Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
MARWOLAETH MR. ROBERT DAVIES,…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MARWOLAETH MR. ROBERT DAVIES, BODLONDEB. Bydd yn ddrwg gan filoedd glywed am farwolaeth Mr. Robert Davies, Bodlondeb, ger Bangor, yr hyn a gymerodd le am bedwar o'r gloch boreu dydd Gwener. Y mae ei glod fel gwr haelionus ar daen ar hyd y wlad. Helpodd achosion da yma a thraw, a bydd yn golled ddirfawr i dlodion siroedd Caernarfon a Mon. Ganwyd Mr. Davies yn y flwyddyn 1816, ac yr oedd yn fab i Mr. R. Davies, Llangefni. Cadwai y tad fasnachdy lie y gwerthid pob peth o'r bron, a ffynai masnach yno. Yn raddol, darfu i John, y mab hynaf, ddadblygu masnach coed yn Mhorthaethwy. Arweiniodd hyn i brynu llongau; ac yn y diwedd aeth son am fasnach coed a llongau Davies y Borth." Athrylith fasnachol y teulu oedd y Mr. John Davies hwn, a bu farw bum' mlynedd a deugain yn ol. Fel y llwyddai y fasnach, fe werthodd Mr. Richard Davies yr hynaf y fasnach yn Llan- gefni, a chafodd ei phrynu gan y diweddar Mr. Charles Pierce, yr hwn a fu yn Faer Bangor. Oddeutu yr adeg yma, darfu i'r ffirm godi ffowndri yn Nghaernarfon, ac wedi hynny fe'i gwerthwyd i'r Mri. H. Owen a'r Mab. Ar y pryd yr oedd y boneddwr ymadawedig sydd yn destyn hyn o sylwadau yn cyfyngu ei hun at y fasnach yma Bu Mr. Robert Davies yn bartner yn y cwmni llongau a elwid Hughes and Co. a pherchenogent ar un adeg ddeg ar hugain o longau hwylio mawrion. Yn ychwanegol at hyn yr oedd yn bartner yn y fasnach coed sydd yn awr yn dwyn yr enw William Roberts and Co., Limited," ond a adnabyddid gynt fel "R. and R. Davies." Yr oedd hefyd yn berchenog etifeddiaeth fawr ym Mon, a chyd-berchenog a'i frawd, y diweddar Mr. Richard Davies, yr Arglwydd-Raglaw, ac ar un adeg a fu yn aelod seneddol dros Fon, mewn etifeddiaeth fawr arall, a honno hefyd yn Sir Fon. Meddai eto etifeddiaeth fawr yn Sir Dublin. 0 ran ei gredo crefyddol Methodist Calfinaidd oedd y diweddar foneddwr. 1'r enwad yma cyfranodd filoedd o bunau. Fel yr ennillai yr arian yn rhwydd, felly yn rhwydd y cyfranai. Rhoddodd filoedd lawer o bunau at Gymdeithas Genhadol y Methodistiaid Calfinaidd; talodd ddyled llu o gapelau; cyfranodd at helpu achosion crefyddol mewn gwahanol fanau; a phwy sydd yn gwybod faint a roddodd yn ddistaw i helpu hwn a'r Hall ? Hysbys i dlodion Mon ac Arfon am ei haelioni; canys unwaith yn yr wythnos gwelid tyrfaoedd o'r ddwy sir yn cyrchu at ei balasdy i gael blawd. Bydd bendith y tlodion hyn ar ei ben. Meddai y boneddwr amryw agweddau rhyfedd ar ei gymeriad mewn llawer modd yr oedd yn wahanol i ddynion yn gyffredin Gwr dibriod ydoedd, syml ei arferion ac er ei holl gyfoeth mawr, nid ymhyfrydai efe mewn moethau. Yr oedd yn Ynad Heddwch ym Mon ac. Arfon. Efe oedd Uchel Sirydd Sir Fon yn y flwyddyn 1862
