Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
CYMRU A'R ETHOLIAD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYMRU A'R ETHOLIAD. YMHLITH y pedwar aelod cyntaf a etholwyd i'r Senedd dydd Gwener yr oedd Mr. D. Brynmor Jones, dros Ddosbarth Abertawe. Dydd Sadwrn etholwyd Mr. S. T. Evans (Canol Morganwg) a Mr. Tom Richards (Gorllewin Mynwy). Dydd Llun ychwanegwyd atynt y Mri. J. Lloyd Morgan (Gorllewin Caerfyrddin) a J. Herbert Roberts (Gorllewin Dinbych). Afraid dweyd i'r rhai hyn oil gael eu dychwelyd yn ddiwrthwynebiad, a hwy yw blaenffrwyth y cynhauaf yng Nghymru. MAE Llywydd Bwrdd Masnach yn gweithio fel cawr yn yr etholiad, ac yn tramwy drwy y wlad fel comed gan lewyrchu goleuni a gwres. Bu mewn lliaws 0 fanau yn Lloegr yr wythnos ddiweddaf, ac yn Leamington gwrthodwyd gwrando arno. Dychwelodd i Gymru, a bu ar daith mewn'modur drwy Gallestr a Dinbych. Mae y dyddiau hyn yn ei etholaeth ei hun. Yr unig berygl yw iddo dorri i lawr yn ei iechyd Ni fedr neb ddal fel hyn yn hir. MEWN araeth yn Nefyn dydd Llun gwnaeth Mr. Lloyd-George gyhuddiad difrifol yn erbyn ei wrthwynebwyr. Dywedodd fod ei sylw wedi ei alw droion yn ystod y misoedd diweddaf at yr ymgais i lygru yr etholaeth, a bod y peth wedi mynd mor ddifrifol yn awr fel nas gallai beidio cyfeirio ato. Yr oedd amryw achosion wedi eu dwyn ger ei fron, a sicrheid ef gan ei gyfar- wyddwyr cyfreithiol eu bod yn droseddau o Ddeddf Llygredigaethau Etholiadol. Yr oedd y pwnc o erlyn yr euogion yn awr dan ystyr- iaeth. AR yr awr olaf daeth gwrthwynebwr i Mr. Keir Hardie i'r maes yn Merthyr yn mherson Mr. Henry Radcliffe, perchenog llongau, Caer- dydd. Mae teimlad cryf iawn yn erbyn ymgais barhaus Keir Hardie i ddinystrio y blaid Rydd- frydol. Bernir y bydd y frwydr yn un galed, gan fod Mr. Radcliffe yn frodor o Ddowlais, ac yn cael cefnogaeth corff yr Ymneillduwyr yn yr etholaeth. Bu rhywun mor anfud a gosod pelen o ddynameit ar ffenestr adeilad yn yr hwn y cyn- helid cyfarfod o blaid Mr. Ellis Jones Griffith ddiwedd yr wythnos Chwalwyd y mur, ond o drugaredd ni niweidiwyd neb yn drwm er fod pawb wedi eu dychrynu bron i farwolaeth. Hyd yma nid yw y drwgweithredwr wedi ei ddal. YM Mwrdeisdrefi Maldwyn y mae y frwydr boethaf o bob man yng Nghymru, a pha fodd bynnag y try ni bydd y mwyafrif ond bychan iawn. Mae y Cyrnol Pryce Jones yn wr cryf, wedi byw o'i gryd yn y Drefnewydd, yn cyflogi llawer o weithwyr, ac yn foneddwr rhadlon, caredig, a haelionus. Unig obaith ei wrth- wynebydd i'w drechu yw grym y llanw Rhydd- frydol, ac amhoblogrwydd y Ddeddf Addysg. MAE'R Cyrnol Phillips wedi ennill sedd oddiar y Toriaid yn Southampton. Un o wyr Pcnfro ydyw ef, a brawd i'r ddau Phillips sydd yn ymgeiswyr am y seddau dros y sir honno a'i bwrdeisdrefi. Diau y bydd el lwyddiant ef yn help iddynt hwy. MAE rhagolygon Mr. Llewelyn Williams yn hynod o ddisglaer yn Llanelli a Chaerfyrddin. Ymdyrra y gweithwyr o dan ei faner. Talodd y Western Mail deyrnged uchel iddo ddydd Llun drwy gyhoeddi gwawd-ddarlun ohonnc. Nid oes eisieu arwydd sicrach fod y papyr hwnnw, sydd yn deall curiad gwaed Cymru