Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
Gohebiaethau.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Gohebiaethau. i[Nid ydym mewn un modd yn gyfrifol am syniadau ein gwahanol ohebwyr.] THE NATIONAL WELSH FESTIVAL AT ST. PAUL'S. To the Editor of "THE LONDON WELSHMAN." SIR,—Now that the Annual Welsh Festival has once again been relegated to the past, I think that the present time is the most appropriate for giving full expression to my views respecting the above, as outlined in my letter to you recently above the nom-de-plume of Patriot." Since that letter appeared, I have been afforded ample material for reflection, both by observation and con- versation. Expressions of opinion have been profuse and varied. Some expressed their approval unhesitatingly, and evinced no little satisfaction. The phrase, rem acu tetigisti, fully summarises their feelings. Others, whilst recognising the truth, refrained from giving an open verdict, and were even engaged in a laudable attempt to bridge over what at first seemed an impending catastrophe. It is another class of people, however, with whom I am primarily desirous of dealing. These omniscient folk sneered and ridiculed, and pointed to a supposed plotting clique in the northern latitudes of London. Did it not strike these people that there might be "traitors" in the camp. It is with the object of showing these people their error that I am now prepared to disclose my name and address. Obviously, it was inopportune for me to do this ,earlier, tven though suspicions and blame lay on the shoulders of innocent men. In justice, however, to all concerned, I may state that the Festival this year passed off in a tolerably successful manner. The Committee was singularly active, and the efforts of the leader and organist merit consideration. That the Festival could have been immeasurably better, none can deny but the best was obtained under the adverse circumstances. Considerable dissatisfaction was expressed amongst members of the choir on account of their being divided, some being placed in the choir seats and the remainder in the congregation. Such an arrange- ment represented the loss of so much vocal power, which was already deficient by the comparative small number of men in the choir. Assurances have been given that the arrangements of future Festivals are to be altered, and that the feelings of the choir and others immediately concerned are to be given their due consideration. For the successful con- tinuation of these festivals and other movements affecting the interests of Welsh people in London, it is to be earnestly hoped that these assurances will be fulfilled. In conclusion may I suggest that a representative, in addition to the organist or leader of each choir, be elected to sit on the committee ? I venture to express the opinion that the London Welsh Church choirs would then respond more willingly and readily in support of an institution which is theirs by right of birth and nationality. I am, Sir, Yours, etc., 35, Sharsted Street, C. MORGAN. Kennington Park, S.E. GWYL GENEDLAETHOL Y CYMRY (?) YN EGLWYS GADEIRIOL ST. PAUL, 1905. At Olygydd y "LONDON WELSHMAN." ANWYL SYR,—Yr oeddym wedi arfer meddwl ein bod yn meddu syniad lied gywir am ystyr y ddau air uchod "Cwyl Genedlaethol," ond wedi myned i Eglwys Gadeiriol St. Paul, nos Fawrth, yr 28ain cynfisol, y mae yn amlwg ein bod ni neu ran fawr o Eglwyswyr Cymreig Llundain o dan gamargraff dwfn, oherwydd ni fuom yn dystion o ddim llai "cenedlaethol" yn ol ein barn ni na'r gwasanaeth a gynhaliwyd yn St. Paul. Anglican- aidd o angenrheidrwydd oedd natur a threfn y gwasanaeth, ond ar yr un pryd dylasai fod mor nodweddiadol Gymreig ag oedd bosibl a dan yr amgylchiadau. Yr oedd y darlleniad o'r gwasanaeth yn bobpeth ag y gellid ei ddymuno, traddodwyd y bregeth hefyd a lleferydd uchel" ac yr oedd mwy o'r cenedlaethol ynddi nag unrhyw ran arall o'r gwasanaeth gresyn fod cynifer o gadeiriau gweigion yn ymyl y pwlpud tra yr oedd y cannoedd yn selyll o'r tu 61 yn methu caellle i eistedd. Un o'r pethau mwyaf "cenedlaethol" sydd genym fel Cymry ynglyn a chrefydd ydyw ein canu cynulleidfaol, ond drwg genym orfod addef mai yn y cyfeiriad hwn y darostyngwyd yr "Wyl" i fod yn farce Canwyd y Chants a'r Responses yn weddol dda, er na wyddai yr undyn beth a genid, oherwydd mai Saeson (!) oeddynt ran fawr o'r cor. Am y Magnificat" a'r Nunc Dimittis," anhawdd gwybod pa farn i draethu ar y datganiad oherwydd ni chlywsom fawr ddim ond y band: credwn mai gwell o lawer fuasai canu y rhai hyn ar gor-ganau (chants) adnabyddus heb y band, er mwyn bod yn gyn- ulleidfaol, ond o bob peth buasai pob dyn yn disgwyl cael canu emynau mewn modd cenedlaethol a chyffredinol mewn, ynulliad Cymreig, ond dyma lie y siomwyd ni
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
ADVERTISE IN "THE LONDON WELSHMAN." -2w- It will Pay You.
