Tarian Y Gweithiwr

MRS. C: RAWS HAY A MORWYN- ION BONHEDDIG. rR dyben o gael gweled riatur cyrdhm Mrs. Gravy shay, gallai fod yn fuddiol i ddwyn i'r golwg yr hyn a ddywedir am y cynllun gan benaetiiiaid y wasg. Papyr wythnosol arislocrataidd iawc yw y Saturday lleoieic. Dywedir mai Ardalydd Salisbury yw ei bnf lywydd. Nid oes neb yn sefyll dros ffnn-liydu a Tieillduolrwydd aristocratoeth yn fwy nag ere. Eglura, y Saturday R'eview ei olygiadau ar bethau gyda rhwysg i ddysgedig, IFroenuchel, yn ddibrls pwy a dramgwydda efe. Ni rydd y rhai a ysgrifenanfc ei erthyglan ddim pwys ar reswm na chysondeb. Ymfoddloriant ar dafiu drychfeddyliau allan, yn unig oblegid eu ]>ertrwydd a'u grym, union neu wyrgam. Eto, ymae gan y wyth- neu wyrgam. Eto, ymae gan y wyth- nosolj7i hwn ddylanwad mawr. Dy» wed am gynllun Mrs. Craw shay, ei fod yn debyg i ymgais i droi yr afon yn 01 oddiwrth y mor. Cyclnahydda fod Ilawer o waitli mewn ty, yr hwn a gyf- lawnid grat gan famau a'u merched, heb lychwjito eu hanrhydedd, ond a I gyllawnir yn awr gan forwynion. A. bod yn hawdd gweled y bydd yn rhaid iddynt ymgymeryd a'r dyledswyddan hyny eto. Creda y bydd yn ljiaid terfynu llywodraethiad ty gan weision a morwynion, ac r.a bydd yn werfch i deiilu heb gyfoeth mawr i wasanaethu ei bun heb forwynion. Dywed fod morwynion yn ceisio ymddyrchafu i fod yn foneddigesau, oblegid fod llawer o waitli yn ymagor o'u blaenan heblaw gwa*sanaethu, yn mha un y gallant sicrhau rhyddid ac annibyniaeth. Oynllun Mrs. Crawshay yw, fod bonddigesam yn myned i lawr, a mor- wynion i fyny. Nid oes dim gwarth mewn gwaith gonest, ond ynfydrwydd yw meddwl i foneddigesau a ddygir i I fyny, a addysgir yn ol trefn ac arfer teuluoedd nchelj i wnead gwaith ealed morwyrdon. i Dywed hef-vd fod. gwahaaiiaeth mawr rbwng boneddigesau yn gwasariaethn gartref, a'u bod yn myned oddicartrefi wiietid hyny. Nid yw yn credo fod y ddadl yn Bristol wedi taflu ond yehydig o oleum ar y mater aena acMysnr- odd ddim yn rhagor Dag yehydig o ddifyrweh. Ond nis gwyr beth oedd gan y pwnc i wneud a gwyddoniaeth. Gallai foddloni dychymyg, a bod yn achlysur i ddyn neu ddynes adferieisio ei hun i'r byd, ond ei fod yn gwbl allan o sianel y gymdeithas a ymgynnllodd t,Y yn Bristol. Dywed y Daily jDTetos, Lluixlain. fod Mrs. Crawshay yn amcanu gwnend dau beth anhawdd, sef creu dosbarth newydd o weith-ferched mewn cym- deithas, a chreu golygiad cytfredinol, sef nad yw yn un dianrhydedd i fon- eddigesau wneud gwaith caled mor- wynion cyffredin am fwyd a chyfiog. Dian na ddylai un teimlad fod yn tu- eddu i edryeh yn isel ar waith morwyn. A byddai yn drabuddiol yn 01 ein barn ni i foneddigesau ddeall mwy nag y maent yn nghylch gwaith morwynion. Nis gafl fod dan opiniwn am hyn yn mldith