Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
EIN MEISTRI A Niii. MACDONALD.
EIN MEISTRI A Niii. MAC- DONALD. MR. GOL.Mae yn ofidus iawn genyf weled ysbryd mor genfigenllyd a clias yn meddianu rhai o feistri Cymru y dyddiau hyn, yn enwedig pan yr adna- byddom y cyfryw, yn nghyd a'u cJ syI It- iadau diweddar. Pan y cyfeiriwn ein sylw ychydig i'r gorphenol, i'r adeg hono pan yr oedd cyfalaf a liafur megys wedi gwrthdaraw y naill yn erbyn y llall, ac effaith y gwrthdarawiad hwnw yn cael ei deimlo trwy bob llinell fasnachol, ac yn mhob teulu tylawd drwy holl Dde- heudir Cymru a sir Fynwy, fond er llawenydd a chysur i bawb o'r cyfryw ddyoddefwyr, gwelsom ddiwedd yr adeg hono wedi ei dwyn i ben), yr oedd yn hapns dros ben genyf fi, a phawb ereill o bleidwyr heddwch, weled enwau rhai o'r dynion mwyaf pwysig o blith jin meistri fel offerynau heddweh yn dyfal geisio dwyn y ddwy blaid at eu gilydd; ac wedi i'r amcan gwerthfawr hwnw gael ei gyrhaedd, wele ein meistri, yn nghanol eu balchder mawr am gafrael o honynt yr hyn a gollwyd am dymhor mor faith, sef heddwch, yn cymhell cynrychiol- wyr y gweithwyr i ddyfod i'r Royal Hotel, y man y cyhoeddwyd rhyfel, ac hefyd, er gwell, y cyhoeddwyd tangnef- edd, fel arwydd fod heddwch wedi ei sefydlu cydrhwng y pleidiau, er cyd- eistedd mewn bawjuei i wledda ar bob danteithion, a hyny ardraul ein meistri, a chael ymgom felus a'n gilydd am ein ffolineb yn y gorphenol, a'n*dy- ledswyddau y naill tuag at y llall yn y dyfodol. Gwelais yno H. Vivian, Yaw., A.S., fel cadeiryddy cyfryw gybrfod Yll cyfodi ar ei draed, ac yn arllwyH ei deimladau caruaidd ac heddychol, fel pe buasai wedi ei gymwyso i lywyddu mewn cyfarfodydd o'rfath gan Eaglun- iaeth. Siaradodd gyda phwys mawr ar yr angenrheidrwydd i weithwyr a meistri fod mewn heddwch a'u gilydd, er lies ac adeiladaeth y naill a'r llall. Befyd, rhoddodd anogaethau taerion iawn ar ddyledswydd y pleidiau i lwyr anghofio I y pob peth anhapusoedd wedi cymeryd lie rhyngddynt yn y gorphenol, fel nafydd- ent yn rhwystr i sefydlu heddwch yn y dyfodol. Dymunodd ar i bob peth mewn gair a gweithred a ymddatigosodd yn ystod y rhyfel i gael ei lwyr anghofio; a chan fod heddwch wedi ei wneud mewn ysbryd mor deilwng, anogai bawb i wneud ei oreu i gadw yr heddwch heb ei dori. Yr oedd y gweithwyr o'u bochr hwythau yn dymuno fod pob strike wedi ei chladdu, fel na fyddai dim perygl am ei hadgyfodiad mwyach, ond y byddai i heddwch, eyiiawiiuer, a thangnfefedd ddawnsio ar ei bedd am byth, a chariad a brawdgarwch deyrnasa rhwng y ddwy