Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
LEWIS A GOMER LLWYD.
LEWIS A GOMER LLWYD. PE na sylwasai Lewis Rees ond yn unig ar ffolineb a niwed yr arferiacl atgas o organmol a gorfoli personau ar amcan, nen i gau ddybenion, a bod Cromer Llwyd ae ereill yn rhy dueddol i wnend byny, nid ydyw yn debyg yr ynganasai neb air i'w erbyn. Ond yr cedd cymeryd mantais annheg ar ganmoliaethau diniwed Gomer Llwyd i ereill, er gwneud sylwadau anmher- thynasol ar ei duedd i ganmol ei bun, ion a gwneud cais i ddadguddio cyfrinion ei ifugenwau, a chodi i'w wyneb hen 'sgarfchion claddedig, yn bethau hollol wahanol. Yr oedd y ffrwgwd am Thomas Williams. Caerdydd, a Gabin- twr y Dydd, wedi ei chyhoeddi trwy y wasg eisioes, nid "er ys ychydig fis- oedd yn ol," ond er ys yn agos i flwy- ddyn yn ol, a Gomer Lhvyd, os yr un ydyw a Gabmtwr, vvcui dyoudef am hyny yn gam nen gymhwys, ac yr oedd yr ymddygiad o ddanod hen bethau o'r natur yna iddo dracliefn, heb un achos yn beth rhy blentynaidd a gwrachaidd i'w oddef oddiwrth un a hona iddo ei hun safle mor uchel fel lienor, Ac heblaw hynyna, sylwer ar yr ysbryd sarhaus a wna ei ymddangos- iad yma ac acw trwy ei lythyr, megys yr hyn a ganlyn sier wyf y gwna cymeradwyaethau rhai personau fwy o niwed nag o les." Gwir, ac er cysur i Gomer Llwyd, y mae y gwrthwyneb yn gymaint gwir, sef y gwna anghy- meradwyaethau rhai personau fwy o ddaioni nag o niwed. Sylwer eto, "trueni meddwl fod colofnau ein papyran newyddion yn cael en llwytho a'n beichio gan gorachod digymod fel Gomer Llwyd." Y mae yn debyg fod y cawr anferth hwn yn cael golwg eorachaidd neu lilipwtaidd iawn, ar hycl y nod llenor llafurns, ffraeth, a nwyfus o faintioli dymunol fel Gomer Llwyd. Dylai golygwyr, gohebwyr, a jdarllenwyr, werthfawrogi eu braint fod y fath gawrwedi ymddangos ar dudal- enau y DARIAN, a dadweinio ei gledd ar faes llenyddiaeth. Y fath hapus- rwydd meddwl, y bydd eolofnau ein papyrau newyddion yn cael eu llwytho a'u beichio rhagllaw a myfyrdodau amnhrisadwy lienor coeth a boneddwr leddychlon o safle y gwr o'r Hafod. Ond odid na chrea y gwr hwn gyfnod newydd yn llenyddiaeth Cymru. Es- gorodd eisioes ar un darganfvddiad pwysig iawn, sef nad oes melin gan yr Hen Felinydd, na chart, na Boxer, na Roser Barod, na Hugh Gadarn ie, ac nad oes yn ei feddiant gaban ceiliog gwydd — brawddeg .yn gosod allan dreiddgarweh ei welediad. Gellir meddwl fod yr eiddigeddwr ar chwysu rhag i'r wlad edrych arno fel masnach- ydd eyfrifol, yn berchenog melin, ani- feiliaid, gweision, &c. Peth rhyfedd na ddywedasai nad oedd efail gan Shon y Gôf, eingion gan Athan Fardd, ys- gubor gan Will Ysgubor Wen, na fiawr dyrnu gan Samson, &c. Mae'n debyg iddo anghofio. Gwae chwi weilch hocedus, fe ddynoethir eich twyll chwithau un o'r diwrnodau yma. COCHYBERLLAN.
LLYTHYRAU CARDI.
