The London Welshman

Mr. Merlin Morgan, Conductor of the London Welsh Male Choir. Conductor of the London Welsh Musical Society. Organist and Choirmaster of Charing Cross Welsh Chapel. Challen Gold Medallist of the R.C.M. Professor of Pianoforte, Organ and Singing at the L.C.M. Lessons given in Pianoforte playing, Organ playing, Accompanying, and Singing. xceptional opportunities for Organ practice given to Organ pupils Engagements accepted as Solo Pianist, Accompanist, and for Organ Recitals. Also as Adjudicator for Eisteddfodau. For terms and vacant dates, apply to- 6, Colville Mansions, Bays water* W. Teaching Rooms- 136, Shaftesbury Avenue, W.

BRWYDR Y LLEOLIAD. GAN MABINOGYN. Y mae Mr. Shirgar Jones wedi rhoddi syniad newydd am le i'r Amgueddfa a'r Llyfrgell Genedl- aethol. Y mae Llundain fel man eu lleoliad yn fwy addas lawer nag yr ymddengys ar yr olwg gyntaf. Hi sydd wedi bod yn brif-dref y Cyniro ers canrifoedd. Hyd yn hyn lodger ydyw y Cymro wedi bod yn nhy y Sais, ac hyd nes y daw yn ddigon gwrol a chadarn i ddechreu aelwyd iddo ei hun, gwell iddo gymeryd beth gaiff o dan aden gysgodol y Sais. Pethau i'r ieuainc yw yr Amgueddfa a'r Llyfrgell, a phrin y mae yna fachgen na lodes ieuanc yng Nghymru na fu yn aros rhyw gymaint yn Llundain. Pa faint o Gymry sydd wedi gweld Castell Caernarfon er ei fod yno cyn cred (?), ac yn un o gywreinfau mwyaf Cymru ? Nid yn unig y mae Ph.D.'s Cymru yn dod i Lundain bob un, ond daw ambell i fossil yma hefyd, pa un ellid gadw fel cywreinbeth. Os gellid cael yr Amgueddfa i Lundain gellid cyn hir symud Castell Caernarfon a'i roi oddi mewn iddi, ac o dipyn i beth gallai pob Cymro weled y Wyddfa o fewn i'r muriau. Y mae Cymry Fyddion Llundain wedi cynllunio pethau mwy Mabinog- aidd na hyna.

Colofn y Gan. Nos Fercher nesaf cynhelir cyngherdd mawr- eddog yng nghapel Clapham Junction, ym mha un y bydd llu o gantorion poblogaidd yn gwas- anaethu. Y NOSON ganlynol cynhelir Cymanfa Ganu y Methodistiaid Calfinaidd yn Jewin. Y mae y tonau a'r emynau wedi eu dethol yn dda eleni. FEL y gwelir mewn colofn arall, y mae y trefniadau ynglyn a'r budd-gyngherdd a gynhelir yn Holborn Town ar y i8fed o'r mis hwn wedi eu cwblhau. AR y Llun canlynol (sef Llun y Pasg) cynhelir Eisteddfod Fawreddog mewn cysylltiad ag Eglwys St Mary, Camberwell. YR un noson fe gynhelir Swper Goffi olaf y tymhor mewn cysylltiad a'r Eglwys Wesleyaidd yn City Road. Y mae'n hysbys i bawb erbyn hyn nad oes neb a wyr yn well na chyfeillion City Road pa fodd i wneyd Swper Goffi. CLYWSOM gor meibion Mr. Merlin Morgan yn ymarfer darnau gogyfer a'r cyngherdd a gynhelir ganddynt ddiwedd y mis nesaf, y noson o'r blaen, ac yn ol pob argoel bydd yn gyng- herdd i'w gofio. EISTEDDFOD SHIRLAND ROAD.-Fel hyn y sieryd Critic am yr adran gerddorol o'r Eis- teddfod hon :—" Cefais fwynhad mawr yng Nghapel Shirland Road, nos Iau yr wythnos ddiweddaf. Mewn ystyr gerddorol yr oedd yr wyl yn [llwyddiant perffaith oblegid amlygwyd drwyddi amryw dalentau addawol. Yr oedd y cystadleuaethau oil o safon uchel, a chafodd y beirniad ddigon o waith gyda'i glorian. Cyfyngaf fy sylwadau i gystadleuaeth y prif gorau, ar ddernyn a ysgrifenwyd er parchus goffadwriaeth am y diweddar Ddr. Joseph Parry, sef Cain beroriaeth gwyna'n brudd (J. H. Roberts),- darn yn cynwys pedwar neu bump o symud- iadau. Daeth dau gor i'r maes, sef un dan yr enw Portobello Road, a'r llall dan yr enw Harrison's Musical Society, y naill yn canu yn Gymraeg a'r llall yn Saesneg. Y cor Cymraeg ganodd gyntaf; ond agoriad diffygiol iawn gaed ganddynt, ac oherwydd 'false start,' chwedl y Sais, bu raid ail-gychwyn. Nid oeddwn yn teimlo yr ysbryd priodol ar y geiriau 'Cain beroriaeth gwyna'n brudd,' ond, o ran hynny, yr oedd yn amhosibl cael y dwysder gofynol oblegid yr oedd yr amseriad bron yn hollol ddwywaith mor gyflym a'r hyn y dylasai fod, a'r mynegiant yn ddiffygiol, ond broddegiaeth dda, a chydbwysedd gweddol dda. Disgynasant hanner ton erbyn cyrhaedd terfyn y symudiad cyntaf, ond dychwelasant i'r cywair priodol yn y symudiad l 'Roedd yr amseriad yn rhy gyflym o lawer yn y fan yma eto, ac a ganlyniad yn colli mewn effaith, a dyna'r hanes drwy y gweddill o'r darn. Yn y sopranos yr oedd cryfder y cor hwn, ond lleisiau amherffaith iawn ydoedd y tenors a'r basses. Nid oeddwn yn teimlo fod enaid y dernyn yn y dadganiad. Yr oedd y cor Seisnig yn fwy ei rif ac yn cynwys, a siarad yn gyffredinol, leisiau addfetach a phurach. Yr oedd y mynegiant gan y cor hwn yn bert, ac agorwyd ganddynt mewn dull rhag- orol. Yr oedd rhai o'r symudiadau yn odidog ac yn rhagori'n ddirfawr ar y cor arall. Yr oedd y donyddiaeth yn dda, yr amseriad bron yn berffaith, yr ynganiaeth yn dda, y dadganiad yn orphenol ac yn wir dda. Yr oedd tuedd i forcio' ymysg y tenors a'r basses. Canwyd y 'Larghetto' yn hynod dda, ond gallesid bod yn well yn yr Adagio sostenuto.' Er hyny, caed llawer gwell syniad o'r darn gan y Saeson na chan y Cymry. Ni oddef gofod i mi fanylu ar y darn drwyddo, ond yr wyf yn credu fod digon o wahaniaeth rhwng y ddau gor; a chan fod rhyddid i bob dyn ei farn ac i bob barn ei llafar, credaf mai y Saeson oeddynt oreu."