blaid. Cyn byth y gailesid cario yr amcan hwn i ben, yr oedd angen am gymorth cynllun. Gwnawd cytnndeb, wedi ei lawnodi gan ddynion cyfrifol o'r ddwy blaid, ar yr amod fod i'r gweithwyr dderbyn 12k y cant o o.nyngiad, ac wedi hyny y byddai i bob peth aros yr un am dri mis heb gyfnewidiad yn y cyflogau ar ddiwedd y tymhor hwnw fod y bwrdd i gyfarfod, sef chwech wedi (-(1 dewis gan y gweithwyr, a'r un nifer o du y meistri, er ffurfio bwrdd unol. Gwaith y bwrdd hwn oedd tynu i fyny gynllun symudol {sliding scale), yr hwn a lywodraethir gan werthiant y glo yn y farchnad; ac felly pris y cyfryw fyddai yn llywodraethu cyflog y gweithwyr. Fe wel pob dyn synwyrol fod gwaith tra phwysig gan y bwrdd i'w wneud. Ond pan yr oedd pawb yn dysgwyl yn bry- derus am gyfarfyddiad i gymeryd He cydrhwng y ddau ddosbarth, wele, er syndod pawb, yr un gwr a roddiodd y fath anogaethan taerion mewn iaith mor dyner a charedig, a gwynebpryd mor slriol, fel yr oedd ei holl ymddang- osiad yn peri i ni feddwl nad oedd dim wedi bod, ac na allasai'dim yn y dyfodol fod yn rhwystr iddo ef gyflawni pob peth yn ei allu er dwyn yr amcan i der- t'yniad: ond, er ein mawr syndod, pwy yw y cyntaf i godi rhwystr ar ffordd dygiad y cynllun i weithrediad, ond cadeirydd cyfarfod y banquet ar ddiwedd y strike ddiweddaf. Mae hyn yn dangos mor dwyllodrns vdyw dyn. Yn awr, cawn fod Mr. H. Yivian yn gwrthod cydeistedd a Mr. Macdonald, un o ddewisolion y gweithwyr, am fod Mr. Macdonald mewn araeth gyhoeddas wedi llefaru ychydig eiriau lied galed i'w deimladau ef eu dyoddef yn herwydd y lock-oid barbaraidd a gymerodd le yn Heheudir Cymru. Un llym yw y gwir- ionedd, gyfeiilion, pan y traddodir ef yn noeth ac yn bur. Mae yn gadael ei argraff ar gydwybodau y cyfryw hyny syddyn euogo anghyfiawndor a gormes. Carwn wybod pa le yr oedd hawl y meistri yn ngwyneb y cytuudeb oedd wedi ei lawnodi ganddynt i wrthod un o du y gweithwyr. Os oedd ganddynt hawl i wrthod, wrth bob rheswm y mae gan- ddynt hawl i ddswis hefyd, ac os gwad- ant eu haw] i ddewis o da y gweithiwr, sicr yw nad oes ganddynt bawl i wrthod ychwaith. Dywedodd Mi*. D. Davis, Myesyffynon, a Mr. Lewis, Maeruy, nad oedd dim gwrthwynebiad gan neb o'r meistri i gydeistedd a Mr. Macdonald ar y bwrdd, oddigerth Mr. Yivian, ac y byddai yn hwylusdod mawr er myneii a'r gwuith yn mlaen, os byddai i'r gweithwyr foddloni i dynu alhm Mr. Macdonald o fod yn aelod o'r bwidd. Siaradodd y cynrychiolwyr, Mri. Micb:. id a Prosser, yn hyf iawn yn erbyn ym- ddygiad y meistri yn ymyraeth yn eu dewisiad hwy, ac mai