LLYTHYRAU CARDI. Gobeithio y gadewch i ffrwyth ysgrifell hen wl adwr o Geredigion ymddangos yn y DABIAN gref yn awr ac yn y man. Ar lawer o ystyriaethau, gwlad fendigedig ydyw hon, heblaw am godi offeiradon a moch. Mae yma fintai fawr o lenorion, beirdd, a phregethwyr goreu y dydd wedi anadlu am y tro cyntaf yn ei dyffrynoedd ac ar lechweddi ei mynyddau serth- gribog. Ymay cafwydy plentyn hwnw a drodd allan yn Daliesin Ben Beirdd, ac y mae ei fedd gyda ni eto. Mur i'w wlad, Cymro o lin, Haul ei ces oedd Taliesin. Gallwn faichio o'r fath ddynion a Daniel Ddn, Hirlas Spinther, Eurglawdd, Ceu- lanydd, Ieuan Du'r Bilwg, a nifer ar- uthrol o bregeth vyr dysgedig. Ond rbag rhoi gormod o soft soap i Cardyland, sylwn ar ei CDAU. Y mae hi yn hynod gynyrchiol am y rhai hyn y blynyddaupresenol, Cynal- iwyd un fawr, ddoniol y dydd o'r blaen yn Llanbedr, lie y gwelsom fod y llenor a'r bardd poblogaidd Brytbonfj/fn wedi enill y swm a: uthrfawr o haner coron. Wei, hai, bethnesaf, pan y mae hen gys- tadleuwyr yn ymddarostwng i gystadlu am y fath ffrit o wobr! Baasai ar yr hen Gardi gywilyddo beth fel hyn; ond nid felly pawb. Y mae rhagoiygon llwydd- iauus eto am Eisteddfodau Absraeron a Llanarth. Gobeithio y bydd i'r pwyll- gorau o hyn allan roi testynau mwy cyffi- redin, acnidmor lleol—llai o fawlgerddi a marwnadau am bersonau na wvddai nel) am danyntondeumamau. TroddEistedd- fod ddimai Saiem allan yn dda, medda nhw, heb i neb fod yn llawer cyfoethoc ach ar ei bol. Llusgodd Lluestwr wyth swllt oddiyno i waelod y sir o waethat pawb, a Seilo, Penrhiwcoch, haner crochan am englynion i'r Ddafad." Digon i ti, Seilo bach, brynn pen erbyn y Sabboth canlynol. Mae hyny yn rhyw- beth i helpo byw. Nid yw pwyllgorau ein heisteddfodau ni ymayn atal y gwobr- au ar ol eu henill, fel y cwynir gan Bryn- fab ac Athan Fardd. 0, na, talu pob dimai yn right onest i bawb. Ond y maent yn gofalu cynyg digon bach, wel- wch chwi. Ac yn wir, y mae hyny yn llawer mwy urddasol ynddynt hefyd. Yr oeddwn i yn darllen ysgrif Athan i'r hen wraig yma y nos o'r blaen, a gwaeddodd allan, Pwy yw hwna, dywed?' Mae yn rhaid ei fod ef yn 'sglaig afnatsan,' meddai hi, Mae geiriau hwna yn ddigon i eIa dy jaw bone di o'i shocket. Paid ag agor dy geg ormocl. Yn wir, y mae perygl.' Felly ni chefais lonydd i fyued trwy ei hysgrif. Terfynaf y tro hwn, gan ddymuno pob llwydd i'r DARIAN. i amddiffyn cyfiawn- der. Cofion atoch i gyd, hoys y Sonth yna, Dafydd o Went, Cynfelyn, Rhedynog, Gwynrudd, a'r bardd-deiliwr Homo Ddu. Rhaid i mi ei dropio hi yn awr, a myn'd i 'mofyn dw'r i Gwen at wneud te. Yr eiddoch tra sai-Puinlumon, CABDI. O.Y.-Cewch yr wysnos nesaf gerdd duchan o waith yr hen Gardi. Y mae pawb yn ei chanmolyn arwiawn.—0.
AMRYWION O'R AMERIG.
AMRYWION O'R AMERIG. I TEREYNIAD Y STRIKE. YR ydym wedi cael mewn hysbysiad pellebrol, dyddiedig yr 16eg cyfisol, fod strike glowyr Pennsylvania wedi ei therfynu, a'Li bod wedi ail ymaflyd yn eu gwaith. yn lied gyffredin. Y mae y gweithwyr wedi gorfod rhoddi i fyny i amodau gostyngol y meistri. Deallwn fod nifer o honynt wedi eu cospi a'u carcharu am geisio rhwystro rhai o'u cydweithwyr i ail ddechreu.
