Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

4 erthygl ar y dudalen hon

Qohebiaethau.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Qohebiaethau. [Nid ydym mewn un modd yn gyfrifol am syniadau ein gwahanol ohebwyr.] "CYMRU GREFYDDOL." At Olygydd y "LONDON WELSHMAN.' SYR,—Yr wyf yn deall mai eich arwyddair ydyw, Rhydd i bob dyn ei farn, a phob barn ei llafar." Mae gwir angen yn ein plith ni fel Cymry am gyfrwng i ddatgan ein barn yn rhydd, heb fod yn rhwymedig i nac enwad na phlaid. Ac nis gwn am unrhyw le mwy priodol i ddwyn hyn oddiamgylch na Llundain, nid yn unig am mai hi ydyw y Brif-diinas ac y dylai v wasg Cymreig gael ei chynrychioli ynddi, ond hefyd am ei bod o bosibl heb fod gymaint o dan ddylanwad Ileol megis yng Nghymru. Sylwadau ar yr adfywiad a'r diwygiad yng Nghymru wyf yn ddymuno gyflwyno i'ch darllenwyr. Nid wyf wedi derbyn yr holl rifynau cyhoeddedig o GYMRO LLUNDAIN feallai fod rhywun wedi fy rhagflaenu gyda sylwadau c'r fath, a pe felly afreidiol ydyw fy ngwaith, chwi wyr. Mae rhai,ac yn eu plith amryw broffeswyr ac arweinwyr crefyddol, yn amheu a ydyw yr adfywiad a'r diwygiad presenol yng Nghymru o darddiad Dwyfol. Fe'n dysgir mai "wrth eu ffrwythau yr adnabyddir hwynt." Wel, mae tua phedwar-ugain mil wedi eu diwygio, a'r oil yn gallu llefaru fel un arall o'u blaen—" Lie yr oeddwn i yn ddall, yr wyf yn awr yngweled." Lie yr oedd tyngu a rhegi meddwdod ac afradlonedd, dyled a chybydd-dod, cenfigen ac ymrysonau, gwelir rhinwedd, sobrwydd, gonestrwydd, cymwynasgarwch, addfwynder, daioni a chariad. Onid ffrwythau yr Ysbryd" ydyw y pethau hyn? Yna o Dduw y maent, ac nid o ddiafol, oblegid teyrnas wedi ymranu yn ei herbyn ei hun ni saif." Os oes rhai o honynt yn ymddwyn megis dipyn yn hyf ac yn afreolaidd yn eu gorfoledd, dylid cyd-ddwyn a hwynt. Ystyrier beth all fod, pan ar eu hedifeirwch a'u ffydd yng nghariad Duw trwy Iesu Grist, y mae yr Ysbryd yn sisial yn ddistaw yn eu calon, Ha, fab, maddeuwyd i ti dy bechodau dos, ac na phecha mwyach." Onid ydyw acho, eu gorfoledd yn fawr? A pha ryfedd i rai o'r fath, heb fod dan ddisgyblaeth grefyddol, ymollwng yn eu hafiaeth o lawenydd, yn eu cri a'u canu, ar draws trefn osodedig a seremoniol. Nid yr unrhyw eu teimladau hwy a'r rhai sydd wedi eu magu dan ddylanwad crefyddol ar hyd eu hoes. Na ddiystyrer hwy, na throer cefn arnynt, os ydyn. hwy, y rhai sydd wedi eu cyflogi y drydedd, y chweched, y nawfed, neu yr unfed-awr-ar-ddeg, yn derbyn yr un gorfoledd ac a dderbynia y rhai a gyflogwyd yn nechreu eu hoes. Yn hytrach, cyfarwydder a chynorth- wyer hwy i ymlynu yn ffyddlon yn eu gwaith o ddydd i ddydd. Bydder amyneddgar 1iC addfwyn i'w disgyblu i reoleidd-dra a gweddeidd-dra, ac i ymarfer eu hunain i dduwioldeb. Hefyd, os a rhai ar goll, ceisier hwy fel y ddafad go.ledig. Os cilia rhai yn gyfangwbl, cofier mai felly y bu gyda dilynwyr lesu ei hun, ac felly gyda'r Apostolion. Ac os oes rhai rhagrithwyr yn eu plith, oni ddywedwyd yr hauir efrau ym mhlith y gwenith. Ac os oes rhai yn weiniaid, yn meddwl ac yn dychmygu yr hyn nad yw, na ddifrier hwy, eithr cydymdeimler a hwy. Na wnsler dim i ddiffodd yr Ysbryd. Nid yn unig mae tua 80,000 wedi eu diwygio, ond pa faint mwy o br-iffeswyr crefyddol oedd gynt yn "glaiar,- nid yn oer nac yn frwd," sydd wedi cael eu deffro i sel a gweithgarwch ysbrydol ? Y mae yr Eglwys Wladol wedi agor ei phyrth cyssegredig i gyfarfodydd gweddi a rhydd-ymddiddan defosiynol. Nid peth bychan ydyw y symudiad hwn, pan gohr am ei hymlyniad wrth ffurf weddi, ac nad arferai roddi lie i neb fel pre^ethwr na chynghorwr yn yr Eglwys ond yr ordeiniedig a'r lleygwyr trwyddedig. V rhyddid hwn ydyw grym llwyddiant yr Eglwysi Rhyddion. Mae yr adfywiad wedi bod yn foddion i gychwyn symudiad ynyriawn gyfeiriad, a phwy wyr nad yw i arwain i undeb crefyddol-i fod yn gytun ac yn frawdol mewn cydweithrediad er llwyddiant teyrnas lesu Grist. Yreiddoch, J DISGYBL. A WELSH READING ROOM. To the Editor of "THE LONDON WELSHMAN." SIR,—Kindly allow me a little space in your paper to dr"w attention to the immediate need of