teg a ehyHawn Y buasai i Vivian dynu yn ol, ac iddynt ddewis arali yn ei le. Siaradwyd llawo-r ar werth a phwysigrwydd gwasanaetb y ddau foneddwr ond y mae un peth yn aros yn dywyll iawn i mi, yn ol y dystiolaeth a gafwyd gan Mr. Davis yn y cyfarfyddiaa hwn, hyny yw, y gallai y gweithwyr, ar yr amod y byddai iddynt do dynu Mr. Macdonald o'r bwrdd, wrthod Mr. Vivian, os ewyllysient hyny. Yn awr, os oedd Mr. Vivian y fath ddyn pwysig yn y lie blaenaf, fei nas gallas- ent fod hebddo, pa fodd y gallasent heb- gor y gwerth hwnw yn yr ail le ? Y casgliad yr wyf yn ei wneud o hyn yw, fod yr oil o honynt am gael gwared Mr. Macdonald oddiar y bwrdd, fel y mae erbyn hyn wedi cael ei wirio yn nghyf- arfyddiad Mr. Michard a Mr. Cart- wright, swydd Fynwy, pan y dywfedodd y boneddwr hwn fod yr holl gymdeithas yn awyddus am yr un peth oddhvrth Mr. Macdonald a'r eiddo Mr. Vivian. Felly ofer i'r meistri osod y bai hwn ar Mr. Vivian am ei fod ef wedi bod ar y Cyfandir, ac yn anwybyddus fod Mr. Macdonald ar y bwrdd. Paham yn enw pob rheswm; na fuasai y cyfryw hyny oedd gartref yn arwyddo eu teimladau yn erbyn Mr. Macdonald, a pba fodd yr eisteddai Mr. Yivian yn y Senedd-dy gydochrog a Mr. Macdonald? Meddyl- iwch fod Mr. Yivian a Mr. Macdonald yn cael eu dewis yn aelodau o'r un pwyllgor gan v Senedd, a yw yn debyg y byddai i Mr. Vivian ym wrthod a chymeryd rhan yn v cyfryw? PeJ1 iawn wyfofeddwl y b;asai dyn o sefyllfa Mr. Vivian byth yn ymddwyn mor annheilwng o hono ei hun. Felly paham y caniata ei anrbyd- edd iddo ymwrthod yn hyn o beth, gan mai nidachospersonolond cymdeithasol ydyw ? Gan hyny, dymuniad fy nghalon I yw ar fod i Mr. Vivian, yn unol a'r anog- aethau a roddwyd ganddo ef ei hun, edrych dros ben y personol ar y cym- deithasol, fel y bydd i'r rhwystrau sydd yn awr ar y liordd gael eu llwyr ddileu, a'r amcan mawr gael ei gyrhaedd er lies pawb yn gyffi-ecliiiol. lOAN AB J EPTHA,
-----.-----------'-AT LOWYR…
AT LOWYR MYNWY. A DEHEUDIR CYMRU. GYDWEITHWYR.—Cjmelir cyfarfod o gyn- rychiolwyr yn y British Workman's Hall, Merthyi Tydfil, dydd Sadwrn, y 18fed o'r mis- hwn, er cael gwybod a ydynifel gweithwyr yn caniatau i dynu A. Macdonald oddiar y Bwrdd Cymodol. Dysgwylir i bob glob, mlfon eu barn ar y mater, yn nghyd a'u golygiadau beth fydd oreu i'w wneud yn ngwyneb yr i amgylchiadau. Gofynir hefyd pa nifer o undebwyr ac anundebwyr sydd yn gweithio yn mhob glofa. Y cyfarfod i ddechreu am haner awr wedi deg o'r gloch yn y boren. Yr eiddoch fel arfer, SAMUEL DA VIES. WILLIAM ABRAILOI.
EISTEDDFOD TROEDYRHIW.