IDARGANFYDDIAD HYNOD.
DARGANFYDDIAD HYNOD. Y mae Dr. William Clark, archwilydd henafol y Smithsonian Institute, Wash- ington, yn rhoddi hanes agoriad carn- edd o geryg a phridd yn agos i Frank- lin, Tennessee, yn ddiweddar, pryd y darganfyddodd y gweithwyr lawer o gleinron (beads) wedi eu gwneud o farm, ac yn loewon. Hefyd, yr oedd o dan y garnedd ddwy werthyd o gopr, ac edafedd cvwarch neu lin oddiam- gylch iddynt. Cawsant arlun math o eilun dduw ar bladiad copr, y rhai oeddynt wedi rhydu ymaith braidd i gyd. Dywed Dr. Clark fod y gwrth- ddrychau hyn yn waith dwylaw rhyw bersonau gwareiddiedig heblaw yr Ind- iaid. Yr oedd yr oil 16 o droedfeddi islaw arwynebedd y bryn.
CAWRFIL MAWREDDOG.
CAWRFIL MAWREDDOG. Gwnaed darganfyddiad tra hynod yn ddiweddar ger Dunnville, Canada, gan Mr. Isaac Wardell, o Camboro, sef ysgerbwd y cawrfil a adnabyddir wrth yr enw mastodon, rhywogaeth yr hwn sydd wedi rhedeg allan o fodolaeth er's oesoedd. Yr oedd yr esgyrn mewn cyflwr o gadwraeth rhagorol; ac y mae yr esgyrnwyr ymarferol fuont yn rhoddi yr esgym yn nghvd, yn cyfrif fod yr anifail tra yn rhodio ar y ddaear yn pwyso llawn cant a dynelli! Yr oedd ei uchdei o 18 i 20 o droedfeddi! Y mae yr esgyrn i'w gweled yn awr i'r neb a ewyllysio, ac y maent yn profi y pwnc.
Y GWRAGEDD, COFIWCH DALU'R…
Y GWRAGEDD, COFIWCH DALU'R CLYBIAU. DYLAI y gwragedd ofalu talu y clybiau fel un o'u prif nodweddion gogyfer a'u dedwyddwch tymhorol. Mae y wraig yn gofalu, os yn wraig dda, am ddillad clud ac ymborth blasns ii'w gwr, fel y bydd ganddo archwaeth i'w fwyta yn hytrach na'i wrthod. Mae y glanweithdra sydd yn y bwthyn, dysgleirdeb a defcholiad y dodrefn, pob peth yn ei le, a'i le i bob peth, hithau yn siriol ac hawddgar, y plant yn lluniaidd, glan, ac o ymarwedd- iad moesol, ac yn derbyn John gartref, yn arddangos mai efe yw brenin y teulu. Mae llawer i artref budr ac aelwyd ddi- drefn wedi gyru llawer gwr anwyl a phrydferth i fynychu gegin a pharlwr glan y dafarn, ac wedi ei enill yn feddwyn o'r radd iselaf. Gwir fod yr ychydig frawddegau olaf ychydig oddiar y pwnc ond os yw gofal arbenig y wraig gymaint am ei gwr tra mewn iechyd, oni ddylai hefyd ofalu am y cymdeithasau dyngarol sydd yn porthi, dilladu, ymgeleddu, acyn ei ham- ddiffyn hi, ei phriod a'i phlant pan fydd y gwr wedi cyfarfod ag anffawd wrth ei orchwyl, ac feallai rhyw glefyd neu haint dirdynol wedi ei oddiweddyd am chwech mis neu flwyddy-n ? Os y dy- gwydd iddo derfynu yn yr angeu, bydd bon a'i llaw hael yn barod i fyned i'r draul o'i osod yn ei hir gartref yn an- rhydeddus, ac ychydig yn weddill iddi hithau gogyfer a'r byd cythryblus hwn ac os bydd hithau o ymarweddiad gwedd- aidd, hi a dderbynia gynorthwy oddiwrth yr Urdd. Beth bynag a ddaw i gwrdd a chwi, wragedd, os yn bosibl, gofalwch am y clybiau. Meddyliwch fod y gwr mewn dau glwb, a 3s. 4c. fydd arnoch i dalu, tra mewn amser o afiechyd y derbyniwch chwithau y swm brydferth a Samaritan- aidd o £ 3 Os. 4c. y mis. Dynaichwi ar- wydd o diriondeb. Onid yw peth fel hyn yn awgrymiad i gadw y clybiau i fyny P Mae yn werth myned i dipyn o ymdrech er mwyu y fath drefn clodfawr. Beth bynag fyddo sel ac ymlyniad y gwr at y gyfrinfa, ac yn hoff o fyned i bob man ond yno, bydded i'r gwragedd wneud eu goreu i dalu y clybiau, ac yna pan ddaw afiechyd i siglo pabell y gwr, pryd hyn fe'i deffroir ef o'i drymgwsg, a