establishing a Library for the Welsh working people in London. I would not confine it simply to the lending of books, but would suggest that it contain a reading room, where one would be able to see the papers from Wales also, if possible, a smoking room, where the working men could meet and discuss topics of interest with relation to Wales or Welsh events taking place in London. Of course, I am fully aware that there is a proposal to form a Club for the Welsh ar,stocrats, in London, but has anything been done towards uplifting the working community of the elsh in London ? I remain, &c., WORKING MAN. JEWIN EISTEDDFOD. To the Editor of THE LONDON WELSHMAN." DEAR MR. EDITOR,-Will you kindly allow a small space in your valuable paper to draw your readers' attention to what seems to me to be coming an evil Draciise among us Welshmen in London. The most glaring and evident thing in an adjudicator in these small eisteddfodau is inconsistency. At the above eisteddfod, the musical adjudicator, in giving his decision, constantly repeated during the evening that if a soloist or any party went out of tune they were disqualified for the competition. Yet when giving his adjudication on the chief piece, he said the second party, it is true, went out of tune, but that did not make much difference. Where is the consistency ? The second party broke up the tune of the piece to suit themselves, and did so with impunity. The tenors missed their critical tune at the final cadence, but the adjudicator did not notice it. The first choir sang too quick, he said but evidently he had not seen the author's marks on the copy. I would not expect such inconsistency even from a dressmaker's improver, much less from a musician. Yours truly, EISTEDDFODWR. "DROS Y BRYNIAU." To the Editor of "THE LONDON WELSHMAN." DEAR SiR,—Your South Wales correspondent fell into a slight error in your last week's issue when he stated that the above hymn was written by Williams, Pantycelyn, when that celebrated hymnologist was crossing over a mountain into the Rhondda Valley. What he did write was the English version, O'er those gloomy hills of darkness," etc., and the Welsh version, as we have it, was translated by the Rev. John Williams, Pantycelyn. The hill which your correspondent refers to is Penrhys, which divides the two Rhonddas,—the Rhondda Fawr and the Rhondda Fach. It may be of interest to your readers to know that this is not the only di-tinction claimed for Penrhys. There is an old tradition, which, although refuted by competent histo'ians, states that on this hill, Rhys ab Tewdwr fought his last battle with the Normans, and was slain. But more interesting for students of history is the tragic prominence which the old hill occupies in the capture of that unhappy and un- fortunate monarch, Edward II., or Edward of Carnarvon. The Rev. John Griffith, in his admirable book on Edward II. in Glamorgan, quotes Dr. J. Gwenogfryn Evans, in his Report on MSS. in the Welsh Language," Vol. I., Part IT., page 364, who gives the following extract from a "Briff Chronicle (in Latin)," at Peniarth. I give the English translation: "In 1326 was the war concerning the Queen, called in Welsh. Rhyfel y Frenhines, in which King Edward, known as Kairnarvon, was captured, to- gether with Hugh de Spenser and many other dis- tinguished men, at Penrhys, in Glinrothse, who were taken by divers parts into England and there exter- minated." A monastic establishment in connection with the cistercian abbey of Llantarnam, Mon., once existed where to-day the farm of Penrhys Ucha' stands, and it was while he was being led by two monks from this establishment to Llantrisant that he was handed over by those monks to spies from the Queen's party who made him captive. As Mr. Griffith aptly remarks, "It is a melancholy coincidence that the place is associated with the downfall of two kings—the one the last 'King' of South Wales, the other the first Welsh King of England," I, Robert Street, Pentre. EVAN DAVIES.

ANSWERS TO CORRESPONDENTS.

Advertising

The Children's Column.