yn lied dda, yn teimlo nad gwr i'w anwybyddu yw awdwr Gwilym a Benni Bach PAN geisiwyd gan Mis. Llewelyn Williams siarad yn un o g) ftrfodydd ei phriod y dydd o'r blaen gwrthododd gan ddywedyd ei bod hi yn ystyried y dylai fod o leiaf un "aelod distaw ym mhob teulu. Eithaf gwir.. MAE yr A'glwyddes Osborne Morgan yn cymeryd dyddordeb mawr iawn yn y frwydr ym Mwrdeisdrefi Dinbych. Ysgrifenodd lythyr at Mrs. Clement Edwards yn dymuno i'w phriod bob llwyddiant, ac yn dadgan yr hyder cryfaf y bydd yn orchfygwr. A therfyna drwy ddweyd 0 fel y buasai fy niweddar briod yn gweithio dros Mr. Edwards. Mae yn amhosibl i mi gredu dim amgen nag y bydd i'w hen gyfeillion anwyl nid yn unig weithio yn egniol am fuddug- oliaeth, ond ei hennill hefyd." DERBYNIODD Maer Caerdydd gynifer a 49 o bapurau enwebu i Mr. Ivor Guest-y nifer liosocaf, mae'n debyg, a roddwyd i mewn dros unrhyw ymgeisydd erioed. Boddlonodd ei wrthwynebydd, Syr Fortescue Flannery, ar lawer llai o nifer. Nid lliosogrwydd papurau enwebu sy'n ennill y frwydr mewn etholiad bob amser. YR oedd un o bapurau enwebu Mr. Lloyd- George wedi ei lenwi gan Undebwyr yng b nghymydogaethau Pwllheli a Chriccieth, yn cael eu blaenori gan Mr. John Ernest Greaves, Arglwydd Raglaw y sir.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
E H. JONES, 179, Aldersgate St., E.C., and 41, Stroud Green Road, N. I"tI .JIJ. For a good Winter Overcoat give me a call bafore ordering elsewhere, from 35/- Cheviots* Lounge Suits from 42/- Guaranteed for hard Luear, Well recommended, and your custom respectfully solicited. Ladiest Costumes from 25 2 guineas* 2 PICTURES. PICTURES.. fc.M'i PICTURES, oott. ,}trand. PICTURES. ■^cHo"6'8 PICTURES. so Large, Varied, and Choice Collection at LOWEST PRICES. 1
Y LLOFFT FACH;.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
a'r merched i'r frawdoliaeth yn un lwmp gyda'u gilydd, yn siarad a hwy yn y modd mwyaf cyffredinol, ac yn eu croesawu 'nghyd fel pe baent i gyd bron yr un gyfer yn debyg i stiwdents mewn coleg. Wedi i'r olaf ddybenu ei 'stori,— "'Rhoswch ch'i," ebe Phil Lhvyd, dan godi'n araf, taro'i droed ar y ffwrwm o'i flaen, a'i law ar ei ben lin—" 'rhoswch ch'i, 'rydan ni 'nabod y plant 'ma bob un, ond ydan ni ? a ma' hyny'n peri i mi feddwl na ddylen ni ddim i gadel nhw i basio mor ddigownt, heb ofyn rhwbeth iddyn' nhw. Mi fydd o fantes i ni, a mi fydd o fantes iddyn' nhwthe hefyd." Yr oedd gwynebau'r hen gynghorwyr yn dangos anghymeradwyaeth er ys meityn, a braidd yn anesmwyth y teimlai'r ymgeiswyr o'r ochr arall; ond yn ei flaen yr aeth Phil Llwyd, a'i lygad ar Robin. Pan ddywedaf wrthych taw gwr y Brynbras oedd Phil Lhvyd, chwi faddeu- wch i Robin am gredu taw ei fficso fe oedd ei amcan, a dim arall. "Mi ddechreua' gyda Robin Lm yma. Wyddost ti dy fod yn bechadur, Robin ? Chwi wyddoch well lawer," ebe Robin, "ond f'alle 'dydach ch'i ddim yn foddlon cyfadde'. 