MARWOLAETH Y CANON D. WALTER…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MARWOLAETH Y CANON D. WALTER THOMAS. Drwy farwolaeth y Parch. Canon D. Walter Thomas, ficer Caergybi, y mae esgobaeth Bangor wedi colli un o'i chlerigwyr mwyaf blaenllaw, a Chymru wedi colli gwladgarwr cynnes galon. Fel Mr. Thomas, St. Ann, Llandegai, yr adwaenid ef oreu, ac y daeth yn adnabyddus. Bu yno am bymtheng mlynedd ar hugain, a choronwyd ei ymdrechion a llwydd- iant mawr. Llanwodd y swydd o Arolygydd Ysgolion am rai blynyddoedd; bu yn Ddeon Gwladol am chwarter canrif, ac yn ysgrifenydd y gangen Gymreig o'r Gymdeithas er Lledaenu Gwybodaeth Gristionogol. Drwy ei ymdrechion ef yn benaf y sefydlwyd Cenhadaeth Eglwysig Esgobyddol ymhlith Cymry y Wladfa Gymreig ym Mhatagonia. Bu am beth amser yn golygu yr Amdiffymad a'r Haul, a chyhoeddodd amryw gyfrolau yn Gymraeg a Saesneg. Ryw ddeng mlynedd yn ol cafodd ficeriaeth Caergybi gan Goleg yr Iesu, Rhydychain, ac er fod ei iechyd wedi ei amharu i fesur y pryd hwnnw gan orlafur a byw cyhyd ar le mor noeth a digysgod a Mynydd Llandegai, ymdaflodd i'w ddyled- swyddau gydag ymroddiad mawr, gan ennill ffafr pawb a ddeuent i gyffyrddiad ag ef. Yr oedd ei ysbryd hynaws, ei degwch, a'i safle amhleidiol mewn gwleidyddiaeth, yn ogystal a'i genedlgarwch twymn, yn ei gwneyd yn amhosibl i neb beidio teimlo yn anwyl tuag ato. Mab hynaf y diweddar Mr. Evan Thomas, Pontfaen, ger Llanbedr yng Ngheredigion, ydoedd y Canon Parchedig. Ganwyd ef yn 1 "829. Derbyniodd ei addysg yn y Mumbles, Coleg Llanbedr, a Choleg yr Iesu, Rhydychain. Efe oedd y cyntaf i ennill Ysgoloriaeth Powys. Ordeiniwyd ef yn 1852, a bu yn giwrad ym Mhwllheli a Thremadog, ac yn dal bywiolaeth Penmachno cyn myned i St. Ann's. Priododd un Miss Fisher o Birmingham yn 1871, boneddiges dalentog, yr hon, er ei bod yn Saesnes, a ddysgodd Gymraeg yn drwyadl, fel ag i fedru ei harfer fel pe yn iaith enedigol iddi. Adwaenir Mrs. Thomas mewn cylchoedd llen- yddol Cymreig fel Morfudd Eryri," ac y mae yn un o'r rhai amlycaf ar lwyfan yr eisteddfod. Heblaw y weddw, gadawodd y Canon Thomas bump o blant-dau fab a thair merch—i alaru ar ei ol. Mae y mab hynaf yn athraw mewn Cymraeg yng Ngholeg Llanbedr.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y modd yr enillwyd un o flaenoriaid enwocaf Sir Feirionydd yn yr oes o'r blaen i ymuno a'r Gymdeithas Ddirwestol, ar ol i'w holl gyfeillion fethu ei berswadio, oedd fel y canlyn Fel yr oedd yn pasio y dafarn ar y ffordd adref o'r seiat daeth dyn allan odan ddylanwad diod, ymaflodd yn ei fraich a chydgerddodd ag ef. Yn y man dywedodd wrtho "Ni waeth pa-beth a ddywed y Dirwestwyr yma, nyni y Cymedrolwyr sydd yn ein lie." Teimlodd i'r byw wrth y sylw, a gwelodd ei bod yn bryd iddo symud o'r lie yr oedd, ac felly y gwnaeth. Onid ydyw yn bryd i lawer tebyg iddo i newid eu dosbarth?
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
E. He JONES, 179, Aldersgate St., E.C., and 41, Stroud Green Road, N. For a good Winter Overcoat give me a call before ordering elsewhere, from 35/- Cheviots. Lounge Suits from 4:22/■* Guaranteed for hard wear. Well recommended, and' your custom respectfully solicited. Ladies' Costumes from 2! guineas.