gwel y daioni a wnaethoch trwy ei gadw mewn hawl; ac mor wired a bod y TARIAN yn amddiffyn y gweithiwr, fe wna hyn ef yn well gwr, gwell aelod, ac yn fwy tebyg i Gristion. Peth arall sydd yn boen a blinder i mi ydyw gweled hen gerbyd oerllyd y plwyf yn dynesu at fwthyn y gweithiwr. A hoffet ti, wraig brydferth, weled dy Adda anwyl yn cael ei osod yn hwnw, ac un o wehilion cymdeithas yn ei yru i'r gladd- fa? Mae'r atebiad yn barod, na ato, Duw. Wel, gofala gadw y gwr mewn hawl, ac fe ofala yr hawl dy gadw dithau o'r gwarth hwn. Er ei bod yn anhawdd cael y ddau ben yn nghyd lawer pryd, eto credwyf y gellir gwneud mwy o aberthau nag sydd yn cael eu gwneud. Ofnwyf fod llawer o dlodi yn cael ei ddyoddef mewn amser o afiechyd trwy esgeulus- dod yn amser iechyd. Wragedd anwyl, gofalwch am hyn er mwyn eich hwylus- dod yn amser iechyd a'ch dedwyddwch mewn afiechyd, a pharch ac anrhydedd yn angeu. GUTYN HYDBEF.
YN Y TREN.
YN Y TREN. UNWAIIH eto wele fi yn gwneud fy moes- ymgrymiad wrth anturio i sanctum sanct- ornm y DABIAN ac yn wir, nid gwroldeb bychan sydd eisieu ar y gohebydd crwydrol i ruthro i'r un ystafell a chewri llenyddol y DARIAN. Yn awr pa beth a ddywedaf, ac i ba le yr af ? Os ar aden awen yr af i'r wybr- enau, yno y mae y beirdd, fychain a mawrion; os dychwelaf yn fy ol i'r ddae- ar, yno y mae y llenorion; ac os at y tanddaearolion bethau, yno y mae y glowr glew a dewr a fedr ddefnyddio ei ysgrifbin mor ddeheuig ag yr ymanayn ei fandrel, tra y mae glowyr Seisnig yn ymhyfrydu mewn cwn teirw. | JPeidied y Sais, gan hyny, ac estyn bys gwawd at y Oymro, nes y byddo dadgy- sylltiad llwyr wedi cymeryd lie rhwng bulldogs swydd Stafford a'r glowr Saxon- aidd. Wel, gan fod pob lie yn llawn uchod ac isod, wele rfi, fel Sion Cent a Satan gynt, yn myned i rywle rhwng y ddau, sef i'r Tren. Mae y Tren yn fan-ddarlun (miniature) o'r byd,-yn y Tren y mae dyn y pump pwnc, ac yno y mae y dyn heb un pwnc o gwbl: yno y mae y dyn sydd yn myned i roddi trefn ar ganolbarth Affrica, a a thrwy hyny wedi esgeuluso trefnu yr ardd fechan sydd ganddo gartref, gan adael rhyw fan bethau felly i Mari'r wraig i'w gwneud: yno y mae y dyn a gofiodd fenthyca haner coron genych, ae a anghofiodd ei dalu yn ol i chwi: yno hefyd y mae yr eneth fechan, sydd am y tro cyntaf yn gadael ty ei thad i fyned i wasanaeth; y mae ei mam wedi marw, a llysfam yn yr hen gartref; y mae yr eneth fach yn chwifio cadach gwyn trwy y ffenestr, yna yn claddu ei gwyneb bych- ain, tyner, yn ei dwylaw, tra y mae dagrau tryloywon yn rhedeg rhwng y bysedd bychain gwynion i'r llawr. ZD Tra yr oeddwn yn edrych ar ddarlun toddedig fel yna, pwy a eisteddai yn gorphorol gyferbyn a mi ond y bardd talcenslipaidd hwnw, Gwilym Mochyn; gwnaeth hyn i mi hunan-ymholi pa bech- od yr oeddwn yn euog o hono, fod ffawd wedi dyfod a'r cyfaill hwnw i'r Tren i'm poeni; dewiswn ddeugain niwrnod yn ngharchar, i fyw ar skilly gaffer, er mor warthus fyddai hyny, yn hytrach na deugain awr yn y Tren gyda Gwilym Mochyn. Diau fod llawer o bethau anamgyffred- adwy, ac un o'r pethau rhyfeddaf yw, na fuasai agerdd a gwynt hunanoldeb wedi chwythu y crach-rigymwr hwn yn gan mil o ddarnau i bedwar gwynt y nefoedd. Yn ol ei dystiolaeth ef, efe fuasai flaenaf yn eisteddfod Bwthyn y Gwynt, oni bae fod yno saith o feirdd ereill o'i flaen. Rhag Gwilym Mochyn, gwared ni! DEWI OGWY.