dynion synwyrol. Ond nid hyny yw cynlkm Mrs, Crawshay. Ceisia hi sefydlu dosbarth o forwynion i droi mewn cyloh o wasanaeth uvveh- law y lleill, y rhai na ddisgwylir i gyf- lawni isel waitli y rhai islaiv iddynt. Wrth wneud hyn v mae hi ei hun yn cadw i fyny y drychfeddwd, fod rhyw warth anghymwys i foneddiges mewn math o waith a gyllawnir gan forwyn- ion cyffrediu. Gan hyny, nid yw ei cbynllun hi yn sylfaenedig ar yt ego wyddor gyffredinol nad yw gwaith gonest yn unrhyw ddianrhydedd, oblegid ymae y gwaith iselaf vn onest, Efallai fod deddi5 rhaniad gwaith o lx>b math, rhwng gwahanol ddosbarthiadan o ddynion, gan adael i. bob un fod yn ei ddosbarth ei hun, heb gyfrif fod nwch nac is yn y mater, yn llawer mwy eyfatebol i ffeithiau, ac i sicrwydd cyflawniad gwaith mewn modd ded- wydd. i bawb nac unrhyw gynihm dy- chymygol, hanerog, a fel cynllun Mrs.. Crawshay, Y mae addysg boneddigesati yn eu cymbwyso at gylch o gyflawniadaii gwahanol iawn i. waith morwynion. Ni hyddai eu haddysg yn angenrheidiol at y gwaith hwnw. Cyladdasder personol a ddeng- ys pa sefyllfa sydd yn gymwys i fab neu ferch. Ond y mae mor wir a hyny, fod sefyllfa o angen yn dysgu dynion i fod yn gywrain a chrefftwrol wrth ::1r- fer mewn gweithredoedd hollol ddv- eithrol i'w dygiad i fyny. Ymostymg- iad i angen, md eynllun a bariii i fon- eddigesau fel y rhai a enwyd .gan.'Mrs. Crawshay i gymeryd lie morwynion er mwynbwyd a chyflog a cbartref. Di- angent yn naturiol o'r fath sefyllfa mor gynted >J ag- y caffent gyfle i gael nn mwy cyfatebol i'w dygiad i fyny fel boneddigesau. Gan hyny, ymgais i u no haf a ganaf, oerni a gwres mewn deddf barhaol o frawdoliaeth yw y cyn- llun o wneud boueddiges yn fbrwyn erei gosod ar y gris C uwchaf o waith morwyn. Nid yw y naill in dvfod i gyffyrddiad a'r Hall nes colli v fd^ia.n fei. mewn creadtiriaid dwyelfenog {am- pMhiou-s), Cedwir y ffiniai. Y mae Mrs. Crawshay yn cadw y finnan, hyd y gan, yn yr enw lady-help yn lie maid. Ceisiodd gadw y fliniau trwy adael i'r foneddiges gynorthwyol fyned alian a dyfod i mewn trwy y front cfaor, rhagorfraint na roddai i forwyn- ion ereill. Ond gweloddna wnae hyny y tro, Nid rhaid iddi ymrwystro, oblegid «i hyddau lie i'w boneddigesau morwynol hi ond mewn yehydig o dai mewn ardai fel ei phalas hi. Mewn infer liaosog o dai. boneddigaidd, trwy yr nn drws yr a y meisfcressi a'r morwynion. Yr un peth fyddai ceisio effodi gv/as i qgyfuwehder a ineistr. ac hsfyd xiewid ei enw, a'i alw yn rhyw feistr israddol, a cheisio gwneud yr un a gymyro sefyllfa morwyn yn lady, tra." y parhao hi yn y seryllta hono. Y mae graddolinetbnu aefyllfaoedd yn 01 gwaith, a gwaith yn üJ, sefviila- oedd yn America iebyn y 4kd him. Ac er fod cyfarisoddiad cymdei\has yno yr; rhydd oddiwrth hen aristocVatiaeth y wlad hon, edrychir yn iselach yno ar waith caled morwyn neu was nac yn y wlud. lion. Nid oes un Amerieaji- iadigenedigol yn awr yn gwasanaethu fel forwyn. oJ Cwrnniesau yw enwau y rhai a wnant waith morwyn- ion yno-ond. gwaith parentis a wnant. Gwneir y gwaith ganrafgau Wyddel- od, Germardaid,, CMneaid, Swedkid, £ Flrancod. Caw ..