"BETH ELLIR WNEYD?"
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
fwyaf. Yr oedd pump o emynau wedi eu trefnu, yr oedd y geiriau a'r tonau i'r ddau emyn cyntaf yn hollol anadnabyddus i gynulleidfaoedd Cymreig. Y trydydd emyn ydoedd Pwy welaf o Edom yn dod," a'r pedwerydd Marchog Iesu yn Ilwyddianus," ond wele y ddau emyn buddugoliaethus a milwrol hyn wedi eu trefnu ar donau lleddf Carnarvon ac Alexander Wel, yr oedd peth fel hyn yn ddigon a gwneyd i ddyn ddymuno anghofio ei holl Gymraeg a gwadu ei fod yn Gymro, a gwaeth fyth, y don olaf wedi ei chynganeddu o'r newydd. yn salach ac yn fwy anghynulleidfaol nag y gwelsom don erioed. Y pumed emyn ydoedd Beth sydd i mi yn y byd," ar "Aberystwyth." Yr ydym yn methu yn glir a deail beth yw cymwysder yr em) n yma at Wyl Cenedlaethol," ac yma etto gwelwn fod rhywun yn barod wedi dechreu llofrudcio gwaith yr anfarwol Dr. Joseph Parry, oherwydd yn yr argraffiad sydd o'n blaen ac a ganwyd yn St. Paul, y mae amryw gordiau yn hollol wahanol i bob argraphiad arall o'r don sydd genym yn ein meddiant. Clywsom am Philistiaeth enwadol yn Nghymru," ond dyma waeth fyth,—humbug a rhagrith cerddorol, eglwysig a chenedla-thol, ac y mae yn warth i ni fel cenedl fod y cyfryw yn cael ei ganiattau a'i barhau o flwyddyn i flwyddyn. Gwyl Genedlaethol y trefniadau a'r cyfarwyddiadau yn Saesneg, naill hanner y cor yn Saesori. Yr arweinwyr yn hanner Saeson ac yn gwasanaethu mewn Eglwysi Seisnig bob Sul, a byth yn gweled y tu fewn i addoldy Cymreig mewn blwyddyn. Nid ydym am fod yn ol i neb mewn teyrngarwch i'r Brenin ond mewn Gwyl Genedlaethol Gymreig, credwn y dylai yr Anthem Genedlaethol Gymreig gael y flaenor- iaeth, ond dim son am dani yn St. Paul, er y canwyd "God Save the i King," fel swm y cwbl a g ybuwyd. Nid rhyfedd fod un o Eglwysi Cymreig y ddinas wedi gwrthod cydymffurfio yn y fath ffug, a goreu po gyntaf i bob Eglwys Gymreig a phob Cymro sydd ganddo rywfaint o hunan barch a gwaed Cymreig yn ei wythienau dorri bob cysylltiad a'r fath ysgandal a gynhelir yn St. Paul yn flynyddol, ac a gamenwir "Gwyl Genedlaethol y Cymry." EGLWYSVR. "BETH ELLIR WNEYD?" At Olygydd Y "LONDON WELSHMAN." MR. GOLYGYDD,—Yn y rhifyn diweddaf gofynir y cwestiwn uchod. Fel un wedi cael cipdrem drwy ym- wneyd yn y cylch cenhadol (gyda'r cenhadwr dwyreiniol), caniataer ychydig awgrymiadau. Sut i geisio dod o hyd i'r crwydriaid ? Cydmerir y dyn a dafad, a gwyddom am honno na ddychwela byth heb fyned i ymchwilio am dani. Y mae dau ddosbarth ar goll, sef y gweddol eu hamgylchiadau, a'r tlodion Achos crwydriad y cyntaf efallai ydyw tramgwydd neu esgeulusiad o ddyledswyddau personol crefyddol. Chwilier am y cyfryw mewn ysbryd cariad, ac aduner hwy a'r hen achos neu achos crefyddol arall y byddont fwyaf cartrefol a defnyddiol ynddo. Achos crwydriad y Hall ydyw tlodi, yn codi oddiar amgylchiadau megys afiechyd personal neu deuluaidd, neu allan o waith. Y mae y dosbarth tlotaf i'w hennill (nid eu prynu) trwy dynerwch a chynorthwy—lawer o honynt a'u calon yn