[No title]
Boreu dydd Sul diweddaf, yn nghapel y Bedyddwyr, Tredegarville, Caerdydd, cymerodd priodas cwpwl mud a byddar Ie. Credir mai hon oedd y briodas gyntaf o'r fath a gymerodd le yn Nghaerdydd.
Advertising
NEW SOUTH WALES. DEHEUDIR CYMRU NEWYDD, AWSTRALIA. Y MAE BRYTHONFRYN GRIFFITHS JL wedi ei apwyntio gan y Llywodraeth yn brif oruchwyliwr dros Aberdar a Chwm Rhondda, er an fun allan ymfudwyr i'r rhanbarth uchod o Awctralia, yr bwn ydyw yr iachusaf yn yr holl gyfandir. Telerau cludiad, ymborth ar fwrdd y llong, eyflogau yn y wlad, a phob manylion, ond anfon fel nchod. Galwad mawr am grefftwyr o bob math, llafur- wyr, morwynion, &c., &o a chyflogau rhagorol. Bydd y llong odidog Samuel Plimsoll yn hwylio allan o Plymouth i Sydney ar ei thrydedd fordaith Awst 2il. EVAN LLOYD, London House, ABERAMAN, BEGS to inform the public generally that he always holds a very large assortment of all kinds of DRAPERIES DRESS STUFFS In endless varieties; namely, French Merinoes, Coburgs, Lustres, Alpacas, and FANCY DRESS STUFFS. MILLINERY. Very extensive varieties of all kinds of Millinery; and a FIRST-CLASS MILLINER employed. SHAWLS and MANTLES in abundance. FANCY GOODS of all descriptions and in great varieties. WOOLLEN CLOTHS. A LARGE STOCK of Broads and Narrows. TAILORS always kept on the premises to make up orders. OXJTFXTTIISr Gr For Men and Boys. READY-MADE CLOTHING in abundance, consisting of Cloth, Moleskin, and Duck Goods. In fact, nearly all kinds of DRAPERY for Ladies, Gentlemen, and Children, may be bad at LONDON HOUSE, ABERAMAN. DIARRHAE! CHOLERA! DIARRHAE!! THE best and safest remedy for Diarrhse, Cho- lera, and Bowel Complaints is the preparation recommended by the Rev. Thomas Price, M.A., Ph.D., Rose Cottage, Aberdare, which gives in- stant relief, and which has been so succussful during the great outbreak of Cholera in South Wales. Prepared only by T. W. EVANS, M.R.P.S., Chemist, Aberdare. Sold in bottles 18. 6d., 2s., and 2s. 6d. each. PAHAM Y DYODDEFWCH? EVANS'S BILIOUS and LIVER PILLS AT Ddiffyg Treuliad ac Anhwyldeb yr Ysgyfaint. MEWN canlyniad I luaws o gymhelliou per- sonol, y mae y gwneuthurwr o'r diwedd wedi ei ddarbwyllo i wneud yn fryhoeddus y Peleni gwerthfawr byn, gan deimlo yn sicr y bydd i brawf mwy cyhoeddus ledaenu eu cymer- iad a chadarnhau y tystiolaethau o'u gwerth- fawredd. Y mae y peleni hyn wedi eu parotoi yn ofalus o'r atnrywiaeth goreu o lysiau, ac yn gweithredu yn naturiol a sier ar y cyfansoddiad dynol, ac yn gyfryw ag y gellir eu cymeryd gan unrhyw ber- son, ar unrhyw adeg, a hyny tra yn cyflawni un- rhyw orchwyl. Y maent yn gweithredu yn neiliduol ar yr ysgyfaint, ac yn clirio pob ym- gasgliad a duedda i anhwyldeb. Y