•v.v"id'i r. dd" wiswyd ga~a h.dp. Ystyria y fod-dan angac C1.:Sj, get iod yn caei line.vvu<.L'.d. a. c-mii ei; bywoiiaetli, a i o ieisfri yn methu cael n t. j > Fel hyn y mae petbaa yn chwitbig-gwaith heb weittiwyr, a gweithwyr heh waith. Oni ddengys hyn y priodoldeb o geisio newid graddoliaethau cymdeithas fel na bo gagendor ma'wr rhwng y naill a'r Hall ? Onid yw hyn yn profi yn eglur mai da yw dysgu y merched mwyaf boneddig i wnend pob peth angen- rheidiol mewn ty ? Ac onid yw yn amlwg mai merched a fedrant weithio yw y rhai prin, a bod. y rhai sydd wedi cael addysg mewn ysgolion i'w cy- mhwyso i fod yn foneddigesau yn gor- fod wynebu ar y byd yn rhy luosog eu rhif, a'u hwynebau ar brinder gwaith i ateb i'w dygiad i fyny ? Ni wna yr enw eu bod yn foneddigesau eu dilladu llB/U porthi, na. sicrbau cartreileoedd iddynt. Oni byddai gwrteithiad eu meddyl- iau au hymddygiadan yn debyg o'u gwnend ynwel1 morwynion na'r rhai y mae eu haddysg wedi cael ei esgeu- luso ? Oni ellid gwneud en gwasan- aebh yn loddion iddynt ddangos en gailuoedd i wneud y cwbl yn y ffordd oreu er Dlwyn oael anrhydedd oldi- wrth hyny^ fei y mae I .,Oii yn cael, er eu bod yn gwnei d guTn t"i budr iawn, a lieryllwyr yr un peth ? Nid yw ymorwynion iselaf yn gwneud gwaith bryntach ynddo ei bun na'r bon- eddigion hyn. Yr un natur sydd gau foneddigesau a morwynion cyffredin. G ailent, trwy weithio, codi. yn foreu, a bod yn iywiog. fod nior gryf ac mor iach 9 f By i o amrywiaetli sefvU" faoeda. HO amrywiaeth. gailuoedd a ehyfa; :1 y.der pe byddai boneddigesau yn barod i droi at waitli morv >i Mewn ambeR deulllbvddai y f< j e~, o herwycld meddn arian, yn y pj, v i, er ei "bod yn bagan mewn addyag a "boneddigeiddrwydd, fcra y byddai y wir- foneddiges yn ystafell y morwynion. Ond ni byddai dim yn ddyetthnol yn hyn. -r, 'i yl li oed»l i r 3i l;i. 1 't .an t *y~ Ig \Ti 'u O Ui ad,. r. J > s i a 1 "v t!yq Ùawù doetL, am (. ivrd (N'ti \ui + o gym iPTthjs wedi bod ericed, er cwymp Ail hi yn ""i1 t- • yr uedd rhinwvdvi r m ;L >1 arch yn ole u S rian bob amser yn byd, y1:J rhes- wm gorpbenol yn. erbyh hawl y rhin- wedd mwyaf dwyfol, y rlieswra mwyaf anwrthwynebol, a'r doethineb mwyaf coethedig. Felly y gwnawd yn Philippi. Rhoddwyd gwe'isiorj y Dow Goruch2 r yn y eai'char am waredo merch o gmf- aogau y diafol, am eu bod trwy hyny wedi peri u colled i elw en meistriaid hi Erlidiwyd yr rm gweision yu Epbesus am wrtbwynebn eflanaddol- iaetn Diana g, j carelffewyr, y rhai oedd yn revel gohid oddiwrth yr e'dnt- addoli»eth. Ymae yn vg'u* -:t i* geiiir ffiiriio cynllun byt.1 i ;>:vjeddiig- esaxi yn a g-wneud gwaith. morwyniou n.rn u;s tra y cedwir :ninia\i yn :.