EISTEDDFOD TROEDYRHIW. CYNALIWYD Eisteddfod ardderchog yn Nhroedyrhiw, ddydd Llun diweddaf, mewn pabell eang a chyfleus, mewn cae cyfagos i'r dref. Yr oedd yr eisteddfod dan nawdd y Gwir Anrhydeddus Ar- glwydd Aberdar, a boneddigion lleol ereill. Cafwyd tywydd ffafriol iawn a chynulliadau lluosog. Yn mhlith y rhai roedd yn bresenol yr oedd y boneddigion a'r boneddigesau canlynolCadben S. B. Edwardes a Mrs. Edwardes, Bryn- teg; John Place, Ysw., a Mrs. Place, Arsyllfa; T. Williams, Ysw., Troed- yrhiw House; Dr. Probert, Pencaebach House; Dr. Price, Troedyrhiw, Parch. W. Green, Ficer, &c. Y llywyddion am y dydd oeddynt Cadben Edwardes, yn y boreu; a Thos. Williams, Ysw., yn y prydnawn. Beirniad y traethawd, y farddoniaeth, yr adroddiadau, &c., Mr. J. E. Evans (loan Egwest), Aberdar; beirniad y gerddoriaech, Mr. G. R. Jones (Caradog), Treorci. Arweinwyr yr Eis- teddfod, Brythonfryn, Aberdar, a Mr. Curnew, Treherbert. Dechreuwyd cyfarfod y boreu am 10 o'r gloch, a chariwyd allan y gweith- rediadau yn y drefn ganlyno]Araeth 9' Araeth gan y Llywydd. Auerchiadau gan y beirdu. Canu yr unawd "Bedd Llew- elyn;" goreu, Thos. Hammond, Merthyr. Beirniadaeth ar y Penillion i Beiriant Golchi Glo Danderirhanwyd v wobr rhwng y Parch. W. Gower, curad, Troed- yrhiw; a Daniel Jones (D. ab Iolo), Merthyr. Araeth ddifyfyr, "Pa un ai gwell priodi ai peidio ?" goreu, Sepha- niah Watson, Tonypandy. Canu Love for Jesus "gan gor o blant; buddugol, Cor Seion, Merthyr, dan arweiniad Mr. Henry Jones. Adrodd Pruddgan Tel- ynog;" goreu, David Watkins, Merthyr. Beirniadaeth y Tri Phenill i Gloch y Llan;" goreu; Parch. W. Gower. Am yr Englyu goreu i'r Mochyn," gwobr- wywyd Gwilym Gellideg. Cairn yr unawd, Cryd gwag fy Mhlentyn yw;" goreu, Mrs. Hellermann (gynt Miss Forey), Merthyr. Araeth ddifyfyr (yn Saesoneg) ar Adloniant;" goren, John Elias Hughes, Merthyr. Cystadleuaeth gorawl ai "Y Blodeuyn Olaf," gan gor heb fod dan 40 o rif; gwobr £5. Dim ond un Cor a ddaeth yn mlaen, sef Cor Seion, Merthyr, yr hwn a gafodd y wobr. Am yr Englyn Talcen Slip goreu i'r' "Eidion," gwobrwywyd "Un mwy na Tichborne (?) sef John Elias Hughes, Merthyr. Dechreuwyd cyfarfod y prydnawn am ychydig wedi 2 o'r gloch, pryd y cafwyd araeth gan y Llywydd. Wedi hyny caf- wyd cystadleuaeth mewn canu yr unawd, The Village Blacksmith;" Lewis Cos- lett Evans, a D. Lewis, Ystalyfera, yn gydfuddugol. Adrodd The Comic Love Sopg;" goreu, John EHas Hughes, Merthyr. Canu Morfa Rhuddlan gan barti o bedwar; goreu, Mr. Hammond a'i barti, Merthyr. Beirniadaeth ar y Traethawd ar Droedyrhiw fel yr oedd, fel y mae, ac fel y dylai fod;" dau draethawd ddaeth i law, sef eiddo Ym- deithydd a Gwangalon; goreu, y blaenaf, sef D. Jones (D. ab Iolo), Merthyr. Dadl ddifyfyr ar y testyn, Pa un yw y mwyaf defnydiol, y Fuwch ynte y ceffyl?" goreu oeddynt John Elias Hughes ac Enoch Jones \Oaswallon), Merthyr. Am ganu y Deuawd, "From this dread scene; goreu, Thomas Hammond a'i gyfeiJles. Am yr Englyn goreu i'r delyn, dyfarnwyd y wobr i lolo Morganwg," sef y Parch. W. Gower, Troedyrhiw. Adrodd Owyn yr Hen Ferch Weddw;" enillwyd y wobr gan Miss Selina Hughes, Brecon-road, Merthyr. Cystadlu