mae y rhanau mewnol yn cael eu rheoleiddio wrth eu cymeryd, ac y mae eu rheoleiddiad yn cael eu sicrhau wedi darfod a chymeryd y Peleni. Y maent yn sicr y feddyginaeth oreu i weithrediadau treuliol an- mbaredig, yn nghyda'r gwabanol fathau o an- hwvlderau perthynol i'r treuliad a'r ysgyfaint, y rhai a ddygant yn mlaen Selni Mynych, Dwfr Poeth yn y Cylla, Penysgafnder, Poen yn y Cylla, Gwyntchwyddiad, Tynerwch yn nghymvdogaeth yr Ysgyfaint, Bolrwymedd, Piles a'r Gravel, Clefyd Melyn, Cysgadrwydd, Colliad chwaeth at Ymborth, Poen yn y Pen, Gwynt, Iselder Ys- bryd, Poenau ar draws y Lwynau a'r Cefn, &c. Fe symuda y Peleni hyn glafychedd yr Y s- tumog, ac iawn reoleiddia gweithrediadau yr Ysgyfaint a holl weithrediadau y treuliant. Cyfarwyddiadau,—Dwy Belen i'w cymeryd bob noson wrth fyned i orpbwys. Ar werth mewn blychau saith a dimai, swllt a cheiniog a dimai, a 2s. 9c. yr un; trwv y post am 9c., Is. 4c., a 3s., i'w cael oddiwrth y gwneuthur- wr,- T. W. EVANS, M.R.P.S., (Dispensing Chemist,) 14, Commercial St., Aberdare. A chan bob Fferyllydd eyfrifol. ——. ii^ TREORCI. Tra Mor tra Brythron." "Mor o Ona yw Cymru Gyd." BYDDED hysbys i boll Gvmru benbaladr v cynelir Ail EISTEDDFOD FLYN- YDDOL Y BRYTHONIAID yn Nheorci, ar y Dydd Llun cyntaf yn Awst, 1875, er cadw mewn cof Fuddugoliaeth y Cor Cymreig, yn Llundain, yn 1873. CERDDORIAEEH. 1. I'r cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 60 mewn rhif, a gano yn oreu yr ail chorus o'r Creation, "Achieved is the glorious work;" i'w chanu ar y geiriau Cymraeg, Ar ben mae'r gogoneddus waith." Gwobr, £25. 2. I'r cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 50 mewn rhif, a gano yn oreu Llawenychwn, gorfoleddwn," o Gantata Gwilym Gwent. Gwobr, JE12 12s. 3. I'r 21 mewn rhif a ganont yn oreu "Can Jaradog," gan Alaw Ddu. I'w chael gan Isaac Jones, printer, Treherbert. Gwobr, X5 5s. JTmddengys rhai o'r prif ddarnau mewn rhif- ynau dyfodol, yn nghyd ac enwau y beirniaid. Bydd y l'rogramme yn fuan yn barod, yn cynwys yr holl destynau. TESTYNAU YCHWANEGOL. Am yr Awdl oreu ar "Wanwyn Einioes," heb fod dan 300 llinell, na thros 400. Gwobr, £5, a chadair gwerth L3 3s. Am y Gan oreu i'r "Crwydryn," heb fod dan 60 llinell, na thros 80. Gwobr, XI 10s. Am y Gan a Chydgan oreu, gwel y Programme. Gwobr, jei Is. Beirniaid y canu, EOS MORLAIS a LLEW TAWE. Beirniad y Farddoniaeth, y Traathawd, a'r Adroddiadau, ac arweinydd yr Eisteddfod fydd Mynyddog. Bydd y Programmes yn cynwys yr hon fanyl- ion, yn barod erbyn y cyntaf o Ebrill; i'w gael drwy y Post ar dderbyniad dau stamp geiniog. Dros y Pwyllgor, J. DEFYN JONES, Llywydd. R. MANSELL THOMAS, iTrysor- G. R. JONES (Garadog) J yddion. W.WILLIAMS, Canton