Am Gymry Llundain.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLAW ANGEU.—Daw'r newydd fod eglwys y Boro wedi colli un o'i ffyddloniaid yn marwol- aeth Miss Davies, 2, Queen Street, St. Martin's Lane. Bu Miss Davies yn nychu'n hir, ac mae cydymdeimlad llu o gyfeillion a'i chwaer a'i pherthynasau sydd mewn galar dwys ar ol colli cymeriad mor dyner a siriol o'u plith. NADOLIG PRUDD.—Tra roedd y byd o'r tu- allan yn llawenhau yr oedd galar a thristwch yn nghartref Mr. W. P. Jones, Stoke Newingtcn, oherwydd bu farw'r gwr poblogaidd hwn yn anterth ei ddyddiau ar ol ychydig wythnosau o gystudd poenus iawn. Gadawodd weddw a naw o blant yn amddifaid, ac mae cylch eang o'n cydwladwyr yn cydymdeimlo a hwy yn eu colled enfawr a'u galar dwys. Yr oedd Mr. Jones a'r teulu yn aelodau blaenllaw yn nghapel Mr. Gibbon. BATTERSEA RISE.-Nos Nadolig cynhaliwyd cyfarfod adloniadol a chystadleuol yn y lie uchod. Mr. D. R. Davies, Balham, oedd yn y gadair, a chadeirydd iawn ydoedd. Yn yr adran amrywiaethol cipiwyd y rhan fwyaf o'r gwobrwyon gan Mr. E. Williams, Battersea. Anfonwyd saith o gyfansoddiadau barddonol go dda i'r gystadleuaeth. Testun, "Dydd Nadolig." Dyddorol oedd y gystadleuaeth hon am mai cadair oedd y wobr. Er nad oedd gymaint o ran maintioli a chadair genedlaethol, yr oedd yn llawn mor bwysig, am mai boneddiges ieuanc enillodd, sef Miss J. Williams (Glasfryn), Battersea. Campus ydoedd y gystadleuaeth ar ydon "Caersalem," yn agored i'r boneddigion a'r boneddigesau, a daeth torf i gystadlu. Rhanwyd y wobr rhwng Mri. Tom Jenkins, Battersea Park, a William Jones, Wandsworth. Yr oedd nifer o fan gystadleuaethau ereill a rhaglen faith o ganu ac adrodd wedi ei threfnu. Y beirniad canu ydoedd Mr. John Jones, A.C., a gwnaeth ei waith yn foddhaus i bawb. CHELSEA.-Nos Sul diweddaf, yng nghapel Markham Square, Chelsea, cynaliwyd watch- night i ddiweddu yr hen ac i groesawu y flwyddyn newydd gan y Parch. Machreth Rees. Rhoddodd anerchiad oddiar y frawddeg yn y Salm, Treuliasom ein dyddiau fel chwedl." Cafwyd anerchiad rhagorol ac amserol. Edrych ar yr ochr oleu 0 fywyd a ddylai pawb wneyd. Optimist yw Mr. Rees. Dymunai am i ni wynebu'r flwyddyn newydd gyda gwyneb siriol ac mewn ffydd a diolchgarwch am y gorphenol. Mae bywyd yn myned yn gyflym fel chwedl, am hynny gwnawn ein goreu o honno i wasan- aethu ein cyd-ddynion a gogoneddu Duw. Cafwyd cynulleidfa dda a chyfarfod rhagorol. DEWl SANT, P ADDINGTON.- TreuJiwyd noson lawen yn ystafell yr eglwys hon ar Boxing Night, pryd y cafwyd gwledd o de a danteithion eraill, ac ar ol hynny rhanwyd yr anrhegion oedd ar y goeden Nadolig. Gellir dweyd fod y goeden dan ei phwysau ac yn edrych yn bur hardd. Cafodd pawb eu boddlcni yn fawr yn yr olygfa, ac yn y rhoddion gawsant. Derbynied pawb ein diolchgarwch diffuant am eu hym- drechion ynglyn a'r goeden. Yn ystod y cyfarfod canwyd yn swynol gan Mrs. D. Roberts, Acton, ac adroddwyd yn feistrolgar gan Miss Emily Thomas. FULHAM.-Da genym ddeall fod llawer o gydwladwyr Mr. Timothy Davies yn dyfod allan y dyddiau hyn i weithio drosto er mwyn iddo enill yr etholiad pwysig sydd ar fin cymeryd lie. Yr oedd Mr. Lloyd George yn Fulham Town Hall nos Fercher, a chafodd dderbyniad brwdfrydig dros ben wrth gefnogi ymgeisiaeth Mr. Davies. Ceir yr araeth yr wythnos nesaf. RADNOR STREET.—Treuliwyd prydnawn dydd Calanyn Radnor Street i ddyddori ac anrhegu y plant, ac amser hyfryd a hwyliog a gafwyd gyda Ijwynt hefyd. Am bump o'r gloch cawsant wledd o de a bara brith, ac nid oes eisieu dweyd iddynt wneyd perffaith gyfiawnder a'r darpariadau ar eu cyfer. Yn dilyn cynhal- iwyd dwy awr o gyfarfod cystadleuol ac amrywiol, o dan lywyddiaeth Golygydd y LONDON WELSHMAN. Enillwyd y gwobrwyon gan Nesta Rees, Claudia Davies, Connie Humphreys, Emlyn Davies, Aneurin Rees, a Richard W. Davies. Cafwyd caneuon gan Miss Laura Jones, Miss Nellie Jenkins, Miss Morfudd Rees, a gramaphone" a reolid gan Mrs. D. Richards, ac adroddiadau gan lu mawr o'r plant. Gwasanaethwyd fel beirniad gan y Parch. Edward Owen, B.A. Ar derfyn y cyfarfod aed at y rhan fwyaf pwysig o'r holl waith,-gwasgaru anrhegion oddiar y pren Nadolig godidog oedd wedi ei barotoi. Caed difyrwch anghyffredin ynglyn a hyn, ac yr oedd pob plentyn yn mynd adref dan faich 0 drysorau. Mae clod neillduol yn ddyledus i'r boneddigesau a'r boneddigion a drefnasant mor ardderchog. Diwrnod agofir yn hir gan blant Radnor Street fydd dydd Calan 1906.— RADNORIAN.