ar Y PRIF DDARN CORAWL, He gave them Hailstones for Rain." Gwobr £ 20. Tri chor yn cystadlu, sef Cor Undebol Merthyr, dan arweiniad Mr. Lewis Morgan Cor Undebol Saron [Troedyrhiw] ac Abercanaid; Cor Un- debol Troedyrhiw (Carmel, Nazareth, a'r Eglwys,) dan arweiniad Mr. W. Jones [Gwilym Darj. Rhanwyd y wobr rhwng L y Cor blaenaf a'r Cor olaf. Cynaliwyd cyngherdd fawreddog yn yr hwyr, dan lywyddiaeth J. Place, Ysw., a chymerwyd rhan ynddo gan Gor buddugol Troedyrhiw; Miss M. Richards, Troedyrhiw; Miss James, Merthyr; Mr. 0. Bowen, Organydd Eglwys Troedyrhiw; Gwilym Dar, Mri. D., J., L., a C.Evans, Merthyr; Morgan Morgans, eto; T. Davies, eto; T. J. Llewelyn, eto, ac ereill. Chwareuwyd y cyfeiliant ar yr harmonium gan Mr. I). Bowen, Dowlais. Cafwyd Eisteddfod lewyrchus a llwyddianus, ac y mae clod yn ddyled- us i'r pwyllgor a'r ysgrifenydd, Mr. 0. Bowen am y Ilafur a'r ymdrech a wnaethaut er cario allan yr Eisteddfod hon mor foddhaol. Ni welsom dawel- ach eisteddfod erioed, dim cynhwrf nac ymryson fel ag sydd yn rhy ami yn noclwcddu ein heisteddfodau. GOHEBYDD o LAN TAP.
UNDEB CENEDLAETHOL Y MWNWYR…
UNDEB CENEDLAETHOL Y MWNWYR YN MANCEINION, Llj/icydd—Mr. A. Macdonald, A.S. Ysgrifenydd—Mr. TV: Craioford. 1. Penderfynwyd fod Pwyllgorau i'w dewis o'r Pwyllgor Cyffredinol i ymdrin a materion perthynol i'r Gym- deithas yn absenoldeb y Pwyllgor Cy- ffredinol, er mwyn arbed y draul o alw yr oil yn nghyd ar bob achos. 2. Penderfynwyd fod y Pwyllgor Cyffredinol i'w rann i bnmp o berson- au, i fod mewn swydd am bedwar mis. 3. Fod dosraniad y gwahanol Bwyll- gorau i'w adael i'r Llywydd, Is-lywydd- a r Ysgaifenydd. 4. Fod penderfyniadau pob Pwyllgor i'w gosod mewn llyfr at y pwrpas hyny, ac i gael-eu cadarnhau neu eu diddymu gan y Pwyllgor nesaf, a'u harwyddo gan y Llywydd. CWESTIWN Y PYLOR. Galwodd y Llywydd sylw y cyfarfod at y cwestiwn hwn, pa un a ad aw yd gan y diweddar Undeb Cenedlaetliol i sylw yr Undeb newydd. 5. Penderfynwyd fod y Llywydd i dynu allan gylck-lythyr yn gofyn ychyiig gwesU nau. Paham y dylid, neu paham na ddylid arfer pylor mewn glofevdd lie y mae y nwy. 6. Fod taflen i'w hanfon ar y 15fed o bob mis, pa ddosbarth fyad wedi talu, ac na fydd, yn nghyda thaflen o'r cyfrifon bob tri mis. 7. Y Pwyllgor laf. Messrs Mac- donald, Halliday, Davies, B. Picard, a Gillespy. 211. Normansel, Abrahams, Wilkinson, Stensfield, a Bowen. Bydd. W. Picard, Moulson, Colleage, Burt, a Crawford. 8. Fod dosbarth Breakwell, Old Hill, a South Stafford, i gael eu derbyn yn rhan o'r gymdeithas hon. 9; Fod dau aelod o'r Bwrdd i gael eu penodi i ymweled a'r Butterly Com- pany, South Derbyshire, er ceisio setlo yr annealltwriaeth sydd yno rhwng y meistri a'r gweithwyr. 10. Mae Meistri Normansell a W. Picard yw y boneddigion i ymweled a'r lie uchod. 11. Fod pob dosbarth sydd "yn perthyn i'r Undeb Cenedlaethol" i ail- ion at Ysgrifenydd y Quarter Sessions, i ofyn am benodi Arolygwr pwysau a mesura, i ymweled a phob glofa yn y gwahanol ddosbarthiadau er gweled fod y tafolau a'r pwysau yn iawn, dim yn llai na dwywaith y flwyddyn. 12. Fod 5,000 o gopiau o bender- fyniadau y dydd i gael eu hargraffu. MABON.