•••• rm uynioa i. nweh ae Is mewn c.Vivnic.d v:v, a taray bvdd hyd yn nod y dos'oarth is»iiat o ddynion yn rhodd: parch vithnadoi i bersonau y thai a foMiacnht arian, paiasau, eerbydaii. a TiK)dd- i ddwya eu plant i fyny yn segnrwvr boneddig, yn He pa rai y gwaeir aob gwadb angen- rheidioi gan wcihion a a i thra y eytana p,:r;vi.. :.v .■ ;:ad■ ig", i edrych ar w. nd: .■ n yn goiyn cu<h.hvv- aaaiyidni;, ao yio- dreeh tnawr. me wo ."Ktateii-jedd di- addarn a la-dr, fel gwrdth a chreSxan yn iselhao dyn. N'i ;dlai bernxl-.d;•■ay-sgu.gwaith morwyuiors aaO dvd.arL y< ieuaae ond dan aru^d'ad/daa g-ay^iada"i eynaieiahas, ai y y:a;ai n. •n;:d(;.n: ■. y ei ineneefaya ya .<• ^ya.-ai^a i. hyay UiaLad. > a;a;i: ;a:- aaoi. yn yr a: a'^a^^a: ~a,: a na,a a; "Wrtii gya";ery/ yaa ;dvg ^a ■•;y!dh-a Mrs. ( ya ag-aen-a r-a-a a ifeithiau, rhaid edrycl: da >aea- dd wvd na chyfatob.ant i'w gdydd, a cliynyg na fuasai-yn eaehei o?od gorb^fy' ya ddifrifo) ond g:a: na tydd va^d; maer byw yn Utopia,

i. MF. VTVIAN AR BWNC lU. AN NSALLd"WEIAETH. f cdi gweled penderiyrusd y gweith- 1 nyr mewn- cysyllriad a'r anföddJon- r-ydd sydd gaialdo i gydeistedd a Mr. «ald, y mae Mr. Vivian wedi j anton y iyr i'w gyhoeddi, •| er ccido dwyn yr anueaddwriaeth i derfynlad. Y mae yn ym J. a as fod Mr. Vivian yn teim!o t hd yn achos ei gydfeistri, ac welt <,}•> dallan i geisio mantellu y wendid. Y mae i'w obeithio beilaeh, wedi y Ilytbyr hwn o eiddo Mr. Vivian, yn y cyfarfod a gyuelirgan y meisiri ddydd lau (heddyw), y penodir y dyddiad i'r Bwrdd gyfarlod". Syr,—Yr ydwyf yn gweled oddiwrth adroddiad y cyfarfod o gynryebioiwyr a gynaliwyd y dydd o'r blaen, fod y mwy- afrif mawr o'r gweiilrwyr dros gadw Mr Macdonald ar y bwrdd apwyntiedig er ffurfio Scliding Scale o gyficgau i Dde- heudir Cymru a Sir Fynwy. Y mae y penderfyniad yn peryglu gweithiad allan y ddyfais ag yr edrJcha bob dyn da o'r ddwy ochr arno fel yr unig un sydd yn debyg o atal anneal! dw riaeth an dinystr- i01 cyffelyb i'r hwn yn d v,T~ idax a ddinystriodd Iwyddianty j'-a'th hwn o'r wlad. Yr ydwyf wcdi rlddi yatyr- iaeth ddifrifol iddo, ao ni rcddai unrhyw ddygwyddiad o'm bywyd y fELth ofid parhaol i'm mynwes, ag i deimio, pa. mor ddifeddwl hynaa: y gall&BWii fod, fy mod wedi g r y j)eth Ileiaf taag at ddwyn Y fath derfyniad. My.. y cyataf, ya fy aperchiad yn Mhetiyborifc, yn Chwefror diweddaf, i awgrymu y priodoideb o fal> ¡ wysiadu cynllun sefydiog o Sliding Scale, ar yr un egwyddor a'r un