y capel, ond heb ddillad cymwys, neu dan bwys pryder am eu bara beunyddiol, a'u Iletty. Y mae talentau disglaer, gonest, ym mhlith y tlodion, ac y maent yn Gymry ac yn frodyr a chwiorydd i'r mwyaf cysurus eu hamgylchiadau. Rhai o honynt yn feirdd. eraill yn feis- triaid ar ieithoedd, a gwyddom am un oedd un adeg yn delynores i larll Shrewsbury. Byddai eu talentau o gynorthwy i grefydd, ac o'u codi i'r lan byddai eu cyf- raniadau yn gynorthwy i'r achos, a'u heneidiau yn werth eu cadw. Pwy sydd i wneyd y gwaith ? Y mae gan y gweinid- ogion ddigon i wneyd i ofalu am gyfarfodydd y Sabboth a'r wythnos, ac ymweled a chleifion yr eglwys. Y mae rhyw hanner dwsin o genhadon ar gyfer holl Lundain. Arwydd o ddidwylledd y Diwygiad fyddai gweled dwsin o volunteers o bob eglwys Gymraeg yn myned allan mewn ysbryd cenhadol at eu brodyr a'u chwiorydd, gan gofio "a throi o rywun ef." Frodyr ieuainc anwyl, paham yr eisteddwch yn segur pan y mae cyfleusderau i chwi fod yn foddion i ychwanegu at nifer yr eglwys, i ddwyn cysur i galon rhywun mewn pryder, a dedwydd- wch i'r cylch teuluaidd. Beth ellir wneyd? Nis gwyddoch, os na wnaethoch brawf. Ceir anhawsderau, ond i'w goresgyn y gwnaed hwy. Faint yn yr eglwysi tra y mae gwres y Diwygiad, a benderfyna weddio am fod yn offeryn yn y cyfeiriad hwn. Gallwn sicrhau fod gwobr a phleser yn y gwaith, ac y mae cael ysgwyd Haw a rhywun sydd yn chwilio am y ffordd yn ol, ond yn methu, yn cynyrchu trydaniaeth o gydymdeimlad annes- grifiadwy yn y galon. Peidier dywedyd nis gallaf, heb yn gyntaf wneyd ymdrech. I, Swaton Road, Bow, E. MAELOR. THE ALBERT HALL EISTEDDFOD. To the Editor of "THE LONDON WELSHMAN." SIR,-It was most gratifying to me to learn that the tenor "prize went to a Middlesbrough Welshman. Com- ment on Mr. James's letter is needless, as the ignorance and misunderstanding displayed is beside the point raised by me. Another correspondent, Mr. John Harding, a competitor too, emphasises my protest, and one cannot help regretting the lack of foresight in dealing with this section at the Albert Hall. I was sorry to read the letters of ".Edno" and Mr. Child, both exposing irregularities of a serious nature, and from which I should be glad to see our National Festivals purged. Thanking you, Sir, and with apologies, I remain. March nth, 1905. NOT A COMPETITOR. THE HOLYHEAD HEROES. To the Editor of THE LONDON WELSHMAN." Sir,-May we ask the influence of the LONDON WELSHMAN to help us in assisting the widows and children of the five gallant men who sacrificed their lives in attempting the rescue of sailors m danger of shipwreck at Holyhead, on Sunday, February 26, at 2 a.m. ? One of the dead boys was granted a parchment for personal life-saving a short time ago. The case of Thomas, who leaves a widow and five children, is especially sad, while Evans and Bell were the sole sup- port of their mothers. The names of the other two men are Richard and William Owen. Any amounts may be paid to the National and Pro- vincial Bank, also the North and South Wales Bank at Holyhead.—We are, &c., ROBERT ROBERTS, Chairman. TOM JOHNSON, Î Hon. Captain R. THOMAS, j Secretaries. Council Chambers, Holyhead, March 10.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