HELYNTION GWLAD MYRDDIN
HELYNTION GWLAD MYRDDIN CYNADLEDD Y GLOWYE. CYFARFU glowyr Llanelli yn yr Athen- oeurn y dydd o'r blaen, pan oedd yn bresenol y goruchwyliwr Mabon. Cyf- eiriasom yn ein llith o'r blaen fod yn mysg y glowyr yn Llanelli rywanghyd- welediad rhyngddynt a'u meistri. Yr oedd y meistr am ostwng y pris, a'r gweithiwr yn dal yn erbyn hyny. Wrth g-wrs, nid rhyw hapus iawn yw troi yn ol wedi bod dipyn yu uchel, ond felly y mae yn bod weithiau. Pan y byddis yn meddwl fod dyn ar gefn ei farch, y mae dan ei dor. I gyfarfod ag anghyd- welediadau y mae y Bwrdd Cymodol i'w sefydlu, yr hyn beth sydd hollol angenrheidiol, gan fod sefyllfa masnach mor ansefydlog yn ein gwlad. Ni a debygem mai cymeryd egwyddorion y Bwrdd uchod oedd gwaith ein cyfeill- ion, yn nghyda dal breichiau eu gilydd i fyny yn yr ystorm. Nid ydym yn hollol mewn meddiant o'r manylion, ond gwyddom nad oedd dim annymun- ol yn y cyfarfod, na dim anogaeth i strike a'r cyffelyb, a mil gwell yw cael pob peth dan reolaeth Bwrdd trefnus a thaclus na brwydro. Da genym feddwl fod y duedd i frwydro yn ein glowyr wedi darfod o ganlyniad, rhwydd hynt i'r Bwrdd. Ni a obeithiwn y gellir euill Mr. Vivian yn ei ol i'r Bwrdd. Nid ydym mewn sefyllfa i golli neb, ac y mae ynteu yn dal rhan bwysig yn Morganwg, fel y byddai yn edrych yn hardcl ei' fod ar y Bwrdd. Yr ydym yn barod i feddwl y dylai Mr. Macdonald wneud ymddiheurad iddo, oblegyd pan yn siarad yn gyhoeddus ni ddylid bod yn bersonol ar un cyfrif, ond trin egwyddorion.
. CYJSTGHEBDD MISS HARRIES.
CYJSTGHEBDD MISS HARRIES. Cynaliwyd cyngherdd ar raddfa uchel i'r ferch ieuanc hon sydd yn y Hojal Academy of Music. Y mae hon yn debyg o ddyfod yn seren loew yn fiurfafen gerddorol ein cenedl. Cafodd rai o'r doniau goreu i'w chynorthwyo, megys Ap Herbert, Marian Williams, ac ereill nad ydym yn eu cofio, ac nid oes genym programme wrth law.
GRWYLILU BLYNYDDOL.