House, ) -y- D. SKYM, (Dewi Arual), LSSN GOHIRIAD YR EISTEDDFOD IFORAIDD. YN Nghyfarfod Chwarterol yr Adran, y 7fed cyfisol, penderfynwyd oedi, penodi adeg cynaliad yr Eisteddfod Ifor- aidd hyd y cyfarfod trimisol nesaf, sef y Llun cyntaf yn Medi. Ar ran yr Adran, DAVID DAViES, U.L.A. DAVID HITCHINGS, I.L.A. THOMAS WILLIAMS, Y.A. STAG HOTEL, TRECYNON. pYNELIR CYFARFOD LLENYDDOL yn \J y lie uchod ar brydnawn dydd SADWRN, Gorphenaf y lOfed, 1875, o dan nawdd Cyfrinfa Odyddawl Iolo Morganwg." Clldeirydd-MR. H. MATHEWS. Beirniad y Canu,-Mr. RICHARD MORRIS Beirniaid yr Adroddiadau, yr Areitbio, &c Mri. M. W. THOMAS a H. MATHEWS. Mynediad i mewn trwy docynau CHWE' CHEINIOG yr un, ac i'w cael gan Mr. PHELPS, Stag Hotel, a chan Aelodau y Gyfrinfa. Y Cyfarfod i ddechreu am 5 o'r gloch. JOHN MORGAN, Ysg., Bell Court, Trecynon. ADDOLDY Y BEDYDDWYR, ABERAMAN. BYDDED hysbys y cynelir CYFARFOD JD CYSTADLEUOL yn y lie uchod nos LUN, Awst 23, 1875. Cadeirydd,-Mr. T. REES, Cashier, Powell's Duffryn. Beirniaid—Y Traethodau, y Farddon- iaetb, yr Adroddiadau, &c., Mr. W. THOMAS, (Morfab,) 11, Sunny Bank Street, Aberaman: y Gerddoriaeth, Mr. JOHN PARRY, Timothy Row, Cwmbach; y Gelfyddydwaith, Mrs. REES, Aberaman. Mynediad i mewn 6c.; plant dan 15 oed, 3c, Y cyfarfod i ddechreu am 6 o'r gloch. Y Programmes i'w cael gan yr Ysgrifenydd,— EVAN LLOYD, 279, CardiffRoad, Aberaman. Y SlOP LYFRAU RHA TAF YN ABERDAR. Os ydych am Lyfrau Cymraeg a Saes- neg rhad, ewch i Siop S. DAVIES, Commer, cial- Street. Pob math o Babyr Ysgrifenu ac Amleni am y prisoedd iselaf. Y mae Sypynau yn dyfod o Lundain yn ddyddiol, yr hyn nad oes neb arall yn gael yn y dref; felly, gellir cael unrhyw lyfr neu nAwyddiadur ar ddau ddiwrnod o rybudd. Cofiwch y Cyfeitiad :— 17J Commercial-street, ABERDAR. SKETCHES ABOUT WALES, By Owen of Wales. CONTENTS: HOW a Queen of England fell in Love with a Welshman. A visit to the Grave of the Last Native Prince of Wales. The Wonderful Old Scholar of the Vale of Glamorgan, namely, Iolo Morganwg, The Great South Wales Choir at Aberdare; Presentation of the Welsh Flag; Meeting at Colston Hall, Bristol; Journey to London; Harp and Fiddle in the Train; The Victory at the Crystal Palace; The Reception by the Prince and Princess of Wales, and the Czarevena of Russia; and a Complete List of Members of the South Wales Choir as it appeared below the Handel Organ at the Crystal Palace on the day that Caradog led them on to Victory! To be had from Owen of Wales, Pontypridd, for 12 penny stamps; and from all "Western Mail" Agents.
Y PABYDBIOK".
nhemlau plant y uafcain! Y mae'r cynghor hwn yn condemnio gwib- deithiau pleserol, "bazaars," a dawns- faoedd cyhoeddus. Yr eiddoch yn wir,—PATHOS.