AT EIN GOHEBWYR Y mae ein gofod mor brin eto yr wythnos hon fel y bu raid i ni adael allan amryw ysgrifau a llythyrau. Caiff eiddo Eisteddfodwr," Disgybl," a Working Man ymddangos yn ein nesaf.
The Children's ,Column.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
The Children's Column. —— My DEAR NIECES AND NEPHEWS, I hope you are all quite jolly after another week's school, play, and sleep. Some of you evidently are, to judge from your letters. Such nice notes you send me, that when I read them I feel quite young again. And some of you delight in asking questions and giving me poses and puzzles. Well, go on, I will answer after I have made them out. But I give you several days to answer my questions, therefore you must not expect me to be able to solve all your riddles in a moment. It is difficult to find space for the answers to the questions of March 4th. Some of you have sent a very long list of Welsh prepositions, and I am somewhat doubtful if you wrote them from memory or copied them out of some book or other. The Welsh equivalents of out of into, beyond, below, by, underneath, about, are 0, o'r, i, i'r, tuhwnt, tudraw, islaw, gerllaw, 0 dan, 0 gylch, 0 gwmpas, 0 ddeutu. Some of you say that you were puzzled by part of the third question. And I am not much surprised, because the letter a is never an article in Welsh. What I meant was a particle, but the printer left out the p. Now, it may be that you do not quite understand what a particle of language is. You know what a particle of dust is, especially when it gets into your eye. It is such a small thing that we rarely take it into account at all. Now, that's what a particle in language is. In the older languages such small things were not reckoned as parts of speech at all. And in many Welsh sentences the a is small matter of that kind. Here is a good instance Efe a a drosom drwy Loegr a Chymru a chleddyf yn ei law." In that sentence a is used four times. The first is a particle, second a verb, third a consonant, fourth a preposition. Some grammarians would call the first a an affirmative adverb, but in my opinion it would be much better to call it a particle (Welsh, manyri) in all such cases. That is enough teaching this time. Oh yes, I almost forgot to say that the best this week is J. H. T. Now for another set of tasks. What do you think of these ? i. A Welsh proverb (fill in missing conso- nants) e** wy** *w** *aw* e**i* 2. Who was the Welsh Prince or Chieftain who kept his Court at Aberffraw, in Anglesea ? What was the end of him ? 3. How would you translate the following into Welsh:—1 heard the nightingale; I smelt a rat; the food tasted sour to me I feel it cold I felt myself ill. Send as usual by Thursday, to Wncwl Huw," care of LONDON WELSHMAN. 45, St. Martin's Lane, W.C.