GRWYLILU BLYNYDDOL. Cawn sylwi ar ddwy o'r cyfryw a gymerasant le yma y ddau Sabboth diweddaf. Y gyntaf gan eglwys Lleurwg, a'r brodyr a'u cynorthwy- asant eleni oedd Morris, Aberystwyth, a N. Thomas, Caerdydd. Casgliadau o gant a thair o bunoedd at tua phum cant a gasglasant yn Chwefror diwedd- af, yr hyn sy'n ganmoladwy iawn. Y nesaf oedd gan y Methodistiaid yn y capel newydd, pan y gweinyddwyd gan Jones, Llanfaircaereinion, a Lumley, L'erpwl. Y casgliadau yn X160. Da iawn. Ni fu erioed y fath le a Llan- elli am gasglu arian at achosion cre- fyddol. Y mae'r enwadau yma yn ddiguro. Rhad arnynt. MYEDDIN.
YSGOLDY NEWYDD, DOWLAIS.
YSGOLDY NEWYDD, DOWLAIS. CYNELIR Trydydd Cyfarfod Cystadleuol Cymdeithas Lenyddol Dowlais yn y lie uchod, nos SADWRN, Tachwedd 6ed, 1875. Beirniaidy Cyfansoddiadau, &c., Parch. D. REES, Bethania, Dowlais; y Canu, Mr. JOHN JONES, Seion, Rhymney. Programmes i'w cael am geiniog a dimai yr un, gan EDWARD DAVIES, Ysg. Lv')' g"H t Dowlais.
Ysgol Nos Mr. Cuuen Rees.
Ysgol Nos Mr. Cuuen Rees. DYMUNIR bysbysu y bydd yr YSGOL NOS FLYNYDDOL uchod yn dechreu eleni nos LUN, MEDI 13, 1875. Gan na dderbynir i mewn ond nifer penodol, fel arfer, deisyfir ar y sawl a fwriadant ymuno a hi i ddyfod a'u henwau i mewn yn ddioedi er mwyn cyd-ddechreu. 1, Seymour-st., Aberdare.
Advertising
DYMUNA ROBERT JONES, Dilledydd, &c., DDIOLCH yn barchus i'r cyhoedd am y *efnogaeth ryfeddol y mae wedi ei gael 3r pan yr agorodd ei Ystorfa Ddillad yn Marchnadfa Aberdar; hefyd, dym-- ana hysbysu ei fod yn benderfynol o barhau i gyflenwi y cyhoedd o ddillad ia o bob math am y prisoedd iselaf er cyfarfod a'r amser tylawd presenol. CoRwch,—Bob dydd SADWRN yn Marchnadfa Aberdar. Rhoddwchbraivf am unwaith, a chewch eich hoddloni. CARPETS CARPETS CARPETS I H. LEWIS, 11, Commercial Place, ABERDARE, Will offer, on SATURDAY, the 28th instant, and following week days, several hundred yards of TAPESTRY CARPETS, at 2s. 7sd. per yard, usual price 3s. 6d. Also the whole of his Stock of Brussels, Kidderminster and Felt Carpets, Hearth Rugs, Table Linen, Sheetings, Lace and Muslin Cur- tains, Cretones, Dimities, Repps, Damasks, &c., &c., much under value. A lot of slightly soiled Blankets, Remnants of Carpets and Floor Cloths will be sold regardless of cost. All the Summer Stock of Cos- tumes, Skirts, Mantles, Fancy Dresses, &c., will be cleared out at desperate prices. The goods will be marked in plain figures, and sold for Ready Money. No discount allowed. TO BE SOLD BY PKIVATE CONTRACT. IN one or separate lots, FOUR SUBSTAN- i TIAL COTTAGES, Noa. 390, 391, 392, 393, Cardiff Road, Aberdare, occupied by Wm. Morgans and others. Grnnndrent.S47s. Area 522 square yards. Unexpired lease 74 years. For further particulars apply at Crawshay's