A YDYW Eisteddfod Rhyl hefyd wedi troi yn fethiant? Cwyna y beirdd a'r gwyr lien a wahoddwyd i'r wyl gan y pwyllgor nad ydynt eto wedi cael yr un ddimeu at eu treuliau, er fod y cantorion wedi eu talu. Rhy ddrwg wir a'r beirdd yw tro fel hyn. PA nifer o Gymry sydd yn Lerpwl ? Y mae'n amlwg fod yno filoedd lawer ychwaneg nag a geir yn Llundain oherwydd agosrwydd y ddinas i'r Hen Wlad. Y mae yno hefyd lu mawr o gapelau eang a chyfoethog, a sicr nas gallai Evan Roberts sicrhau gwell lie i weithio ynddo nac yn y lie llygredig hwn. MAE amryw o fechgyn a merched ieuainc blaenllaw gyda'r Diwygiad yng Nghastellnedd, wedi dod ar ymweliad a'r ddinas hon, a gweithiant y dyddiau hyn ar ranbarthau allanol Tottenham. Dymunwn iddynt bob llwydd yn eu hanturiaeth. ADNABYDDIR masnachdy Mri. Parry a Rocke, Abertawe, drwy holl Ddeheudir Cymru, am mai hwy yw'r gwneuthurwyr nwyddau gwlan Cymreig goreu yn y lie. Nos Lun diweddaf aeth eu lie ar dan, a llosgwyd y cyfan i lawr, gan wneyd difrod ar eiddo gwerth dros ugain mil o bunnau. UN o hoff ganeuon Cymru am agos i ddeu- naw mlynedd ydoedd, Pa le mae'r Amen ?" Canwyd y cwestiwn hwn filoedd o weithiau ar hyd a lied y wlad, a mawr ydoedd y dyhead am ddychweliad yr "Amen." Y mae wedi dychwelyd yn awr, a chlodfora Gwyrosydd ei ail ymddangosiad yn y llinellau prydferth a ganlyn DYCHWELIAD YR AMEN. Bu Seion yn cwyno yn welw ei gwedd, A'i mynwes yn oerllyd a distaw fel bedd, Tan wawd y gelynion yn plygu ei phen, Bron torri ei chalon ar ol ei Hamen Ond diolch i Dduw, mae'r Amen yn fyw, A diolch a'i dagrau mae Seion i Dduw. Pan welwyd y deigryn ar rudd y set fawr A deigryn o'r pwlpud yn syrthio i'r llawr, Cwrdd naw bore Sabboth yn danllyd dros ben, Fe fethodd y nefoedd a chadw'r Amen, 0, ddwyfol Amen adfywiol Amen Mae deigryn mewn gweddi yn siwr o'r Amen. Pan ddaeth yr Amen, daeth Ilonaid ei gol 0 ddefaid crwydredig i'r gorlan yn ol. Prif arwyr y gelyn yn Seion sy'n awr Yn uwch eu Hamenau na chewri'r "set fawr." 0 swynol Amen nefolaidd Amen Byth mwyach yn Seion 0 aros, Amen. 0 cofied ein Pwlpud a'n hanwyl "sêt fawr" A'r seti sy'n orlawn o'r nefoedd yn awr, Er cadw'r Amenau yn Seion yn fyw, Yn daer yn y dirgel rhaid bod gyda Duw. Byw wnelo'r Amen, byw fydd yr Amen. Ni wel tragwyddoldeb mo farw'r Amen. YN 01 yr hysbysiadau diweddar, bydd i'r Parch. Hopkin Rees, y cenhadwr Cymreig enwog yn China, gyrhaedd i'r wlad hon ddiwedd y mis presenol.