'Sgubellwr ydw I." Taflodd Phil gil ei I) gad i gyfeiriad LLiws y scwl. Nid dyna o'wn i'n feddwl. Wyt ti'n gw'bod dy fod ti'n ddrwg, Robin ? yn bechadur, wyddost ? Dim mwy na ch'ithe, wlrionedd-i," oedd yr atebiad. Yr oedd y gair yna yn fath o air llanw gan yr hen law fynychaf. Wei, mi 'rydw i'n bechadur, Robin, ac yn bechadur mawr." "Mae pawb yn gw'bod hyny,ebe Robin; peidiwch ch'i treio 'nghal I i yfed 'ch eawl ch'i, Phil Llwyd." Glwest ti son am Iesu Grist, Robin ?" "Do." Be' ddyliet ti o hono ? Wei, os 'di'r cwbwl mae nhw'n weud yn wir, dyn gas y ram tosta' oedd o. Ond ma' nhw'n gweud digon o glwydde nes yma na hyny, more's the pity." Un arall o ffrindiau Robin. "Oes genLÎ ened, Robin?" oedd y cwestiwn nesaf. Ond yr ojdd Robin wedi cael digon o'i holi, a thrwy ei fod eisoes yn ddrwgdybus o Phil Llwyd,, trodd y byrddau arno yn reit ddiseremoni fel hyn- Pam 'dach chi'n fficso arna' I o hyd ? F'alle gwed rhai'n bod nhw'n wa'th na ch'i, PIlz'! llwyd, ac y gwedan nhw wrthoch ch'i am Iesu Grist, os 'dach ch'i'n mo'yn cat gafel arno fo. Pam na chaiff chap lonydd tra bo fo'n llonydd ? 'Doedd dim dyben dilyn Robin y'mhellach y ffordd yna. Ond er fod gwr y Brynbras wedi gwneud cas rhagorol, nid yn unig o Robin Bach, eithr o haner dwsin eraill yn yr un fintai, barnwyd taw gwell oedd eu gadael i fyn'd gyda'r gweddill, rhag y buasai yr amryfusedd diweddaf yn waeth na'r cyntaf. Ac felly y bu, Bu Robin yn aelod teithiol yma am rai blynyddau. Sonir am bregethwyr a gweinidog- ion teithiol, paham nad yw yr un mor briodol i siarad am aelodau teithiol ? Adwaenwn lu o honynt, a mwy o grefydd yn eu coesau nag yn unman arall. Yr oedd Robin, druan, yn fwy esgusodol na'u haner. Pwdu oedd ei bechod parod, ac y mae yn bechod yr un mor barod i amryw a ystyriant eu hunain flynyddoedd yn gallach na Robin. Canlyniad y pwdu oedd y collid Robin yn sydyn am ddau neu dri Sul, ond dychwelai eilwaith cyn pen y mis fel pe na bai wedi digwydd. Gofynwyd iddo gan rywun pan ar ystrai felly, sut yr hoffai ei le newydd, gan gyfeirio at ei aelodaeth eglwysig "0," ebe Robin, mae'r gwr bynheddig yn drymp. Ond wirionedd-i, ma' agents comon gento, morels the pity Nid oedd Robin yn medru ar lyfr, ac ni chododd uwchlaw clas y wyddor yn yr Ysgol Sul tra fu byw. Medrai adrodd darnau o ad- nodau hwnt ac yma, ac yr oedd yn hyddysg mewn hen lafar-eiriau gwledig, ac ambell hen weddel. Cymysgai hwynt yn 'smala yn y gy- feillach weithiau. Pysgotai yr hen we'ydd am air neu adnod gan rywun ar ddiwedd seiat un tro- De'wch, de'wch, tamed eto, f'alle taw hwnw ,-Ilrlth 'n cylla ni Dyma Robin i fyny fel ergyd o wn, ac meddai: Ma' gen I adnod, Tomos." "Gad i chlwed hi, machgen i." "Cadw d'afraid erbyn dy raid, a phan hen- eiddia ni 'medy a ti "Robin bach, nid adnod ydi hona i gyd," ebe Tomos. Diareb -—— end cyn i Tomoi gael amser 1 gwpla ei feirniadaeth, torodd Robin ar ei draws— Diareb diareb ebai, fel pe bai yn treio ei oreu adgofio hen ffrind wrth ei enw. Ond am rai'r fantais o bob dowt iddo, ta pwy oedd, ychwanegodd—" Diareb neu beidio, mae- o ddigori gwir!" Gan nad oedd lie i nesu hwnt, terfynwyd y gyfeillach. Ac am wn I nad eystal i minau der- fynu'r benod, a myn'd i warchod. Deuaf heibio i blant y diwygiad yn eu tro, ac hwyrach y try Robin i fyny yn eu plith. (1' 'LV b ar/u71I ).