Arms, Hirwain. "Tra Mortra Brython." CAPEL SARDIS, WAUNARLWYDD. BYDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD yn y lie uchod dydd LLUN, Hydref 25, 1875, prjd y gwobrwyir yr ym^oiswyr Ihvydd ianus mewn T'raethodaeth, Cerddoriaeth, Bardd- oniaeth, ac Adrodd. Y PRIF DDARNAU CERDDOROL. I'r Cor heb fod dan 50 mewn nifer, a gnno yn oreu "Fel y brefa'r Hydd." 8 0 0 1'1' Cor heb fod dan 30 mewn nifer, a o-ano yn oreu "Mendelssohn," o Lyfr Stevens a Jones 1 10 0 I'r Parti heb fod dan 12 mewn nifer, a gano yn oreu Cheer Up, Companion "10 0 I'r Cor o Blant, dan 15 oed, a gano yn oreu T Plentyn Hardd," o'r Gerddorfa • • • > .•.100 Caniateir i 5 mewn oed i ganu syda'r plant. Cadeirydd,—S. L. Boweu, Ysw., Llwchwr. BeirnifJid-y Gerddoriaeth, Mr. D. BOWEN, Organist, Dowlais Rhyddiaeth, Barddoniaeth, $c., Mr. R. RHEDYNOG PRICE, Gilfach Goch, Llantrisant. Danfonir y programmes i unrhyw gyfairiad ar dderbvniad ceiniogr a dimai mewn stamps. ^rweinydd,—Mr. T. Wedroa Evans, C.M., Three Crosses Board School. Ysg. Cyff.,—THOMAS WILLIAMS, Gorwydd Cottage, Waunarlwydd. Ysg. Myg..—BENJA- MIN PRICE, Griffith Row, Waunarlwydd. Try- sorydd, JOHN GRIFFITHS. NANTGARW. BYDpED hysbys i'rbeirdd, llenorion, a cherdd- B orion yn gyffredinol, y cynelir EISTEDD FOD yn y lie uchod, dydd LLUN, Hydrei 11, 1875, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianua mewn Traethodau, Barddoniaeth,. Cerddoriaeth, &c. Amy tiaetbavrd hanesyddol goreu ar "Hen Weithiau China Nantgarw." Gwobr J61. Bydd y programmes yn barod yn fuan, yn cynwys yr oil o'r testynau a'r amodau. I'W cael gan yr ysgrifenydd am y pris arferol. W. L. THOMAS, 4, Buto Esplanade, Cardiff. GOHIRIAD. TYYMUNIR hysbysu y cynelir yr Eisteddfod I uchod yn Ysgoldy Frytanaidd Flynon Taf, am fod y pwyllgor wedi rnethu yn ei amcan yn Nantgarw, a'i bod i gael ei gohirio byd y 23am o Hydref yn lie yr ileg, fel yr hysbyswyd yn fiaenorol. Hefyd, fod y Iraelhawd ar "Hen Weithiau China Nantgarw i fod yn baesonaeg. Yr eiddoch droB y Pwyllgor, W. L. THOMAS, 4, Bute Esplanade, Cardiff. GWAUNCAEGURWEN. flYNELIR AIL-EISTEDDFOD FLYN- (j YDDOL y He uchod NADOLIG nesaf, RHAGIYR25, 1875. BEIRNJAID-DEWI IAGO ac ASAPH GLAN- TAF. I'r Cor heb fod dan 30 nifer, a gano yn oreu "Yr Haf" (Gwilym Gwent) .50 I Gor o un gynnlleidfa a gano yn oreu y Gwanwyn" (Miller) ..200 Ac Arweinffon i'r Arweinydd, gwerth 010 0 Yr Arweinydd i fod dan 21 oed. Am y 60 llinell goraa ar Fywyd 0 10 0 Am y ddau Eng¡yn goreu ar Ddi- wydrwydd" ..050 Am fanylrwydd pellach, gwel y Programme, i'w gael gan yr Ysgrifenvdd am y pris arferol. D. MORGANS, Llwynrbydiau Colliery, G.C.G., Brynaman,
LE'RPWL.
meradadwyaethau i ganu efo'r tanau ond y mae gwarth-fwmian Jack Llan- gefni, yn Union-street, L'erpwl, yn ddigon i syrffedu calon Lucifer ei hun. PATHOS.