a gynvgrwyd yn gyntaf gan y dxweddar Syr Thomas Phillips, a hyddwn yr olaf i adael unrhyw gareg heb ei throj < oi garioanan: I c,T amcan rc lil.r;T¡: ( m laen, bydd i mi yn ostynt j:' r! h i *or Undeb y Meistn i 1; i imiduo,v ¡ Ni eheir unrhyw draifsrtn i gael un o honynt Uawn mor ailnog a rninar.? i'w i c-yiirychioli, ae lei y mae yn f?odns | ddygwydd, nid oes yr rm o'r'aelodau f ereill wedieudewia i'w difrio, a-c yr wyf I yn gobeithio y byddant yn allnog i I edrychheibioy dyn,a< »t ejvi d,n.iyn unig y cynryehiohvr c -v r < io- wyr Deiieudi)- C< a xv ( l^iivcy, fel y mwyaf ah] i <, <> o v n Y mae o'r pwys Tx^wyai i bawb gredu I eu bod yn cadeu gULL: ey»- veil: galluocfifc ryt,i t'w i(K. Yn wir, busswn yn llnwenhau n > dlaog gyiiorthwyo yn inbc k V pwnc I I)e I y fath warthruddiad < 1 irgvr- wyd ernaf, ac yiagyfait < » o gydgyfarfyddiad r n a ym- t'oddhaol yziddo, ao T i A bryd i. wneud yrnddibeirjad." pryjaoi, byddwn yn hollol annbeilwn^ or nil- i rhydeddus ag yr wyf bob amser wedi ei lairw yn fy mywyd cyhocddns ae augy- hoedd. Ydwyf syr. eich nfyddaf wasatt- anaethydd, H. HUSSSY VIVIAN." <.

CAES PHIL I P 'R UNDER CENEDLAETxIOL, Nos Sadwra, Medi 18fe«l. oedd y v.m- waitb apwyntiedig i gy far fod er cymeryd. i. ystyriaecb y prjodoidcb o yrnuno r GrjmdeithaB' G^nedlaethol gan Gyfrrata Gwaith Genau j I' Glyb, :0 y raae'n ai3\ genyf eich hysbysu i bob peth droi allan "ll fled Btlog iawn. Mae tuag wyth again 0 ddynion yn gweithio yu y gwarui Uohod, ac ymunodd pedwar-ugajn » c-bwech. o houynfc yr un noswaith. iew, (lnido F ac mor bell ac y mae fy Qo^ybodaeth, y inaest yn penderfyna codi'ati o ddifrif. ac yn dywedyd yr hen ddiarob, 'Mewxi Uncleb y mae nertb,' a chredir hefyd, os na cheir mwy o gyd- weithrediad rbyngom fel glowyr yn g)- ffiredinei na ehawn vrhyn fyddo yu iawn am ein llafur; a. gobeitbio yy-ytner y evfrinfaoedd ereill esianrpl otfdiwrtb. yr t: cho 1 Y mae pedair cyfrinfa ynper- thnl i d doe bars n Oaerprdli. ue -rwvt yn" meddwl os daw y tair sydd heb ymuno allan yu. ogybt- .< i uchiA., y bydd y dosbartn yn t cant c Dndeb'.vyr _yD i 1 iwyddianfc iodrpfc fyn-.t.■.) i. j wylyn gweled gweil f« "r t.tb- an yn bresenol na'r g<n ->naoi gyur go- hwg ar Undab yr '■ yu gTtcleil dymOJl 3'ti ysruxio yu tiva «l» 11 f Co", nid eu tyrsn wr b < f'1'' 'df' r eiddoch,—J,

G-ENEBb. i L f";v; y y Mr. ,b.iaaC SaUi^c- (CeT;nv ov ar ferret, a, gelvr7r -si yiiONjw.r'.1; Jane. I'i.: i-i' .nvU(. f:' r Hv'0 f'fllai:?*. yji ii.n'«-y!, anw-yia'-u •; nyti v:\vys'r' tel.- ;i v! R: d"v. i' ? >i fo'n taesu. '> ''Vi'y ;• ayvi r.ci nha;uj!WV! JirtdatKi gynvadol. A i'j,lod-'o y ly.i)' !U £ v dd ^vvJK b Nf'u'i' #W(P-B'or»w". ri- Efj Ci-ra^'tv!, A;; offriiih dd(U/i:.U:: -sr Gynirr; in'n ;rlyl. | GW.JI UNIR U WBSX»