OLD SETS OF TEETH REMODELLED NO CHARGE FOR CONSULTATION, I Siaredir Gymraeg os yn fwy dymunot. New Work by the Rev. H. Elvet Lewis. "Bythe River Chebar." (Some Applications of EzehieVs Visions). Christian Commonwealth: Almost every page bears distinct evidence of Mr. Lewis's literary skill and paetic temprament. There is nothing that is commonplace about either the thought or the style. Illuminating sen- tences, glowing with intuitional insig-ht, come upon the reader with a frequency and, often an unexpectedness which is most refreshing." LONDON: HODDER & STOUGHTON. 3/6. See Special Notice on Page 7.